Tahmis, "beşleme, beşli duruma getirme" demektir. Bir gazelin beyitlerinin üstüne aynı ölçü ve uyakla başka bir şairce üçer dizenin eklenmesiyle oluşturulur.
Tahmis, Türk edebiyatında çok fazla kullanılan bir nazım şeklidir. Hemen hemen her Divan şairinin divanında tahmis nazım şekline rastlamak mümkündür.
Tahmis Nazım Şeklinin Özellikleri
Tahmis Nazım Şekli ile İlgili Örnekler
Örnek 1
Hirâs-ı fitne saldun dehre ey bî-dâd n'eylersün
Kopardun yer yer âşûb-ı kıyâmet-zâd n'eylürsün
Perîşânlıklar etdün nev-be-nev icâd n'eylersün
Dağıtdun hâb-ı nâz-ı yârı ey feryâd n'eylersün
Edüb fitneyle dünyâyı harâb-âbâd n'eylersün
Vücûdun eylemiş hikmet-şinâs-ı âlem-i bâlâ
Aristâlis-i asr u nakd-ı vakt-ı bû alî sînâ
Benânun hall-i râz-ı müşkilât-ı nabz edüb hakka
Edersün gerçi her derde tabîbim bir devâ ammâ
Cünûn-ı ehl-i ışk olunca mâder-zâd n'eylersün
Nihândır bû-yı fitne târ-ı anber-fâm-ı zülfünde
Nice subh-ı kıyâmet muhtfîdir şâm-ı zülfünde
Dimağ-âşüftedir cân ârzû-yı kâm-ı zülfünde
Dil-i mecrûhuma rahm eyle kalsun dâm-ı zülfünde
Şikeste-bâl olan murgı edüp âzâd n'eylersün
Zemîn nat-ı siyâset-gâh-ı dil seyf-i kazâ mübrem
Zebân hâmûş-ı hayret sîne sûzân dîdeler pür-nem
Hevâ-yı ışk şûr-efgen mahabbet gaalib ü muhkem
Şehîd-i tîg-ı ışk-ı yârdır ser-cümle-i âlem
Urub şemşîre dest ey gamze-i cellâd n'eylersün
Bulub pervâza ruhsat rûzgâra işveler satdun
Perîşân etmeğe cem'iyyet-i uşşâkı can atdun
Ne âl etdünse etdün murg-ı cânı dâma uğratdun
Varub gîsû-yı zülf-i yârı biri birine katdun
Yine bir fitne tahrîk eyledün ey bâd n'eylersün
Ne sûret kim çekersün can bağışlarsun mesîh-âsâ
Olur hayrân-ı kârun mû-şikâfân-ı yed-i beyzâ
Bu san’atde ne erjeng ü ne mânîdür sana hemtâ
Güzel tasvîr edersün hatt u hâl-i dil-beri ammâ
Füsûn u fitneye geldükçe ey bihzâd n’eylersün
Olursun nâilî-veş gördüğün mahbûba efgende
Meta’-ı sabrunı tâlân eder her tıfl-ı nâz-ende
Mahabbet gam-fezâ esbâb-ı cem'iyyet perâkende
Bahâyî-veş değülsün kaabil-i feyz-i safâ sen de
Tekellüf ber-taraf ey hâtır-ı nâ-şâd n’eylersün
Naili
Not: Yukarıdaki tahmis Naili-i Kadim'in Bahayi'nin gazeline yaptığı ekleme ile oluşmuştur.
Ayrıca bakınız
Gazel
Müstezat
Kaside
Mesnevi
Kıt'a
Rubai
Tuyuğ
Murabba
Terbi
Şarkı
Muhammes
Tardiye
Müseddes
Terkibibent
Tahmis Nedir? Tahmis Hakkında Kısaca Bilgi (TDK), Tahmis nedir, Tahmis nasıl yazılır tdk, Tahmis Anlamı tdk, Tahmis Hakkında Kısaca Bilgi,Terimleri Sözlüğü
Sizlere bu yazımızda –Tahmis – kelimesi hakkında bilgi vereceğiz.
Tahmis Edebiyat Terimi Olarak Tahmis:
Bir gazelin beyitlerine ücer mısra eklenerek oluşturulan şiir.
Tahmis Mutfak – Yemek Terimi Olarak Tahmis:
Kurukahve
BİLİM VE SANAT TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ
Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğü – 1948
tahmis
(Divan edebiyatı terimi) Bir gazelin her beytine üçer dize katma.
Zıt Anlamlı Kelimeler İçin Tıklayınız
Terimler Sözlüğü İçin Tıklayınız
Nasıl Yazılır Kelimeleri İçin Tıklayınız
Atasözleri ve Anlamları İçin Tıklayınız
Deyimlerin Anlamı ve Cümle İçinde Kullanımları İçin Tıklayınız
Tahmis Hakkında Bilgi, Tahmis nasıl yazılır tdk, Tahmis nedir
“Beşleme” anlamında olan tahmis aslında bir muhammestir. Bir gazelin ya da bir kasidenin her beyitinin önüne aynı vezin ve kafiyede üç mısra’ eklenerek muhammes haline getirmeğe “tahmîs etme” ve ortaya çıkan muhammese de tahmis denir.
Tahmîs kafiyeleri şu şekilde gösterilebilir: aaa (aa) bbb (ba) ccc (ca) (Örnek 1)
Tahmîs’de de terbî’de olduğu gibi tahmîs edilen beyitle eklenen mısra’lar arasında bir anlam kaynaşması olması zorunludur. Yoksa yapıhan tahmîs başarılı sayılmaz.
Tahmîs edebiyatımızda çok kullanılmıştır. İlk yüzyıllardan başlayarak hemen her şairin divanında bir ya da birkaç tahmîs bulunur.
Şairler, devlet büyüklerinin ya da beğendikleri şairlerin gazellerine, bazan da kendi gazellerine pek çok tahmîs söylemişlerdir.
tahmîsleri vardır.
Şeyhülislâm Yahya (ölm. 1644), Nâ’ilî birer, Nâbî (ölm. 1712) 3, Nedîm (ölm. 1730) 3, Esrar Dede (ölm. 1797), Pertev Paşa (ölm. 1837) tahmîs söylemişlerdir.
En çok tahmîsi olan şairler Beylikçi Ârif, Şeyh Galib, İzzet Molla, Leylâ Hanım ve Şeref Hanım’dır.
Beylikçi Abdülbâkî Arif (ölm. 1713)’in 13, Galib (ölm. 1798-99)’in Mevlânâ‘dan başlayarak Fuzûlî, Hayalî Bey, Nef’î, Râşid ve Pertev Paşa’ya kadar 17 tahmîsi vardır. İzzet Molla (ölm. 1829) 12, Leylâ Hanım (ölm. 1848) 12 ve Şeref Hanım (ölm. 1861) 15 tahmîs yazmışlardır.
Nâ’ilî’nin Şeyhülislâm Bahâyî’yi tahmisi
1
Hirâs-ı fitne saldun dehre ey bîdâd neylersün
Kopardun yer yer âşub-ı kıyâmet-zâd neylersün
Perişanlıklar etdün nev-be-nev îcâd neylesün
“Tağıtdun hâb-ı nâz-ı yârı ey feryâd neylersün”
“Edüp fitneyle dünyayı harâb-âbâd neylersün”
2
Bulup pervâza ruhsat rüzgâra işveler satdun
Perişan etmeğe cem’iyyet-i uşşâkı cân atdun
Ne âl etdünse etdün murg-ı canı dama uğratdun
“Varup giysû-yı zülf-i yârı biribirine katdun”
“Yine bir fitne tahrik eyledün ey bâd neylersün”
7
Olursun Nâ’ilî-veş gördüğün mahbûba efgende
Metâ’-ı sabrunı tâlân eder her tıfl-ı nâzende
Mahabbet gam-fezâ esbâb-ı cem’iyyet perakende
“Bahâyî-veş degülsün kâbil-i feyz-i safa sen de”
“Tekellüf ber-taraf ey hâtır-ı nâşâd neylersün”
Nâ’ilî
Kaynak: Haluk İpekten, Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri
Ayrıca bakınız ⇒
Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri
Beyitlerle Kurulanlar:
Dörtlüklerle Kurulanlar:
Bentlerle Kurulanlar:
Divan Edebiyatı
Tahmis, "beşleme" anlamına gelir. Bir şairin gazelinin üzerine başka bir şairin, aynı ölçü ve uyakla kaleme alınan 3 dize ile oluşur. Uyak düzeni (aaa)aa/(bbb)ba/(ccc)ca… biçimindedir. Tahmis yapan şair de son bentte mahlasını verir. Son bette 2 mahlas vardır. Genel olarak gazellerde yapılır fakat kasidelerde de yapıldığı görülmüştür. Kendi gazelini tahmis eden şairler de bulunur. Bu tip tahmislere tahmis-i gazel-i hod adı verilir.
Tahmis örneği:
Cepheden toplan ejder gibi bârû-efken
Arkasında gemiler bir sürü div-i âhen
Gökte tayyarelerinden saçarak nâr u fiten
«Savlet etmişti Çanakkale'ye bahr ü berden
«Ehl-i İslâm'ın iki hasm-ı kavisi birden»
Kadın erkek anadan tâ süt emen yavrumuza
Hepimiz canla sarıldık tâ vatan duygumuza
İntizâr eyledi gafletle adû korkumuza
«Lâkin imdad-i ilâhi yetişip ordumuza
«Oldu her bir neferi kala-yı pûlâd-beden»
Şükür Allaha ki gördüm bu mübarek sinde
Kahraman ordumu serhadde muzaffer zinde
Müjde İran ile Turana ve Çin ü Hinde
«Asker evlâtlarımın pişgeh-i azminde
«Aczini eyledi idrâk nihayet düşmen»
Allah Allah nidasıyla muhacim ahrar
Tepelerden boşalıp saikavâri kahhar
Ettiler düşmeni bir öyle ki iclâ-yi kenar
«Kadr ü haysiyeti pâymal olarak etti firar
«Kalb-i İslam'a nüfuz eylemeğe gelmişken»
Ruhi Peygamberi tebşire giderken şüheda
Millet arkada bugün vecd ile tekbir-sera
Sen de mihrâb-i hilâfette cebin-sâ-yı sena
«Kapanıp secde-i şükrana Reşad eyle dua
«Milki İslâm'ı Hudâ eyleye dâim me'men»
(Sultan Reşat) - Yahya Kemal BEYATLI
Paylaş:
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası