Profaz 2 Evresi

Mitoz bölünmede ana hücrede bulunan kalıtımın maddesi eşit olarak yavru hücrelere geçirilmesi sağlanır. Mitoz bölünmede oluşmuş olan yavru hücreler tam olarak anneye benzer özellik taşır. Mitoz bölünmede yaşlanan ya da yaralanan hücreler yerine yeni hücreler oluşturulur. Ayrıca büyümeyi sağlanmış olan canlının hücre sayısının mitozda artması da sağlanır.

Mitoz bölünmede olgun bir hücreden iki yavru hücre ortaya çıkar. Mitoz tek hücreli canlılarda üremeyi sağlayan bölünme şeklidir. Hücre bölünmesi başlamadan öncesindeki hazırlık evresi geçirilir. İki mitoz arasında gerçekleşmiş olan bu evreye interfaz evresi adı verilmektedir. İnterfaz bölünmenin esas evresi olarak yer almaz. İnterfaz evresi; canlının normal bir şekilde yaşam evresi olarak ortaya çıkar. İnterfaz evresinde; büyüme, beslenme ve ayrıca kimyasal tepkimeler adı altında birçok olay gerçekleşir. Ancak hücre bölünmesine kadar verilmiş olan andan itibaren bölünme ile ilgili olaylar baş gösterir.

Bu evre içerisinde ortaya çıkan değişikliklerde kromozomlar kendilerini işlemeye çalışır ve kalıtsal madde miktarı iki katına çıkmış olur. Kromozomların eşlenmesi ile iki iplikle oluşan kromozomlar oluşur. Her birine de kromatit adı verilir. Kromatitler birbirlerine sentomerler aracılığıyla bağlı olurlar. Sentroiller kendilerini eşleme özelliğine sahiptirler. Hücrede bulunan ATP sentezi ve RNA protein sentezi gibi büyüme ile ilgili metobolik hareketler oldukça fazla hız kazanır.

Çekirdek bölünmesi evresi ( İnterfaz evresi) : İnterfaz dışında çekirdek bölünmesi profaz metafaz anafaz telofaz şeklinde birbirini takip eden 4 evre boyunca tamamlanır.

Profaz evresi: Bu evrede yapıda olan kromatin ipliği helezon şeklinde kıvrılması sonrasında kısalıp kalınlaşmaya başlar ve kromozomlar bu şekilde oluşur. Kromozomlar profaz evresinde görülmesiyle bu duruma gelir. İnterfaz evresinde fazla işlenmiş olan sentrioller aynı kutupları gitmek suretiyle aralarında iğ iplikleri oluşturmaya imkan tanırlar. Profaz evresinin sonlarına doğru çekirdek zarı ve çekirdekçik erimesi ortaya çıkar.

Metafaz evresi: Metafaz evresinde iğ ipliklerine tutulmuş olan kromozomlar hücrelerin ekvator düzleminde doğru dizilirler kromozomların en belirgin görülmüş olduğu evre metafaz evresi olarak yer alır. Ortaya çıkan kromozomların sentomeri belirgin olarak ikiye bölünür ve kromatitler tam olarak birbirinden ayrılmaya başlar. Sentomerlerin ayrılması sonrasında kromatitlerde aynı zamanda gerçekleşmiş olur. Kromatitler sentomeri iğ ipliklerine tutulmak suretiyle zıt kutuplara gitmek üzere hareket ederler.

Anafaz evresi: Anafaz evresinde kromatitlerin kutuplara hareketleri tam olarak sağlanmasının görüldüğü bir evredir. Kromatitler birbirinden ayrılmasından sonra kardeş kromozomlar şeklinde adlandırılırlar. Kardeş kromozomlar kutuplara ulaşmış olduğu anda anafaz evresi tamamlanmış olur.

Stoplazma bölünmesi (Sitokinez evresi): Çekirdek bölünmesinin tamamlanmasından sonra hücre sitoplazma bölünmesinin oluştuğu evreye geçer. Sitoplazma bölünmesinde bitki ve hayvan hücrelerinde farklılık oluşur hayvan hücrelerinde sitoplazma bölünmesi boğumlanma ile gerçekleşmektedir.

Mayoz II Evreleri, Çekirdek bölünmesi II (Karyokinez II) ve Çekirdek Bölünmesi II (Karyokinez II) evrelerinden oluşmaktadır. Bunların ne olduğuna şimdi bir bakalım.

a) Çekirdek Bölünmesi II (Karyokinez II)

1) Profaz II

Bu evrede iğ iplikleri oluşur. Kromozomlar, iğ ipliklerine kinetokorlarından bağlanır ve ekvatoral düzleme hareket etmeye başlar. Çekirdek zarı ve çekirdekçik, mayoz I sonunda yeniden oluşmuşsa bu evrede parçalanarak kaybolurlar.

2) Metafaz II

Kromozomlar, mitoz metafazında olduğu gibi ek­vatoral düzlemde yan yana dizilir.

3) Anafaz II

Kardeş kromatitler, birbirinden ayrılarak zıt ku­tuplara çekilir. Ayrılan her bir kromatit, bu evreden itibaren kromozom olarak adlandırılır. Bu nedenle kromozom sayısı iki katına çıkar, bu durum geçicidir.

d) Telofaz II

Bu evrede zıt kutuplara çekilmiş kromozomlar tekrar kromatin ipliklere dönüşür. İğ iplikleri kaybo­lur. Çekirdek zarı, çekirdekçik ve endoplazmik retikulum yeniden oluşur. Bu evreyle eş zamanlı olarak sitokinez II başlar ve devam eder.

b) Sitoplazma Bölünmesi II (Sitokinez II)

Bu evrede sitoplazma bölünmesi tamamlanır. Böylece haploit (n) kromozomlu dört hücre oluşur. Yavru hücrelerin sitoplazma miktarı ve organel sayısı farklılık gösterebilir. Mayoz sonunda dört yavru hücre meydana gelir. Sağlıklı olan hücrelerin kromozom sayısı aynı ancak kalıtsal olarak birbirinden farklıdır.

Aşağıdaki görselde mayoz II evreleri bir arada gösterilmektedir.

İnterfazda DNA eşlenir ve iki katına çıkar. Mayoz I&#;de homolog kromozomlar ayrılır. Sitokinez I ile DNA miktarı eşlenmeden önceki değerine ulaşır. Mayoz II&#;de kardeş kromatitler ayrılır. Sitokinez II ile DNA miktarı yarıya düşer. Oluşan yeni hücreler, ana hücrenin yarısı kadar DNA&#;ya sahiptir.

Mayoz I&#;de homolog kromozomlar ayrıldığından Sitokinez I&#;de kromozom sayısı yarıya düşer. Anafaz II&#;de farklı kutba gitmek üzere ayrılan her bir kardeş kromatit, kromozom kabul edildiğinden kromozom sayısı geçici olarak iki katına çıkar. Sitokinez II&#;de hücre tamamen ayrıldığından kromozom sayısı tekrar yarıya iner. Sitokinez II tamamlandığında oluşan hücrelerin kromozom sayısı, başlangıçtaki hücrenin yarısıdır.

• Mayoz I Evreleri&#;ni okumak için tıklayın