Namaz Kılınmayan Ev

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır.Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/307)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.

İnsanın ilk ve temel eğitimini aldığı yer evidir. Dünyadaki yaşantısıyla ilgili temel eğitimini burada alır, hayat için temel gereksinimlerini burada edinir. Aynı şekilde din için ve ahiret hayatı için gereken temel eğitimi de burada alır. Bu itibarla ailenin yuvası olan ev, bir okuldur.

Ağacın bütün kökleri, dalları, yaprakları ve ağacın içinde, dışarıdan görünmeyen hummalı faaliyetlerin tamamı meyvesi içindir. Aile de bir ağaca benzer; ailenin meyvesi de geleceğin ümidi olan çocuklardır. Bütün faaliyetler çocuklar içindir. Anne ve baba, çocuklar için seferber edilmiştir. Yüce Yaratıcı, masum ve en sevimli vaziyette yavruyu, şefkatle donattığı anne ve babaya teslim ediyor, Allah’a iyi bir kul olarak yetiştirmelerini istiyor.

Çocuk, yeme-içmeyi, konuşmayı, yürümeyi, temizlik ve görgüyü aile içinde öğrendiği gibi dini, Allah’ı ve ilahi emirlerin temellerini de ailede, bu “ev okulu”nda öğrenmelidir. Anne ve baba, çocuğun karnını doyurmayı, altını temizlemeyi düşündükleri kadar, dinin emirlerini ve yasaklarını da öğretmeyi düşünmelidirler. Kısacık, fani dünya hayatının selametini düşünen bir şefkat, ebedi hayatın selametini daha ziyade düşünmelidir. Sadece dünya hayatıyla sınırlı kalan şefkat hayvani bir şefkattir, insani değildir.

Çocuklara, alışkanlık derecesinde öğretilmesi gereken ibadetlerin başında namaz gelir. Çünkü namaz, dinin direğidir; o olmazsa din olmaz. Çocuklara namaz eğitimi ise anlatımdan, sözlü uyarı, teşvik ve tehditten ziyade, aile içinde uygulayarak çocukların görmelerini sağlamakla mümkündür. Bunun için baba ve anne evde namaz kılmalıdırlar; namaza düşkünlüğü, namazın ne kadar önemli olduğunu yaşarak çocuklara hissettirmelidirler.

İçinde namaz kılınmayan ev nursuz ve ruhsuz olur, manen karanlıktır. Bu nedenle Peygamber (ASV) içinde namaz kılınmayan evi mezara benzetmiştir. “Namazınızın bir kısmını evlerinizde kılınız da oraları kabirlere çevirmeyiniz.” Buyurmuştur. (Buhârî, Salât 52, Hadis no: 432) Ünlü Hadis imamı Kadı İyâz, “Namazınızın bir kısmını evlerinizde kılınız.” hadisini farz namaz olarak yorumlamıştır. Ona göre Müslümanlar, bazı farz namazları evlerinde kılmalı, ev halkından camiye gidemeyen kadınlara ve çocuklara imam olmalı, bu şekilde onlara hem namazın bilmedikleri yanlarını öğretmeli hem de cemaatle namaz kılma sevabı kazanmalarını sağlamalıdır. Bazı namazları evde kılmak, namaz eğitimi için zorunludur.

Namazlarını sürekli camide kılanlara da çocukların namaz eğitimi için sünnet ve nafile namazlarını evlerinde kılmalarını emretmiştir: “Ey İnsanlar! Evinizde namaz kılınız. Zira farz namaz dışındaki namazların en makbulü, insanın evinde kıldığı namazdır.” (Buhârî, Ezân 81.)

Çocuklara öneminin kavratılması ve uygulanması gereken diğer bir ibadet de Kur’an okumaktır. Kur’an’ın nurlu ve etkileyici bir atmosferi vardır. Her sabah anne ve baba tarafından evde okunan Kur’an, uykuda olsalar bile çocukların üzerinde büyük bir etki yapacaktır. Kur’an’ın nur saçan ve dertlere şifa sunan özelliği, bizzat ev halkının okumasıyla kat kat artmaktadır. Peygamberimiz (ASV) şöyle buyurmuştur: "Bir ev, içinde Kur'ân okunması sebebiyle o evde oturanlara genişlik, ferahlık verir. Orada melekler hazır bulunur. Şeytanlar kaçar, evin hayır ve bereketi artar. İçinde Kur'ân okunmayan bir ev ise içindekilere dar gelir. O evde melekler gider, şeytanlar hazır bulunur, evin hayır ve bereketi de o olur." (Darimi, Sünen, Fezailü'l-Kur'ân 1.)

“Okumak” anlamına gelen Kur’an, nazil olmaya başladığı günden itibaren müminlerin dilinden hiç düşmedi. Her namazda okunduğu gibi, her sabah müminlerin evlerinden, gönülleri ve sesleri süslendirerek okunması devam etti. Hiç bir kitap bu kadar okunmamıştır. “Kur’an” ismine kadar layık olduğu apaçık ortadadır.

Peygamberimiz (ASV)’ın: "Evlerinizi mezara çevirmeyiniz. Muhakkak ki şeytan, içinde Bakara Suresi’nin okunduğu evden kaçar." (Müslim, Müsafirin, 212) emrine uyarak evlerini mezara çevirmemek için Eskiden her sabah her evden Kur’an sesi duyulurdu. Ev halkından Kur’an okumayı bilen herkes, sabah namazından sonra Kur’an okumaya koyulurdu. Vahyin inişinde duyulan arı uğultusu gibi, her evden bu nurani uğultu bütün köy ve şehirleri kaplıyor ve çocukların masum dimağlarında yankılanıyordu.

Ancak Avrupa’nın “mimsiz” medeniyetinin İslam coğrafyasına yayılmasıyla birlikte sabah namazının büyük ölçüde terk edildiğine ve Kur’an okumanın da gittikçe hayattan çıkarıldığına şahit olduk. Artık tek tük bazı evler dışında çoğu evlerimizden bu ilahi sada kesilmiş durumdadır. Namaz ve Kur’an okuma ibadetlerinin yapılması gereken sabahları ne yazık ki evler kabristanı andıran bir sessizlik ve ruhsuzluk içine düşmüştür. “Evlerinizi kabirlere çevirmeyiniz. Zira şeytan, içinde Bakara sûresi okunan evden kaçar.” (Müslim, Salâtu’l-müsâfirîn, 212; Tirmizî, Fezâilü’l-Kur’ân, 2.) Hadis rivayeti de evlerde Kur’ân okumayı teşvik etmekte ve içinde Kur’ân okunmayan evleri kabre benzetmektedir.

SAHİH-İ MÜSLİM

Bablar–Konular–Numaralar

YOLCU NAMAZI BAHSİ

<<777>>

NUMARALI HADİS-İ ŞERİF:

208 - (777) حدثنا محمد بن المثنى. حدثنا يحيى عن عبيدالله. قال: أخبرني نافع عن ابن عمر، عن النبي صلى الله عليه وسلم قال:

"اجعلوا من صلاتكم في بيوتكم. ولا تتخذوها قبورا".

{208}

Bize, Muhammedü'bnü'l-Müsennâ rivayet etti. (Dediki): Bize, Yahya, Ubeydulah'dan rivayet etti. Demiş ki: Bana, Nâfi', İbni Ömer'den, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)''den naklen haber verdiki :

«Namazlarınızın bir kısmını evlerinizde kılın! Evlerinizi kabirlere çevirmeyin!» buyurmuşlar.

209 - (777) وحدثنا ابن المثنى. حدثنا عبدالوهاب. أخبرنا أيوب عن نافع، عن ابن عمر، عن النبي صلى الله عليه وسلم قال:

"صلوا في بيوتكم ولا تتخذوها قبورا".

{209}

Bize, İbnü'I-Müsennâ rivayet etti. (Dediki): Bize, Abdülvehhâb rivayet etti. (Dediki): Bize, Eyyûb, Nâfi'den, o da İbni Ömer'den, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den naklen haber verdiki:

«Evlerinizde namaz kılın; onları kabirlere çevirmeyin!» buyurmuşlar.

İzah:

Bu hadîsi Buharî, Ebû Dâvûd ve İbni Mâce dahî «Kitâbu's-Salât» da tahrîc etmişlerdir.

Hadîs-i şerîfde zikredilen namazdan murâd, nafilelerdir.

Bâzıları «Namazınızın bir kısmını...» ifâdesini zahiri üzere bırakmışlardır. Ancak bundan «farz namazların bir kısmını da evde kılın.» mânâsını çıkarmamalıdır.

Kadı İyâz: «Bu hadîs, farz namaz hakkındadır. Mânâsı: Farz namazların bâzısını evlerinizde kılın ki, mescide çıkamayan kadınlar, köleler, hastalar ve emsali size uysunlar demekdir.» mutealâasını ileri sürenler bulunduğunu söylemiş; cumhura göre ise hadîsin nafile namaz hakkında vârid olduğunu bildirmişdir. Zira bir hadîsde :

«Farz namazlar müstesna olmak üzere kişinin en faziletli namazı, evinde kıldığı namazdır.»buyurulmuşdur.

Demek oluyor ki, bu hadîse iki türlü mânâ verilmişdir. Birinci takdire göre, hadîsdeki «Min» edatı ziyâdedir; Mânâ: Namazınızı evde kılın! demek olur. Namazdan murâd da, nafilelerdir.

İkinci takdire göre. hadîsdeki «min» edatı mutlak sûretde teb'îz mânâsınadır. Namazdan murad da, mutlak olan namazdır; Mânâ: Namazlarınızdan bazılarını evlerinizde kılın! demek olur. Buradaki mutlak namazdan murâd, yine nafiledir. Vâkıâ namaz mutlak zikredildiği zaman hem farza hem nafileye şâmil olursa da, başka delillerden farz namazların mescidde kılınacağı anlaşıldığından buradaki namaz'ı, nafileye hamletmek gerekir. Evde kılınmasına teşvik buyuruîan namaz, nafile namazlardır. Çünkü öyle bir namazı evde kılmak, riyadan uzak ve sevabını kayıran sebeplerden masundur. Bir de nafile namazın evde kılınması, o eve bereket, rahmet ve meleklerin inmesine sebep olur; şeytanlar oradan kaçar. Binâenaleyh bu hadîsden murâd: Nâfile namazlarınızdan bâzılarını evlerinizde kılın! evlerinizi, kabirler gibi namazdan hâli ve mehcûr bırakmayın! demek olur.

Hattâbî, hadîsin zahirî mânâsını tercih ederek: «İhtimâl bu hadîsin mânâsı: Evlerinizi uyku yeri yapmayın; demekdir. Zîrâ uyku, ölümün kardeşidir. İlâ ah...» şeklinde mutâleada bulunmuşdur. Hâlbuki bu tevcihe lüzum yokdur. Çünkü hadîsde «Teşbîh-i belîğ» vardır Yâni içinde namaz kılınmayan ev, kabire benzetilmiş ve mubâleğa için teşbih edatı atılmışdır.