Londra Gaz Yağı Nedir

GazyağıAlm. Petroleum (n), Leuchtöl (n), Fr. Kerosene m, İng. Kerosene. Bir karışım olan petrolün rafine edilmesi ile elde edilen ürünlerden biri olup, petrolün yaklaşık olarak °C ile °C arasında kaynayan kısmı.

Petrolü meydana getiren karışımlardan biri olup, toplam petrol hacminin yaklaşık % 10 ile % 25’ini teşkil eder. Petrolden, fraksiyonlu destilasyon (imbikleme) metodu ile elde edilir. Petrolün fraksiyonlu destilasyonu ile gazyağının yanında benzin, mazot, hafif ve ağır yağlar da elde edilir. Buhar haline getirilmiş petrol, gerekli uzunlukta olan destilasyon kolonuna gönderilir. Petrol buharı içinde kaynama noktası en düşük olan ürün, kolonun en üstünde bulunan tepsilerde yoğunlaşır. Kaynama noktası en büyük olan ürünler ise kolonun altında yoğunlaşır. Benzin ürünü kolonun en üst seviyelerine yakın yerlerde yoğunlaştığı ve buradan dışarı alındığı halde, gazyağı kolonun hemen hemen orta yerlerinde yoğunlaşır ve oradan alınır. Fraksiyonlu destilasyonda süreklilik vardır.

Bu şekilde elde edilen gazyağında istenmeyen kokulara sebeb olan ve yanıcılığı zayıf olan maddeler mevcuttur. Kötü kokuya sebeb olan kükürtlü bileşiklerdir. Gazyağındaki bu istenmeyen vasıflar kimyasal işlemlerle giderilir. Bu kimyasal işlemler çok çeşitli ise de, en yaygın olanı sülfürik asit ile olanıdır. Rafine edilmiş gazyağı, donuk sarı renkli veya beyaz, rahatsız edici olmayan kokuya sahip, yağlı bir sıvıdır. Kimyasal bileşimi kaynağına bağlı olarak değişik ise de yaklaşık 10 tane hidrokarbon karışımı olup, hidrokarbonlar genellikle 10 ile 16 karbon ihtiva eden moleküllerdir. Ayrıca n-dodeson benzenin alkil türevlerini, naftalin ve naftalin türevlerini ihtiva eder.

Gazyağı ilk defa ’lerde kömür katranından elde edilmiştir. ’dan sonra da petrolden elde edilmiş ve halen en önemli kaynak da budur. Elektriğin ve içten yanmalı motorların gelişmesine kadar aydınlatma ve motor yakıtı olarak petrolün önemli bir ürünü sayılmaktaydı. Bugün ise yakıt ve çözücü olarak kullanılmaktadır. Jet motorlarında da kullanılır.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi

“Eninde petrol, sonunda petrol, artık dizginlerim senin elinde petrol…” 

Yıl , petrol krizinin peşi sıra Ajda Pekkan petrole olan bağımlılığımızı bu dizelerle anlatmış ve eklemiş: “Aman petrol, canım petrol, artık sana, sana, sana muhtacım petrol!”

Yıl , mevcut durumda dünyanın kullandığı enerjinin üçte birinden fazlası hâlâ petrole dayalı. 

Kömürden daha fazla, nükleer, hidroelektrik ve yenilenebilir enerji kaynaklarının toplamının iki katından da fazla petrol kullanıyoruz…

Üstelik finansal piyasalar da petrol yatırımının getirisinin bir hayli farkında! Petrol şirketleri özellikle yılının başından bu yana akıl almaz kazançlar elde etti. Bu sebeple pek birçok yatırımcı; “Brent petrol nedir?”, ”Petrol türleri neler? Aralarındaki fark nedir?”, “Brent petrole nasıl yatırım yapılır?” “Brent petrol hangi sektörü etkiler? ve elbette “Brent petrol nelerden etkilenir?” gibi soruları merak ediyor.

Brent Petrol Nedir? Ham Petrol Nedir?

Brent petrolün ne olduğunu açıklamadan önce ham petrolü açıklamakta fayda var. Rafine edilmemiş sıvı haldeki petrole ham petrol denilmektedir. Ham petrol, hidrokarbon birikintileri ve diğer organik maddelerden doğal olarak oluşur ve yenilenemez bir kaynaktır. 

Finansal piyasalarda en çok kullanılan ham petrol türleri, Brent Petrol, WTI (Western Texas Intermediate) ve Umman olup, Brent petrol ICE, WTI petrolü NYMEX, Umman petrolü ise DME üzerinde işlem görmektedir. 

Ham petrol; sanayi, ulaşım, otomobil, kozmetik, enerji, kimya, ilaç sektörleri dahil olmak üzere neredeyse tüm sektörlerde kullanılmaktadır. Ham petrol çıkarıldıktan sonra rafine edilir ve tüketicilere satılmak üzere benzin, gaz yağı ve asfalt gibi çeşitli biçimlerde işlenir.

Brent petrolü Kuzey Denizi‘nden, WTI Orta Amerika’dan ve Umman petrolü ise Orta Doğu‘dan çıkarılan petrollere verilen isimdir.

En Çok Kullanılan Petrol Türleri Nelerdir?

Petrol çeşitliliği olarak günümüzde ’nin üzerinde petrol türü olmasına karşın finans piyasalarında en çok Umman, WTI ve Brent Petrol kullanılır.

Orta Doğu ülkelerinde çıkartılan yoğun kıvamlı, ağır ve yüksek sülfürlü petrollerin geneli Umman petrol olarak anılmaktadır. Tatlı ve tuzlu petrol ayrımında tuzlu petrol grubunda yer alır. Dubai Mercantile Exchange (DME) borsasında işlem görmektedir.

Amerika’nın Batı Teksas Eyaleti’nde çıkarılan petrol türü Western Texas petrolü Umman petrolüne göre daha hafiftir dolayısıyla tatlı petrol grubundadır. Western Texas petrolünün çıkarım maliyeti Brent petrole göre daha fazladır. Diğer taraftan dizel ve benzin olarak talebi yüksektir ve Amerika’nın petrol ihracatının 40%’ını karşılamaktadır. Finansal enstrüman olarak Western Texas petrolü, New York Ticaret Borsası’nda (NYMEX) ve Chicago Ticaret Borsası’nda (CME) işlem görmektedir. 

Brent Petrol Nedir? Brent Petrol Kimin? Hangi Ülkenin?

Brent Petrol, Kuzey Denizi’ndeki petrol sahalarından elde edilir. Esasen Kuzey Denizi’nde ’de keşfedilen ve İskoçya kıyılarında bulunan Broom, Rannoch, Etive, Ness ve Tarbert isimli beş jeolojik oluşumun kısaltmasıdır. Londra Brent veya Brent Blend olarak da bilinir. 

Özellik olarak ise ham petrolün bir karışımı olmakla birlikte daha hafif yani aşırı yoğun değil ve daha tatlı yani kükürt içeriği düşüktür. Bu nedenle de bir petrol standardı olarak kullanılır.

Brent ve WTI Arasındaki Fark Nedir?

Brent Petrol ve WTI ham petrolün en büyük iki ticari sınıflandırılmasıdır. Bu nedenle bu iki tür arasındaki farklar sıklıkla merak edilmektedir. Bu tür daha birçok petrol sınıflandırması olsa da, Brent ve WTI küresel ölçütlerdir. 

• Brent, İngiltere ve Norveç’e bitişik Kuzey Denizi’nden çıkarılan petrolken, WTI Ham petrolü ABD’de çıkarılıyor. ABD petrolü ağırlıklı olarak Teksas, Kuzey Dakota ve New Mexico’da yoğunlaşmıştır. ABD, kriter olarak West Texas Intermediate (WTI) kullanıyor.
• WTI ham petrolü, daha ağır olan Brent Ham petrolüne kıyasla nispeten daha hafif olarak kabul edilir. Tipik olarak, hafif ham petrol benzin için uygundur, ağır ham petrol ise dizel için uygundur.
• Ticaretin 60%’ının Brent’te yoğunlaşmasının nedeni, tüm Brent petrol çıkarma kulelerinin denizde bulunması nedeniyle Brent’in fiyatlandırılmasının daha verimli olması ve dolayısıyla deniz yoluyla nakliyenin daha kolay ve ekonomik hale gelmesidir.

Brent Petrole Nasıl Yatırım Yapılır?

Petrol yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar iki tür petrol sözleşmesi satın alabilirler. Bunlardan biri vadeli işlem sözleşmeleri, diğeri ise spot sözleşmelerdir. 

Spot sözleşmenin fiyatı, petrolün doğrudan mevcut piyasa fiyatını yansıtırken, vadeli işlem fiyatı, alıcıların gelecekte belirli bir teslim tarihinde petrol için ödemeye hazır oldukları fiyatı yansıtır.

Yani vadeli işlem fiyatında, o tarih geldiğinde petrolün mevcut piyasada o fiyata gerçekten ulaşacağının bir garantisi yoktur. Bu, sözleşmenin yapıldığı tarihte petrol alıcılarının o tarihte petrolün ulaşmasını bekledikleri fiyattır. O tarihteki petrolün gerçek fiyatı ise elbette birçok faktöre bağlıdır.

Spot ve vadeli yatırım dışında petrole yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için petrol şirketlerine yatırım yapmak yahut petrol fonlarına yatırım yapmak gibi ihtimaller de var. 

Petrole yatırım konusuna ilişkin detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca geçen haftalarda küresel enerji arzına ilişkin korkular yeniden gündeme gelirken Goldman Sachs, yıl sonuna kadar kazanç sağlayabileceğini düşündüğü 6 petrol ve gaz hissesinin altını çizdi. Bu hisselere buradan ulaşabilirsin.

Petrol Fiyatları Nelerden Etkilenir?

Resesyon Korkuları: Petrol fiyatları temelde arz ve talep yönlü değişikliklerden etkilenir. Güncelde ise  öncelikli olarak merkez bankalarının faiz artırımı hamlelerinden etkileniyor. Bunun sebebi ise enflasyonla mücadele kapsamında merkez bankalarının faizleri artırma hamlelerinin küresel bir resesyona yol açacağına yönelik endişeler diyebiliriz. Olası bir resesyon ihtimali, petrol talebini doğrudan olumsuz etkileyebilir ve bu sebeple petrol fiyatlarında aşağı yönlü hareketlere sebep olabilir.

Çin’den Gelen Talep: Talep yönlü etkilerden biri de Çin ekonomisindeki negatif görünüm vei kısıtlamalardan kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Çin, özellikle de nüfus itibariyle en büyük petrol ithalatçısı ülke konumunda olduğu için Çin ekonomisiyle ilgili yahut Çin’deki hayatın olağan akışı dışında gelişen Covid kısıtlamaları gibi konular petrol fiyatlarını olumsuz etkileyebilmektedir.

OPEC+ Kararları: Petrol fiyatlarında etkili olan konu başlıklarından bir diğeri ise OPEC+’ın aldığı kararlar diyebiliriz. OPEC+ dünya pazarına ne kadar ham petrol arz edileceğine karar vermek üzere her ay Viyana’da 23 petrol ihracatçısı ile bir araya gelir. 

• ’da petrol fiyatları görece düşükken, OPEC üyesi ülkeler, OPEC’e üye olmayan 10 ülkeyle bir araya gelerek OPEC+ grubunu oluşturdu. Energy Institute’ten Kate Dourian’a göre, “OPEC+ grubu, pazarı dengelemek için arz-talep dengesini oluşturuyor. Petrol talebi düştüğünde, arzı da düşürerek fiyatları yüksek tutuyorlar.” Diğer taraftan OPEC+ grubu, pazara daha fazla petrol arz ederek fiyatları düşürme gücüne de sahip. En büyük ithalatçılardan ABD ve İngiltere’nin istediği de bu.

Rusya: Bu gruptaki en büyük üretici, günde 10 milyon varilin üzerindeki üretimiyle Rusya. Bu grup dünyadaki ham petrolün yaklaşık 40%’ını üretiyor. Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş ve beraberinde gelen Rusya’ya yönelik yaptırım kararlarının  Brent petrolü dolar zirvelerine ulaştırmış olmasına da tam da bu sebeple şaşırmamak gerek…

Enerji Krizi: Güncelde Avrupayı saran enerji krizi de petrol fiyatlarını etkilemektedir. Rusya’nın Avrupa’ya olan doğal gaz akışını kesmesinin ardından önümüzdeki süreçte petrol ve gaz fiyatlarının artması bekleniyor ve stratejistler şu anda sektörde “çok net fırsatların” olduğunu söylüyor. Daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

İran Nükleer Anlaşması: Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş sonrası dünyada başlayan enerji sıkıntısına çare aranmaya başlandı ve bu sürecin bir çıktısı olarak İran ile müzakereler başlatıldı. ABD ve Avrupa arasındaki, resmi adı Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olan tarihli İran nükleer anlaşmasını canlandırma girişimlerinin İran’ın petrol arzının artıracağı tahmin ediliyor. Fakat bu süreç sanılandan daha tartışmalı sürüyor ancak İran petrolünün devreye girmesi arz yönlü bir artışa sebep olacağı için petrol fiyatları bu taraftaki gelişmeleri de fiyatlıyor.

Ayrıca bakınız: Dünyanın en büyük petrol şirketleri

Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.

Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı

Hiç arabanızı uçak yakıtıyla çalıştırmayı ve bir roket arabasına dönüştürmeyi hayal ettiniz mi? Ya da şöyle soralım. Uçak yakıtı olarak ne kullanıldığını hiç düşündünüz mü?

Öncelikle şunu söyleyelim ki kafanızda soru işareti kalmasın. Uçak yakıtı ve benzin benzer yapıdadır, ancak herhangi bir arabada uçak yakıtı kullanamazsınız. Farklılıklara girmeden önce, uçak yakıtı hakkında biraz bilgi paylaşalım…

Cessna gibi küçük uçaklardan tutun da Airbus A gibi büyük çift motorlu jetlere kadar tüm uçakların çalışması için elbette ki “yakıt” gerekir. Tıpkı otomobiller gibi, uçaklar da emniyetli bir uçuş hızı elde etmek ve bu hızı sürdürmek adına gereken gücü oluşturmak için yakıt yakarlar.

Havacılıkta çeşitli yakıt türleri olsa da, uçaklarda yakıt olarak kerosen yani gazyağı kullanılır. İki temel uçak yakıtı türü bulunur:

Bu iki tip kalite açısından farklılık gösterir ve farklı donma noktalarına sahiptir. Jet B genellikle askeri operasyonlar ve kötü havanın olduğu bölgeler için kullanılırken bugünkü yolcu uçaklarımızda Jet A kullanılır.

Uçak yakıtı ve benzin, petrolün rafine edilmesinden türetilen uzun hidrokarbon dizilerinden oluşur. Yani bu iki yakıt türünü birbirinden farklılaştıran nokta, her bir türün içerdiği hidrokarbonlardır.

Benzin, hidrojen moleküllerinin bağlı olduğu 7 ile 11 karbon atomu içeren hidrokarbonlardan oluşurken, uçak yakıtı ise 12 ile 15 karbon atomu aralığında daha fazla hidrokarbon içerir. Biraz daha konuşma terminolojisine dönecek olursak, uçak yakıtı çoğunlukla gazyağı yani kerosenden oluşur.

Teorik olarak bakıldığında, uçaklar ve arabalarda aynı yakıt tüketilebilir, doğrudur. Ancak uçakların geçtiği ortamlar normal sürüş koşullarından çok farklıdır. Uçaklar için uçuş sırasında sıcaklıklar ˚C&#;nin altına düşebilir. Bu düşük sıcaklıkta, normal benzin muhtemelen donacak ve sonuçta motordaki uygun yanmanın durmasına neden olacaktır.

Gazyağı, benzine göre daha düşük bir donma noktasına sahiptir. Uçak gökyüzünde feet seviyesinde normal şartlarda hayatta kalamayacağınız aşırı düşük sıcaklıklarda seyrederken, gazyağı donmaya karşı bir korunma sağlar. Gazyağı deminde belirttiğimiz gibi aslında petrol bazlı hidrokarbonlar ve diğer bileşenlerin bir karışımıdır. Ancak ne olursa olsun, gazyağının donması benzinin donmasına kıyasla daha düşük sıcaklıklar gerektirir. Bu ana nedenden dolayı yani daha düşük bir donma noktasına sahip olduğu için uçak yakıtı için gazyağı tercih edilir.

Gazyağı yani kerosen ayrıca daha yüksek bir parlama noktasına sahiptir. Parlama noktası, yanıcı bir kimyasalın veya maddenin tutuşup buhara dönüştüğü sıcaklığı ifade eder. Uçak gökyüzünde süzülürken yakıtın puf diye buharlaşıp gitmesini istemeyiz değil mi? İşte daha yüksek parlama noktası ile gazyağı, benzine kıyasla daha fazla güç ve verimlilik elde etmek için daha yüksek oktan dereceleri sunar. Aslında uçaklarda gazyağı yakıtının kullanılmasının ana nedeni budur diyebiliriz. Uçaklar başlangıçta benzin kullanıyordu ve onlarca yıl bunu sürdürdü. Bununla birlikte, daha yüksek oktanlı yakıta duyulan ihtiyaç, havacılık uzmanlarını alternatif yakıt türlerini denemeye sevk etti ve böylece bugün kullanılan gazyağının yolunu açtı. Günümüzde gazyağı bir diğer adıyla kerosen, artık uçaklarda kullanılan en yaygın yakıt türüdür.

Bir diğer tercih sebebi ise kerosenin düşük viskozite derecesine sahip olmasıdır. Gazyağı, uçuş sırasında benzine göre daha düşük bir viskozite derecesine sahiptir, yani daha sulu ve benzin kadar kalın veya yapışkan değildir. Bu oldukça önemlidir, çünkü yüksek viskoziteli yakıtlar bir uçağın motorundaki kanalları tıkayabilir. Ancak gazyağı, benzine göre daha düşük donma noktasına sahip olduğundan, uçuş sırasında benzine göre daha sulu ve daha az viskoz kalır. Doğal olarak soğuk sıcaklıklara sahip yüksek irtifalarda bile, gazyağı minimum viskoziteye sahiptir ve uçağın motorunda ve bağlı bileşenlerinde kolayca hareket etmesini sağlar.

Uçak yakıtının daha düşük donma noktası ve daha yüksek parlama noktası göz önüne alındığında, çok daha geniş kapsamda güvenli bir çalışma sıcaklık aralığı yarattığı aşikar.

Şunu da söylemekte fayda var… Benzin ve uçak yakıtı arasındaki diğer fark, uçak yakıtı için karışıma enjekte edilen katkı maddeleridir. Gökyüzünde uçarken beklenmedik durumların oluşmamasını sağlamak için uçak yakıtına anti-statik kimyasallar, buz çözücü maddeler, antikorozif maddeler ve antibakteriyel maddeler de eklenir.

Ve de en önemli konu… &#;Maliyet&#;. Boeing gibi büyük ticari uçakların dakikada yaklaşık 1 galon yakıt yaktığı düşünüldüğünde, havayollarının yakıt maliyetini göz önünde bulundurması önemlidir. İyi haber şu ki, gazyağı benzinden büyük ölçüde daha ucuzdur. Hatta bazı durumlarda, gazyağı, benzinin yarı fiyatına mâl olabilir. Her ne kadar havayolu şirketlerinin en yüksek maliyet kalemi yakıt giderleri olsa da daha az para çıkışını sağlaması sebebi ile havacılık endüstrisinde tercih edilen bir yakıt türü haline gelmiştir.

Özetle, tarih boyunca havayolu şirketleri yakıt seçiminde kullanılabilirlik, maliyet, emisyon, donma noktası, motor parçalarıyla kimyasal reaksiyonlar gibi detayları incelemiş durmuş en son kârlı ve verimli olan keroseni uçaklarında kullanmaya karar vermişlerdir.

Bugün bir Boeing ,  Londra&#;dan New York&#;a seyir halindeyken saatte yaklaşık 10 ile 11 ton arasında bir yakıt yakıyor. Bu da toplamda tüm yol boyunca kilogram yakıt yakması demek. Bu nedenle, Londra&#;dan New York&#;a uçmak için gereken yakıtın maliyeti ülkelerin o yıl ki dolar kuru ve enflasyon değerlerine göre değişmekle birlikte yaklaşık $ tutuyor. Yani yolcu taşıyan bir jumbo jet Boeing için yakıt maliyeti, kişi başına yaklaşık 40 $’a mal oluyor.

Kaynak:

• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info
• funduszeue.info