Ibni Sina Ingilizce Hayatı Kısaca

ibni sina ingilizce hayatı kısaca

kaynağı değiştir]

İbn-i Sina'nın yılında yapılmış bir tasviri

İbn-i Sînâ, ilk olarak yılında tehlikeli bir hastalıktan kurtardığı Emir'in yanında çalışmaya başladı. Bu hizmetinin karşılığında aldığı en önemli ödül Samanilerin resmi kütüphanesinden dilediğince yararlanmak oldu. Kütüphanede kısa süre sonra meydana gelen yangında düşmanları onu bilerek kundaklama yapmakla suçladı.

22 yaşında babasını kaybetti. yılının Aralık ayında Samani Hanedanı sona erdi. İbn-i Sînâ, Gazneli Mahmud'un teklifini geri çevirdi ve batıya, Ürgenç'e gitti. Buradaki vezir, bilim dostuydu ve ona küçük de olsa bir maaş bağladı. Yetenekleri için kullanma sahası arayan İbn-i Sînâ, Merv'den Nişabur'a ve Horasan sınırlarına kadar bölgeyi adım adım dolaştı. Kendisi de şair ve bilim insanı olan ve İbn-i Sînâ'ya sığınak sağlayan hükümdar Kâbus, bu sırada çıkan ayaklanmada öldü. İbn-i Sînâ'nın kendisi de şiddetli bir hastalığa yakalanmıştı. Sonunda Hazar Denizi kıyısındaki Gürgan'da eski bir arkadaşına rastladı. Onun yanına yerleşti ve bu kentte mantık ve astronomi dersleri vermeye başladı. Kanun kitabının başlangıcı da bu döneme rastlar.

Daha sonra Rey ve Kazvin'de çalıştı. Yeni eserler yazmaya da devam etti. İsfahan valisinin yanına yerleşti. Bunu öğrenen Hamedan emîri İbn-i Sînâ'yı yakalattı ve hapsetti. Savaş sona erdikten sonra Hamedan emîrinin yanında çalıştı. Kısa süre sonra İbn-i Sînâ; kardeşi, iyi bir öğrencisi ve iki köleyle kılık değiştirip şehirden kaçtı ve korku dolu bir yolculuktan sonra çok iyi karşılandıkları İsfahan'a ulaştı.

Sonraki yılları ve ölümü[değiştir
İbni Sina CV
BİLİM ADAMI, DOKTOR, FİLOZOF, YAZAR ( - )
İbn-i Sina, tıp, psikoloji, farmakoloji, jeoloji, fizik, astronomi, kimya ve felsefe alanında bir deha ve bilim adamıdır. Aynı zamanda "Avicenna" adıyla ve "El- Kanun" (Canon) kitabıyla tıbba yapmış olduğu büyük katkıdan dolayı tüm dünyaca "Modern Tıbbın Babası" olarak tanınır.
İsim Soyisim : Ebu'Alī el-Hüseyin ibn'Abd Allah ibn Al- Hasan bin Ali İbn Sina
Adresi : Hamedan, İran
Doğum Tarihi :
Doğum Yeri : Buhara, Özbekistan
Ölüm Tarihi : Haziran
Ölüm Yeri : Hamedan, İran
EĞİTİM
KURUM KURUM YERİ, TARİH
İlk Eğitim
Buhara, Özbekistan
İbn-i Sina'nın babası Belh şehrinin ünlü bir bilim adamıdır. Oğlunun doğuştan bir yeteneği olduğunun farkına varmıştır. Bilim adamı olmasından dolayı Sina'nın gelişiminde doğru yönlendirmeleri yapmıştır. Sina, on yaşında Kuran'ı ezberlemiş on dört yaşında ise öğretmenlerinin bilgi seviyesi kendisine yetemez olmuştur. Hafıza ve zekası o kadar olağanüstü seviyelerde olmuştur ki kendisi şu ifadeleri kullanmıştır. "18 yaşıma geldiğimdeki bilgi haznem olmasaydı, şuan hiçbir şeyim yoktu." demiştir. Kim tarafından ne şekilde eğitim aldığı tam olarak bilinemese de otobiyografisinden üst düzey bir eğitim aldığı anlaşılmıştır.
Özel Eğitim
Hintli Manav, Gezgin Bilim Adamı, Buhara, Özbekistan Alim İsmail el-Zahid'den, Buhara
Sina, Hintli bir manavdan Hint matematiğini ve hastalar için yapılan kürler öğrenmiştir. Hastalar için öğrendiği kürleri satarak da geçim kaynağı elde etmiştir. Aynı zamanda gezgin bir bilim adamının peşine takılmış bilgisine bilgi katmıştır.
Fıkıh Eğitimi
Alim İsmail el-Zahid'den, Buhara
Sina, alim İsmail el-Zahid'den de İslam hukukuna dair eğitim almıştır.
Kişisel Eğitim
Buhara ( - )
Sina, Buhara emiri Nuh İbni Mansur'uyu ağır bir hastalıktan kurtarmış ve kendisine Samanoğulları sarayının kütüphanesinde çalışma izni verilmiştir. Burada kendisini felsefe, matematik, astronomi, fizik, kimya, tıp ve alanında oldukça geliştirmiştir. Sonra kütüphanede çıkan bir yangında düşmanları onu kundaklama yapmakla suçlamış ve Sina'da oradan ayrılmak zorunda kalmıştır.
MESLEKİ TECRÜBELERİ
MESLEK ÇALIŞTIĞI KURUM, YER, TARİH
Doktor
Buhara, Özbekistan ( -)
Sina, 16 yaşından itibaren hastalara ücretsiz bakmış ve onları kendi yöntemiyle tedavi etmiştir. Tedavi etmiş olduğu hastalar arasında Buhara Sultanı da bulunmaktadır.
Yazar
Özbekistan ( - )
Sina, Samanoğulları kütüphanesinden ayrılmaya yakın 21 yaşından itibaren kendi yazmaya vermiştir. Bu zamana kadar edinmiş olduğu bilgi ve deneyimlerini paylaşmak istemiştir. Özellikle de mantık, etik, metafizik ve benzeri konuları ele almış ve eserlerinin çoğunu ya Arapça ve Farsça yazmıştır.
Vezir Danışmanı
Vezir Kabus,'un yanında, Ürgenç, Türkmenistan ( - )
Sina , 20 yaşında babasını kaybettikten sonra kendisine Gazneli Mahmud tarafından bir pozisyon teklif edilse de O, bu teklifi geri çevirmiştir. Bu teklifin ısrarcı ve tehlikeli boyutlara ulaşması Sina'nın Ürgneç'e gitmesine sebep olmuştur. Ürgenç'te aylık maaş bağlanarak vezirin bilim danışmanlığını yapmıştır. Sina kendisine yakın bölgeler olan Nişabur ve Horasan'da uygun çalışma koşulları yaratmaya çalışmış olsa da, o dönemde isyan çıkmış Vezir Kabus hayatını kaybetmiştir. Aksilikler birbiri ardına gelmiş Sina çok ciddi bir hastalığa yakalanmıştır.
Öğretmen
Gorgan, Hazar Denizi Kıyısında ( - )
Sina, hastalığını atlattıktan sonra Hazar Denizi'nin kıyısına doğru yol almıştır. Gorgan kentinde eski bir arkadaşına rastlamış onun yanına yerleştikten sonra birlikte öğretmenlik yapmışlardır. Eğitimleri ağırlıklı olarak mantık ve astronomi dersleri ile ilgili konularda olmuştur. Burada bulunduğu dönemde eserlerini yazmaya devam eden Sina, dünyaca ünlü ve önemli eseri olan "Canon of Medicine"ini de buradaki çalışması sırasında yazmıştır.
Baş Vezir
Hameden, İran ( - )
Sina, çalışmalarını yazarken Hamedan'a gitmeye karar vermiş burada Buveyhi Hükümdarı Şemsüddevle‘yi ağır hastalıktan kurtararak baş vezirlik ünvanına kadar yükselmiştir. Fakat sarayın içinde dönen birtakım entrikalar ve Sina'yı kabul etmeyen saray insanları huzursuzluk yaratmıştır. Ve bu durum Sina'nın sarayı terkedip saklanmasına sebep olmuştur. Şemsüddevle'nin durumunun kötüleşip rahatsızlanması üzerine Sina tekrar saraya davet edilmiş ve vezirlik ünvanıyla tekrar görevine dönmüştür. Hükümdarın ölmesiyle başa geçen oğlu Sina'nın vezirliğini kabul etmemiş bu olay Sina'nın tekrar saray dışında saklanmasına neden olmuştur. Ancak askerler tarafından saklandığı yerde bulunan Sina, 4 aylık bir mahkumiyet yaşamış daha sonra da bu bölgeyi terketmiştir.
Bilim Adamı
Kakuyilerin Hükümdarı Alaüddevle‘nin yanında, İsfahan, İran ( - )
İbni Sina, Hamedan'dan kaçtıktan sonra, Kakuyilerin hükümdarı Alaüddevle‘nin koruması altına girmiştir. Burada vezirlik yapmanın yanı sıra bilim adamı olarak çalışmıştır. Bu bölgede Sina'ya büyük bir saygı duyulmuş, gittiği her bölgede ilmi ve dehası yayılmaya başlamıştır. Yarım kalan bilimsel çalışmaları olan matematik, geometri, astronomi ve takvim'e burada devam etmiştir. Aynı zamanda hükümdar ile aralarında güzel bir dostluk kurulmuş Sina, her savaşta hükümdarın yanında olmuştur. Gazzeli Mahmud'un oğlu Sultan Mesud’un İsfahan'ı işgaliyle çalışma koşullarının kalmaması ve evinin yağmalanmasından sonra Sina için huzursuz günler tekrar başlamıştır. Aynı zamanda bu dönemde kolik hastalığına yakalanmış olan Sina, 57 yaşında hayata veda etmiştir.
ÇALIŞMALARI
Çalışma Adı Tarih
Bilim Felsefesi Sınıflandırması
İbni Sina, bilim felsefesini 3 gruba ayırmıştır. Bunlardan birincisi Yüksek Bilimler; maddeden tamamen bağımsızlaşmış olan metafizik ve mantık bilimleridir. İkincisi Aşağı Bilimler; maddeye bağımlı olan doğa bilimleridir. Üçüncüsü ise Orta Bilimler; maddesinden sadece zihinsel boyutta ayrılan matematik bilimleridir.
Felsefe Sınıflandırması
Sina felsefeyi de Kuramsal Felsefe ve Eylemsel Felsefe şeklinde ikiye ayırmıştır. Kuramsal Felsefe; mutlak bilgi olan matematik, doğa ve metafizik felsefelerini kapsamakla birlikte Eylemsel Felsefe; Siyaset felsefesi, ekonomi felsefesi ile ahlak felsefesi gibi üç eylemsel dala ayırmıştır.
Varlık Felsefesi
Sina Tanrıdan gelen ilk varlığın akıl olduğunu ileri sürmüş ve varlık felsefesini olanaklı varlık, kendiliğinden olanaklı varlık ve kendiliğinden zorunlu varlık orak 3 gruba ayırmıştır.
Tıp Çalışmaları
Hastalıklara neden olan "mikrobu" bulan ilk kişidir.
Vitaminlerin, vücutta parçalanarak kana karıştığını dolayısıyla kanın, taşıyıcı bir özelliği olduğunu ortaya koyan ilk kişidir.
Vücuttaki yumuşak beyin dokusuyla sert kemik dokusunun iltihap kapabileceği düşüncesiyle yüzyıllardır doğruyu bilinen yanlışı çürüten kişidir.
El uzuvuyla vücuttaki iç hastalıkların tespitini yapan ilk kişidir.
Şeker hastalığını tanısını idrardaki şeker oranının ölçülmesiyle ortaya koyan ilk kişidir.
Dahili operasyonları narkozla yapan ilk doktor olmuştur.
İçme suyundan gelen mikropların vücuda zarar verdiğini ve su arındırıcı filtreyi icat etmiştir.
Sarılık ve Şarbon hastalıklarının nedenlerini gelişim süreçleriyle birlikte açıklamıştır.
Ruh ve sinir hastalıklarına sahip kişilerin Avrupa'daki gibi karanlık odaya koyulmak veya zincire vurulmak yerine hastalara müzik eşliğinde bir tedavi uygulanabileceğini söylemiştir.
İbni Sina, tıp ve felsefe alanına ağırlıklı olmak üzere ve diğer alanlarla birlikte toplam kitap yazmıştır. Batılılarca, Orta Çağ Modern Biliminin kurucusu ve "Modern Tıbbın Babası" olarak tanınmıştır.
El-Kanun fi't-Tıp
İbn-i Sina'nın tıp deneyimlerinin yer aldığı sistematik bir ansiklopedidir Tıp'ta Kanun anlamını taşımaktadır. yüzyıl Batı'da ders kitabı olarak okutulmuştur. Latinceye on çevirisi yapılmıştır.
Kitabu'n-Necat
Anlamı "Kurtuluş Kitabı" olan Mmetafizik konularda hazırlanmış bir çalışmadır.
İşarat ve'l-Tembihat
Bu çalışma mantık, fizik ve metafizik 20 bölümlerinden oluşan Sina'nın görüşlerini içerir.
Kitabü'ş-Şifa
Bu çalışma ise mantık, matematik, fizik ve metafizik konularında yazılmış on bir ciltlik hacimli bir çalışmadır. Defalarca Latinceye çevrilmiş ve ders kitabı olarak okutulmuştur.
NİYET MEKTUBU
HOBİLERİ
Musiki
İlginizi çekebilecek diğer biyografiler
izmir escort
antalya escort
izmir escort
antalya escort
izmir escort
bursa escort
porno izle
brazzers porno
istanbul escort
instagram ucuz takipçi
instagram takipci kasma
takipçi satın al
escort istanbul
escort bayan
instagram takipçi satın alma
takipçi satın al ucuz
instagram takipçi satın al
takipçi satın alma
porno
porno
smm panel türkiye
instagram takipçi
takipçi instagram
Escort Adana
escort istanbul
escort istanbul
smm panel
instagram takipçi hilesi
takipçi satın al
escort
izmir escort
porno video
porno izle
bornova escort
istanbul escort
monash.pw internet sitesinde bulunan bütün içerikler Tarihi Olaylar editörleri tarafından hazırlanmaktadır. İzin alınmadan ve kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
Copyright - Tüm Hakları Saklıdır.
AnasayfaKünyeİletişim
nest...
144870 144871 144872 144873 144874

İsim Soyisim	:	Ebu'Alī el-Hüseyin ibn'Abd Allah ibn Al- Hasan bin Ali İbn Sina
Adresi	:	Hamedan, İran
Doğum Tarihi	:
Doğum Yeri	:	Buhara, Özbekistan
Ölüm Tarihi	:	Haziran
Ölüm Yeri	:	Hamedan, İran

KURUM	KURUM YERİ, TARİH
İlk Eğitim		Buhara, Özbekistan
İbn-i Sina'nın babası Belh şehrinin ünlü bir bilim adamıdır. Oğlunun doğuştan bir yeteneği olduğunun farkına varmıştır. Bilim adamı olmasından dolayı Sina'nın gelişiminde doğru yönlendirmeleri yapmıştır. Sina, on yaşında Kuran'ı ezberlemiş on dört yaşında ise öğretmenlerinin bilgi seviyesi kendisine yetemez olmuştur. Hafıza ve zekası o kadar olağanüstü seviyelerde olmuştur ki kendisi şu ifadeleri kullanmıştır. "18 yaşıma geldiğimdeki bilgi haznem olmasaydı, şuan hiçbir şeyim yoktu." demiştir. Kim tarafından ne şekilde eğitim aldığı tam olarak bilinemese de otobiyografisinden üst düzey bir eğitim aldığı anlaşılmıştır.
Özel Eğitim		Hintli Manav, Gezgin Bilim Adamı, Buhara, Özbekistan Alim İsmail el-Zahid'den, Buhara
Sina, Hintli bir manavdan Hint matematiğini ve hastalar için yapılan kürler öğrenmiştir. Hastalar için öğrendiği kürleri satarak da geçim kaynağı elde etmiştir. Aynı zamanda gezgin bir bilim adamının peşine takılmış bilgisine bilgi katmıştır.
Fıkıh Eğitimi		Alim İsmail el-Zahid'den, Buhara
Sina, alim İsmail el-Zahid'den de İslam hukukuna dair eğitim almıştır.
Kişisel Eğitim		Buhara ( - )
Sina, Buhara emiri Nuh İbni Mansur'uyu ağır bir hastalıktan kurtarmış ve kendisine Samanoğulları sarayının kütüphanesinde çalışma izni verilmiştir. Burada kendisini felsefe, matematik, astronomi, fizik, kimya, tıp ve alanında oldukça geliştirmiştir. Sonra kütüphanede çıkan bir yangında düşmanları onu kundaklama yapmakla suçlamış ve Sina'da oradan ayrılmak zorunda kalmıştır.

MESLEK	ÇALIŞTIĞI KURUM, YER, TARİH
Doktor		Buhara, Özbekistan ( -)
Sina, 16 yaşından itibaren hastalara ücretsiz bakmış ve onları kendi yöntemiyle tedavi etmiştir. Tedavi etmiş olduğu hastalar arasında Buhara Sultanı da bulunmaktadır.
Yazar		Özbekistan ( - )
Sina, Samanoğulları kütüphanesinden ayrılmaya yakın 21 yaşından itibaren kendi yazmaya vermiştir. Bu zamana kadar edinmiş olduğu bilgi ve deneyimlerini paylaşmak istemiştir. Özellikle de mantık, etik, metafizik ve benzeri konuları ele almış ve eserlerinin çoğunu ya Arapça ve Farsça yazmıştır.
Vezir Danışmanı		Vezir Kabus,'un yanında, Ürgenç, Türkmenistan ( - )
Sina , 20 yaşında babasını kaybettikten sonra kendisine Gazneli Mahmud tarafından bir pozisyon teklif edilse de O, bu teklifi geri çevirmiştir. Bu teklifin ısrarcı ve tehlikeli boyutlara ulaşması Sina'nın Ürgneç'e gitmesine sebep olmuştur. Ürgenç'te aylık maaş bağlanarak vezirin bilim danışmanlığını yapmıştır. Sina kendisine yakın bölgeler olan Nişabur ve Horasan'da uygun çalışma koşulları yaratmaya çalışmış olsa da, o dönemde isyan çıkmış Vezir Kabus hayatını kaybetmiştir. Aksilikler birbiri ardına gelmiş Sina çok ciddi bir hastalığa yakalanmıştır.
Öğretmen		Gorgan, Hazar Denizi Kıyısında ( - )
Sina, hastalığını atlattıktan sonra Hazar Denizi'nin kıyısına doğru yol almıştır. Gorgan kentinde eski bir arkadaşına rastlamış onun yanına yerleştikten sonra birlikte öğretmenlik yapmışlardır. Eğitimleri ağırlıklı olarak mantık ve astronomi dersleri ile ilgili konularda olmuştur. Burada bulunduğu dönemde eserlerini yazmaya devam eden Sina, dünyaca ünlü ve önemli eseri olan "Canon of Medicine"ini de buradaki çalışması sırasında yazmıştır.
Baş Vezir		Hameden, İran ( - )
Sina, çalışmalarını yazarken Hamedan'a gitmeye karar vermiş burada Buveyhi Hükümdarı Şemsüddevle‘yi ağır hastalıktan kurtararak baş vezirlik ünvanına kadar yükselmiştir. Fakat sarayın içinde dönen birtakım entrikalar ve Sina'yı kabul etmeyen saray insanları huzursuzluk yaratmıştır. Ve bu durum Sina'nın sarayı terkedip saklanmasına sebep olmuştur. Şemsüddevle'nin durumunun kötüleşip rahatsızlanması üzerine Sina tekrar saraya davet edilmiş ve vezirlik ünvanıyla tekrar görevine dönmüştür. Hükümdarın ölmesiyle başa geçen oğlu Sina'nın vezirliğini kabul etmemiş bu olay Sina'nın tekrar saray dışında saklanmasına neden olmuştur. Ancak askerler tarafından saklandığı yerde bulunan Sina, 4 aylık bir mahkumiyet yaşamış daha sonra da bu bölgeyi terketmiştir.
Bilim Adamı		Kakuyilerin Hükümdarı Alaüddevle‘nin yanında, İsfahan, İran ( - )
İbni Sina, Hamedan'dan kaçtıktan sonra, Kakuyilerin hükümdarı Alaüddevle‘nin koruması altına girmiştir. Burada vezirlik yapmanın yanı sıra bilim adamı olarak çalışmıştır. Bu bölgede Sina'ya büyük bir saygı duyulmuş, gittiği her bölgede ilmi ve dehası yayılmaya başlamıştır. Yarım kalan bilimsel çalışmaları olan matematik, geometri, astronomi ve takvim'e burada devam etmiştir. Aynı zamanda hükümdar ile aralarında güzel bir dostluk kurulmuş Sina, her savaşta hükümdarın yanında olmuştur. Gazzeli Mahmud'un oğlu Sultan Mesud’un İsfahan'ı işgaliyle çalışma koşullarının kalmaması ve evinin yağmalanmasından sonra Sina için huzursuz günler tekrar başlamıştır. Aynı zamanda bu dönemde kolik hastalığına yakalanmış olan Sina, 57 yaşında hayata veda etmiştir.

Çalışma Adı	Tarih
Bilim Felsefesi Sınıflandırması
İbni Sina, bilim felsefesini 3 gruba ayırmıştır. Bunlardan birincisi Yüksek Bilimler; maddeden tamamen bağımsızlaşmış olan metafizik ve mantık bilimleridir. İkincisi Aşağı Bilimler; maddeye bağımlı olan doğa bilimleridir. Üçüncüsü ise Orta Bilimler; maddesinden sadece zihinsel boyutta ayrılan matematik bilimleridir.
Felsefe Sınıflandırması
Sina felsefeyi de Kuramsal Felsefe ve Eylemsel Felsefe şeklinde ikiye ayırmıştır. Kuramsal Felsefe; mutlak bilgi olan matematik, doğa ve metafizik felsefelerini kapsamakla birlikte Eylemsel Felsefe; Siyaset felsefesi, ekonomi felsefesi ile ahlak felsefesi gibi üç eylemsel dala ayırmıştır.
Varlık Felsefesi
Sina Tanrıdan gelen ilk varlığın akıl olduğunu ileri sürmüş ve varlık felsefesini olanaklı varlık, kendiliğinden olanaklı varlık ve kendiliğinden zorunlu varlık orak 3 gruba ayırmıştır.
Tıp Çalışmaları
Hastalıklara neden olan "mikrobu" bulan ilk kişidir. Vitaminlerin, vücutta parçalanarak kana karıştığını dolayısıyla kanın, taşıyıcı bir özelliği olduğunu ortaya koyan ilk kişidir. Vücuttaki yumuşak beyin dokusuyla sert kemik dokusunun iltihap kapabileceği düşüncesiyle yüzyıllardır doğruyu bilinen yanlışı çürüten kişidir. El uzuvuyla vücuttaki iç hastalıkların tespitini yapan ilk kişidir. Şeker hastalığını tanısını idrardaki şeker oranının ölçülmesiyle ortaya koyan ilk kişidir. Dahili operasyonları narkozla yapan ilk doktor olmuştur. İçme suyundan gelen mikropların vücuda zarar verdiğini ve su arındırıcı filtreyi icat etmiştir. Sarılık ve Şarbon hastalıklarının nedenlerini gelişim süreçleriyle birlikte açıklamıştır. Ruh ve sinir hastalıklarına sahip kişilerin Avrupa'daki gibi karanlık odaya koyulmak veya zincire vurulmak yerine hastalara müzik eşliğinde bir tedavi uygulanabileceğini söylemiştir. İbni Sina, tıp ve felsefe alanına ağırlıklı olmak üzere ve diğer alanlarla birlikte toplam kitap yazmıştır. Batılılarca, Orta Çağ Modern Biliminin kurucusu ve "Modern Tıbbın Babası" olarak tanınmıştır.
El-Kanun fi't-Tıp
İbn-i Sina'nın tıp deneyimlerinin yer aldığı sistematik bir ansiklopedidir Tıp'ta Kanun anlamını taşımaktadır. yüzyıl Batı'da ders kitabı olarak okutulmuştur. Latinceye on çevirisi yapılmıştır.
Kitabu'n-Necat
Anlamı "Kurtuluş Kitabı" olan Mmetafizik konularda hazırlanmış bir çalışmadır.
İşarat ve'l-Tembihat
Bu çalışma mantık, fizik ve metafizik 20 bölümlerinden oluşan Sina'nın görüşlerini içerir.
Kitabü'ş-Şifa
Bu çalışma ise mantık, matematik, fizik ve metafizik konularında yazılmış on bir ciltlik hacimli bir çalışmadır. Defalarca Latinceye çevrilmiş ve ders kitabı olarak okutulmuştur.