Mikroskobik Canlılar Ile Ilgili Ilginç Bilgiler
Mikroskobik canlılar nelerdir? Nerede yaşar ve solunum yapar mı? Mikroskobik canlıların &#;zellikleri ve faydaları
Gözle görülemediği için mikroskop yardımıyla incelenebilen ve yaşayan canlı türüne mikroskobik canlılar adı verilmektedir. İlk olarak Hindistan’da bulunan Jain yazınlarında mikroskobik canlılardan bahsedilmiştir.
Mikroskobik Canlılar Nelerdir?
Karada, havada, su ve diğer canlıların vücudunda yaşayabilen gözle görülmeyen canlılara mikroskobik canlılar denilmektedir. Yararlı ve zararlı olmak üzere iki çeşidi bulunur. Çıplak gözle görülemezler. Tek hücreli ve çok hücreli olanları bulunduğu gibi hücresle yapıda olanlar ve olmayanlar olarak da bilinmektedir.
Hücrresel yapıda olanlar; bakteriler, protistler ve mantarlar olarak adlandırılırken, hücresel yapıda olmayanlar; viroidler, virüsler ve prionlar olarak adlandırılır. Bilimsel sınıflandırma yöntemlerinde pek çok çeşitli gruplara ayrılmıştır. Bu nedenle bir bilim dalı olan mikrobiyoloji adı altında incelenmektedir.
Mikroskobik canlıların isimlerinden bazıları; virüsler, bakteriler, mantarlar, ökaryotlar, arkea, prionlar, protistler, viroidler, simbiyotik olarak pek çok çeşitte isim olarak sayılabilmektedir. Mikrobiyoloji bilim dalı altında incelenebilen bu bakteriler ve çeşitleri oldukça geniş bir alanı kapsamaktadır. Bu nedenle birkaç sınıfta belirtmek mümkün değildir.
Mikroskobik Canlılar Nerede Yaşar Ve Solunum Yapar Mı?
Mikroskobik canlılar suda, havada, karada, insan ve hayvan vücudunda, toprakta, bitkilerde, yiyeceklerde kısacası hemen her yerde yaşarlar. Burada önemli olan ise yaşamlarını sürdürebilmeleri için besin maddesinin ve uygun koşulun sağlanmış olmasıdır. Yararlı mikroskobik canlılar ise mayalanma olaylarının gerçekleşmesinde önemlidir.
Ayrıca her canlı gibi mikroskobik canlılarda solunum yaparlar. Hiçbir canlı solunum yapmadan yaşayamaz. Örnek olarak belirtecek olursak; terliksi hayvanlar, amip veya parmesyum gibi mikroskobik canlılar var oldukları ortamda sürekli içi içedirler. Solunum yani bilimsel adı ile gaz değişimini difüzyon halinde gerçekleştirirler. Difüzyon ise; maddenin yüksek yoğunluğunun olduğu yerden düşük yoğunluk olan yere geçmesi işlemidir.
Mikroskobik Canlıların Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?
Mikroskobik canlılar insan vücudunda sağlığı ile alakalı büyük bir yere sahiptir. Örneğin insan vücudunda bulunan bağırsak florası mikrobiyotaları düzenlerken bulaşıcı hastalıkların da sebebi olarak karşımıza çıkar. Bu nedenle yararlı ve zararlı etkilere sahiptir. Mikroskobik canlıların en önemli özelliklerinden bir tanesi gözle görülemeyen özelliğe sahip olmasıdır. Bu nedenle mikroskop yardımı ile görülebilmektedir.
Hem yararlı hem zararlı olanları olduğu gibi tek hücreli veya çok hücreli olanlarda bulunmaktadır. Halk içinde mikrop adı verilen mikroorganizmalar hücresel yapıda olan ve olmayan olarak da iki halde sınıflandırılırlar. Pek çok çeşitli grubu bulunmasından dolayı bir bilim dalı olarak karşımıza çıkar inceleme alanı oldukça geniştir.
Mikroskobik canlıların faydalarına kısaca bakacak olursak;
Üzüm suyundan sirke üretimi
Turşunun yapımı
Sütten peynir üretilmesi
Toprakta bulunan canlı atıklarının çürütülmesi sonrasında mantarlar aracılığı ile parçalanarak mineral oluşturulması sayesinde toprağa karışımı
Bağırsaklarımızda bulunanlar ise vücuda gerekli olan B ve K vitaminlerinin oluşumunu sağlar
Hamur mayalanması
Canlı atık ayrıştırılması gibi pek çok yararı bulunmaktadır.
Tüm bu yararların yanı sıra mikroskobik canlıların zararları da bulunur. Bunlara da kısaca bakacak olursak;
Besinlerde bozulma
Besinlerde küflenme
Vücutta hastalıklara sebebiyet verme
Bulaşıcı hastalıklar olan verem, zatürre
Diş çürükleri gibi pek çok zararları da sayılabilmektedir.
Buna karşın besinlerin zararlı mikroskobik etkilerden korunması için de yöntemler bulunmaktadır. Bunlar ise; tuzlama, konserve, kurutma, pastörize etme, dondurma gibi pek çok yöntemle besinler mikroskobik etkilerden korunmak suretiyle işleme tabi tutulmuş olmaktadır.