Alerji Ilaçlarının Zararları
Kemoterapi İlaçlarının Yan Etkileri
5-Fluorouracil (5-FU, Fluorouracil)
5-Flurouracil tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
 | Diyare (ishal) |
| Bulantı ve arada sırada kusma |
| Stomatit (ağız yarası) |
| İştahsızlık. |
| Gözlerde sulanma, ışığa hassasiyet (fotofobi) |
| Tad değişiklikleri, infüzyon sırasında ağızda metalik tad |
| İlacın verildiği damar boyunca renkte koyulaşma |
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
5-Flurouracil tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir (hastaların %10-29’unda ortaya çıkar):
| Cilt reaksiyonları: Ciltte kuruma, çatlama, soyulma. Ciltte koyulaşma (hiperpigmentasyon), önceden ışın tedavisinin uygulandığı bölgenin koyulaşması (radyasyonu hatırlatma sendromu). |
| Saçlarda incelme. |
| Tırnak değişiklikleri – renk değişikliği, tırnak kaybı (nadir) |
| El-ayak sendromu (Palmar-plantar erytrodisestesi veya PPE) –ciltte pul pul soyulma, el içinde ve ayak tabanlarında ödem, kızarıklık, ağrı ve/veya soyulma. Genellikle hafiftir, tedavinin başlaması ile 5-6. haftalar ortaya çıkar. İlaç dozunun azaltılmasını gerektirebilir. |
5-Fluorouracil ile ilgili ciddi reaksiyonlar: göğüs ağrısı, EKG değişiklikleri ve kalp enzimlerinde artış – bunlar kalp sorunlarını gösterebilir. Bu semptomlar çok nadirdir, fakat önceden kalp rahatsızlığı olan hastalarda görülebilir.
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Bevacizumab tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Genel halsizlik |
| Ağrı |
| Karın ağrısı |
| Bulantı ve Kusma |
| İştahsızlık |
| Kabızlık |
| Üst solunum yolu enfeksiyonu |
| Lökosit sayısında düşme. (Enfeksiyon gelişme riskini arttırır) |
| İdrarda protein görülebilir |
| Burun kanaması |
| İshal |
| Saç ve kıllarda dökülme |
| Ağızda yara |
| Baş ağrısı |
Bevacizumab tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Nefes darlığı |
| Baş dönmesi |
| Kan basıncında yükselme |
| Kilo kaybı |
| Kaslarda ağrı |
Aşağıda yer alan yan etkiler Bevacizumab tedavisine bağlı nadiren ortaya çıkan fakat önemli yan etkilerdir.
| Mide perforasyonu / yara iyileşmesi gecikme |
| Kanama (ciddi kanama) |
| Hipertansif kriz (kan basıncında yükselme) |
| Nefrotik sendrom – idrarda protein düzeyinde artış, kanda da düşüş olabilir. Özellikle göz çevresinde, el ve ayaklarda şişme olabilir. |
| Önceden antrasiklin bazlı tedavi veya göğse ışın tedavisi alanlarda konjestif kalp yetmezliği gelişebilir. |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Bleomycin tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Ateş ve titreme |
| Cilt reaksiyonları: kızarıklık, ciltte koyulaşma, incelme, soyulma |
| Tırnaklarda incelme |
| Saç ve kıllarda dökülme |
Bleomycin tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Bulantı ve kusma. |
| İştahsızlık ve kilo kaybı |
| Ağızda yara. |
| Akciğer sorunları: pnömoni |
| Daha önce ışın tedavisi uygulanan bölgede koyulaşma olabilir. |
Nadiren ortaya çıkan fakat önemli yan etkiler:
| Kalp krizi veya inme |
| Ciddi alerjik reaksiyon (anafilaksi) tedavi sırasında ve tedaviden sonra da ortaya çıkabilir: döküntü, yüzde kızarıklık, kan basıncında düşme, nefes almada zorlanma olur ise hemen hekiminizle iletişime geçiniz. |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Capecitabine tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Eritrosit sayısında düşme (Kansızlık) |
| Yorgunluk |
| İshal |
| El-ayak sendromu (Palmar-plantar erythrodysesthesia veya PPE) -ciltte döküntü, el / ayaklarda şişme, kızarıklık, avuç içinde veya ayak tabanlarında ağrı veya ciltte kızarıklık ve soyulma olabilir. Genellikle hafiftir ve yan etki olarak tedaviyi takiben 2 hafta içinde meydana gelir. İlaç dozunun azaltılması gerekebilir bu nedenle bu sorunu hekiminize bildirmelisiniz. |
| Bulantı ve kusma |
| Dermatit |
| Karaciğer enzimlerinde artış |
Capecitabinetedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| İştahsızlık |
| Karın ağrısı |
| Lökosit sayısında düşme. (Enfeksiyon gelişme riskini arttırır). |
| Trombosit sayısında düşme. (Kanama riskini arttırır). |
| Ağızda yara |
| El ve ayaklarda karıncalanma |
| El / ayaklarda şişme |
| Ateş |
| Kabızlık |
| Gözlerde kızarıklık, göz yaşında artış |
| Nefes darlığı |
| Baş ağrısı |
| Göğüste, sırtta, kaslarda, eklemlerde ve kemiklerde ağrı |
| Baş dönmesi |
| Uykusuzluk |
| Sıvı kaybı |
| Öksürük |
| Denge kaybı |
| Tırnak değişiklikleri, ciltte koyulaşma |
| Tad alma duyusunda değişiklikler |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Carboplatin (Carbosin, Paraplatin)
Carboplatin tedavisi alan hastalarda (%30’undan fazlasında) aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir:
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Bulantı ve kusma genellikle tedaviyi takiben 24 saat içinde meydana gelir. |
| Tad değişiklikleri |
| Saç kaybı |
| Halsizlik |
| Kan sonuçlarında anormallik: anormal magnezyum düzeyi |
Carboplatin tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Tedavi bölgesinde yanma |
| Karın ağrısı |
| Diyare (ishal) |
| Kabızlık |
| Stomatit (ağız yarası) |
| Enfeksiyon |
| Periferal nöropati: Sık görülmemekle birlikte parmak uçlarında duyu azalmasına ve ağrıya neden olarak önemli bir yan etkidir. Tedavi devam ettikçe parmak uçlarında duyu kaybı, ağrı ve batma duyusu devam edebilir ve yürümede zorlanma olabilir. Tedavi sırasında bu yan etkinin şiddeti artabilir ve doktorunuz tedavi dozunu azaltma kararı alabilir. |
| Santral toksisite: Nadirdir fakat 65 yaşın üstündeki hastalarda gelişme riski artmıştır. Bu yan etkinin varlığını gösteren şikâyetler yorgunluk, bilinç düzeyinde değişiklik, görmede değişiklik ve kulaklarda çınlamadır. |
| Nefrotoksisite: Carboplatin yüksek dozda veya böbrek sorunu olan insanlara uygulandığında daha sıktır. |
| İşitme kaybı (ototoksisite). |
| Elektrolit düzeylerinde anormallik (sodyum, potasyum, kalsiyum) |
| Karaciğer enzimlerinde anormallik (SGOT, alkalen fosfataz) |
| Kardiyo-vasküler olaylar: Nadir olmakla birlikte carboplatine bağlı kalp yetmezliği, kanda pıhtılaşma olabilir, %1’den azı yaşamı tehdit edici. |
| Alerjik reaksiyonlar olabilir. Tedavi sırasında meydana gelebilir. Kaşınma, ciltte döküntü, nefes darlığı veya uyuşukluk bu sorunun varlığını gösterebilir (özellikle hasta öncesinde cisplatin aldı ise) |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Cetuximab tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Döküntü (akne-benzeri) |
| Genel halsizlik |
| Ateş |
| Magnezyum düzeyinde düşme |
Cetuximab tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Bulantı ve kusma |
| İshal |
| Kabızlık |
| İştahsızlık |
| Baş ağrısı |
| Karın ağrısı |
| Tırnaklarda değişiklik – tırnak etlerinde kızarıklık |
| Ağızda yara |
| El / ayaklarda şişme |
| Uykusuzluk |
| Kaşıntı |
| Kan sayımında düşme (Kansızlık) |
| Öksürük |
Tedavi sırasında titreme, ateş, nefes darlığı nadiren de olsa olabilir. Tedavi öncesi hekiminizin önerdiği ilaçları almayı unutmayınız.
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Cisplatin tedavisi alan hastalarda (%30’undan fazlasında) aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir:
| Bulantı ve kusma. Bulantı tedaviyi takiben 1 hafta boyunca sürebilir. Tedaviden önce ve tedaviden sonra bulantıyı önleyici ilaçlar kullanılmalıdır. |
| Uygulanan ilaç dozuna bağlı olarak tedaviden 10-20 gün sonra, genellikle düzelebilen böbreklere ilişkin sorunlar görülebilir. |
| Kan sonuçlarında anormallik: (magnezyum, kalsiyum ve potasyum düzeyinde düşme) |
| Lökosit sayısında düşme (enfeksiyon gelişme riskini arttırabilir) |
| Eritrosit sayısında düşme (yorgunluk gelişme riskini azaltabilir). |
| Tad değişiklikleri |
| Saç kaybı |
| Halsizlik |
Cisplatin tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Periferal nöropati: Sık görülmemekle birlikte parmak uçlarında duyu azalmasına ve uyuşmaya/ağrıya neden olarak önemli bir yan etkidir. Tedavi devam ettikçe parmak uçlarında duyu kaybı, ağrı ve batma duyusu devam edebilir ve yürümede zorlanma olabilir. Tedavi sırasında bu yan etkinin şiddeti artabilir ve doktorunuz tedavi dozunu azaltma kararı alabilir. Nörolojik etkiler iyileşmeyebilir. |
| İşitme kaybı, kulaklarda çınlama |
| İştahsızlık |
| Tad değişiklikleri, metalik tad |
| Karaciğer fonksiyonlarını gösteren tetkiklerde artış. Tedavi kesildikten sonra bu sorun düzelir. |
| Saç kaybı |
| Doğurganlık etkilenebilir. Bu konuyu gerekirse hekiminizle konuşmalısınız. |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Cyclophosphamide (Endoxan, Alkyloxan)
Cyclophosphamidetedavisi alan hastalarda (%30’undan fazlasında) aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir:
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici olarak azalabilir. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Saç kaybı. Geçici – genellikle tedavi başlangıcını takiben 3–6 haftalarda başlar. Saçlar tedavinin bitimi ile tekrar uzamaya başlar, renk ve/veya yapı açısından farklı çıkabilir. |
| Bulantı-kusma, yüksek dozlarda daha fazla görülebilir, genellikle tedaviden 6–10 saat sonra başlar. |
| İştahsızlık |
| Çocuk sahibi olma yeteneğiniz etkilenebilir, bu konuyu hekiminizle konuşmalısınız. |
| Cilt ve tırnaklarda renk değişikliklerine neden olabilir. |
Cyclophosphamidetedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| İshal |
| Ağızda yaralar |
| Mesane iritasyonu ve kanama (hemorajik sistit) |
Geç etkiler:
| Cyclophosphamide tedavisinden sonra az da olsa lösemi gelişme riski artar. |
Yükarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Dacarbazine tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Tedavi uygulama bölgesinde yanma |
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Bulantı ve kusma |
| İştahsızlık |
Dacarbazine tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Grip benzeri şikâyetler (titreme, ateş, ağrı). |
| El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma. |
| Güneş ışınlarına duyarlılık |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Dactinomycin tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Saç ve kılarda dökülme |
| Bulantı ve kusma (Birkaç saat veya gün içinde gelişebilir). |
| Ağıda yara (bir hafta sonra gelişebilir). |
| İshal (Birkaç gün veya hafta içinde gelişebilir). |
| Cilt sorunları (kızarıklık, soyulma). |
| Işığa duyarlılık |
Dactinomycin tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| İştahsızlık |
| Yorgunluk |
| Daha önce ışın tedavisi uygulanan bölgede koyulaşma olabilir |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Docetaxel tedavisi alan hastalarda (%30’undan fazlasında) aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir:
| Lökosit sayısında düşme. (Enfeksiyon kapma ihtimaliniz artar) |
| Eritrosit sayısında düşme (anemi) |
| Kilo artışı ile kendini gösteren sıvı retansiyonu, ayak bileklerinde veya karın çevresinde ödem. |
| Tedavi sayısı arttıkça periferal nöropati (el ve ayaklarda uyuşma ve ağrı) görülebilir. Bu sorunu doktorunuza bildirmelisiniz. |
| Bulantı |
| İshal |
| Ağızda yaralar |
| Saç kaybı |
| Yorgunluk ve halsizlik |
| Enfeksiyon |
| Tırnak değişiklikleri (Docetaxel tedavisi sırasında el ve ayak tırnaklarında renk değişiklikleri görülebilir. Nadir de olsa tırnaklar düşebilir. Docetaxel tedavisinin bitiminden sonra genellikle tırnaklar tekrar uzar) |
Docetaxel tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Kusma |
| Kas/kemik/eklem ağrısı |
| Trombosit sayısında düşme (Bu kanama ihtimalini arttırır) |
| Karaciğerin çalışmasını gösteren tetkiklerde artış olabilir. Tedavi sonlandırıldığında bu sorun düzelir. |
Tedavi sırasında ortaya çıkan yan etkiler:
| Alerjik reaksiyonlar (nefes darlığı, yüzde kızarıklık, ateş, kan basınca düşme). Nadir görülür, genellikle birinci veya ikinci tedavide meydana gelebilir. Sıklığı tedaviden bir gün önce hekiminizin başlamanızı önerdiği ilacı (Dekort) kullanmanızla azalır. Tedavi sırasında alerjik reaksiyonların oluşma ihtimali açısından sağlık personeli tarafından izlenmektesiniz. |
| Tedavi bölgesine ilişkin reaksiyonlar (nadir ve genellikle hafiftir, ven boyunca koyulaşma, kızarıklık, ciltte kızarıklık veya kuruluk, damarlarda şişme) |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Doxorubicin (Adriablastin, Adriamycin)
Doxorubicin tedavisi alan hastalarda (%30’undan fazlasında) aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir:
Erken dönemde: (Tedaviden sonra bir hafta içinde ortaya çıkar)
| İlacın uygulandığı bölgede ağrı |
| Bulantı veya kusma |
Geç dönemde: (Tedaviden sonra iki hafta içinde ortaya çıkar)
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Stomatit (ağız yarası) |
| Saç ve beden kıllarında dökülme (alopesi). Tedavi sırasında çoğu hastada saç ve beden kıllarının bir kısmı veya tümü dökülebilir. Fakat tedavinin bitimi ile tekrar uzamaya başlayacaktır. |
Doxorubicin tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
Erken dönemde: (Tedaviden sonra bir hafta içinde ortaya çıkar)
| Gözlerde sulanma |
| Tedaviden sonra 1–2 gün içinde idrarınız kırmızı, kahverengi, turuncu veya pembe renkte olabilir |
Geç dönemde: (Tedaviden sonra iki hafta içinde ortaya çıkar)
| Tırnaklarda koyulaşma |
| Önceden ışın tedavisinin uygulandığı bölgede koyulaşma |
| Doğurganlık sorunları – (yaklaşık hem erkeklerin hem de kadınların %10’unda meydana gelebilir – tedaviden önce hekiminizle bu konuyu konuşmalısınız) |
Doxorubicin’in ciddi fakat sık görülmeyen yan etkilerinden birisi kalbin pompalama gücünün azalmasıdır. Yaşamınız boyunca belli bir miktarda doxorubisin alabilirisiniz. Bu dozun miktarı göğüse ışın tedavisi aldıysanız, yaşınız ilerlemiş ise ve kalp açısından zararlı olan başka bir ilaç kullandıysanız azalabilir. Tedaviden önce hekim bu nedenle kalp fonksiyonlarınız değerlendirmek için sizden bazı tetkikler yaptırmanızı isteyebilir. Kalp açısından doza bağlı kalp sorunları tedavinin bitiminden 7–8 yıl sonra bile ortaya çıkabilir.
Geç yan etkiler:
Doxorubicin tedavisinden yıllar sonra lösemi gibi kan kanserlerinin gelişme olasılığı nadir de olsa vardır.
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Doxorubicin liposomal (Caelyx)
Tedavi sırasında ortaya çıkan sorunlar
| Tedavi sırasında yüzde kızarıklık, nefes darlığı, yüzde şişme, baş ağrısı, sırt ağrısı, göğüste ve boğazda sıkışma ve kan basıncında düşme (Hipotansiyon) olabilir. Nadiren ortaya çıkar ve tedavinin durdurulması veya veriliş hızının azaltılması ile geçer. |
Doxorubicin liposomal tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Kan sayımında düşme. Lökosit ve eritrositte geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık riski artar. |
| El-ayak sendromu (Palmar-plantar erythrodysesthesia veya PPE) -ciltte döküntü, el / ayaklarda şişme, kızarıklık, avuç içinde veya ayak tabanlarında ağrı veya ciltte kızarıklık ve soyulma olabilir. Genellikle hafiftir ve yan etki olarak tedaviyi takiben 5-6 hafta sonra görülür. İlaç dozunun azaltılması gerekebilir bu nedenle bu sorunu hekiminize bildirmelisiniz. |
| Ağızda yara |
Doxorubicin liposomal tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Bulantı ve kusma |
| Kan sayımında düşme (trombosit sayısında düşme). Kanama riski artabilir. |
| Halsizlik |
| Saç ve kıllarda dökülme |
| Kabızlık |
| İştahsızlık |
| İshal |
| Tedaviyi takiben 48 saat boyunca idrar kırmızı veya turuncu renkte olabilir. |
| Daha önceden ışın tedavisi uygulanan bölgede koyulaşma olabilir. |
| Tırnaklarda koyulaşma olabilir. |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Epirubicin (Farmorubicin)
Epirubicin tedavisi alan hastalarda (%30’undan fazlasında) aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir:
Erken dönemde: (Tedaviden sonra bir hafta içinde ortaya çıkar)
| İlacın uygulandığı bölgede ağrı |
| Bulantı veya kusma |
| 1–2 gün boyunca idrarınız kırmızı olacaktır. |
Geç dönemde: (Tedaviden sonra iki hafta içinde ortaya çıkar)
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma olabilir. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Stomatit (ağız yarası) |
| Saç ve beden kıllarında dökülme (alopesi). Tedavi sırasında çoğu hastada saç ve beden kıllarının bir kısmı veya tümü dökülebilir. Fakat tedavinin bitimi ile tekrar uzamaya başlayacaktır. |
| Bulantı ve kusma |
| Yorgunluk |
| Adetten kesilme |
Epirubicin tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
Erken dönemde: (Tedaviden sonra bir hafta içinde ortaya çıkar)
| Önceden ışın tedavisinin uygulandığı bölgede koyulaşma (radyasyonu hatırlatma sendromu) |
Geç dönemde: (Tedaviden sonra iki hafta içinde ortaya çıkar)
| Diyare |
| Enfeksiyon |
| Tırnaklarda koyulaşma |
| Göz enfeksiyonu (konjektivit) |
| Doğurganlık sorunları – (yaklaşık hem erkeklerin hem de kadınların %10’unda meydana gelebilir – tedaviden önce hekiminizle bu konuyu konuşmalısınız) |
Geçikmiş etkiler:
| Epirubicin’in ciddi fakat sık görülmeyen yan etkilerinden birisi kalbin pompalama gücünün azalmasıdır. Yaşamınız boyunca belli bir miktarda epirubisin alabilirisiniz. Bu dozun miktarı göğüse ışın tedavisi aldıysanız, yaşınız ilerlemiş ise ve kalp açısından zararlı olan başka bir ilaç kullandıysanız azalabilir. Tedaviden önce hekim bu nedenle kalp fonksiyonlarınız değerlendirmek için sizden bazı tetkikler yaptırmanızı isteyebilir. Kalp açısından doza bağlı kalp sorunları tedavinin bitiminden 7–8 yıl sonra bile ortaya çıkabilir. |
| Epirubisin tedavisinden yıllar sonra lösemi gibi kan kanserlerinin gelişme olasılığı nadir de olsa vardır. |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Erlotinib tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Döküntü |
| İshal |
| İştahsızlık |
| Yorgunluk |
| Nefes darlığı |
| Öksürük |
| Bulantı ve kusma |
Erlotinib tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Enfeksiyon |
| Ağızda yara |
| Kaşıntı |
| Ciltte kuruluk |
| Gözlerde kızarıklık, kaşıntı |
| Karın ağrısı |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Etoposide (Lastet, Vepesid)
Etoposide tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Lökosit sayısında düşme. (Enfeksiyon gelişme riskiniz artar). |
| Trombosit sayısında düşme (Kanama riskiniz artar). |
| Saç ve kıllarda dökülme |
| Menopoz (kemoterapiye bağlı) |
| Doğurganlığı olumsuz etkiler. Bu konu hakkında hekiminiz ile görüşmelisiniz. |
| Bulantı ve kusma (özellikle yüksek doz uygulamasında) |
| Kan basıncında düşme (Hipotansiyon) (ilaç hızlı uygulanır ise) |
Etoposide tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Ağızda yara (özellikle yüksek doz uygulamasında) |
| İshal (özellikle yüksek doz uygulamasında) |
| İştahsızlık |
| Önceden ışın tedavisi uygulandı ise, ışın tedavisi uygulanan bölgede koyulaşma |
Diğer yan etkiler:
| İlaç uygulaması sırasında ağızda metalik tad |
| Tedavi bölgesinde kızarıklık |
| Periferal nöropati: (parmak uçlarında uyuşukluk) tedavi sayısı arttıkça ortaya çıkabilir. Nadiren görülen bir yan etkidir, kalıcı olabilir. Bu sorunu hekiminize bildirmelisiniz. |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Folinic Acid (Leucovorin, Calcium Leucovorin, Calcium Folinat, Rescuvolin)
Aşağıda yer alan yan etkiler folinic asid’e bağlıdır:
| Alerjik reaksiyonlar: Döküntü, kaşıntı, yüzde kızarıklık. Nadiren şiddetli. |
| Bulantı ve kusma (nadir) |
Başa dön
Gefitinib tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| İshal |
| Cilt reaksiyonları (döküntü, akne) |
Gefitinib tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| Bulantı |
| Kusma |
| Kaşıntı |
| İştahsızlık |
| Gözlerde kızarıklık |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Gemcitabine tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Grip benzeri şikâyetler (kaslarda ağrı, ateş, baş ağrısı, titreme, yorgunluk) |
| Ateş (ilk ilaç uygulamasını takiben 6–12 saat içinde) |
| Yorgunluk |
| Bulantı (hafif) |
| Kusma |
| İştahsızlık |
| Ciltte döküntü |
| Kan sayımında düşme. Lökosit, eritrosit ve trombositlerde geçici azalma. Bunun sonucunda enfeksiyon, kansızlık ve kanama riski artar. |
| Karaciğer enzimlerinde artış |
| İdrarda kan veya protein. |
Gemcitabine tedavisi alan hastalarda (%10-29’unda) aşağıda yer alan yan etkiler daha az görülmektedir:
| İshal |
| Halsizlik |
| Saç ve kıllarda dökülme |
| Ağızda yara |
| Uykusuzluk |
| Nefes darlığı |
Yukarıda tüm yan etkilerden bahsedilmemiştir. Bazıları nadir (hastaların %10’undan azında ortaya çıkar) olduğundan yazılmamıştır. Bu nedenle normalden farklı bir sorunla karşı karşıya kalırsanız mutlaka hekiminizi aramalısınız.
Başa dön
Ifosfamide tedavisi alan hastalarda aşağıda yer alan yan etkiler sık görülmektedir (hastaların %30’undan fazlasında ortaya çıkar):
| Lökosit sayısında düşme. (Enfeksiyon gelişme riskini arttırır). |
| Trombosit sayısında düşme. (Kanama riskini arttırır). |
| Saç ve kıllarda dökülme. |
| Bulantı ve kusma. Genellikle tedaviyi takiben 3–6 saat içinde ortaya çıkar ve 3 gün boyunca devam edebilir. |
Klasik antihistaminiklerin en önemli yan etkisi olarak sedasyon (uyku hali) sayılabilir. Bu nedenle özellikle araba kullanan ve iş makineleri gibi tehlikeli olabilecek aletleri kullanan kişiler uyarılmalıdır. Yeni kuşak antihistaminiklerde bu etki çok daha azdır. Bunun dışında özellikle prostatı olan hastalarda şikayetinin artması, göz içi basıncının artması (glokom), ağız kuruluğu, tansiyon yükselmesi ve bazı kalp ve sinir sistemi yan etkileri görülebilir. Bazen antihistaminikler sedasyon yerine uyarıcı etki yaparak sinirlilik ve uykusuzluk hali oluşabilir. Bu durum hastaya göre değişmektedir.
Birinci kuşak antihistaminikler[değiştir İyileşmek İsterken Daha Kötü Olmayın; İlaç Alerjisine Dikkat!
Bir sağlık probleminiz var ve bunu gidermek için uzman bir hekime başvurdunuz. Hatta belki de daha önce defalarca kullandığınız bir ilacı tekrar kullanmanız gerekti ama buna rağmen vücudunuzda ters giden bir şeyler varsa ilaç alerjisinden şüphelenebilirsiniz. Sık sık kullandığınız ilaçların bile alerji yapabileceğine vurgu yapan Avrasya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı ilaç alerjisiyle ilgili bilinmesi gerekenleri tüm detayları anlattı.
Basit bir ağrı kesici bile ilaç alerjisine neden olabilir
Tedavi amacıyla kullandığımız ilaçlar ağrı kesiciden antibiyotiğe kadar her şeyi kapsamaktadır. Hatta bazen bitkisel ürünlerden gıda takviyelerine, vitaminlere kadar aldığımız her ürün vücudumuzun çeşitli reaksiyonlar göstermesine neden olabilmektedir. Ancak kimi zaman vücudumuz tedavi amaçlı kullandığımız ilaçları yabancı olarak algılar ve o ilaçlara karşı bir savunma mekanizması geliştirir. Tüm bunların sonucunda vücutta çeşitli reaksiyonların da gelişimiyle ilaç alerjisi ortaya çıkar. Aynı ilacı daha önceden defalarca kullanmanıza rağmen bu durumla karşı karşıya kalmanız mümkündür. Bu durum kurdeşen ve alerjik şok kadar ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
Ne zaman ilaç alerjisinden şüphelenmeliyiz?
İlaç alerjilerinde belirtiler ilaç alındıktan hemen sonra görülebileceği gibi ilerleyen zamanlarda da görülebilir. Belirtiler;
- Kaşıntı,
- Deride döküntüler,
- Kurdeşen,
- Nefes almada güçlük,
- Gözlerde kaşıntı,
- Burun akıntısı,
- Karın ağrısı,
- Anafilaksi riski,
- Ateş ve boğaz ağrısı,
- İç organlarda tutulma,
- Ani baş dönmesi, nefes darlığı ve hatta ölümle sonuçlanabilecek durumlara kadar ilerlemektedir.
İlaç alerjisinde risk faktörleri nelerdir?
İlaç alerjisi her ilaçta ortaya çıkabilir ancak her birey bu durumla karşı karşıya kalmaz.
Çünkü her ilaç her bireyde aynı sonucu doğurmaz. Özelikle bazı genetik ve çevresel faktörler kişisel anlamda ilaç alerjisinde etkili rol oynamaktadır.
- Kişinin alerjik bir yapıya sahip olması,
- Daha önceden herhangi bir ilaca karşı alerjisinin olması,
- Birden çok ilacı eş zamanlı kullanıyor olması,
- Bir takım kalıtsal özelliklere sahip olmak,
- Ailesinde ilaç alerjisi öyküsü olan bireylerin bu sorunla karşılaşma ihtimalleri daha yüksektir.
Şüpheli durumlarda derhal doktora başvurulmalı
İlaç alerjisinin tespitinde duruma has bir test bulunmasa da özellikle durum değerlendirmesi için daha önce herhangi bir ilaçla karşılaştığınız sorunun, ilaç alımından sonra ortaya çıkan reaksiyonların ve bu belirtilerin şiddetinin ne olduğunun bilinmesi gerekir. Bu bilgiler doğrultusunda ihtiyaç duyulan bir takım testler yapılmaktadır. Bunlar deri testleri, ilaç karşılaştırma testleri gibi yöntemleri içermektedir.
Tespit edilen ilaç alerjisine göre yapılacak ilk şey doktor kontrolünde alınan ilacı kesmektir. Vücutta meydana gelen döküntüler medikal yollarla giderilebilmektedir. Anafilaksi acil müdahale gerektiren bir durumdur ve derhal müdahale edilmesi gerekmektedir. Ancak kanser, kan hastalığı ya da romatizmal hastalıkları bulunan kişilerin ilaç alerjisi olsa dahi bu ilaçları almaları gerekmektedir. Bu durumda hasta hastanede gözetim altına alınarak ve ilaçlar yavaş yavaş verilerek tedavi süreci gerçekleştirilir.
Tavsiyeler
- Uzman tarafından alerjinizin olduğu kesinleştirilen ilaçlardan uzak durmalısınız,
- Alerjinizin olduğu ilaçları listeleyip daima yanınızda taşımalısınız,
- Çapraz ilaç reaksiyonuna karşı doktorunuzu ilaç alerjiniz hakkında bilgilendirmelisiniz.
ETİKETLER: avrasya, doktor, hasta, insan, sağlık, şifa
nest...
İyileşmek İsterken Daha Kötü Olmayın; İlaç Alerjisine Dikkat!
Bir sağlık probleminiz var ve bunu gidermek için uzman bir hekime başvurdunuz. Hatta belki de daha önce defalarca kullandığınız bir ilacı tekrar kullanmanız gerekti ama buna rağmen vücudunuzda ters giden bir şeyler varsa ilaç alerjisinden şüphelenebilirsiniz. Sık sık kullandığınız ilaçların bile alerji yapabileceğine vurgu yapan Avrasya Hastanesi İç Hastalıkları Uzmanı ilaç alerjisiyle ilgili bilinmesi gerekenleri tüm detayları anlattı.
Basit bir ağrı kesici bile ilaç alerjisine neden olabilir
Tedavi amacıyla kullandığımız ilaçlar ağrı kesiciden antibiyotiğe kadar her şeyi kapsamaktadır. Hatta bazen bitkisel ürünlerden gıda takviyelerine, vitaminlere kadar aldığımız her ürün vücudumuzun çeşitli reaksiyonlar göstermesine neden olabilmektedir. Ancak kimi zaman vücudumuz tedavi amaçlı kullandığımız ilaçları yabancı olarak algılar ve o ilaçlara karşı bir savunma mekanizması geliştirir. Tüm bunların sonucunda vücutta çeşitli reaksiyonların da gelişimiyle ilaç alerjisi ortaya çıkar. Aynı ilacı daha önceden defalarca kullanmanıza rağmen bu durumla karşı karşıya kalmanız mümkündür. Bu durum kurdeşen ve alerjik şok kadar ciddi sorunlara yol açabilmektedir.
Ne zaman ilaç alerjisinden şüphelenmeliyiz?
İlaç alerjilerinde belirtiler ilaç alındıktan hemen sonra görülebileceği gibi ilerleyen zamanlarda da görülebilir. Belirtiler;
- Kaşıntı,
- Deride döküntüler,
- Kurdeşen,
- Nefes almada güçlük,
- Gözlerde kaşıntı,
- Burun akıntısı,
- Karın ağrısı,
- Anafilaksi riski,
- Ateş ve boğaz ağrısı,
- İç organlarda tutulma,
- Ani baş dönmesi, nefes darlığı ve hatta ölümle sonuçlanabilecek durumlara kadar ilerlemektedir.
İlaç alerjisinde risk faktörleri nelerdir?
İlaç alerjisi her ilaçta ortaya çıkabilir ancak her birey bu durumla karşı karşıya kalmaz.
Çünkü her ilaç her bireyde aynı sonucu doğurmaz. Özelikle bazı genetik ve çevresel faktörler kişisel anlamda ilaç alerjisinde etkili rol oynamaktadır.
- Kişinin alerjik bir yapıya sahip olması,
- Daha önceden herhangi bir ilaca karşı alerjisinin olması,
- Birden çok ilacı eş zamanlı kullanıyor olması,
- Bir takım kalıtsal özelliklere sahip olmak,
- Ailesinde ilaç alerjisi öyküsü olan bireylerin bu sorunla karşılaşma ihtimalleri daha yüksektir.
Şüpheli durumlarda derhal doktora başvurulmalı
İlaç alerjisinin tespitinde duruma has bir test bulunmasa da özellikle durum değerlendirmesi için daha önce herhangi bir ilaçla karşılaştığınız sorunun, ilaç alımından sonra ortaya çıkan reaksiyonların ve bu belirtilerin şiddetinin ne olduğunun bilinmesi gerekir. Bu bilgiler doğrultusunda ihtiyaç duyulan bir takım testler yapılmaktadır. Bunlar deri testleri, ilaç karşılaştırma testleri gibi yöntemleri içermektedir.
Tespit edilen ilaç alerjisine göre yapılacak ilk şey doktor kontrolünde alınan ilacı kesmektir. Vücutta meydana gelen döküntüler medikal yollarla giderilebilmektedir. Anafilaksi acil müdahale gerektiren bir durumdur ve derhal müdahale edilmesi gerekmektedir. Ancak kanser, kan hastalığı ya da romatizmal hastalıkları bulunan kişilerin ilaç alerjisi olsa dahi bu ilaçları almaları gerekmektedir. Bu durumda hasta hastanede gözetim altına alınarak ve ilaçlar yavaş yavaş verilerek tedavi süreci gerçekleştirilir.
Tavsiyeler
- Uzman tarafından alerjinizin olduğu kesinleştirilen ilaçlardan uzak durmalısınız,
- Alerjinizin olduğu ilaçları listeleyip daima yanınızda taşımalısınız,
- Çapraz ilaç reaksiyonuna karşı doktorunuzu ilaç alerjiniz hakkında bilgilendirmelisiniz.
ETİKETLER: avrasya, doktor, hasta, insan, sağlık, şifa