Mimari Pafta Nasıl Hazırlanır

Mimarlar ve iç mimarlar için proje süreci, tasarım ve teknik detayların tamamlanması ile sona ermiyor. Projelerin iş dünyasında müşterilere, yarışmalarda ve üniversite eğitiminde jürilere net bir şekilde anlatılması gerekiyor. Nitelikli bir proje dahi uygun şekilde anlatılmadığında, hak ettiği değeri göremeyebiliyor. Bu durum, mimarlık eğitiminde daha da fazla hissediliyor. Öğrencilerin zorlu ve kritik süreçlerinin sonucu, projelerin içeriği kadar sunumun kalitesi ile de belirleniyor. Mimari anlatım tekniklerinin temelini ise paftalar ile yapılan görsel sunumlar oluşturuyor. Mimari proje sunum paftası da tıpkı tasarım süreci gibi; estetik, özgün ve fonksiyonel çözümler yaratabilmeyi zorunlu kılıyor.

Sunum Paftaları Kaça Ayrılır?

Üniversite eğitimindeki proje dersleri içinde sürecin işleyişine ve eğitim müfredatına göre farklı sunum paftaları hazırlanabiliyor. Birçok stüdyoda, tasarımın ilk aşamasında öğrencilerden bir analiz paftası istenebiliyor. Projeye hazırlık amacıyla istenen analiz paftası, genellikle bir grup çalışması ile oluşturuluyor. Analiz paftaları; inşa edilmiş çevre, yeşil doku, araç sirkülasyonu, toplu ulaşım imkânı, nüfus yoğunluğu, güneş ışığı yönü ve rüzgar gibi verileri içeriyor. Tüm bu veriler görselleştiren öğrenciler; haritaları, infografik verileri ve istatistikleri paftaya net bir şekilde yansıtabiliyor.

Proje döneminin ilk zamanlarında, kimi stüdyolar tarafından istenilen bir diğer pafta tipi de konsept paftası oluyor. Konsept paftasında ana fikrin net bir şekilde ifade edilmesi gerekiyor. Ana fikri tanımlamak için eskizlerden, diyagramlardan ve çeşitli grafik ögelerden yararlanılabiliyor. Proje sürecinin başlarında geniş bir çerçevede sunulan analiz ve konsept paftaları, final jürisindeki sunum paftası içinde de kullanılıyor. Analizler ve konsept şemaları, projenin son hâlinin de yer aldığı final sunumunda genellikle kısa ve öz halleriyle yer alıyor.

Proje Sunum Paftalarının Temel Özellikleri

Sunum paftalarına, kullanım amacına göre farklı işlevler yüklenebiliyor. Teknik çizimlerden ve raporlardan oluşan sunum paftaları, sektördeki profesyonellere hitap ederken; yarışmalara gönderilecek paftalarda görsel ve estetik açıdan çok daha detaylı bir anlatıma yönelmek mümkün oluyor. Mimarlık ve iç mimarlık öğrencilerinin, final jürileri için hazırladıkları sunum paftalarında da bazı temel özelliklere dikkat etmeleri gerekiyor. Mimari sunum paftalarında genellikle, A0 ya da A1 kağıt boyutları tercih ediliyor. Paftalar çoğunlukla, tümü dikey olacak şekilde kullanılsa da bazı özgün düzenlemelerde yatay olarak da kullanılabiliyor.

Pafta hazırlarken, öğrencilerin ilk olarak görsel hiyerarşiye dikkat etmesi gerekiyor. Projenin ana fikrini en iyi anlatan görseli ön plana taşımak ideal bir paftanın ilk adımını oluşturuyor. Bu görsel; projenin yapısına göre plân, kesit ya da üç boyutlu model görseli olabiliyor. Proje konseptinin bir bakışta anlaşılabilmesini sağlayan görsel ya da çizim hangisiyse, onu ilk paftaya uygun ölçeklerde yerleştirmek, sunumun başarısını doğrudan etkiliyor. Tasarımda belirgin bir form varsa, bu formu da konsept ile birlikte öne çıkarmak yararlı oluyor.

Sunum Paftası Hazırlamanın Püf Noktaları

Bazı detaylara dikkat ederek sunum paftaları ilgi çekici bir hâle getirilebiliyor. Renk seçimi bu detayların başında geliyor. Arka plan rengi için, beyaz en iyi seçenek olarak gözükse de bazı özgün düzenlemelerde koyu renkler de tercih edilebiliyor. Bütünlük hissiyatı verebilen güçlü bir görsel dil için; gölgeler, ara tonlar ve degrade arka planlar kullanılabiliyor. Plan ya da kesit gibi belirli çizimleri vurgulamak için ise öğrenciler kontrast renklere sahip bir arka plan oluşturuyor. Paftada yazı kullanırken de abartıya kaçmamak gerekiyor. Özellikle konseptin anlatıldığı kısımlardaki önemli noktaların, uzaktan okunabilecek boyuttaki modern fontlar ile öne çıkması sağlanabiliyor.

Tasarım paftası hazırlarken görsellerin arasındaki boşlukları iyi ayarlamak için görünmez gridler kullanılabiliyor. Dolu-boş dengesi ideal bir şekilde ayarlanmış paftalar, izleyicilerde etkileyici bir imaj bırakıyor. Plan, vaziyet planı, kesit, görünüş ve üç boyutlu modelleme görsellerini bir araya getirmek için genellikle piksel tabanlı Adobe Photoshop programı tercih ediliyor. Yine vektör tabanlı Adobe Illustrator tarzı programlar da şık sunum paftaları hazırlamak için gerekli olan birçok özelliği barındırıyor.

Mimarlık ve iç mimarlık disiplinlerine dair özgün konular hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız, funduszeue.info adresindeki diğer yazılara göz atabilirsiniz.

16 Ocak

Bu gün köşemizi genç meslektaş adaylarımıza katkı sağlayacak etkileyici, güzel ve en önemlisi anlaşılır sunum paftası hazırlamanın inceliklerine örnekler vereceğiz.

Kural 1: Ana fikrinizi tek bir bakışta anlaşılacak kadar net bir şekilde gösteriniz. Aşağıdaki paftada projenin ana fikrini oluşturan görsel paftanın üçte birini kaplayacak şekilde yerleştirilmiş. Fikir sağ taraftaki kent ilişkisi ile güçlendirilmiş, kompozisyonunun etkileyiciliği arka plana yerleştirilen soluk ve büyütülmüş vaziyet planı ile güçlendirilmiş. Paftaya yerleştirilen metinlerin puntolarına dikkat ediniz.

Nitelikli bir grafik anlatım her zaman etkileyicidir. Burada sol kolonda yer alan göz hizası render&#;larının bloke ettiği sol köşe, sağ tarafta eğrisel  planla dengelenerek karşılanmış. Ara bağlantılar üstte eğimli araziyi gösteren sistem kesiti ortada genel silüet ile çerçevelenmiş. Orta kısıma grafikler yerleştirilmiş. Paftanın en altında ise anlatım tamamlanmış.

Üst ve sağ tarafta bant şeklinde yerleştirilen render ve maket resimleri ile çerçeve oluşturulmuş iç kısma yatay eksenler üzerine yerleştirilen elemanlarla pafta tamamlanmış. Paftanın en etkileyici unsuru olan göl kıyısında arkasında ağaçlar olan render ise paftanın en görünür yerlerinden birisinde ve büyüklükte. Alt kısım ise sistem kesiti ile kapatılmış. Siyah bantlar paftanın toparlanmasını sağlamakta.

Paftanın kompozisyonunda ilk dikkat çeken (çekmesi istenen) vaziyet planıdır. Vaziyet planının okunurluğu çevresinin karartılmasıyla arttırılmıştır. Arazinin şekli paftanın üçte ikisinde fon için yönlendirici olarak kullanılmış, siyah renk üzerine negatif olarak yerleştirilen plan geçişi kolaylaştırmakta. Ayrıca paftaya simge olarak yerleştirilen üçgenlerden oluşan amblemin paftanın ismi ile bir konumda ve bir ayraç unsuru olarak kullanılması ve bu rengin alt bölümde yer alan degrade bant ile bir kez daha vurgulanarak adeta paftanın altının çizilmesi güçlü bir anlatım sağlamış. Buna karşılık yazıların çok farklı büyüklük ve renklerde olması, sağ taraftaki resimlerin yerleştiriliş şekli ve sol tarafa geçen mavi leke paftanın zayıf yönleri.

Gece ve gündüz ayrımı paftanın ana şekillendiricisi olarak kullanılmış. Alttaki koyu renkli bant paftanın altını çizerken yazıların konumu okunmayı güçleştirmiş. Gece gündüz ayrımının binanın köşesine denk getirilmesi vurucu.

Bir kez daha projeyi anlatan ana unsur en büyük ve çarpıcı konumda yer almakta. Kalan öğeler alt kısımda yeralan paftanın altını çizici koyu renk degrade bant ve onu da güçlendiren sistem kesiti ile bant şeklinde yerleştirilmiş renderlarla tamamlanmış. Ortada bulunan planlar ise program unsurları listesi ve açıklayıcı yazılarla daha anlaşılır hale gelmiş.

Aşağıdaki örnekte düzenleyici bantların kullanılmış olmasına rağmen, pafta bir kalabalık hissi vermekte. Sol tarafta bulunan mavi bant anlaşılamamakta. Ayrıca resimlerin büyüklüklerindeki uyumsuzluklar, yazı ve resimlerin sorunlu bir araya gelişi paftayı olumsuz etkilemiş.

Aşağıdaki pafta ise yukarıdakinin tersine daha düzgün ancak projenin anlaşılır olması için gereken planların olmaması ifadeyi zora sokmuş. Cephelerde arka planda bulunan yapılara yer verilmemiş olması vaziyeti gösteren render ile algının bütünleşmesini engellemekte.

İkinci paftada da aynı durum devam etmekte. Çok sayıda bilgiye rağmen proje anlaşılamamakta.

Ana fikir büyük bir render&#;la ifade edilmiş. Yapının eğimli arazinin bitkilerinin içine doğu uzatılması projenin çekiciliğini arttırmış dikkat çekmeyi başarmış.

Projenin okunurluğu düşeye yerleştirilmiş büyük puntolu başlıklarla arttırılmakta. Ancak onun altında yer alan bölümlerin bir sunum paftasından çok bir gazete okunurluluğunda olması olumsuz olmuş. Üstte yer alan spiral bulutun paftada ne yaptığı anlaşılmıyor. Pafta yine alt kısımda yer alan siyah bant ile tamamlanmış.

Amedeus Mozart Merkezi için hazırlanan proje oldukça yetersiz çizimlerine rağmen bir düzen içinde sunulması nedeniyle kendisini anlatıyor. Yatay bantlar bir kez daha düzenleyici olarak kullanılmış.

Bantların nötr bir sunumda kullanılmasına örnek. Renk düzeninin pastel olması, ağaçların koyu rengi ile tezat oluşturmakta dikkat çeken ağaçlar paftaya gösterilmesi gereken ilgiyi kendi üstlerine çekmekte. Bir düzen içinde de olsa gelişigüzel serpiştirilmiş küçük grafikler ise okunmuyor.

Alt ve üst bantlarla düzenlenmiş bir pafta. Ancak resimlerin büyüklüğü, aralarındaki boşluklar, orta kısımlardaki gelişigüzellik ve boşluklar paftayı olumsuz etkilemiş.

Orta direk ağaç kompozisyonun ana unsuru, tüm pafta onun etrafında düzenlenmiş. Basit çizgilerle sağlanan güçlü anlatım paftanın kalitesi. Ana fikirdeki ağaç, paftanın &#;0 salınımlı topluluk&#; fikrini desteklemekte.

Paftalarda yer alan açıklayıcı büyütülmüş daireler içindeki renderlar bir farklılık, ana fikri güçlendiriyor, alt kısımlarda yeralan silüetler paftaların altını çizmekte. Üst kısımdaki kahverengi bant ile paftanın sınırlarını oluşturmakta.

Büyük render projeyi anlatıyor, alttaki siyah bant paftanın altını çiziyor, bantta yer alan numaralar grafik anlatıma katkı sağlıyor.

Paftanın renkleri arasındaki tezat çekiciliğini azaltmakta. Ayrıca yazıların büyüklükleri projede çalışan öğrencileri geriye iterken hocaları ve jüriyi vurgulamış.

Paftadaki boşluklar, proje başlığında yer alan ismin vurgulanış şekli, paftayı anlamak için ilk kısımdan sonra paftanın sonundan başlamanın gerekliliği olumsuz.

Pafta dokuları anlatan bir pafta, ayrıca ışığın doku ile ilişkisine dikkat çekmekte ve vurgulamakta.

Paftanın tamamı projenin değil ana fikrin açıklamasına ayrılmış.

Araziye yerleşim ve arazi ilişkisi paftada güçlü bir şekilde ifade edilmiş. Sert siyah zemin hattı dikkatleri fazla çekiyor. Ancak büyük resimin çok güçlü ifadesi paftanın dengesini tekrar kurmuş.

Cephenin özellikleri gece aydınlatılmasıyla gösterilmiş.

Düşey dilimlerden oluşturulmuş bir pafta.

Paftanın düzenli yerleştirilmiş renderlar ve soldaki siyah bantla toparlanması.

Pafta&#;da siyah beyaz zıtlığı bir kırmızı çizginin üstü ve altı olarak vurgulanmakta.

Metin vaziyet planı render&#;ı ilişkisine bir örnek.

Vaziyeti anlatan açılı bir render ile çevresi renklendirilerek tamamlanmış bir planla tamamlanan pafta.

Gölgelendirimiş planla anlatım.

Aynı projenin detaylandırılmış anlatımlı şekli.

Özetlemek için:

funduszeue.infoa en önemli beklenti projenin anlatılmasıdır. Grafik tasarımın amacı anlatımı kolaylaştırmak olmalıdır.

2.Düzen, gridal yapılar, büyüklüklerdeki uyumlar, fikir/anlatım ilişkileri projeyi olumlu yönde etkilemektedir.

1 Yorum

Yorum yazmak için

Mimarlık Fakültesi öğrencilerini yakından ilgilendiren bir konu: pafta düzeni. İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstriyel Tasarım öğrencisi olarak size bu konuda bildiklerimi aktarmaya çalışacağım. Umarım işinize yarar bir yazı olur.

Okuma yönüne bağlı olarak göz soldan ve yukarıdan başlamak ister. Paftanızı hazırlarken buna dikkat etmelisiniz. İlk görülmesini istediğiniz şeyler sol üstte yer alırken tasarımınızı yaparken sağ alta doğru inmelisiniz. Anlatmak istediğiniz şeye göre bu sıralamayı düzgün yapmalısınız.

Eğer yazıları ve görselleri görseldeki gibi birbirine hizalarsanız paftanız çok daha düzenli görünür. Bunu yaparken Photoshop'da gridleri ya da cetvelleri açabilirsin. 

Düzenin en basit hali: simetri. Başta iyi bir fikir gibi görünebilir ama kalitesiz ve basit duracağından emin olabilirsiniz. Örneğin yazıları ortalamaktansa soldaki cetvel hizanıza yaslamak daha başarılı bir sonuç verecektir.

Sırf süslü diye okunması zor ve tasarımınızın doğasına aykırı yazı karakterleri kullanmaktan kaçın. Yazı karakterin tasarımınla uyumlu olsun. Örneğin sert hatlara sahip bir tasarımın varsa, sert hatlı bir yazı stili seçebilirsin. Ayrıca yazı stili çeşitliliğini oldukça az tutmaya çalışın, farklı fontlar kullandıkça paftanın bütününü bozarsınız. 

Yazıyla ilgili bir diğer konu da yazının okunabilirliği. Yazının renginin arka planda görünürlüğü, büyüklüğü, fontun okunurluğu çok önemli bir konu. Yazının okunabildiğinden emin ol. Örneğin görsellerin üzerine yazı yazmak mantıklı bir karar olmayabilir çünkü yazının okunabilirliğini önemli ölçüde düşürür.

Paftayı yazıya boğmak ne kadar kötü bir fikirse görselleri abartmak da o kadar kötü bir fikir. Bilgileri doğru verecek düzeyde görsel ve yazı kullanımına dikkat edin. Ayrıca anlamsız boşluklar bırakmamaya çalışın. Yazı, görsel, boşluk, doluluk hiyerarşisine dikkat edin. Örneğin birden fazla başlığınız varsa başlıklar birbirleriyle yarışacak büyüklükte olmamalı. Birini küçültmeyi deneyin. Seçtiğiniz iki görselden biri bir örneği temsil ediyorsa asıl görselinizi örneğe göre daha büyük yapın. Bu hiyerarşiyi sağlayabilirseniz vermek istediğiniz bilgileri daha doğru bir şekilde verebilirsiniz.

Bir proje için birden fazla paftanız varsa paftalarınızın tasarımı benzer olmalıdır. Aynı renkleri ve aynı fontları kullanmaya çalışın. İnsanlar paftalarınıza baktığınızda hepsinin aynı tasarımcının elinden çıktığını anlayabilmeli. 

Yazdığınız yazılarda başka bilgilerden yararlandıysanız o bilgileri nerden aldığınızı göstermek zorundasınız. Ayrıca referans verseniz bile yazıları direkt almayın. Aldığınız bilgilerin yanına parantez içinde numaralar verin ve sonra o numaraları referans kısmında kaynaklarıyla birlikte gösterin. Görsellerin de referansları önemli. Örneğin paftanıza bir ressamın bir tablosunun fotoğrafını koyduysanız o tabloyu yapan ressamın adını, tabloyu yaptığı yılı, tablonun hangi müzede bulunduğunu tablonun fotoğrafının altına ekleyin. Tabii ki referanslarınız çok büyük olmamalı ama kesinlikle olmalı. 

Teşekkürler!