Hamilelikte Karaciğer Yağlanması Bebeğe Zarar Verirmi

Hamilelik dönemi anne adaylarının sağlıklarına her zamankinden daha fazla dikkat etmeleri gereken bir dönemdir. Anne adayının karnındaki bebeğin sağlığını da düşünerek yaşadığı tüm hastalıkları dikkate alması ve derhal sağlık kuruluşuna başvurması gerekir. Elbette tüm anne adayları hamilelik döneminde hasta olmamak için elinden geleni yapıyor olsa da bazen alınan önlemler işe yaramıyor. Sarılık rahatsızlığı da bunlardan biri olabiliyor.

Geniş kapsamlı bir inceleme gerektiren sarılık rahatsızlığı aslında karaciğer problemi nedeniyle ortaya çıkıyor. Bazen vücuttaki bazı değişimler de bu rahatsızlığı beraberinde getirebiliyor. Hamilelik döneminde ortaya çıkan sarılık sorunu derhal müdahale edilmesi ve tedaviye başlanmasını gerektiren bir durumdur. Bu nedenler tüm anne adaylarının hamilelik öncesinde sarılığın belirtileri hakkında bilgi sahibi olması gerekir. İleride anne adayında sarılık meydana geldiğinde bu belirtileri gözlemleyebilmeleri ve ciddiye alabilmeleri için sarılığın vücutta kendini nasıl belli ettiğinin bilinmesi gerekir.

Gebelikte Sarılık Nedenleri Nelerdir?

• Hamilelikte sarılık nedenleri incelendiğinde en yaygın nedenin karaciğer bozuklukları olduğu gözlemleniyor. Karaciğer yağlanması, alkolizme bağlı karaciğer hastalıkları, akut karaciğer yağlanması, viral hepatit ve siroz gibi karaciğer kaynaklı hastalıklar gebelikte sarılığı beraberinde getirebiliyor.
• Sıtma adı verilen hastalık karaciğerde iltihaplanma sorununa neden oluyor. İltihaplanma kısa zamanda gebelikte sarılığa sebebiyet verebiliyor.
• Gebelikte sarılık hastalığına neden olan bir diğer unsur da karaciğer kanseridir.
• Parasetamolun aşırı doz kullanımı bilindiği gibi karaciğerin fonksiyonlarında bazı bozulmalara sebebiyet veriyor. Karaciğerin işlevlerinde bozulmalar olması süzme kabiliyetini yitirmesini de beraberinde getirebiliyor. Tüm bunların sonucunda gebelikte sarılık oluşabiliyor.
• Anemi hastalığı Türkiye’de kadınlarda yaygın olarak görülür. Aneminin bir çeşidi olan orak hücreli anemi kırmızı kan hücrelerinin erimesine neden olan bir anemi türüdür. Genetik bir rahatsızlık olan orak anemi hastaların vücudunda bilirubin denilen maddenin birikmesine neden olur. Bilirubin fazlalığı tek başına dahi bir sarılık nedeni olduğundan orak anemiye bağlı olarak da gebelikte sarılık meydana gelebilir.
• Gebelikte sarılığın bir diğer nedeni de safra taşlarıdır.
• Obezite ya da kolesterolün yüksek olması gebelikte sarılığa neden olan unsurlar arasında bulunuyor. Zira gebelik öncesinde hamile kalmayı planlayanların, diyet ve egzersiz ile ideal kiloya ulaşması ve sonrasında planlı bir gebelik olması gerektiğinin uzmanlar tarafından sıklıkla dile getirilmesinin nedenlerinden biri de budur. Sadece gebelikte sarılık bakımından değil, pek çok rahatsızlığın meydana gelmemesi için hamilelik öncesi kilo kontrolü son derece mühimdir.

Gebelikte Sarılık Belirtileri Neler?
Sarılık hamilelik döneminde de vücutta bazı belirtilere neden olarak aslında kendini belli eden bir hastalıktır. Bu yönüyle belirti vermeyen ve vücutta sinsice ilerleyen hastalıklardan ayrılır. Hastalar vücutlarında aşağıdaki belirtilerden birini ya da birkaçını fark ettiğinde hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.

• Gözlerin beyaz bölümünde sararma olması
• Deride sararmalar meydana gelmesi
• İdrar renginin koyulaşması
• Dışkının renginde açılma
• İştah kaybı
• Şiddetli baş ağrıları
• Hızla kilo kaybetmeye başlama
• Mide bulantısı ve kusma
• Yüksek ateş
• Karaciğer çevresine dokunulduğunda ele şişlikler gelmesi
• Ayaklar, ayak bilekleri ve bazen de bacaklarda şişmeler olması

Gebelikte Sarılık Tanısı Nasıl Konur?
Sarılık teşhisi konması için öncelikle hekim tarafından fiziki muayene gerekir. Muayene esnasında hekiminize sarılık belirtilerinden hangilerini yaşadığınızı belirtmeniz, teşhisin daha sağlıklı bir şekilde konmasına yardımcı olur. Muayene esnasında sarılığa dair yaşadıklarınızla beraber varsa başka hastalıklarınız ve kullandığınız ilaçlar hakkında da doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Çünkü sarılığa neden olan etmenin belirlenmesi ve bu etmenin ortadan kaldırılmasına yönelik bir tedavi seyri izlenecektir. Hekim tarafından genellikle şu adımlar takip edilerek gebelikte sarılık teşhisi konur:

• İdrar testi ile hastanın idrarında ürobilinojen kontrolü sağlanır. Bu bileşen yapılan test ile kolaylıkla anlaşılabilir ve bu sayede hekim tarafından sarılık teşhisinin konması kolaylaşır.
• Kan testi de yapılması gerekir. Kan testinin amacı sıtma ya da hepatit hastalığının olup olmadığının anlaşılmasıdır.
• Sarılık yüksek oranda karaciğer kaynaklı olarak ortaya çıkan bir hastalık olduğundan karaciğer fonksiyon testinin yapılması da gerekir.
• Detaylı bir ultrason taramasına da gereksinim duyulabilir.
• Tüm bu testler bir arada değerlendirildikten sonra hekim tarafından siroz ya da karaciğer kanseri şüphesine bağlı olarak karaciğer biyopsisi de talep edebilir.

Gebelikte Sarılık Tedavisi Nasıl Yapılır?
Elbette gebelikte sarılık tedavisi öncesinde sarılık teşhisinin konması gerekir. Yapılan tetkikler eşliğinde sarılık teşhisi konduğunda sarılığın nedeninin belirlenmesi de kolaylaşır. Gebelikte sarılık genellikle başka sağlık sorunlarından kaynaklandığı için sarılığın altında yatan hastalığın belirlenmesi gerekir. Bu hastalığın belirlenmesinin ardından hastalığı iyileştirecek bir tedavi planlaması doktor tarafından gerçekleştirilir. Tedaviye dair bilmeniz gerekenler ise şunlar:

• Sarılık Hepatit A kaynaklı olarak ortaya çıkmış ise herhangi bir tedaviye gerek olmaz. Çünkü bu durum gebelikte kendiliğinden geçer.
• Sıtma ya da farklı bir rahatsızlıktan kaynaklı olarak sarılık ortaya çıkarsa hekim tarafından bir tedavi planlaması yapılır. Rahatsızlık tedavi edildiğinde sarılık da kendiliğinden geçer.
• Gebelikte sarılık çok daha ciddi bir sorundan kaynaklanıyorsa tıbbi açıdan daha ciddi bir tedavi programının belirlenmesi gerekir. Örneğin karaciğer kanseri, siroz ya da hepatit gibi hastalıklar çok daha ciddi bir tedavi sürecini zorunlu kılar.

Gebelikte Sarılık Nasıl Önlenir?
Elbette hiçbir anne adayı gebelik döneminde sarılık olmak istemez. Peki, sarılık gebelikte önlenebilir mi? Uzmanlar bu konuda bazı detaylara dikkat çekiyor.

Sağlıklı Bir Beslenme Programı
Hamilelik döneminde sağlıklı ve düzenli beslenmek belki de en çok dikkat edilmesi gereken husustur. Aynı zaman yiyecek ve içeceklerin hijyenik olmasına da dikkat etmelisiniz. Sarılık ve diğer rahatsızlıklardan korunmanızı kolaylaştıracaktır.

Kilo Kontrolü
Hamile olmanız, dilediğiniz kadar kilo alabileceğiniz anlamına gelmez. Gebelikte kilo kontrolüne önem vermeli ve idealden daha fazla kilo almamaya özen göstermelisiniz. Kandaki kolesterol seviyesini düzenlemeniz, karaciğerinizin sağlığını korur. Bunun için de aşırı kilo almaktan kaçınmalısınız.

Aktif Bir Yaşam
Doktorunuza danışarak sizi yormayacak hafif egzersizler yapmalısınız. Bebeğinize zarar vermeyecek egzersizler, doğum ve doğum sonrası iyileşme sürecinizi de kolaylaştırır. Açık havada hafif tempoda bir yürüyüş dahi daha sağlıklı bir gebelik yaşamanızı sağlar.

Aşı Olmak
Gebelikte anne adayını ve bebeği korumaya yönelik, önlem amaçlı yapılan aşılarınızı aksatmayın. Hepatit gibi çeşitli rahatsızlıkları önlemeye yönelik aşılar sağlıklı gebelik için büyün önem taşıyor.

İlaç Alımına Dikkat
Gebelik döneminde vücuttaki değişimler çeşitli ağrılara ve benzer sıkıntılara neden olabilir. Ancak hemen ilaç kullanımına yönelmeyin ve doktor tarafından önerilmedikçe ilaç almayın.

Seyahat Edeceğiniz Yerleri Doğru Seçin
Gebelikte seyahat edilecek bölgelerin doğru seçilmesi gerekir. Örneğin sıtmanın yaygın olduğu bir bölgeye gitmeyin. Bulunduğunuz ortamlara dikkat edin ve hijyen açısından gerekli tüm tedbirleri alın.

Gebelikte Hepatit B Olan Anne Adayları Dikkat!
Çok sayıda kadın kronikleşmiş hepatit B hastalığına sahip. Bu kadınlar gebe kaldığında hastalığın bebeğe geçme olasılığı ise % 90 gibi yüksek bir risk içeriyor. Bu noktada insanların mevcut hastalıklarına karşı bilinçli olmaları büyük önem taşıyor. Eğer hepatit B hastası iseniz gebelik öncesinde mutlaka aşı olmalısınız. Aynı zamanda eşinizin de aşı olması gerektiğini unutmayın.

Gebelikte Sarılık Bebeğe Geçer mi?
Hamilelik döneminde sarılığa yakalanmış bir anne adayı bebeğe sarılığın bulaşma riski konusunda endişe yaşıyor. Doğum esnasında sarılığın bebeğe geçme olasılığı bir hayli yüksek. Bu riski azaltmak ise mümkün olabiliyor. Hepatit B aşısının ilk dozu anne adayına yapılıyor ve doğumdan 12 saat sonra da hepatit B immun globülin aşısı yapılıyor. Aşılar sarılığın doğumda bebeğe geçme riskini % 95 oranında azaltıyor. Elbette bebek dünyaya geldikten sonra ilk ay ve altıncı ayda hepatit B aşılarının yapılması gerekiyor.

Hepatit B Olan Anneler Bebeği Emzirebilir mi?
Annelerin hepatit B hastalığına sahip olması doğumdan sonra bebeklerini emzirmelerine engel değil. Gönül rahatlığı ile bebeklerini emzirebilirler. Fakat bebeğin aşı takvimi noktasında dikkatli olunması ve hepatit B aşılarının yapılması gerekir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer husus da emzirmenin sağlıklı bir meme ile yapılmasıdır. Emzirme döneminde memede çatlak ya da yara oluşabilir. Hepatit B kan yoluyla bulaşan bir hastalık olduğundan kanama olan memeden bebeğin emzirilmemesi gerekir.

Gebelikte Hepatit C Olan Kadınlar
Hepatit C genellikle kan yoluyla ya da damar içi ilaç enjeksiyonuyla bulaşan bir hastalıktır. Hepatit C taşıyıcısı olan bir annenin bebeğine bu hastalığı bulaştırma riski yaklaşık % 8 oranındadır. Hepatit C cinsel yolla da bulaşabiliyor fakat bu olasılık yapılan araştırmalara göre oldukça düşük. Yine de çiftlerin cinsel ilişkide prezervatif kullanması gerekiyor. Şayet hamilelik öncesinde hepatit C tedavisi gerçekleştirilmiş ise hamile kalınmaması için 7 ay korunmak gerekir. Tedavi sonlandırıldıktan sonra 7 ay beklenmeli ve sonrasında hamilelik planlaması yapılmalıdır.

Gebelik süreci hem anne hem de bebek için son derece önemli bir dönemdir. Bebek bekleyen anne adayları hastalıklara karşı çok dikkatli olmalı, beden ve ruh sağlığına özen göstermelidir. Çünkü anne adaylarının yaşadığı tüm sağlık sorunları az ya da çok bebeği etkileyebilmektedir. Bu bağlamda hamilelik döneminde anne adayının gün boyunca ve uzun süreli devam eden mide bulantısı yaşaması, ten renginin solgunlaşması ve hatta kimi zaman sarı renk alması bazı şeylerin yolunda gitmediğinin göstergesidir. Özellikle de ciltte renk değişikliği, bulantı ve iştah kaybı gibi belirtiler hem kansızlık hem de sarılık hastalığı semptomları olarak bilinmektedir. Hamilelik döneminde dikkat edilmesi gereken, çok fazla etkileyen hastalıklardan biri de sarılıktır. Sarılık aslında altta yatan karaciğer sorunu sebebiyle ortaya çıkan bir hastalıktır.

Hamilelikte sarılık neden olur?

Sarılık demek aslında, kişinin karaciğer fonksiyonlarının azalması anlamına geliyor. Karaciğerin işlevlerindeki sorunlar ise:

• Alkolik karaciğer hastalığı,
• Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması sorunu,
• Akut karaciğer yağlanması problemi,
• Primer biliyer siroz (safra yolları saldırıya uğradığında karaciğerin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bağışıklık sistemi hastalığı),
• Viral hepatit hastalığı,
• Karaciğer kanseri sorunu,
• Aşırı dozda ve uzun süre parasetamol kullanılması (karaciğer işleyişini olumsuz yönde etkiler ve atık süzme kabiliyetini engelleyerek sarılığa neden olur),
• Safra yollarında taş olması (bilirubin birikmesi nedeniyle sarılığa yol açabilir),
• Sıtma (karaciğer iltihabı ve sarılık gelişmesine neden olabilir),
• Orak hücreli anemi rahatsızlığı (kırmızı kan hücre yıkımına neden olan genetik bir hastalıktır ve aynı zamanda bilirubin olarak bilinen atık ürünün birikmesine neden olur),
• HELLP sendromu (genellikle gebeliğin ilerleyen aşamalarında ya da doğum sonrası oluşan, sarılığa sebep olan ve hatta hayatı tehdit eden bir hastalık)
• Obezite,
• Pek çok bağışıklık sistemi hastalığı,
• Doğumsal anomali olması,
• Yüksek kolesterol seviyeleri gibi nedenler sarılık hastalığına yol açabilir.

Hamilelikte sarılık belirtileri nelerdir?

• Gözlerin beyaz kısmında sararma,
• Ciltte sarımsı bir renk,
• İdrarın çok koyu renkli olması,
• Derinin kaşınması,
• Dışkının açık renkli olması,
• Aşırı zayıflama,
• İştahın azalması,
• Sıklaşan baş ağrısı,
• Mide bulantı ve kusma,
• Yüksek ateş,
• Karaciğer çevresinde anormal şişlik,
• Bacakların, ayak bileklerinin ve ayakların şişmesi,

Hamilelikte sarılık teşhisi nasıl konur?

Sarılık, yukarıda sayıldığı üzere sarılık gözle görülür belirtiler veren bir hastalıktır. Bu bağlamda sarılık şüphesiyle doktora başvuran kişilere fiziksel muayene yapıldıktan sonra, doktor hastanın şikayetçi olduğu semptomları öğrenir ve hastanın kullandığını reçeteli ilaçlar hakkında bilgi alır. Gebelikte sarılıktan şüphe edilmesi durumunda ise öncelikle doktor, ürobilinojen kontrolü için idrar testi yaptırır. Ürobilinojenin beklenenden daha yüksek veya daha düşük seviyelerde olması, sarılık teşhisine yardımcı olur. Bununla birlikte sıtma veya hepatit hastası olup olmadığınızı kontrol etmek amacıyla da kan testi yapılır.

Bazı vakalarda doktor; alkolik karaciğer hastalığı, siroz, hepatit veya karaciğeri etkileyebilen diğer sağlık koşullarını kontrol etmek için karaciğer fonksiyon testi önermektedir. Bunun yanında doktor, ekstra bir ultrason taraması isteyebilir. Daha ciddi durumlardan şüphe edildiğinde, doktor siroz veya karaciğer kanseri tanısı için karaciğer biyopsisi önerebilir.

Hamilelikte sarılık nasıl tedavi edilir?

Sarılık şüphesiyle doktora başvuranlarda kan testi ve gerekirse, BT taraması raporları doktorun sarılık tanısı koymasına ve de nedenini belirlemesine yardımcı olur. Yukarıda bahsedildiği üzere sarılık genellikle altta yatan daha büyük bir sorunun göstergesidir. Bu bağlamda doktor da sarılık hastalığının altında yatan nedeni öğrendikten sonra tedaviyi planlayacaktır.

Eğer sarılık hastalığının altında yatan neden Hepatit A ise, hastalık kendiliğinden geçebilir ve genellikle tedaviye gerek kalmaz.

Eğer sarılık hastalığı sıtmanın bir yan etkisi olarak ortaya çıkmışsa, doktor en doğru tedaviyi önerir.

Hamilelikte sarılık nedeni eğer siroz, karaciğer kanseri ya da hepatit ise; ciddi bir tıbbi yardım gerektiği bilinmektedir.

Hamilelikte sarılık nasıl önlenir?

Sarılık hastalığının yaşanmasının çok çeşitli nedenleri vardır ve belirli bir önleyici tedbirden bahsetmek oldukça zordur. Ancak uzmanlar genellikle hamilelikte sarılık hastalığını önlemek için bazı ortak önerilerde bulunmaktalar. Bu öneriler;

Hamilelik süresi boyunca sağlıklı ve hijyenik bir şekilde beslenmek, sarılık ve diğer tüm sağlık sorunlarından korunmaya yardımcı olur. Sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmek, yeterince sağlıklı büyüyen, gelişen bir bebeğe sahip olmanın en temel şart anne adayının sağlıklı ve yeterli beslenmesidir. Bu bakımdan anne adayı her besin grubundan tüketmeli, protein, vitamin, mineraller, sağlıklı yağlar bakımından zengin, karbonhidrat bakımındansa düşük beslenmek sağlıklı beslenmeye yardım edecektir. Bu bağlamda kırmızı ve beyaz et, süt ve süt ürünleri, taze sebze ve meyveler, tam tahıllar, baklagiller ve kuruyemişler sağlıklı beslenme önerileridir. Bu dönem içinde aşırı yağlı, tuzlu, şekerli, hazır, paketli gıdalardan uzak durmak, evde hazırlanan yemekleri tüketmek en doğrusudur.

• Sağlıklı bir kiloda kalmak

Gebelikte alınan kiloyu sağlıklı bir düzeyde tutmak, kontrol altında tutmak kandaki kolesterol seviyesini de düzenler. Kandaki kolesterol seviyesinin dengede olması, daha doğrusu kötü kolesterolün yükselmemesi hem anne adayının tüm yaşamının hem de gebeliğin sağlıklı seyretmesi anlamına geliyor. Zira yüksek kolesterol demek, başta damar tıkanıklığı, kalp ve damar hastalıkları olmak üzere pek çok ciddi, ölümcül hastalığa yakalanma riskinin yüksek olması demektir. Bu sebeple de özellikle gebelikte doktorun uygun gördüğü kilo aralığını aşmamak çok önemlidir.

Hamilelik döneminde güvenli olarak yapılabilen spor ve egzersiz programları kiloyu kontrol altında tutarak tüm hastalıklardan korur. Yukarıdaki 2 maddede anlatılan sağlıklı beslenme ve sağlıklı bir kiloda kalabilme gereklilikleri aktif yaşam ve düzenli egzersizle de bağlantılıdır. Bu süreçte mümkün olduğunca düzenli olarak yürüyüş yapmak, yüzmek, hamileler için önerilen egzersiz programlarını uygulamak doğru olacaktır. Bu sayede daha aktif ve sağlıklı olmak, istenen kiloda kalabilmek mümkün olur.

Gebelik döneminde anne adayının bünyesi çok daha hassas ve mikroplara, virüslere karşı çok daha açıktır. Bu sebeple de bu süreçte korunmak daha büyük önem taşır. Özellikle de gebelikte büyük bir risk olan hepatit enfeksiyonlarını önlemek için jinekolog tarafından önerilen tüm aşılar yapılmalı, vücudun koruması, direnci artırılmalıdır.

• İlaç alımını sınırlandırmak

Her türlü ilaç, hayatın her döneminde kesinlikle sadece ve sadece doktor önerisi ve reçetesi ile kullanılmalı, doktorun önermediği bir ilaç alınmamalıdır. Bu hassasiyet gebelikte çok daha büyük önem taşıyor. Gebelik döneminde yenen, içilen her şey ve özellikle de kullanılan ilaçlar bebeğe birebir etki etmektedir. Bu dönemde anne adayları herhangi bir ilaç almadan önce mutlaka doktora danışmalılar ve reçetesiz veya tavsiye üzerine ilaç kullanmamalılar.

• Seyahat ederken dikkatli olmak

Özellikle bulaşıcı hastalıkların olduğu, sıtma gibi hastalıkların yaygın olarak yaşandığı bölgelere gebelikte gitmemek doğru olur. Bu bağlamda eğer seyahat etmek gerekiyorsa mutlaka önleyici tedbirler alınmalı.

.