Sürtünme Kuvveti
kaynağı değiştir]
- Yapılan deneyler göstermiştir ki sürtünme kuvveti 2 şeye bağlıdır:
- İki yüzey arasındaki etki-tepki kuvveti: Bu, bir yüzeyin diğerine uyguladığı dik kuvvettir.
- Sürtünen yüzeylerin cinsi: Her yüzeyin sürtünmesi farklıdır. Bu yüzden sürtünme kuvvetinin hesaplanabilmesi için sürtünen yüzeylerin özgün bir özelliği olan sürtünme katsayısının bilinmesi gerekir.
- Birbiriyle temas halinde olan iki yüzey arasındaki statik sürtünme kuvveti uygulanan kuvvetle zıt yönlüdür ve aşağıda verilen değere sahip olabilir:
- Burada μs ile gösterilen katsayı statik sürtünme katsayısı, n de tepki kuvvetidir. Cisim tam kayma sınırındaysa sürtünme kuvveti maksimum değerini alır ve denklemin eşitlik hali geçerli olur.
- Hareket eden bir cisme etki eden kinetik sürtünme kuvveti, cismin hareketine zıt yöndedir ve aşağıda verilen değerdedir:
- Burada μkkinetik sürtünme katsayısıdır.
- Sürtünme kuvveti sürtünen yüzeylerin büyüklüğüne bağlı değildir.
Sürtünme katsayısı[değiştir SÜRTÜNME KUVVETİ
Hareket eden cisimlerin temas ettiği zeminler, cismin hareketini etkiler. Ağır bir eşyayı sürüklemek yerine tekerlekli bir araçla taşımak daha kolaydır. Tekerlek, sürtünme kuvvetini azaltır. Bu nedenle tekerlekli cisimler daha kolay hareket eder. Yüzey ile cisim arasında, cismin hareketini zorlaştıran veya engelleyen bu kuvvete sürtünme kuvveti denir. Cisimlerin pürüzlü yüzeylerde zor, pürüzsüz yüzeylerde kolay hareket etmesinin sebebi, yüzeylerin pürüzlülüğüne göre sürtünme kuvvetinin değişmesidir. Çeşitli zeminler, cisimlerin hareketini kolaylaştırır ya da zorlaştırır. Örneğin; cam, buz ve fayans yüzeylerde cisimler daha kolay hareket ederken halı veya toprak zeminde daha zor hareket eder. Cisimleri hareket ettirebilmek için sürtünme kuvvetinden daha büyük bir kuvvet uygulamak gerekir. Cisimleri durdurabilmek için sürtünme kuvveti gereklidir.
Sürtünme kuvveti daima zıt yönde meydana seafoodplus.infoeri hareket ettirebilmek için sürtünme kuvvetini yenmek gerekir.
Hareketsiz ağır bir kutuya küçük bir kuvvet uyguladığımızda hareket ettiremeyiz. Uyguladığımız kuvveti arttırdığımızda kutu hareket eder. Sürtünme kuvveti yüzeyin düzgün olmasına bağlı olduğu gibi cisimlerin ağırlığına da bağlıdır. Cismin ağırlığı arttıkça sürtünme kuvveti de artar.
Sürtünme kuvvetinin yönü Hareket yönü
Sürtünme kuvveti, cisimleri birbiriyle temas etmesinden dolayı oluştuğu için “temas
gerektiren” bir kuvvettir. Çünkü cismin hareketi sırasında cisim ile yüzey temas halindedir.
Uzayda Sürtünme Kuvveti Var mıdır?
Sürtünme kuvveti olarak adlandırılan kuvvetse temel bir kuvvet değildir, iki cisim arasındaki elektromanyetik etkileşimlerden kaynaklanır. Atomları meydana getiren protonlar ve elektronlar elektriksel olarak yüklü oldukları için tüm atomlar elektromanyetik kuvvetten etkilenir. Dolayısıyla yeryüzündeki ya da uzaydaki makroskobik herhangi iki cisim arasında sürtünme kuvveti vardır. Örneğin Uluslararası Uzay İstasyonu’nda çalışan bir astronot ellerini birbirine sürttüğü zaman Dünya’da olduğu gibi elleri ısınır. Benzer biçimde uzaydaki gaz ve toz bulutları da birbirine sürtünerek ısınır.
kaynağı değiştir]
SÜRTÜNME KUVVETİ
| |
|---|
Hareket eden cisimlerin temas ettiği zeminler, cismin hareketini etkiler. Ağır bir eşyayı sürüklemek yerine tekerlekli bir araçla taşımak daha kolaydır. Tekerlek, sürtünme kuvvetini azaltır. Bu nedenle tekerlekli cisimler daha kolay hareket eder. Yüzey ile cisim arasında, cismin hareketini zorlaştıran veya engelleyen bu kuvvete sürtünme kuvveti denir. Cisimlerin pürüzlü yüzeylerde zor, pürüzsüz yüzeylerde kolay hareket etmesinin sebebi, yüzeylerin pürüzlülüğüne göre sürtünme kuvvetinin değişmesidir. Çeşitli zeminler, cisimlerin hareketini kolaylaştırır ya da zorlaştırır. Örneğin; cam, buz ve fayans yüzeylerde cisimler daha kolay hareket ederken halı veya toprak zeminde daha zor hareket eder. Cisimleri hareket ettirebilmek için sürtünme kuvvetinden daha büyük bir kuvvet uygulamak gerekir. Cisimleri durdurabilmek için sürtünme kuvveti gereklidir.
| |
|---|
Sürtünme kuvveti daima zıt yönde meydana seafoodplus.infoeri hareket ettirebilmek için sürtünme kuvvetini yenmek gerekir.
Hareketsiz ağır bir kutuya küçük bir kuvvet uyguladığımızda hareket ettiremeyiz. Uyguladığımız kuvveti arttırdığımızda kutu hareket eder. Sürtünme kuvveti yüzeyin düzgün olmasına bağlı olduğu gibi cisimlerin ağırlığına da bağlıdır. Cismin ağırlığı arttıkça sürtünme kuvveti de artar.
Sürtünme kuvvetinin yönü Hareket yönü
Sürtünme kuvveti, cisimleri birbiriyle temas etmesinden dolayı oluştuğu için “temas
gerektiren” bir kuvvettir. Çünkü cismin hareketi sırasında cisim ile yüzey temas halindedir.
|
|---|
Uzayda Sürtünme Kuvveti Var mıdır?
Sürtünme kuvveti olarak adlandırılan kuvvetse temel bir kuvvet değildir, iki cisim arasındaki elektromanyetik etkileşimlerden kaynaklanır. Atomları meydana getiren protonlar ve elektronlar elektriksel olarak yüklü oldukları için tüm atomlar elektromanyetik kuvvetten etkilenir. Dolayısıyla yeryüzündeki ya da uzaydaki makroskobik herhangi iki cisim arasında sürtünme kuvveti vardır. Örneğin Uluslararası Uzay İstasyonu’nda çalışan bir astronot ellerini birbirine sürttüğü zaman Dünya’da olduğu gibi elleri ısınır. Benzer biçimde uzaydaki gaz ve toz bulutları da birbirine sürtünerek ısınır.
- ^Serway, Raymond A. (Nisan ) []. Çolakoğlu, Kemal (Ed.). Fen ve Mühendislik İçin Fizik (5. baskı bas.). Palme Yayınevi. ss.&#;sayfa.&#;