Insülin Direnci Karatay

Dr. Canan Karatay’ın hastalıklardan korunma ve uzun yaşam üzerine kurulu sağlıklı beslenme modeli Karatay Diyeti, genellikle kilo verme amacıyla uygulanır.

Karbonhidrat ve şekeri tamamen kestiği için özellikle diyetin ilk haftalarında hızlı kilo kaybına yol açması, Karatay Diyetini, son yılların popüler diyetlerinden biri haline getirmiştir. 

Canan hocanın da her fırsatta altını çizdiği gibi, dönemsel ve hızlı kilo vermeyi değil sağlıklı beslenmeyi yaşam biçimi haline getirmeyi öneren Karatay Diyeti, protein ağırlıklı akdeniz beslenme modellerinden biridir. Sürdürülebilir olması nedeniyle birçok insanın sağlığına kavuşmak ve fazla kilolardan kurtulmak için başvurduğu, başarılı bir diyet programı olduğunu söyleyebiliriz. 

Haşimato, polikistik over, insülin direnci, diyabet gibi hastalıklar ya da Demir veya B12 eksikliği gibi metabolik sorunlar nedeniyle kilo alan kişilerin bir beslenme uzmanı ile birlikte Karatay Diyetini uygulaması daha sağlıklı bir yaklaşım olacağı gibi verilen kilonun tekrar alınmaması açısından önemlidir.  

Karatay Diyeti Nedir?

Karatay Diyeti, iç hastalıkları ve kardiyoloji uzmanı monash.pw Canan Karatay tarafından geliştirilmiş bir sağlıklı beslenme ve diyet planıdır. Ekmek ve tüm diğer karbonhidrat grupları ile şekerin beslenmeden çıkarıldığı Karatay diyetinde, aç kalmadan, konforlu ve rahatça kilo vermek hedeflenir. 

Karatay diyeti leptin hormonun yeterli şekilde çalışması ve insülin dengesinin kurulması sayesinde yeme alışkanlıklarını değiştirmek, sağlıklı beslenmeyi sürdürmek ve yaşam biçimi haline getirerek diyet yapmanın zorluğu ile baş etmeyi kolaylaştırma fikri üzerine kuruludur. 

Açlık ataklarını ortadan kaldırmak ve vücudun yağ yakmasını sağlamak için öğün aralarında leptin salgılayacak kadar aç kalmak ve kan şekerini dengede tutmak gerekir. Başka bir deyişler bu ikisi bozulduğunda yeme alışkanlıkları da bozulur ve kilo almak, kaçınılmaz hale gelir. Diyabet ve obezite, bu durumun ilerlemiş vaka örnekleridir.

Profesör Doktor Canan Karatay Kimdir?

Ülkemizin önemli hekimlerinden biri olan Canan Karatay, İstanbul Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra kardiyoloji uzmanlığını Liverpool’da almıştır. Daha sonra yurda dönen Karatay, kalıcı ve geçici kalp pili implantasyonunu başarıyla gerçekleştiren ilk Türk hekim olarak tarihe adını yazdırır. 

Daha sonra New York State Üniversitesi’nde kardiyolog olarak akademik çalışmalarını sürdürür ve çok sayıda önemli makalesi yayınlanır. 

yılında yurda kesin dönüş yapan Profesör Doktor Canan Karatay, beslenmenin sağlık üzerindeki etkileri hakkında söyledikleri ve yazdıkları ile ses getiren tartışmalara neden olur ve halk sağlığı anlayışının önde gelen figürlerinden birine dönüşür.

Kitapları, araştırmaları, verdiği röportajlar ile hala gündemden düşmeyen Canan Karatay, toplumda beslenmeye dair farkındalık yaratmak için büyük bir çaba gösteren, saygın bir hekimdir ve hocamızdır.  

Karatay Diyeti Ne İşe Yarar? 

Karatay diyetinin temel bakış açısı sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmektir. Bu nedenle her şeyden önce wellbeing yani bedenin doğal olarak iyi olma haline hizmet ettiğini söylemek mümkün. 

Beslenme doğru olduğunda kilo almak da dahil olmak üzere sağlığa zarar veren birçok sorun otomatikman ortadan kalkar. 

Karatay diyeti ile karbonhidratlar ve şekerin beslenmeden çıkarılması özellikle otoimmün hastalıklar, diyabet ve obezite gibi beslenmeden kaynaklanan sağlık sorunların iyileşmesinde etkili olur. 

Günde 2 veya 3 öğün beslenme ile aç kalmadan kilo vermek ve hormonal yapıyı sağlıklı hale getirmek, fiziksel aktivitede zorluk çeken kişilerin günlük enerji kullanımını destekler, hareket etme kapasitesini artırır. Beslenmeden sonra egzersiz ve/veya fiziksel aktivitenin düzenlenmesi ile birlikte hem kilo kontrolünü sağlamak hem de kalp sağlığını korumak kolaylaşır. 

Aşağıdakiler, Karatay diyetinin en önemli etkileridir: 

• Yağ yakımını destekler 
• Kas kütlesini artırır
• Fazla kilolardan kurtulmada etkili diyet planlarından biridir
• Kan şekeri ve açlık hormonunun çalışmasını düzenler
• Şeker ve karbonhidratın neden olduğu hastalıkların tedavisinde etkilidir
• Metabolizma hızını artırır, fiziksel enerjisi destekler 
• Böbrekler, karaciğer ve kalp sağlığını koruma etkisi vardır

Karatay Diyeti Nasıl Yapılır?

Karatay diyeti de her diyet programında olduğu gibi kişiye özel olarak planlanmalıdır. Diyet öncesi yapılan ölçümler ile kişinin ideal kilosu ve boy kilo endeksi hesaplanarak, kaç kilo verileceği veya hedef kiloya karar verildikten sonra, beslenme planı oluşturulur. 

Karatay diyetine başlamadan önce, kilo fazlasına neyin yol açtığını tespit etmek gerekir ki buna göre bir diyet planlanabilsin ve kalıcı olarak kilo vermek mümkün olsun. 

Bu nedenle Karatay diyet listesi uygulayan herkeste sonuc aynı olmayabilir. Diyet sonrası verilen kilonun çoğu zaman geri alınması, diyet planının yanlış olmasından değil, diyet listesinin kişiye özel olarak oluşturulmamasından kaynaklanır. 

Karatay, ketojenik, aralıklı oruç ya da bunların karmasından oluşan diyet türleri de dahil olmak üzere, hangi diyet yapılırsa yapılsın, kan değerlerlerinin incelenmesi, gerekiyorsa mikrobiyota testi yapılması gerekir. 

Bir beslenme uzmanı ile çalışmak, işleri kolaylaştırır ve yo yo sendromu dediğimiz bir ver bir al durumunu ortadan kaldırmamızı sağlar. 

Karatay Diyetinde Ne Yenir?

• kırmızı et, balık, tavuk ve hindi
• yumurta 
• süt, peynir, yoğurt 
• ceviz, çiğ fındık, çiğ badem, yer fıstığı
• zeytin
• sınırlı olmak üzere bulgur
• lahana, brokoli, pırasa gibi karbonhidrat ve nişasta oranı düşük mevsim sebzeleri
• elma, erik, çilek gibi şeker oranı düşük mevsim meyveleri
• yeşil yapraklılar 
• fasulye, yeşil mercimek ve bazı bakliyatlar
• tereyağı 
• zeytinyağı 
• fermente turşu 
• kefir, ayran 

Karatay Diyetinde Yasaklı Besinler?

• her türlü ekmek 
• un ve unlu mamüllerin tamamı
• şeker ve şeker içeren yiyecek ve içeceklerin tamamı 
• paketli gıdalar
• asitli/gazlı içecekler
• ayçiçek yağı, mısır özü yağı
• margarin 
• pirinç, patates gibi nişastalı oranı yüksek sebzeler
• muz, üzüm, karpuz, kavun gibi şeker ve nişasta oranı oranı yüksek meyveler
• alkollü içecekler

Karatay Diyeti Kimler İçin Uygundur?

Kolesterol, gut gibi beslenmeden kaynaklanan sağlık sorunları söz konusu olan kişilerde hayvansal kaynaklı protein tüketimi içeren Karatay diyeti uygun olmayabilir.

Gelişimini tamamlamış ve Karatay diyetinin önerdiği şekilde beslenmesinin sağlık açısından sorun yaratmayacağı yetişkinler içn Karatay diyeti yağ yakmak ve kilo vermek için uygun bir diyet türüdür. 

Karatay Diyeti ile Kaç Kilo Verilir?

Birçok protein ağırlıklı diyette olduğu gibi Karatay diyetinde de hızlı kilo vermek mümkündür fakat kaç kilo verileceğine dair net bir şey söylemek doğru olmaz. 

Diyet yapan kişinin kilo fazlası arttıkça ilk haftalarda verilen kilo miktarı da artar, ideal kilosuna yakın kişilerde ise daha düşük miktarlarda yağdan kilo verilir. Dolayısıyla Karatay diyeti ile kaç kilo verilir sorusunun cevabı herkes için farklıdır. 

Karatay Diyeti Zararlı Mı?

Doğru şekilde ve beslenme danışmanı rehberliğinden uygulandığı takdirde herhangi bir zararı yoktur fakat kilo vermeyi hızlandırmak amacıyla sıfır karbonhidratlı, yüksek protein içerikli diyetler uzun süre uygulandığında böbreklere zarar verebilir, kas kaybına yol açabilir. 

Mevsim yeşillikleri, tam tahıllar, karabuğday, kinoa gibi zengin lif kaynağı ve kaliteli karbonhidrat gruplarının beslenmeye eklenmesi, bu tür kayıpları engeller. B ve E vitamini eksikliği ihtimalini ortadan kaldırır.

Beslenme Uzmanı ve Diyetisyen Pınar Demirkaya, eğitimini tamamladıktan sonra erken yaşta klinik şef olarak çalışmış ve mesleğine duyduğu tutkuyu başarıları ile perçinlemiştir.

Pınar Demirkaya, deneyimli bir beslenme uzmanı olarak kendi beslenme ve danışmanlık merkezinde, danışanlarının ideal vücut ağırlığına ve sağlıklı beden durumlarına kavuşması için çalışmalarını sürdürmektedir.

Latest posts by Pınar Demirkaya (see all)

Karatay Diyeti

Karatay diyeti, Prof. Dr. Canan Karatay'a göre; bir diyet listesinden öte bir sağlıklı ve mantıklı yeme alışkanlığıdır. Prof. Dr. Karatay, "Ekmek yemek yerine mantıklı ürünler yiyerek kendinizi yormadan kilo verebilirsiniz. Karatay diyetinde şeker ve ekmek “tatlı zehirler” olarak anılır çünkü sizi en çok şişmanlatan şeyler bunlardır" dedi. 

Yaz mevsimi yaklaşırken, yaz meyvelerini de seçerek tüketmek gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Karatay, Karatay diyeti hakkında merak edilen soruların yanıtlarını paylaştı:

"Erik olsun, kiraz olsun sağlıklı meyveler iken bildiğimizin aksine karpuz ve kavun içindeki yüksek şekerden dolayı uzak durulması gereken ürünlerdendir. Marketlerden aldığınız hazır tavuklar yerine de köy tavuğu denilen özgür olarak dolaşarak büyüyen tavuklardan tüketmeniz gereklidir.

EKMEK YERİNE CEVİZ TÜKETİN!

Karatay Diyeti yaparken sürekli yemek yemeyin. İnsülin direnci sık sık yediğimiz zaman ve harcamadığımız zaman kırılamaz. Az yemek doğru değil aslında, 3 öğün, fakat tok olarak yenilecek. Kahvaltı 24 saatin en önemli öğünüdür. Karatay diyetine göre sabah çok kuvvetli yememiz lazım. Her gün 2 yumurta veya pastırmalı yumurta veya menemen yiyebilirsiniz. Avuç içimiz kadar peynir ve yanında salatamızı yiyebiliriz. Yumurta, beyaz peynir, zeytin, 1 fincan ceviz (ya da fıstık, badem). Ekmek yerine ceviz tüketin. Karatay diyetinde kilo vermek isteyenler ekmek yemeyecekler çünkü ekmek yemek insülin direncini artırır. İnsülin yağları depo eden hormondur. Az ve sık yediğimiz zaman sürekli yağlar bu depoya gönderilir ve depo edilir. Yemek yediğimiz zaman insülin yükselir ve 2 saat sonra düşmeye başlar ve acıkma hissi ortaya çıkar. Çok kuvvetli bir kahvaltı yaptığımız zaman bütün gün acıkmayız. O sırada leptin hormonu devreye girer ve kendi vücut yağlarımızı ara öğün olarak kullanır. Bu nedenle acıkmayız. Sık sık yediğimiz zaman karaciğer ve pankreas yorulur. Karatay Diyetinde sık sık yemek yemek doğru değildir.

KARATAY DİYETİNDE ÖĞLE YEMEĞİNDE NE YENİLMELİ? 

Karatay diyetinde eğer acıkmadıysanız öğle saatinde bir şey yemeyin. Bir fincan fındık-fıstık yiyebilirsiniz. Lahmacun en sağlıklı yiyeceklerden biridir. Hamuru çok ince olmalıdır, lahmacun şu bakımdan sağlıklıdır: üstünde et ve sebze vardır, yanında soğanı ve maydanozu vardır. Güvendiğiniz bir yerde küçük bir lahmacun yiyebilirsiniz. Kilo verene kadar bu şekilde devam etmelisiniz. Bu karaciğer yağlarının gitmesi için şarttır.

KARATAY DİYETİ NASIL YAPILIR? 

Karatay diyeti aslında bir diyet değil, bir yaşam biçimidir. Bu önemli konulara sağlıklı bir yaşam için dikkat edilmelidir. Biz hareketsiz bir toplumuz, çok ekmek yiyoruz, çok meyve suyu içiyoruz. Bunun yerine balık yiyebiliriz. Balık sağlıklı bir yiyecektir. Bilim insanları, “şeker en tatlı zehirdir” diyor. Bir dilim ekmeğin üzerine kesme şekerleri yerleştirin, ne kadar şeker alırsa o kadar şeker yiyoruz ekmekle birlikte. Karaciğer yağınızı azaltmak istiyorsanız ekmekten uzak durmalısınız.

KARATAY DİYETİNDE NELER YASAK?

Glisemik indeksi yüksek gıdalar

* Her türlü tahıl unu ve bunlardan yapılmış gıdalar (ekmeğin her çeşidi) –  kavrulmuş kuruyemişler,

* Her türlü şeker, şekerli her türlü gıda, her türlü tatlandırıcı ve diyabetik ürünler,

* Pirinç, patates, pişmiş havuç,

* Karpuz, kavun, üzüm, incir, muz

* Markette satılan tavuk, yumurta ve markette satılan fabrikasyon her türlü ürün ile sucuk, salam, sosis,

* Her türlü meşrubat (diyet – light ürünler dahil), meyveli yoğurt, granür kahve, her türlü alkollü içecekler,

* Ayçiçek yağı, mısırözü yağı, margarin

* Öğütülmüş tahıllar

* Saat – den sonra bir şeyler yemek veya atıştırmak,

*  Sofradan aç kalmak, az ve sık aralıklarla yemek, ara öğünler,

* Hareketsizlik.

KARATAY KAHVALTI TABAĞI NASIL OLMALI?

( arası)

* Az pişmiş 2 adet yumurta. Haşlanarak rafadan veya kayısı kıvamında ya da tavada düşük ısıda saf tereyağında fazla katı olmadan pişirilebilir. Omlet, menemen, çılbır, mıhlama, pastırmalı yumurta yapılabilir.

* Bir avuç içi kadar az tuzlu peynir. Az yağlı, light ya da krem peynir olmayacak! Koyun, inek veya keçi sütünden klasik beyaz peynir, eski kaşar, Erzincan deri tulumu, İzmir tulumu, Balıkesir sepet peynir vb. yöresel peynirler olabilir Ancak yanında herhangi bir ekmek, poğaça, simit vb. yenmeyecek!

* Bir ince belli çay bardağı ceviz, fındık, fıstık, badem veya yerfıstığı içi. (Kuruyemişler kavrulmamış ve tuzlanmamış olacak!) Az tuzlu adet zeytin. (Üzerine zeytinyağı, limon, kekik ve pul biber eklenebilir.)

* Domates, biber, salatalık, turp, maydanoz, nane, roka. (Doğal ve mevsiminde olmak şartı ile arzu edildiği kadar yenebilir.)

* Limonlu çay veya süt içilebilir. (Şekersiz ve tatlandırıcısız olarak!)

BİBERİYELİ OMLET (dört mevsim yapılabilir)

Malzemeler

* 2 adet yumurta
* 1 tatlı kaşığı kuru biberiye (havanda ezilmiş)
* Kristal kayatuzu, karabiber, pul biber, kimyon (ağız tadına göre)
* 1 tatlı kaşığı kadar tereyağı
* Bir avuç içi kadar beyaz peynir

Hazırlanışı: Yumurtaları bir kâsenin içine kırın ve iyice çırpın. Çelik bir omlet tavasını ocağın üstüne koyun, tereyağını içine atın ve orta ısıdaki ateşte eritin, göz göz olmaya başlayınca yumurtayı tavaya dökün ve ateşi kısın. Omletin üzerine birer tutam karabiber, pul biber, kimyon ve tuz serpin. En son biberiyeyi de serpiştirin. Altı hafif pişmeye başlayınca iki yanından içe doğru katlayarak, omleti rulo haline getirin. İç kısmı fazla pişmeyecek şekilde biraz daha ocağın üstünde tutun, sonra ateşi söndürün ve omleti bir servis tabağına alıp servis edin.

GELENEKSEL TÜRK USULÜ YOĞURT MAYALAMA (dört mevsim yapılabilir)

Malzemeler

* 1 kg süt
* 1 yemek kaşığı ev yoğurdu (tepeleme)
* Cam kâse veya toprak çömlek
* Büyük bir sofra bezi (pamuklu)

Hazırlanışı: Sütü bir tencereye koyun ve güzelce kaynatın. Daha sonra ateşi söndürün ve sütün hafif soğumasını bekleyin. Sütün sıcaklığı serçe parmağının dayanma derecesine geldiği zaman cam bir kâse veya toprak bir çömleğe boşaltın ve içine bir yemek kaşığı yoğurdu koyup tahta bir kaşık yardımıyla süte karıştırın. Üzerine cam veya porselen bir kapak kapatın. Kalın bir bez örtüye sarıp, oda sıcaklığında saat kadar bekletin. Daha sonra mayalanan yoğurdu buzdolabına koyun ve arzu ettiğiniz zaman servis edin."

GÜNDE SADECE BİR DEFA MEYVE! 

* Son bilimsel verilere göre oluşturulan Karatay diyeti, yılında eski Harvard beslenme piramidinin yerini alan yeni beslenme piramidinin içerdiği son bilgilerin, Türk halkına ve Türk mutfağına uyarlanmış, Prof. Dr. Canan Karatay’ın hekimlik tecrübeleriyle zenginleştirilmiş halidir. Karatay Beslenme Piramidi’nin en üstünde ‘sıfır’ dediğimiz rafine ve işlenmiş gıdalar, meyve suları ve şekerli içecekler yer alıyor. Bunlar hiç yenmemeli ve içilmemelidir!

* Balık, kuzu, dana veya av hayvanlarının etleri günde 2 kez yenebilir.

* Bulgur veya buğday salatası ya da pilavı günde bir defa tüketilebilir.

* Mevsimine göre doğal meyve günde bir defa yenebilir.

* Mevsimine göre sebzeler istenildiği kadar tüketilebilir.

* Klasik beyazpeynir, bol zeytin doyuncaya kadar yenebilir.

* Karatay Beslenme Piramidi'nin en altında yani temelinde ise kuruyemişler, baklagiller, sağlıklı yağlar (köy tereyağı, soğuk sıkım sızma zeytinyağı, Omega-3) ve hareket yer alıyor. Kuruyemiş ve baklagiller üç öğün alınabilir, sağlıklı yağların da her gün alınması gerekiyor. Günde en az dakika yürüyüş de olmazsa olmazlardan

HAMİLELER KARATAY DİYETİNİ YAPABİLİR Mİ?

Prof. Dr. Canan Karatay, yeni kitabında anne adayları ve hamileler için şunları söyledi: "Şekerden uzak durun, ekmek yemeyin, makarnaya elinizi sürmeyin, bol yumurta tüketin. 

Sağlıklı bir bebek için her şey anne ve babada mı bitiyor?

Evet, ama anne ve babanın yanı sıra çevresel faktörler de çok önemli! İşte bunun için anne adayları ve hamileler için Karatay Diyeti kitabını yazdım. Sadece hamilelik sırasında değil bebek yapma planı başladığı zamandan itibaren yani hamilelikten en az altı ay önce sağlıklı beslenme ve yaşam biçimini edinen anne-babalarda sağlıklı yumurta ve sperm oluyor. Bu da bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi için ilk adım. Anne veya baba kiloluysa ya da sağlıksız bir beslenme/yaşam biçimi varsa haliyle yumurta ve spermlerinin kalitesi bozuluyor. Ayrıca gebeliğin oluşması için de genelde çok uğraşıyorlar. Bugün sebebi bilinmeyen infertilite yani kısırlık vakaları çok sık görülüyor! Bilimsel çalışmalar, kısırlığın en büyük sebepleri arasında tarım ilaçları, hormonlu yapay gıdalar, hibrit ve GDO’lu tohumlar olduğunu gösteriyor. 

İnsülin yüksekliğinin sebebi nedir?

Şeker ve vücutta şekere dönüşen yiyecekler. Başta da ekmek geliyor. Türkiye’de de ne kadar çok ekmek tüketildiğini biliyorsunuz. Ekmeğin glisemik indeksi şekerden de yüksek. Bir kişi ister erkek ister kadın olsun, ister hamile olsun ister olmasın insülinini yükseltmeyecek! Embriyo ana rahmine düşer düşmez, anne adayında insülin yüksekliği başlar. Çünkü hamileliğin iyi gidebilmesi için vücudun yağlanması gerekiyor. İnsülin, vücudu yağlandıran tek hormondur. O nedenle hamileliğin fıtratında insülinin yüksek olması var. Dolayısıyla sağlıksız beslenerek o hormonu daha da yükseltmenin bir anlamı yok! Hamile kadınlara ‘İki canlısın makarna, baklava, börek ye’ dememek lazım.

Hamile kadın hamurlu besinler yemek isterse ne yapmalı?

Eğer aşeriyorsa büyük ihtimal gizli şekeri vardır. Gebelerdeki asıl sorun gizli şekeri ya da şeker hastası olduğunu bilmeden hamile kalmış olması. İnsan vücudunun yüzde 60’ı su, yüzde 20’si protein, yüzde 19,9’u yağ, sadece yüzde 1’den azı karbonhidrat. Eğer bu oran tutuyorsa bebek sağlıklı olur, hamilelik de iyi geçer.