Mor Patates Nerede Yetişir

Mor patatesler, normal patateslerin mor renkli olanlarıdır ve daha sağlıklı oldukları iddia edilmektedir. Patatesin bu çeşidinin mor kabukları vardır ve daha etli çeşitleri bulunmaktadır. Renkleri, pigment üreten moleküllerin yüksek seviyelerinden gelmektedir ve bu pigmentler sayesinde bu patates cinsinin birçok sağlık faydaları bulunmaktadır. Bu yazıda mor patatesler hakkında bilgiler bulunmaktadır.

Mor Patatesin Benzersiz Özellikleri

Mor patatesler, beyaz etli nişastalı türevine göre daha zengin bir patates cinsidir. Bu yumrular antosiyaninler adı verilen aktif moleküller bakımından zengindirler. Antosiyaninler, meyveler, kırmızı üzüm, kırmızılahana ve tabii ki mor patates dâhil olmak üzere birçok meyve ve sebzenin yoğun renginden sorumlu olan fenolik bileşiklerdir. Bu fenolik bileşikler patatesleri patates yanması (kendini savunma) gibi hastalıklardan korumaktadırlar. Patetesin bu mor çeşidi tatlı ve nişastalıdır. Ayrıca bazıları mor kabuklu çeşitleri de olabilir. Hepsi, konsantrasyonlarda küçük farklılıklar gösteren yüksek miktarda fenolik bileşik içermektedir.

Mor Patates Nereye Özgüdür?

Mor patatesler Peru ve Bolivya&#;ya özgü bir patates cinsidir fakat başka çeşitleri Orta ve Güney Amerika&#;nın bazı bölgelerinde bulunabilir. Öncelikle yavaş yavaş, Asya ülkelerine tanıtılan bu patates cinsi daha sonra Japonya&#;nın Okinawa adasında popüler hale gelmiştir. Günümüzde ise, bu cins uluslararası gurme yiyecekler satan her süpermarkette bulunabilecek kadar yaygın bir pazara ulaşmıştır. Ayrıca bu patatesi cazip kılan rengi kadar kabuğu ile yenilebiliyor olmasıdır. Yapılan araştırmalara göre, bu patateslerdeki antioksidan seviyelerini, antosiyaninlerin varlığı nedeniyle beyaz etli patatesten kat daha yüksek olduğu ortaya konulmuştur. Ve uzmanlar tarafından bu besin değeri yüzünden yemeklerde mor patates tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Bu patates türünün içeriğindeki antosiyaninler ve vitaminlerin kanser dâhil birçok kronik hastalıkları baskıladığı yapılan birçok araştırma sonucunda tespit edilmiştir.

Mor Patatesin Faydaları

Mor patateslerdeki antosiyaninler diyabet, obezite ve kalp hastalığına karşı savaşmaktadır. Ayrıca bağırsak, karaciğer ve beynin iltihaplanmasına neden olan serbest radikalleri de ortadan kaldırmaktadırlar. Mor patatesin sağlık açısından birçok yararı vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Antikanser etkilere sahiptir
Klinik çalışmalar, mor etli patateslerin tümör oluşumunu baskıladığını göstermektedir. Ayrıca bağırsak, kalın bağırsak ve bağ dokusu ile ilgili düşük boyutlu tümör ve poliplerinde % 50 azaldığı tespit edilmiştir. Bu yumru köklerdeki baskın antosiyaninler, peonidin ve siyanidin olarak tanımlanmıştır. Bu moleküller inhibe hücre bölünmesi ve büyüme kanser hücrelerindedir. Araştırmacılar ayrıca bu patateslerle beslenen deneklerde diğer proliferatif belirteçlerde bir azalma olduğunu bildirmişlerdir. Birkaç mor patates klonu (Perulu, Okinavan, vb.) mevcuttur ve geliştirilmektedir. Bunlar daha fazla araştırma ve doğrulama ile insanlarda antikanser ajanlar olarak kullanılabilirler.
Düşük tansiyonu (Hipertansiyon) düzenler
Mor patates ekstraktlarının hipertansiyonu olan kişilerde kan basıncını düşürdüğü tespit edilmiştir. Denekler dört hafta sonra % 3,5 damla olarak sistolik kan basıncı ve bir % 4,3 damla olarak diastolik kan basıncı göstermişlerdir. Kan düzeylerine lipidler ve glukoz hiçbir etkisi olmamış, deneklerin vücut ağırlıkları da değişmeden kalmıştır. Bu gözlemlerden antosiyaninler, vitaminler ve potasyum sorumludur. Bu yüzden düzenli miktarda patates tüketenlerde damar sertliği ait arterlerin dolayı oluşan kolesterol birikimi ve yaşlanma belirtilerini azaltabilir. Bu nedenle, mor patates sadece hipertansiyonu kontrol etmekle kalmaz, aynı zamanda kardiyovasküler hastalıkları da önleyebilir.
Sindirim ve bağırsak sağlığını geliştirir
Sindirimden sonra, mor patates polifenolleri bağırsak sağlığını destekleyen aktif molekülleri serbest bırakır. Yapılan çalışmalar, bu moleküllerin GI sistemi ve kolon kanserlerini engellediğini göstermektedir. Mor patates antosiyaninler, bağırsak hücrelerini iltihaplanma ve serbest radikal hasarından korur. Ayrıca bu polifenoller, iyileştirici demirin aşırı emilimini de durdurabilir.
Karaciğer fonksiyonunu korur
yılında mor patates antosiyaninlerin hayvan karaciğer hasarı üzerindeki etkisini incelemek için bir çalışma yapılmıştır. Yapılan bu çalışma sonuçlarında, deneklerde artmış antioksidan aktivite olduğu ortaya çıkmıştır. Bu aktif moleküller, karaciğerde yavaş alım, metabolizma ve yağların depolanmasını içerir. Bu nedenle bu etkiler fare modellerinde kronik alkolsüz yağlı karaciğer hastalığının (NAFLD) başlamasını önleyebilir. Ayrıca bu antosiyaninler karaciğeri enflamasyona ve farelerde alkol kötüye kullanımından kaynaklanan kimyasal strese karşı koruma sağladığı bulunmuştur.
Mor patatesler vücuttaki yağ birikimini durdurarak kilo kaybına yardımcı olabilir. Bu nedenle patatesleri diyete eklemek, popüler inanışın aksine obezite riskini azaltır. Mor patates, zengin ve koyu rengi nedeniyle popüler bir gıda boyasıdır. Doğal bir öz olarak, sodyum nitrit gibi kimyasal renklendiricilerle değiştirilebilir. Pembeden siyaha tonlar için sosislere, keklere, ekmeğe, keklere ve diğer gıda dışı öğelere mor veya kırmızı patates eklemek mümkündür. Sıçanlar üzerinde yapılan klinik çalışmalar, diyabetli hastalarda mor patateslerin güvenliğini kanıtlamaktadır. Bu nedenle flavonoidler kan şekeri ve lipit seviyelerini azaltır. Ayrıca tip II diyabetli bireylerde insülin duyarlılığını arttırırlar. Mor patateslerin bu faydaları antioksidan açısından zengin biyokimyasal profillerine atfedilir.

Mor Patateslerin Biyokimyasal Profili

Çoğu renkli patates çeşidi, beyaz patates ile benzer beslenme durumuna sahiptir. Eşdeğer miktarda karbonhidrat, lif, protein, mineral ve vitaminler içerirler. En büyük fark biyokimyasalların konsantrasyonudur ve bu bir renkten diğerine değişir. Mor patatesler son derece yüksek miktarda antosiyaninlere, karotenoidlere ve fenolik asitlere sahiptir. Mor renkli patates, beyaz renklisine göre iki kat daha fazla fenolik asit konsantrasyonu içerir. Bu asitlerin yüksekliği, diğer patates çeşitlerine göre mor patates türünde üç veya dört kat daha fazladır.
İnert fenolik asitler klorojenik asit, protokateknik asit, vanilik asit ve p-kumarik asittir. Mor renkli patates yaklaşık g mg 5,5 mg ila 35 arasında flavonoidler (antosiyaninler) içerir. Baskın antosiyaninler arasında, petunidin, peonidin, siyanidin, pelargonidin ve malvidin bulunmaktadır. Diğer flavonoidler arasında kateşin, epikateşin, eriodisitol, kaempferol ve naringenin bulunur. Bilimsel verilere göre, mor patateslerin normal beyaz olanlardan daha üstün olduğunu göstermektedir.

Mor Patates Tarifi

Pişirmeye başlamadan önce, mor patateslerin tam olarak beyaz olanlara benzediği bilinmelidir. Mor renkli patateslerin tadı patlıcan tadına benzemez ve aynı şekilde kırmızı renkli patateste pancar gibi tadı olmaz. Bu göz önünde bulundurularak tatları hakkında kimse yanılgıya düşmemelidir. Bu renkli patatesler neredeyse tüm yemek tariflerinde kullanabilir.

Mor Patatesin Yan Etkileri

Mor patateslerin hiçbir toksisitesi veya yan etkisi kanıtlanmamıştır. Bu patateslerin ilaçlarla etkileşimlerine ışık tutan neredeyse hiç deneme yoktur. Bunları aşmanın bir dezavantajı kan pıhtılaşması ile ilgili sorunlar olabilir. Yüksek miktarda antosiyanin, antikoagülanlar ve kan sulandırıcılar mor patates ile etkileşime girebilir. Bu nedenle, bu patateslerin güvenliği hakkında bir sağlık uzmanına veya beslenme uzmanına danışılması önemlidir. Ayrıca tıbbi geçmişe bağlı olarak bu patates türünün alımı sınırlandırılması tavsiye edilebilir.
Mor renkli patatesler doğanın harikalarından biridir. Yüksek miktarda flavonoidlerin ve fenolik asitlerin varlığı, bu patatesleri anti-obezite, sindirim ve antikanser özellikleri verir. Patates antosiyaninler kalbi, karaciğeri, beyni ve bağırsakları enflamatuar hastalıklardan da koruyabilir. Bu nedenle normal nişastalı patatesler yerine kullanması önerilmektedir.

Kaynakça:
funduszeue.info
funduszeue.info

Yazar: Özlem Güvenç Ağaoğlu