Cugopuнa
ТУРЕQКИЙ
БЕЗ РЕПЕТИТОРА
Москва
000 «Издатело,сrво Толмач>>
С ндорн tоа Н .П .
С 34 Typcнкtoii б<:з pcntflfтopa.
- М. : 000 <<Издательство
Толмач»: 000 «дом Слзмнс•'Оii кошnш. 2008. - 320 с.
ISON 978-5-903036-92-9
Даннос yчc6ttoc t t особис М1Лnгаст ос ноt~ н ~~о~с саслснна 110 фонстнкt ••
1-pa~мa1 tt ..:c ту г~.щкого ошса. COi:tcp•ttт нa tt бu.nct уrtотребtт:дмtую лсксtt·
Ку. tleoбXO.!II t .МyiO Дд,l oбUICHIOI 113 ПОВUДНС811.ЫС бЫТОВЫе ТеМЫ. 8 IOHLIC
rtособи• rrpc:дc..-rnwн:tн.• ~JtOJSapt. 11 l'tk"C:ТW МА /tОмашнеrо чтеttиа. У'ttбннк
Мре'С() tшН ВС:С:N Жt'Лai()ЩII M IП)'Ч3Тt. .:lbl.K CAMOCТU8TeJtbliO, 8 ТdЮ.:С 8CC&.t, 1«0
ББК 8 1 . 2Тур
ПРЕДИСЛОВИЕ
3
оыр3Жl1Сl'С Н о турецком яз ыке. Диалоги 11 тематические разра
(юткн нptt'JDШtЬ.I nозваком~tть читателя с необходимой лексикой
110 1смс. датt. мtошtмальный набор конструкций 11 фраз, чтобы
oбt--crtt:'t•rrь коммуникативн-ые nотребности говорящего.
ll:t'H-tШ&1'1~ чнтать тексты дш1 чтения, представленные в конце
Klllll н рационально , когда вами nочти nол носгью освоен rpaммa
1УРЕЦКИЙ АЛФАВИТ
..,..
Буквw
P)'CCKOf'O
Букаw ...,...~
Тра11с-крмn - Кратка• xap a~n·tp•tt•l<'•
турtUКОГО o6o1a8ЧIJO-
цаа 'J8yкoe 1'y ptuxoro . , ......
8Л• • • ...,..
••t
•Р••ер••
тt•rэаукм
С<
. lдж•l
IYJOU.UtA р)'«kИЙ
Зауа. которw:А можно nсрсд..,..
сочетанием русс:к.lпt 6ух1 ДЖ:
с~ ч [Чэ(
Dd д (Дэ)
Ее э (Э ]
Ff ф (Фе ]
Cg
(;R .
г /Гt]
Эта буам н е чнтtетса 1 слоеах,
она умим.ст rlpt:AiooЩ)'Q.IY'O со-
rnасную и пркда fт с~ ropno.м
- 1аучанме
,,
Hh
ы
х (Хэ]
li и (И]
Mm м (Ме(
Nn н (Н е (
Оо
Оо
о
. (О]
5
Букаw
руеского
Букаw
тур~ЦКОI"О
a.ti.18MTI
IJt+• • •пa,
обо·щачаю--
щме
•• рммермо
....
Транс:·крмn- Краткаа х.араntрмстм ка
Rr р [ Ре)
Ss с [Се)
~' ш [Ш е[ '
Uu
Oii
у
. JY)
:Лот
СJLн•ннеи
ЗВ)'Х NOЖIIO
pyockoc'O у 11
nерсдать
Vv
У у .в [Bel
[Й>I
Zz з 1Зе1
Знак • указывает tla то. что данный звух tiC имеет соответствий в рус·
СКОМ: JIЗЬIKC .
у+ • = У• (йы):
У'' - год
6
2. I'Л8CII8A +у
а + у= ау (ай): ayna -зеркало
1 + у = •У (ый): luyma -фарш
о+ у = оу (ой): koy -бухта, небольшой залив
u+ у= uy (уй): huy -характер
с + у= еу (ей): geyik - олень
i + у = iy (ий): iyi - хороший
б+ у= оу (nримерно как ёй): koy - пос!!лок, деревня
О + у = iiy (nримерно как юй): tily - шерсть
3. Соч етание со гла сных с буквой <<у>>
Пронзношеtше некоторых согласных, стоящих nеред «у>>,
смятчается:
lspanya - [И сnанья]
Estonya - [Эстонья]
УДАРЕНИЕ
ДОПОЛНИТЕЛЬНЫЕ ЗНАЧКИ,
ИСПОЛЬЗУЕМЫЕ В ТУРЕЦКОЙ ГРАФИКЕ
Иногда в турецкой графике можно встретить два значка:
1. л- знак смягчения и nродолжскня, удлинения . Удлиняет
гласные а u, стоящие после согласных g, k, 1:
Kabus (кошмар), rUzgar (ветер) seliim (привет)
В некоторых словах этот значок ••грает смыслоразлнчитель-
ную роль. Ср. :
Alem - мJtp
Alem - полумесяц на мечеrn
Dahi - гешiЙ
Dahi - даже, rdкже
2. · - отдешrrелъный знак. Используется для отделения
nадежиых аффнксов в именах собственных:
lstanbul'da- в Стамбуле
Ahmct' in arabast - машина Ахмета
7
СЛОВАРЬ УРОКА
УКАЗАТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ
ДИАЛОГИ
Koмм t tlтt p иiit . Слово Merhaba используетtJI как прие.етствнс между хо·
рошо знакомым1 1 людьми. в paзroDO J>Icoй речи очень часто можtсо услышать
стtженную форму Meraba.
Nas•ls1n - '}Д. дословно: Ках твои дела?. исnользуется в разговоре мс-.tеду
друзuмн . блюк 1 смн друг друrу по возрасту. Более уеажнтельной, всж.:11 t воi1
tt8W-фof1MOf1~ IMЯ~I IIOПJIOC Nasii SIПIZ (Как ВаШИ дела'?).
ГоворJщнii, который первым задает aonpoc «Как дела?)), должсtс упот
рсбttть Nas1lsm? 1 Nas1ISIП1Z?. orвeшoit же репли к ой авпястса воnрос Scn na-
s•lsln? (Как т&Он дс.1а? ) 1 Siz nasiiSIПIZ? (Как ваши дс:да?).
Рассмотрrtм другие прнветствия, активно уnотребляюшиеся в
турецкоn разговорной реч11.
GOn aydrn! - Доброе утро' Исnользуется при приветствrш в
первой полови не дня.
lyi gUnler! - Добрый день! Используется как пр11 приветст
ВНII , так 11 nри nроша111111 (доел . Доброго дня!) во второй поло
вине дня.
Mcmalxl' - Здравствуii(-те)
Nas1lsш ?- Как дела?
Te~ekk Drederiш - Сnасибо
Gun ayd1n! - Доброе утро!
lyi gDnler! - Добрыii день!
lyi ak~mlar! - Добрыii вечер'
iyi gccelcr! - СпокоЛной ноч1t!
Ho~l"' kal(1n)! - Будьте здоровы!
GDie gDic! - lkero хорошего!
УРОК2
СЛОВАРЬ УРОКА
ВОПРОСИТЕЛЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ
МНОЖЕСТВЕННОЕ ЧИСЛО
АrаЬа, masa, l!gretmen, s tra, aile, kedi, ders, pencere, 9i9ek, ЬаЬа.
93RIA, m!ldilr, defter, dolap. ev, ~hir, бgrenci, kitap, silgi, otoblis,
kalem, dolaor, kбpek, cetvel, tabta, gUI, ogul, agay
Упражнение 2.2. Переввдuтв на mypeЦJ<Uй язь ~<.
Столы, собак11, окна. машшоы, друзьи, студеопы, улнцы, тетради,
шкафы, дома. сумки, цветы, сыновья , лннейки. парты. автобусы.
кmtгll, уроюо, ручкиб деревьо, кошюо.
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ЧАСТИЦА mt
Ecrut в русском изыке вопрос общего типа Это стол? задается
с помошью повыwсшtя и.tiTOf-laшш вверх, то в турецком языке
12
ЗАКОН ГАРМОНИИ ГЛАСНЫХ
А -+ 1
Е-+1
0-+ U
0-+ С
То есть, качество гласной последнего слога слова оnределяет·
качество гласttой аффикса.
Ecл tt nоследний слог слова содержttт гласную а ил и 1 , то аф-
ф11КС может содержать только t:
~eb\r + i = ~hri
А~ + 1=agz1
GOn-1+О = gбnlii
lloдoб ttыc IIЗ.мсн свш• о·rмечаютс• о словаре.
УРОК3
СЛОВАРЬ УРОКА
i$8daml - бti:JHC'CMCH
TUrk~c - турсцкttй азы к
i~i - рабочнi'1
mcmur - служаw1 t Й Jngilizce - ЗIIГЛJtЛCt<Иi'i Jr3ЫK
nJuhascЬ.ci- бухrашср mUzik - муз.ыкэ
fizjk - физика
mDdQr - нзчЭJ1ьинк, дltрс...-тор
milhendis- инженер kimya- хш.tюt
бйrenci - студент, студент..а matcmatik - матеwатн.ка
бgrctmcn - прсr1одаватсла.
Ьeden egitimi - фнэ~уnьтура
resim - рисование
pilot - летчи к
postac1 - почтальон
selcreter - секретарь
tamirci- мэс:rер оо ремокrу че~п.
17
Упраж,...,ие 3.1. Присовдините аффикс уmвердuтепьной модапьностu.
Переввдитв не руса<ий ЯJЬж.
Buarnba_ _. Bu y oldoz _ _ . Bu lahla .
Bu kalcrп . Buk6pek _ _. Bu ceovel- - .
Bu~i~ek =. Bu ku$ . Bu kioap.=
Bus<!z Bu arkad3$ _ _ . Bu~i~ek _ _.
Buev Bu defter Bu sozluk
Budolap _ . Buaile Buoda
Bu rneklup _ _. BugOI= Busok~
Упражнение 3.2. Переввдитв на турецкий язь~<.
Это человек. Это сумка. Это машнна. Это стол . Это собака. Это
студсrп. Это шкаф.
Это тетрадь. Это старшв• ссСl·рз. Это о·r ец. :)го окно. Это nарта.
Это улн ца. Это цветок.
18
Вс~- Я ytm yim yum yum бgrenci + yim
(Я студеtп [·ка])
Scn - Ты s1n sin sun so.n бgre:nci + sin
(Ты студент [·ка])
О - Otc, она, о но Х ogrenci
(Он, она студеiП' [·ка])
В •' - М ы ytz yiz yuz yOz Ogrenci + yiz
(Мы студенты [·кн ]}
Siz - Вы sш1z siniz sunuz sOnQz бgrenci + siniz
(Вы студеНТЪJ [ -кн])
Onlar- Он н lar ler б{\renci + ler
(Они студенты [·кн ])
АФФИКСЫ СКАЗУЕМОСТИ.
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ И ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМЫ
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ФОРМА
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА
Для обр3З01k11НIЯ 01 JШIШI IIIM IICII01IJ· IYC I CJI O l f111110 1 CJIMШJI 'I~C·
ПIU3 dejiJ, К KOTOpOii IIJШCOCJH II IИIН I CX :~ ффttkt'l.t C I<O tyCM~TH
(лич ные аффиксы).
Bcn б~relmen deA tlirп. J.lttC IIf i<I H Щ(IIЫI C:/II o
Scn бgrctmen dcs il>in. Tt.t IIC IIJ•t'II,ЩШШ I~····
О <1!\retrпen dc!\il. () н (4'11111) щ• Щ1\' II Н/UШ !tiCJito.
Biz 6~reln>en dcйilil. Ml.tli t"c Щ ~I " ' I tiШIII C:J III .
Siz бgrctшcn tlcgil~i niz. BL.t IIC Щ ~ 11 ,1 1 [Ш1,1 1 СШI .
Onlar (!g,·etn>en dcgiller. Ottlt IIC I II}C114J IIIИ·II CJIII .
I:J тypcttii: OM Htloiii.C IIMCt" IC.' M h lt i Cit•J•II• ' JIOH, IIOHo.lliftt MR.N 11реДJ1·
катшн,. , кmopt.t c мo tyl ttl.l\ 1)'111111• 11 trilt' l \"\ llt \~ L lli l•tyc мшo . В эту
1
(Jptt IIJY'tcШIII H UII н: \Н.I t.W 111"18о., 'flll 'loll ~ (~"\ I11Wtt IWitA', nфф11.КСЫ
ПpHT.ЖiJTCJ1bli0\:1 11 IIJЩII,\.VI~·-. щ"- 111 ., ft (Щtlll •• ~tt,~·IW II.;П ~~ ~tм:т). 16
(ГЛ..'U'0.'1 t.IIS.IC II\tcllll)
20
ltiТcrop ию вхошrr ле ксемы var - «есть», <оtмеетсJ:>), yok - <<Нет>> ,
ео1с ltмеетсJш. gerek - «надо>), ((Нужно))' Hizirn - <щадо», <<Ну.t<нО>),
Лексемы var 11 yok в турецком языке могут исnользоваться в
КО11струкц1111Х , обозначающ11х местонахожден•tе предмета в про
nранстве, HaJUtчиe, обяада11 ие и отсутствие. Это демонетрируст
следующая табn11ца:
21
Упринение 3.6. Ответьте оо образцу
1 . ~------~~~~-----------------------
Evet, ~·~amba gunu fizik ''"'·
2.~--~~~~--~--------------------
Науаг, bugUn TUrk~e yok.
3. -::;---,----,--,.......".-::--::-:,-------------
Evet, pazartesi giinii miizik var.
4.
Hayor, salo gllnD resim yok.
Упражнение 3.12. Запопнитв пропуаш
1. Snl1gunO be<lcll eйiti1пi '!
----~1111 gUnU bedcn cйiti1111 v11r.
СЛОВАРЬ УРСЖА
Ьа~-сад o lis-oф1tc
liЬrika - завод, фабрttка okul - шкon a
к•raj -rараж park - парк
f'11stahanc - боль.шща r.tf - nолка
k11Гes - IUIC'Т81:"a stntf- класс
k(IIOphanc - бнбпнотска sincшa - кино
щutfak - .сухш Oniversite - унttверснтет
юОzе - музсй
МЕСТНЫЙ ПАДЕЖ
25
Уnражнение 4.2. Переведите на турецкий язь•
26
s Ье~ 60 altm1~
6 all1 70 yctmi~
7 yedi 80 sckscп
8 sckiz 90 doksan
9 dokuz 100 yUz
IOoo 200 iki yOz
Сложные чнсшtтепъные образуются nутем nрнбавлення к
СО1'НЯМ десятков, к десяткам еди ни ц:
15 оп Ье~
24 yinni dбn
137 yl!z OIUZ ycdi
248 iki yuz k~rk sekiz
3579 о~ Ьin""" yl!z yetmi~ dokuz
УпJNЖНение 4.4. Напишите чU(Лительныв словами
4, 9, 16, 28, 56, 35, 87, 90, 11, 44, 71, 93, 578, 982, 375.555,411.
373,1090,2569,6830,104356
Уnражнение 4.5. Напишите числительные цифрами
Уedi. otuz iki, k~rk dort, seksen, alьru~ Ьir, iki yiiz doksan al11, yedi
yOz e lli dok11z, sekiz yOz on, al11 yiiz yetmi~ iiU, iki bin Ье~ yl!z yinni
dбrt, dOrt Ьin seksen ynz Ьir, ktrk 09, Ьin dokuz yiiz sekseo Ьir, оп iki
Ьin sekiz yOz otuz U\0. dokuz bio dort yiiz elli 1>"'1. yedi yi!z doksan iki.
ПОРЯДКОВЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ
ДРОБНЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ ·
27
1 / 3 O~te Ьir
2 / R seki>lk iki
ОGратtпе Bt l lt~ШIIttC tщ oбpa"JШШttttc .,,,, •l•,1рм
РАЗДЕЛИТЕЛЬНЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ
ЧИСЛИТЕЛЬНОЕ Ь/r
В ФУНКЦИИ Н ЕОЛРЕдЕЛЕННОГО АРТИКЛЯ
28
Если же слово Ьir предшествует определению, то смысл вы
с казымнiUI измеiU!ется :
ПРИТЯЖАТЕПЬНЫЕ МЕСТОИМЕНИЯ
(АФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ 1 ПРИТЯЖАТЕЛЬНОСТИ)
Русским притяжателышм местонменwо м (мой, твой, его, её,
наш, ваш, их) эквивалентн ы турецкие Ьenim - мой, senin - твой,
oпun - его. ёё, bizim - наш, sizin- ваш, onlaлn - их. Имя сущест
онrrельное, употребтrющеесJI вместе с притяжательным место
имеощсм. пол учает аффикс nринадлежности в соответствюt с за
коном rnрмошш гласных.
его дом, твой студент. наша ут ща, се tt3 !' Пt, м оГt CJiooa pь. тво й
шкаф, его сын, моа мама, tшш rород. -rвoii tшctuк.
Это TBOJil РУ'tка'! 111..1 . ·н о ш· tШIII Ullro(•)' ' )rн сн• ..:шt ra'! Да, это
МОЙ ПреПОДЩШТСлt•. J-10 IШIII '-'IIO"fiiH•'.' fl cl, t i H IIC 11" ДС НI , Да, ЗТО
м оя до'н•. Это тnosc к tt ttl a'.' llc::1. 11с MtiN чмм• ' )to f.."e город? Да,
JTO мoii о t·сц. llt: t. не cr·(• tltl\aф · )ю I Ш tl t ll ti'Y н, м'' Jl.tt. се сумка.
Упражн~Жие 4.11. &rюпнитв Y"'I0.../1011110 110 oO/iiiJI(Y. 1/Cli<NIIt.I}'Н следую·
щиеспова
31
Упражнение 4.13. Задайте вопрос
1 .~--~---------------------------------
16 у~шdа
2. -:-:--c"---,--;:------- - - - - -- -
Yedinci soшfiayom.
3. .,..,---.."-.,.,-..."-----;-:-:---:-.,.."------------ - -- -
Hayor, dOrdiincil ev bizim degil.
4·.-~~~~~~-------------------------
1~ telefonuon 302 08 43
5. ~~~~----~-----------------------
Evet, ikinci ders lngilizce.
SOz0r••c.1N1 c.IDr1111L't11
Nasreнin Hocn' уа ku~ уа~апdшш1 tliy..: M lltl~•klllrtщ.Ju •• kark>) der.
Bir yal sonrn yinc sorarlur аут cc:vub1 vс1 н О /Ш 11.111 ,. JIQCW11 ge(:en
yol da kttk deoni~ti11 . Bu 11as ol oluyofl., <lc<liLierill<k
Ben sбzOmden donmem. <ler.
YPOKS
СЛОВАРЬ УРОКА
33
nросьбу. 1-ое л ицо един ствсшюrо н мнoжcc-lltCII IIOro •шсеп не
имеет форм nовелительного Н:IКJIOIICitllм (м. мы).
Образование форм повеJштеJiыюrо JШКJIO itCШ IM вронсходит
следующим образом : отбрасьшастсм 11ок:о UllcJot. щoфototlfflti!.O -onak,
·mek и к получивwейси OCttOIIC rtрlt(шн.нм•о • ~• щ~фнк\.:l.t .
Kooш ~mak
okuшak
,,,.. ,,n
fl yc н. uн (u на) •шrает
1
SjzQ\wYIU1 fнt ni1Je
Onlar okusunlar lly\: tt. 01111 •штnют
Ben-
Sen-
Ookusun mu? Ему 'lитать? okumasm m1? Ему не читать?
Biz-
Siz-
Onlarokusunlar mt? Им читать? okumastnlar mt? Им не читать?
гласных .
35
An\i+ yor = anl1yor
Bek\t' + yor = Ьekliyor
Oyn.f+ yor • oynuyor
Soy\t' + yor = soyiOyor
3. Если основа глагола окаt t "I Шшсн:• 1ш t.:ш JШ C ita.aii. то аф·
фиксу ·УОГ ДО!I.ЖСН nредШССТВОU;IЛJ OД.Itlt 11'1 1J НICIII4X l t f u. Q8 ЗЗ·
BltCИMOCTit ОТ ПредыдущеГО CЛOiil U COU 1I'C 1С 1UHit С 'UHIOIIOM гар
МОНИИ rл асных .
У ар + 1 + yor • yap1y0r ISIIl 1 1 f У'}Г • 1'1111YOI'
Gt.l + i + yor .;;;; geliyor ~ir
• 1 1 yor .. g tпyur
Konu1 + u + yor • konu1uyor kaybul • u 1 yvr ~ay iJ<>I11yor
Don + О + yor • doniiyor yUt • 11 • yut • yHt(lyur
В турецком языке есть до:1 111111 OJitl j~iltнck 11 cl1t1ck, которые
при прибавлснош аффнкса yor мc11•tu1 111yxull C\JIJHICIII•ii 1 на
ЗВOI!J(IIH d:
Gi1 + i + yor ~ gidiyor
Е1 + i + yor = ediyur
Ben okuyorunt
Scn okuyon;un
О okuyor
Biz okuyoruz
Siz okuyorsunuz
Onlar okuyor1ar
1. Nerede Ol t•n•yursч••'t 1 ·дс • м :.нt~ещ t."'
2. Ben зrkadщ~lttrшн tx:kli)'UIШtt >1 А\ЛУ "~'>'' 11
1. Sad1k neredc?
2. Sadak ne yiyor?
3. Ali hangi dondurmaya seviyor?
1 . Hangi mevsimdeyiz?
Sonbahar mevsirnindeyiz.
2. (Biz $imdi) hangi aydayrz?
EyiUI ayU!dayrz.
3. EyiUI ka91nc1 ау?
Dokuzuncu ау.
4. Кastm ayr hangi mevsimdedir'!
So nЬahar mevsimiodedir.
5. Bir yrlda ka9 ау vardrr'l
On оо ау vardtr.
ПрочитаUте шутку.
Mtvs lшlп
СЛОВАРЬ УРfЖА
ОПРЕдЕЛИТЕЛЬНЫЕ СЛОВОСОЧЕТАНИЯ
ПРIПЯЖАТЕЛЬНЫЙ МЗАФЕТ
мать Typryra, центр rорода. 11л:оrье С«"ГР"' . "'·"·' 1'<-бе11 ка. номер
телефона .
ИЗАФЕТНАЯ uenь
СЛУJКЕБНЫЕ СЛОВА
On - перед. в11еред1t
k~-угол
kar11 - напротив
ona - в цe1rrpe, nосереD.Ине
sag - сnрава
soJ - слева
47
Уnр~ЖНение 6.11. Прочиrпайrпе диапог
- Merhaba Лysel!
- Merhaba Fatih!
- Eviniz nerede?
- Evimiz Cam!Jca'da.Sizin cviniz rtcredc"!
- Bizim evimiz Gl!ztepe'dc.
- Eviniz kav odalt?
- D6n odalt. Peki sizinki ka~ odalt'!
- Bizim evimiz altt odalt.
- MOstakiJ mi?
- Evet.
- Bahvesi var mt?
- Evet var. Bahyede kl!pegit11in kui OЬesi var.
- Benim Ьбуlе bir ~anstm yok. C:i!tlkfi l>iz npanllшllilitytt..
Упранение 6.12. Составьте поООбныв диапоги но основе данных отве
тов:
C:ocuk odaso- bu bano ai1 Ьir uJжlor. llcr11111 "'''""''" y:tt•й•m. ma-
sam, ki tapllj!tш, Ьilgisayanm vc bor kulllrl\11111 vш .
TaЬii ki, Ьizim cvintizdc 11ш1 Гаk. lt~vrokt vc '""'У'' odnsovar.
Benim evim her zam:ш g07.cl vc d(IJclllrllor
Ynpuнeнu. 6. 14. Прочитайте диалог. РIЮС1(ажите о вашей комнате.
49
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ АффИКС ·sa. (-slz)
СЛОВАРЬ УРОКА
ПАДЕЖИИМЁН
51
3. местный (11ремож ш•ii tЩI!СЖ)
4. JtСХОДНЫЙ ЛадСЖ
5. винительный (оформленш•ii) IIIIJICЖ
6. творитепьиын падеж
7. роднтсльный п адеж
8. nадеж, выражающнfl то•оку '!"''"'"· t/IIIIIЫП. похожий
aзrllJiд на что-л ибо
Некоторые и:s nцeжcii rю•п '' 1юmюс •м'-• ~~н 11с r·C'tnyют рус·
СЮtИ Падежам ПО ЗШ1'1С1111Ю, IICKOIUJ) foi C IIC IIMCIOI IHHUIOГttit 8 рус..
ском языке и nредставляют eoбoll ocuбo.tc Фоl"''''·
Конечно. глагольное ynpawte1111c ( t .с JШtltcнмc)\.'"ТI• уrtотрсбления
того или иного ладежа noc11c Ol tj)CJ tc:ш:• • •tOr\• 1/Шt"'11R) о турешrом
ЯЗЫJСе ЯВЛRСТСЯ своеобразным, IIC 11<'01/Щ C<IOIIIC ГСТIIУСТ руСС КОМу 11
заломннаетса, уrочнхетсм о прощ."Ссс JXtбo , ,_., tЩ/1 м u_.. ком.
Главное, что нeoбxOJUtмu з:ttюмtшrt •. IIJliiC r yrщм к trзучению
nадежной системы :
J) Если словосочетаоше, к ко·•щюму н собхuл11мо пр11соеди
н11 ть афф11КС К8КОГО•Лitб0 ШIJ(СЖ:О, 11pcд<HIИII. C I co(юjj 11Зафет, ТО
нспол ьзуется 11нтерф11кс (остшючн:t• liуки:о ) 11, n 'tатс м следует
окончанне нужного nадежn:
ВМНМТЕЛЬНЫЙ I1AДf)l(
52
КJmi? - «Кого?», Neyi? - «Что?». В typeiiJ<OM J~ЗWке раз.nнчают
даа вllmrrenьНЬV< nадежа: nервый назыеают нtоформ.~енным
( lleonpeдeneuнwii ), осttовным, так как ими существнтеrrьное не
IIОЛуЧDСТ IIIIK8KIIX aффiiKCOU Н УПОтребi\JiетсЯ В ТОА форме, В КО•
ropol! слово п оявпяетс- в словаре, uтopon называют оформпtи·
иым (опрелепfннwм). Он оформлиется аффr1ксам1t · r, ·1, -u, ·О
rrocne cornacнwx и ·Р· . ,1. ·YII, • ,-о nocne гласных.
Внннтел ьнwii неоформленныii исnоль1уется. если объект,
1ш хоторыn переходит деПствие, авпаетс1 едшшчнwм н неоnрс
депенным . В зтом CJry•rRe в турецком язы ке используется слооо
Ьir, выполняющее роль неопределеиноrо aprи.IULI.
О Ьir krtap okuyor.- Он чrrran ( DJ<)'I0-1'0) кнruу.
Вкннтел ..ныii oфop>IJitннwil nue. нс11Q11Jо3уется всегда. если
1) в pomr rrpямoro объекта выстуnает имя собствеtWое, т.е.
UIIHrrrenыrын п адеж укuзывает на nредметы оnредепсшrые:
дАТЕЛЬНЫii ПАДtЖ
54
мер, ok11l+a = okula, ev+e = eve) к аффнхсамн со вставочной бух
IОА у, если имя существительное оканчивается на rласкыi! (ка
nркwер, masa + уа= masaya, nniversite +уе = iiniversiteye).
Кime kitab1 veriyo~uo? - Кому ты д~~еwь ккнrу?
Babama kitab1 veriyorum.- Я даю ""кrу отцу.
BugOn kime gidiyo~uo?- К кому ты сеrодш идешь?
BugOn Ali'ye gidiyorum.- Сеrодш • иду" Али.
Nereye gidiyo~110?- Куда ты идешь?
Okula gidiyorum. - Я иду в wroлy.
Личные местоименно Ьео к seo, npкcoeДКIIU аффКI<с датель-
ного nадежа мен.~:ют гласный в корне.
Вео - Ьаоа Biz - bizc
Seo - saoa Siz - size
О - ооа Oolar - oolara
Упрuн.Ние 7.3. Нanuwume првдложвния, приоовдиняя вффuка.1 датвль·
ногападежа
1. Ali bugiio riyвtro____gidiyor.
2. C>~ciler teoefRis_ _ ~okoyorlar.
3. Ау~е kitaplanoo ~taso_ _ koyuyor.
4 . C>йretmeo soшf_ _ giriyor.
S. C>йrenciler mioiЫ!s_ _ biniyor.
6. Fatih resimler_ _ bak1yor.
7. О taЬta _ _ yazoyor.
8. Biz bugUo piknik_gidiyoruz.
9. Hors1z ev_ _ giriyor.
1О. OtobUs _ _ Ьiniyorlar.
11 . C>~retmen 6j!renciler_ _ ders aolattyor.
12. Kedi kapo_ _ baluyor.
13. ВаЬаmш yano_ _ gidiyorum.
14. Alunet_ _ soru sonoayш.
15. Biz bu ak~ rnisafirler_ _ _ gidiyoruz.
Упрuи~ение Н. Напишите првдложения. npucoeдf.f1R11 вффrжа.1 датепь·
ногопадежа
1. Лоле _ _ ~ok ktz1yor. (seo)
2. Sen о_ _ para veriyor musun? (о)
3. АЬiа ___yemek yapПllyor. (Ьiz)
4. ArkaЩom _ _ kitap getiriyor.(Ьeo)
S. _ _ Ьir sOrprizim var.(siz)
6. _ _ lfitfen yвklчrna. (о)
55
7. _ _ izin venniyor.(biz)
8. _ _ gitmek istemiyorum.( olllar)
9. _ _ktzmaytn. (Ьiz)
1О. _ _ yard1rn eШyoruz.( onlar)
ИСХОДНЫЙ 11АДЕ)1(
56
СОЧЕТАНМЕ ПОСЛЕЛОГА 1/е С ИМЕНАМИ СУЩЕСПIИТЕЛЬНЫIIИ
И МЕСТОИМЕНИЯМИ
~раткую форму -!а, -le после согласных н -yla, -yle nосле гласных,
шuuущуюсs слитно со словом. При nр11соедниенин послелога ile
• аопроснтепьным местоименнsм nоnучаем вопросы Ne ile «(с)
~ем?», Юmlnle <<(с) кем?».
Рассмотрим значеннs, которые nеред;uотся nослелогом ile:
1) выступает в качестве средства nередвижения ·
Ben okula otobils ile (otoЫ!sle) gidiyorum. -Я езжу в школу на ав
тобусе (автобусом)
2) орудне дейстанs
Кalem ile (kalemle) melctup yaz1yorum. - Я пишу письмо ручкой.
3) значение совместност11
- Кiminle tatile gidiyorsun?- С кем ты едешь на КЗНИ!')'IlЫ?
- Ailemlt. - Со своей семьей.
Kiminle konщuyorsun? - С кем ты разговариваешь?
l!abamla konщuyorum. -Я разrовар1<ваю е отuом.
Личные местонменнs nри присоединении послелога lle имеют
cneд,yюwиli вид:
Веn - Ьenimle blz- blzimle
Sen - seninle siz - sizin1e
0 - onunla onJar - onlarla
Упринtние 7.6. Напишите предложения. присоединяя посnелог ilв
1. Tatile "~-- gidiyoruz.
2. Кibritler_ _ oynama.
3. KOШphaneden form_ _ kitap а!ш.
4. Okula Ьisiklet___ gelmeyin.
5. Onlar___ЬeraЬer otunnak istemiyorum.
6. О, Veli_ _ tenisoynuyor.
7. 6йretmen tahtaya tetщir_ _ yaztyor.
8. Tahtayt silgi_ _ silin.
9. Anyвlay'ya аrаЬа_ _ gidiyoruz.
1О. Ben, sen_ _ ders 9ala~mak istiyorum.
11. ArkaЩianm _ _ futЬol oynamak istiyorum.
12. Dedem _ _ satran9 oyouyorum.
57
13. Seo_ _ biraz konщmak istiyorum.
14. ВаЬат treo__yann tatile gidiyor.
РОДIПЕЛЬНЫil/\АДЕ)К
-~~
1. Ка1еm renk
2. Onlar - kitaplar_ .
3. Kedi_ _ yavru_ _.
4. Ahmet ev
S. Еv_ЬаЬ~ .
6. Dedem_ _ ~ka_ _.
7. Ali'_ _ o;anta__·_ .
8. Кap•_ _ kol_ _ .
СЛОВООБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ АФФИКС -и
СnовообразоаатеnьныА аффикс -са. -<:е (~а. ~) в туреЦkОм
•зыке имеет несколько значений.
1. Присое(lинnсь к nриn8Л1теnьtlым, он несколько усипиаает
обозначаемое ими качество.
gi!ul - g{!zelce - кресивыА - довольно красивы А, весьма красивы А
bOyOk -ЬОуоk~ - большой - довольно большой
2. В сочетании с приn8Л1тельнымн н сущест·витеnьными. этот
аффикс образует качественные наречия.
gilzelce yazd.J - ои превосходно нап.нсал
~lk~ sOylemek- откровенно (честн о) rовора
gizlice girdi - тайно вошла
~ult~a yapt1- он еделап 11о-детскн (как реЬlнох)
О. - onca - -
(ее)(миеИНIО)
aore оо ero ODiar - ODiarca - ....,.. ctre по
их (мнеюuо)
S. По~U~ТеJ~Ь -са моuт nepeдuan орудное 3И8чение и
аереводкn.са на русскиА 83Wit формоil твopltТei!WIOro IUUICD.
ЬiDJercc- тwсачами ·
l8lllen:e - _ , .
ТЕМА: К• 8W ~? Ne ~ yaplyOISunuz?
•
- Hay1r, о 9аl•~•уог.
- Meslegi ne?
О hem~ire. Kendi i$ini ~k scviyor. о yOzdcn h:il:i ~a11$tnaY•
devam ediyor.
- <;:ok g!lzel ! Senin iyi Ьiг ailen var.
Уприtнение 7.9. Сопоставьте высказывания
i.Ogretrnen Л) araba kullaшyor
2. mOdOr В) doktora yard1111 ediyor
3. $Of11r С) sa~lan kesiyor
4. ЬеrЬеr D) insanlam imrcdiyor
5. be1n$ire Е) ders anla11yor
60
Осноо- Внt:н· ДательнwЯ Прс4110•· IICX0.111WA Сочстанн~ Аффксс ~
нoii тeJ11tHWR nадеж нwА na.ae>~< пмеж nocne.nora -с-а.~ нwА ПIJlC'*
пмеж nмеж -lltc cyw.
и мест.
<Л"'ft\QHHI - -(у)~ -(у)а. -(у)е -da, -dt -dan, -tan -llt, -са, -се -(n)ln,
-(у)~ -ta, -te -den,-te.n -yla, -yle ~а.~е -(n)an,
~~~
-(n)un,
-in\On
Воnросы Kim? Kimi? Kime? Kimde? Кimden? Kiminle? Kimce? Kimin?
Ne? Neyi? Nereye? Nerede? Nereden? Ne ile? Neee? Neyin?
Nasal
Лнчнwе Всn Beni Bana Вcnde Benden Benimle Веnсе Вenim
wecro- Sen Seni Sana Sende Senden Seninle Sence Senin
H~CHMJI
о Onu Ona Onda Ondan Onunla Onca Onun
Biz Bizi Bize Bizde Bizden Bizimle Bizce Bizim
Siz Sizi Size Sizde Sizden Sizinle Sizce Sizin
Onlar Onlara Onlara Onlarda Onlardan Onlarla Onlarca Onlaran
Усаза- Bu Bunu Buna Bunda Bundan Bununla Bunun
TCJiblfWe ~u ~unu ~una ~unda $undan ~ununla ~unun
место-
о Onu Ona Onda Ondan Onunla Onun
нменн.а
Bunlar Bunlan Bunlara Bunlarda Bunlardan Bunlarla Bunlann
$unlar ~unlara ~unlara ~unlarda $unlardan ~unla.rla ~unlaron
---·-
Onlar Onlan Onlara Onlarda Onlardan Onlarta Onlann
УРОК В
ТЕМА : В магазине
Manavda
- Buyurun beyefendi .
- Meyve ve sebze almak istiyorum
- Mcyvelcrim vr sebzeleri m ~юk lazc. Yeni geldi. Meyvelerden ne
almak istiyorsunuz?
- Bir k.ilo muz? lki kilo UzUm ve о~ k.ilo ~eftali almak istiyorum.
Fiyatlan ne kadar?
$ef\ali ve Ozl!m Ь~ yilz bin lira. Muz ise bir milyon lira.
Muz kalson. <;Onko muz ~ok pal•alo. Peki patates ve fasulyenin
kilosu ka~ lira?
Patates iki yOz lira. Fasulye ise Щ yOz bin lira.
lki kilo Qzfun. О~ kilo $efiali? l1ti kilo patates ve bir kilo fasulye
verin IOtfen!
Buyurun efendim.
- Te$ekk0r edcrim. lyi gOnler!
г~-
F-iy_a_
t-nе-kаdаr
--?---С-к_
ол_ь_к_о_ст_о_нт-?'1
..
~alqmak pt8dt lkoa u 1mak
0.0\'&l•I + IJ + m git + ti+ m ltooщ+tu+m
Son~lц + tJ + n git + ti+n kooщ + tu + n
О ~+ь git + ti kooщ + tu .
Oiz~Щ + ь + k git+ti+k konщ+tu+k
Siz ~allf + Ь + D1Z git +"tj + niz kоощ + tu + nuz
OnJar ~''' + 11 + 1ar git + ti+ ler ltooщ + tu + 1ar
Oynamak dlnl• - k okumak gOimok
Вcnnyna + ch + m dinle +di + m oku+du + m gOI + dO + m
Scnnyna+ch +n dinle+di +n oku+du + n gOI+dO+n
Ooyna+ch dinle+di oku + du gOI+cМI
Biz nyna +ch +k dinle + di + k oku + du + k gOI+cМI+k
Siz nyna +ch + DIZ dinle + di + niz oku+du+nuz gOI+dO+nOz
Onllr oyna +ch +lar dinle + di + ler oku + du + lar gOI+cМI + Ier
1. DOn seni andlm. - Я звокил тебе ачера.
2. Ge9en hafta Anlalya'уа gittim. - На DpOIWIOii - • е:!ДК/1 • AII-
11IJUUO.
7ВIA: 8м~UJIМ~
G/ylrll~
~·k - coeт.owA kcmc:r - ремен~
ai - IJШR kttmiZI - lфiC>Iмli
atlu - wарф koyu - тсмиwА
atlet - ...... UaVII - I'UC'I)'K
•takk&Ьt - туфnн \tc:ivert - C·HIIIIЙ
ЬColen - размер mavi - rony6oli
Ьехu; ak - бспwй poiiO - ПIJl>ТO
Ыuz - бnyso pontalon - брКЮI
сеlш - IIII.IDDI< реmЬе - pooooмli
Ф&eli - nonOCONii IIЬabltk - XIЛIT
90f8P - IIOCD, IC(W"'rtDD un - .uтwli
elbise - I1.IUne siyah: koro - чериwА
eldeven - r1ер'18Т1<И f89U - wana
pnlek - pyfiowo f011 - wopтw
JV1 - eepwA taktm еiЬiк- косnом
ltahverenai - кормч.. еаwй turunCU - Qplllжe&WA
kareli - 1 IUICТOЧ.Y Yctil - :teJJCKNii
kauk - coнтcp
..
Уп"_енut 9.4. Г/poojumaйme дuапог
ВОГРОСМТЕЛЫWI М ОТРМЦАТЕIIЫW1.аi'МЫ
ПРОWЕДWЕГО IIAТEГOPII'IECIOГO III'EIIEIII
&8
В обра30ванин воnроситспьноil формы yчacnytt воnросн
тельни часnща m1 (a1l, mu, mtl), кowpu пишете• отдельно от
rлarona. постаапенноrо е форму npoweдwero еремен н.
Вео gittim mi? oynadlm nu? Коnщшm mu? gQidOm mll?
Sen gittin mi? oynadln rru? Konщtun mu? gllldOn тО?
О gitti mi? oynadlnu? KonЩIU 100? gQidU па!?
Biz gittik mi? oynadlk nu? KonЩIUk mu? gOidOk тО?
Siz gininiz mi? oynadlna rru? Kon~tunuz mu'! gOidOnllz mll?
OnJar gittiler mi? oynadllar nu? KonЩ!Uiar mu? gilldiller mi?
1. Pazare gittiniz mi? - Вы ходкnн на базар?
2. Sen kahvalu yaptmnu?- Ты завтрu:ап?
Воnроснтеnьно-<>тркцатель11u форма скnадываетс• нз отрица-
тельной н естроемтельной форм.
Ben gitmedim mi?
Sen gitmedin mi?
о gitmedi mi?
Biz gitmedik mi?
Siz gitmediniz mi?
Onlar gitmediler mi?
Y",__w t.7. Образуйте оmрщаmельную форму глггопое прошв<}-
wего каrnвгоричеа<ого ~
2. Onlar yQzdi!ler.
70
S . Biz &"9С" Ьafta geklik.
1. Bizders~~ --------------·
2. Senkitap oku - - - -- - -- - - - -- - ·
3. 0j!renci1er Odev уар - - - -- - - -- - - - -
4. Fatih futЬo1 oyna - - -- - - -- - - -- - -
S. Sizpizzaye - - - - - -- - - -- - - --
6. Onlara telefon el ..,-- - -- - - - -- - -- -
7. Ahmet diin Ьiи ge1 ,---,.-,--- - -- - - -- - -
8. Doktor bastayt ame1iyal е1 - -- - - -- - - - -
9. Вaham ~ime para ver
10. Веn diin аЦат pastahaneye gil - - - - -- - - -
11. OйJ'etmen 6AJ'encilere Odev ver - - -- - - -- - -
YnpllllltН\18 8.12. Нгnuшите ~. ~ tnaгcrtЬt, даннье е
аrобках. ~ форме /lj)OW8(!weгo ~.,.
71
Ynp8НfНue 1.11. Напшите пООходящие по CМ.ICIIY фор11ы 1!р0С118дсаего
категоричеасого Bf*IIIНU.
1. ~-~~~~-~--~---------?
Haytr, dUn piknikte tenis oynamad1k.
2. '::::-----:-:-----:-:-- - - - : - : - - - - - - - - -
Evet, dUn gece paniden sonra eve gittim.
3. ~-........~-~~~----~------
Hayu, dUn Щат Ы~ televizyon seyretmedim.
4. =---~-~~---:~~--------
Evet, 6nceiU giln okula g~ kaldJm.
s. ~-~~~~-----------
Hayu, Ali' yi gбnnedi.
72
Ynpuнtнue 9.11. ДaiJme ~«J и ~«J отееть~ uc-
IIQIIЬЗYJI формьt просиедwего категоричеаrого е,_.ю
an-r.me на еопросы:
1. Nerrnin nerede dogdu?
2. Nerrnin okula gitti rni?
3. Nennin ne zaman ~al•fCD&Y& bцlad•?
4. Onun ailesi ne zaman Щ1nd1?
5. Onlar daha sonra nereye tцmd1?
6. Nennin TOrkiye'de mutlu oldu mu?
7. Sizce Nennin nas1l bir luz?
УРОК10
СЛОВАРЬ УР(ЖА
75
Cal•' + acat +1m"' ~~~·cat•m (• буду работат•)
СаЩ + acat + 1z= ~al·~•z (мы будем рабоr4т•)
y1pmak gltmek
Ьеn уар + q + Im gid + СССЙ + im
scn уар + acak + sm gid + ec:ek + sin
о уар + acak gid + ccek
ь;z уар + асч + 1Z gid + ессй + ;z
siz уар + acalt + SmlZ gid + ec:ek + siniz
oolar уар + acalt + lar gid + ec:ek + ler
ok11111ak ~mek
oku+y+aat+liD i21e + y + eceg+im
oku + у + acalt + sm i21e + у+ ec:ek + sin
oku + у + acalt i2le + у + ccek
oku+y + &a~ + 1Z izle + y + eceg + iz
okuy + acak + smlZ izle + у + ccek + siniz
oku+y+acak + lar izle + y+ccek+ler
1. Уann Щаm parka gidcceAim. - Завтра вечером пойду в парк.
2. ВаЬаm ycmekleD SOМI gвzete okuyacak. - nосле тоrо IC8IC отец n<>-
ест, он будет читать rазету.
okumak lzle•u
okuyacak IDI}'Im? izleyecek miyim?
okuyacak mJsm? izleyecek misin?
okuyacak mJ? izleyecek mi?
okuyacak mJ}'Iz? izleyecek miyiz?
okuyacak m1sm1Z? izleyecek misiniz?
okuyacaklar m•? izleyecekler mi?
1. Doktor Веу gelecek mi? - Врач прндеr?
2. Ваnа yardJm edecek misin?- Ты мне nоможешь?
17
у",__.,. 10.4. Напишuте npednQJQнUR е отриц--.ной форме бу·
д)ЩегО категсрснеского epcweнu.
1. Seni affct - - - : , . . . . - - - - - - - - - - - - - - -
2. YanoyegmuryaA - - - - - - - - - - - - - -
3. ~yardunet-:----------------
4. BaЬamyano gel - - - - - - - - - - - - - -
5. Si.zinle futЬo1 oyna - - - - - - - ----,-- - -
7. У~уар -________________________
6. Odumt~la
- - - - - - - - - -- - -_
Ev~
Нау~r,
- - - - - - - - - - -- - -- --
4. Кitap okuyauk пusm?
Ev~ - - - - - - - - - - - - - - - - --
Haylr,
78
S. Otleden sonra ma~ gidecek miyiz?
Evet, -_-
Haytr, _- --
__ _-
__-_
--_ --
_ _-
_-_-
__--
_-_-
_
Macera
$en ailesi bu hзfta sonu Кanarya adalanna tatilc gidecckler. Orad<J
nc yapacaklanш' hep birliktc planlamalan gerekecek.Bu yl!zdcn ~k
heyecanlolar. Ve ~ok vakitleri de yok. Onlar Cumanesi gUn!l yolcu-
luga ~okacaklar.Oraya ~k gllzel ve b!lyOk bir u~a gidccekler.
Herkcs bu yiizden ~k ЬeyecanJo.
4te Cumartcsi gOn!l ve b!lt1ln aile hazJr. U~ak saat 2'de kalkacak
ve onlar tam 1щ saat yolculuk yapaeaklar.
~en .Uicsinden Ь;цkа aileler de Kanarya adalanna tatilc gidccek-
ler. Вelki de orada ~en ailcsinin ~ok dostlan olacak.
1$1С havaalano vc u~ kalkmaya hazor. Herltes mutlu Ьir $Ckilde
u,aga Ьinccek. Fakat u,akta Ьir u'ak korsaш olacagtno nercden Ьile
ceklet?
Herkes u~a Ьiodikteo ve u,ak bavalandtktan sonra u~k korsaш
u,ago Щtracak ve bcrkes hзyil ktnklфna ugrayacak " . Herkcs ~ok
!izgOn. Arttk $en ailesi Kanarya adalanno rOyalannda gOrecekler.
81
2. tstanbul'a trenle gicfiyorwn.
3. ВеЬеk uyuyor.
82
y,._..,ue10.15. Г1рочuтеОте текап
ОrЬаа Ыr fakl)'l zlyaret edlyor
1) nросьбу, nредложение
Вам kalem verir misin? - Ты не дашь мне nрандщu?
Bir frncao kahve i~r misin? - Выnьешь чашсчху кофе?
2) nредnолагаемое, DЛа11Нруемое деiiствие
lki saat sonra dбnerim. - Я вернусь через даа часа.
Настоощее-будущее вpeNJI ахтн.вно нспольэуетсо в nослови-
цах н nоговорках.
84
Ne ekersen onu Ьi~ersin.- Чrо nосеешь, то и пожн~шь.
~k dostlcara gllndc Ьclli olur. -Друг позиаеn:• о беде.
Rotas1 olmayan gemiyc hi~ Ьir rilzgar fayda vcrmez. - Кораблю бс1
курса IIИIWCOЙ oercp nОт.зы не nринесет.
В образовании форм иастоJUUеrо-будущее времени есть неко
торые особенноСти.
1) е<:nи основа глагола заканчнваетс• на гласную, то попожи
тепьно-уrаердJ<Тепьная форма образуете• путем прибавпенщ
аффuса -r:
sбyle + r • sбyle r,
oku + r .= okur
Ьcklc + r = Ьck\er
2) е<:nи основа глаrоnа имеет конечный согласный, то присое-
дi!НJСЮТС.I аффиксы -tr, -lr, -ur, -Or:
anlat + 1r = anlatlf
Ьitir + ir • Ьitirir
kоощ + ur • konu,ur
gOIЩ + llr = gбrl!$1lr
3) Если глагол пред~ет собой одНосложную ос.нову, охан-
IU\вающуюс• на согпасныli, то присоедНIШО'ТСIС аффuсы -ar, -er:
Ьаk + ar = Ьakar
yaz + ar • yazar
~iz + er • ~izer
gcz + cr = gczer
ОдНако, в турецком •з.ыке имеете• тринадцать глаrолов-нс
IIЛюченнй с одНосложной основой, от которых настоJIШее· буду·
wee вреш образуете• посредством аффиксов с узкими гласными.
al + 1r • аЬr Ьul + ur • bulur
kal + 1r • kaЬr vur + ur • vurur
var + u ~ varlf ol + ur = olur
san + 1r =samr dur + ur =durur
Ьil + ir = Ьilir gбr + llr = gбrllr
ver + ir • verir !11 + llr • G!Or
gel + ir • gelir
СпрА:оссние насто•щеrо-будущеrо времсии осуществп.-СТСJI с
nомощью личных аффиксов.
15
y8.Ditak Ыlm~k okumak COri•IМk
Веn yazanm bilirim okwum gб!Щilrilm
Sen yazanш Ьilirsin olrurs~m g6~ilrsiln
О yazar Ьilir okur gllril$ilr
Biz yazanz bi!iriz olcuNz gб!ЩilrOz
Siz yazarsШJZ bi!irsiniz olrursunuz gб!Щilrsilnilz
Onlar yazarlar Ьilirler okurlar g6~ilrler
1. ВаЬаm Ьеr saЬah saa1 yedide Це gelir. - Отеu !С3Ждое YIPO уход.нт
на рабоtу а семь часоа.
2. Emre 9ok giizel futЬol oynar. - Эмре очень хорошо н'1)8е1' н
футООл .
YllfiiiiНeниe
11.2. Пpoчllflllli:Jтe IIJII«CCI1
8en ber sabah saat alllda kalkaz:un. Elimi ve yOzOmO )'lkanm. An-
nem gOzel Ьir kahvaJt1 Ьwrlar. Saat yedide kahvaln yapanm. Daha
eonra okula giderim. Okuldao saat on iki bщ:ukta 91kanm ve eve
aelerim. Evde biraz dlltleoirim. Dl$an ~lkar ve arkada.$1anmla futЬol
oynanm. FutЬoldao sonra eve gelirim, ders ~all$8nm. АЦаm vakti
k~lerimle oyun oynanm ve televizyon seyrederim. Saat onda
yatanm.
Pвccкaжl/fntl о 88U/8III дне.
81
Ynpaн8/ut 11.3. Нвпииiите npednorreнuя, ~ глагоnь1, данн;.е в
скобкiiХ, е )Т1188рдumепыюй ФOfwe нiiCIIIOIIЩeгo- 6)дущего времени.
1. Omer gece dt~ (~1\unak)
2. Oйrenciler her zaman ders (~alt$mak)
3. T~kknr (~tmek)
4 . Her аЦат Ьize misafп (gelmek)
S. Ban insanlar 90k (konщmak) az i$ (yapmak)
6. Osman her ytl s~n~fm1 (gC9ШCk)
7. lnsanlan 90k (sevmek)
8. Веn her saЬah parkta (yi!r\1mek)
9. Веn RIЩ'З ve lngilizce (Ъilmek)
10. DOnyaya g0nC$ten l$1k (gelmek)
11 . Oйretmen bizi 90k (sevmek)
12. lnsanlar_ _(doAmak)_ _(ЫiyQrnek) _ _ _ (61me.k)
Ynpat- 11.4. H8nWiuтe предпожения, ucnonьз)'ll гпагмь~ данн;.е в
коб«ах, е отрщаmепыюй форме насmОАЩего- б)д)щего epeiii8НU
•
6. On1ar ka~ yцtnda?
7. Ceyda Hantm' tn kocastoш adt ne?
8. О ne ~ yap•yor?
9. Onlar gezmeyi seviyorlar JШ?
1О. On1ar slk slk gezerler mi?
11. Onlar Щ zamanlanoda ne yapar1ar?
Or1upallcь на даннье еооросьt, расскажите о eaweO сем.е.
СЛОВАРЬ УРОКА
Nizami Tağı oğlu Məmmədov; d. 24 may 1950, Ucar rayonu, Yuxarı Şilyan) — ədəbiyyatşünas-tənqidçi, tərcüməşünas-tərcüməçi, türkoloq, filologiya elmləri doktoru, professor, əməkdar müəllim.
Nizami Tağısoy 24 may 1950-ci ildə Azərbaycan Respublikası Ucar rayonununYuxarı Şilyan kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini 1967-ci ildə doğma rayonda başa vurmuşdur. Hələ məktəb illərində divar qəzetində, sonralar rayon və respublika qəzetlərində kiçik şeirləri və məqalələri dərc olunmuşdur.
1968-1970-ci illərdə ordu sıralarında xidmət etmişdir. Əsgəri xidmətdən sonra M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunun Rus dili və Ədəbiyatı fakültəsinə daxil olmuş, 1975-ci ildə həmin fakültəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Təyinatla Ucar rayonunda orta məktəbdə rus dili və ədəbiyyatı müəllimi işləmişdir.
Kənd məktəbində işləyə-işləyə təhsil aldığı Institutun aspiranturasına («rus-sovet ədəbiyyatı» ixtisası üzrə) imtahan verərək müsabiqə yolu ilə qəbul olunmuşdur. 1980-1984-cü illərdə aspiranturada təhsil ala-ala ədəbi əlaqələr problemi ilə məşğul olmuş, 1986-cı ildə «Səməd Vurğun pyeslərinin rus tərcümələri və səhnə təcəssümü» mövzusunda filologiya elmləri namizədi dissertasiyasını müdafiə edərək alimlik dərəcəsi almışdır.
1984-cü ildən Bakı Slavyan Universitetində (o vaxtkı M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunda) çalışır. Təhsil aldığı institutda laborantlıqdan professora qədər ziqzaqlı, çətin, lakin şərəfli elmi-pedaqoji yol keçmişdir.
Göstərilən dövrdən “XX əsr rus ədəbiyyatı”, “Türk xalqları ədəbiyyatı”, “Azərbaycan ədəbiyyatı”, “Tərcümə nəzəriyyəsi” fənlərindən rus və Azərbaycan bölmələrində mühazirələr oxuyur, kurs işləri, buraxılış işləri, magistr, doktorluq dissertasiyalarına rəhbərlik etmiş və etməkdədir.
1990-1992-ci illərdə doktoranturada nəzəri təhsilini davam etdirməklə “XX əsr rus poeziyasının Azərbaycan dilinə tərcüməsi problemləri (1920-1970-ci illər)” mövzusunda doktorluq dissertasiyası üzərində işləmiş, 1992-ci ildə onu doktorantura müddəti başa çatmazdan öncə müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsini almışdır.
1994-cü ildən Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə ona professor diplomu verilmiş və Bakı Slavyan Universitetinin professoru vəzifəsinə seçilmişdir.
1995-1997-ci illərdə Bakı Qızlar Universitetində (əvəllər Bakı Ali Pedaqoji Qızlar Seminariyası) «Azərbaycan dili və Ədəbiyyatı» kafedrasının müdiri, 1998-ci ildən 2010-ci ilin sonuna qədər Azərbaycan Beynəlxalq Universitetində əvvəl “Azərbaycan dili və Ədəbiyyat”, sonra «Rus dili və Ədəbiyyat» kafedralarının müdiri vəzifələrində çalışmışdır.
2011-ci ilin yanvarından bu günə kimi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Türk Xalqları Ədəbiyyatı şöbəsində baş elmi işçi kimi çalışmaqdadır.
Nizami Tağısoy pedaqoji işlə yanaşı məhsuldar elmi fəaliyyətlə məşğul olan alimlərdəndir. İndiyə qədər onun müxtəlif konfrans, simpozium və elmi məclislər, dərgilər, məcmuələr və qəzet səhifələrində 350-dən artıq müxtəlif məzmunlu məqalələri işıq üzü görmüşdür.
Professor Nizami Tağısoyun elmi prioritetlərində tərcümə nəzəriyyəsi, ədəbi əlaqələr, komparativistika, türk xalqlarının etnogenezi, etnologiyası, etnoqrafiyası, epik təfəkkürü, ənənələri, folkloru, klassik və müasir ədəbiyyatı, ədəbiyyatşünasların aktual problemləri, müasir ədəbi proses və s. istiqamətlər yer almaqdadır. Monoqrafiya və məqalələri bir qayda olaraq polemikliyi və fərdi baxış bucağı ilə seçilir.
Professor Nizami Tağısoy qaqauz, qazax, qaraqalpaq, qaraçay, qırğız, Kıbrıs türkləri, malkar, özbək, karaim, kumux, noğay, xəzər və d. türk qövmləri və xalqları ilə bağlı çoxsaylı məqalələr və kitablar müəllifidir. Onun müxtəlif illərdə yazdığı dərslik, metodik və dərs vəsaitləri, monoqrafiyaları, folklor-etnoqrafik araşdırmaları oxucular və mütəxəssislər tərəfindən bəyənilməkdədir. Tanınmış tədqiqatçı mütəmadi olaraq ölkəmizdə və onun hüdudlarından kənarda keçirilən nufuzlu beynəlxalq konfrans və simpoziumların iştirakçısıdır.
Professor Nizami Tağısoy iki onillikdən artıqdır ki, türk xalqlarının folkloru, etnogenezi, epik təfəkkürü, klassik və müasir ədəbiyyatına dair dərslik üzərində işləyir. Bu əsərin çoxcildli nəşri nəzərdə tutulur.
Professor Nizami Tağısoyun nəzəri mülahizələri istər Azərbaycan-rus, Azərbaycan-özbək, Azərbaycan-qaqauz, Azərbaycan-qazax, Azərbaycan-qaraqalpaq ədəbi əldaqələri, istər müasir ədəbiyyatşünaslığın aktual problemləri, o cümlədən A.Blok, S.Yesenin, K.Simonov, V.Luqovskoy, A.Adalis, P.Antokolski, A.Tvardovski, S.Vasilyev, Azərbaycan ədəbiyyatından S.Vurğun, Mir Cəlal, İ.Əfəndiyev, S.Əhmədli, Elçin, Anar, A.Rəhimov, K.Abdulla, E.Hüseynbəyli, R.Rəvan, Ə.Əhməd, K.Kürqıraxlı, M.Dəmirçioğlu, F.Babanlı, Ş.Ağayar, Ə.Xələfli, Y.Nəğməkar, qaraqalpaq yazıçılarından T.Kaipbergenov, İ.Yusupov, qaraçay ədəbiyyatı nümayəndələrindən İ.Xubiyev, H.Bayramukova, qırğız ədəbiyyatından Ç.Aytmatov, tatar ədəbiyyatından Q.Tukay, qaqauz ədəbiyyatından M.Çakır, Q.Qaydarji və başqalarının yaradıcılığı ilə bağlı fikir və mülahizələri Azərbaycan ədəbi tənqidinin orijinal səhifələrindən hesab olunmaqdadır.
Nizami Tağısoy regional etnoqrafiya və folklor nümunələrinin toplanılıb araşdırılması və nəşri istiqamətində 25 ildən artıqdır ki zəhmət sərf edir. Onun son dövrlərdə Azərbaycanda və Türkiyədə yaşayan Şilyan ellərinin etnqorafiyası, etnik-milli düşüncə tərzi və şifahi yaradıcılığı ilə bağlı araşdırmaları türk ellərinin mənəvi mədəniyyətini öyrənmək baxımından maraqlıdır.
Nizami Tağısoy haqqında məlumat “XX əsr Azərbaycan alimləri və maarifçiləri” bioqrafik kitabına daxil edilmişdir. O, “Qızıl qələm” və “Xalqın nüfuzlu ziyalısı” mükafatı laureatıdır. Nizami Tağısoy müasir ədəbi tənqidimizin müxtəlif tərəflərini çevrələyən məqalələrlə mütəmadi olaraq dövrü mətbuatda çıxışlar edir.
Professor Nizami Tağısoy hazırda Bakı Slavyan Universitetinin «Azərbaycan ədəbiyyatı» kafedrasında elmi-pedaqoji və AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Türk Xalqları Ədəbiyyatı şöbəsində elmi fəaliyyətlə yanaşı, folklorşünaslığın, türkologiyanın, ədəbiyyatşünaslığın və müasir ədəbi tənqidin müxtəlif problemləri ilə məşğul olur.
1. XX əsr rus poeziyası Azərbaycan tərcümələrində. Bakı, 1992, 134 s. – rus dilində;
2. Qazax ədəbiyyatı. Bakı, 1993, 70 s. – rus dilində;
3. Əslin milli özünəməxsusluğu və tərcümə. Bakı, 1998. - 68 s. – rus dilində;
4. Poetik tərcümə. Bakı, 2001, 245 s. – rus dilində;
5. Qaraqalpaq ədəbiyyatı. Bakı, 2007, 296 s. – rus dilində;
6. Qaraqalpaq ədəbiyyatı. Bakı, 2015, 456 s. – Azərbaycan dilində;
7. Elçinin “Baş” romanı struktur-funksional təhlil müstəvisində, 2017, 272 s.
8. Koblandı-Batır (qazax xalq qəhrəmanlıq dastanı), Bakı: “Elm və təhsil”, 2017, 316 s.
9. Мой Азербайджан. Bakı, “Elm və təhsil”, 2018, 128 s
10.Alaş-Orda: Qazax dövlətçiliyinin tarixində əhəmiyyəti. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2018, 136 s.
1. Səməd Vurğun dramaturgiyası rus dilində. (Bakı, 1999, 132 s. – rus dilində)
2. Nəsrin axarı: zaman və məkan konteksti. Bakı, 2008, 152 s.
3. Şilyan: özü, sözü – çeşmənin gözü. Bakı, 2009, 172 s.
4.Səftər Həsənzadə. Vətən həsrətli, barıt qoxulu sətirlər. Bakı, 2009. – 76 s.
5. Etnos və epos: keçmişdən bugünə. Bakı, 2010, 372 s.
6. Meyxanənin poetikası. Bakı, 2011, 432 s.
7. Qaraçay ədəbiyyatı. Bakı, 2016, 312 s.
8. Muxtar Auezovun yaradıcılığı: ənənədən novatorluğa. Bakı, “Şərq-Qərb”. 2019, 216 s.
1. Русские переводы пьес С.Вургуна и их сценическое воплощение. .
2. Русские переводы пьесы С.Вургуна «Вагиф».
3. Пьеса "Ханлар" на сценах русских театров.
4. Пропагандист азерб. лит-ры (П. Антокольский).
5. Сын своего народа. Воспоминание П.Антокольского .
6. Лит. вечера- важное средство развитие русской речи .
7. Первые шаги.
8. S.Vurğunun «Fərhad və Şirin» pyesinin rus tərcümələri və səhnə təcəssümü.
9. S.Vurğunun əsərləri rus dilində.
10. S.Vurğun pyeslərinin səhnə təcəssümü.
11. 30 ildən sonra. S.Vurğunun xatirəsinə.
12. Orijinalla müqayisədə /S.Vurğun pyeslərinin rus tərcümələri haqqında .
13. Sənət fədaisi /A.Tvardovskinin Azərbaycan ədəbiyyatı ilə yaradıcılıq əlaqələri
14. Öz əsrinin övladı /A.Tvardovski yaradıcılığı haqqında.
15. Doğma elə məhəbbətlə /Əhəd Muxtarın yaradıcılığı haqqında.
16. Nizami yaradıcılığı bu gün.
17. Orijinalın milli özünəməxsusluğu və tərcümə
18. Вдохновленные Октябрем /о творчестве С.Вургуна .
19. С.Вургун о читателях.
20. Рус.-азерб.-кие лит-ные взаимосвязи советского периода.
21. Правда пережитого и выстраданного.
22. Н.Тихонов и Азербайджан.
23. В.Луговской и Азербайджанская литература.
24. Верность воспроизвед. изобр.-выраз. средств в азерб. переводах.
25. Проблемы перевода рус. поэзии ХХ века на азербай- джанский язык /1920-1970 гг.
26. Совр.состоян.изуч.пробл. общетюрк. культуры.
27. Алишир Навои и азерб. литература.
28.Теорет.пробл. перед.един. содерж. и формы в по- эт.пер.
29. С.Есенин и Азербайджан.
30. О лит-ном процессе 90-х гг. Ср. Азии и Казахстана.
31. Поэма А.Твардовского «По праву памяти» на азерб. языке.
32. О проблемах поэтического перевода.
33. О переводах одного стихoтворения /С.Васильев. «Люблю Баку»
34. Некоторые вопросы препод. рус.языка.
35. Səməd Vurğun və oxucu.
36. Жизнь, отданная родному народу /творческий портрет. Х..Х.Ниязи.
37. Приобретенные и потерянные. Нужна ли нам методология?.
38.Поэтический талант Гафура Гульяма.
39. Некот. вопросы изуч.лит. связ. в спецкурсах.
40. Сохр. индв. речи персонаж. в рус. переводах сатиры Сабира «Bir məclisdə on iki kişinin söhbəti».
41. Один оригинал и разные переводческие решения /к переводу сатиры Сабира «Bakı pəhləvanlarına».
42. Sensasiya, yoxsa həqiqət?! l.
43. Sözlər, mənalar, izahlar.
44. Ağrılı-acılı dünyam. A.Rəhimovun «İki- li Dünyam» romanına ön söz.
45. Sözün əsəri, sözün kəsəri. A.Rəhimovun «Deyimlər və duyumlar» kitabına ön söz.
46. Həm gülək, həm düşünək.
47. Sözlər də zəmanəyə uyğunlaşır.
48. Sevincli, kədərli dünya. «Məni duyan gərəkdi» kitabında.
49. Monumental abidənin layiqli rus tərc- ümələri vacibdir (yaxud «Kitabi-Dədə Qorqud»un rus tərcümələrinin vəziyyəti)..
50. Həmyerlimiz «2001-ci ilin elm adamı» elan olundu.
51. Əsl insan haqqında söz və ya Eldar Abaszadə kimdir?
52. C.Cabbarlı yaradıcılığının başqa xalqların mədəniyyətınə təsiri.
53. “Axirət sevdası”nın uğuru /S.Əhmədlinin yaradıcılığı haqqında.
54. Роль проф. Г.Б.Бабаева в разработке проблем теории и практики худож. перевода.
55. Еще раз об истории перевода в Азербайджане.
56. Проф. Ф.Велиханова – исследователь русских переводов азербайджанской поэзии.
57. Фольклорно-этнографические источники, структурно-композиционные и идейно-художественные особенности ка- ракалпакского эпоса «Кырк кыз».
58. Qaqauzlar: keçmişindən bu gününə.
59. Ermənilərin və yunanların türklərə qarşı iddiaları nədən qaynaqlanır?! .
60. Qaqauzların tarixindən səhifələr.
61. Hegel. Müsəlmanlıq.
62. Həyatı, mənəviyyatı, elmi erudisiyası ilə hamı üçün örnək ola biləcək insan.
63. О некоторых особенностях творчества каракалпакских писателей XVIII-XIX вв. Тезисы научной конференции сотрдников БСУ.
64. Qaraqalpaqların etnogenezi və qəhrəmanlıq dastanları haqqında nə bilirik? .
65. Каракалпакская литература ХХ в.: истоки и особен- ности развития.
66. Qaraqalpaqlar: etnogenezi, yaşadıqları coğrafi ərazi, epik təfəkkürü.
67. Qədim Hindistan.
68. Xəzərlər.
69. Xəzərlər.
70. Xəzərlər.
71. Xəzərlər.
72. Xəzərlər.
73. Xəzərlər.
74. Xəzərlər.
75. Xəzərlər.
76. Xəzərlər.
77. Книга об истории Азербайджанской школы XIX в.
78. Söz, anlayış, aforizm, mütərcim, tərcümə. Aforizmlərin tərcüməsi yüksək ustalıq tələb edir.
79. Aforizmlərin tərcüməsi istedad və ustalığın işığında /Səməd Vurğun aforizmlərinin Giya Paçxataşvili tərcüməsi .
80. Перевод: противоречие или сходство.
81. Səməd Vurğun əsərlərinin rus tərcümələri haqqında qeydlər.
82. Vətən məhəbbəti, yurd sevgisi, Əli Rza Xələflinin “Həsrət körpüsü"
83. Məşhur Kuzey Kıbrıs tədqiqatçısı Harid Fədai ilə söhbət.
84. Hindistan mədəniyyəti.
85. Книга этно-эпической памяти тюркских русскоязычных писателей.
86. Folklora vurğunluqdan şeir yaradıcılığına / Məhərrəm Qasımlının poetik yaradıcılığı haqqında.
87. İctimai-siyasi ədəbiyyatın tərcüməsində dəqiqliyin qorunub saxlanılması. Gürcü-erməni münasibətlərinə həsr olunmuş əsərin Giya Paçxataşvili tərcüməsi..
88. Mənəvi-etik-dini ənənələrin rusdilli yazıçıların yaradıcılığında əksi. Humanitar elmlərin öyrənilməsinin aktual problemləri. /L.Gərayzadənin kitabı haqqında.
89. Etnik-milli keçmişimiz və bu günümüz “Yarımçıq əlyazma” aynasında..
90. Müasir Qaqauz poeziyası.
91. Çağdaş ədəbi mühit və “Kredo” /Problemlər, perspektivlər.
92. Müasir Azərbaycan romanı: problematikası, qəhrəmanı, ideya-məzmunu səciyyəsi /A.Rəhimovun “Girdab” romanı haqqında düşüncələr.
93. Yusif Nəğməkarın “Zal ağacı” dastan-epopeyasını oxuyarkən.
94. Məşhur “Kuzey Kıbrıs tədqiqatçısı Harid Fədai ilə söhbət”.
95. Etnik-milli keçmişimiz və bu günümüz “Yarımçıq əlyazma...” aynasında /Kamal Abdullanın “Yarımçıq əlyazma”... romanı haqqında .
96. Böyük siyasətçinin estetik görüşləri haqqında kitab. /prof. Tərlan Novruzovun “Heydər Əliyev və ədəbiyyat məsələləri” kitabı haqqında.
97. Həvil müəllimin ömür yolu və ya yaxşılara “Allah rəhmət eləsin!” /prof.Həvil Həvilovun xatirəsinə/.
98. Неутомимый исследователь истории школы и педа- гогической мысли / Издан двенадцати томник собр. соч акад. Г.М.Ахмедова в Азербайджане.
99. Mühacirət mətbuatımızın tarixinə dair maraqlı mənbə. /Fil.elm.dokt. Abid Tahirlinin kitabı haqqında.
100. В плену у волшебных строф. О Самеде Вургуне и новом прочтении стихотворения «Азербайджан».
101. Tanınmış nasir, ədəbiyyatşünas alim, əvəzsiz pedaqoq /Mir Cəlal haqqında.
102. A.O.Çernyayevskinin “Vətən dili” dərsliyinin dili.
103. Vaqif Arzumanlının 60 ili, Ədəbi əlaqələrimizin Vaqif Arzumanlı dili.
104. Poetik təbi rəvan olan Rəhim Rəvan, Haqq dünyasına erkən oldu “rəvan” / Rəhim Rəvan ruhuna gecikmiş rekviyem
105. Heydər Əliyev və Azərbaycanda rus dilinin tədrisi problemləri.
106. Poeziyamızın bir qolu – Ənvər Əhmədin şairlik yolu
107. Çingiz Aytmatov və müharibə / “… Öldürməli… Ölməli…” hekayəsi haqda qeydlər.
108. Şeirimizə Etimadın etimadı.
109. Güney Azərbaycan poeziyası rus dilində.
110. Qarabağ ağrısı – yazıçı ömrünün acısı.
111. Hollandiyada yaşayan azərbaycanlı yazıçı beynəlxalq müsabiqənin qalibidir.
112. “Broy & Panoptikum”un kirkit, həvəsi, Etimad Başkeçidin səsi, nəfəsi.
113. Ağarəhim Rəhimovun 60 illik yubileyi.
114. Xəlil Rza Ulutürkün tərcümə yaradıcılığı / nəzəri və praktik zəmində.
115. Elçin yaradıcılığı, Görünən və görünməyən tərəflər.
116. Dilimiz-varlığımız və ya “Heydər Əliyevin dil siyasəti”.
117. Səngər şeirləri: “Alanda canımı vətənimdə al”.
118. Canavarlığın anatomiyası. Elçinin “Canavarlar” hekayəsinin təsirindən yaranan düşüncələr.
119. Nəsrin çevrəsi /K.Abdullanın hekayələri haqqında.
120. “Meyxana”nın semantikası.
121. Nəsrin çevrəsi. Folklorun “gözü” – Kamal Abdullanın sözü..
122. Meyxana: mədəni-mənəvi sərvətimiz.
123. Niyyətin hara, mənzilin ora /Günay Dağlı və onun “Xoxan”ı/.
124. Meyxana folklor janrıdır.
125. Fəxrəddin Meydanlının söz meydanı.
126. Kuzey Kıbrıs türk mədəniyyətinin yorulmaz tədqiqatçısı. Harid Fədai haqqında
127. Qaqauz ədəbiyyatı. Birinci yazı.
128. Qaqauz ədəbiyyatı. İkinci yazı
129. Meyxananın semantikasına bir baxış.
130. Folklor yaddaşından. Rəhim Rəvan yaradıcılığı haqqında.
131. Первый парень… и не только на селе. 80 лет А.Гулиеву .
132. Kuzey Kıbrıs türk ədəbiyyatında ilk roman.
133. Başqurdlar haqqında nə bilirik?! “Başqurd” dili və “baş- qurd” etnoniminə bir baxış.
134. Canavarlığın anatomiyası. /Elçin. “Canavarlar” hekayəsi.
135. Dəyərli dərs vəsaiti /prof. İsmayıl Vəliyev. Redaktənin əsasları” kitabı haqqında
136. Elçin yaradıcılığında uşaq aləmi.
137. İşığın bədii trayektoriyası /Elçin Hüseynbəylinin “Gözünə gün düşür” hekayəsinə yığcam baxış
138. Molla Nəsrəddin lətifələri Kıbrısda.
139. “İnam evi”ndə Qəşəm Ruhdaşa həsr olunmuş törəndə çıxış. Məqaləni İşıqlı Atalı təqdim etmişdir.
140. “İnam evi”ndə Qəşəm İlqar Ruhdaşın yubileyində çıxış.
141. Fəxrəddin Meydanlının poetik palitrası
142. Xəlil Rza Ulutürkün tərcümə yaradıcılığı / Nəzəri və praktik zəmində /. – Xəlil Rza Ulutürk. Dünyaya pəncərə.
143. Nizami Cəfərov və türk xalqları ədəbiyyatının inkişaf problemləri
144. Söz, süjet və obrazın vəhdəti /Əlsahib Əroğulun “Qeyrətin harayı” hekayələr toplusu haqqında.
145. Qaraqalpaq ədəbiyyatı.Tulepbergen Kaipbergenovun yaradıılığı.
146. Rüstəm Kamal: bədii mətnin hermenevtikası.
147. Harit Fədai: Kuzey Kıbrız türk mədəniyyətinin yorulmaz tədqiqatçısı
148. Söz, süjet və obrazın orqanikası / Əlsahib Əroğulun “Qeyrətin harayı” hekayələr toplusu haqqında .
149. Şilyan: özü, sözü – çeşmənin sözü.
150. Xəzərlər: türkün itmiş soyu. I yazı.
151. Xəzərlər: türkün itmiş soyu. II yazı.
152. Qaraqalpaq mədəniyyəti.
153. İnsan, həyat və dünya Asif Ata təlimində.
154. Hett dilinin türk dilləri ilə bağlılığı. Türklər Güney Doğu Anadoluda qədimdən mədəniyyət yaradıblar.
155. «Братья Карамазовы» Достоевского «заговорили» на азербайджанском языке.
156. Qazax xalq qəhrəmanlıq dastanı “Koblandı-batır”. Azərbaycan türkcəsinə tərcümə problemləri.
157. Ənənənin novatorcasına davamı və ya “seçiminmorfologiyası”nın tənqid hüdudları.
158. Şeirin memarı, memarın şeiri. Məmməd Dəmirçioğlunun “Səhra gülləri” kitabı ətrafında düşüncələr.
159. XX əsr Azərbaycan ədəbiyyat tarixində yeni metodoloji - estetik baxış. Prof. B.Əhmədovun “XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi” dərsliyi haqqında.
160. Karaimlərin mədəniyyəti haqqında nə bilirik?
161. Ənənənin novatorcasına davamı və ya “seçimin morfologiyası”nın tənqid hüdudları.
162. A.Rəhimov yaradıcılığında psixologizm. – Bakı Qızlar Universitetinin elmi əsərləri.
163. Şeir gülüstanının təkrarolunmaz çiçəyi. İ.İsaxanlının “Sergey Yesenin” kitabı haqqında.
164. “İdrak işığında” kitabını oxuyarkən. A.Tahirlinin eyni adlı kitabı haqqında.
165. Sergey Yeseninlə bağlı yeni kitab.
166. Keçmişi təhlil etməyə lüzum varmı?! Elçinin “Sosrealizm bizə nə verdi” ədəbi –estetik essesi üzərində düşünərkən.....
167. Слово о книге С.Асадуллаева «Литература и современность» и не только о ней. .
168. Natəvan Dəmirçioğlu nəsri orijinal və rus tərcüməsi müstəvisində.
169. Natəvan Dəmirçioğlu nəsri orijinal və rus tərcüməsi müstəvisində.
170. Natəvan Dəmirçioğlu nəsri orijinal və rus tərcüməsi müstəvisində. (əvvəli ötən sayda)..
171. Səfər Həsənzadənin barıt qoxulu sətirləri:.
172. Zamanla sözü, sözlə zamanı ucaldan sənətkar
173. Sergey Yesenin Azərbaycana «qayıdışı». İsaxan İsaxanlının S.Yesenindən tərcümələri haqqında .
174. Bədii nəsr dəyişkən situasiyalar və maraqlı tablolar müstəvisində.
175. Проза Натаван Демирчиоглу в контексте оригинала и русского перевода.
176. Çağdaş ədəbiyyatda etnos problemi.
177. О переводе романа Ф.М.Достоевского «Братья Карамазова» на азербайджанский язык.
178. Sergey Yeseninin Azərbaycana «qayıdışı». İ.İsaxanlının S.Yesenindən tərcümələri haqqında.
179. Bəkir Nəbiyev və Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı.
180. Qabdulla Tukay və Azərbaycan.
181. Общие или сходные явления в эпосе индийского и тюркского народов / На материале индийского «Махабхараты» и каракалпакского «Кырк кыз».
182. Azərbaycan ictimai mühitində İşıqlı Atalı obrazı.
183. Çağdaş ədəbiyyatda etnos problemi .
184. О переводе романа Ф.М.Достoевского «Братья Карамазовы»: на азербайджанский язык.
185. Роман Ф.М.Достoевского «Братья Карамазовы»: особенности перевода на азербайджанский язык. – Диалог языков и культур СНГ и ШОС в XXI веке.
186. Azərbaycan ictimai mühitində İşıqlı Atalı obrazı
187. Qaraçay yazılı ədəbiyyatının yaranması / yeni ədəbi janrların təşəkkülü/..
188. “Öldürməli... Ölməli”. Çingiz Aytmatovun hekayəsi haqqında qeydlər..
189. Andrey Platonov Elçin Hüseynbəyli tərcümələrində.
190. Хронотоп Эльчина: время и голоса/ O книге Эльчина «Время и слово»/.
191. Qaraçay ədəbiyyatında poema janrı.
192. Klassik rus poeziyasından yeni tərcümələr. İsaxanın tərcümələrinə fraqmentar baxış.
193. Dramaturji yaradıcılığın sənət və həqiqət parametrlərinə nəzər/prof. B.Əhmədlinin “Dramaturq: sənət və həqiqət” kitabı haqqında/. Ş.Məmmədli ilə birlikdə .
194. Hekayə janrında ideya və bədii detalın ontoloji qatları/ Səfər Kəlbixanlının “Bəxtəvər ölüm” hekayələr toplusu haqqında/.
195. İlyas Əfəndiyev yaradıcılığı müasirlik və perspektiv baxışlar müstəvisində.
196. Dramaturji yaradıcılığın sənət və həqiqət parametrlərinə nəzər/prof. B.Əhmədlinin “Dramaturq: sənət və həqiqət” kitabı haqqında /. Ş.Məmmədli ilə birlikdə.
197. İlyas Əfəndiyev yaradıcılığı müasirlik və perspektiv baxışlar müstəvisində.-.
198. Hekayə janrında ideya və bədii detalın ontoloji qatları / Səfər Kəlbixanlının “Bəxtəvər ölüm” hekayələr toplusu haqqında.
199. Təyyar Salamoğlu və müasir ədəbiyyatımızın bəzi məsələləri.
200. Ələmdar Cabbarlının liro – epik inkrustasiyaları.
201. Qabdulla Tukay yaradıcılığının formalaşmasında Azərbaycan – tatar ictimai - ədəbi fikrinin rolu. Qabdulla Tukay Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında .
202. Həzrət Urtenov və Qaraçay ədəbiyyatının inkişaf mərhələləri.
203. Любовь к поэзии Сергея Есенина всегда жива в Азербайджане. Вступительная статья к книге И.Исаханлы «Незадаром ему мигнули очи. Есенин в Баку».
204. Hekayə janrında ideya və bədii detalın ontoloji qatları / Səfər Kəlbixanlının “Bəxtəvər ölüm” hekayələr toplusu .
205. Professor Təyyar Salamoğlu və müasir ədəbiyyatımızın bəzi məsələləri.
206. Qaraçay ədəbiyyatında müharibə mövzusu.
207. Qəzənfər Paşayevi necə tanıyırıq?.
208. Poetik fəhm və mövzu-məzmun çevrəsi (Fərqanənin “İkimiz darıxsaq...” şeirlər kitabı ilə bağlı düşüncələr).
209. Заговорившие по-азербайджански «Братья Карамазовы».
210. Хронотоп эльчиновской прозы..
211. “Tənha çinarın pıçıltıları”nın bədii-estetik funksiyası.
212. Xəzərlər.
213. Mübarizin mübarizəsi. Nicat Əjdərin “Mübariz” kinossenarisi haqqında.
214. Redaktordan. Nicat Əjdərin Mübariz” kinossenarisinə ön söz // Nicat Əjdər. Mübariz / kinossenari /.
215. Həlimət Bayramukova və Qaraçay romanı
216. Роль арабских преданий и письменных источников в разработке сюжетно-композиционной линии поэмы Низами «Лейли и Меджнун».
217. “Öldürməli, ölməli...” (Çingiz Aytmatovun hekayəsi haqqında qeydlər) // Çingiz Aytmatov. Türk ruhunun qələbəsi.
218. Çağdaş ədəbi-estetik fikrimizin prof. Məmməd Qocayev «səhifələri».
219. Fuad Babanlının söz dünyasına müxtəsər ekskurs.
220. Fuad Babanlının söz dünyasına müxtəsər ekskurs. // Fuad Babanlı. Qırovdan sonra (şeirlər).
221. Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının perspektivlərinə yeni metodoloji baxış.
222. Mehmet Əfəndinin “Yadigar-ı - Mühabbet” romanı haqqında. Harit Fədainin təqdim etdiyi “Sözlük” az qala elə romanın həcmi boydadır.
223. Regional koloritlə milli ruhun simbiozu. “Arzuların yuvasını uçurma”nın mayasından “ÖZ”ü, “SÖZ”ə ucaltmışlar oda”sının qayəsinə.
224. Regional koloritlə milli ruhun simbiozu. // Rəfail İncəyurdun “Arzuların yuvasını uçurma”nın mayasından “ÖZ”ü, “SÖZ”ə ucaltmışlar oda”sının qayəsinə. // Rəfail İncəyurd. “ÖZ”ü, “SÖZ”ə ucaltmışlar odası. Ədəbi-publisistik düşüncələr..
225. Qədim türklər. İlk inancları və dövlətləri.
226. Tarixdə iz qoymuş türk dövlətləri..
227. Səndən olmayacaq, “Arif! (Görkəmli ədəbiyyatşünas-alim Arif Əmrahoğlunun ruhuna).
228. Bəşər sivilizasiyasında tərbiyə və təhsilin tarixi mənzərəsini əks etdirən mənbə.
229. Fuad Babanlının “Vurğun çələngi”.
230. Qədim mədəniyyət daşıyıcıları noğaylar.
231. Noğayların həyat salnaməsi. Noğay folklorunun bütün janrları mükəmməl bədii sistem yaradır..
232. Noğay tarixi və qəhrəmanlıq nəğmələri.
233.Əbdürrəhman Cami nəzəriyyəçi estet kimi..
234.Низами Тагисой. Азербайджанско-татарская общественно-литературная среда и творчество Габдуллы Тукая..
235. “Nə ölüm təzədir qoca dünyada, nədə ki, yaşamaq təzə şey deyil”. Dəyərli insan, yorulmaz alim dostum Muxtar Kazımoğluna..
236. Türk xalqları ədəbiyyatı.Universitetlərin bakalavr pilləsi üçün proqram.
237.Əbdürrəhman Cami nəzəriyyəçi estet kimi.
238.Şimali Qafqaz türkləri. Qaraçay ədəbiyyatının təşəkkülü
239.Şimali Qafqaz türkləri. Qaraçay ədəbiyyatının təşəkkülü
240. Poetik tərcümə - gözəllik, estetik görüntü, yoxsa adekvatlıq?!
241. Qafqaz türklərinin tarixini, həyatını və etnoqrafiyasını əks etdirən köhnə yazılmış yeni mənbə.
242. Şimali Qafqaz türkləri: Qaraçaylar: etnogenezi, dili və etnik – milli ənənələri.
243. Bir orijinal – dörd tərcümə:volyuntarizm, yoxsa adekvatlıq?! .
244. XIII-XVIII əsrlər ədəbiyyat tariximizin yeni dərslik mənzərəsi (Yaqub Babayevin kitabı haqqında)
245. Balaş Azəroğlu yaradıcılığında azadlıq mübarizəsinin inikası.
246. Qaraqalpaq mərasimləri və inancları.
247. Dünya elə öz işindədir.AMEA-nın Folklor İnstitutunun direktoru Muxtar Kazımoğluya
248. Sergey Eseninin “İran nəğmələri” nin yeni təqdimatı.
249. Sergey Eseninin “İran nəğmələri” ilə yeni görüş..
250. Неисcякаемый источник (о творчестве Сергея Есенина).
251. Bədirxan Əhmədov tədqiqatında XX əsr ədəbiyyatımız.
252. Самый труднопереводимый и самый любимый (о творчестве С.Есенина).
253. Rus-Azərbaycan ədəbi əlaqələrinin üfüqlərinə Sergey Vasilyev yaradıcılığı bazasından baxış // Mətanət Xudiyeva. Sergey Vasilyev poeziyası.
254. Самый труднопереводимый и самый любимый.
255. «Bax, yenə qayıtmışam...” Sergey Yesenin – 120.
256. Bir nəğmə oxuyaq səhra gülləri... Məmməd Dəmirçioğlunun vəfatı ilə bağlı.
257. Tarixi və etnoqrafik mənbələr qaraçaylılar haqqında.
258. Tarixi və etnoqrafik mənbələr qaraçaylılar haqqında.
259. Elçin yaradıcılığından yazmağın məsuliyyəti.
260. Professor Qəzənfər Kazımovun filoloji ampluası.
261. Amerikalı Səmuel Uimz ermənilər haqqında
262. Xocalı faciəmiz sonu bilinməyən erməni məkri və qəddarlığı .
263. Elçinin “Baş” romanında xronotop süjetyaradıcı element kimi.
264. Qaraqalpaq folklorşünaslığı. “Bütöv Azərbaycan”.
265. “Jıl kuttı bolsın!” Qazax etnik-milli düşüncəsində “Naurız meyramı”.
266. Redaktordan. Cuma Gözbaraxlının “Saxurlar” kitabına ön söz.
267. “9”un simvolik interpretasiyası. Elbəyi Cəlaloğlunun 9-cu meydan povesti haqqında.
268. Tarix yaradan türklər. “Xalq cəbhəsi”.
269. “Baş” romanin da sujet sistemləri: tarixi fon və bədii uydurmalar,persanajlar və xarekterler . I yazı Sujet bədii forma kateqoriyasinda biri kimi.
270. Elxan Məmmədlinin portretinin eskizləri. “Bütöv Azərbaycan”.
271. ”Baş” romanında sistemləri: tarixi fon və bədii uydurmalar, personajlar və xarakterlər: II yazı. Tarixi fon və bədii uydurmalar realist və postrealist müstəvidə .
272. Tanrı oğlu Debetin ölümü. Dünyada hər kəs içəcək əcəlin şərbəti.
273. “Baş” romanında süjet sistemləri: tarixi fon, bədii uydurmalar, personajlar və xarakterlər. “Baş” romanında xarakterlər və personajların psixologiyası.
274. “Baş” romanında süjet sistemləri: tarixi fon, bədii uydurmalar, personajlar və xarakterlər. “Baş” romanında qəhrəman davranışı və psixoloji ovqatın yaradılma özünəməxsusluğu.
275. Qaraçay-malkar türklərinin həyatı dastan və əfsanələrdə.
276. Qaraqalpaqlar: tarixi və gerçək durumu: I yazı.
277. Qaraqalpaqlar: tarixi və gerçək durumu: II Iyazı.
278. “Baş” romanında mistik, idillik təsvirlər.
279. “Baş” romanının sosioloji çözümü, ideoloji mahiyyəti.
280. “Baş” romanında milli çalar və yerli kolorit.
281. “Baş” özünəməxsus roman tipi kimi.
282. “Baş” özünəməxsus roman tipi kimi.
283. Fəadakar folklorşünas, ciddi ədəbiyyatşünas - professor Muxtar Kazımoğlu.
284. Люблю каракалпакский народ… Газ
285. Tarix yaradan türklər.
286. Qaraqalpaqlar: tarixi və gerçək durumu // Qaraqalpaqların dastan yaradıcılığı. I yazı, .
287. Qaraqalpaqlar: tarixi və gerçək durumu // Qaraqalpaqların dastan yaradıcılığı. II yazı,
288. Arif Əmrahoğlu tənqidində “Mirzə Fətəli Axundzadənin söz dünyası”.
289. Türk etno-genetik yaddaşı və Oljas Süleymenovun yaradıcılığı.
290. Şərif Ağayarın “Haramı” romanının eskizləri.
291. Asif Ata – bənzərsiz insan.
292. Azərbaycan “postmodernistləri”.
293. Postmodernizm.
294. Postmodernistlər.
295. Козы-Корпеш эм Баян-Слу лирика – ерикалык дестанлары.
296. Xəlil Rza Ulutürk və istiqlal məfkurəsi.
297. Postmodernizm.
298. Beş gün noğay elində.
299.Mənim tanıdığım professor İlyas Həmidov: portretin cizgiləri // время собирать камни
300.Qeyri-realist ədəbi-estetik cərəyanlar və gənc Azərbaycan posmodernistləri // Время собирать камни
301.Сохранение формально-содержательных особенностей поэзии Махтумкули в переводах // Görkəmli türkmən şairi Məhtimqulu Fəraqinin yaradıcılığı Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında.
302.Malkar-Azərbaycan ədəbi əlaqələrinə müxtəsər ekskurs.
303.Əbülfət Mədətoğlunun poeziyası
304. Biblioqrafik göstərici.
305. Mühacirət dövrü ədəbi-elmi irsimiz yeni araşdırmalar müstəvisində.
306.Elçinin “Baş” romanı və Azərbaycan ədəbi-nəzəri tənqidi.
307.Elçinin “Baş” romanı və Azərbaycan ədəbi-nəzəri tənqidi.
308. Qaraqalpaq folklorşünaslığı ilə bağlı bəzi qeydlər.
309. Biblioqrafik göstərici.
310.Qazax ədəbiyyatı.
311.Mühacirət dövrü ədəbi-elmi irsimiz dərindən araşdırılır
312.Qazax milli mədəniyyəti və ədəbiyyatının flaqmanı
1. Пьеса С.Вургуна "Вагиф" на сцене Азерб. рус. драм. театра. VI Респ. науч. конф. асп. вузов Азерб. - Баку, 1983, с. 280-281.
2. Русские переводы пьесы С.Вургуна «Фархад и Ширин». VII Респ. науч. конф. асп. Азерб. - Баку, 1984, с. 255.
3. Пьеса С.Вургуна "Фархад и Ширин" на сценах русских театров. VIII Респ. науч. конф. асп. Азерб. - Баку, 1985, с. 204.
4. Рус.-азерб.-кие лит-ные взаимосвязи советского пе- риода. Язык.конт. и лит. связи. Респ. науч. конф. мол. ученых. - Баку, 1990, c. 38-39.
5. Верность воспроизвед. изобр.-выраз. средств в азерб. переводах. Респ. науч. конф. -Баку, 1992, 0,2 п\л.
6. Некоторые замечания по истории перевода в Азер- байджане. – Нясиряддин Тусинин 800 иллик йубилейиня щяср едилмиш республика елми конфрансынын материаллары 2-3 апрел. -Бакы, 2001, с. 36-39.
7. Роль проф. Г.Б.Бабаева в разработке проблем теории и практики худож. перевода. «Художественный перевод: теория, практика, преподавание. - Тезисы науч. метод. конф. БСУ. - Баку-2002, с.37-38.
8. Еще раз об истории перевода в Азербайджане. Azərb. Beynəlxalq Un-tinin 2001-ci ildə prof.- müəl. heyət. elmi tədq. işin. yekun. həsr olunmuş elmi konf. materialları. -Bakı, 2002, s.81-83.
9. Проф. Ф.Велиханова – исследователь русских переводов азербайджанской поэзии. ABU professor-müəllim heyətinin apardığı elmi-tədqiqat işlərinin yekununa həsr edilmiş konfransın materialları. 23-24 aprel, 2003. – Bakı, 2003, s. 46-47.
10. Общие или сходные явления в эпосе индийского и тюркского народов / На материале индийского «Махабхараты» и каракалпакского «Кырк кыз». Сравнительное литературоведение. Материалы II международной конференции в БСУ. – Баку, Kitab aləmi, 2004, c.89-92.
11.Основные принципы перевода учебно-педагогической литературы – Международная конференция. Перевод и транснациональные процессы. 14-15 апреля 2005. Материалы. – Баку, 2005, с. 68-77.
12. Фольклорно-этнографические источники, структур- но-композиционные и идейно-художественные особенности ка- ракалпакского эпоса «Кырк кыз». BSU-nun illik elmi-tədqiqat işlərinə həsr olunmuş elmi konfransın materialları. – Bakı, 2003, s. 143-146.
13. Этапы работы переводчика над художественным тек- стом. Международная научная конференция. Проблемы совре- менного языкознания. – Баку, 18-19 мая 2005, с. 184-185.
14. Hettlər: dini, Allahlar panteonu, mərasimləri, mifləri və əfsanələri. – Beynəlxalq konfrans. “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə”. IV Uluslararası Folklor Konfransının materialları. – Bakı, 2006, s. 237-246.
15. Qaqauzların toy-düyün mərasimləri. Beynəlxalq konfrans. “Ortaq türk keçmişindən ortaq türk gələcəyinə” V Uluslararası Folklor konfransının materialları. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Folklor İnstitutu. – Bakı, 17-19 oktyabr, 2007, s. 434-437.
16. Şota Vodaçkoriyanın “Gürcüstanın siyasi fikrində gürcü-erməni münasibətləri məsələləri 1918-1920” kitabının Azərbaycan dilinə tərcüməsinin xüsusiyyətləri. Giya Paçxataşvili tərcüməsi. – Müasir dilçiliyin problemləri /Dil əlaqələri/. – II Beynəlxalq konfrans , 22-23 noyabr 2007-ci il. BSU. – Bakı, 2007, s. 209-212.
17. Творчество С.Васильева во взаимосвязях с азербай- джанской литературой. Взаимодействие и взаимопроникновение языков и культур! Состояние и перспективы. Материалы международной научной конференции. г. Минск, 20-22 марта 2008. В двух ч., часть 1 – Минск, 2008, с. 206-207.
18. Balkar-Qaraçay “Nart” qəhrəmanlıq eposu // Digər Qafqaz xalqlarının “Nartları” ilə oxşar və fərqli məqamları // Müqayisəli ədəbiyyat. III Beynəlxalq elmi konfransın materialları. 21-22 noyabr, 2008. BSU. – Bakı, 2008, s. 153-154.
19. Bədii tərcümə üslubi ekvivalentlik kontekstində (Kamal Abdullanın «Sehrbazlar dərəsi» romanının rus tərcüməsi) // Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri. II Beynəlxalq elmi konfransın materialları. II hissə. 4-7 may 2011. – Bakı – Gənclik. – s. 134-138.
20. Роман Ф.М.Достoевского «Братья Карамазовы»: особенности перевода на азербайджанский язык. – Диалог языков и культур СНГ и ШОС в XXI веке. Сборник материалов VI международного форума. Г.Баку, 8-11 ноября . Часть II. М., ИПК МГЛУ «Рема», 2011, s.236-247
21. Yunus Əmrə yaradıcılığı rus ədəbiyyatşünaslığında”.Böyük türk şairi Yunus Əmrənin yaradıcılığına həsr olunmuş “Yaşayan Yunus Əmrə” Beynəlxalq konfransının materialları. AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda Türk Cümhuriyyətinin Bakıdakı səfirliyinin kültür və tanıtma müşavirliyi, TİKA Yunus Əmrə Türk kültür mərkəzi, Bakı, “Elm və təhsil” (9 dekabr 2013-cü il), 2013, s.653-661.
22. Использование фольклора этнографических источников и исторических фактов в разработке сюжетно-композиционной структуры трилогии Т.Каипбергенова «Дастан о каракалпаках». – Müqayisəli ədəbiyyat: ədəbiyyat və mədəniyyətlərdə istorioqrafiya: mif dədbiyyat və tarix arasında. Bakı, 20-21 dekabr, 2013, s. 93.
23. Об отношении советских идеологов фольклорно- литературным ценностям народа. – 8 – ТН INTERNATIONAL symposium. National literatures and the proqess of kultural Clobalization. TSU shota Rustaveli Institute og Georgian literature, 2014 s., s.532-540.
24. “Koblandı-batır” - qazax xalqının möhtəşəm epik nümunəsi kimi. Azərbaycanşünaslığın aktual problemləri. Ümumilli lider H.Əliyevin anadan olmasının 92-ci ildönümünə həsr olunmuş Vİ Beynəlxalq elmi konfransın materialları. II hissə. 5-7 may 2015. Bakı, Azərbaycan, s.250-252
25. Некоторые замечания о переводах дастана «Кырк кыз» на другие языки. Устное народное творчество в системе национальных и общечеловеческих ценностей. Материалы международной конференции. 26-27 ноября 2015, Нукус, 2015, с. 34-35.
26.Qaraçay şifahi xalq yaradıcılığının janr təsnifatı. Müqayisəli ədəbiyyat və mədəniyyət: ədəbiyyatın və mədəniyyətin başlanğıc meyarları. Beynəlxalq konfrans. BSU. Bakı, 27-28 noyabr, s.72.
27. Qaraqalpaq folklorunun təşəkkülü və inkişafının bəzi fraqmentləri. AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu. “Türk xalqları ədəbiyyatı: mənşəyi, inkişaf mərhələləri və problemləri”. Beynəlxalq elmi konfransın materialları. 1-2 dekabr, Bakı, 2015, s.118-122.
28. Amerikalı müəllif ermənilər və türklər haqqında. III Uluslararası İlkadım Sepozyumu: Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi (16-18 dekabr, 2015). Türkiye Respublikası, Samsun.
29. Qaraqalpaq dastanları:motivlər, problemlər, qəhrəmanlar. “Kitabi-Dədə Qorqud” və “Türk dünyası” “KQD”un tərcüməsi və nəşrinin 200 illiyinə həsr olunmuş Beynəlxalq Elmi konfransın materialları.BDU. 29 dekabr 2015, s.407-411.
30. Пути развития каракалпакской драматургии и театра. Türksoylu xalqların musiqi mədəniyyətinin tədqiqi problemləri. XV elmi-praktiki konfransın materialları. ADMİU. Bakı, 2 may , 2016, s.301-303.
31. Əcnəbi müəlliflər türklər və ermənilər haqqında // Ulu öndər Heydər Əliyev irsində multukultural və tolerant dəyərlər. Beynəlxalq Elmi Konfransın materialları. 3-5 may 2016, II hissə , Bakı 2016, s.218-222.
32. Dövlət-din münasibətləri və multukultural yanaşma. Azərbaycan multukulturalizmi: din və dövlət siyasətinin inkişaf perspektivləri. Beynəlxalq konfrans. Materiallar toplusu. Bakı, 8-9 sentyabr, 2016. Bakı, 2016, s. 320-323.
33. Лиро-эпическая поэма «Козы-Корпеш и Баян-Слу» (ногайский и казахский варианты // Ногайцы: XXI век. История. Язык. Культура. От истоков-к грядущему. Материалы Второй Международной научной практической конференции. Черкесск, 12-13 октября 2016, с. 310-313
34. Muxtar Auezov. Yasa bürünmüş gözəl. Tərcümə “Azərbaycan” jurnalı, 2017, № 7-8, 84-91
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Nizami Tağısoy iki şeirlər və poemalar – «Axtaracaqsan məni» (Bakı, 2000), «Bəlkə dünya öz yolunu çaşıbdı» (Bakı, 2004) şeirlər və «Natiqlə qara zurnanın nağılı və ya hər ikisinə elegiya» (Bakı, 2008) — povesti ilə ədəbiyyatsevərlərlə görüşmüşdür. Şeir və poemalarının bir hissəsi şair-mütərcim Qiya Paçxataşvili tərəfindən rus dilinə çevrilərək oxuculara təqdim edilmişdir. Şeirlərindən bir neçəsinə Cavanşir Quliyev və Razim Paşayev kimi bəstəkarlar mahnı yazmışlar.
Nizami Tağısoy tərcümə nəzəriyyəsi və bədii tərcümə məsələləri ilə müntəzəm məşğul olan alimlərimizdəndir. O, Azərbaycan türkologiyasında ilk dəfə olaraq qıpçaq türklərindən olan qövmlərin folklor yaddaşına müraciət etmiş, «Qaraqalpaq xalq nağılları»nı (Bakı, 2006) və qazax qəhrəmanlıq eposu «Koblandı-batır»ı (Bakı, 2008). Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdırmışdır Nizami Tağısoy digər müəlliflərlə (professor Rafiq Manafoğlu və professor Rüstəm Kamalla) birlikdə Azərbaycanda ilk dəfə olaraq «İzahlı tərcüməşünaslıq terminləri lüğəti»ni hazırlayıb (Bakı, 2010, 164 s.) mütəxəssislərin və oxucuların müzakirəsinə vermişdir.
Nizami Tağısoy. Etnos və epos
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası