Tam Kan Plt Nedir

İnsanlarda bulunan kan farklı çeşitlerde hücreler içermektedir. Her hücrenin yerine getirmesi gereken farklı görevleri vardır. PLT olarak da adlandırılan trombositler ise, kanın pıhtı haline dönüşmesine de katkı sağlar. Kanın içinde olan trombositlerin normal seviyesinin ise, binden yüksek olmasına da plt yüksekliği denir. Tedavide genel olarak medikal yöntemlere başvurulmaktadır.

Trombosit, kan pulcukları veya plateletler şeklinde de adlandırılan bir çeşit kan hücresi çeşididir. Trombositler kemik iliğinde üretilmişlerdir. Kanda farklı kimyasal tepkimelerin ilerlemesi için ciddi sorumluluklar alır. Kanın pıhtılaşması, damarda oluşan zedelenmenin iyileşmesi ve yaraların iyi olması gibi durumlarda trombositler, farklı biçimlerde değişerek oluşmuş olan travmanın hemen onarılmasını mümkün kılar. Böylece kan kaybının önüne geçilir ve hasar gören yapıların tamiri için gerekli ortam sağlanır. 

Plt Yüksekliği

Trombosit oranının yükselmesi ya da trombositoz durumunda, trombosit azlığına sebep olan durumların aksi gözlemlenir. Bu yüzden aşağıda belirtilen durumların birinin varlığı düşünülmektedir;
Trombosit üretiminde artış: Bilhassa kan hücrelerinin ayarlanmasında rolü olan hormon ve kimyasal yapıların yükselmesiyle ya da farklı kemik iliği tümöründe trombosit oranı yükselir.
Trombosit yıkımında düşüş: Trombositlerin ana yıkım bölgesi olan dalağın alınması gibi olaylarda trombositlerin süresi uzamaktadır ve kandaki miktarı artar. 
Kanın derişik şekle dönüşmesi: Kanın sıvı seviyesinin düşmesi durumunda tam kan sayımı çizelgesinde trombosit miktarı yüksek gözlemlenebilir. Trombositoz seviyesi sağlığı yerinde olan kişilerde görülebileceği gibi, farklı sağlık problemlerinin de habercisi olabilir.  Trambosit yüksekliği nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Fizyolojik fazla üretim: Farklı genetik etkenlerin olması bazı kişilerde trombosit oranını arttırır. 
Demir (FE) eksikliği: Demir miktarındaki düşüş kemik iliğinde bulunan kırmızı kan hücrelerinin oranında gelişen düşüş ile sonuçlandığı için, üretimi hızlı hale getirmek üzere yükselen hormonlar sebebiyle trombosit seviyesi de artar.
Kanamalar: Bedende devam eden kanamalarda kırmızı kan hücresi eksildiğinden üretim hızlı bir şekilde devam eder. Sonuç olarak bu durumda trombosit oranı da yükselir.
Kronik rahatsızlıklar: Temeli romatolojik olan kronikleşmiş hastalıklarda (iltihaplaşan bağırsak rahatsızlıkları, iltihaplı romatizma vs.) trombosit oranında yükseklik görülebilir.

Trombosit Düşüklüğü

Trombosit düşüklüğü, farklı birçok rahatsızlığa bağlı gelişebilir. Direkt trombosit ile ilişkisi olan rahatsızlıklarda da meydana gelebilir. Bundan dolayı iki düzenek üzerinden trombosit oranında bir düşüş yaşanabilir. Kanda trombosit seviyesinin az olmasının altında farklı sağlık problemleri vardır. Trombosit üretiminin azlığı, trombosit yıkımnın fazla olması, kanın normal akışından daha seyrek olması, gibi durumlarda birim kandaki trombosit sayısı düşer. Bazı rahatsızlıklar ile birlikte kullanılan bazı ilaçlar, yemek düzeni ya da alınan bazı tedaviler trombosit sayısını düşürülmesinde etkili olabilir.

Plt Düşüklüğü Neden Olur?

Trombosit (plt) rakamının normalin altında olması durumunda kan damarları yaralanmaya ve kanamaya, meyilli duruma gelir ve yaralanma gibi durumlarda yoğun kan kaybı yaşanır, yaranın iyi olması gecikir ve kanın pıhtılaşma zamanı uzamaktadır. Plt düşüklüğü nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
Trombosit üretiminde azalma: Trombositler megakaryosit şeklinde kemik iliğinde üretilmektedir. Farklı kan hücreleri şeklinde trombositlerin üretilmesi farklı hormonların ve biyokimyasal yapının kontrol altında olması ile düzenlenebilir. Bu yüzden, kemik iliğinde bir sorun yaşanması, kemik iliğinde bulunan trombosit üretimiüzerinde baskı oluşması ya da düzenleyici hormon ve yapıların oranının düşmesi ile trombosit üretimi de zarar görür ve trombosit oranı azalır.
Trombosit yıkımında artma: Trombositler, farklı diğer kan hücreleri gibi yaşlanırlar ve işlev kaybı yaşarlar. Buda dalak gibi birçok beden yapılarında yıkılır ve yeni olanı üretilir. Farklı rahatsızlıklarda trombositlerin bu yıkılma evresi ilerler ya da direkt olarak kan içinde ya da dokularda yıkım yaşar. Böylece trombositler sayı olarak düşer.
Kanın seyrelmesi: Tam kan sayımı, kan sıvısına göre hücre oranını hesap ettiğinde kanın sıvı miktarının yükselmesi şeklinde normal rakamdaki trombosit oranı düşük olarak saptanır. Trombosit düşüklüğünün nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
B12 vitamini ya da folik asit eksikliği: Kan hücresinin üretim mekanizması bozulur, önemli aneminin ile birlikte trombosit oranında azalma görülür.
Hamilelik: Trombosit hasarı yükselirken kanın sıvı seviyesi artmış olarak seyreldiğinden trombosit oranı düşük olarak belirlenir.
İlaçların yan etkileri: Bazı haplar trombosit üretimini bozup trombositopeni oluşturur.
Eskiden yapılan kan nakli: Farklı vericilerin olan kanların nakli esnasında gelişen antikorlar sebebiyle trombositler yıkım yaşayabilir.
Farklı viral enfeksiyonik durumlar: Suçiçeği, Epstein Barr Virüsü ya da AIDS gibi çeşitli viral virüsler trombositlerin yıkılmasını yükseltir.
Alkol kullanımı: Fazla alkol tüketilmesi trombosit oranında azalma sağlar.
Kronikleşen rahatsızlıklar: Bedendeki farklı mekanizmaların kronik hastalıkları trombosit oranını azaltabilir.

Trombosit Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Trombosit oranında yükselme genel olarak farklı bir klinik semptom ya da şikayete neden olmamaktadır. Genellikle rutin tam kan sayımı tahlili esnasında tesadüf eseri ortaya çıkar. Bunun haricinde, önemli oranda yükseliş gözlemlenen trombosit sayısı aşağıda gözlemlenen belirtilere neden olabilmektedir;

• Yoğun baş ağrısı
• Görmede problemler
• Bitkinlik
• El ve ayak kısımlarında ağrı, şişlik 
• Kaşıntı
• Dalakta büyüme
• Kanama

Plt Düşüklüğü Tedavisi

Trombosit oranındaki artış veya azalmalarda tedavi planının uygulanması, ilk önce altta yatan rahatsızlığın uygun biçimde teşhis edilmesine karakterizedir. Bu yüzden, uzmanlaşmış bir doktor tarafından hastanın hastalığa dair detaylı öyküsü alınıp, fiziki muayene uygulanır. Daha sonra gerekli ise görüntüleme ve ek kan tahlilleri istenebilir ve tanı belirlenir.
Hafif trombositopeni görüldüğünde uzman ek bir tedavi istemeyebilir, yalnızca kişi takip edilebilir. Bunun haricinde altta yatan hastalığın iyileşmesine yönelik tedavi planı yapılır. Trombositoz durumu için hasta olan kişinin devam eden probleminin var olması ve altta olan rahatsızlığın tespit edilmesi önemli olabilir. 
Genellikle tedavi olmadan takip edilse de; önemli trombosit artışlarında ilaç tedavisi ya da tromboferez olarak adlandırılan kanda bulunan yüksek trombositlerin alınması gibi yöntemler uygulanabilir.

PLT yani trombositler kemik iliğinde üretilen bir çeşit kan hücresidir. Kandaki pıhtılaşma olayını gerçekleştirme görevini yerine getirirler. Aynı zamanda trombositler sahip olduğumuz en küçük kan hücreleridir, mikroskopta küçük pulcuklar şeklinde görülür. Kandaki PLT sayısı herhangi bir etken dolayısı ile düşüklük veya yükseklik gösterebilir.

PLT Nedir?

PLT yani trombositler damarların aldığı hasar sonucu kanda pıhtılaşmayı başlatarak kanamayı engelleyen, tıpkı akyuvar ve alyuvarlar gibi kemik iliğinde üretilen küçük kan hücreleridir. Bu kan hücreleri renksiz hücrelerdir.

Trombositler kanamayı pıhtılaştırma yaparak durdurması özelliğinden dolayı vücudun, dokuların ve organların bütünlüğü ve sağlığı açısından önem taşıyan hücrelerdir. Bu trombosit hücreleri kemik iliğinde mevcut olan megakaryosit hücreleri tarafından üretilir. Kandaki PLT oranı bazı etkenlerden dolayı düşebilir ya da yükselebilir.

PLT Düşüklüğü Ne Demek?

Hemogram testi sonucunda kandaki trombosit değeri hücre/ml' den daha düşük çıkması durumuna PLT düşüklüğü denir. PLT düşüklüğünün altında yatan sağlık problemleri söz konusu olabilir. Kanda yeterli miktarda PLT hücrelerinin olmaması durumuna trombositopeni ismi verilir.

Trombosit üretiminin azalması, kanın normalden daha seyrek olması trombosit hücrelerinin zayıflaması gibi durumlarda trombositopemi durumu meydana gelebilir. Bunun sebebi bazı hastalıklar olabileceği gibi kullanılan bir takım ilaçlar, görülen bazı tedaviler ve beslenme şekli olabilir.

PLT Düşüklüğü Hangi Hastalıklarda Görülür?

PLT hücreleri doğrudan kemik iliği ve kanı ilgilendiren hücreler olduğu için trombosit düşüklüğü birçok hastalık veya başka durumlar karşısında görülebilir. Bu hastalıklar ve etkenlerin bazılarını şöyle sıralayabiliriz;

• Aplastik Anemi
• Hematolojik kanserler
• B12 ve folik asit düşüklüğü
• Uzun süreli ve aşırı alkol tüketimi
• Kan zehirlenmesi
• Kan nakli
• Kronik hastalıklar
• Kemik iliği hastalıkları
• Kemoterapi ve radyoterapi
• Viral enfeksiyonlar
• Gebelik
• Otoimmün ve romatolojik hastalıklar

PLT Yüksekliği Neden Olur?

Hemogram sonucunda kandaki PLT sayısının hücre/ml' den daha fazla olması durumu PLT yüksekliğidir. Trombosit yüksekliği kanda pıhtılaşma oranının artması demektir. Hormonal sıkıntılar ve kan hücrelerini üreten mekanizmalarda oluşan sorunlar fazla trombosit üretimine neden olabilir.

Yine PLT düşüklüğünde olduğu gibi bazı hastalıklar veya kullanılan ilaçlar gibi etkenler söz konusu olduğu zaman trombosit yüksekliği olabilir. Bu hastalıkları ve diğer etkenleri şöyle sıralayabiliriz;

• Demir eksikliği
• Dalağın güçsüz kalması veya işlevini yitirmesi
• Kemik iliği tümörleri
• Romatizma hastalıkları
• Kullanılan bazı ilaçlar
• Hemoliz ( alyuvarların yıkımı)
• İnflamatuar bağırsak hastalıkları