F Basınç
Önerilen Süre: 10 ders saati
Konu / Kavramlar: Basınç, katı basıncını etkileyen değişkenler, sıvı basıncını etkileyen değişkenler, basıncın günlük yaşam ve teknolojideki uygulamaları
F Katı basıncını etkileyen değişkenleri deneyerek keşfeder.
Basınç birimi olarak Pascal verilir. Matematiksel bağıntılara girilmez.
F Sıvı basıncını etkileyen değişkenleri tahmin eder ve tahminlerini test eder.
a. Gazların da sıvılara benzer şekilde basınç uyguladıkları belirtilir. Açık hava basıncı örneklendirilir.
b. Matematiksel bağıntılara girilmez.
c. Gaz basıncını etkileyen değişkenlere girilmez.
F Katı, sıvı ve gazların basınç özelliklerinin günlük yaşam ve teknolojideki uygulamalarına örnekler verir.
a. Sıvı basıncı ile ilgili Pascal prensibinin uygulamalarından örnekler verilir.
b. Bilimsel bilgi türü olarak ilke ve prensiplere vurgu yapılır.
Birim yüzeye etki eden dik kuvvete basınç denir.
Basıncı, katı basıncı, sıvı basıncı ve gaz basıncı olarak üçe ayırabiliriz.
Çivinin sivri ucunda kuvvet aynı olmasına rağmen basınç fazladır.
Basıncı azaltmaya örnekler
Çok sayıda çivi balonu patlatmaz |
Sıvı Basıncı |
Yükseklik basınç ilişkisi |
Yoğunluk Basınç İlişkisi |
Bileşik Kap |
Köylerde kullanılan su deposu |
Su cenderesi |
Açık Hava Basıncı Deniz Seviyesinden Yukarıya Doğru Çıkıldıkça Azalır. |
Açık Hava Basıncı |
Hızlı akan bir akışkan bölgesinin, yavaş akan akışkan bölgesine göre çevresine daha düşük basınç oluşturur. Bir bölgedeki akış hızındaki bir artış basınçta azalmaya neden olmasına Bernoulli ilkesi denir. Ayrıntılı bilgi
Ördeği ayağı perdeli olduğu için daha geniş bir alana sahiptir. Alan artacağı için basınç azalacaktır. Kumda batmadan daha rahat yürür.
* Kar ayakkabısı ==> Basıncı azaltır.
* Çivinin sivri ucu ==> Basıncı artırır.
* Geniş traktör tekeri ==> Basıncı azaltır.
* Bıçağın ucu ==> Basıncı artırır.
* Kamyon teker sayısının fazla olması ==>Basıncı azaltır.
* İnce topuklu ayakkabı ==> Basıncı artırır.
Dikey duran tuğlanın yere yaptığı basınç daha fazladır.
Taban alan küçüldükçe basınç artmaktadır.
Sıvının basıncı derinlik arttıkça artacaktır. Bu nedenle A noktasında basınç en az, C noktasında en fazla olacaktır.
Büyükten küçüğe sıralama da C > B > A dır.
D)
C)
A)
C)
C > B = D > A
Katı Basıncı Nedir, Neye Bağlıdır?
Katı basıncı, katı maddenin ağırlığına ve temas ettiği yüzeyin boyutuna bağlıdır. Örnek vermek gerekirse spor ayakkabı giyildiğinde uygulanan basınç ile topuklu ayakkabı giyildiğinde uygulanan basınç ağırlık aynı olsa da farklıdır. Bir katı cismin yer yüzeyine temas ettiği alan büyüdükçe basıncı azalmakta iken temas yüzeyi küçüldükçe basıncı artmaktadır.
Katı cisimler, ağırlıkları ile bulundukları yüzeye kuvvet uygularlar buna etki kuvveti denir. Bu kuvvet etkisiyle de yüzeyde bir basınç meydana gelir. Katı cisimlerin ağırlıkları nedeniyle yüzeye dik bir şekilde uyguladıkları kuvvete ise basınç denir. Katı cisimlerin temas ettikleri yüzeyin tamamına uyguladıkları kuvvete ise basınç kuvveti denilmektedir.
Katı Basıncı Formülü ve Hesaplama Yöntemleri
Katı cisimlerin bulundukları yüzeye uyguladıkları basınç kolay bir şekilde formül ile hesaplanmaktadır. Hesaplama yaparken bazı bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bilgiler katı cismin temas ettiği yüzeyin ölçüsü, cismin ağırlığı yani yüzeye uyguladığı kuvvet gibi bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bilgilerin bilinmesi ile formülde yerine yazıldıktan sonra basınç hesaplanabilmektedir.
Cimin temas ettiği yüzeyin alanını S ile gösterelim, o yüzeye uyguladığı kuvveti ise G ile gösterelim basınç birim yüzeye uygulanan kuvvet olduğu için P = F / S formülünden basınç hesaplanmaktadır. Basınç hesaplaması yapılırken katı cisimlerin ağırlıklarının aynı zamanda o cismin kuvvetine eşit olduğunu unutmamak gerekmektedir.
Sıvıların Basıncı: Sıvılar akışkan halde bulundukları için temas ettikleri her yüzeye basınç uygulama kuvvetleri vardır. Sıvı basıncı yükseklik ve yoğunlukla doğru orantıda hareket eder.
Sıvı derinliği arttıkça sıvının yaptığı basınçta artış gösterir. Yüksekliği fazla olan su tabana daha fazla basınç uygular. Sıvı derinliği artışı ile basınç da artış gösterir. Ayrıca akış hızı da artar. Sıvı yoğunluğunun artması basıncı dar artıran bir etkendir. Aynı yüksekliğe sahip su ve alkol farklı kaplarda olduğunda su basıncı suyun yoğunluğunun fazlalığından dolayı artış gösterir.
Gazların Basıncı
Gazlar yüzeye sıvı basıncına benzer bir basınç uygular
Atmosfer tarafından üzerimize uygulanan basıncın adı açık hava basıncıdır.
Gazlar bulunduğu kabın tamamını doldurduğundan kabın her yerine basınç uygulama özelliğine sahiptir
Sıvılar gibi akışkan özelliğe sahiptir.
İçinde bulundukları cisimlere basınç uygulama özelliğine sahiptir.
Basıncın Teknoloji Ve Günlük Hayat Uygulamaları
Katı Basıncı: Bıçağın ağzının keskinleştirilmesi sayesinde meyveyi kesmesi basıncı artıran bir işlemdir. Baltanın ucunun bilenmesi de yine katı basıncı artıran unsurlardır. Kar üzerinde ayağın batmaması için geniş tabanlı kar ayakkabıları da yine basıncı artıran önemli örnekler arasında yer almaktadır.
Sıvı Basıncı: Şırınga içerisine sıvı basıncı uygulanmak üzere sıvı çekilmektedir. Bahçe hortumu sıkıştırıldığında su ileri gider sıvı basıncı artar. Yine otomobil fren sisteminin devreye girmesinde sıvı basınç özelliğinden yararlanılır.
Gaz Basıncı: Boya makineleri gaz basıncı yardımıyla çalışır. Mutfak tüpü, yangın tüpü ve oksijen tüpleri gaz basıncının devreye girmesi ile çalışır. Meyve suyu içerken kullandığımız pipet yardımı ile açık hava basıncını devreye sokmuş oluruz. Parfüm şişelerinden parfüm sıkılması işlemi gaz basıncı sayesinde gerçekleşir. Elektrik süpürgelerinde toz çekme işlemi hava basıncı ile gerçekleşir. Çay demliği içerisinden çay akımının fazlalaşması için kapağın açılması açık hava basıncının devreye girmesi anlamına gelir. Lavabo açıcılar açık hava basıncına örnek oluştururlar.
Basıncı Artıran Etkenler:
Sivri topuklu ayakkabı giymek suretiyle kuma gömülmek
Krampon tabanlarında bulunan sivri çiviler
Kış ayında tekerlere zincir takılması
Dişlerimizin keskinliği
Basıncı Azaltan Etkenler
Tren teker sayılarının fazlalığı
Ördek, kaz gibi hayvanların ayaklarındaki perdeler
Tek çivi ile balonun patlayıp, birden fazla çivi ile balonun patlamaması gibi etkiler basınç etkisi konusu içerisinde ele alınmaktadır.
Daha önce basınç ve katı basıncı konusunu Basınç adlı yazımızda ele almış ve açıklamıştık. Bu yazımızda da katı basıncına etki eden faktörleri ele alacağız.
Katı cisimler ağırlıklarından dolayı bulundukları yüzeye basınç uygularlar. Katıların ağırlıkları nedeniyle birim temas yüzeye uyguladıkları dik kuvvete katı basıncı denir.
Katı basınç formülü aşağıdaki gibidir.
Katı basıncı, temel olarak 2 faktöre bağlıdır.
1. Kuvvet: Katı cisimlerin bulundukları yatay yüzeye uyguladıkları basınç, ağırlıkları ile doğru orantılıdır. Yani temas yüzey alanı değişmediği sürece, katının ağırlığı artarsa basıncı da doğru orantılı olarak artar.
2. Temas yüzey alanı: Ağırlıkları eşit olan katı cisimlerin bulundukları yatay yüzeye uyguladıkları basınç, yüzey alanları ile ters orantılıdır. Yani katının ağırlığı sabit kalacak şekilde yüzey alanı artarsa basıncı azalır.
NOT:Katılar üzerlerine uygulanan kuvveti, kuvvetle aynı doğrultuda aynen iletirler.
Şekilde uygulanan kuvvet aynen iletilmesine rağmen, çivinin baş ve uç kısımlarının yüzey alanları farklı olduğu için basınçlar da farklı olur.
Bu şekil için S1 > S2 olduğundan P1 < P2 olur.
Örnek: Yandaki şekilde aynı cisim 2 farklı şekilde konumlanmıştır. 1. konumda basıncı P ise 2. konumdaki basıncı hesaplayalım.
1. konumda cismin temas yüzey alanı
20 x 6 = cm2
2. konumda ise cismin temas yüzey alanı
5 x 6 = 30 cm2
Cismin ağırlığı sabitken basınç yüzey alanı ile ters orantılı olacağından;
1. konumdakine göre 2. konumda yüzey alanı 4 kat küçülmüştür. O halde basınç da 4 kat artar ve 4P olur.
Etiketler: Katı basıncını etkileyen değişkenler, Katı Basıncını Etkileyen Faktörler ders, Katı Basıncını Etkileyen Faktörler dersi, Katı Basıncını Etkileyen Faktörler konu anlatımı
PAYLAŞTWEET
PAYLAŞTWEET
Yorumlar
Henüz hiç yorum yapılmamış.
177487 177488 177489 177490 177491
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası