Japonca Merhaba Nasıl Okunur

]

[jıf]

[najî] [jınâ] [şif] [maşını]

С

ч->Щ şeklinde okunur. счастье [ş'âst'yı] считать [ş'itâf]

RUSÇADA TONLU VE BOĞUK SESSİZLER Ц [ t s ] HARFİNİN OKUNUŞU

Rusçadaki bu harf, Türkçedeki T ve "s" seslerinin ikisini birden karşılamaktadır.

Sessiz harfler; sert ve.yumuşak şeklinde iki ses grubunda okundukları gibi, ikinci bir önemli kural olarak tonlu ve boğuk ses ile okunan harfler olarak ayrılırlar.

це->[цэ] ve ци-»[цы] olarak okunur.

Bu kuralı basit olarak; bazı sözcüklerde yazılan sessiz harflerin, okunurken başka bir sessiz okunması olarak söyleyebiliriz. Rusçada bazı okunurlar.

центр [tsentr] цирк [t s ırk] цвет [tsvet] отец [atets] месяц [mesits]

harfler

тс-*ц : советский [savetski] д ц - > ц : тридцать [tritsıf]

6 в г Д

başka

bir

sessiz

harfin

sesiyle

п

-> -> -» ->

ж 3

doğrudan

BOĞUK SESSİZ

TONLU SESSİZ

Ayrıca aşağıdaki harf grupları da ц olarak okunurlar.

okunurken

Ф

к T

—> ->

ш с

Ч ч [ ç ] HARFİNİN OKUNUŞU

Diğer sessizlerin benzer şekilde eşlenmesi söz konusu değildir. Ancak onların da bazıları sürekli tonlu, diğer bazıları da boğuk seslidir.

Sürekli yumuşak okunan bir harftir.

Her zaman tonlu sessizler: ж, л, м, н, р, й

чей [çey] часто [çâstı] врач [vraç]

ночь [noç] дочь [doç]

Щ щ [ ş ' ] HARFİNİN OKUNUŞU

Boğuk ve tonlu sessizlerin çıkarılışında dil ile f ark, tonlu sessizlerin telaffuzunda ses iştirak Parmağınızın arasını boğazınıza, yaslayarak [ б , bir titreşim hissedeceksiniz. Bu sefer de [ п , titreşim olmadığını göreceksiniz.

dudakların pozisyonu aynıdır. Tek etmektedir. Baş parmak ile işaret в, г] seslerini çıkaracak olursanız, ф, к] seslerini çıkaracak olursanız,

Tonlu ve boğuk okunan sessiz harfleri şu şekilde belirleyebiliriz.

Bu harf de sürekli yumuşak okunur. щи [ş'i] вещь [veş']

Her zaman boğuk sessizler: ш, ч, ц, х

борщ [borş'l товарищ [tavâriş']

1- Bir sözcüğün sonunda ya da boğuk bir sessizden önceki tonlu sessiz onun karşısına denk gelen boğuk sessizin sesiyle okunur.

сад [sat] зуб [zup] глаз [glas]

нож [noş] луг [luk] ложка [löşkı]

Ancak bu sözcükler herhangi bir takı aldığında tonlu sessizler kendi sesiyle okunur. сады [sadi]

ножи [nojî]

зубы [zûbı]

луга [lugâ]

глаза [glazâ] 2. Tonlu bir sessizden önceki boğuk sessiz harf kendisine karşılık gelen tonlu sessizin sesiyle telaffuz edilir. вокзал [vagzâl] сдача [zdâçı]

отдать [addâf] футбол [fudböl]

3. Rusçada önüne geldikleri isimlerle bitişikmiş gibi okunan edatların tonlu sessiz harfleri, önüne geldikleri ismin boğuk sessizine uygun olarak karşısına denk gelen boğuk sessiz olarak okunur. в сад [f sat] в клуб [f klüp]

из клуба [is klûba]

Şayet edatın son sessiz harfi boğuk bir sessiz ise sözcüğün başındaki tonlu sessize uygun olarak o da tonlu karşılığının sesiyle okunur. с доклада [z daklâdı] от брата [ad brâtı] с братом [z brâtım]

YUMUŞAK [ ь ] VE SERT [ ъ ] İŞARETLER Bu iki işaret, ya sözcüklerin yalın şekillerinde ya da sözcüklerin çekimleri sırasında onların bünyesine dahil olmaktadırlar. ъ (sert işaret) : Kendinden önceki sessiz harfleri sert, kendinden sonraki я, e, ё, ю sesli harflerini çift sesli [ya], [ye], [yo], [yu] okutur. Örneğin:

*

съезд [syest] подъём [padyöm]

Aynı zamanda kısa bir durak yaptırır.

b

(yumuşak işaret) : Kendinden önceki sessiz harfleri yumuşak, kendinden sonra elen я, e, e, ю seslerini [ya], [ye], [yo], [yu] şeklinde çift sesli okutur.

örneğin:

вьюга [vyûgı]

Yumuşak harfle biten bazı sözcüklerin cinsiyetini belirlemektedir. örneğin:

ночь [noç] вещь [veş'j

ххтут T

RUSÇA Birinci Basamak

дом [dom]

карандаш [kırandâş] Her dersin başında "ÖĞRENİLECEK YENİ SÖZCÜKLER" başlığı altında verilecek sözcükler, o derste ilk defa geçecek yeni sözcüklerdir. Bunları, köşeli parantez içinde verilen okunuşları ve karşılarında yazılı Türkçe anlamlarıyla birlikte öğreni­ niz. Sözcüklerin hemen altında, içinde ilgili sözcüğün geçtiği bir cümle verilmiş ve kar­ şılarına Türkçe çevirileri yazılmıştır. Derslerin hemen başında verilen yeni sözcükler ile örnek cümleleri çokça okuyarak doğru okunuşlarını iyi kavramak önemlidir.

ders

урок [urök]

kitap

книга [knigı]

~-;-

СТОЛ

[stol]

İr*

• • ! ! . •

""-.•'."

masa

это [eti] Это стол. [eti stol]

школа [şkölı] Это школа. [eti şkölı]

комната [kömnıtı] Это комната. [eti kömnıtı]

окно [aknö] Это окно. [eti aknö]

»m,

ev

ШШШ kurşunkalem

bu (dur), şu (dur) Bu masadır.

okul Bu okuldur.

oda Bu odadır.

pencere Bu penceredir.

m

четыре [çitiri] öğrenci

студент [student] Я студент. [ya student]

Ben öğrenciyim.

ben

я [ya] Я учитель. [ya uçitil']

Ben öğretmenim.

"У

не [ne] Это не стол. [eti ni stol] 377:gfi--srr,\

И

[i] Это стол и стул. [eti stol i stul]

Bu masa değildir. :,.:'.KZ*Z~"ZI"

UxSM

три [tri]

ve Bunlar masa ve sandalyedir.

doktor

врач [vraç] Это врач. [eti vraç]

два [ava]

değil

Bu bir doktordur.

2

beş

пять [p'afl

Dersimizde öğrendiğiniz sözcükleri, yazılış ve okunuşlarına dikkat ederek bir kez daha okuyun. Sözcük

Okunuşu

Anlamı

урок книга стол стул дом карандаш это школа комната окно один студент врач я не и два три четыре пять

[urök] [knigı] [stol] [stul] [dom] [kırandâş] [eti] [şköh] [kömnıtı] [aknö] [adin] [student] [vraç] [ya] [ne] ['] [dva] [tri] [Çitiri] [p'af]

ders kitap masa sandalye ev kurşunkalem bu (dur) okul oda pencere bir (yüksek okul) öğrencisi doktor ben değil ve iki üç dört beş

iki OKUNUŞ KURALLARINI HATIRLATMA üç

dört

T

ek heceli sözcüklerin vurgusuz olduğu дом я

[dom] [ya]

ev ben

2. Vurgulu hecelerdeki seslilerin daha uzun ve yüksek okunduğunu урок [urook]

ders

3. Vurgulu heceden önceki "o"'ların "a" okunduğunu окно [aknö] один [adin] 4. Vurgulu heceden sonraki hecelerde bulunan "o" ve "a"'nın [ı] sesi ile okunduğu­ nu

5. И ve не gibi gramatik sözcüklerin tek heceli ve vurgusuz olduklarını ve ayrıca kendilerinden sonra gelen sözcüğe bağlanarak okunduklarını hatırlayınız. Bu masa değildir.

RUSÇA CÜMLE KURULUŞU

Это стул. [eti stul]

Bu sandalyedir,

Это комната. [eti kömnıtı]

Bu (bir) odadır.

Yukarıda gördüğünüz basit Rusça cümlelerde dikkatinizi çekeceğimiz önemli hu­ suslar şunlardır:

Türkçede: Özne + Tümleç + Yüklem Ö+ T+Y Rusçada: Özne + Yüklem + Tümleç Ö+ Y+T

bu, bu(dur) kitap Bu kitaptır. Bu derstir. Bu masadır. ben öğrenci Ben öğrenciyim.

Bu cümlenin öznesi ile yüklemi aynı bir sözcük, "Bu" işaret zamiri tarafından kar­ şılanmaktadır. это книга Это книга.

Bu sözcüklerin cümle içindeki yerlerini aşağıdaki örneklerde tetkik ediniz. Rusça cümlede koyu harfle yazılmış sözcüğün Türkçe karşılığı, Türkçe cümlede de koyu harfle yazılmıştır. Bu kitaptır,

bu + dur kitap Bu kitaptır.

Rusçada basit geniş zamanlı cümlelerde, Türkçedeki «Imek» fiilini karşılayan herangı bir yardımcı fiil bulunmadığından -DIR anlamı «Bu» işaret zamirinin Rusça Kar Ş'lıgında gizli olarak vardır. J c k 0 Ç . e ,! İ m e k > > f i i l i n i n § a n ı s l a r a bağlı olarak isimlerin sonuna eklenen çekim ekleri v u Şekildedir: B

Это книга. [eti knigı]

Bu kitaptır,

Это книга. [eti knigı]

Rusçada cümle kuruluşunu, en basit bir cümle tipini ele alarak öğrenmeye başla­ yalım. Önce böyle bir cümlede kullanacağımız sözcükleri Türkçe anlamlarıyla sı­ ralayalım.

это книга Это книга. Это урок. Это стол я студент Я студент

Bu evdir,

1. Rusça cümlede öğelerin sıralanışı Türkçeden farklıdır. Düzenli cümlede üç temel öğeden özne her iki dilde başa gelmekte, diğer iki öğe yer değiştirmek­ tedir.

книга [knîgı] kitap это [eti] bu(dur)

Это не стол, [eti ni stol]

Это дом. [eti dom]

en

Se

O Biz Siz Onlar

n

-jm. -sin. -d.r. -iz. -siniz. -lardır.

Bu dersimizdeki cümlelerde daha çok 3. Tekil Şahıs Zamiri olan «o»'nun «Imek» fiilinin çekimindeki karşılığı olan -dır"ı kullanacağız. Sonuna eklediğimiz ismin ses yapısına bağlı olarak «-dırAdir, -tır/-tir, -dur/-dür, -turMür» şeklinde karşınıza çıka­ caktır.

Я учитель. [ya uçltil']

Ben öğretmenim.

Я врач. [ya vraç]

Ben doktorum.

Это книга. [eti knlgı]

Bu kitaptır,

Это стол. [eti stol]

Bu masadır,

Это школа. [eti şkölı]

Bu okuldur,

Bu işaret zamiri, Türkçedeki "Bu" ve "Şu" sözcüklerinin ikisine karşılık da kullanılır.

Это урок. [eti urök]

Bu derstir,

Это стол. [eti stol]

Bu masadır.

Это окно. [eti aknö]

Şu penceredir.

Это комната. [eti kömnıtı]

Bu odadır.

Это д о м . [eti dom]

Şu evdir.

Это учитель. [eti uçftill

Bu öğretmendir.

Это врач. [eti vraç]

Şu doktordur.

Это студент. [eti student]

Bu öğrencidir.

ЭТО

Rusça basit cümlelerde dikkatinizi çeken diğer bir husus da, işaret edilen nesnenin Özellikle bilinen ve bir tane olduğunu belirleyen herhangi bir belirtme edatı (Artikel) yoktur. «Это книга, [eti knigı] Bu kitaptır.» cümlesindeki «kitap»'ın bilinen mi yoksa her­ hangi bir kitap olduğunu sözlü ya da yazılı anlatımdaki ifade şeklinden anlayacak­ sınız. Basit Rusça cümleleri Türkçeye çevirirken gerekli görülen durumlarda «bir» sözcüğünü doğrudan ekleyebilirsiniz. İleride bu anlamı karşılamak için isimlerin cinslerine göre, «bir»: один [adin] miktar sayısının kullanıldığını göreceksiniz. один стол один стул

«BEN

bir masa bir sandalye

-İM» CÜMLE KALIBI

Rus alfabesinin son harfi olan "я" aynı zamanda "ben" anlamındaki 1.Tekil Şahıs Zamiri'dir. Bunu bir meslek ya da sıfat adıyla birleştirdiğinizde ikinci basit cümle kalıbını elde etmiş olursunuz. Я [ya]

Ben

студент [student]

öğrenci

Я студент. [ya student]

Ben öğrenciyim,

38

-im.

°u cümlelerdeki boşlukları, parantez içinde verilen sözcüklerin Rusçası ile ta­ mamlayınız. 1 2 3 4 5 6

книга. (Bu) окно. (Şu) карандаш. (Bu) д о м . (Şu) стол. (Bu) школа. (Şu)

7 8 9

студент. (Bu) врач. (Şu) учитель. (Bu)

HIZLI RUSÇA

CÜMLE KALIPLARI

Birinci Basamak

Derslerimizde öğrendiğiniz cümle kalıplarını şematik olarak tekrarlamanız için bunları aşağıda göreceğiniz gibi çerçeve içinde veriyoruz. Bu kalıpları incelemek suretiyle, bu cümlelerde hangi cins sözcüğün nerede görev aldığını bi kere daha görmüş olacaksınız.

İşaret Zamiri

Nesnelerin İsmi

Это Это Это Это Это Это Это Это

книга. комната. карандаш, стол. школа. окно. студент, врач.

Şahıs Zamiri

Şahıs veya Meslek Adları

Я Ты Я Ты

студент. студент. врач. врач.

kim

кто [Мо]

-.-.,:';-.- : ı,.',a'-=3

Кто это? [kto eti]

Bu kimdir?

,ljw:,u*-,mss

студентка [studentkı]

Это студентка. [eti studentkı]

инженер Bnjıner] Эт о инженер.

(bayan) yüksek okul öğrencisi

Bu bayan öğrencidir.

mühendis Bu mühendistir.

Uygulama cevapları: 1. Это 2 Это 3. Это 4. Это 5. Это 6. Это 7. Это 8. Это 9. Это

41

русский [rûskiy] Он русский.

русская [rüskıyı] Она русская

он [on]

она [anâ]

Rus (erkeği) О (bay) Rus'tur.

Rus (kadını)

слово [slövı] Это слово.

O (bayan) Rus'tur.

O (eril cins)

Bu defterdir.

sözcük

слово

Bu sözcüktür.

evet

да [da] Да, я учитель.

Evet, ben öğretmenim.

O (dişi cins)

идя—ид

оно [anö]

O (orta cins)

герой [giröy] Он герой.

kahraman

hayır

нет [net] Нет, я не врач.

Hayır, ben doktor değilim.

музей [muzey] Это музей.

O kahramandır.

müze Bu müzedir. 'л

ц

Щ°

- • " • ' "• •' i ,1 • та-,—:

шесть

что [ştol Что это?

словарь [slavâr'J Это словарь.

defter

тетрадь [titrâf] Это тетрадь.

altı

[Şest'J

sözlük Bu sözlüktür.

здание [zdâniyı] Эт здание.

>ı-.

Bu cümlelerde boş bırakılan yerleri; cevap cümlelerinden hareketle tamamlayınız. 1 2 3. Кто 4. Что

-»Ш

pencere sözcük bina ısım

O (bay) öğrencidir. O (bayan) öğrencidir.

5 6

это? - Это стол. это? - Это врач. ? - Это студент. . . . ? - Это окно.

это? - Это словарь. это? - Это тетрадь.

2. İsimlerin yerine 3. Tekil Şahıs Zamiri koyunuz.

OLUMSUZ CÜMLE KALIBI

1. Это студент. 2. Это студентка. 3. Это земля. 4. Э т о здание. 5. Это урок. 6. Это окно. 7. Это дом.

Это Это Это Это Это Это Это Это

не не не не не не не не

İsimler книга. тетрадь. окно. комната. дом. студент. врач.

OLUMSUZLUK SÖZCÜĞÜ Это стол. Это школа. Это д о м . gibi basit olumlu cümleleri olumsuz yapmak için isimlerin önüne "değil" anlamını veren "не" sözcüğünü getirmek yeterlidir. Это стол. Это не стол. [eti ni stol]

Bu masadır. Bu masa değildir.

Это школа. Это не школа. [eti ni şkölı]

Bu okuldur. Bu okul değildir.

Örnek cümlelerde gördüğünüz gibi, olumsuzluk sözcüğü, basit cümlenin diğer ö­ ğelerinin yer ve yazılışlarında herhangi bir değişiklik gerektirmiyor. Sadece cümle­ nin anlamını olumsuz yapıyor. OLUMLU CÜMLE

OLUMSUZ

Это д о м . [eti dom] Bu evdir.

Это не д о м . [eti ni dom] Bu ev değildir.

Это земля. [eti ziml'â] Bu topraktır.

Это не земля. [eti ni ziml'â] Bu toprak değildir.

Это учитель. [eti u çit i Г ] Bu öğretmendir.

Это не учитель. [eti ni uçitil'] Bu öğretmen değildir.

Uygulama cevapları: 1.

1. что 2. кто 3. это 4. это 5. что 6. что

2 . 1 . он 2. она 3. она 4 . оно 5. он 6. оно 7. он

CÜMLE

6. dersten başlamak üzere çift numaralı derslerin sonunda "Ödev" başlığı altında çeşitli alıştırmalar göreceksiniz. Bu ödevleri mutlaka yapınız. Bunu izleyen çift numaralı dersin son sayfasında önceki ödevlerin yapılmış şekilleri verilecektir. Vermiş olduğunuz ödev cevaplarının doğru olup olmadığını bu doğru cevaplarla karşılaştırıp yanlışlarınızı görünüz ve bu konuları tekrar çalışınız. Ödevleri, kontrol için kurumumuza göndermeyiniz. -AAşağıdaki her bir resim için örneğe uygun cümle kurunuz.

-D4.

cümleleri кто ve что soru sözcükleri ile soru şekline koyunuz, örnek: Это инженер.

Кто это?

1. Это стол. 2. Это Иван. 3. Это школа. 4. Это студент. 5. Это д о м . 6. Это учитель.

5.

6.

-E-ВBu cümlelerin okunuşlarını yazınız.

Örnek: Он инженер.

Örnek: Это окно, [eti aknö]

-F-

-СBu sözcüklerin eksik harflerini tamamlayınız ve her sözcüğü üç kez yazınız с - стол 1. О...но 2. Кн...га З.До... 4. ...кола 5. Ст...дент 6. Учител... 7. Земл... 8. Кт...

ЯП

Кто он?

1. Она студентка. 2. Он врач. 3. Она русская. 4. Он русский. 5. Он учитель. 6. Она врач.

1. Это студент. 2. Это врач. 3. Это учитель. 4. Это студентка. 5. Это зданье. 6. Это имя. 7. Это д о м . 8. Это школа.

Örnek: ...тол

Bu cümleleri soru cümlesi yapınız.

Bu cümleleri Türkçeye çevirini z. 1. Кто это? 2. Это я. 3. Кто он? 4. Он русский. 5. Что это? 6. Это стол и стул. 7. Это карандаш и тетрадь. 8. Это не школа. 9. Она студентка. 10. Он врач.

-G-

HIZLI

Bu cümleleri Rusçaya çeviriniz. 1. Bu kitaptır. 2. Bu kitap değildir. 3. O (bay) kimdir? 4. O doktordur. 5. Bu nedir? 6. Bu penceredir. 7. Şu nedir. 8. Şu evdir. 9. O (bayan) Rus'tur. 10. O (bay) Rus'tur. 1 1 . Ben kimim? 12. Ben öğretmenim. 13. Bu sözlüktür. 14. Bu defter değildir. 15. Bu kimdir?

RUSÇA Birinci Basamak

-H-

мама [mâmı] Это мама.

anne

папа [pâpı] Это папа.

baba

Bu annedir.

Olumlu cümleleri olumsuz, olumsuzları da olumlu yapınız. 1. Это не словарь. 2. Это тетрадь. 3. Это студент. 4. Это не окно. 5. Это не карандаш. 6. Это не с т о л .

il

Ш7

брат [brat] Вот мой брат.

Bu babadır.

kardeş İşte benim kardeşim. ч\-?М • •.'••. .; г -» - Р

мой [тоу] Это МОЙ брат.

Друг [d гик] в ° т мой д р у г .

benim Bu benim kardeşim.

9*

£?&

arkadaş İşte benim arkadaşım.

fctöSSr

kız kardeş

сестра [sistrâ] Вон моя сестра.

İşte benim kız kardeşim.

sen

ты

Sen doktorsun.

Ты врач.

1-Г:.Г---У- :17 — " - - " • • ' • n ' r v , -еД-tTC.Tm—

Türk (erkeği)

турок [tûrık] Я турок.

Ben Türküm.

ММ

турчанка [turçânkı] Она турчанка.

biz

мы [mı] Мы дома.

Türk (kadını)

Biz evdeyiz.

evde

дома [doma] Кто дома?

O Türk kadınıdır.

• 1 ."'.İTtili/vseS

Kim evdedii"?

-„m. 'ıTz'z

benim (Erkek cins)

мой (M.p.) [rnoy] моя (Ж.р.) [maya] моё (Ср.р.) [mayo]

вы [VI] Вы дома?

benim (Dişi cins) benim (Orta cins)

sız Siz evde misiniz?

с - г : > ı: - ; J~rK.~,..~.~-ZTZ-T7,:~~S.:.'-•::,".:.:;_",=v"

-«ЙД, s.'.;Tsrv -n';Tr-VITEflL-:

.тт"- т'.т'вя"вы" .-ьдгял.т

вот [vot] Вот книга.

1

PIHHTıH" '". .

RUSÇA ŞAHIS ZAMİRLER!

-'УП'.Г'Т.-

işte (orada, uzakta)

/{!

EN, SEN, O... şahıs zamirlerinin karşılıkları aşağıdaki gibidir.

İşte masa (uzakta).

% rr'.:'ü.-P. ••i

семь [sem']

Onlarda evdedirler.

İşte kitap (yakında). >,•••,';,• У ) Из Учать (I)

читапонимазнаизуча-

Mastar Takısı

-ть

Anlamı okumak anlamak bilmek öğrenmek

J dersten başlayarak, Çekim Eki grubunu ( I , II) belirlemek amacıyla fiillerin ne I veya II koyacağız. Bu dersimizde öğreneceğimiz dört adet fiilin hepsi de y U P Çekim Eki ile çekilmektedir. Bunlar aynı zamanda düzenli çekilen fiillerdir.

I. GRUP FİİL ÇEKİM TABLOSU

+ю чита чита+ю читаю okuyorum okurum

ты +ешь чита чита+ешь читаешь okuyorsun okursun

И

о н , она, оно +ет чита чита+ет читает okuyor okur

Я читаю по-русски. Ты читаешь по-русски. Он (она, оно) читает по-русски. Мы читаем по-русски. Вы читаете по-русски. Они читают по-русски.

мы +ем чита чита+ем читаем

вы +ете чита чита+ете читаете

я ты он, она, оно мы вы они

Çekim Fiil Kökü понимапонимапонимапонимапонимапонима-

Я понимаю по-английски. Ты понимаешь по-английски. Он понимает по-английски. Мы понимаем по-английски. Вы понимаете по-английски. Они понимают по-английски.

(I) FİİLİNİN ÇEKİMİ Fiil Kökü зназназназназназна-

они

+ ЮТ

чита чита+ют читают okuyoruz okuyorsunuz okuyorlar okursunuz okuruz okurlar

Ben Rusça okuyorum. Sen Rusça okuyorsun. O Rusça okuyor. Biz Rusça okuyoruz. Siz Rusça okuyorsunuz. Onlar Rusça okuyorlar.

Çekim I. Grup Şahıs Çekim Eki +ю +ешь +ет +ем +ете +ют

Я знаю русский язык. Ты знаешь русский язык. Он знает русский язык. Мы знаем русский язык. Вы знаете русский язык. Они знают русский язык.

Çekim Kökü ve Çekim Eki зна +ю зна +ешь зна +ет зна +ем зна +ете зна +ют

En Son şekli знаю знаешь знает знаем знаете знают

Ben Rus dilini biliyorum. Sen Rus dilini biliyorsun. O Rus dilini biliyor. Biz Rus dilini biliyoruz. Siz Rus dilini biliyorsunuz. Onlar Rus dilini biliyorlar.

Читать ve понимать fiilleri ile по-русски ve benzeri sözcükler kullanıldığı halde; знать ve изучать fiilleri ile benzer anlamı karşılayan "русский язык" kalbi kullanılmaktadır. "По-русски" zarftır.

ПОНИМАТЬ (!) FİİLİNİN ÇEKİMİ Şahıs Zamiri

дТЬ

1. Grup Şahıs Çekim Eki +ю +ешь +ет +ем +ете +ЮТ

Çekim Kökü ve Çekim Eki понима+ю понима+ешь понима+ет понима+ем понима+ете понима+ют

Ben ingilizce anlıyorum. Sen ingilizce anlıyorsun. O ingilizce anlıyor. Biz ingilizce anlıyoruz. Siz ingilizce anlıyorsunuz. Onlar ingilizce anlıyorlar.

En Son şekli понимаю понимашь понимает понимаем понимаете noHHMâıoT__J

как (nasıl okumak) читать по-русски Rusça okumak

что (neyi bilmek) знать русский язык Rus dilini bilmek

ИЗУЧАТЬ (I) FİİLİN ÇEKİMİ

г— Şahıs Zamiri

Г

1. оно

Fiil Çekim I. Grup Şahıs Kökü Çekim Eki изуча+ю изуча +ешь изуча +ет изуча +ем изуча +ете изуча +ют

Çekim Kökü ve Çekim Eki изуча +ю изуча +ешь изуча +ет изуча +ем изуча +ете изуча +ют

En Son şekli изучаю изучаешь изучает изучаем изучаете изучают

Я изучаю английский язык. Ты изучаешь английский язык. Он изучает английский язык. Мы изучаем английский язык. Вы изучаете английский язык. Они изучают английский язык.

Ben ingiliz dilini öğreniyorum. Sen ingiliz dilini öğreniyorsun. O İngiliz dilini öğreniyor. Biz İngiliz dilini öğreniyoruz. Siz İngiliz dilini öğreniyorsunuz. Onlar İngiliz dilini öğreniyorlar.

RUSÇA'DA CÜMLE ÖĞELERİNİN SIRALANIŞI

Türkçe ve Rusça Cümle öğelerinin sıralanışı farklıdır Türkçede:

Özne + Tümleç + Yüklem Ben + Ankara'ya + gidiyorum. O + T + Y

Rusçada:

Özne + Yüklem + Tümleç Я + ё д у + в Анкару. O + Y + T

5. Кто . . . по-японски ( п о н и м а т ь ) ? 6. Они . . . русский текст (читать).

. _ bölümünde zarf olan fiil cümlelerini olumsuz şekle koyabilirken, tümleç ч münde isim soylu sözcük bulunan cümleleri şimdilik olumsuz yapmayacağız. 00 da ilerleyen derslerimizde öğreneceksiniz. Fiil cümlesinde, olumsuzluk takısı hemen fiilin önüne gelir. Olumlu cümle:

Я читаю по-русски.

Olumsuz cümle: Я не читаю по-русски. Он не хорошо читает. Она не понимает по-японски. Они не читают по-английски.

FİİL CÜMLESİNİN SORU YAPILMASI

Örneklerde görüldüğü gibi; Özne her iki dilde de başta yer alırken, Yüklem ile Tümleç yer değiştirmektedir. Bundan sonra öğreneceğiniz Rusça dil öğeleri ile kurallı cümle kurarken bu kalıbı kullanacaksınız. Я читаю по-русски. Он понимает по-русски. Мы знаем русский язык. Они изучают русский язык.

Ben Rusça okuyorum. О Rusça anlıyor. Biz Rus dilini biliyoruz. Onlar Rus dilini öğreniyorlar.

Basit fiil cümlesini doğrudan ses tonu ile soru yapabiliriz. Вы читаете по-русски. Вы читаете по-русски?

Böyle bir soruya, daha önce öğrendiğimiz gibi, hem kısa hem de tam cevap vermek mümkündür. Да, читаю. Да, я читаю по-русски.

F

Parantez içinde verilen fiillerin uygun şekilleri ile cümleleri tamamlayınız.

Evet, okuyorum. Evet, ben Rusça okuyorum.

İİL CÜMLESİNİN OLUMSUZ SORU YAPILMASI

УараЬТ

Örnek: Сейчас я . . . по-русски (читать). Сейчас я читаю по-русски. 1. Кто . . . по-английски (читать)? 2. Я . . . по-немёцки (понимать). 3. Она . . . русский язык (знать). 4. Мы . . . н о в ы й урок (изучать).

Siz Rusça metin okuyorsunuz. Siz Rusça metin okuyor musunuz?

CÜmle

örne

9 i n c l e olduğu gibi olumsuz cümleyi de ses tonu ile soru

Ь' не читаете по-русски. "e читаете по-русски?

и

У9и1а,

P*Cc*MMVeVaPlan: 1 Язык

Русский *"" текст.

4

КТ°

читает по-английски? 2. Я понимаю по-немёцки. 3. Она знает Мы изучаем новый урок. 5. Кто понимает по-японски? 6. Они читают

ikinci yol olarak, fiil cümlesinin öğelerinin yerleri değiştirilmek ve " л и ' sözcüğü eklenmek suretiyle soru yapılır. Вы читаете. Читаете ли вы?

Siz okuyorsunuz. Siz okuyor musunuz?

Вы понимаете п о - р у с с к и .

Siz Rusça anlıyorsunuz.

Понимаете ли вы п о - р у с с к и ? -Да, понимаю. - Д а , я понимаю по-русски.

Siz Rusça anlıyor musunuz? Evet, anlıyorum. Evet, ben Rusça anlıyorum.

-Acümlelerdeki boşlukları; и, а, но birleştirme sözcüklerinden uygun olanı ile ^marnlayınız. K:

1. Учителя ... ученики в классе. 2. Я читаю текст ... д и а л о г . 3. Я учитель, ... вы? 4. Мать д о м а , . . . я в школе. 5. Иван читает п о - т у р е ц к и , ... не понимает. 6. Я п о н и м а ю п о - н е м е ц к и , . . . не читаю.

BİRLEŞTİRME SÖZCÜKLERİ И, А, НО

ve и, a

Студент ... студентка в школе. Студент и студентка в школе.

fakat, ama а, но ЧТО ЗНАЧИТ СЛОВО

Bu sözcükler; sözcükleri, deyimleri ve cümlecikleri anlam tamamlama ve çatışmalarını birleştirmede kullanılırlar. İkişer adet cümlede kullanılışlarını görelim. Иван и Сергей - д р у з ь я . Он читает и понимает п о - р у с с к и . Это учебник, а это с л о в ф р ь . Он читает п о - р у с с к и , а вы? Я читаю п о - я п о н с к и , но не п о н и м а ю . Они п о н и м а ю т по а н г л и й с к и , но не читают.

w

İvan ve Sergey arkadaştırlar. O Rusça okuyor ve anlıyor. Bu ders kitabı ve bu da sözlüktür. O Rusça okuyor, peki ya siz? Ben Japonca okuyorum, fakat anlamıyorum. Onlar İngilizce anlıyorlar, fakat okumuyorlar.

da

da ...; hem

Bu kalıp, bir Rusça sözcüğün diğer dildeki anlamını sormada kullanılır. Anlamı sorulan sözcük tırnak ("...") işareti içine alınır. что Что значит... ? Что значит с л о в о ... ?

ne ... ne demektir? ... sözcüğü ne demektir?

Что значит слово " д о м " ? -Ev.

" Д о м " sözcüğü ne demektir?

Что значит с л о в о "учебник"? - Ders kitabı.

"Учебник" sözcüğü ne demektir?

hem

iki nesnenin benzer bir durum, ortam ya da eylemde bulunması ifade edıhrke' kullanılır. Все в классе: и с т у д е н т ы , и учителя. Они д о м а : и с ы н , и д о ч ь . Я изучаю и р у с с к и й , и английский языки. Я знаю и р у с с к и й , и английский языки. И мой брат, и я д о м а .

? KALIBI

Herkes sınıfta, hem öğrenciler hem de öğretmenler. Onlar evde; hem oğul hem de kız. Ben hem Rusça hem de ingilizce öğreniyorum. Ben Rus dilini de İngiliz dilini de biliyorum. Kardeşim ve ben evdeyiz.

КАК П О - Р У С С К И ... ? KALIBI

a

Şka dildeki bir sözcüğün Rusça karşılığını sormada bu kalıp kullanılır.

как Как по- р у с с к и ... ?

nasıl Rusçası

nasıldır?

Как по-русски "öğretmen"? - Учитель.

"Öğretmen" sözcüğünün Rusçası nasıldır?

Как по- русски "doktor"?

"Doktor" sözcüğünün Rusçası

- Врач.

nasıldır?

Как по- русски "Benim sözlüğüm"? - Мой словарь.

"Benim sözlüğüm" sözcüğünün R U s ç a nasıldır?

5. Что значит слово "книга"? 6. Как по-русски "okul"? 7. Что вы сейчас читаете? 8. Где они изучают урок? 9. Как вас зовут? 10. Как ваше имя?

Her iki kalıpta da, anlamı sorulan sözcüğün dışında diğer sözlüklerde herharmi b değişiklik olmamaktadır.

-AParantez içindeki sözcüklerin uygun şekli ile soruları cevaplandırınız. Örnek:

Кто вы (студент)? - Мы студенты. 1. Где вы сейчас (класс)? 2. Где ваши книги (стол)? 3. А где ваши словари (сумка)? 4. Что вы читаете (текст)? 5. Как он читает по-русски (хорошо)? 6. Кто там (инженер)? 7. Какой язык он изучает (английский)? 8. Где слова (словарь)? -В-

Aşağıdaki cümleleri Türkçeye çeviriniz. 1. Я читаю и понимаю по-русски. 2. Он читает по-японски, но не понимает. 3. Иван знает русский язык хорошо. 4. Все изучают английский язык.

150

9ulama cevapları: А. 1 - Сейчас мы в классе. 2. - Мой книги на столе. 3 - Они в сумке. 4. - Я язь ° Т е к с Т - 5- - Он читает по-русски хорошо. 6. - Инженер там. 7. - Он изучает английский Ык £ - 8. -Они в словаре. 4 и . ^ u s c a okuyor ve anlıyorum. 2. O Japonca okuyor, fakat anlamıyor. 3. ivan Rus dilini iyi biliyor. 7 r*es ingiliz dili çalışıyor. 5. "Книга" sözcüğü ne demektir? 6. "Okul" sözcüğünün Rusçası nasıldır? г Ç'^di ne okuyorsunuz? 8. Onlar dersi nerede çalışıyorlar? 9. Sizi nasıl çağırırlar? 10. Sizin adınız Па

eve

HIZLI RUSÇA

Kim eve gidiyor? - Г.-Т.'-'ПУТГТТ-"

с

ШШШГШГщЩШШШШ говорить (II) [gıvarif] Я говорю по-русски.

-U"";;v7r":"";;;ra":;;zT-ı"~ısız"""

работать (I) [rabötıf] Он работает в школе.

работа [rabötı] Это моя работа.

oraya O (bayan) oraya gidiyor.

konuşmak Ben Rusça konuşuyorum. Г22ГП£2Е2£ПХ~

çalışmak O okulda çalışıyor.

диалог [dialök] Он читает новый диалог.

плохо [plöhı] Кто читает плохо?

iş, çalışma Bu benim isimdir.

diyalog О yeni diyalogu okuyor. Е?= Я ИДУ BEN GİDİYORUM ТЫ ИД+ЕШЬ -• ТЫ ИДЁШЬ SEN GİDİYORSUN ОН (ОНА, ОНО) ИД+ЕТ -• ОН ИДЁТ О GİDİYOR МЫ ИД+ЁМ -> МЫ ИДЁМ BİZ GİDİYORUZ SİZ GİDİYORSUNUZ В Ы ИД+ЁТЕ - > В Ы ИДЁТЕ ONLAR GİDİYORLAR ОНИ ИД+УТ -> ОНИ ИДУТ Bu fiilin çekimlerinde farklı olarak göze çarpanlar şunlardır:

туда [tudâ] сюда [südâ] д о м о й [damöy] куда они идут

oraya buraya eve

пегеУе

onlar gidiyorlar

Я ПИШУ.

+У

Я ИДУ

+У

ТЫ ПИШЕШЬ.

+ЕШЬ

ТЫ ИДЁШЬ

+ЁШЬ

ОН (ОНА, ОНО) ПИШЕТ.

+ЕТ

ОН (ОНА, ОНО) ИДЁТ

+ЁТ

МЫ ПИШЕМ.

+ЕМ

МЫ ИДЁМ

+ЁМ

ВЫ ПИШЕТЕ.

+ЕТЕ

ВЫ ИДЁТЕ

+ЁТЕ

ОНИ ПИШУТ.

+ут

ОНИ ИДУТ

+УТ

КАК "NASIL" SORU SÖZCÜĞÜ

1. tekil ile 3. çoğul şahısta takılar +Ю ve +ЮТ değil +У ve +УТ seklindedir. İkincisi ise, şahıs çekim eklerinin vurgulu olmasıdır. Rusçada, içinde -e harfi b u l u n i , sözcüklerde bu harfin bulunduğu hece vurgulu hece olur. Ayrıca başka bir hece vurgu bulunmaz. "Nereye" soru kelimesi olan куда ile soruya verilen cevapta şimdilik aşağı sözcükleri kullanacaksınız.

ИДТИ (I)

ПИСАТЬ (I) ( o u i )

GİTMEK (yayan olarak)

a

tesJı'" 6 y a p ı l a n ' § ' п N A S I L olduğunu öğrenmek için yöneltilen bu soruya cevap eden sözcük ZARF'tır. Eylemin nitelik ve niceliğini bildiren sözcüklere ZARF üstünr L S Ç a c ü m l e d e Çekime uğramadan kullanılan sözcüklerdendir. Ancak n

nest...

34611 34612 34613 34614 34615