kuyruk sokumu kırığı nasıl geçer / Kuyruk Sokumu Ağrısına Ne İyi Gelir?

Kuyruk Sokumu Kırığı Nasıl Geçer

kuyruk sokumu kırığı nasıl geçer

Pelvik Kırıklar Neden Olur? Nasıl Tedavi Edilir?

 İlgili Bİrim Ortopedi

Pelvik kırık, pelvisteki bir veya daha fazla kemiğin kırılmasıdır. Pelvik kırıklar, hafiften ciddiye kadar değişen bir aralıkta görülebilen, nadir bir kırık türüdür. Hafif pelvik kırıklar genellikle ameliyat gerektirmezken, ciddi kırıklar ameliyatla düzeltilmelidir.

Pelvik Kırık Nedir?

Medicabil Randevu Al

Pelvisi oluşturan bir veya daha fazla kemikte kırılma olduğunda pelvik kırık meydana gelmiş olur. Pelvis, karnının altında, kalça kemikleri arasında bulunan alandır. Pelvik kırıklar hafif veya şiddetli olabilir.

Pelvisi Oluşturan Kemikler Hangileridir?

Pelvisi oluşturan kemikler şunlardır:

  • Sakrum (Omurganızın tabanındaki büyük üçgen şekilli kemik).
  • Koksiks (kuyruk sokumu kemiği).
  • İlium, iskiyum ve pubis'i içeren kalça kemikleri.

Bu kemikler hep birlikte pelvik halka olarak bilinen bölgeyi oluşturur. Pelvis, iç üreme organları, mesane ve sindirim sisteminin alt kısmı dahil olmak üzere birçok önemli siniri, kan damarını ve organı koruyan oldukça stabil bir yapıdır. Pelvisi ayrıca bacak kasları için de bir dayanak noktası görevi görür.

Ne Tür Pelvik Kırıklar Vardır?

Pelvisi birden fazla kemikten oluştuğu için birçok pelvik kırık türü bulunur. Genel olarak kırılma modeline bağlı olarak aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç tür kemik kırığı vardır:

  • Kapalı veya açık (bileşik) kırıklar: Kırık, çevresindeki deriyi açmazsa, buna kapalı kırık denir. Kırılan kemik cildi delerse buna açık veya bileşik kırık denir.
  • Tam kırıklar: Kemik iki parçaya ayrıldığında tam bir kırık meydana gelir.
  • Yer değiştirmiş kırıklar: Kemiğin kırıldığı yerde bir boşluk oluştuğunda buna yer değiştirmiş kırık denir.
  • Kısmi kırıklar: Kısmi kırıklar; kırık kemiğin tamamını geçmediğinde oluşan, kemik bütünlüğünün bozulmadığı kırıklardır.
  • Stres kırıkları: Kemikte bir çatlama olduğunda stres kırığı meydana gelir.

Kırığın sahip olduğu belirli kalıba ilaveten, bir pelvik kırık stabil veya stabil olmayan olarak da sınıflandırılır:

  • Stabil pelvik kırık: Stabil bir pelvik kırıkta, pelviste genellikle yalnızca bir kırılma olur ve kemiklerin kırık kısımları yerinden oynamaz. Küçük bir düşme veya koşma gibi düşük etkili olaylardan kaynaklanan pelvik kırıklar genellikle stabil kırıklardır.
  • Stabil olmayan pelvik kırık: Stabil olmayan pelvik kırıkta genellikle iki veya daha fazla kırılma olur. Kemiklerin kırık kısımlarının uçları yer değiştirir. Stabil olmayan pelvik kırıklara, çoğunlukla araba kazası gibi yüksek etkili olaylar neden olur.

O kadar yaygın olmasa da avülsiyon kırığı adı verilen başka bir pelvik kırık türü de vardır. Avülsiyon kırığı, bir tendon veya bağın, bağlı olduğu kemikten kopup küçük bir kemik parçasını da beraberinde götürdüğünde meydana gelir.

Pelvik Kırıklar Kimleri Etkiler?

Herkes, herhangi bir yaşta pelvik kırık yaşayabilir. Hafif pelvik kırıklar, osteoporoz gibi kemik zayıflaması bozukluklarına sahip olma ihtimalinin yüksek olması nedeniyle yaşlı kişilerde daha yaygındır. Şiddetli pelvik kırıklar en çok 15 ila 28 yaş arası kişilerde görülür. Erkeklerde 35 yaşın altının pelvis kırığı yaşama ihtimali daha yüksekken, kadınlarda 35 yaşın üstünün pelvis kırığı yaşama ihtimali daha yüksektir.

Pelvik Kırıklar Ne Kadar Yaygındır?

Pelvik kırıklar çok yaygın değildir. Yetişkinlerin yaşadığı kemik kırıklarının sadece %3'ü pelvik kırıklardır. Çoğu pelvik kırık, araba kazası veya ciddi bir yükseklikten düşme gibi yüksek etkili olaylardan kaynaklanır.

Pelvik Kırıkların Belirtileri Nelerdir?

Bir pelvik kırığın belirtileri, ne kadar hafif veya şiddetli olduğuna bağlı olarak değişir. Pelvik kırık belirtileri aşağıdaki durumları içerebilir:

  • Kasıklarda, kalçada ve/veya belde ağrı yaşamak.
  • Yürürken veya bacakları hareket ettirirken yoğun ağrı yaşamak.
  • Kasık bölgesinde veya bacaklarda uyuşma veya karıncalanma yaşamak.
  • Karında ağrı yaşamak.
  • İdrar yaparken zorlanmak.
  • Yürümekte veya ayakta durmakta zorlanmak.

Pelvik Kırıklara Ne Sebep Olur?

Aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı durum ve şartlar pelvis kırıklarına neden olabilir:

  • Yüksek etkili olaylar: Pelvis çok stabil bir kemik yapısı olduğundan çoğu pelvik kırık, araba kazası veya ciddi bir yükseklikten düşme gibi yüksek etkili hadiselerden kaynaklanır. Yüksek etkili hadiseler genellikle stabil olmayan pelvik kırıklara neden olur.
  • Kemikleri zayıflatan hastalıklar: Osteoporoz gibi kemikleri zayıflatan hastalıklar pelvik kırıklara katkıda bulunabilir. Kemikleri zayıflatan bir hastalığınız varsa, rutin bir aktivite yaparken veya küçük bir düşme sonucu pelvis kırığıyla karşılaşabilirsiniz. Kemikleri zayıflatan hastalıkların neden olduğu pelvik kırıklar genellikle stabil kırıklardır.
  • Atletik aktiviteler: Çok yaygın olmasa da spor yapan biri, avülsiyon kırığı olarak bilinen bir pelvik kırık vakası yaşayabilir. Bu kırık, bir tendon veya bağ bağlı olduğu kemikten koptuğunda oluşur. Böyle bir durumda tendon veya bağ, koptuğunda küçük bir kemik parçasını da beraberinde alır. Bir pelvik avülsiyon kırığı genellikle stabil bir kırıktır.

Kırık Bir Pelvis Nasıl Teşhis Edilir?

Tüm pelvik kırıkların teşhis edilebilmesi için röntgen çekilmesi gerekir. İlgili hekim, yaralanma hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla başka görüntüleme testlerini de talep edebilir.

Pelvik Kırığı Teşhis Etmek İçin Hangi Testler Yapılır?

Bir pelvik kırığı teşhis etmek için aşağıdaki görüntüleme testleri kullanılabilir:

  • Röntgen: Röntgen, kemiklerin görüntülerini çekmek için radyasyon kullanır. Tüm pelvik kırıklar röntgen gerektirir. Böylece hekim pelvisinizin hangi kısmının kırıldığını, kırığın ne kadar hafif veya ne kadar şiddetli olduğunu görebilir ve bu sayede kırığın nasıl tedavi edilmesi gerektiğine karar verebilir.
  • BT taraması: BT (Bilgisayarlı tomografi) taraması, ayrıntılı görüntüler üretmek için vücudun farklı açılarından alınan birden fazla X-ışını kullanır. BT taraması, normal X ışınlarından daha ayrıntılı görüntüler sağlar. Doktor, pelvik kırık hakkında daha fazla bilgi edinmek ve başka ilgili yaralanmalar olmadığından emin olmak için BT taramasını talep edebilir.
  • MR: Bir MR (Manyetik rezonans görüntüleme), organlarını ve kemiklerin ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için büyük bir mıknatıs, radyo dalgaları ve bir bilgisayar kullanır. Röntgen ve BT taramasından kırıkla ilgili yeterli bilgi alamama durumunda, doktor MR talep edebilir.

Pelvik Kırıklar Nasıl Tedavi Edilir?

Bir pelvik kırığın tedavisi, aşağıdakiler de dahil olmak üzere belirli faktörlere bağlıdır:

  • Kırığın ne kadar hafif veya ne kadar şiddetli olduğu.
  • Kırığın şekli ve tipi.
  • Hangi kemiklerin, ne kadar yer değiştirdiği.
  • Hastanın genel sağlık durumu ve varsa diğer yaralanmaları.

Kemiklerin yer değiştirmediği hafif ve stabil kırıkların tedavisi genellikle ameliyat gerektirmez. Stabil bir kırığın tedavisi aşağıdaki şekillerde olabilir:

Dinlenme: Doktor, hastanın pelvik kırığına fazladan stres ve baskı uygulamamak için mümkün olduğunca dinlenmesini önerecektir.

Yürümeye yardımcı cihazlar: Pelvik kırığının nerede olduğuna bağlı olarak, doktor tek bacağa ya da ikisine birden ağırlık vermemek için koltuk değnekleri, yürüteç veya tekerlekli sandalye gibi yürümeye yardımcı cihazlar önerebilir. Hastanın, yürümeye yardımcı aleti üç aya kadar veya pelvis tamamen iyileşene kadar kullanması gerekebilir.

İlaçlar: Doktor ağrıyı hafifletmek için ilaç yazabilir. Bacaklardaki ve pelvisteki damarlarda kan pıhtılaşması riskini azaltmak amacıyla kan sulandırıcı bir ilaç (antikoagülan) önerebilir.

Daha ciddi veya stabil olmayan bir pelvik kırığın tedavisi genellikle bir veya daha fazla ameliyat gerektirir.

Pelvik Kırığı Ameliyatları Nelerdir?

Farklı pelvik kırık ameliyatları şunları içerir:

  • Harici fiksasyon: Doktorlar, bir pelvik kırıktan sonra pelvik bölgesini stabilize etmek için harici fiksasyon kullanır. Bu ameliyatta, cilde ve kaslara açılan küçük kesiler yoluyla kemiklere metal çiviler veya vidalar sokulur. Çiviler ve vidalar, pelvisin her iki yanında deriden dışarı çıkar ve vücudun dışındaki çubuklara tutturulur. Ortaya çıkan sistem, kırık iyileşirken kırılan kemikleri uygun pozisyonda tutmak için dengeleyici bir çerçeve görevi görür.
  • İskelet traksiyonu: İskelet traksiyonu, vücudun dışında, kırık kemik ya da kemiklerin parçalarını yeniden hizalamaya yardımcı olan bir kasnak sistemidir. İskelet traksiyonu sırasında cerrah, bacağı konumlandırmaya yardımcı olmak için deriden dışarı çıkan metal çivileri uyluk kemiğine veya kaval kemiğine yerleştirir. Çivilere takılan ağırlıklar, bacağı nazikçe çekerek kırık pelvik kemik parçalarını daha normal bir konumda tutar.
  • Açık redüksiyon ve dahili fiksasyon: Açık redüksiyon ve dahili fiksasyon ameliyatı sırasında, yer değiştirmiş pelvik kemik parçaları ilk önce normal dizilişlerine göre yeniden konumlandırılır. Parçalar daha sonra kemiğin dış yüzeyine tutturulan vidalar veya metal plakalar ile bir arada tutulur.

Yüksek etkili bir kaza nedeniyle ciddi bir pelvis kırığı yaşayan kişilerde genellikle pelvik kırığın neden olduğu ve ayrıca tedavi edilmesi gereken başka yaralanmalar veya iç yaralanmalar vardır. Bu durumlarda pelvik kırığı tedavi etmedeki başarı, çoğu zaman ilgili yaralanmaları tedavi etme başarısına bağlıdır.

Pelvik Kırıklar İçin Risk Faktörleri Nelerdir?

Pelvis kırıkları için bazı risk faktörleri şunlardır:

  • Osteoporoza sahip olmak: Osteoporozu olan kişilerde pelvik kırık yaşama riski daha yüksektir. Pelvik kırıklar, Amerika Birleşik Devletleri'nde 50 yaşın üzerindeki kişilerde osteoporozla ilişkili tüm kırıkların %7'sini oluşturur.
  • Düşme öyküsü olması: Düşme öyküsü olan kişilerin, özellikle de yaşlılarsa, düşme nedeniyle pelvik kırık yaşama olasılığı daha yüksektir.
  • Belirli sporları yapmak: Pelvik kırığın en az görülen türü olmasına rağmen, belirli sporları yapan kişilerin hamstring kaslarını pelvislerine bağlayan tendon pelvislerinden ayrılır ve onunla birlikte küçük bir kemik parçasını alırsa, pelvik avülsiyon kırığı oluşabilir.

Pelvik Kırığı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Yaşınıza ve yaşam tarzınıza bağlı olarak, pelvisinizin kırılmasını önlemek için yapabileceğiniz birkaç şey vardır:

  • Düşme riskiniz daha yüksekse bir yürümeye yardımcı alet kullanın: Baston veya yürüteç gibi bir yürümeye yardımcı alet kullanmak düşmenizi ve pelvis kırılmasını önleyebilir.
  • Güvenli sürüş: Yüksek şiddete sahip araç kazaları, pelvik kırıkların yaygın bir nedenidir. Araç kullanırken her zaman dikkatli olun ve trafik kurallarına uyun. Sürüş sırasında dikkatinizin dağılmasını önleyin.
  • Merdivenleri kullanırken dikkatli olun: Bir merdiveni düzgün ve güvenli bir şekilde kullandığınızda emin olun. Kullanmadan önce merdiveninizin güvenli bir konumda olduğundan emin olun.
  • Spor yapıyorsanız uygun şekilde esneme yapın: Belirli sporları yapan kişiler, tendon yırtılması nedeniyle pelvik avülsiyon kırığı alma riski altındadır. Aktivitelerden önce esneme ve ısınma hareketlerini düzgün bir şekilde gerçekleştirdiğinizden emin olun ve yaptığınız spora özel egzersizleri doğru bir şekilde uygulayın.

Pelvik Kırıkların Prognozu Nedir?

Bir pelvik kırığın prognozu (seyri) yaralanmanın ciddiyetine ve tipine bağlıdır. Hafif, stabil pelvik kırıklar genellikle uzun vadeli komplikasyonlar olmadan tedavi ile iyileşir.

Araba kazaları gibi güçlü olayların neden olduğu ciddi ve stabil olmayan pelvik kırıklar, ciddi kanama ve organ ve/veya sinir hasarı gibi komplikasyonlara neden olabilir. Bu yaralanmalar başarılı bir şekilde tedavi edilirse, pelvik kırık genellikle iyileşir.

Pelvik Kırıklar Neden Hayatı Tehdit Eder?

Bir araç kazası veya önemli bir mesafeden düşme gibi yüksek etkili kuvvetlerin neden olduğu stabil olmayan, karmaşık pelvik kırıklar, pelvik bölgedeki çevre organlarına, sinirlere ve kan damarlarına zarar verebilir. Takip eden bu yaralanmalar organ yetmezliğine, ciddi kanamaya ve hayati tehlike oluşturabilecek enfeksiyona yol açabilir.

Pelvik Kırıklar Komplikasyonlara Neden Olabilir mi?

Şiddetli ve stabil olmayan pelvik kırıkların, hafif kırıklara göre komplikasyonlara neden olma ihtimali daha yüksektir. Komplikasyonlar, genellikle pelvik kırık veya kırıkların neden olduğu sinir ve/veya organ hasarının bir sonucudur. Pelvik kırıkların komplikasyonları şunlar olabilir:

  • Kronik ağrı.
  • Mobilitenin bozulması.
  • Cinsel işlev bozukluğu.
  • Derin ven (damar) trombozu.

Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?

Pelvik bölgesinde ağrı ve yürümede veya ayakta durmada zorluk gibi pelvik kırık belirtileri yaşayanlar, derhal uzman bir hekimle iletişime geçmeli veya en yakın hastaneye gitmelidir.

Halihazırda pelvis kırığı teşhisi konduysa ve yeni veya ilgili semptomlar baş gösteriyorsa, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Doktoruma Hangi Soruları Sormalıyım?

Pelvik kırığınız varsa, doktorunuza aşağıdaki soruları sormanız sizin için faydalı olabilir:

  • Ne tür bir kırığım var?
  • Pelvisimde hangi kemikler etkileniyor?
  • Tedavi planım nasıl görünüyor?
  • Kırığımın iyileşmesi ne kadar sürer?
  • Normal gündelik aktivitelerime ne zaman dönebilirim?

Pelvisin, güçlü ve stabil bir kemik yapısı olmasına rağmen kırılabilir. Pelvis kırığı, bu konuda hemen müdahale gerektirecek kadar ağrılıdır. Pelvis birçok önemli siniri, kan damarını ve organı koruduğundan dolayı hekim, kırıktan kaynaklanan başka bir iç yaralanma olup olmadığından emin olmak isteyecektir. Osteoporoz konusunda da endişe varsa, mutlaka bir hekimden görüş alınmalıdır.

Kuyruk Sokumu Ağrısı (KOKSİGODİNİ)

KUYRUK SOKUMU AĞRISI (KOKSİGODİNİ)

Kuyruk sokumu ağrısı yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, sosyal uyumu bozan bir durum olması nedeniyle tedavisi için sık sık hekimlere başvurulmakta ve çareler aranmaktadır. Bu yazıda bu konu ile ilgili aydınlatıcı pratik bilgiler verilmiştir.

Kuyruk Sokumu Neresidir? Kuyruk Sokumu Ağrısı Nedir?

İnsanlarda omurganın alt ucu bölgesine kuyruk sokumu denmektedir. Bu bölge makat bölgesinin hemen üzeridir. Tıptaki adı “Koksiks” tir. (Resim 1). Bu bölgedeki ağrılara genellikle kuyruk sokumu ağrısı ya da koksigodini diyoruz.

Kuyruk Sokumu Neresidir? Kuyruk Sokumu Ağrısı Nedir?

Kuyruk Sokumu Neden Ağrır?

Koksigodini olarak da bilinen kuyruk sokumu ağrısı, birçok nedene bağlı olarak oluşur. Kalça üzerine düşme, iltihap, tümör, kıl dönmesi gibi sebeplerden dolayı farklı şiddetlerde kuyruk sokumu ağrısı yaşanabilir.

  •  Düşme ve diğer sebeplerle kuyruk sokumu bölgesine ya da kemiklere darbe almak
  •  Kuyruk sokumu kemiği kırığı oluşması
  •  Uzun süre oturmak ya da ayakta kalmak
  •  Aşırı kilolu ya da zayıf olmak
  •  Bozuk oturuş pozisyonu
  •  Omurga bozuklukları
  •  Doğuştan kuyruk sokumu bozuklukları
  •  Tümör
  •  Enfeksiyon
  • Bel fıtığı
  •  Makat ameliyatları
  •  Ağır kaldırmak
  • Uzun süre hareketsiz kalmak
  • Kadınlar için doğum sırasında kırık oluşması

Travma (düşme, çarpma, trafik kazası) kuyruk sokumu bölgesinde doku, kas ve kemik zedelenmelerine, kırıklara ve yaralanmalara neden olabilir.  Bu da kuyruk sokumu ağrısına yol açabilir.

Uzun süre boyunca sert zemin üzerinde oturmaktan kaynaklanan, kuyruk sokumu kemiğinin periost olarak da bilinen kemik zarındaki ödem oluşması ağrıya neden olur.

Kuyruk sokumu bölgesinde oluşan apseler, kıl dönmeleri ağrıya sebep olabilir. Kıl dönmesi bu bölgede enfeksiyona ve ağrıya sebep olabilir.

Kuyruk Sokumu Neden Ağrır?

Kuyruk Sokumu Ağrısının Belirtileri Nelerdir?

Bu belirtilerin şekli ve şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Yaygın olarak kuyruk sokumu ağrısı belirtileri şunlardır:

  • Oturup kalkarken kuyruk sokumu bölgesinde şiddetli ağrı
  • Kuyruk sokumu bölgesine temas edildiğinde hissedilen acı ve ağrı hissi
  • Büyük abdest yapma esnasında ağrı
  • Kadınlar için cinsel ilişki sırasında ağrı
  • İltihap ve apse varsa kuyruk sokumu bölgesinde şişlik, kızarıklık ve ağrı

Sert zeminde oturma, ağır kaldırma, merdiven inip çıkma esnasında ağrı şiddeti artabilir. Yine bisiklete binmek ve araç kullanmak ağrının şiddetini artırabilir.

Hamilelik ve Kuyruk Sokumu Ağrısı

Hamilelikte bebeğin büyümeye başlamasıyla kuyruk sokumu bölgesi ve koksiks bölgesine bası yaparak kuyruk sokumu ağrısı (koksigodini) ortaya çıkabilir. Ayrıca hamilelikte hormonların etkisi ile eklem bağları gevşer ve daha hareketli hale gelir. Koksiks kemiği de artan yükün etkisiyle daha fazla eğilerek kuyruk sokumu ağrısına neden olur. Ayrıca normal doğum esnasında bebek başı bu koksiks kemiğini iterek kırılmasına ve ağrıya sebep olabilir.(Resim 2).

hamilelikte kuyruk sokumu ağrısı

Kuyruk Sokumu Ağrısı Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kuyruk sokumu ağrısının teşhisi,  muayene ve görüntüleme yöntemleri yardımıyla yapılır. Hekim, muayenede hastaların kuyruk sokumuna elle temasta bulunabilir.  Koksiks üzerine parmakla basmakla ağrı duyuluyorsa Koksigodiniden şüphelenilir.

Bazı durumlarda parmakla makattan muayene gerekebilir, hekim parmakla koksiks kemiğinin durumunu, iç organlarla ilişkisini kontrol edebilir.

Röntgen, BT, MR teşhis için kullanılan görüntüleme yöntemleridir (Resim 3). Bu yöntemlerle kuyruk sokumu bölgesinde kırık, iltihap, tümör gibi patolojiler olup olmadığı değerlendirilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kuyruk Sokumu Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, hastalığın şiddeti ve hastaların genel sağlık durumlarına göre planlanır. Fizik tedavi, kortikosteroid enjeksiyonları, anestezi altında manipülasyon, cerrahi müdahale temel tedavi yöntemleri arasında bulunur. İlaç tedavileri genellikle ağrıların azaltılması ya da tamamen kesilmesi amacıyla kullanılır, aynı zamanda diğer yöntemlerin tedavi planının da bir parçasıdır.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon kuyruk sokumu ağrısı tedavisinde faydalı olabilmektedir.  Ağrıların şiddetini azaltmak için hastalara egzersiz uygulamaları önerilebilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Nasıl Tedavi Edilir?

Anestezi altında manipülasyon tekniği, genellikle yüz güldürücü sonuçlar veren bir tekniktir. Anestezi altında rektal tuşe ile koksiks kemiğinde koksiks kırığı ya da başka sebeplerden kayma ve şekil bozukluğu varsa düzeltilebilir, sonrasında bu bölgeye enjeksiyonla desteklenebilir.

Ağrılar için lokal enjeksiyon uygulamaları çok etkili olmaktadır. Kortikosteroid ya da lokal analjezik veya her ikisi birden bu bölgeye uygulanabilir. Enjeksiyon işlemleri,  ağrıların azalmasına ya da tamamen kesilmesine yardımcı olur. Sünger yada şişirmeli otuma simitleri faydalıdır.

kuyruk sokumu ağrısı tedavisi

Ameliyat son başvurulan yöntem olsa da bazen gerekli olabilir. Bazı durumlarda ise cerrahi operasyon sırasında kuyruk kemiğinin bir bölümü alınabilir.

Omurga Kırıkları

Omurga 33 ayrı omurun  üstüste sıralanması ve birbirine bağlanması sonucu meydana gelen bir kolondur. Omurga boyun,sırt,bel ve kuyruk sokumu olarak gruplandırılıfunduszeue.infoa  7, sırtta 12, belde 5 adet omur, kuyruk sokumunda 9 adet bütün kemik  bulunur. Boyun ve bel  bölgesi hareketli, sırt bölgesi ise her bir omurun eklem yaptığı kaburga kemiklerince oluşturulan göğüs kafesi nedeniyle daha az hareketlidir. Birbirleri ile birleşmiş kemiklerde oluşan kuyruk sokumu ise funduszeue.infoda yandan bakıldığı zaman boyun ve bel bölgesinde lordoz dediğimiz sırt bölgesinde kifoz dediğimiz doğal eğrilikler bulunur. Bu eğrilikler omurganın fizyolojik eğrilikleridir. Fizyolojik eğrilikler sayesinde, gövde dengede tutulur ve vücut ağırlığı omurga üzerinde dengeli bir şekilde dağılır.

Omurganın fonksiyonları

Omurga iskeletin en önemli kısmıdır. Vücut ağırlığını taşıma ve diğer kısımlara iletme, gövdeyi oluşturma ve ağrısız hareket etme kabiliyeti başlıca mekanik fonksiyonlarıdır. Nörolojik fonksiyon olarak adlandırılan görevleri ise omurilik ve eklerini içerisinde barındırmak ve sahip olduğu mükemmel yapı ile korunmasını ve işleyişini sürdürmesini sağlamaktır.

Omurlarda eklem yüzlerinin şekli, durumu ve frenleyici etkilerin kuvvetli olması yüzünden birbirine yakın omurlarr arasında yapılabilen hareketler az olmakla beraber ; birçok eklemlerde aynı zamanda yapılan hareketleri bir araya getirmek suretiyle, omurga çok çeşitli yönde ve geniş hareketler yapabilmektedir. Omurga hareketlerinin birçok eklemlere dağıtılmış olması ve komşu omurlar arasında hareketin az olması omuriliğin korunması bakımından oldukça önemlidir.

Omurga yaralanmaları

Her yaşta ve her cinste görülebilir. Ülkemizde her yıl yaklaşık dolayında yeni omurga kırığı görüldüğü tahmin edilmektedir.

Yüksekten düşmeler,

Trafik kazaları ,

İş kazaları,

Günlük yaşama ait kazalar,

Göçük altında kalmalar ,

Spor yaralanmaları ve

Ateşli silah yaralanmaları (ASY) bu yaralanmaların başlıca sebepleridir.

Ayrıca omurgada primer bir patoloji (Tümör, enfeksiyon, osteoporoz , metabolik kemik hastalıkları vb) sonucunda basit travmalarla patolojik kırıklar da gelişebilir.

Tüm yaralanmaların % 5 kadarı vertebra kırık veya çıkıklarıdır. Vertebra kırıklarının % 50 den fazlası sırt ve bel bölgesinde görülür. Boyun omurgası yaralanmalarında felç gelişmesi  %40 oranlarına ulaşmaktadır. Omurga travmasının erken teşhisi ve uygun bir ilk müdahele ve tedavi, hastaların geleceği konusunda dramatik bir öneme sahiptir.

Omurga kırığı olması muhtemel hastaların taşınması:

Bilgili bir ilk yardım yapılmazsa, yaralının taşınması esnasında bile omurilik yaralanması ve felç gelişebilir. Bu sebeple omurgada ağrı ve hareket kısıtlılığı olan travmaya maruz kişiler omurga kırığı olmadığı ispat edilinceye kadar oturtulmaz, ayağa kaldırılmaz ve yürütülmez.

İdeal olanı , hastanın baş ve boyun tarafı bir doktorun kontrolünde tutularak ve gerekirse rijit bir boyunluk takılarak, ayaklardan hafif çekme ile hasta hafifçe havalandırılır. Bu esnada sağ yada sol tarafta duracak üç kişi kollarını sırt, bel ve kalçalar altına yerleştirerek hastayı hep birlikte funduszeue.info şekilde hasta altında bir çarşaf olacak şekilde bir sedyeye yerleştirilir. Daha sonra yapılacak nakiller alttaki bu çarşaf gergin tutularak ve yine traksiyon altında yapılır.

Klinik değerlendirme

Önce sistemik muayene yapılır ve gereken tüm tedbirler süratle alınır. Durum stabil hale gelir gelmez omurgaların bölgesel muayenesi ve daha sonra nörolojik muayene yapılır. Omurga muayenesi yapmak için dikkatli bir şekilde, hastayı bir kitap kapağı gibi yana çevirmek ve omurgasını sırttan muayene etmek mümkündür. Gözle patolojik bulgu her zaman görülmeyebilir, ancak bazen kırık yerinde lokal bir çıkıntı dikkati çekebilir. Direkt darbe gelmişse, kırık bölgesinde, değişik derecelerde cilt lezyonu bulunabilir. Elle muayenede kırık bölgesinde ağrı ve hassasiyet araştırılırken aynı zamanda tüm anatomik kemik çıkıntılar sayılarak, seviye belirlenmeye çalışılır.

Radyolojik İnceleme

Kırık şüphesi olan hastalar taşıma ilkeleri doğrultusunda dikkatli bir şekilde röntgen masasına alınır. İlk yapılacak radyolojik inceleme röntgendir..

A-Röntgen grafi istemeden önce: İstenilecek bölge tayin edilir. Şüphelenilen omurga görüntülenecek şekilde grafi istenir.(.Mutlaka , ön arka ve yan pozisyonlarda olmak üzere standart iki yönlü grafi istenir.

B- Radyografi çekildikten sonra:Öncelikle çekilen grafinin istenilen film olup, olmadığına bakılıfunduszeue.infoin değerlendirmeye uygun kalitede çekilmiş olması şarttır. Bu şartları taşımayan grafiler değerlendirilmez ve tekrarı istenir. Bu sebeplerle radyolojik inceleme tamamlanıncaya kadar, hasta röntgen masasında bekletilir ve fazla hareket ettirilmemiş olur. Bir seviyede kırık tespit edildiği zaman tüm omurganın radyografileri çekilmelidir. Başka bir seviyede de kırık olma ihtimali % oranındadır.

Bilgisayarlı tomografi (BT)ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG)günümüzde artık tüm travmalarda kullanılan en ideal tanı yöntemleridir.  

Tedavi

İlaç ve korse tedavisi: Küçük kırıklarda , stabil çökme kırıklarında uygulanır. Amaç ağrıyı azaltmak , kırık omurgayı  belli bir müddet hareketlerden ve üzerine yük gelmesinden korumaktır. Bunun için ay süreyle korse ve breysler kullanılır 

Cerrahi tedavi:

 a) Posterior(omurganın arka kısmına uygulanan) cerrahi girişim: Mekanik olarak hareketli çökme kırıklarıyla, öne eğilmeli sıkışmalı yaralanmalarında, erken dönemde kemik patlama kırıklarında , kırıklı çıkıklarda uygulanır. Omurganın arka kısmından düzeltici kanalı genişletici işlemler ve fiksasyon kemik kaynatma işlemleri yapılır.

 b) Anterior(omurganın ön kısmına uygulanan) cerrahi girişim: Geç gelen patlama kırıklarında , kanal içi daralmanın % 50 den fazla olduğu durumlarda , nörolojik kayıbın vakalarda ön kısım genişletilmesi ve önden fiksasyon ve kemik kaynatma  işlemleri yapılır 

c) Posterior ve anterior ( İki taraflı ) cerrahi girişim: Her iki cerrahi girişim posterior girişim sonrası kanal içi daralmanın düzelmediği vakalarda ve vertebra korpuslarında iyileşecek ve yük taşıyacak yeterli kemik stoğunun bulunmadığı durumlarda uygulanır  .

Rehabilitasyon: Özellikle nörolojik kayıbın yani kısmi veya tam felç olduğu durumlar için olmakla beraber aslında her vakanın iyileşme sürecinde iyi bir rehabilitasyona ihtiyacı vardır. Nörolojik kaybın  olduğu durumlarda travmadan 3 yıl sonrasına kadar ki dönem boyunca iyileşme beklenebilir. Bundan sonra ise düzelme olmayacağı kabul edilir.

Kuyruk sokumu kırıkları:

Konservatif tedavi: Taze kırıklarda 3 hafta kadar yatak istirahati uygulanır. Daha sonra sıcak oturma banyoları önerilir. Hastalar sert zeminlere oturmamalı ve sünger simit şeklinde yastık üzerine oturmalıdır. Ağrıyı azaltmak için analjezik, non-steroid antienflamatuvar ve myorelaksan ilaçlar verilmelidir. Koksiks üzerine enjeksiyonlar ile ağrı tedavisi denenebilir. Konservatif tedavinin başarı şansı yüksektir.

Koksiks eksizyonu: Konservatif tedavinin başarısız kaldığı ve hastanın günlük yaşam aktivitelerini kısıtladığı durumlarda cerrahi olarak koksiks kemiği çıkarılması  yapılır.


Etiketler :omurga kırıkları , omurga kırığı , omurga yaralanmaları , omurga yaralanması , omurga kırığı tedavisi , omurga kırığı cerrahi tedavisi , kuyruk sokumu kırığı

Kuyruk Sokumu Ağrısı

Kuyruk sokumu ağrısı, günümüzde her yaştan bireyde görülebilen bir rahatsızlıktır. Genellikle direkt üzerine düşmeye bağlı olarak gelişen ağrının şiddeti değişkendir. Bazı durumlarda, bireylerin hayatını oldukça olumsuz yönde etkileyecek derecede şiddetli belirtiler ya da kronikleşen ağrılar görülür. Kuyruk kemiği ağrısı genellikle ameliyatsız tedavi edilebilse de, ender olarak cerrahi tedavi gerekliliği doğabilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Nedir?

Bel kemiğinin bitim noktası olan koksiks kemiği ya da kuyruk sokumu, kemiğin birbirine eklemlenmesi ile oluşan ve üçgen yapıya sahip bir kemik yapısıdır. Kuyruk sokumunun temel işlevi doku, kas ve tendonlar arasındaki bağlantıyı sağlamaktır. Aynı zamanda kuyruk sokumu, bireyler oturur pozisyonda dururken omurgayı destekler. Pelvik tabanda bulunan bazı kasların kaynaşma noktası da koksiks kemiğidir.

Koksigodini olarak da bilinen kuyruk sokumu ağrısı, bu bölgede çeşitli nedenlere bağlı olarak oluşur. Kalça üzerine düşme, bu bölgeye darbe alma ya da çeşitli hastalıklar kuyruk kemiğinde ağrıya neden olabilir. Zedelenme, kırılma ya da ezilmelere göre farklı şiddetlerde ağrı hissi duyulabilir.

Kuyruk sokumu ağrısının cinsiyetler arasında görülme sıklığı değişiklik gösterir; kadınlara göre erkeklerde 5 kat daha az görüldüğü araştırmalarla ortaya konmuştur. Bunun en önemli nedenleri arasında kadınların pelvik yapısının erkeklere göre çok daha geniş olması bulunur. Bu durumda kuyruk kemiği darbe ve oluşacak hasarlara daha açık konumdadır. Aynı zamanda, doğum sırasında bebeğin hareketlerinin bu bölgede yoğunlaşması da ağrı oluşmasına neden olabilir. Kadınlarda adet dönemlerinde de kuyruk kemiği ağrısı görülebilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Neden Olur?

Kuyruk sokumu ağrısının pek çok farklı nedeni olabilir. Düşme ve yaralanmaların yanı sıra tümör ve enfeksiyon gibi çeşitli hastalıklar da bu bölgede ağrı hissi duyulmasına neden olur.

Kuyruk sokumu ağrısının bazı nedenleri şu şekildedir:

    • Kuyruk sokumu bölgesine ya da kemiklere darbe almakUzun süre ayakta kalmak
    • Normal kilonun çok üzerinde ya da çok altında olmak
    • Yanlış pozisyonda oturmakSinir sıkışmaları
    • Omurga bozuklukları
    • Doğumsal kuyruk sokumu anomalileri
    • Tümör
    • Enfeksiyon
    • Bel fıtığı
    • Kemik zarı iltihaplanmaları
    • Cerrahi operasyonlar
    • Jinekolojik sorunlar
    • Pelvik tabanda işlevsel bozukluk
    • Çok ağır eşyaları ya da yükleri kaldırmak
    • Uzun süre hareketsiz kalmak
    • Kadınlar için doğum sırasında yaşanan travmalar

Direkt bu bölge üzerine düşme sonucu alınan darbeler ağrının çok görülen nedenlerinden biridir. Düşüş anındaki travma bu bölgede doku, kas ve kemik zedelenmelerine, kırıklara ya da yaralanmalara neden olabilir. Özellikle spor yaparken kalça üzerine düşmek ağrının oluşmasında sık görülen nedenlerden biridir.

Bunların yanında, uzun süre boyunca sert zemin üzerinde oturmaktan kaynaklanan ağrılara bazı durumlarda periost olarak da bilinen kemik zarındaki iltihaplanmalar neden olur. Bazı durumlarda ise sinir atakları ortaya çıkar. Alt sakral kemik ve bu bölgenin genelinde nöral pleksus adı verilen sinir grubu bulunur. Bu sinirlerin sert yüzeyle temas etmesi de ağrı nedeni olabilir.

Bireylerin kilo durumları da kuyruk sokumu ağrısının önemli bir nedeni olabilir. Çok kilolu kişiler otururken kuyruk sokumu bölgesinde fazla baskı hissedebilir. Tam tersi olarak aşırı zayıf bireylerde ise bu bölgeyi koruyacak bir yağ tabakası yoktur. Bu durumda kuyruk sokumu kemiği hasar alabilir.

Kuyruk sokumu ağrısı nadiren de olsa bazı hastalıklardan kaynaklanabilir. Bu bölgede ortaya çıkan enfeksiyon ve tümörler ağrının nedeni olabilir.

Hamilelikte Kuyruk Sokumu Ağrısı Neden Olur?

Özellikle ikinci ve sonrasındaki gebeliklerde, bebeğin kuyruk kemiğine baskı yapması nedeniyle kadınlarda bu bölgede ağrı görülebilir. Hamileliğin ilk aylarında da hissedilebilen bu ağrı, son 3 ayda daha şiddetli hale gelebilir. Bunun en önemli nedeni hormonal değişimlerdir. Gebelik süresince salgılanan bazı hormonlar, doğum için kasları hazırlamak amacıyla eklemlerin gevşemesine neden olur. Bu durum da kuyruk kemiğinin kaymasına, dolayısıyla ağrıya sebep olabilir.

Gebelik sırasında ortaya çıkan kuyruk sokumu ağrısının bazı nedenleri şu şekildedir:

    • Hapşırma ya da öksürme gibi zorlayıcı hareketler
    • Kabızlık
    • Ağır bir eşya kaldırmak
    • Kuyruk sokumu üzerine düşmek ya da bu bölgeye darbe almak
    • Cinsel ilişkiye girmek
    • Önceki doğumlarda zorluk çekmiş olmak
    • Sert bir yüzey üzerinde uzun süre oturmak

Kuyruk Sokumu Ağrısının Belirtileri Nelerdir?

Kuyruk sokumu ağrısının belirtileri ve şiddeti, ağrının nedenine göre kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Yaygın olarak görülen belirtiler ise şu şekildedir:

    • Kuyruk sokumu bölgesine temas edildiğinde hissedilen acı ve ağrı hissi
    • Darbe ve düşme durumlarında bölgede gözle görülen doku zedelenmesi ya da yaralar
    • Dışkılama sırasında oluşan ağrı
    • Kadınlar için cinsel ilişki sırasında kuyruk sokumu bölgesinde ağrı ve acı hissi
    • Ayağa kalkarken duyulan şiddetli ağrı

Kuyruk sokumu ağrısının görülen yaygın belirtisi genel olarak oturma pozisyonunda ortaya çıkar. Özellikle yumuşak olmayan zeminle temas durumunda bireyler kuyruk sokumu bölgesinde acı hissi duyabilir. Kuyruk sokumu ağrısının altında yatan farklı bir hastalık varsa bu gibi durumlarda bacaklarda da ağrı hissedilebilir.

Bazı kişilerde hafif seyreden belirtilerin şiddeti artabilir. Araç kullanmak, bisiklete binmek, eğilmek, merdiven çıkmak gibi aktivitelerde ve hareketlerde kuyruk sokumu ağrısının şiddeti bir anda artabilir.

Tanı Nasıl Konur?

Kuyruk sokumu ağrısının tanısı fiziki muayene ve görüntüleme yöntemleri yardımıyla konur. Uzman hekim, fiziki muayenede hastaların kuyruk sokumuna elle temasta bulunabilir. Gözle görülen bir hasar olmamasına rağmen bölgeye baskı uygulandığında hasta ağrı hissi duyuyorsa koksigodiniden şüphe edilir. Muayene sırasında hastaların tıbbi geçmişleri ve herhangi bir darbe ya da düşme durumu olup olmadığı gibi hastalık süreci de dinlenir.

Bazı durumlarda hekimler manuel kuyruk sokumu muayenesi de yapabilir. Rektumdan elle yapılan muayenede kuyruk kemiğinin hareketliliği, kalçanın konumu ve iç organlarda bir etkilenme olup olmadığı kontrol edilir. Elle yapılan muayene sırasında rektum ve kuyruk sokumunda ağrı hissi oluyorsa koksigodini ihtimali üzerinde durulur.

Darbe ve düşmelere bağlı olmayan kuyruk sokumu ağrısının tanısında görüntüleme yöntemlerinden yararlanmak gerekir. Röntgen, manyetik rezonans (MR), bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri aracılığıyla kuyruk sokumu bölgesinde iltihaplanma ya da tümör olup olmadığı anlaşılır. Manyetik rezonans bu yöntemler arasında en sık tercih edilen görüntüleme yöntemidir. MR yöntemiyle yalnızca tümör ya da enfeksiyonlar değil kemik kırıkları, çatlaklar, yaralanmalar ve çevre dokularda herhangi bir zedelenme olup olmadığı da görülebilir.

Kemik zarı iltihaplanmaları ya da tümör tespit edilen durumlarda hastalara kontrast madde verilerek tekrar görüntü alınır. Bu sayede kuyruk sokumu bölgesi tüm detaylarıyla görüntülenir.

Kuyruk Sokumu Ağrısının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kuyruk sokumu ağrısının tedavisi ağrıların nedeni, şiddeti ve hastaların genel sağlık durumlarına göre planlanır. Fizik tedavi, lokal enjeksiyonlar, anestezi altında manipülasyon, cerrahi girişimler temel tedavi yöntemleri arasında bulunur. Medikal yöntemler genellikle ağrıların azaltılması ya da tamamen kesilmesi amacıyla kullanılır. Aynı zamanda tedavi planının da bir parçasıdır. 

Fizik tedavi, kuyruk sokumu ağrısında yaygın olarak başvurulan tedavi yöntemlerinden biridir. Ağrıların nedeni ve şiddetine göre fizik tedavi sırasında pelvik taban desteklenebilir ya da kuyruk kemiğine komşu kaslar güçlendirilebilir. Aynı zamanda ağrıların şiddetini azaltmak için hastalara egzersiz uygulamaları önerilebilir.

Anestezi altında manipülasyon tekniği, son dönemde bu rahatsızlıkta sıkça başvurulan ve genellikle yüzgüldürücü sonuçlar veren bir tekniktir. Bu uygulamada hasta 5 dakika kadar bir süre hafif bir anestezi alarak uyutulur. Uygulamayı yapan kişi rektal tuşe yaparak koksiks bölgesine içeriden özel bir manipülasyon uygular, işlem sonunda ilgili bölgeye bir enjeksiyon da yapılabilir. %% oranında başarılı sonuçlar alınabilinen uygulama ile, ameliyat olmadan sorunu çözmek mümkün olabilir.

Özellikle şiddetli ağrılarda ise reçeteli ya da reçetesiz ilaçlardan yararlanılır. Ağrılar için lokal enjeksiyon uygulamaları da etkili olmaktadır. Steroid içerikli ya da steroid içermeyen ilaçlar hastalara enjekte edilir. Enjeksiyon işlemleri, hem ağrıların azalmasına ya da tamamen kesilmesine hem de fizik tedavi uygulamaları sırasında kasların gevşemesine yardımcı olur. Hangi yöntem uygulanırsa uygulansın hastanın belirli bir süre özel oturma simitleri kullanması, tedavilerin başarı oranını arttırır.

Bazı durumlarda kuyruk sokumu ağrısının nedeni altta yatan farklı bir hastalıktır. Böyle bir hastalık tespit edildiğinde tedavi planı öncelikle bu hastalık üzerinden yapılır. Hemoroit gibi hastalıklar, kabızlıkla birlikte kuyruk kemiği ağrısı yapabilir. Bu durumda öncelikle hemoroit tedavi edilir ve kuyruk sokumu ağrısının geçip geçmediği kontrol edilir.

Cerrahi yöntemler nadir olarak tercih edilse de kuyruk sokumu ağrısına neden olan farklı hastalıkların tedavi edilmesinde etkili olur. Bel fıtıkları ya da pelvik taban hasarlarında cerrahi müdahalede bulunularak ağrıların giderilmesi sağlanır. Bazı durumlarda ise cerrahi operasyon sırasında kuyruk kemiğinin bir bölümü alınabilir.

Kuyruk Sokumu Ağrısı Nasıl Geçer?

Bazı hastalarda kuyruk sokumu ağrısı sadece hafif belirtilerle kendini gösterir. Hafif şiddetteki ağrılar muayeneden önce uygulanabilecek bazı yöntemlerle geçirilebilir.

    • Reçetesiz satılan analjezik ilaçlar ve topikal kremler ağrıların azaltılması amacıyla kullanılabilir.
    • Birlikte uygulanacak sıcak ve soğuk kompres de ağrıların azalmasına yardımcı olur. İltihaplanma riskini düşüren ve kan akışını hızlandıran bu yöntemde, öncelikle ortalama 15 dakika sıcak kompres, daha sonra 15 dakika soğuk kompres yapmak gerekir.
    • Kas zedelenmelerinden ya da uzun süre sert zemin üzerinde oturmaktan kaynaklanan ağrılarda kuyruk kemiği çevresine masaj yapılabilir. Aynı zamanda başlangıç seviyesinde yoga, pilates gibi sporları yapmak da kasların gevşemesini sağlar. Bazı durumlarda kişiler ağrıların artacağı endişesi ile egzersiz yapmaktan ya da hareket etmekten kaçınabilir. Aslında hareketsizlik, tam tersi etki yaratarak ağrıların kronik hale gelmesine neden olabilir. Bu nedenle hafif egzersizlerle kuyruk kemiği çevresindeki kasların çalıştırılması gerekir.
    • Masa başı bir işte çalışanlar ya da günün büyük bölümünü aralıksız oturarak geçirenlerin belli periyotlarla kısa süreli yürüyüş yapması faydalı olmaktadır.
    • Kuyruk kemiği ağrısının hemoroit gibi rektum rahatsızlıklarından kaynaklandığı durumlarda tuz banyosu ve özel yastıklarda oturmak ağrıların azalmasına yardımcı olur. Özellikle simit şeklindeki özel hemoroit yastıkları kuyruk sokumu çevresinde baskı oluşmasının önüne geçer.

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası