Kalp Anjiyosu Riskleri

kalp anjiyosu riskleri

10 SANIYEDE KANSIZ VE AĞRISIZ KALP ANJIYOSU

“Kalp Anjiyosu Kalbin Hangi Damarında Darlık Olduğunu, Darlığın Yüzde Kaç Olduğunu Gösterir”

Kalp damarındaki darlıklar kalp krizine yol açar. İnsanlar kalp krizi geçirmeden de kalp damarlarındaki darlıkları tespit etmek mümkündür. Erkenden tespit edilen darlıklar hasta kalp krizi geçirmeden tedavi edilip hastaların ömrü uzatılmaktadır. Bu darlıklar kalp anjiyosuyla tespit edilir. Artık günümüzde kalp anjiyosu vücuda girişimsel bir işlem yapılmadan da uygulanabilmektedir. Bu işleme BT koroner anjiyografi (10 saniyede kansız ve ağrısız kalp anjiyosu) adı verilir. Konvansiyonel anjiyografi de denen eski sistemde vücuda bir tel (kateter de denir) ile girilir. Bu tel kalbe kadar ilerletilir (bu yüzden riskli bir işlemdir) ve ilaç (kontrast madde) verilir. 10 saniyede kansız ve ağrısız kalp anjiyosunda ise vücuda tel ile girilmeden ve hiçbir girişimsel işlem yapılmadan ilaç verilir ve kalp ,stentler ve by-pass damarları görüntülenir. Konvansiyonel anjiyografinin; kalp krizi, kanama ve damar pıhtılaşması gibi önemli riskleri varken 10 saniyede yapılan BT anjiyografinin ilaç allerjisi (çok nadir bir durum olup aynı risk konvansiyonel anjiyografide de vardır) dışında bir riski yoktur. 10 saniyede yapılan kalp anjiyosu sadece tanı içindir. Girişimsel bir işlem uygulanmadığı için işlem sırasında tedavi (stent koyma gibi) yapılamaz. Kalbe yapılan 10 saniyede anjiyo işlemi tüm vücut damarlarına da uygulanabilir.

10 SANİYEDE KANSIZ VE AĞRISIZ KALP ANJİYOSU ÇEKİMİ

Çekim Bilgisayarlı Tomografi (BT) Cihazıyla yapılır
Normal bir tomografi çekiminden farkı yoktur
Önceden hazırlık gerektirmez
Ağrısızdır
Kol damarından ilaç verildikten sonra 10 saniyede anjiyo çekimi tamamlanır
Çekim sonrası hasta taburcu edilir, hastanede yatış gerekmez

KALP KRİZİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ

Erkeklerde 45 yaşından, kadınlarda 55 yaşından büyük olmak
Ailede kalp krizi öyküsü
Şeker hastalığı
Hipertansiyon
Sigara içiyor olmak
Yağdan zengin, sebzeden fakir beslenme alışkanlığı
Hareketsiz yaşam tarzı
Fazla kiloluluk (obezite)
Kanda yüksek kolesterol

Karbondioksit Anjiyosu, Böbrek Yetmezliği ve Alerji Hastalarına Avantaj Sağlıyor

Kalp ve Damar Cerrahisi

Kalp damar hastalıklarının tanısında büyük önem taşıyan anjiyografilerde alerjik reaksiyon ve böbrek hasarı en sık görülen sorunların başında geliyor. Son dönemlerde kullanımı hızla yayılan karbondioksit anjiyografisi özellikle böbrek yetmezliği ve alerjik rahatsızlıkları olan hastalarda önemli avantajlar sağlıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahi Bölümü'nden Prof. Dr. Harun Arbatlı, karbondioksit anjiyosu hakkında bilgi verdi.

Kontrast maddenin neden olacağı alerjik reaksiyonlar önleniyor

Kalp ve damar hastalıklarının tanısında anjiyografi büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte anjiyografi sırasında damarları görünür kılan kontrast madde kullanılması alerjik reaksiyonlar ve böbrek hasarı başta olmak üzere bazı hastalar için önemli sorunlara yol açabilmektedir. Kontrast madde kullanılan anjiyografilerde alerjik reaksiyonlar %5 oranında gözlenirken, alerjik astım öyküsü bulunanlarda bu oran 10 kat deniz ürünü alerjisi olanlarda ise 3 kat artabilmektedir.

Alerjik reaksiyonların yanı sıra anjiyografide kullanılan kontrast madde böbrek hasarlarına da neden olabilmektedir. Anjiyo sırasında kontrast madde kullanılması böbrek hasarı olasılığını %11 düzeyine kadar çıkabilmektedir. “Kontrast nefropatisi” olarak adlandırılan bu durum karbondioksit anjiografisi tekniği kullanılarak önlenebilmektedir.

Karbondioksit anjiyosu önemli konfor sunuyor

Özellikle alerjik reaksiyonu ve böbrek yetmezliği olan hastalarda kullanılan karbondioksit anjiyografisi hastalara büyük avantaj sağlamaktadır. İnert yani reaksiyona girmeyen bir gaz olan karbondioksit, kan içerisinde hızla dağılmakta ve solunum yoluyla atılmaktadır. Karbondioksit anjiyosu ile periferik atardamar ve toplardamarlarda balon anjioplasti ve stent işlemlerini yapabilmek mümkündür. Özel anjiyografi teknikleri ve bilgisayar yazılımları sayesinde karbondioksit gazı ile hassas görüntüleme yaparak kontrast kullanımına bağlı tehlikeler önlenebilmektedir.

Kimler karbondioksit anjiyosundan yararlanabilir?

Periferik arter hastalığı olan ancak böbrek fonksiyonlarının sınırda olması nedeniyle konvansiyonel anjiyo yapılamayan hastalar

Böbrek nakli olmuş, böbrek atardamarının ya da bir başka periferik atardamarın görüntülenmesi gereken hastalar

Diabet ile birlikte böbrek fonksiyonları bozulmaya başlamış damar hastaları

Hemodiyalize bağlı kronik böbrek yetmezliği hastalarında AV fistülün görüntülenmesi

Kontrast maddeye karşı bilinen alerjik reaksiyonu olan hastalar

Alerjik astım öyküsü olan hastalarda anjiyografi gereksinimi olduğunda ilk seçenek olarak akla gelmelidir.

Karbondioksit anjiyosu, beyin dolaşımında kısa da olsa akım kesintisine yol açabilmektedir. Kalpte de benzer şekilde etkiler yaratıp aritmilere neden olabileceği için karbondioksit anjiyosu kalp ve beyin dokusunun görüntülemesinde kullanılmamaktadır.

Koroner Anjiyografi

Koroner anjiyografi; kalbi besleyen damarların görüntülenmesi yöntemidir. Katater salonunda yapılır. Kalp damarlarının içine röntgende görülen opak madde (kontrast madde) verilerek kalp damarlarının anatomisi gözlenir.

Neden yapılır? (Yapılması için kişide hangi tür şikayetlerin olması gerekir?)

Kalp damarlarının kalp kasını beslemede yetersiz kaldığının düşünüldüğü, buna ait deliller olduğu durumlarda yapılır. Eforla oluşan göğüs ağrısı olan hastalarda ve bu sebeple uygulanan efor testinin anormal olduğu durumlarda, ya da son zamanlarda giderek artan ya da istirahatla dahi gelmeye başlayan uzun süren göğüs ağrılarında, ani kalp krizinde tanı ve tedaviyi planlamak için uygulanan eşsiz bir tanı yöntemidir.

Ne zaman yapılır?

Anjiyografi hemen her zaman uygulanabildiği gibi elektif dediğimiz planlı anjiyografi için hastanın 6 saat aç olması istenir. Acil durumlarda ise gerekli önlemler alınarak mümkün olan en kısa zamanda uygulanır.

Riskli bir uygulama mıdır? Ne gibi riskleri vardır?

Anjiyografi girişimsel bir işlemdir. Dolayısıyla da tamamen risksiz bir uygulama değildir. En ciddi riskleri: ölüm, inme ve anjiyografi sırasında kalp krizi geçirme olasılığıdır ancak bu riskler toplamda 1/?den azdır. Bunun dışında daha sık görülen riskler:

Kullanılan opak maddeye bağlı gelişen alerji,
Anjiyo giriş yerindeki damarda gelişen komplikasyonlar (hematom, atardamar ile toplardamar arasında fistül, anevrizma dediğimiz damar duvarında balonlaşma gibi).
Nadiren de bazı hastalarda yine kullanılan opak maddeye bağlı akut böbrek yetmezliğidir.

Anjiyo sırasında alınan radyasyonun zararı var mıdır?

Anjiyografi sırasında opak madde damardan geçerken röntgen ile saniyelik çekim yapılarak ortalama görüntü alınır ve bu miktarda alınan radyasyonun sağlığa zararı yoktur.

Anjiyografi öncesi hazırlık aşamasında nelere dikkat edilmelidir?

Anjiyo öncesi kesilmesi gereken bir takım ilaçlar var. Bu konuda hasta doktoru tarafından bilgilendirilecektir. Bunun yanı sıra planlı vakalarda 6 saatlik açlık gerekmektedir. Bunun dışında hastanın doktoru tarafından belirtilmedikçe özel bir hazırlığa gerek yoktur.

Anjiyo vücudun hangi bölgelerinden yapılır?

Sıklıkla femoral arter dediğimiz kasık bölgesindeki atardamardan ve radial arter denilen el bileği atardamarından uygulanır. Daha nadiren de, eğer bu iki damar uygun değilse, brakial arter dediğimiz dirseğin iç bölgesindeki atardamardan uygulanabilir.

Acılı/ağrılı bir işlem midir?

Lokal anestezi altında uygulanan bir işlemdir. Kişinin ağrı eşiğine göre değişkenlik göstermekle beraber genellikle sadece lokal anestezi yapılırken uygulanan iğne acısından fazla bir ağrı hissedilmez.

Anjiyo sırasında kullanılan ilacın zararı var mıdır?

Nadiren alerji yapabilir. Bir de bazı riskli hastalarda (bilinen böbrek yetmezliği ya da böbrek yetmezliği riski olanlarda, bazı ilaçları kullanan diyabetiklerde ) böbrek yetmezliği yapabilir.

Kasıktan mı koldan mı yapılması daha sağlıklıdır?

Anjiyo uygulanan kişinin fiziksel özelliklerine göre değişkenlik gösterir. Eğer hastanın karın ve bacak damarlarında bilinen tıkanıklıklar varsa, özellikle kasık ve karın bölgesi fazla kilolu olan kişilerde koldan anjiyo uygulaması komplikasyonları azaltmak adına daha sağlıklıdır. Bunun yanı sıra el bileği ince dolayısıyla da el bileği damarı ince olan örneğin ufak tefek, zayıf bayanlarda kasık damarından anjiyo uygulamak hem hasta hem de uygulayan hekim için daha kolay ve sağlıklı olacaktır.

Koldan ya da kasıktan yapılan anjiyonun birbirinden farkları, avantaj/dezavantajları nelerdir?

Kalp damarlarına ulaştıktan sonra kalp damarları ile ilgili alınan görüntüler ve yorum açısından her iki yoldan yapılan anjiyo arasında bir fark yoktur. Sadece el bileğinden anjiyonun uygulandığı atardamarın (radial arterin) komşuluğunda ven ya da sinir bulunmamaktadır. Ayrıca bu arter daha yüzeyel seyrettiği için anjiyo sonrasında bu damarda kanama kontrolü kasık damarına göre daha kolay sağlanmaktadır. Kısacası; el bileğinden uygulanan anjiyoda giriş yerine bağlı komplikasyonlar (kanama, şişme) yok denecek kadar azdır. Bunun yanı sıra el bileği arteri kasık arterine göre daha ince ve spazm dediğimiz işlem sırasında büzüşmeye daha meyildir. Bu da bu yolla kalp damarlarına ulaşmayı özellikle ince yapılı kişilerde engellemektedir.

Anjiyo yapılırken hasta neler hisseder? Genel anestezi altında yapılan bir işlem midir?

Genellikle lokal anestezi altında yapılır. Lokal anestezik ilaç iğneyle yapılırken hissedilen hafif bir yanma hissi dışında ek bir ağrı hissedilmez. Katater kalp damarındayken ya da kalp içindeyken oluşan ritim bozukluklarına bağlı çarpıntı hissi olabilir. Opak maddeye bağlı nadiren mide bulantısı kusma olabilir. Bu yüzden elektif (planlı) anjiyoların 6 saatlik açlık sonrası yapılması istenir. Anjiyo sırasında kalp kasılmasının değerlendirilmesi amacıyla kalp boşluğu içine verilen cc opak madde çoğunlukla göğüste ve yüzde geçici (yaklaşık sn süren) yanma hissi yapar.

Anjiyo ile ulaşılan bilgiler nelerdir?

Anjiyoda kalp damarları görüntülenerek; damarların ne büyüklükte olduğu, damarların çapı, damarlarda daralma olup olmadığı, daralmışsa ne kadar daraldığı, darlığın nerede olduğu, darlığın uzunluğu, darlıkta kireçlenme olup olmadığı, damarın içinde pıhtı olup olmadığı damarın düz mü kıvrımlı mı olduğu bilgileri alınır. Ve koroner anjiyografi tamamıyla tanısal bir yöntemdir. Çıkan sonuca göre tedavi (ilaç tedavisi, balon-stent- by-pass) planlanır.

Kapalı damar söz konusuysa anjiyoplasti mi yapılır?

Kalp damar hastalıklarında; damarlarda darlıklar, ki bu darlıkların da derecesi vardır, ya da tam tıkanıklık vardır. Anjiyoplasti yani kalp damarlarının balon ve/veya stentle açılma kararı: darlığın-tıkanıklığın yerine, derecesine, damar çapına ve darlığın uzunluğuna göre verilir. Özellikle ani kalp krizlerinde ilk dakikalar ve saatlerde uygulanan anjiyo işlemi ardından tıkalı damar genellikle anjiyoplasti işlemi ile açılabilir.

Anjiyoplasti nasıl yapılır?

Anjiyografi ile tespit edilen damar darlığı ya da tıkanıklığı anjiyoplasti işlemi ile açılmaya uygunsa: kalp damarına girişine yerleştirilen katater içinden kılavuz tel ilerletilerek damar içindeki darlıktan geçilir. Hekimin damar yapısının özelliklerine göre kararı ile; darlığa önce balon ile genişletme ardından stent ya da hiç balon uygulanmadan direkt stent uygulanabilir.

Stent nedir? Ne için kullanılır? Özellikleri nelerdir?

Damar içinde darlık bölgesine balon uygulandığında darlığa sebep olan plak damar duvarına yayılarak yapıştırılır ve tekrar bu plağın damar içini daraltmaması için çelik kafes şeklinde tanımlayabileceğimiz damar duvarına içten yerleştirilen ve plağı damar duvarına yapıştıran stentler kullanılır. Günümüzde stent teknolojileri hızla değişmekle beraber kabaca stentleri: ilaç salınımı yapan (ilaçlı stentler) ve yapmayan (normal stentler) olarak ikiye ayırabiliriz. Normal stentlerin en önemli dezavantajı; takılan stentin yeniden daralması sonucu 6 ile 8 ay içinde tekrar müdahaleye gereksinim olmasıdır. İlaç salınımlı stentlerde bu risk daha azdır. (%10 dan az). Bu her hasta için ilaç salınımlı stent kullanmak daha doğru olur anlamına gelmez. Normal stent, ilaç salınımlı stent seçimi; hastanın (diyabet varlığı, daha önce stent takılıp da daralma olması gibi?) ve stent takılan damarın özelliklerine (damar çapı küçük mü, darlık uzunluğu fazla mı?? gibi sorulan sorulara verilen cevaplara göre) göre hekim tarafından karar verilir.

Anjiyografi sonrası ne kadar süre istirahat gerekir (Hastane ortamında ve evde)?

Kasık damarından uygulanan anjiyo sonrası; kanama kontrolü amacıyla hastanın saat yatarak istirahatı gereklidir. Bundan sonra hekim kontrolünde kasık bölgesinde bir problem yoksa hasta mobilize olur, saatlik hastane içinde gözlem sonrası taburcu edilir. El bileğinden yapılan anjiyoda ise hasta anjiyodan hemen sonra mobilize olabilir. Yine saatlik gözlem ardından taburcu edilebilir. Evde ise hastanın doktoru tarafından özel bir şey belirtilmemişse kişi ertesi gün normal yaşamına dönebilir.

Anjiyografiden sonra kişi nelere dikkat etmelidir?

Kasık bölgesinden uygulanan anjiyo sonrası gün içinde uzun süren yolculuk yapmak, ağır bir şey kaldırılması önerilmez. Yine el bileğinden yapılan anjiyo sonrası ağır kaldırmak birkaç gün için önerilmez.

Ağrı olur mu?

Normalde anjiyo sonrası giriş yerinde ağrı olması beklenmez. Ancak hafif bir ağrıda hissedilebilir.

Hangi durumlar söz konusu olduğunda hemen hekim aranmalıdır?

Anjiyo giriş yerinde kanama,
Şişlik,
Geniş bir alanı kaplayan morluk ya da şiddetli ağrı olması,
Tansiyon düşmesi bulguları olması durumunda hastaneye başvurup hekim tarafından değerlendirilmek doğru olacaktır.

Anjiyo Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

İÇİNDEKİLER

Anjiyo Nedir ve Neden Yapılır?

Kalp hastalıkları çoğunlukla yaşı ilerleyen bireylerde görülse de her yaş grubundan insan için tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Anjiyo, ciddi bir rahatsızlık yaşayan kişilerde veya doktorun gerekli görmesi ile ciddi bir rahatsızlığın önlenmesi için sıkça uygulanabilen bir işlemdir. Göğüste hissedilen ağrı veya sızılar, kalpte meydana gelen sıkışma gibi durumlarda doktorunuz damar sertliğinden şüphelenebilir. Bu durumlarda hekiminiz anjiyo uygulanmasını gerekli görebilir. Çok sayıda bölgeye uygulanabilen anjiyonun tam olarak nereye uygulanacağı doktorun hangi bölgeyi incelemek istediğine göre değişmektedir. Anjiyo sonrası nelere dikkat etmeliyiz, anjiyo olan kişi kaç günde iyileşir, bir insan kaç defa anjiyo olabilir, anjiyo olduktan sonra kaç gün istirahat etmek gerekir gibi soruların sıkça sorulduğu bu günlerde Özel Ortadoğu Hastanesi tüm merak edilenleri sizler için anlattı.

Anjiyo Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar

Ağırlık Kaldırmamak

Kişinin aşırı miktarlarda ağırlık kaldırmaması hatta anjiyo sonrası ilk üç gün hiçbir ağırlık kaldırmaması gerekir. Fiziksel güç gerektiren her türlü aktiviteden kaçınılması gerekir. Hasta kendisini zorlayacak aktivitelerden titizlikle kaçınmalıdır.

Bol Su İçmek

İnsan bedeninin her daim gereksinim duyduğu su, ameliyat sonrası dönemde daha büyük bir ihtiyaca dönüşür. Anjiyo olan kişiler günde en az iki buçuk litre su içmelidir. Hatta mümkünse daha da fazla

Sigara ve Alkolden Uzak Durmak

Anjiyo yaptıran birey kesinlikle alkol ve sigaradan kaçınmalıdır.

Sıvı Yiyeceklerle Beslenmek

Anjiyo yaptırdıktan sonra en azından bir süreliğine kişinin katı yiyeceklerden uzak durup, sıvı besinler tüketmesi gerekir.

İlk Gün Duş Almamak

Koroner anjiyo uygulamasının ardından hastaların ilk gün hatta mümkünse kırk sekiz saat süresince sıcak su ile temasını kesmesi gerekir.

Anjiyo uygulamasının ardından ilk iki haftalık süreçte kişinin dikkatli olması ve özellikle geri kalan yaşamı boyunca kalp sağlığını koruması için yaşam şeklinde de bazı değişikliklere gitmesi gerekir. Sağlıklı bir beslenme rutini oluşturup, vücudunuza zarar verecek şeylerden uzak durarak gelecekte yaşanması muhtemel çoğu hastalığı önleyebilirsiniz.

Anjiyo Sonrası Hastanede Neler Yapılır?

Anjiyo uygulaması tamamlandıktan sonra, hasta gün boyunca gözetim altında tutulur. Ameliyatın ardından borular çıkartılmaz. Hastanın durumu incelenerek doktor tarafından taburcu olmasına veya birkaç gün daha hastanede istirahat etmesine karar verilebilir. Eğer kişiye yalnızca tetkik amacı ile anjiyo uygulandıysa gün içerisinde taburcu edilecektir. Eğer hasta kalp krizi veya herhangi bir komplikasyon riski altında ise gözetim altında tutulması gerekebilir.

Anjiyonun ardından kişi beslenme rutinine her zaman olduğundan daha fazla özen göstermelidir. Çoğu kalp damar hastalığı genetik faktörler kadar beslenme sorunlarından kaynaklanır. Anjiyo sonrasında hastanın katı gıdalardan uzak durup sıvı besinler tüketmesi istenir. Yağlı yiyeceklerden uzak durulmalıdır.

Kol bileğinden veya sağ kasık bölgesindeki atardamar üzerinden yapılan anjiyonun ardından hasta ağır kaldırmaktan kaçınmalı ve komplikasyon riskine karşı doktorun reçete ettiği ilaçları ihmal etmeden kullanmalıdır.

Hasta altı saat süresince sırtüstü uzanarak istirahat eder ve bol bol sıvı tüketerek vücudunda biriken opak maddeyi idrar yolu ile dışarı atar. Özellikle koroner anjiyo sonrası iki gün banyo yapılmaz, sıcak sudan uzak durulur. Hastanın aynı gün içerisinde taburcu edilmesi veya birkaç gün hastanede kalması kararı hastanın kişisel durumu gözetilerek alınır.

Anjiyo Nasıl Yapılır?

Anjiyo uygulaması yaşanan bir rahatsızlığın sonucunda ya da tetkik ve önlem amacıyla yapılabilir. Kalp damarlarına ulaşabilmek için sağ kasık atardamarı üzerinden bir plastik kılıfın yerleştirilmesi şeklinde yapılır. Anjiyo çeşitli bölgelerden yapılabileceği için operasyonun seyrine doktorunuz karar verir. Damar görüntülerinin elde edilmesinin ardından işlem tamamlanır. Ortalama olarak yirmi dakikalık bir zaman diliminde tamamlanan bu işlemin ardından yerleştirilen plastik kılıf çıkartılır. Bölgede oluşması muhtemel kanamanın önlenmesi için bölgeye ağırlık konulur. Hasta bilgilendirilir ve doktor kararı ile taburcu edilir.

Anjiyonun Riskleri Nelerdir?

Bütün cerrahi girişimlerde olduğu gibi anjiyo da bazı riskler barındırır. Ancak söz konusu risk faktörleri günümüz teknolojisi sayesinde son derece azalmıştır. Hastanın felç veya kalp krizi geçirme riski ya da yaşamını yitirme riski son derece düşüktür. Esas risk kalp damarlarındaki darlıkların teşhis ve tedavisinin gerçekleştirilememesidir. Bu durumun barındırdığı riskler çok daha büyüktür.

Operasyonun ardından anjiyo yapılan bölgede morluklar, şişlik veya ağrı gözlenebilir. Ancak bu ciddi bir durum değildir. Morluklar ilk hafta içinde geçecektir. Ağrılar için de doktorunuz ağrı kesiciler reçete edebilir. Kişi kendi insiyatifi ile ilaç kullanmaktan kaçınmalı beklenmedik bir durum olduğunda geç kalmadan doktoruna başvurmalıdır.

Uzman görüşleri sadece tavsiye niteliğindedir gerekli görüldüğünde ilgili uzmana başvurmanız önerilir.

Benzer Haberler

nest...

189075 189076 189077 189078 189079