Tetanoz Aşısı Ne Zaman Oldum

ERİŞKİN AŞILAMASI

Erişkinler neden aşı olmalı ?

Geçmişte salgınlar yapan , dünya nüfusunun önemli bir bölümünde ölümlere yol açan, sakat bırakan  pek çok enfeksiyon hastalığı artık görülmüyor. Çiçek hastalığı ve polio hastalığı nasıl ortadan kalktı? Aşılarla. Aşılama kesintiye uğrarsa bu hastalıklar belki de farklı bir özellik kazanarak geri dönebilir.Çocukken aşı olduk. Çocuklarımızın aşılamasını aynı şekilde önemsiyoruz.Çocuklukta olduğumuz aşılarla ömür boyu hastalıklardan korunamayız.Aşı ile önlenebilir hastalıklardan her yıl erişkin(çocuklara oranla kat fazla)hayatını kaybediyor. Aşı olarak bu sayıyı değiştirebiliriz.

Aşı olmamayı, hastalığı geçirerek doğal  bağışıklama kazanmayı tercih edenler funduszeue.info enfeksiyonların ağır seyredebileceği, komplikasyonlar gelişebileçeği, sakatlık hatta ölüme yol açabileceği unutulmamalıdır.Aşıların yan etkileri genellikle hastalığa göre  önemsizdir

Yaşam boyu aşılama nedir?

Çocukluk  ve Ergen aşılaması ile başlayan  Erişkin aşılaması ile devam eden bir süreçtir.

Dünya yaşlanıyor .Tahminlere göre yılında 5 yaş altı bir çocuğa karşı,  iki 65 yaş üstü birey olacak Şimdi dünyada 60 yaş üstü yaşlı oranı % ye kadar bu oranın  % olacağı ve 80 üstü yaşlı sayısı  kat artarak milyona çıkacağı öngörülüyor.

Erişkin aşılama programları sağlıklı yaşlanma konseptinin bir parçası durumunda.

                                                                    Sağlıklı yaşlanma konsepti üçlüsü:  diyet , egzersiz ve AŞI

Erişkin Aşılamasında  Sorunlar nelerdir?

Çocukluk çağı aşılarına uyumun erişkinlerde yakalanamamasının bazı nedenleri var. Erişkinler hasta oldukları zaman doktora gidiyorlar, çocukluk çağı aşılarının rapellerinin yapılması gerektiği bilinmiyor ya da ihmal ediliyor.Aşı maliyetinin karşılanmaması, pahalı olması, yaşlı nüfusta enfeksiyon riskinin yüksek ,aşı koruyuculuğunun düşük olması, aşı koruyuculuğunun düşük olduğu bağışıklık eksikliği olan  hastaların yüksek olması  diğer sorunlar olarak sıralanabilir.

Erişkin aşılaması nasıl yapılır?

Her hasta aşı ihtiyacı yönünden değerlendirilir. Sağlıklı erişkinler için hazırlanan aşılama takvimleri kullanılır. Bağışıklık eksikliği olanlara, bağışıklık yetmezliğinin düzeyine göre aşı programı yapılır. Salgın aşılamalarında Ülkenin Sağlık Otoritesi yönetiminde aşı uygulaması yürütülüfunduszeue.infome yönelik aşılamada ise iş riski ya da yaşam şekline göre yapılması gereken aşılar funduszeue.info aşılaması anne, fötus ve yenidoğanın korunmasını amaçlar. Seyahat aşılamasında ülkeye özel enfeksiyon riski belirlenerek, aşılar planlanır.

Sağlıklı bir erişkin hangi aşıları olmalıdır?

              60 yaş altı

• İnfluenza (Grip) aşısı
• Tetanoz-difteri (1 doz boğmaca) aşısı 
• Suçiçeği  aşısı  
• Kızamık-kızamıkçık-kabakulak bağışık olmalı
•  HPV aşısı – Kadınlarda 26 yaş ve altı  – Erkeklerde 21 yaş ve altı 

60 yaş ve üstü

• İnfluenza (Grip )aşısı
• Tetanoz difteri (1 doz boğmaca ) aşısı
•  Zoster aşısı
• 65 yaş üstü zatürre( pnömokok polisakkarit aşı ve pnömokok konjuge aşı ) aşısı

Tüm erişkinler tetanoz,boğmaca ve difteri için bağışık olmalıdıfunduszeue.info önce aşılanmamışlarsa primer (başlangıç)bağışıklamaları sağlanmalı ve 10 yılda bir rapel aşıları yapılmalıdır.

 Erişkinlerin kızamık , kızamıkçık ve kabakulak için de bağışık olmaları gerekmektedir.

İnfluenza (Grip)aşısının tüm erişkinlere (sağlık personeli ,gebe ve tüm bağışıklık eksikliği olan dahil ) her yıl yapılması önerilmektedir.

 Pnömokok aşısı yaşlılara ve kronik hastalığı olanlara yapılmalıdır.

Hepatit B aşısı hepatit B virüsü ile temas riski yüksek erişkinlere önerilmektedir. Hastalığı geçirmemiş erişkinlere suçiçeği  aşısı yapılmalıdır

Aşıların enfeksiyonlardan korunma dışında faydaları olabilir mi?

Hepatit B aşısı  ile kronik hepatit B, siroz ve karaciğer kanserinden funduszeue.info papilloma virüs (HPV)aşısı ile  rahim ağzı kanseri başta olmak üzere diğer genital kanserleri funduszeue.info yıl yapılan grip aşısı ile gribin tetiklediği kalp hastalıkları ve inme riskinizi azaltabilirsiniz.

Seyahat Bağışıklaması neden önemli?

Eğitim ve iş amaçlı uluslararası trafiğin giderek artması hem hastalıkların yayılması bakımından önemlidir hem de seyahat sağlığını koruyucu tıbbın önemli bir alanı haline funduszeue.inforarası seyahatlerle günümüzde  yayılma riski en önemli bulunan hastalıklar polio, ,Neisseria meningitidis serogrup W meningokok enfeksiyonları,  kızamık ve  influenza olarak funduszeue.info aşı ile önlenebilir hastalıklardır. İlki dışındaki hastalıkların solunum yoluyla bulaşması bu hastalıkların yüksek yayılma hızını belirleyen özellikleridir .

Seyahat için önerilen aşılar rutin aşılar, gidilen ülke için önerilen aşılar ve ülkelerin zorunlu olarak istedikleri aşılar olmak üzere üç başlık altında incelenebilir. Uluslararası aşı sertifikası istenen  tek zorunlu aşı sarı humma aşısıdır. Endemik zondaki ülkelerin büyük kısmı bu belgeyi şart koşarken bazı ülkeler ise bu belgeyi istememektedir. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, endemik bölgelerdeki tüm turistlere kendi sağlıkları açısından bağışıklanmayı önermektedir. Suudi Arabistan ülkeye hac için gelenlere ve bazı ülkeler Mekke’den dönen hacılara meningokok aşısını zorunlu tutmaktadır. Zorunlu uygulamalar dışında gidilecek ülkedeki hastalıklar dikkate alınarak aşılama önerilir. Değerlendirmede  önerilen aşılar uygulanmadan önce kişinin daha önceki aşılanma durumu  dikkate alınmalıdır.  Seyahat bağışıklaması önerilerinde gidilen ülkede  hastalıktan korunmayı sağlamak ve dönüşte yeni bir enfeksiyonu ülkeye sokmama amaçlanır. Seyahat öncesi bağışıklamada genel kural olarak gidiş tarihinden en az gün önce aşılamalar tamamlanmış olmalıdıfunduszeue.info süre hem yeterli bağışıklığın ortaya çıkabilmesi hem de gelişebilecek yan etkilerin gözlenebilmesi açısından önemlidir.

T.C. Sağlık Bakanlığı ,Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü’nün Türkiye genelinde, yurt dışına çıkacaklara seyahat sağlığı hizmeti veren 15 Seyahat Sağlığı Merkezi bulunmaktadır. Uluslararası aşı sertifikası düzenleme yetkisi yalnızca Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü seyahat sağlığı merkezlerinin yetkisinde olduğu için “sarı humma” aşısı sadece genel müdürlüğe ait seyahat sağlığı merkezlerinde yapılır.

Gebe neden aşılanmalı?

Gebede ağır seyreden hastalıklara karşı anneyi ve fötusu korumak asıl amacımızdır. Gebenin aşılanması ile  yenidoğanın da grip, tetanoz, difteri ve boğmaca gibi  pek çok enfeksiyondan korunabileceği unutulmamalıdır.

Pandemi Aşıları

COVID pandemisi  erişkinlere yönelik aşılamanın başka bir özelliğini gündeme getirmiştir. Hastalanarak doğal bağışıklık kazanmak mümkündür. Ancak aşıların hastalanmadan bağışıklığı sağlaması açısından bir üstünlüğü vardır. Hiçbir aşı % koruma sağlayamaz. Pandeminin başlangıcında aşı temini ya çok kısıtlı olacak ya da hiç olmayacaktır. Bunun en önemli nedeni pandemik virüsün tespitinden sonra üretiminin başlayacak olması, dolayısıyla aşının önceden üretilerek stoklanamayacak olmasıdır. Pandemik aşının hızla üretilerek kullanıma başlanması gereklidir. Bu süreç normalde izlenen ve zaman gerektiren araştırma ve ruhsatlandırma basamaklarını genellikle içermez.  Aşıların yetersiz olduğu ve panik durumunun oluştuğu pandemi ortamında elde edilebilen aşıların rasyonel kullanımı için önceden planlama yapmak ve öncelikleri belirlemek gerekir. Hedef grup tayininde ve önceliklerin belirlenmesinde zorunlu hizmetlerin sürdürülmesi, yoğun bakım ve hastaneye yatışların önlenmesi, hastalık  görülme sıklığının azaltılması ya da önlenmesi dikkate alınarak aşılama programları yürütülmelidir.

AŞILAR HAKKINDA KISA BİLGİLER

Virüs Aşıları

Varisella (Suçiçeği )aşısı

Canlı atenüe edilmiş (etkinliği azaltılmış) bir virüs aşısıdır. En önemli yan etkisi döküntüdür. Erişkinde ilk aşı dozunda % 6 , ikinci dozdan sonra % 1 döküntü görülmektedir. İlk dozda döküntülerin % 6 sı ikinci dozda  % 1’i yaygın suçiçeği döküntüsü şeklinde görülebilirTüm yetişkinlere bağışıklık durumuna bakmaksızın hafta ara ile  2 doz suçiçeği aşısı yapılabilir. Suçiçeği ya da herpes zoster immünitesinin  laboratuvar kanıtı olan ve iki doz aşı oduğunu gösteren belgesi olanlara aşı yapılmaz. Yüksek riskli hastalarla temas olasılığı yüksek kişiler ( sağlık personeli, immün yetmezliği olan  hastaların aileleri gibi), temas olasılığı ve bulaştırma riski fazla olanlar (ilkokul öğretmenleri, çocuk bakıcıları, bakımevlerinde kalan veya hizmet veren kişiler, çocuklu ev sakinleri, orta öğretimdeki öğrenciler, askerler,doğurganlık çağında gebe olmayan kadınlar, yurtdışı seyahat edenler) bağışıklamanın özel önem taşıdığı gruplardıfunduszeue.infore ve 4 hafta içinde gebelik olasılığı olan kadınlara aşı yapılmamalıdır.

Zoster aşısı (Zona Aşısı)

Zona hastalığı suçiçeği virüsünün (Varicella Zoster Virus) reaktivasyonu sonucu gelişfunduszeue.info zoster aşısı zoster görülme sıklığını  ve hastalığa bağlı sinir ağrılarını (postherpetik nevraljiyi )azaltır. Canlı atenue zoster aşısı suçiçeği aşısına göre aşısına göre  çok daha yüksek doz virüs içerir. 60 yaş ve üstüne tek doz önerilmektedir. Rekombinant zoster aşısı (rekombinant glikoprotein E aşısı)ise 50 yaş üstüne ay (en az 4 hafta) ara  ile iki doz önerilmektedir.

Kızamık Kızamıkçık Kabakulak (KKK) aşısı

KKK aşısı komponentlerinin biri ya da ikisi için bağışık olan kişilere aşının yapılmasında bir sakınca yoktur.Kızamık aşısı canlı, atenüe edilmiş (etkinliği azaltılmış ) virüs aşısıdır.Aşılananların % 5inde aşıdan gün sonra başlayan ve gün süren ateş ve hafif döküntü görülebilir.Kızamıkçık aşısı insan diploid hücre kültürlerinde (RA 27/3) üretilen virüsün atenüe edilmesi ile elde edilirKızamıkçık aşısının ateş, döküntü eklem ağrısı ,bazen artrit şeklindeki yan etkileri erişkinde daha sık görülmektedir .Erişkin erkeklerde % 25, kadınlarda  %10 aşıya bağlı artrit tarif edilmekte , ancak bu oranın erişkin yaşta geçirilen rubellada daha sık görüldüğü belirtilmektedir.Kızamıkçık aşısı yapılmamış ya da aşı öyküsü güvenilir olmayan ve laboratuvar olarak bağışık olmadığı gösterilmiş  doğurganlık yaşında kadınlara  konjenital rubella sendromunu önlemek üzere bir doz KKK aşısı funduszeue.infore ve 4 hafta içinde gebelik olasılığı olan kadınlara aşı yapılmamalıdır. Kabakulak aşısı da canlı atenüe bir virüs aşısıdıfunduszeue.infon parotitis, orşite yol açabilir.

Papillomavirus aşısı ( Human papillomavirus, HPV)

Genital HPV cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur. Bazı HPV tipleri persistan hastalığa ve servikal (rahim ağzı)kansere yol açfunduszeue.info ayrıca genital siğilin etkenidir ve diğer anogenital kanserlerle de ilişkili bulunmaktadıfunduszeue.info aşısı virüsün major kapsid proteini olan HPV L.1 in rekombinant DNA teknolojisi ile mayada ekspresyonu ile hazırlanan bir aşıdır. Servikal kanser ilişkili 16,18 ve genital siğil etkeni 6 ve11 tipleini içeren dört değerli papilloma aşısı (Gardacil, Merck ), serviks, vagina ,vulva ve anal kanser ilişkili 16,18,31,33,45, 52 ve 58 ve siğil etkeni 6,11   tiplerini içeren 9 değerli HPV aşısı ( Gardacil 9)ve HPV 16 ve 18 tiplerinden elde edilen    iki değerli (Cervarix, GlaxoSmith Kline) aşı olmak üzere üç ticari aşı bulunmaktadır. İdeal olarak cinsel aktivite başlamadan önce uygulanmalıdır.

HPV aşısı 26 yaşa kadar önerilmektedir. Ancak  klinik karar çerçevesinde yaş arası yapılabilir. Gebeye önerilmemekle birlikte  daha önce başlanmış aşılama nedeniyle  gebelik  sonlandırılmaz, üç doz aşılama doğum sonrasına ertelenir.

İnfluenza(Grip) aşısı

İnfluenza risk gruplarında başta olmak üzere ölümle sonuçlanan ciddi hastalığa yol açan bir solunum sistemi enfeksiyonudur. İnaktif aşılar influenza virusünün solventlerle işlemi sonucu elde edilen  “split” ve deterjanlarla işlemi sonucu hazırlanan “subunit” aşıları şeklindedir. Her yıl aşı içeriği, önceki yıl saptanan influenza alt tipleri ve suşları esas alınarak hazırlanır. Hastalıktan korunmada iki influenza A virüsünün hemaglütinin ve nörominidaz antijenleri ve influenza B antijeni içeren inaktif aşılar kullanılmaktadıfunduszeue.infoüsün antijenik değişkenliği nedeni ile aşı antijenleri ve dolaşan virüs   örtüşmediğinde aşının kapsayıcılığı ve etkinliği azalmaktadır. Yaşlı ve bağışıklık yetmezliği olan hastalarda aşı etkinliğinin çocuk ve genç erişkine oranla daha az olması da başka bir sorundur. Yaşlılarda koruyuculuk oranı daha düşük olmakla birlikte zatürre (pnömoni) komplikasyonlarını ve ölüm oranını azalttığı saptanmıştır Gebelerin aşılanması ile bebeğe geçen antikorlar bebeği hastalıktan korur. Emziren anneye aşı uygulanabilir.

İnaktif influenza aşıları embriyonlu tavuk yumurtasından hazırlanmaktadır. Bu nedenle Yumurtaya karşı ciddi allerjisi olanlarda ( anjioödem) aşı kontrendikedir. Enjeksiyon bölgesinde ağrı, hassasiyet %20 oranında bildirilmiştir. Ateş, miyalji gibi sistemik semptomlar yaşlılarda %5’in altında saptanabilir. Altı ay ve üzerinde herkese 1 doz influenza aşısı uygulanabilir.  İnfluenza  olmak istemeyen herkese aşı önerilmekle birlikte aşı olması gerekli olan gruplara öncelik verilmelidir İnfluenza aşısının her yıl, influenza mevsimi başlamadan önce, ekim, kasım aylarında uygulanması önerilmektedir. Ancak toplumda influenza aktivitesi başladıktan sonra da  influenza aşılamasının devam ettirilmesi gerektiği de  vurgulanmaktadır.

Hepatit A aşısı

Hepatit A virüsü (HAV)  hasta dışkısında bulunan virüsün ağız yoluyla alınması ile bulaşır. Kronik karaciğer hastaları ve pıhtılaşma faktörü alması gereken hastalara, eşcinsel erkeklere, uyuşturucu bağımlıları, HIV hastaları,HAV ile enfekte primatlar ve HAV araştırma laboratuvarında çalışanlar, hepatit A nın orta ve yüksek endemisite gösterdiği ülkelere seyahat edenler ve bağışık olmayan kişilere aşı önerilir. Hepatit A aşısı ilk dozdan ay sonra ikinci bir doz olmak üzere  toplam iki doz önerilmektedir.

Hepatit B aşısı

Hepatit B virüsü (HBV) başlıca kan ve vücut sıvıları ile temas yoluyla bulaşır. Erişkinde en önemli bulaşma yollarından biri de cinsel ilişkidir. Hepatit B aşısı  virüsün HBsAg antijenini içeren, rekombinant DNA teknolojisi ile maya ya da insan doku kültürlerinde hazırlanmış bir aşıdır. Aşı 0,1 ve 6. aylarda 3 doz olarak uygulanır. Önemli bir yan etkisi funduszeue.infot B için araştırılarak bağışık olmadığı saptanan kişilere de aşı önerilmelidir. Erişkinde önerilen aşı dozu 20  µg  ,hemodiyaliz hastaları ve diğer immünsüpresif erişkin hastalarda  40 µg dır.

Bakteri aşıları

Tetanoz,difteri  ve aselüler boğmaca aşısı  (Td ve Tdab)

Tetanoz aşısı inaktif tetanoz toksininden saflaştırılarak hazırlanmış (Toksoid) bir aşıdıfunduszeue.infoi aşısı ise difteri toksinin inaktive edilerek  ve saflaştırılması ile elde funduszeue.infoi aşısının erişkinlerde kullanılan şekli (d) , çocuklarda kullanılandan (D) daha düşük konsantrasyonda toksoid içerir. Son yıllarda erişkinlerde boğmacanın artması ve aşı yanıtı henüz gelişmeyen küçük bebeklere hastalığı bulaştırmada rol oynayabilecekleri düşüncesiyle adölesan ve erişkin yaşta aselüler boğmaca aşısının yapılması önerilmektedir.  Aşı öyküsü bilinmeyen ya da güvenilir olmayan kişilere ilk doz Tdab en az 4 hafta sonra Td veya Tdab ikinci dozdan ay sonra 3. doz Td veya Tdab verilerek primer bağışıklama tamamlanmalı, 10 yılda bir rapel aşı verilmelidir. Daha önce Tdab aşısı olmamış <65 yaş kişilere aşılamanın bir dozunun Tdab şeklinde verilmesi önerilmektedir. Her gebelikte tercihen Haftalarda olmak üzere bir doz Tdab  yapılmalıdır. 

Pnömokok (zatürre)Aşısı

Pnömokokların vücudumuzdaki doğal bağışıklık hücre ve maddelerinden korunmasını sağlayan bir kapsülü vardır. Polisakkarid pnömokok aşısı ve konjuge pnömokok aşısı olmak üzere iki tür pnömokok aşısı vardır. Aşıların içeriğinde pnömokok kapsül antijenleri bulunmaktadır.

Polisakkarid Pnömokok Aşısı (PPA) Halen kullanımda olan ve ülkemizde de ruhsatlı PPA23, yılından beri 65 yaşve üstü erişkinlere önerilen bir aşıdır.

Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA) Pnömokokların saflaştırılmış kapsül polisakkaridlerinin protein konjugasyonu ile elde edilen bir aşıdır. Hücresel bağışıklığı tetikler . Çocukların aşılanması toplumsal bağışıklığı da sağlayarak, erişkin hastalıklarını önlemektedir. KPA7, yılında ülkemizde çocukluk çağı aşılama şemasına girmiştir. On üç pnömokok kapsül polisakkaridi içeren KPA13, yılında kullanılmaya başlanmıştır.

Pnömokok aşılarının kapsadığı polisakkaridler ciddi pnömokok hastalığında en sık görülen türlerden seçilmişfunduszeue.info aşısının daha fazla ciddi hastalık yapan pnömokok türü içermesi ve KPA’nın daha güçlü bağışıklama oluşturması gerekçesiyle  iki aşının birlikte kullanımı öfunduszeue.infoğışıklık yetmezliği ve pnömokok enfeksiyonları için risk taşıyan hastalıklarda önce KPA ve daha sonra PPA şeklinde aşı uygulanmalıdır. Daha önce  PPA23 yapılanlarda bir yıl sonra KPA13 uygulanmalıdıfunduszeue.infoşkinlerde ≥65 yaş ta tek doz KPA13 ve 12 ay sonra  PPA23 yapılmalıdır. ≥65 Yaş ta tek doz PPA23 yeterlidir, tekrarlanmasına gerek funduszeue.infoömokok aşısı yapılması gereken risk gruplarında tek doz KPA13 ve en az 8 hafta sonra PPA 23  uygulanmalıdıfunduszeue.info gruba  5 yıl sonra bir doz PPA23  uygulanmalıdır

Meningokok aşısı(Menenjit aşısı)

MenACYW aşısı

Splenektomi yapılan ya da  dalak fonksiyonları yetersiz  (orak hücreli anemi dahil)hastalara, HIV enfeksiyonu ,persistan  kompleman eksikliği olan kompleman inhibitörü ilaç (ekulizumab , ravulizimab ) alanlara  en az 8 hafta ara 2 doz uygulanmalı, risk devam ettiği sürece 5 yılda bir tekrarlanmalıdır. Yurtta kalan  üniversite öğrencilerine, acemi askerlere, Neisseria meningitidis ile çalışan mikrobiyologlara, meningokok enfeksiyonlarının yaygın olduğu ülkelere seyahat edenlere ( sahra altı Afrika menenjit kuşağı olarak bilinir), hac ve umre ziyaretine gidenlereaşı yapılmalıdır.

Men B aşısı

Anatomik veya fonksiyonel aspleni (orak hücreli anemi dahil),persistan  kompleman eksikliği olan kompleman inhibitörü ilaç (ekulizumab , ravulizimab ) alanlara  ve Neisseria meningitidis ile çalışan mikrobiyologlara en az  bir ay ara ile 2 doz meN b-4C(Bexero) veya MenB-FHbp (Trumenba)  0, ve 6. aylarda 3 doz uygulanmalıdır. Eğer 2. doz 6 ayda verilmişse 3. doza gerek yoktur.Şema aynı aşı ile sürdürülmelidir. Bir yıl sonra pekiştirme dozu yapılmalı, risk devam ediyorsa yılda bir tekrarlanmalıdır.

 Haemophilus influenzae tip B (Hib) aşısı

Hib enfeksiyonu için yüksek risk taşıyan erişkinlerde ( orak hücreli anemi, lösemi, HIV enfeksiyonu, splenektomi,aspleni) önerilen bir aşıdır. Splenektomiden en az 14 gün önce yapılmalıdır. Kök hücre naklinde başarılı nakilden ay sonra önceki Hib aşılamasına bakmaksızın 4 hafta ara ile 3 doz uygulanmalıdır.

  Kaynaklar

1. Focusing on the implementation of 21st century vaccines for adults.P. Bonanni et al./Vaccine 36 () –5
2. de Gomensoro E et al Challenges in adult vaccination Annals of Medicine,; ,
3. Recommended Adult Immunization Schedule for ages 19 years or older, United States, funduszeue.info

TETANOZ HAKKINDA BİLMEMİZ GEREKENLER

Tetanoz çok ciddi hastalıktır. İş sağlığı ve güvenliği açısından da, en sık görülen ve dolayısı ile önlem alınması gereken, her tür iş kolunda karşımıza çıkabilen bir enfeksiyondur. Ancak enfekte olmuş kişilerde, sıklıkla ciddi yan etkiler ortaya çıkar. Tetanoz aşısı ergenleri, çocukları ve yetişkinleri korumak için kullanılır.

Tetanoz ; Clostiridyum Tetani bakterisinin  neden olduğu enfeksiyondur.  Yanıklardan sonra bile, sıkça bu mikroba yanık deride rastlanabilir. Tetanoz üreten bakteriler, kesi, çizikler veya yaralardan geçerek vücuda girerler. Doğada en fazla toprakta bulunan ve çok uzun süre canlı kalabilen bakteridir.

TETANOZ BELİRTİLERİ NELERDİR

TETANOZ (kazıklıhumma) Genellikle vücudun her yerinde meydana gelen, ağrılı kas gerilmesi ve sertliğine neden olur.

Baş ve boyundaki kasların kasılı kalmasına neden olabilir. Böylece ağız açılamaz, yutulamaz ve en son solunum yapmayı sağlayan kasların da tutulması nedeni ile nefes alınamamasından dolayı ölüm görülmektedir. Tetanoz o kadar dirençli bir bakteridir ki, en iyi tıbbi bakım şartlarında bile enfekte olan her 10 kişiden yaklaşık 1'ini öldürür.

TETANOZ AŞISI ETKİLERİ VE UYGULAMA ŞARTLARI NELERDİR?

Aşılama yapılmadan önce yüzlerce tetanoz vakası bildirilirdi. Aşılama başladığından beri, vaka ve bildirim sayıları yaklaşık % 99 oranında düşmüştür.

Tetanoz aşısı yetişkinleri ve çocukları tetanoz dan koruyabilir . Tetenoz aşısı genellikle her 10 yılda bir rapel doz olarak uygulanır. Ancak ciddi ve kirli bir yara veya yanıktan sonra daha erken olarak da yapılabilir. Örneğin 5 yılda bir gibi. Tetanoz aşısı şüpheli yaralanmalarda, yani toprakla temas açık yara veya paslı metal yaralanmalarında aşı olarak uygulanırken , aşısı ve bağışıklığı olmayan kişilerde ise tetanoz serumu olarak uygulanır. Aşıda vücuda zayıflatılmış bakteri verilip, vücudun ona karşı bağışıklık oluşturması beklenirken, tetanoz serumunda ise hazır antikor verilir. Bu antikorlar yaralanma ile vücuda alınmış aktif bakterilere karşı vücudu savunurlar.

Tetanoz, diğer aşılarla aynı zamanda güvenli bir şekilde uygulanabilir.

•  TETANOZ AŞISININ YAN ETKİLERİ

Uygulanan tetanoz aşısının ardından yaşamı tehdit eden alerjik reaksiyon geçirmiş; ya da bu aşının herhangi bir bileşenine karşı ciddi bir alerjisi olan kişilere aşı yapılmamalıdır. Size aşı yapan kişiye herhangi bir ciddi alerji hakkında mutlaka bilgi veriniz

• Aşağıdaki durumlarda doktorunuzla konuşunuz:

- Tetanoz veya herhangi bir aşıdan sonra şiddetli ağrı veya şişlik,

- Guillain Barre Sendromu (GBS) adı verilen rahatsızlığı geçirmiş olma;

- Enjeksiyonun planlandığı gün iyi hissetmeme.

Aşılar dâhil olmak üzere herhangi bir ilaçla yan etki gelişme riski olabilir. Bunlar genellikle hafiftir ve kendiliğinden kaybolurlar. Ciddi reaksiyonlar da mümkündür ancak nadirdir.

Tetanoz aşısı yaptıranların çoğunda herhangi bir sorun ortaya çıkmaz

Tetanoz aşısını takiben görülebilen hafif sorunlar: (Faaliyetlere etki etmeyen)

· Enjeksiyon yapılan yerde ağrı (yaklaşık 10 kişide 8)

· Enjeksiyon yapılan yerde kızarıklık veya şişme (yaklaşık 4 kişide 1)

· Hafif ateş (nadir)

· Baş ağrısı (yaklaşık 4 kişide 1)

· Yorgunluk (yaklaşık 4 kişide 1)

Tetanoz aşısını takiben görülebilen orta derecede sorunlar:

(Etkinliklere etki eden fakat tıbbi yardım gerektirmeyen)

• C üzerindeki ateş (nadir)

Td aşısını takiben görülebilen ciddi sorunlar:

(Olağan faaliyetleri engelleyip, tıbbi bakım gerektiren)

· Kolda enjeksiyon yapılan yerde şişlik, şiddetli ağrı, kanama ve / veya kızarıklık (nadir).

AŞI BİLGİLENDİRME AÇIKLAMASI

Enjekte edilen herhangi bir aşıdan sonra ortaya çıkabilecek sorunlar:

Bazı insanlar bazen aşı dâhil tıbbi bir işlemden sonra bayılabilirler. Yaklaşık 15 dakika boyunca oturma veya uzanma, bayılmayı ve düşüşün neden olduğu yaralanmaları önlemeye yardımcı olabilir. Başınız dönerse, görme değişikliğiniz olursa veya kulaklarınızda çınlama varsa sağlık görevlinize söyleyiniz.

Bazı insanlarda, şiddetli omuz ağrısı ve enjeksiyon yapılan kolda hareket zorluğu olabilir. Bu çok nadiren olur.

Herhangi bir ilaç ciddi bir alerjik reaksiyona neden olabilir. Bu tür reaksiyonlar aşıdan sonra çok nadir görülür, yaklaşık bir milyon dozda 1 olduğu tahmin edilmektedir ve aşılamadan sonra birkaç dakika ila birkaç saat içinde meydana gelebilir.

Herhangi bir ilaç gibi bir aşının da, ciddi bir tıbbi hasar veya ölüme neden olma ihtimali, çok düşük olsa da vardır.

NEYE DİKKAT ETMELİYİM ?

Şiddetli alerjik reaksiyon belirtileri, çok yüksek ateş veya alışılmadık davranışlar gibi sizi kaygılandıran tüm belirtilere dikkat ediniz.

Ciddi alerjik reaksiyon belirtileri, kurdeşen, yüzün ve boğazın şişmesi, nefes darlığı, hızlı kalp atışı, sersemlik ve güçsüzlük olabilir. Bunlar aşılamadan sonra birkaç dakika ila birkaç saat içinde başlayacaktır.

Ne yapmalıyım?

Ağır bir alerjik reaksiyon veya bekleyemeyecek kadar acil başka bir durum olduğunu düşünüyorsanız, 'yi arayınız ya da kişiyi en yakın hastaneye götürünüz.

Böyle bir durum söz konusu değilse, doktorunuzu arayınız.

SEVGİLİ ANNE-BABALARIMIZA OKUL ÇAĞI AŞILAMALARI HAKKINDA  ÖNEMLİ HATIRLATMA

İlköğretim 1. Ve 8. Sınıf okul çağı aşılamalarının, Bağışıklama Danışma Kurulu tavsiyesi doğrultusunda 3 Haziran tarihinde değiştirilerek Aile Hekimliği Birimlerinde uygulanmasına karar verilmişti.

İlköğretim 1. Sınıfta KKK ( Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak) aşısınını funduszeue.info ve DaBT-İPA ( Difteri, Boğmaca, Tetanoz, Çocuk Felci ) aşısının pekiştirme dozu, 8. Sınıfta da Td  (Tetanoz, Difteri ) aşısının pekiştirme dozu uygulanıyor.

Yapılan değişiklikle ilköğretim 1. Sınıfta okullarda uygulanan KKK ve DaBT-İPA aşıları, 1 Temmuz tarihinde doğanlardan başlamak üzere Ayına girmiş olan tüm çocuklara  ve İlköğretim 8. Sınıfta okullarda uygulanan Td  aşısının da , 1 Temmuz tarihinde doğanlardan başlamak üzere 13 yaşına ( ay) girmiş tüm çocuklara Aile hekimliği birimlerinde uygulanılmasına karar verilmişti.

1 Temmuz tarihinden önce doğmuş ve halen ilköğretime başlamamış olan çocukların KKK ikinci dozu ve DaBT-İPA pekiştirme aşılarının , , eğitim ve öğretim dönemlerinde yine okullarda uygulanacağı belirtilmişti. Ancak korona virüs hastalığı pandemisi önlemleri doğrultusunda bu çocuklarımızın aşılamalarına da aile hekimliklerinde devam edilmektedir.

SÖZ KONUSU OKUL ÇAĞI  AŞILARI, SAĞLIK BAKANLIĞI ULUSAL ÇOCUKLUK DÖNEMİ AŞI TAKVİMİNDEKİ TÜM DİĞER  AŞILAR GİBİ  LÖSANTE ÇOCUK VE YETİŞKİN HASTANESİNDE UZMANLARIMIZIN MUAYENE VE GÖZETİMİNDE  TİTİZLİKLE UYGULANMAKTADIR.