Polikistik Over Hastası Nasıl Hamile Kalır

Günümüzde polikistik over sendromu çok sık görülmektedir. Doğurganlığı olumsuz etkileyen ve pek çok hastalığa da davetiye çıkaran bu hastalık aynı zamanda bir endokrin hastalığı olarak bilinir. 

Polikistik Over Sendromu Nedir?

Doğurganlığı etkileyen bir kadın hastalığı olan polikistik over sendromu özellikle üreme çağındaki kadınlarda çok sık görülmektedir. Endokrin hastalığı olarak da bilinen polikistik over yumurtlama bozukluğuna zemin hazırlayarak kısırlığa da zemin hazırlamaktadır. Bu hastalık tedavi edilmezse ilerleyen süreçte hipertansiyon, kalp ve damar hastalıklarına da neden olur. Polikistik over sendromu, yumurtalıklarda küçük ve iyi huylu çok sayıda kistin oluşumu şeklinde gelişir.

Bu hastalık adet düzensizliği ile birlikte kendini belli eder. Üreme çağındaki kadınlarda kilo artışı meydana gelir. Vücut genelinde tüylenme olur. Ayrıca sivilce oluşumu ile adet düzensizliği de olur. Yumurtalıklarda yer alan kistler nedeniyle yumurtlama düzeni bozulur. Bazı kadınlarda çocuk sahibi olamama sorunu da ortaya çıkabilir. Ciddi bir hastalık olan polikistik over sendromunun belirtileri görüldüğünde mutlaka tedavi edilmelidir.

Polikistik Over Olanlar Hamile Kalabilir mi?

Polikistik over sendromu olan üreme çağındaki kadınlarda yumurtlama engellenerek adet düzensizliği yaşanır. Bu durum ise hamile kalma olasılığını düşürür. Polikistik over sendromu olan kadınlarda hamile kalma olasılığı diğer kadınlara göre daha düşüktür.

Bu hastalar çoğunlukla tüp bebek yöntemi ile hamile kalırlar. Aynı zamanda polikistik over hastaları tedavi olur ve kilo verirlerse hamile kalma şansları da hızla artacaktır. Bu hastalıkta kadınların kilo vermesi de önemli bir etken olarak ön plana çıkar. Polikistik over sendromu bulunan hastalarda kendiliğinden gebe kalma şansı çok yüksektir. Aynı zamanda tüp bebek tedavisi ile de önemli bir başarı elde edilebilir. 

Polikistik Over Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Polikistik Over Sendromunun bazı belirtileri bulunmaktadır. Bu genellikle kişiden kişiye değişse de çoğunlukla aynı etkiler görülür. Polikistik over olan kişide adet düzensizliği, kilo artışı, tüylenme, kilo alma, çocuk sahibi olamama, seste kalınlaşma, göğüste büyüme ve ya küçülme, ciltte lekelenme, yüz ve sırtta sivilcelenme görülür. Özellikle 19 yaş arasındaki kızlarda bu etkenler görülmeye başlar. Bazı kişilerde daha da ilerleyen zamanlarda bu etkiler görülebilir. Bu belirtilerden birisi bile görülse mutlaka doktora gidilerek önlem alınmalı, uygun tedaviye başlanmalıdır. 

Polikistik Over Sendromu Neden Olur?

Polikistik over sendromunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu hastalığın ortaya çıkışı genetik ve çevresel faktörlere de bağlı olabiliyor. Özellikle ailesel yatkınlık ve obezite nedeniyle polikistik over çoğu kişide görülebiliyor. Fazla kilo alımına bağlı olarak kişide insülin direnci gelişiyor. Bu da vücuttaki androjen hormonu sentezini arttırarak yumurtlama bozuklukları oluşturuyor. Yumurta düzeninin bozulması ile birlikte yumurtalıklarda kist oluşabiliyor. Özellikle kimyasal zararlı maddelere maruz kalındığında da polikistik over oluşabiliyor. Üreme çağındaki genç kızlarda fazla kilo artışı polikistik over sendromunun en önemli etkeni olabilir. 

Polikistik Over Nasıl Tedavi Edilir?

Polikistik over tanısı konulduktan sonra kadın hastalıkları ve doğum doktoru ile endokrin uzmanı kişiye özgü bir plan çıkarır. Tedavi sürecinde kilo gibi ikincil problemler de ortadan kaldırılır. Androjen ilaç tedavilerinden yararlanılır. Diyetisyen tarafından hazırlanan diyet listesi ile kişi ideal kilosuna getirilir. İnsülin direncinin azaltılması amaçlanır. Çocuk sahibi olmak isteyen kişilerde de ilaç tedavisi uygulanır. 

Polikistik Over Sendromu Belirtileri

• Saç Dökülmesi
• Acne (Akne)
• Hirsutism (Hirsutizm)
• Düzensiz Adet Dönemi
• Pelvik Ağrısı
• Kısırlık
• Aşırı Kilo Alma
• Yüksek Testosteron Seviyesi

Kadınlar için can sıkıcı bir sorun olan “Polikistik Over Sendromu” yumurtalıklarda, büyüyemeyen çok fazla yumurta birikmesiyle ortaya çıkan hormonal bir bozukluk. Aslında bir hastalık değil, doğuştan gelen bir özellik. Sorunun temelinde yatan ise insülin direnci ve dolayısıyla fazla kilosu olan kadınlar polikistik over sendromu açısından riskli grup içinde. Çocuk sahibi olmak isteyen kadınların yüzde ’ında görülen polikistik over sendromu; sağlıklı bir yumurtlamanın olmaması, adet düzensizliği, tüylenme şikayetleri ve kısırlık (infertilite) gibi sorunları da beraberinde getiriyor.

Tedavisinde ise, sorunun yarattığı bu şikayetlere göre farklı yollar izleniyor. Örneğin hasta tüylenmeden şikayetçiyse buna uygun bir tedavi, eğer çocuk sahibi olmak istiyorsa başka bir tedavi devreye giriyor. İşte bu yazımızda, polikistik over sendromunun yarattığı çocuk sahibi olamama durumunda sağlıklı bir yumurtlama için neler yapıldığını, özellikle tüp bebek tedavisi için nasıl bir yol izlendiğini ele alıyoruz. Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı, Tüp Bebek Merkezi Direktörü Doç. Dr. Tayfun Kutlu ile Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Ebru Öztürk Öksüz, polikistik over sendromu olan kadınların, tüp bebek tedavisiyle annelik şanslarını anlatıyor…

TANI NASIL KONUYOR?

Polikistik over sendromunda kesin tanı için ilk adım ultrason değerlendirmesiyle yumurtalıktaki yumurta sayısına bakmak oluyor (Polikistik over görünümü için 12’den fazla yumurta olması bekleniyor). Beraberinde bazı hormon testleri yapılıyor ve hastanın insülin direncine bakılıyor. Ayrıca hastanın öyküsü, adet düzeni ve şikayetleri dinleniyor, tüylenmenin derecesini görmek için vücut muayenesi yapılıyor.

İLK ADIM: DİYET VE EGZERSİZ

Polikistik over sendorumunun getirdiği tüm şikayetlerde, tedavi açısından ilk olarak fazla kiloların atılması için bir diyet ve egzersiz planı uygulanıyor. Hastadaki bu yaşam tarzı değişikliği ideal kiloya gelmeyi sağlamakla kalmıyor, tüylenmeyi de azaltıyor. 

İLAÇ TEDAVİSİYLE AMAÇ: YUMURTLAMA SAĞLAMAK

Tüp bebek aşamasına geçmeden önce iki basamaklı bir tedavi sürecinin olduğunu söylemeliyiz. Hasta ideal kilosuna geldikten sonra, ilk basamakta yumurta üretimini sağlamaya yönelik ve genellikle 3 kür şeklinde planlanan bir ilaç tedavisiyle başlıyor süreç. Hastanın insülin direncini azaltan ilaçlar da bu aşamada tedaviye eklenebiliyor. Eğer tedavi sonunda yumurtlama olursa, hasta doğal bir ilişkiyle dahi gebe kalabilme şansı yakalıyor. Ancak yumurtlama sağlanamazsa bu kez tedavinin ikinci basamağına geçiliyor; yani iğne ve aşılama tedavilerine…

İĞNE VE AŞILAMA TEDAVİLERİ

İğne tedavisi, daha kaliteli yumurta gelişimini sağlamak için yapılıyor ve böylelikle elde edilen bir ya da daha fazla yumurtanın olgunlaştırılıp çatlaması sağlanıyor. Bu tedavinin devamında, aşılama kısmında ise erkekten alınan spermler daha kaliteli olması için laboratuar ortamında yoğunlaştırılarak, en ideal döllenme için yumurtanın çatladığı saatlerde ona en yakın yere bırakılarak birleştiriliyor. İğne ve aşılama tedavisi de 3’er kür şeklinde uygulanabiliyor. Tabii bu aşamalarda tedavinin en büyük rakibinin “yaş” kriteri olduğunu hatırlatmalı ve şunun da mutlaka altını çizmeliyiz: Hastanın çocuk sahibi olmayla ilgili alınan öyküsünde bazı ek risk faktörleri varsa (ileri yaş, ameliyat öyküsü, tüp tıkanıklıkları vs) bahsettiğimiz basamakların bazıları atlanarak bir üst basamağa geçilebilir. Örneğin hastanın yaşı 35 üstündeyse ilaç, iğne ve aşılama tedavilerindeki başarı şansı çok az olacağı için doğrudan tüp bebek tedavisine geçilebiliyor. Bu tip hastalarda tüp bebek tedavisinde başarı oranları, diğer basamak tedavilerine göre daha yüksektir.

TÜP BEBEKTE BİRDEN FAZLA

DENEME ŞANSI VAR!

Tüp bebek tedavisi, sayıca fazla yumurta gelişiminin sağlandığı ve bu nedenle de birden fazla deneme şansı sağlayan bir yöntem. Bu tedavide, nispeten daha düşük dozdaki ilaçlarla yumurta uyarısı yapılabiliyor ve elde edilen yumurtalar toplanıyor. Fakat polikistik over sendromlu hastalarda yumurta sayısı beklenenin üzerinde olursa bazı riskler doğabiliyor. Bunlardan biri; yumurta sayısının fazla olmasıyla, oluşan embriyoların rahim içine tutunma şanslarının azalması. Diğeri ise yumurtalıkların aşırı uyarılması. Ancak bu riskleri bertaraf etmenin de bir yolu var

Elde edilen yumurtaların taze transfer yerine, en iyi oldukları aşamada dondurulup bir sonraki adet dönemine kadar saklanması, rahmin ve vücudun da dinlenmesini sağlıyor. Böylece hem hormonal dengelerin normal fizyolojik sınırlara gelmesi için zaman kazanılıyor. Bu rahim dinlendirme tekniğiyle hastanın gebelik şansı da artırılmış oluyor.

Tüm bunlara rağmen ilk denemede hamilelik olmazsa, daha önce elde edilip kullanılmayan embriyolarla ( yıla kadar saklanabiliyorlar) yeni denemeler yapılabiliyor. Bu açıdan tüp bebek tedavisinin, kadınlara tekrar tekrar şans veren bir yöntem olduğunu bir kez daha belirtmiş olalım.

TÜP BEBEK HAMİLELİĞİ ZORLU MU GEÇİYOR?

İlk aylar önemli

Polikistik over sendromu olan hastaların tüp bebek hamileliklerinde ilk aylar son derece önemli, çünkü diğer hasta gruplarına göre, özellikle hormonal düzensizlikleri nedeniyle düşük yapma riskleri biraz daha yüksek oluyor.

Olası riskler ve doğru bilgilendirme

Polikistik over sendromunun temelinde insülin direnci yattığı için hamileliğe bağlı diyabet ve hipertansiyon ve erken gebelik kayıpları da bu hastalarda daha sık görülüyor. Bu açıdan tüm

riskler ve tedavi süreci hakkında hastanın en doğru şekilde bilgilendirilmesi önemlidir.

Unutmayın!

Gebelik şansını belirleyen en önemli kriter yaş Bu nedenle tüp bebek kararında özellikle “35” yaş sonrasında mümkün olduğunca vakit kaybedilmemelidir.