Resim Çizmenin Yolları

Eğitim almadan girişilen her uğraşıda şayet bir Allah vergisi yeteneğiniz yoksa maalesef hevesiniz daha işin başlarında kırılabilir ve çıktığınız bu yolculukta başladığınız işi yarım bırakabilirsiniz. “…keşke ben de yapabilseydim…” dememeniz için özellikle resim çizme hususunda temel bilgilerin ve basit çizim tekniklerin ön bilgi cinsinden anlatıldığı yazıyı dikkatlice okumanızı öneriyoruz.

İnsanın ruhu öylesine narin ve naif ki kim bilir belki de minicik bir fikir ya da bir söz size başka bir dünyanın kapısını açabilir. Güzel ve teknik bir resim çizebilmek için bilmeniz gerekenlerin temel teknik bilgilerin dışında, nasıl geliştirileceği de çok önemli bir konu elbette. Her zaman ya da ne zaman isterseniz sizler de güzel resim çizmek istiyorsanız elbette biraz alıştırma yaparak bir profesyonelden farksız kaliteli işler çıkartabilirsiniz.

Bunun için ilk başta iç dünyasınız da kafanız da mevzuyu olgunlaştırmanız ve basit şekilleri çizme ile başlayabilirsiniz.

Resim çizmeye yeni başlayanların işe ilk başta:

• Gördüğü basit şekilleri çizmesi,
• Gördüğü şekilleri zihninde tutarak çizmesi ya da bakarak çizmesi,
• İlginç gördüğü herhangi bir şekli çizmeye çalışması
• Çizdiği şekilleri veya eşyaları taslak çıkarttıktan sonra gölgelendirme çalışması yapması şart…

İnsanın tecrübe edinmesi bazen çok fazla okumaktan daha etkili bir yöntemdir. Herkesin hoşuna giden güzel bir resim çizebilmek için işte tam olarak buna ihtiyacınız olacak.

Peki ne yapmalıyım mı diyorsunuz?

İşe ilk başta basit şekiller çizerek başlayabilirsiniz.

Basit şekiller derken geometrik şekilleri kast ediyoruz elbette. Geometrik şekiller çizerek, pratik yaparak, el, bilek ve kalem tutuşunuzu güçlendirecektir.

İlk başta “çizerim ben bunu çok kolay” gördüğünüz şekillerin tek çizgi darbeleri kullanmaya başladığınızda ne kadar zorlaştığını sizler de fark etmiş olacaksınız. Bu sebeple çizim tekniğinin gelişmesi için ilk adım basit geometrik şekilleri, düzenli bir şekilde sürekli çizmek olmalıdır.

Hangi şekilleri çizmeliyim?

Çizim alanında herkesin bildiği dört basit şekil vardır.

Sırasıyla: Safir, piramit, kare, dikdörtgen şekillerinin çizilmesi hem kolay hem de inanılmaz geliştirecektir sizi. Tek yapmanız gereken bu dört ana şekli çizerken değişik boyutlarda, farklı kalınlıklarda çizmeye çalışmalısınız.

Hatta çizdiğiniz şekilleri farklı renklerde de çizebilirsiniz.

Her Fırsatta İlginç Cisimleri Çizmek

Sürekli görülen nesnelerin ya da objelerin çizimi, diğerlerine göre daha kolaydır çünkü sürekli gördüğünüz bir şey aklınızda daha fazla yer eder ve bu durum da çiziminize yardımcı olacak bir faktördür. Dilerseniz, ilkokuldan beri çizdiğinizi, gülen bir yüzü olan güneş çizerek başlayın fakat bu güneşin parladığını gerçekten hissettirin ve etrafındaki şeylerin ısındığını.

Çizdiğiniz Şekillere Gölgelendirmek

Gerçek hayatta herşeyin nasıl bir gölgesi varsa resim çizme de durum aynıdır. Çizdiğiniz her şeklin gerçek hayattan esinlenilerek yapılması en büyük egzersizlerden biridir. Nasıl dünyamızda güneşin cisimlere ters vurduğunda gölge oluşuyorsa siz de resimde çizdiğiniz cismin açısına göre gölgelendirme çalışması yapmalısınız. Bunu ne için yapıyoruz? Bunu yapmamızın tek nedeni o resmi gerçekçi göstermek içindir. 

Şayet gölgelendirme yapamadığınızı düşünüyorsanız çizdiğiniz resmin yanına bir lamba açarak önüne bir obje koyarak oluşan gölgesini çizebilirsiniz. Bu pratik hem gölgelendirmeyi anlamanızı sağlayacak, hem de gölgelendirme işlemini unutmamanızı sağlayacaktır.

Bu eğzersizi hafife almayın. Şayet disiplinli bir şekilde yapabilirseniz, öğrenmenizi ve kabiliyetinizi en az 2 ay öne taşıyacak, gelişiminizi hızlandıracaktır.

Karalama Çalışmaları Yapmak

Her ne kadar karalamayı çoğu ressam geliştirici bulmazsa da yeni başlayanların bilek hareketlerini, parmak hareket ve kaslarını, geliştiren bir çalışmadır. Karalama çalışmalarını yapmanızın elinizi sıcak tutacaktır. Bu da haliyle resimden kopmamanıza yardımcı olacağı anlamına da gelir. Sürekli egzersiz yapmanızı karalama yapmanızı önemsiyoruz, çünkü bir an duraksar ve resim yapmaktan uzaklaşırsanız ne iliniz, ne kaleminiz resim çizmek isteyecektir. Bu iş için süreklilik çok önemlidir. 

Vücut Çizimi Teknikleri, Baş Ve Yüz Çizimi

Portre çizimlerde yani baş ve yüz çizimlerinde en çok önemli olan ve en çok ilgi çeken ten rengidir. Çizilen modelin genç ve yaşlı olup olmamasına göre, çehresi, yüzün rengi de farklılık gösterir.

Her insanın portre çizimi yapılırken, yüzün rengi gençlikte parlak ve canlı, yaşlı portre çizimlerinde yumuşaklık gittikçe azalır.

Portre çizimlerinde saçın da çehre üzerinde çok önemli bir etkisi vardır. Tenin rengi ve saçın uyumu yakalanmalıdır. Bunun için çizeceğiniz portrenin güzel olması için, modelin ışık altına koyarak ve boyamadan önce portreyi düzgün çizmek önemli bir ayrıntıdır.

Yüz çizilirken en çok dikkat edeceğiniz yer gözlerdir. Gözlerini çizdiğiniz modelin gözleri ışığa asla düz durmamalıdır. Işığa bakan gözler çabuk yorulur ve kamaşır. Bu sebeple modelinizin ışığa bakan gözlerinin yorulmaması ve kamaşmaması için ışığa baktırılmamalıdır. Boyama işine gözlerden başlamanızda bir sakınca yoktur.

Günümüzde insan iletişiminin sadece yüzde 10’u konuşmayla gerçekleşiyor. Geride kalan yüzde 90’lik kısmı resimler ve el-kol hareketleri ile yüz ifadeleri gibi vücut dili karşılıyor. İnsanlar kişiliklerini el yazıları, yürüme şekilleri ve renk tercihleri gibi birçok detayla ortaya koyarken, çocuklarin iç dünyasina açılan kapı da çizdikleri resimler olarak beliriyor.

Çocuklar henüz konuşmaya ve yazı yazmaya başlamadan önce resim çizmeyi en doğal ifade yöntemi olarak öğreniyor. Peki, çizmeyi ilk olarak ne tetikliyor?  Psikolog Aslı Dalan, çocukların resimle tanışmasının oyun oynama isteğiyle ve merakla ortaya çıktığını belirtiyor. Ellerine aldıkları kalem ve boyalarla bıraktıkları ‘iz’, onlar için çok farklı bir deneyim olurken, insanların bu izlere gösterdikleri tepki, mutluluk duymalarını sağlıyor. Bu mutluluk, çizme isteğini de teşvik ediyor.

Resimlerle ifade edilenler, yaş grupları arasında belirgin farklılık gösteriyor. Çocuklar  yaş arasında oyun amaçlı ‘karalama’ yaparken; yaş arasında canlandırmak istedikleri nesne veya kavramla ilişki kurmaya başlıyor. yaş, gerçekçiliğin ve mekânın öne çıktığı daha belirgin ve ayrıntılı çizimlere tanık olurken; yaş arasında kız ve erkek çocukların ayrıntı ve gerçekçilikte farklılaştığı görülüyor. Erkek çocuklar araba, gemi gibi nesneler; kızlar ise bebek ve elbise gibi öğeler çizmeye başlıyor. yaş arasına denk gelen ‘doğalcılık döneminde’ ise nesnelerin orantı ve boyutlarına dikkat ediliyor, renk kullanımı gelişiyor.

Resim yaparken çocuğa müdahale edilmemeli

Psikolog Aslı Dalan, resim yapmanın çocukların hayal dünyalarının ve yaratıcılıklarının gelişimine katkıda bulunduğunu, resim yapan bir çocuğun kendisini orada özgür ve sinirsiz hissettiğini belirtiyor. Bu özgürlüğün, anne-baba ve öğretmenler tarafindan çeşitli yönlendirmelerle kesinlikle çocukların elinden alınmaması gerekiyor. Hatta tamamlanan resim hakkında çocuklarla konuşulması; resimde ne yaptıkları, neyi anlattıkları hakkında onlara sorular sorulması ve çocukların motive edilmesi gerekiyor.

Resim yapmak aynı zamanda çocukların kalem tutma, çizim yapma gibi ince motor becerisi gerektiren yeteneklerinin gelişmesini hızlandırmakta da rol oynuyor. Dalan, resim yapmanın çocukların sözler ve davranışlarla ifade edemedikleri birçok şeyi dışa vurmalarını sağlayan ‘araç’ olduğunu belirtiyor.

Bilinç dışındaki korkuları, özlemleri, istekleri, hayalleri, endişeleri, merakları vb. birçok duyguyu ve düşünceyi dışarı vuran resimler, bazen birtakim sembollerle bazen de çizgilerle çocukların iç dünyasındaki gizli ‘bilgilerin’ deşifresi anlamına da geliyor.  Resim yapmanın çocuğun içselliğini simgelerle gerçek dünyaya kopyalama süreci olduğunu ifade eden Dalan, özellikle içsel sıkıntı ve sorunlarını sözlü olarak ifade edemeyen çocukların, resim aracılığıyla ‘yansıtma özelliği taşıyan’ yöntemlere başvurduğunu ifade ediyor.

Çocuklar dijitalden uzak durmalı

Bilim insanları, algı yeteneğini önemli derecede geliştiren resim çizme alışkanlığının, tamamen dijitale yönelmeden uygulanması gerektiğini düşünüyor. İsviçre uygulamalı bilimler ve sanatlar üniversitesi’nde görsel eğitim uzmanı olan Luigi Moro, görsel eğitimin çocukların zekâ ve sezgi yeteneklerini geliştirdiğini, estetik anlayışlarını ve zevklerini de keskinleştirdiğini belirtiyor. Moro’ya göre sanatın elle yapılması, dokunmatik ekranda parmak hareketleriyle yapılmasından çok daha önemli.  Moro, “bir çocuk elleriyle güzel bir şey yaratmaya çalıştığı zaman, bundan mutluluk duyuyor. Bu yüzden, öğrencilere gereken materyalleri vermeli ve eğitimleri için gerekli şartları oluşturmalıyız ” ifadesini kullanıyor.  Moro’nun meslektaşı Dante Laurenti, yeni nesil mobil cihazların çocukların eğitiminde çok dikkat edilmesi gereken birer unsur olduğunu belirtiyor. Laurenti, “10 yıl önce bir sınıf dolusu çocuğa temiz bir çizim yaptırmayı öğretmek bir ay sürerdi. Şimdi bu süre 6 ay,” diyor. Kısacası, henüz konuşmaya bile başlamadan akıllı telefon kullanmayı öğrenmek, doğrudan zekânin geliştiğine dair bir işaret vermiyor. Laurenti, yeni nesil çocukların ‘ellerini kullanma yeteneklerini’ kesinlikle kaybetmemesi gerektiği’ tavsiyesinde bulunuyor.

Resimleri deşifre etme yöntemleri

Çizdikleri resimler, çocukların neleri sevip sevmediğini, rüyalarını, korkularını ve kafalarında sakladıkları daha birçok düşünceyi dışarı vuruyor. Psikolojik araştırmalar, resimler aracılığıyla çocukların düşünce, duygu, hayal gücü ve iradelerine ait özelliklerin ortaya çıktığını ve resimlerin çocukların aklına açılan bir çeşit kod ya da ‘pencere’ olduğunu gösterdi.  Çocuk psikolojisini inceleyen bilim insanları, bu çabayı Sigmund Freud’un Michelangelo tarafından yapılan musa heykelini anlamaya çalışmasına benzetiyor. Freud, heykele ait çok titiz ölçümler yapmış, çizimler hazırlamış ve sanatçının eserini ortaya neden koymuş olabileceğine dair 20 sayfalık bir rapor hazırlamıştı. Anne-babaların şüphesiz Freud kadar bol vakti bulunmuyor. Ancak psikologlar tarafından önerilen kolay yöntemler, resimlerin sakladığı kodları anlamakta yardımcı olabilir.  İlk olarak, anne-babalar çocuklarının çizimlerini anlamak için içgüdülerine ve hislerine güvenmek zorunda.

Deşifrede dikkat edilmesi gereken hususlar

Renklerin yanı sıra, en meşgul anne-babaların bile resimleri değerlendirirken göz önünde bulunduracaği birkaç önemli husus söz konusu. Psikolog Dalan, çocukların yetişkinler tarafindan ‘anlaşilabilen’ ilk figürlerinin genelde insan çizimleri olduğuna dikkat çekiyor. Çizilen o insan figürlerinde çocuklar etraflarindaki bireyleri nasıl algılıyorsa, resme de öyle yansıtıyorlar. Çocuklar ailelerini resmetmeyi, duygu ve düşüncelerini orada çizim ve renklerle ayrıntıya dökmeyi seviyor ve aslında bu yolla belki günlük hayatta dile getirmedikleri, getiremedikleri birçok şeyi sembollerle ifade etme imkâni buluyor. Dalan, çocukların çizdiği resimlerin bu sebeple taşıdığı önemin asla küçümsenmemesi gerektiğini belirtiyor.

Çocukların psikolojik açıdan değerlendirilmesinde; klinik gözlemler, aileden alınan bilgiler, yapılan testler ve projektif, yani yansıtma özelliği bulunan yöntemler oldukça önemli bir yer tutuyor. Bu yorumlamaların ve gözlemlerin, muhakkak bir uzman tarafından yapılması gerekiyor. Çocuğun çizdiği resimde değerlendirmeye alınan kriterler ise şu şekilde beliriyor.

• Çizim sırası (önce kim veya hangi nesne çizilmiş?),
• Bireylerin organları (kulak, ağız, burun, göz, vb.),
• Bireylerin konumları (hangi kişi nereye, hangi uzaklıkta çizilmiş?),
• Nesneler (hangi eşyalar, nasıl bir ev çizilmiş?),
• Renkler,
• Orantılar,
• Kâğıdın kullanım alanı (kâğıdın ne kadarı ve hangi alanı kullanılmış, ne kadarı boş bırakılmış?)
• Çizgiler (çocuğun çizgilerinin yapısı),
• Çocuğun çizdiği resim hakkındaki kendi yorumu.

Dikkat çekici detaylar

Uzmanlar, anne-babalarin uzman yardımı olmadan da fark edebileceği detayların, çocukları resim aracılığıyla anlamakta büyük önem taşıyabileceğini ifade ediyor. Örneğin, çocuğunuz silahlar, canavarlar, hayaletler gibi korkutucu ve şiddet içeren sahneler resmediyorsa kendi içinde bir sıkıntı yaşıyor olabilir.

Bir önemli detay da resimlerdeki aile vurgusu. Aile üyelerinin yer aldığı resimlerde öne çıkan bir kişi varsa veya birisi çıkarılmışsa bu bir anlam taşıyor olabilir. Ayrıca, çocuğun kendini nasıl çizdiği de büyük önem taşıyor.

Son gözlemi, çocuğunuzdan birisini çizmesini isteyerek yapabilirsiniz. Çizilen kişinin ne kadar küçük veya büyük olduğu, dişleri ve kirpikleri gibi detayların yer alıp almadığı, kıyafetleri ve silah taşıyıp taşımadığı, çocuğunuzun psikolojisi hakkında size birçok bilgi sunacaktır.