Reyno Hastalığı Ameliyatı Izle
Atardamar (arter) Tıkanıklığı
Akut (ani gelişen) ya da kronik arter tıkanıklıkları şeklinde sınıflandırılabilir.
Akut damar tıkanıklığı
En sık sebebi, bozuk kalp kapakçıkları üzerinde oluşan pıhtıların kopup belli bölgedeki damarı tıkamasıdır. Bu durumda tıkanan damarın olduğu bölgenin aşağısında dolaşım bozulur. Saatler içerisinde çok şiddetli ağrı, ayakta bacakta soğuma, renk değişikliği (morarma) ortaya çıkar. Bu durum ilk saat içinde acil cerrahi müdahale gerektirir.
Ameliyatla damar içindeki pıhtı özel bir kateter yardımıyla temizlenir. Bu müdahalede gecikilirse dokularda geri dönüşümsüz hasar ortaya çıkabilir. Ameliyat sonrasında damar tıkanıklığı oluşturan nedene yönelik araştırma yapılır ve hastanın tedavisi buna göre sürdürülür.
Kronik Tıkanıklıklar
Halk arasında damar sertliği olarak bilinen atereskleroz kronik ( yavaş gelişen) damar tıkanıklıklarının en önemli nedenidir. Ateresklerozun nedenleri arsında yüksek serum kolesterol düzeyleri, hipertansiyon, diyabet, sigara kullanımı, genetik faktörler sayılabilir.
Ateroskleroz sonucunda damar duvarında bir plak oluşur. Ve zamanla büyüyerek kan akımını engellemeye başlar. Kan akımındaki engellenme derecesine göre klinik belirtiler farklılık gösterir.
Hafif tıkanıklıkta uzun zaman yürüme sonrası bacakta ağrı, uyuşukluk, güçsüzlük gibi belirtiler oluşur. Tıkanıklık derecesi arttıkça daha az mesafelerde yürümekle ağrı oluşur.
Hastalığın ileri aşamalarında dinlenirken ağrı ortaya çıkar. Beslenemeyen ve kanlanması bozulmuş dokularda yaralar oluşmaya başlar.
Erken dönemde başvuran hastalarda, atereskleroz kontrol altına alacak ve periferik dolaşımı destekleyecek ilaç tedavileri verilirken hastalığın ileri aşamaları cerrahi tedavi gerektirir.
Genellikle uygulanan ameliyatlar tıkalı damarın aşağısındaki bölgeye kanın taşınmasını sağlayacak yapay damar greftleri yerleştirilmesi şeklindeki by-pass ameliyatlarıdır.
Burger Hastalığı
Kronik atar damar tıkanıklarının bir başka yaygın formu Buerger hastalığıdır. Sıklıkla sigara içicisi genç erkek hastalarda bacaklardaki küçük atar damarları ve çoğunlukla birlikte küçük toplardamar ve sinir kılıflarını da tutan bir hastalıktır. Yürümekle bacak ağrısı, bacakta soğukluk soğuk duyarlılığı, tekrarlayan yüzeysel damar iltihabı atakları gibi belirtileri vardır.
İlerleyen dönemlerde dinlenip durumunda ciddi ağrı, ülser diye adlandırılan yara oluşumları ve kangren sıklıkla görülür. Erken dönemde sigaranın bırakılması ile hastalığın şiddetlenmesi büyük ölçüde engellenebilir. Ancak sıklıkla cerrahi müdahale gerektirir.
Raynaud (Reyno) Hastalığı
Raynaud hastalığı, el ve ayak parmakları, burun ve kulaklardaki damarları etkileyen bir hastalıktır. Sözü edilen bölgelerdeki damarlarda ani daralmayla ortaya çıkan ataklarla seyreder. Tek başına bir hastalık olabileceği gibi, başka hastalıklara da eşlik edebilir, bu durumda “Raynaud sendromu” olarak adlandırılır. Raynoud sendromu en sık bağ doku hastalıkları ile birlikte oluşur. Bu hastalıklar, damar duvarında kalınlaşmaya yol açarak damarların çok çabuk büzülmesine neden olurlar. Atardamar bozuklukları, bazı tansiyon ve migren ilaçları Raynaud sendromuna yol açabilir.
Toplumda görülme sıklığı % arasındadır ve en çok yaş arası kadınlarda ortaya çıkar. Soğuk iklimli yerlerde görülme sıklığı artar. Hastalarda ataklar çoğunlukla soğuğa maruz kalmakla bazen de stresle ortaya çıkar. Genellikle el ve ayak parmakları etkilenir. Ancak bazen burun, dudaklar ve kulaklarda da belirtiler oluşur.
Normalde soğukla karşılaşıldığında, vücut, ısısını koruyabilmek için ısı kaybını azaltmaya çalışır. Bunun için yüzeydeki damarlar büzülür. Raynaud hastalığı olanlarda bu yanıt çok ani ve şiddetlidir. Ve sonuç olarak vücudun uç noktaları olan el ve ayaklara kan akışı ciddi biçimde azalır.
Atak başladığında el ve ayak parmaklarında önce beyazlaşma ardından morarma ve kızarıklık oluşur. Ancak tüm hastalarda bu klasik sıradaki renk değişikliği oluşmayabilir. Beyazlaşma parmaklardaki küçük atardamarların ani kapanmasına morarma damarlar kapandığı için oksijenden zengin kanın dokulara ulaşamamasına bağlıdır. Bu sırada parmaklarda hissizleşme ortaya çıkabilir. Damarlar açılıp kan akışı düzelince renk kırmızıya döner. Atak geçtikten sonra parmaklarda karıncalanma hissi olabilir. Atakların uzunluğu birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebilir. Tekrarlayan ataklarla doku beslenmesi bozulduğu için parmak uçlarında ciltte ülser ve kangrenler oluşabilir.
Tedavinin amacı atak sıklığını ve şiddetini azaltmak dolayısı ile kalıcı doku hasarını engellemektir. Bazı basit önlemlerle atak sıklığı ve şiddeti azaltılabilir. En önemli nokta soğuktan korunmaktır. Yalnızca el ve ayakların değil tüm vücudun soğuktan korunması gereklidir. Vücut ısısının büyük oranda kafa derisinden de kaybedildiği için eldiven ve çorapların yanı sıra şapka kullanımı da önemlidir.
Bu hastaların sigaradan uzak durması gereklidir. Çünkü nikotin atakları tetikleyebilir. Stres yönetimi ile ilgili profesyonel yardım alınması faydalı olabilir.
İlaçla tedavide en güvenilir olanlar kalsiyum kanal blokerleridir. Damar duvarındaki düz kasların gevşemesini sağlayarak damarları genişletirler.
Damarlarda daralmaya yol açan norepinefrin hormonunun aktivitesine zıt yönde etki gösteren alfa blokerler tedavide kullanılan diğer bir ilaç grubudur. Diğer dama genişletici ilaç grupları da tedavide denenebilmektedir. Parmak uçlarında yaraların oluştuğu ciddi hastalarda damarlarda daralmayı sağlayan sempatik sinir aktivitesini engellemeye yönelik cerrahi yöntemler uygulanabilir. (sempatik sinir blokajı ya da sempatektomi) Primer raynaud hastalığı tedaviye daha iyi yanıt verirken Raynaud sendromunun tedavisi daha güçtür.
Tıbbi İçerik Uyarısı
Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.
Raynaud Sendromu
- Türkçe AdıRaynaud Sendromu
- İngilizce AdıRaynaud's Syndrome
- OrphaNet
- Diğer İsimleriReyno Hastalığı
Genel Bilgiler: Patoloji ve Mekanizma
Reyno (İng.: Raynaud) sendromu, bir "hastalık" tanımından ziyade bir "fenomen", "sendrom" veya bir "bozukluk" olarak adlandırılır. Bozukluk, sendrom ve hastalık ayrımlarını incelediğimiz yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. Temel olarak el ve ayak parmaklarında küçük damarların daralması veya büzülmesi ile parmak uçlarında renk değişimlerine neden olan vazospastik, yani dolaşım bozukluğudur. Soğuk hava, duygusal strese ya da diğer fiziksel tetikleyiciler veya ilaca bağlı olarak ortaya çıkabilir. Daha soğuk bölgelerde yaşayan insanlarda görülme sıklığı daha fazladır. Bunun vücudun daha fazla ısı kaybını önlemek amacı ile geliştiğini söylemek mümkün. Herhangi bir sekel bırakmaz, ancak yaşam kalitesini etkileyebilir.
Raynaud sendromu, primer (idiopatik - nedeni bilinmeyen) ve sekonder (diğer hastalıklara bağlı gelişen) olarak iki yere ayrılır. Primer Raynaud daha sıktır, tedavi gerektirmez ve çoğu kendiliğinden iyileşir. Sekonder Raynaud altta yatan nedenler - romatoid artrit, sistemik lupus eritematozus gibi bağ dokusunu etkileyen hastalıklar; ateroskleroz (damarda tıkanıklığa neden olan plak oluşumu), uzun süre benzer hareketler yapmak veya titreşimli aletler kullanmak; sigara; ilaç tüketimi (antidepresanlar, antimigren ilaçlar gibi); Buerger hastalığı (tütüne bağlı gelişen damar tıkanıklığı) - eşlik eder ve ciddi olma eğilimindedir.
Raynaud sendromu veya fenomeni, birkaç mekanizma ile oluşur:
- Azalmış kanakımı,
- Kan damarlarının daralması,
- Nörolojik yanıtlar,
- İnflamatuar ve immün yanıtlar.
Somatosensoriyel sistem çevre sıcaklığının algılanması ve bedenimizin sıcaklığının uygun hale getirilmesine yardımcı olur. İşte bu sistem sayesinde soğuk hava ile uyarılan soğuk reseptör TPRM8 (geçici reseptör potansiyel iyon kanalı) aktive olur ve damar daralması (vazokonstrüksiyon), termogenez ve soğuktan kaçış ile sonuçlanır. Daralan damarlardan yeterli kan akımı devam edemez, kan akımı geçici olarak durur.
Primer Raynaud parmak uçlarındaki damar kaslarında bulunan alfa-2 adrenerjik duyarlılığının artması sonucu vazokonstrüksiyon gelişimi söz konusudur. Alfa-2 adrenerjik soğuğun tetiklediği sempatik sinir sisteminden etkilenir ve aktifleşir. Yapılan çalışmalarda alfa-2 adrenerjik reseptör inhibitörlerinin kullanımının hastalığın şiddetini azalttığı görülmüştür.
Sekonder Raynaud, vazokonstrüksiyon neden olan endotel hücrelerden salınan endotelin-1'dir. Bu da altta yatan nedene bağlı olarak gelişen damar endotel hasarının bir sonucu olarak sentezlenir ve damarlar daralır.
Belirti ve Bulgular
Reyno fenomeni tipik olarak 3 fazdan oluşan parmak uçlarındaki renk değişimleri ile kendini gösterir.
Reklamsız Deneyim
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %% reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır. Kreosus Kreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık Daha fazla göster
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, % reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Destek Ol
- Klasik olarak gelişim sırası: beyaz renk veya solukluk (iskemik faz),
- Ardından mavi renk veya siyanoz (deoksijenasyon fazı),
- Sonuncu olarak da kırmızı renk veya eritem (reperfüzyon fazı).
Açıklık getirecek olursak, birinci fazda kan akımı durduğundan dokuda iskemi oluşur. Devamında dokunun ihtiyaç duyduğu oksijen eksikliği ile siyanoz görülür. En sonunda gelişen eritem ise dokuya yeniden kan akımı başladığının belirtecidir.
Reyno hastalığı tek parmakla başlar ve diğer parmaklara yayılır. Başparmak genellikle korunmuştur. Eğer başparmak da etkilenmişse, sekonder Raynaud geliştiğini gösterir. Ayrıca parmaklar haricinde diğer periferik dokular, örneğin yüz bölgesi, kulaklar, dizler de etkilene bilir.
Hastaların ortak şikayetleri iğne batması hissi, uyuşukluk, ağrı gibi semptomlar olabilir. Vazokonstrüksiyon süresinin uzamasına bağlı iskemik hasarın neden olduğu ülserler gelişimi gibi ağır sonuçlar da görülebilir. Daha ciddi durumlarda ise kangren ve parmak kaybına kadar giden çok ciddi sonuclar doğurabilir. Genel olarak ağır hasarlar sekonder Raynaud'un sonucudur.
Bir diğer deri tezahürü olarak livedo retikülaris görülebilir. Deride morumsu benekler oluşur ve ısınma ile bu benekler kaybolur. Ancak sekonder eşlik eden durumlarda geri döndürülemez.
Hastalıkla İlişkili Genler, Etken Faktörler ve Risk Faktörleri
Primer Raynaud ile ilişkili risk faktörler şöyle sıralanabilir:
- Cinsiyet: Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.
- Yaş: Her yaşta görülebilirse de, daha çok yaş aralığında belirir.
- İklim: Soğuk iklim bölgelerinde yaşayanlarda bu duruma diğerlerinden daha sık rastlanır.
- Aile hikayesi: Birinci dereceden akrabanızda - ebeveyn, kardeş veya çocuğunuzda - Reyno hastalığı hikayesi sizi bu durum için daha fazla risk altında bırakıyor gibi görünüyor.
Sekonder Raynaud ile ilişkili risk faktörler ise şöyle sıralanabilir:
- İlişkili hastalıklar; Skleroderma ve lupus gibi hastalıklar olabilir.
- Belirli meslekler; Vibrasyonlu alet kullanımı veya tekrarlayan travmalara neden olan meslekler neden olabilir.
- Belirli maddeler; Örneğin sigara, ilaç kullanımı ve s.
Teşhis Yöntemleri
Teşhis için bir detaylı anamnez ve fizik muayene sonrası laboratuvar değerlendirilmesi yapılır. Tipik olarak kan sayımı, kas enzimleri, romatoid faktör, tiroid kontrolü, hepatit taraması, anti-fosfolipid antikor, anti-nötrofil sitoplazmik antikorlar test edilir. Özellikle Reyno için daha önemli neden olarak görülen bağ dokusu hastalıklarının antikorlarının araştırılması üzerinde durulur: ANCA (antinükleer antikorlar), anti-SSA, anti-RNA polimeraz III gibi.
Tedaviler veya İdare Yöntemleri
Tedavi iskemik doku hasarı ile gelişmiş ciddi durumlarda olan hastalara yapılır ve nedene bağlı olarak kişiden kişiye değişir. Reyno ataklarını önlemek için ilk olarak yaşam tarzının değiştirilmesi önerilir. Bunlara soğuktan, stresten, sigaradan uzak durmak, sıcak tutan giysiler giymek dahildir.
Eğer hasta konservatif tedaviye cevap vermezse, medikal terapi gerekir.
Medikal tedavi esas olarak vazodilatasyon ya da anti-vazokonstrüktif tedavi yönündedir. Vazodilatör ilaçlardan kalsiyum kanal blokörleri, nitratlar, prostoglandinler ve vazokonstrüktör etkiyi bloke eden ilaçlardan ise endotelin reseptör antagonistleri, anjiotenzin-reseptör blokörleri, alfa-adrenoreseptör blokörleri kullanılır.
Müddet Tahminleri (Prognoz)
Çoğunlukla birinci ve ikinci faz atak süresi 20 dakika sürer sonra perfüzyonun düzelmesi ile birlikte her şey normale döner. Ancak durumun şiddeti ile doğru orantılı olarak süre uzayabilir. Geçen her dakikada doku hasarının şiddeti artar.
Görülme Sıklığı ve Dağılımı (Epidemiyoloji)
Primer Reyno ile daha sık karşılaşırız. Daha çok yaş aralığında başlar. Sekonder Reyno ise yaş aralığında başlar. Her iki durumda da kadınlar, özellikle de soğuk iklim bölgesinde yaşayanlar daha çok etkilenir.
Alıntı Yap
Okundu Olarak İşaretle
Paylaş
Sonra Oku
Notlarım
Yazdır / PDF Olarak Kaydet
Bize Ulaş
Yukarı Zıpla
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna GitBu İçerik Size Ne Hissettirdi?
Kaynaklar ve İleri Okuma
Sıkça Sorulan Sorular
Reyno hastalığı nedir?
El ve ayak parmaklarında beyazlaşmanın nedeni nedir?
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
seafoodplus.info
nest...