Ölçme Değerlendirme Mutlak Başarı Düzeyi

BAĞIL DEĞERLENDİRME BİLGİLENDİRME DOKÜMANI

Üniversitemizde tüm ön lisans ve lisans programlarımızda başarı notlarının hesaplanmasında birçok üniversitede kullanılan bağıl değerlendirme sistemi kullanılmaktadır. Bağıl değerlendirme sistemi, bir öğrencinin başarısının, dersteki diğer öğrencilerin başarı düzeylerine göre değerlendirilmesidir. Bu yöntemin kullanılmasındaki temel amaç, belirli bir dersi alan öğrencileri puan üzerinden aldıkları mutlak notlara göre değil, o dersi alan grup içinde gösterdikleri performansa göre değerlendirmektir. Bir öğrencinin sınıf ortalamasına göre nerede konumlandığının hesabı istatistiksel yöntemler kullanılarak yapılmaktadır.

Bu sistemi sizlere anlatabilmek için öncelikle ham başarı notunun anlatılması gerekir;

Ham Başarı Notu (HBN): puan üzerinden öğrencinin bir dersten yarıyıl içi faaliyetleri ve yarıyıl sonu sınav notlarından hesaplanan ağırlıklı nottur. Daha detaylı anlatacak olursak;

Öğretim elemanının yapılan sınavlara verdiği ağırlık oranlarına göre alınmış olunan vize, ödev, quiz vb. notlar ile final notları ortalamasının toplamıdır. Örneğin ağırlığı %40 olan ara sınav ve ağırlığı %60 olan final sınavları için bir derse ait notlar sözgelimi vize için 70 ve final için 80 olsun. Bu durumda HBN, 70’in %40’ı olan 28 ile final notu olan 80’in %60’ı olan 48 toplanarak elde edilen 76 olarak hesaplanır.  

Burada dikkat edilmesi gereken diğer bir hususta bağıl değerlendirmeye katılma limitidir. Ham başarı puanı 35 altı olan veya final notu 35 altında olan öğrencilere doğrudan FF notu verilir. Bu durumdaki öğrenciler ve devamsızlıktan kalan öğrenciler bağıl değerlendirmeye katılmazlar. Bu sayede türdeş bir grup üzerinden hesaplama yapılması sağlanır. Bir sınıfta dersi alan öğrencilerden bağıl değerlendirmeye katılan öğrenci sayısı 8 ve altında ise ham başarı puanı mutlak değerlendirme tablosuna göre harf notuna dönüştürülür.

Bir derste Bağıl Değerlendirmeye katılan öğrenci sayısı 9 ve üzerinde ise; bağıl değerlendirmeye katılan öğrencilerin ham başarı notları, sınıfın başarı düzeyine göre yeni aralıklar belirlenerek harf notuna dönüştürme işlemi uygulanır. Örneğin ham başarı notu arasında olan hiçbir öğrenci olmasa bile bu sistem ilgili dersteki en yüksek aralığa göre AA notunu tayin edecektir.  

Bağıl değerlendirmenin avantajını bir örnekle açıklayacak olursak;

Bir bölümde A dersi okutuluyor olsun. Örneğin A dersindeki en başarılı öğrencinin ham başarı notu 70 olsun. Mutlak değerlendirme yapılacak olsa bu öğrencinin notunun harf notu karşılığı CC olur. Dolayısıyla daha düşük not alan öğrencilerden sözgelimi 69 alan bir öğrencinin harf notu da DC olacaktır. Yani sınıfın geri kalanı CC den düşük notlar alacaktır. Görüldüğü gibi mutlak değerlendirme yapıldığında sınıftaki en başarılı öğrenci dahi CC gibi ortalama bir notla dersi geçebilmektedir. Bağıl değerlendirme sisteminde ise bu sınıfın başarı düzeyine göre yeni bir tablo oluşturmak suretiyle en uygun dağılımı yaparak adil bir puanlama yapılmaktadır. Bu şekildeki bir sınıfın dağılımında mutlak tablosuna göre kalan bir öğrenci bağıl değerlendirmede geçebilecektir.

Tabii bu durumda öğrencilerin aklına şu soru gelebilir, ya sınıf ortalaması çok yüksek olur da geçer not alacağım dersten kalır duruma gelirsem? Bu kısım çok önemli; Öğrencinin bağıl değerlendirme uygulanarak alacağı not, mutlak değerlendirme ile alabileceği nottan düşük olamaz. Örneklendirecek olursak ham başarı notu 70 olan bir öğrenci, sınıf ortalaması çok yüksek dahi olsa CC notundan düşük bir harf notu alamaz. Bu uygulama ile öğrencilerimizin herhangi bir mağduriyet yaşamaları da engellenmiş olmaktadır.

Daha detaylı bilgi almak isteyen öğrencilerimiz Üsküdar Üniversitesi Bağıl Değerlendirme Yönergesini inceleyebilirler.

Mutlak DeğerlendirmeTablosu

Değerlendirme türleri kpss eğitim bilimleri ölçme ve değerlendirme konuları içinde yer almaktadır. Değerlendirme, ölçme sonuçlarının ölçütle karşılaştırılarak nitelik hakkında karar verilmesidir. Ölçüt ise, ölçme sonuçlarının karşılaştırılarak yorumlanmasına dayanak sağlayan kurallardır. Bu bağlamda işleyeceğimiz değerlendirme türleri, ölçüte göre değerlendirme ve amaca göre değerlendirme olarak ikiye ayrılmaktadır.

Değerlendirme Türleri

Kpss ölçme ve değerlendirme içinde yer alan değerlendirme türleri, ölçüte göre ve amaca göre değerlendirme olarak 2 başlıkta incelenmektedir.

1) Ölçüte Göre Değerlendirme

Ölçüte göre değerlendirme de kendi içinde mutla değerlendirme ve bağıl değerlendirme olarak 2&#;ye ayrılmaktadır.

a) Mutlak Değerlendirme: Süreç içerisinde belirlenmiş ölçek mutlak ise, değerlendirme mutlak değerlendirme olur. Yani ölçme sonuçlarının mutlak bir ölçütle karşılaştırıldığı değerlendirme türüdür.

Matematik dersinden geçmek için 65 ve üzeri almak gereklidir. Kerem 75 almıştır ver dersi geçmiştir.

b) Bağıl Değerlendirme: Bağıl kriterlere göre yapılan değerlendirmedir. Ölçüt sınıfın başarı düzeyidir. Diğer bir tanımla bağıl değerlendirme, ölçme sonuçlarının karşılaştırıldığı ölçütün bağıl olduğu değerlendirme türüdür.

Bir sınavda başarı sıralamasında ilk %20&#;lik kısım sınavı geçmiştir.

Sınavda ilk 5 kişi arasına giren Ahmet sınavı geçmiştir.

2) Amaca Göre Değerlendirme

a) Tanıma Yerleştirme

• Temel amaç, önkoşul eksikliklerinin belirlenmesi ve giderilmesidir.

Tam öğrenme desteklidir.

• Eğitim sürecinin başında, süreç öncesinde hazırbulunuşlukların belirlenmesini hedefler.
• Genelde öğrencilerin bir okula, kursa vs. seçilmesi için kullanılır.
• Her türlü seçme ve seçme testi tanıma yerleştirme değerlendirmesidir.

b) Düzey Belirleyici Değerlendirme (Summative &#; Özetleyici)

• Öğrencinin öğrenme düzeyinin belirlenmesinde kullanılır.
• Karar verilir.

Geçti, kaldı, başarılı, başarısız&#;

• Finaller, erişi testleri (ön test ile son test arasındaki fark) yer alır.
• Dersteki kritik davranışları ölçen sorulardan oluşan başarı testleri kullanılır.
• Hedefe ne kadar ulaşıldığına ve ders başarısının belirlenmesine yardımcı olur.

c) Biçimlendirici Değerlendirme (Formative &#; Geliştirici)

• Öğrenme eksikliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmaktadır.
• Eksikliklerin kaynağının belirlenmesi, giderilmesi ve öğrenmelerin tamamlanmasına çalışılır.

İzleme testleri, ünite testleri, formative testler, quizler, vizeler vs.

• Testler öğrencilere not vermek amacıyla kullanılmaz.
• Kpss ölçme ve değerlendirme dersindeki değerlendirme türleri içinde yer alan biçimlendirici değerlendirmenin iki amacı vardır. Birincisi öğrencilerin öğrenme kesikliklerini belirlemek, ikincisi de öğretimin gidişatını değerlendirmektir.

Diğer Değerlendirme Türleri

• Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi:  Eğitim programındaki hedeflerin ve davranışların ulaşılabilir olup olmadığı, tutarlılıkları, programın içerik, eğitim durumları, ölçme ve değerlendirme öğeleri değerlendirme içinde yer alır.

Erişi testi bu değerlendirmede kullanılır.

• Rehberlik Amacıyla Yapılan Değerlendirme: Öğrencileri ilgi, tutum ve yetenek gibi özellikleri açısından tanımak amacıyla yapılır

Tutum ölçekleri, yetenek testleri, problem çözme testleri, ilgi envanterleri vs testler bu amaçla kullanılır.

Kpss eğitim bilimleriölçme ve değerlendirme dersine ait Değerlendirme Türleri konusu tamamlanmıştır. Bir sonraki kpss ölçme ve değerlendirme konusu Alternatif Değerlendirme Yöntemleri olacaktır.