Ergun Mengi Amiral

Kurtuluş Savaşı Nerede Bitti, Mudanya Mütarekesi

Dr. E. Amiral Ergun MENGİ

Kurtuluş ve Kuruluşu iyi bilmeden bugünü yönetmemiz ve anlamamız mümkün değildir. Büyük Taarruz 26 Ağustosta başladı ve toplam 14 günde düşmanı 9 Eylül 'de İzmir’de denize döküldükten sonra, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Kocaeli, İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne ve diğer yöreler tek kurşun atılmadan kurtarıldı.

Türk ordusu, 09 Eylül sonrası dinlenmeden kuzeye Bursa ve Çanakkale istikametine yönelmiştir. 16 Eylül’de Bandırma’ya girdi. Boğazları ve İstanbul’u elde tutmak isteyen Birleşik Krallık Başbakanı Lloyd George, General Harington’a Boğazları savunması emrini vermiştir. İngilizler Boğazlar bölgesinin tarafsız bölge olduğunu iddia ederek Türk ordusunun bölgeye girmesini savaş sebebi sayacaklarını ve karşılık vereceklerini ilan ettiler. Harrington, Mustafa Kemal ile telgraf başında yazışıyor ve Mustafa Kemal Paşa “hangi tarafsız bölge” sorusuna “Sevr Antlaşması” diye cevap gelince, Mustafa Kemal Paşa “Siz hala Sevr Antlaşması var mı sanıyorsunuz, biz onu çoktan çöplüğe attık” diye cevap verir[1]. Mustafa Kemal Paşa böyle bir tarafsız bölgeyi tanımadığını ifade ederek.  Türk Süvari Birliklerini, sözde tarafsız bölgedeki Ezine’ye gönderir[2].

15 Eylül 'de Daily Mail'de yayınlanan bir röportajda, Mustafa Kemal şunları söyledi: "Taleplerimiz Kurtuluş savaşımızda kazandığımız bu zaferden sonra değişmemiştir. Biz Küçük Asya’yı (Anadolu’yu),  Meriç nehrine kadar Trakya'yı ve başkentimiz İstanbul’a sahip olacağız. Aksi halde ordumla İstanbul üzerine yürümek zorunda kalacağım ki bu sadece birkaç günlük bir harekâttır. Ben, bu toprakları, yapılacak görüşmelerle elde etmeyi tercih ederim. Ancak, takdir edersiniz ki, bunun için sonsuza kadar bekleyemem.

Bu girişim üzerine, Fransız ve İtalyanlar askerlerini Gelibolu tarafına çekmiş İngilizler, Türk ordusuna karşı tek başlarına kalmışlardı. Tarihe Çanak (Chanak) Krizi olarak giren, Türkiye ve Birleşik Krallık arasında Gelibolu’dan sonra ikinci bir harbi başlatacak krizi başladı. General Harrington, ilerleyen Türk birliklerine Başbakanın emrine rağmen ateş açtırmadı ve görüşmelerin başlamasını sağladı. Görüşme teklifinin yapıldığı o gün, dünyanın Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümetini kabul ettiği ve Mondros mütarekesini, Sevr Antlaşmasını tarihin derinliklerine gömdüğü gündür.

Gazi Mustafa Kemal Paşa, mütareke görüşmelerine savaşta yenik düşmüş işgalci Yunanların katılmasını istemedi, mütareke sadece geri kalan işgalcilerle yapılacaktı.

Yunan delegesi açıktaki İngiliz gemisinde bekledi. Onları bu maceraya sürükleyen İngilizler nasıl olsa onlara bir pay koparırdı. Geçmişte hep böyle olmuştu çünkü. Hiçbir zaferlerini tek başlarına kazanmadıkları gibi, yenilgilerinde dahi hep toprak kazanmışlardı. Ama bu defa öyle olmayacaktı. 03 Ekim günü toplanan Mudanya Mütarekesi ana maddelerde anlaşamayınca dağılmıştır.

Bunun üzerine, bir bölük Türk askeri İngiliz cephelerine doğru yürüyüşe geçirilir. Türk Birliği, İngiliz savunma hatlarının önlerine kadar yürümüştür. İngilizler, tüfekleri dipçikleri yukarı, namluları aşağı gelecek şekilde asılmış tören nizamında yürüyen birliğe, Başbakan’ın emrine rağmen ateş edememişlerdir[3]. Verilen mesaj çok nettir. “Ülkemizin egemenliğine ve bağımsızlığına sahip çıkacağız, gerekirse savaşırız ancak ilk ateş eden biz olmayacağız”.

Tekrar toplanan Mudanya Mütarekesi, TBMM Hükümetinin isteklerine uygun olarak 11 Ekim’de imzalanmıştır. Sonucunda, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Kocaeli, İstanbul ve Trakya tek kurşun atılmadan, tek şehit vermeden egemenliğimiz altına alınmıştır. Yunanlara sadece 15 gün süre verilerek Bursa, Kocaeli ve Meriç nehrine kadar olan Trakya’yı boşaltmaları sağlanmıştır. Bu nedenle Tekirdağ’ın kurtuluşu 13 Kasım, Edirne’nin kurtuluşu 24 Kasım ’dir. Bu hezimet sonrası, Yunan hayranı Lloyd George Hükümeti bir gensoruyla düşürülmüştür.

19 Ekim günü, Yunanı İzmir’de denize döktükten 40 gün sonra General Refet Bele Komutanlığında jandarma-asayiş görevlerini yerine getirmek üzere kişilik Türk Ordusu İstanbul’a girmiş ve Trakya illerine yerleştirilmiştir.

Mudanya Mütarekesi, TBMM hükümetinin en başarılı diplomatik zaferlerinden birisidir.

[1] Dr. Mustafa ÇULÇU funduszeue.info

[2] Doğan Avcıoğlu, Milli Kurtuluş Tarihi, , İstanbul Matbaası, İstanbul, , ss

[3] Uğur Dündar, Atatürk’ün strateji dehasını belgeleyen bu olayı biliyor musunuz? Ekim , funduszeue.info

Ergun Mengi, Türk Deniz Kuvvetleri ile 29 yıl hizmet verdikten sonra yılında Amiral olarak emekli oldu.

Ergun Mengi yılında bitirdiği Deniz Harp Okulu'na müteakip, Deniz Harp Akademisi, Silahlı Kuvvetler Akademisi'ni tamamlamış ve Kocaeli Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler yüksek lisans programından mezun olmuştur. Doktorasını Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü'nde yapmıştır.

Deniz Kuvvetleri'nin çeşitli savaş gemilerinde Harekat Subayı, II. Komutan ve dört yıl boyunca Gemi Komutanlığı görevi yapmıştır. Karargah Görevleri olarak; Deniz Kuvvetleri ve Genelkurmay Başkanlığında Proje subaylığı ve Şube Müdürlüğü Görevlerinde bulunmuş, Dz. K.K.lığı Strateji Daire Başkanlığı görevindeyken yılında Tuğamiralliğe terfi etmiştir.

Amiral Mengi, ayrıca yılları arasında, Batı Avrupa Birliği'nin (WEU) Brüksel'deki Askeri Karargahında Proje Subayı olarak görev yapmıştır.

Amiral olarak yılları arasında Genelkurmay Başkanlığı İstihbarat Dairesi Başkanlığı, yılları arasında ise Hücumbot Filosu Komutanlığı görevini deruhte etmiştir.

yılında Deniz Harp Okulundan mezun olan Mengi, Deniz Harp Akademisi ve Silahlı Kuvvetler Akademisi eğitimlerini müteakip; Kocaeli Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde Yüksek Lisans ve Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümünde Doktora eğitimini tamamlamıştır.

Emekliliğinin ardından Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM), Global İlişkiler Forumunda (GIF) çalışmış ve Eğitim Döneminde bir dönem Atılım Üniversitesinde Uluslararası Hukuk ve Hukuka Giriş dersleri vermiştir.

Halen, Ege, Kıbrıs, Türk Yunan Sorunları, Karadeniz Jeopolitiği, Türkçe ve bazı felsefi konularda yazıları ve Trafikte Yaşam isimli yayınlanmamış bir kitabı bulunmakta olup araştırmacı yazar olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

emekli amiralin gece yarısı bildirisi ile ilgili soruşturmada 14 emekli amiralin adliyedeki işlemleri tamamlandı.

Savcılık, emekli amiral Ergun Mengi’nin tutuklanmasını, diğer 13 emekli amiralden 9’u hakkında ev dışına çıkmama, 4’ü hakkında da “hastalık nedeni ile” il dışına çıkmama adli kontrol tedbiri ile serbest bırakılmasını talep etti.

Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği, Mengi'nin de aralarında olduğu 14 emekli amiralin tamamının il dışına çıkmama tedbiri ile serbest bırakılmasına karar verdi.

Ergun Mengi’nin mesajları

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında darbe imalı bildiriyi emekli amiral Ergun Mengi’nin hazırladığı tespit edildi.

Mengi’nin, “Admek-2” isimli whatsapp grubunda taslak metin üzerinde yapılan düzenlemeleri paylaştığı ve metne son halini verdiği belirlendi.

Yapılan incelemelerde, bahsi geçen mesajlaşma grubunda emekli amiralin bulunduğu ancak sadece 'ünün bildiriye olur verdiği ortaya çıktı.

Ergun Mengi’nin cep telefonundan bildiri ile ilgili A.Y.Ö.’ye attığı mesajda “Montrö’yü araç olarak kullandık” dediği tespit edildi.

Mengi’nin o mesajda, “Grupta uzlaşı çok zordu. Bu nedenle Montrö bahanesiyle son paragraftaki mesajları veren, hedef Deniz Kuvvetleri olmayan bir bildiri hazırlayayım dedik. Esas endişemiz son 3 paragrafta” dediği belirlendi.

Mengi’nin dışında gözaltına alınan ve ifadeye çağrılan emekli 13 amiral ifadelerinde, muhtıra çağrısı olarak yorumlanan, "Yüce Türk milleti" ve "aksi halde" ifadelerinin de kendi imza koydukları bildiride bulunmadığını,,
metin üzerindeki son düzenlemenin emekli amiral Ergun Mengi tarafından yapıldığını söyledi.