Murat Menteş Kitapları Sırası

IV. ULUSLARARASI FİLOLOJİ SEMPOZYUMU TAM METİN KİTABI ISBN: ВКвın ВönОtmОnТ MuСКmmОt нгМКn ВКвın EНТtörü ProП. Dr. NКНТr İlСКn KКpКk TКsКrımı BülОnt PolКt ErТşТmО AхılНığı TКrТС Asos ВКвınОЯТ funduszeue.infoı AНrОsŚ кКвНКхırК MКС. HКМı нmОr BТlРТnoğlu CКН. NoŚ 67//MERKEГ/ELAГIĞ Telefon: 23 00 Mail Adresi: [email protected] Web: funduszeue.info İnstКРrКmŚ funduszeue.info Facebook: funduszeue.info Twitter: funduszeue.info TКm mОtТn kТtКЛınНК вКвınlКnКn tüm ЛТlНТrТlОr Sobiad tКrКПınНКn ТnНОkslОnmТş, funduszeue.info tКrКПınНКn ЛОnгОrlТk НОnОtТmТnНОn РОхТrТlmТştТr. Sempozyum Onursal Başkanı AlКnвК AlККННТn KОвkuЛКt оnТЯОrsТtОsТ RОktörü ProП. Dr. AСmОt PınКrЛКşı Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı ProП. Dr. NКНТr İlСКn Sempozyum Düzenleme Kurulu Prof. Dr. Leyla Harputlu Doх. Dr. нгМКn BКвrКk Doх. Dr. SОrНКr Yavuz Doх. Dr. SОЛКСКttТn DОЯОМТoğlu Doх. Dr. AСmОt NusrОt BulРurМuoğlu ВrН. Doх. Dr. AСmОН AlНвКЛ ВrН. Doх. Dr. BКСКr нМКl ApКвНın ВrН. Doх. Dr. HüsКmОttТn KКrКtКş 1 ВrН. Doх. Dr. NКМТНО UвsКl ВrН. Doх. Dr. SОНК TКş ВrН. Doх. Dr. ВКЯuг UвsКl Arş. Gör. SОrНКr ArslКn Arş. Gör. NurТ кОlТkОl Arş. Gör. KОmКl Sür Arş. Gör. NКгlı TürkОr Bilim Kurulu ProП. Dr. AЛНulkКНТr BКСКrхТхОk Prof. Dr. Abdullah Soysal ProП. Dr. AНnКn кОlТk ProП. Dr. AСmОt AğМК ProП. Dr. AСmОt Aksın Prof. Dr. Ahmet Buran ProП. Dr. AСmОt ВКtkın 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Prof. Dr. Aleksandra Vranes ProП. Dr. AlТ нгНОmТr Prof. Dr. Ali Tilbe ProП. Dr. AlТ ВılmКг GünНüг Prof. Dr. Anaid Donabedian Inalco ProП. Dr. AвСКn AвНın ProП. Dr. AвşО BКnu KКrКНКğ Prof. Dr. Bahri Ata Prof. Dr. Belkacem Boumahdi ProП. Dr. BОlkıs нгkКrК ProП. Dr. BünвКmТn AkНОmТr ProП. Dr. BünвКmТn AвНın ProП. Dr. CКnКn кОtТn Prof. Dr. Candalene J. McCombs ProП. Dr. CОmКl AЯМı Prof. Dr. Cemile Hesenzade Prof. Dr. Choi Han - Woo 2 ProП. Dr. CТСКn IşıkСКn Prof. Dr. Daoud Djefafla Prof. Dr. David Carr Prof. Dr. Elena Oganova ProП. Dr. ElТП ВüksОl OktКв Prof. Dr. Emre Erol Prof. Dr. Ercan Alkaya Prof. Dr. Erica H. Gilson ProП. Dr. Erol AsТltürk Prof. Dr. Eva Agnes Csato Prof. Dr. Fadime Suata Alpaslan Prof. Dr. Flera Sayfulina ProП. Dr. Füsun AtКsОЯОn ProП. Dr. Füsun кınКr AltıntКş ProП. Dr. GülКв BuНКk Prof. Dr. Gwendolyn Alexander 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Prof. Dr. H. Birsen Hekimoglu-нrs Prof. Dr. Hacer Tor ProП. Dr. HКluk EmТroğlu Prof. Dr. Hasan Tutar Prof. Dr. Hasan Onat Prof. Dr. Himmet Karadal Prof. Dr. Hocine Boukara ProП. Dr. Işıl UluхКm АОРmКnn ProП. Dr. İ. GülsОl SОЯ ProП. Dr. İЛrКСТm KКЯКг ProП. Dr. İЛrКСТm KoМКЛКş ProП. Dr. İЛrКСТm нrnОk ProП. Dr. İЛrКСТm SolКk ProП. Dr. İlСКn GОnх ProП. Dr. İsmКТl BКkКn ProП. Dr. İsmКТl BОkхТ ProП. Dr. İpОk DОЯОМТ KКrКkoх 3 Prof. Dr. Joachim Klose Prof. Dr. Kathleen Malu Prof. Dr. Kazuyuki Nagai ProП. Dr. KОmКl ŞОnoМКk Prof. Dr. Khalil Awda Prof. Dr. Kim Hyo Joung Prof. Dr. Liptai Kalman ProП. Dr. LУТlУКnК MКrkoЯТх Prof. Dr. Lubov Kopanitsya Prof. Dr. Mahmut Tekin Prof. Dr. Mashood Baderin ProП. Dr. MОСmОt AkТП нгНoğКn ProП. Dr. M. AlТ KırmКn Prof. Dr. Mehmet Arslan Prof. Dr. Mehmet Dursun Erdem ProП. Dr. MОСmОt NurТ GömlОksТг 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA ProП. Dr. MОСmОt нгkКrМı Prof. Dr. MОСmОt TırКş Prof. Dr. Mohammed Hardan Ali Prof. Dr. Moheddin Bananeh Prof. Dr. Mukadder Boydak Ozan Prof. Dr. Mukadder Erkan Prof. Dr. Mustafa Arslan Prof. Dr. Mustafa Bulat ProП. Dr. MustКПК кОЯТk Prof. Dr. Mustafa Safran Prof. Dr. Mustafa TКşlıвКn Prof. Dr. Nabeel Madallah Hamad Al-Obaidi ProП. Dr. NКНТr İlСКn ProП. Dr. NКssırК HОНУОrКssı ProП. Dr. OrСКn кoЛКn Prof. Dr. Olena Ivanovska ProП. Dr. PınКr SürКl нгОr 4 Prof. Dr. Recep Dikici Prof. Dr. Roberto Veraldi Prof. Dr. Sabahat BayrКk Kök Prof. Dr. Sanjin Kodric ProП. Dr. SОmrК GünОв Prof. Dr. Sedat Cereci ProП. Dr. SОrКp кКЛuk ProП. Dr. SОrpТl AğМКkКвК Prof. Dr. Sevil Mehdiyeva ProП. Dr. SülОвmКn CОm ŞКklКnlı ProП. Dr. SülОвmКn UвsКl Prof. Dr. Sven Tarp ProП. Dr. ŞОЯkТ нгgener ProП. Dr. ToПТq AЛНülСКsКnlТ Prof. Dr. Tahir Akgemci ProП. Dr. TКСТr BКlМı 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA ProП. Dr. TКrık нгМКn Prof. Dr. Tetsuya Sato Prof. Dr. Tom Schoeneman Prof. Dr. Viktoria Serzhanova ProП. Dr. ВКЯuг TКşkırКn Prof. Dr. Woo Chan Duck Prof. Dr. Zeynep HКtunoğlu Doх. Dr. AСmОt AkkКвК Doх. Dr. AСmОt KКrК Doх. Dr. AСmОt TКlТmМТlОr Doх. Dr. AltКn DoğКn Doх. Dr. AвşО NКгlı AввılНıг Unnu Doх. Dr. BОsТr MustКПКвОЯ Doх. Dr. BОвСКn ГКЛun Doх. Dr. BОвСКn KКntОr Doх. Dr. BülОnt C. TКnrıtКnır 5 Doх. Dr. BurхТn CОЯНОt кОtТnsöг Doх. Dr. CОmКl İвОm Doх. Dr. DuвРu KıгılНКğ Doх. Dr. DünНКr AlТkılıх Doх. Dr. ElmКs ŞКСТn Doх. Dr. EmОl BКСКr Doх. Dr. EmТn кОlОЛТ Doх. Dr. ErНКl Arlı Doх. Dr. ElmТrК MОmmОНoЯК KОkОх Doх. Dr. EsrК BТrkКn BКвНКn Doх. Dr. FКtТС Arslan Doх. Dr. FКtТС KКntОr Doх. Dr. FКtТС MОСmОt нМКl Doх. Dr. FКtТС нгОk Doх. Dr. FКtmК Nur ВorРКnМılКr Doх. Dr. FОrТt İгМТ 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Doх. Dr. FunНК KıгılОr EmОr Doх. Dr. GКНТr BКвrКmlı Doх. Dr. GulnКrК KКnЛКroЯК Doх. Dr. Gül KКвКlıНОrО Doх. Dr. GülНКnО Araz Ay Doх. Dr. GülОr ToгkopКrКn Doх. Dr. HКlТl TokМКn Doх. Dr. HКluk PınКr Doх. Dr. HКsКn GünОr BОrkКnt Doх. Dr. HКtТМО HТМrОt нгkoх Doх. Dr. HüsОвТn KöksКl Doх. Dr. İЛrКСТm EtСОm TКş Doх. Dr. İЛrКСТm IşıtКn Doх. Dr. İrТnК PokroЯskКвК Doх. Dr. İСsКn ErНОm SoПrКМı Doх. Dr. KКНОr SürmОlТ Doх. Dr. KОmКl Erol 6 Doх. Dr. KürşКt кОlТk Doх. Dr. LüЛüЯ кТmpoОş Doх. Dr. MКСmut ВКrНımМıoğlu Doх. Dr. MОСmОt SКrı Doх. Dr. LütПТвО нгНОmТr Doх. Dr. MКrв BОtС SМСКОПОr Doх. Dr. MuСТttТn KКpКnşКСТn Doх. Dr. MurКt ElmКlı Doх. Dr. MОСmОt Ak Doх. Dr. MustКПК KКrКЛulut Doх. Dr. MustКПК KısКkürОk Doх. Dr. Mutlu DОЯОМТ Doх. Dr. NКгТlО AЛНullКгКНО Doх. Dr. NКгmТ нгОrol Doх. Dr. NОМНОt ВКşКr BКвКtlı Doх. Dr. NОsrТn DОlТktКşlı 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Doх. Dr. NОЯТn нгНОmТr Doх. Dr. NОЯгКt ВüksОl Doх. Dr. NurullКС UlutКş Doх. Dr. NusrОt Göksu Doх. Dr. OlМК SürРОЯТl Doх. Dr. Onur KöksКl Doх. Dr. нгМКn BКвrКk Doх. Dr. нгlОm DОmТrОl DönmОг Doх. Dr. SКlТС ВОşТl Doх. Dr. SКrО ŞОnРül Doх. Dr. SКППОt KКrtopu Doх. Dr. SОЛКСКttТn DОЯОМТoğlu Doх. Dr. SОхТl FОttКСlıoğlu Doх. Dr. SОlхuk BКlı Doх. Dr. SОlКСКttТn KКвmКkхı Doх. Dr. SТЛОl CОnРТг Doх. Dr. SТЛОl Kılıх 7 Doх. Dr. SТЛОl оst ErНОm Doх. Dr. ŞКПКk KКвpКk Doх. Dr. TКmОr BuНКk Doх. Dr. TКrКnК KСКlТloЯК AСmОН GТгТ Doх. Dr. TuЛК BüвükЛОşО Doх. Dr. TuНorК ArnКut Doх. Dr. TurКn Akkoвun Doх. Dr. TürkКn ErНoğКn Doх. Dr. оmrКn TürkвılmКг Doх. Dr. оnКl TКşkın Doх. Dr. ВОРКnО кКğlКвКn Doх. Dr. ВılmКг KКrКНОnТг Doх. Dr. ВusuП ŞКСТn Doх. Dr. ВüМОl AвrıхКв 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Doх. Dr. ВüksОl GöРОЛКkКn Doх. Dr. ГОkТ CoşkunОr ВrН. Doх. Dr. AНnКn Altun ВrН. Doх. Dr. AСmОt кТхОklОr ВrН. Doх. Dr. AСmОt TurКn SТnКn ВrН. Doх. Dr. ArТП SОlТm ErОn ВrН. Doх. Dr. BКСКНır KöksКlКn ВrН. Doх. Dr. BКСКr нМКl ApКвНın ВrН. Doх. Dr. BКnu TКnrıöЯОr Yrd. Doх. Dr. BОkТr KКвКЛКşı ВrН. Doх. Dr. BОnРü HırlКk ВrН. Doх. Dr. BОвгКНО NКНТr кОtТn ВrН. Doх. Dr. BТrol İpОk ВrН. Doх. Dr. BurМu нгРО нгКslКn кКlışkКn ВrН. Doх. Dr. DТlОk PОmЛОМО ВrН. Doх. Dr. DuвРu KoхКk 8 ВrН. Doх. Dr. EЛru OnurluЛКş ВrН. Doх. Dr. EЯrТm MКвКtürk Akвol ВrН. Doх. Dr. FКНТmО TosТk DТnх ВrН. Doх. Dr. FКСrТ Kılıх ВrН. Doх. Dr. FТkrОt BТrНТşlТ ВrН. Doх. Dr. GökхОn ŞКСmКrКn CКn ВrН. Doх. Dr. Gülsüm VОгТr Oğuг ВrН. Doх. Dr. HКkКn ВКlКp ВrН. Doх. Dr. HТkmОt MКrКşlı ВrН. Doх. Dr. HüsКmОttТn KКrКtКş ВrН. Doх. Dr. İЛrКСТm GörüМü ВrН. Doх. Dr. İНТl TunМОr KКгКnМı ВrН. Doх. Dr. İггОt TКşКr ВrН. Doх. Dr. KürşКt ВusuП AвtКх ВrН. Doх. Dr. MОСmОt LОЯОnt ErНКş ВrН. Doх. Dr. LütПТ AlıМı 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA ВrН. Doх. Dr. LütПТвО нгКвНın Akвol ВrН. Doх. Dr. MОСmОt GürlОk ВrН. Doх. Dr. MОСmОt ВКlхın ВılmКг ВrН. Doх. Dr. MОСmОt ВılmКг ВrН. Doх. Dr. MustКПК UğrКş ВrН. Doх. Dr. NКМТНО UвsКl ВrН. Doх. Dr. NТlüПОr AlТmОn ВrН. Doх. Dr. NurСoНУК AkЛulКОЯ ВrН. Doх. Dr. нmОr Tuğrul KКrК ВrН. Doх. Dr. нгlОm ВКşКr Uğurlu ВrН. Doх. Dr. RКmКгКn ВТrМТ ВrН. Doх. Dr. RОМОp нгНОmТr ВrН. Doх. Dr. SКrК Onur ВrН. Doх. Dr. SОхТl EНК KКrtКl ВrН. Doх. Dr. SОНК TКş ВrН. Doх. Dr. SОlМОn Kök ВrН. Doх. Dr. SОгРТn DОmТr 9 ВrН. Doх. Dr. TКСТr кОlТkЛКğ ВrН. Doх. Dr. TunМКв ВКЯuг нгНОmТr ВrН. Doх. Dr. TürkКn AskОroЯК ВrН. Doх. Dr. ВКЯuг HКвkır ВrН. Doх. Dr. ВКЯuг UвsКl ВrН. Doх. Dr. ВОlТг MoСКn BursКlı ВrН. Doх. Dr. ГКПОr KКСrКmКn 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA İÇİNDEKİLER GURBETTE ВERLİ EDEBİВATŚ SON DнNEM GнкMEN ВAГINI 3 ВAГIN DоNВASINDA ВENİ BİR ARAŞTIRMA ALANI OLARAK GENкLİK ВAГIN BİLİMİ .. 8 RUSВA TARİHİNDE VE EDEBİВATINDA įSİBİRВA”ВA GENEL BAKIŞ 15 SVETLANA ALEKSİВEVİк’İN įİKİNCİ EL ГAMAN-KIГIL İNSANIN SONU” ESERİNDE GEкMİŞ VE ŞU ANA DAİR DоŞоNCELER 21 TAГARRUNAME’DE SU VE SUSUГLUK оГERİNE 29 FURUĞ-İ FERRUHГAD’IN ŞİİRLERİNDE KADIN İMGESİ 58 RUS TOPLUMSAL BELLEĞİNDE MEKÂNIN DİLİŚ įKREMLİN” 68 KLASİK TоRK EDEBİВATI кALIŞMALARINDA KARŞILAŞILAN TEMEL PROBLEMLER VE кнГоM нNERİLERİ 78 UВGUR TоRKкESİNDEKİ DİL VE SнГLE İLGİLİ ATASнГLERİ оГERİNE BİR İNCELEME 85 UВGUR ATASнГLERİNDE MESLEK ADLARI TOPLUMCU GERкEKкİLİK BAĞLAMINDA FAİK BAВSAL'IN ŞİİRİNDE SOSВAL ADALETSİГLİK VE ВOKSULLUK MURAT MENTEŞ’İN ROMANLARINDA FATASTİK UNSURLAR D V Nо LUG Tİ’T-TоRK’TE GEкEN ORGAN ADLARI VE ESKİ ANADOLU TоRKкESİ TIP 1 METİNLERİNDEKİ KARŞILIKLARI BоВоLо GERкEKкİLİK İГLERİВLE ONAT KUTLAR’IN įKEDİLER” VE JULİO CORTAГAR’IN įPARİS’TEKİ GENк BİR HANIMEFENDİВE MEKTUP” нВKоLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI İSTANBUL’UN ŞEHİR TARİHİNE AВNA TUTAN BİR TARİHİ POLİSİВEŚ İSTANBUL HATIRASI ВоГВILA AİT BAГI CнNKLERDE BAĞLAMA GRUPLARININ İMLASI оГERİNE BİR İNCELEME ESİR ŞEHİR’DEN HоR ŞEHİR’E KORKUNUN İNSANLARI BİR ROMAN KİŞİSİ OLARAK įВAHВA KEMAL” TоRK, İNGİLİГ VE FRANSIГ EDEBİВATLARINDA кANAKKALE SAVAŞLARI AHMET Mİ̇DHAT EFENDİ̇'Nİ̇N "FENNİ̇ BİR ROMAN ВAHUT AMERİKA DOKTORLARI" ADLI ROMANI'DA ВER ALAN BATI KнKENLİ SнГCоKLER оГERİNE Bİ̇R İNCELEME NURULLAH ATAк’IN ELEŞTİRİSİNDE ROMAN VE HİKÂВE ALTВAГILI VİDEOLARIN нГGоN ARAк OLARAK ВABANCI DİL SINIFLARINDA KULLANIMI 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA İCRADAN KARİKATоREŚ ÂŞIKLIK GELENEĞİ METİNLERARASILIK BAĞLAMINDA HоSEВİN NİHAL ATSIГ’IN ВOLLARIN SONU ADLI ŞİİR KİTABI VE ORHUN ВAГITLARI оГERİNE STİLİSTİK AкIDAN KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME GELENEĞİN EKONOMİВE KAГANDIRILMASIŚ įNARGİLE KAFELER” нLоME KARŞI нLоME DOST BİR KARŞI DURUŞŚ TUTUNAMAВANLAR KARAкAВ-MALKAR TоRKкESİ İLE TоRKİВE TоRKкESİ ARASINDAKİSESкE KISMÎ BENГEВEN ВANILTICI KELİMELER EDEBİВAT SOSВOLOJİSİ BAĞLAMINDA BİR İNCELEMEŚ GENкLİĞİN O ВAKICI MEVSİMİ’NDE ’LERDEN ВANSIMALAR TоRKкENİN AĞIГLARINDA HEDİВELİK кEREГLER T. CORAGHESSAN BOВLE’UN BİR DоNВA DOSTU VE EDАARD ABBEВ’İN İNGİLİГ ANAHTARI кETESİ ESERLERİNDE EKO-RADİKAL HAREKET ELEŞTİRİSİ ARTHUR HERГOG'UN ISI ADLI ROMANINDA DOĞAВA İNSAN MоDAHALESİ ATATоRK'оN KŚGŚ15 ВİVLİ DEFTERİNDEKİ GнKTоRK HARFLİ METİNLERLE ВAPTIĞI кALIŞMALAR TANГİMAT’TAN CUMHURİВET’E KADARKİ DнNEMDE ВAГILAN ŞİİRLERDE KARŞILAŞILAN оSLÛP TоRLERİ VE нГELLİKLERİ 2 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA UYGUR ATASÖZLERİNDE MESLEK ADLARI Dr. Öğretim Üyesi Levent DOĞAN Trakya Üniversitesi Öz AtКsöгlОrТ, вКşКnılКn olКв ЯО НurumlКr sonuМunНК ОНТnТlОn tОМrüЛОlОrТn НТlО вКnsımКsıвlК ortКвК хıkКn kКlıplКşmış söгlОrНТr. Uгun ЛТr sürОх ТхТnНО вoğrulКrКk mОвНКnК РОlОn КtКsöгlОrТ, mТllТ kültür ürünlОrТmТг КrКsınНК müСТm ЛТr вОrО sКСТptТr. AТt olНuğu СОr toplumun вКşКm ПОlsОПОsТnТ, НОğОrlОrТnТ, normlКrını, kültürlОrТnТ, НüşünМО КnlКвışını, tutum ЯО НКЯrКnışlКrını ТхТnНО ЛКrınНırНıklКrınНКn ulusКl nТtОlТk tКşımКktКНırlКr. MКnОЯь kültürün ЛТr öРОsТ olКnКtКsöгlОrТnНО ТşlОnОn konulКr хОşТtlТ РruplКr КltınНК funduszeue.info РruplКrНКn ЛТrТ НО funduszeue.info НО Лu хКlışmКmıгНК UвРur КtКsöгlОrТnТn mОslОklОrlО ТlРТlТ olКnlКrını хОşТtlТ kКвnКklКrНКn tОspТt ОНТp хКlışmК КlКnlКrınК РörО sınıПlКnНırmКвК хКlıştık. UвРur КtКsöгlОrТnНО mОslОklОrО olНukхК хok вОr ЯОrТlmТş ЯО Лu КtКsöгlОrТnНО mОslОklОrхoğunluklК ЛТrЛТrТвlО kКrşılКştırmК yapılКrКk söвlОnmТşfunduszeue.infoşılКştırmК вКpılırkОn гıt kКЯrКmlКrНКn вКrКrlКnılmКsıТПКНОвО kuЯЯОt ЯО гОnРТnlТk kКtmıştır. UвРur TürkхОsТ КtКsöгlОrТnНО mОslОklОrlО ТlРТlТ ЯОrТlОn вКrРılКr ışığınНК ЛКгı mОslОkь öгОllТklОr НО ЛОlТrlОnmТştТr. AвrıМК mОslОklОr ЛКğlКmınНК ОlО КlınКnКtКsöгlОrТnНОn вolК хıkılКrКk UвРur TürklОrТnТn sosвКl ЯО ТktТsКНь СКвКtıвlК ТlРТlТ ЛТlРТlОrО ulКşılmıştır. Anahtar Kelimeler: AtКsöгü,UвРur AtКsöгlОrТ, MОslОk КНlКrı PROFESSION NOUNS IN UIGHUR PROVERBS Abstract Proverbs are cliche sayings that occur by reflecting experiences gained from incidents and situations to the languages. Proverbs that emanate by moulding in a long period has a significant place in along our national cultural harvest. They bear national characterics for they contain philosophy, values, norms, culture, mentality, posture and behaviours of the community they belong to. Topics that are treated in proverbs which are members of intangible culture can be gathered under various groups. One of these groups is professions. In our study we tried to identify the Uighur proverbs about professions from several resources and classify them according to the working fields. Professions are included considerably in Uighur proverbs and professions are told mostly by comparing with each other. Using opposite concepts when comparing appends power and richness to the expression. Some professional features were identified in the light of expressions about professions in Uighur proverbs. Besides information about the social and economic life of Uighur Turks were acquired from proverbs in the context of professions. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Keywords: Proverb, Uighur Proverb, Profession Nouns Giriş AtКsöгlОrТ Оn РОnОl tКnımıвlКś вüгвıllКr ЛoвunМК ОНТnТlОn НОnОвТmlОr вoluвlК oluşturulmuş, mТllОtlОrТn вКşКmınНКn ЯО РОхmТşТnНОn ТгlОr tКşıвКn, КnlКm НОrТnlТğТ ЛulunКn НüşünНürüМü, ОğТtТМТ, вol РöstОrТМТ öгОllТktОkТ kısК ЯО öгlü КnlКtımlКrНır. HКtТЛoğlu, КtКsöгlОrТnТ вКЛКnМı tОsТr, kültür ЯО ПТkТrlОrНОn Оn uгКk olКn ürünlОr olКrКk ЛОlТrtmОktОНТr (HКtТЛoğlu, Ś ). HОr mТllОtТn tОМrüЛОlОrТnО, РöгlОmlОrТnО ЯО ЛТlРОlТğТnО НКвКnКrКk oluşturНuğu КtКsöгlОrТ ЛТr НТl ЛТrlТğТnТn hayat felsefesini ve hayat tarгını ТlОttТğТ РТЛТ toplumun sosвo-kültürОl вКpısıвlК ТlРТlТ ЛТlРТlОr НО ЯОrТr (AksКn, Ś 38). Bu вüгНОn КtКsöгlОrТnНО вКşКmın СОr КlКnınК ЯurРulКr вКpılНığı РörülmОktОНТr. İnsКn СКвКtı ЯО Рünlük вКşКmНК kКrşılКşılКn СОr şОв КtКsöгlОrТnТn konulКrını mОвНКnК РОtТrmТştТr. Bu konulКr НК КtКsöгlОrТnНО РünНОlТk СКвКttК kullКnНığımıг söгМük ЯО tОrТmlОrlО ТşlОnmТştТr. Köklü ЛТr tКrТСО sКСТp olКn UвРurlКr, kültür ЯО ОНОЛТвКt СКгТnОsТвlО pОk хok Türk Лoвunun ЛТlТm, kültür, sКnКt, НТl, ОНОЛТвКt КlКnlКrının oluşmКsınНК ЯО РОlТşmОsТnНО ОtkТn ЛТr rol oвnКmıştır (KКşРКrlı, СttpsŚ//funduszeue.info). UвРur TürklОrТ, гКmКn ТхОrТsТnНО РОlТştТrНТklОrТ ОНОЛь НТllО СОm söгlü СОm НО вКгılı olКrКk kıвmОtlТ ОsОrlОr mОвНКnК РОtТrmТşlОrНТr. GОlТşmТş ЯО гОnРТn ЛТr söг ЯКrlığınК sahip olmuşlКrНır. UвРur TürkхОsТ söг ЯКrlığı ТхОrТsТnНО söгlü ОНОЛТвКt türlОrТnНОn ЛТrТ olКn КtКsöгlОrТnТn öгОl ЛТr вОrТ ЛulunmКktКНır. UвРur КtКsöгlОrТ вКpısı, öгОllТklОrТ ЯО konulКrı ЛКkımınНКn РОrОk TürkТвО TürkхОsТ КtКsöгlОrТ РОrОksО TürkхОnТn НТğОr lОСхОlОrТnНОkТ КtКsöгlОrТвlО ЛОnгОrlТklОr РöstОrmОktОНТr (нгtopхu, Ś 38). AСmОt KКrКmКn’ın UвРur КtКsöгlОrТnНО kКНını ОlО КlНığı mКkКlОsТnНО, UвРur TürklОrТnТn КtКsöгlОrТnНО konulКr įüretimle ilgili olanlar ve toplumsal yaşamla ilgili olanlar” (Karaman, Ś 96) olmКk üгОrО ТkТвО Квrılmıştır. оrОtТmlО ТlРТlТ olКn КtКsöгlОrТ įхТПtхТlТk, ЛКСхıЯКnlık ЯО СКвЯКnМılık, tОЛКЛОtlО ТlРТlТ КtКsöгlОrТ”ś toplumsКl вКşКmlК ТlРТlТ olКn КtКsöгlОrТ НО įsınıП müМКНОlОsТnТ, ПОlsОПь РörüşlОrТ, РОlОnОksОl вКşКm НОnОвТmlОrТnТ вКnsıtКn КtКsöгlОrТ” şОklТnНО kОnНТ ТхТnНО üх ЛКşlık КltınНК sınıПlКnНırılmıştır (KКrКmКn Ś 96). FКkКt ЛurКНК хok РОnОl ЛТr Квrım вКpılmış olmКklК ЛТrlТktО КtКsöгlОrТnНО вОr ЯОrТlОn konulКr НКСК НОtКвlı ЛТr КвrımК ЯО sınıПlКmКвК tКЛТ tutularak farklı ТnМОlОmО konusu вКpılКЛТlТr. нrnОğТn ürОtТmlО ТlРТlТ КtКsöгlОrТ ЛКşlığı КltınНК ЯОrТlОn įхТПtхТlТk, ЛКСхıЯКnlık ЯО СКвЯКnМılıklК ТlРТlТ КtКsöгlОrТ”, įmОslОklОr” konusu ТхТnНО НО НОğОrlОnНТrТlОЛТlТr. Bunun РТЛТ КtКsöгlОrТnТn ТхОrТğТnО РörО НКСК ЛТrхok konu ЛКşlıklКrı oluşturulКЛТlТr. BТг НО Лu хКlışmКmıгНК UвРur КtКsöгlОrТnНО хok sık вОr ЯОrТlНТğТnТ РörНüğümüг mОslОklОr konusunu ОlО КlНık. AtКsöгlОrТnНО mОslОklОrО вoğun olКrКk rКstlКnmКsı mОslОklОrТn ТnsКn вКşКmının mОrkОгТnНО вОr КlmКsınНКn kКвnКklıНır. MОslОklОr toplumsКl НüгОnТn ЯО СКвКtın ТşlОвТşТnТ sКğlКmКk РТЛТ ТşlОЯlОrО sКСТptТrlОr. İnsКnlКr Рününün önОmlТ ЛТr kısmını kОnНТ ТlРТ, ЛОМОrТ ЯО вОtОnОklОrТnО РörО mОslОk olКrКk sОхtТğТ ТştО хКlışКrКk РОхТrmОktОНТr. AmКхlКrını, ТstОklОrТnТ, СОНОП ЯО ТНОКllОrТnТ РОrхОklОştТrmОk ЯОвК ЛunlКrК ulКşmКk mКksКНıвlК хКlışmКktКНırlКr. BununlК ЛТrlТktО СКвКtlКrını sorunsuг ЛТr şОkТlНО rОПКС ТхТnНО НОЯКm ОttТrОЛТlmОk ТхТn ЛОllТ ЛТr kКгКnМК ТСtТвКх НuвmКktКНırlКr. Bu sКвНıklКrımıг ТnsКnı Тş ЯО хКlışmК СКвКtınК КtılmКвК ЛТr mОslОk ОНТnmОвО гorunlu kılКn Оn önОmlТ sОЛОplОrНОnНТr. AtКsöгlОrТ хok ОskТ гКmКnlКrНК söвlОnНТklОrТ ТхТn КТt olНuğu toplumlК ТlРТlТ o НОЯrТn ЛКгı СКНТsОlОrТnТ НО КnımsКtmКktКНır. нrnОğТnś UвРur КtКsöгlОrТnНО хТПtхТlТklО ТlРТlТ söвlОnОn КtКsöгlОrТnТn ПКгlКlığı РöгО 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA хКrpmКktКНır. UвРurlКrın kКЛul ОttТklОrТ mКnТ НТnТnТn ОtkТsТ ЯО sonrКsınНК вОrlОşТk вКşКmı ЛОnТmsОmОlОrТ onlКrın ОkonomТk СКвКtınНК tКrımı НolКвısıвlК хТПtхТlТğТ önОmlТ СКlО РОtТrmТştТr (ŞОn, Ś 58). BöвlОМО UвРur TürklОrТ ОsОrlОrТnНО Лu вОnТ вКşКm ЛТхТmТвlО ТlРТlТ söгlОrО вОr ЯОrmОвО ЛКşlКmıştır (ВКmКn, Ś 88). UвРurlКrı гТвКrОtО РТНОn ЛТr кТn ОlхТsТnТn sОвКСКtnКmОsТnНО onlКrın tКrlКlКrı, ЛКСхОlОrТ ЯО вОtТştТrНТklОrТ tКСıl ЛТtkТlОrТnНОn КвrıМК söг ОtmОsТ (ŞОn, Ś 58) UвРurlКrНК хТПtхТlТğТn önОmТnТ ЯurРulКвКn ЛТr НТğОr örnОktТr. Aвnı гКmКnНК tüm ЛunlКr UвРurlКrНК хТПtхТlТğТn ТtТЛКr ОНТlОn ЛТr mОslОk olНuğunu РöstОrmОktОНТr. ВТnО Лu НurumlК ТlРТlТ РОnОl olКrКk şunu söвlОвОЛТlТrТгś РОхmТştО o НönОmТn şКrtlКrınНК önОmlТ РörülОn ЯОвК НКСК ön plКnНК tutulКn ЛТr mОslОk ЛuРün вТtТp РТtmОsО ЛТlО önОm ЛКkımınНКn вОrТnТ ЛКşkК ЛТr mОslОğО ЛırКkmış olКЛТlТr. O СсlНО Рünün koşullКrı Рöг önünНО ЛulunНurulКrКk СОr mОslОğТn stКtüsü ЯО ТtТЛКrı гКmКn ТхОrТsТnНО НОğТşmТştТr. Her toplumun mesleklerinin şОkТllОnmОsТnНО Оn ЛКştК ТхТnНО ЛulunНuklКrı ЛölРОnТn МoğrКПТ şКrtlКrıвlК ТklТmТ ОtkТlТ olmuş ЯО РОхmТştОn РünümüгО kКНКr toplumlКrın вКşКmК ЛТхТmТвlО ТСtТвКхlКrı НoğrultusunНК ЛТrхok mОslОk НКlı ortКвК хıkmıştır. ВukКrıНК sırКlКНığımıг UвРur TürkхОsТnНО kullКnılКn mОslОk КНlКrını KutКНРu BТlТР ЯО Divanu LuРКtТ’t-Türk’tО РОхОn mОslОk КНlКrıвlК kКrşılКştırНığımıгНК ЛunlКrın Оş вК НК ЛОnгОr olКnlКrınК rКstlКНıkŚ elçi: ТlхТ (KB) > ОlхТ (UT), tabip, doktor: ОmхТ (KB ś DLT) > ОmхТ (UT), avcı: КЯхı (KB) > Кахı (DLT) > oЯхТ (UT), aşçı: Кşхı ЛКşı/Кş ЛКşхısı/Кş ТsхТsТ (KB) > КşхТ/КşpОг (UT), tercüman: tılmКх (KB) > tТlmКх (UT), demirci: tОmürхТ (KB) > tОmТrхТ (DLT) > tömürхТ (UT), memur; hizmetkâr, işçi: ТşхТ (KB) > ışхı (DLT) > ТşхТ (UT), kadı: kКгı (KB) > qКгТ (UT), köle: kul (DLT) > qul (UT), han, hükümdar: xan (DLT) > xan (UT), hırsız, hırsızlık: oРrı, oРrılık (DLT) > o rТ, o rТlТq (UT), vezir: vezir (KB) > vezir (UT), çiftçi, ekinci: tКrıРхı (KB ś DLT) > tцrТqхТlТq (UT), gözetici, muhafız: köгОtНОхТ, köгОtküхТ, köгОttОхТ (DLT) > küгОt (UT), satıcı, tüccar: sКtıРхı (KB) > sцtТqхТ (UT), satıcı: sКtРuхı (DLT) > sКtquхТ (UT). UвРur TürkхОsТnНО başçi söгМüğü įlТНОr, вönОtТМТ” КnlКmınНК kullКnırkОn KutКНРu BТlТР’НО başçı şОklТвlО įrОСЛОr” КnlКmınНК kКrşımıгК хıkmıştır. ВТnО UвРur TürkхОsТnНО įСКвНut” КnlКmınНКkТ qaraqçi söгМüğü DТЯКnu LuРКtТ’t-Türk’tО karaçı şОklТnНО į kКpılКrı НolКşКn НТlОnМТ” КnlКmınНКНır. кКlışmКmıгНК UвРur КtКsöгlОrТnНО ТхТnНО mОslОk КНı РОхОnlОr tОspТt ОНТlОrОk üх Лölüm oluşturulmuştur. İlk ЛölümНО хОşТtlТ kКвnКklКrНКn tОspТt ОНТlОn КtКsöгlОrТnНО РОхОn mОslОklОr önМО хКlışmК КlКnlКrınК 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA РörО ЛТr sınıПlКnНırmКвК tКЛТ tutulmuştur. SınıПlКnНırmК вКpılırkОn SОrkКn ŞОn1 ЯО GКlТp GünОr2’Тn konuвlК ТlРТlТ хКlışmКlКrınНКkТ tКsnТПtОn вКrКrlКnılmıştır. HОr mОslОk КНı ТlРТlТ olНuğu ЛКşlığın КltınНК kökОnТвlО ЛТrlТktО РöstОrТlНТktОn sonrК РОхtТğТ КtКsöгlОrТnНОn ЛТrkКх tКnО örnОk ЯОrТlmТştТr. İkТnМТ ЛölümНО ЛТr КtКsöгünНО ТkТ mОslОğТn вОr КlНığı КtКsöгlОrТ sırКlКnmıştır. охünМü ЛölümНО ТsО ЛКгı КtКsöгlОrТnНО mОslОklОrlО ТlРТlТ КnlКtılmКk ТstОnОnНОn, ЯОrТlОn вКrРılКrНКn вolК хıkılКrКk ЛТrtКkım НОğОrlОnНТrmОlОr ЯО КхıklКmКlКr вКpılmıştır. BunК РörО КtКsöгlОrТnНО mОslОklОrТn ЯО Лu mОslОğТ ТМrК eden kТşТlОrТn nТtОlТklОrТ, mОslОk ОğТtТmТ-öğrОnТmТ, mОslОk tОМrüЛОsТ, mОslОk ОtТğТ, mОslОklОrТn sorumluluklКrı, РОrОklТlТklОrТ ЯО вОtkТlОrТвlО ТlРТlТ вКrРılКr ЛТlНТrТlОrОk mОslОklОr üгОrТnНОn toplumsКl НüгОnlО ТlРТlТ öğütlОr ЯОrТlmТştТr. KТşТlОrНО olmКsı ЯОвК olmКmКsı РОrОkОn ЯКsıПlКr üstünНО Нurulmuştur. MОslОklОr ЛКğlКmınНК НОğОrlОnНТrТlОn КtКsöгlОrТ UвРur Türk toplumunun НОğОrlОrТnТ ЯО normlКrını вКnsıtКrКk ЛunlКrın nОlОr olНuğu ЯО nКsıl olmКsı РОrОktТğТ konusunНК kТşТlОrТ КвНınlКtmКktКНır. A. UYGUR ATASÖZLERİNDE GEÇEN MESLEK ADLARININ SINIFLANDIRILMASI A Dinle İlgili Meslekler molla: įmollК” (< mollс FК.) AНОm МТq вОrНО Тş СКrКm, molla МТq вОrНО Рöş (СКrКm). (İnsan çok olan yerde iş haram, molla çok olan yerde et haram.) Molla murТttТn КlТНu, mОгТn mцyittin (alidu). (Molla müritten, müezzin ölüden alır.) лlТpqК цlТpnТ qoşsК įAllК” Лolur. UstКгНТn НuК КlsК mollК Лolur. (Elife elif eklense “Allah” olur. Ustadan duâ alsa molla olur. ) axun: įmollК, НТn КНКmı” (< ḫund Fa.) Axunum külmОs, külsО tцlТqТp qКlКr. (Mollam gülmez, gülse nefesi daralır.) imam: įТmКm” (< Тm m Ar.) İmam öвТНТn Кş, ölük köгТНТn вКş. (İmam evinden aş, ölü gözünden yaş.) İmamniñ heyvisi sellide. (İmamın tehditi sarıkta.) Mehellide imam köp ЛolsК nКmКг СКrКm. (Mahallede imam çok olursa namaz haram.) imamliq: įТmКmlık” (< Тm m+lТq Ar.+U.) İmamliqtin qaç, mezinlikni talaş. (İmamlıktan kaç, müezzinliği tartış.) quşnaç: įkКНın НТn СoМКsı” Quşnaçimniñ pОвlТ вКmКn ЛolsК, ТmКm бuptОnnТmu хКlК oqur. (KuşnКхТmnТn Сuвu kötü olsК, ТmКm РОМОвТ НО (КkşКm nКmКгını НК) вКrım kılНırır.) mezin: įmüОггТn” (< mu Оẕẕin Ar.) Mezin mОsхТttО ЛolsТmu КЯКгТ tКlКНК. (Müezzin mescitte olsa da, sesi sokakta.) 1 OrСon, UвРur ЯО KКrКСКnlı MОtТnlОrТnНОkТ MОslОklОr BКğlКmınНК EskТ Türk Kültürü. 2 KıpхКk TürkхОsТnНОkТ MОslОk AНlКrı огОrТnО İхОrТk ЯО ВКpı BКkımınНКn BТr SınıПlКnНırmК DОnОmОsТ. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA mezinlik: įmüОггТnlТk” (<mu Оẕẕin+lik Ar.+U.) İmamliqtin qaç, mezinlikni talaş. (İmamlıktan kaç, müezzinliği tartış.) mupti: įmüПtü” (< muПtī Ar.) Qazi bilen qalamsen, mupti ЛТlОn kцtОmsОn. (KКНı ТlО kКlır mısın, müПtü ТlО РТНОr mТsТn?) AESNAF VE ZANAATKÂRLIKLA İLGİLİ MESLEKLER usta: įustК” (< ust Н FК.) Usta СünТrТnТ oвlКr. (Usta hünerini düşünür.) Usta körmТРüхО usta bolmas. (Usta görmeyince (usta yanında yetişmeyince) usta olunmaz.) Usta ölsО ТşТ qКlКr. (Usta ölünce işi kalır.) İş ustidin qorqar. (İş ustadan korkar.) hünerven: įustК, гКnККtхı, sКnКtхı” (< СünОr+ЯОr FК.) Qoli asta hünervendin, putТ хКqqКn mКlКв вКбşТ. (Eli yavaş ustadan, ayağı kırık hizmetkâr iyi.) A İnşaat İşleriyle İlgili Meslekler yaġaççi: įmКrКnРoг” (вК Кх+хТ < КğКх+хТ) Ya aççi a вцlТm kцrОk, ТnsКn К ЛТlТm. (Marangoza tutkal, insana bilim gerek.) Ya aççiniñ rОnНТРО СКМТtТ хüşОr, BОnНТnТю ЛОnНТРО СКМТtТ хüşОr. (Marangozun rendeye işi düşer (marangoz rendeye ihtiyaç duyar), kulun kula işi düşer (kul kula ihtiyaç duyar). hakçi: įkТrОххТ” (< СКkk+хТ FК.+U.) UnхТ hakçini körОlmОptu. (Uncu kireççiyi çekemez.) A Gıda ve Beslenmeyle İlgili Meslekler aşçi: įКşхı” (< Кş+хТ) QТrТq ЛКşхТНТn ЛТr aşçi вКбşТ. (Kırk liderden (yöneticiden) bir aşçı iyidir.) aşpez: < U.+FК. įКşхı” (< сş+pОг U.+FК) Aşpez öг tКmТqТnТ mКбtКr. (Aşçı kendi yemeğini över.) cuvazçi: įвКвık ТşхТsТ, вКğМı” (< МuЯКг+хТ FК.+U.) Cuvazçi turqidin melum. (Yağcı suratından belli.) Cuvazçiniñ хКpТnТnТ sТqsТmu töt sОr3 вК хТqКr. (Yayıkçının çapanını sıksa da, dört ser yağ çıkar.) unçi: įunМu” (< un+хТ) UnхТ hakçini körОlmОptu. (Uncu kireççiyi çekemez.) 3 35 РrКmК ОşТt Кğırlık ЛТrТmТ. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA yaġçi: įвКğМı” (< вК +хТ) Ya çi СТНsТг kТşТ, ЛöгхТ kцpОnsТг (kТşТ). (Yağcı kokusuz kişi, kumaşçı kefensiz kişi.) qassap: įkКsКp” (< ḳaṣṣ Л Ar.) Bir xorazni yette qassap soymas. (Bir horozu yedi kasap kesmez.) Qassaptni Нost tutsКю, РöşsТг qКlmКвsОn. (Kasap dostun olursa, etsiz kalmazsın.) Qassapta mКв qКв usТ, öхkТРО МКn (qКв usТ). (Kasapta yağ kaygısı, keçiye can kaygısı.) QТг КnхuqnТ ЛцбТl НцmОюlКr цşОk soв КnnТ qassap (НцmОюlКr). (Cimriye cimri demeyin, eşek kesene kasap demeyin.) navay: FК. įПırınМı” Navay ЛolmТ uхО, nКnnТю qОНrТ ötülmОs. (Fırıncı olmadan, ekmeğin kadri anlaşılmaz.) Navayniñ nцnТ pТşquхО, öгТ mТю pТşКr. (Fırıncının ekmeği pişinceye kadar, kendisi bin (defa) pişer.) NцnТ kТхТk navayniñ avazi tom. (Ekmeği küçük olan fırıncının sesi çok (çıkar). tügmençi: įНОğТrmОnМТ” (< tüР-mОn+хТ < tОР-i-r-mОn+хТ) Tügmençini ustКm НцsО, хКpТnТnТ un К mТlОr (зЛul Кptu). (Değirmenciye ustam dese, çapanını una bular (~bulamış). A Giyim ve Tekstille İlgili Meslekler mozdoz: įkunНurКМı, КвКkkКЛıМı” (< mūгО+Нūг FК.) Mozdoz вКlКn КвК . (Ayakkabıcı yalın ayak(tır). bapkar: įkumКşхı” (< Л П+k r FК.) BКpkКr ТştКnsТг, oЯхТ хoruqsТг. (Kumaşçı iç donsuz, avcı çarıksız.) bözçi: įkumКşхı, ЛОгМТ, НokumКМı” (< ЛОгг+хТ Ar.+U.) ВК хТ СТНsТг kТşТ, bözçi kцpОnsТг (kТşТ). (ВКğМı kokusuг kТşТ, kumКşхı kОПОnsТг kТşТ.) dezi: įtОrгТ” (< НОrгā FК.) Dezi öгТnnТю tТkТşТnТ tТkmОвНu. (TОrгТ kОnНТ söküğünü НТkОmОг.) seypuñ: к. įtОrгТ” AşpОг Кх qКlmКptu, seypuñ вКlТюКх. (Aşçı aç kalmaz, terzi çıplak (kalmaz). könçi: įНОrТМТ” (< Рön+хТ) Könçiniñ вцrТ вoq, ТkkТ tцrТsТnТю ЛТrТ (вoq). (Dericinin yeri yok, iki derisinden biri (yok). gelemçi: įСКlıМı, kТlТmМТ” (< РТlām+хТ FК.+U.) Gelemçi bay bolmas. (Halıcı zengin olmaz.) Gelemçiniñ КlНТ Рül, kОвnТ Мul. (Halıcının önü gül, arkası eski (yırtık pırtık). 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA xalvap: įkТlТmМТ” CuЯКгхТ вК sТг kцtОr, xalvap kцpОnsТг (kцtОr). (Yağcı yağsız gider, kilimci kefensiz gider.) A Ev Eşyası Aletleriyle İlgili Meslekler koziçi: įхömlОkхТ” (< kûгО+хТ FК.+U.) нlmОsnТ БuНК вКrКtmКs, sunmКsnТ koziçi (yaratmas). (Ölümsüzü Huda yaratmaz, kırılmayanı çömlekçi yapmaz.) A Temizlenmeyle İlgili Meslekler satiraş: įЛОrЛОr” (< sОr+tırсş FК.) SКqКl ustТrТНТn qorqТНu, гКlТm pКНТşКС satiraştin (qorqidu). (Sakal usturadan korkar, zalim padişah berberden korkar.) A ZİRAAT VE HAYVANCILIKLA İLGİLİ MESLEKLER A Tarım, Ormancılık Ve Odunculukla İlgili Meslekler déhqan: įхТПtхТ” (< НТСkКn, НТС-Рсn FК.) Déhqan КşlТq ЛТlОn РüllТnОr, СКвКt вКşlТq ЛТlОn (РüllТnОr). (Çiftçi ekin ile, hayat gençlik ile çiçeklenir (çiçek açar). Déhqan kirmigen bazar bazar bolmas. (Çiftçinin girmediği pazar pazar olmaz.) Déhqanniñ ЛurnТ К вОr purКr. (Çiftçinin burnuna yer kokar.) NО mТРО usul kцrОk, déhqan a Сosul (kцrОk). (Müziğe dans gerek, çiftçiye ürün gerek.) Su - déhqanniñ qцnТ, вОr - déhqanniñ МцnТ. (Su çiftçinin kanı, yer çiftçinin canı.) déhqançiliq: įхТПtхТlТk” (< dihkan+хТ+lТq FК.+ U.) Déhqançiliq - хТlТq - хТlТq, ЛolmТsК quruqхТlТq. (Çiftçilik sırılsıklam, olmazsa kuraklık.) tériqçiliq: įОkТnМТlТk, хТПtхТlТk” (< tцrТ+q+хТ+lТq) DцСqКn ЛolsКю ЯКqТt - saitini bil, tériqçiliqni öг ЯКqtТНК qТl. (Çiftçi olacaksan vakti saatini bil, ekim işini (çiftçiliği) zamanında yap.) ormançi: įormКnМı” (< ormКn+хТ) Ormançiniñ öгТ ölmОs, öгТ ölsТmu ТгТ ölmОs. (Ormancının kendisi ölmez, kendisi ölse de izi ölmez.) Ormançiniñ otunНТn цmТ вoq. (Ormancının odundan gamı yok.) otunçi: įoНunМu” (< otun+хТ) PКltК ЛТlОşnТю otunçi a kКşТlТsТ вoq. (Balta bilemenin oduncuya zorluğu yok.) A Bahçe İşleriyle İlgili Meslekler baġven: įЛКСхıЯКn” (< Л -Л n, Л -Я n FК.) BК nТю СösnТ - ba vende. (Bahçenin güzelliği bahçıvandan.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Ba ven pОmlТk ЛolsК, ЛК mцЯТsТ tОmlТk ЛolКr. (Bahçıvan akıllı olursa, bağın meyvesi tatlı olur.) A Hayvancılıkla İlgili Meslekler çarviçi: įСКвЯКn вОtТştТrТМТsТ” (< хКrЯК+хТ FК.+U.) Çarviçiniñ mцlТ ЛКr, КmЛКlnТю РцlТ (ЛКr). (Hayvan yetiştirenin hayvanı (malı) var, idarecinin boğazı (var). çarviçiliq: įСКвЯКnМılık” (< хКrЯК+хТ+lТq FК.+U.) Çarviçiliq köхО - köхО, НцбqКnхТlТq künНüг - kцхО. (Hayvancılık göçe göçe, çiftçilik gündüz gece.) çopan: įхoЛКn” (< хūЛ n, şūЛ n FК.) Aх ЛörО çopandin qorqmas. (Aç kurt çobandan korkmaz.) Çopanniñ КвТ Т вОtmТsО, tКвТqТ вцtОr. (Çobanın ayağı (kendisi) yetmese (de) sopası yeter.) pada: įхoЛКn” (< pсНО FК.) MОktОp körmТРОn ЛКlК, pada körmТРОn kКlК. (Mektep görmeyen çocuk, çoban görmeyen inek.) Padiniñmu ЛКşlКmхТsТ ЛolТНu. (Çobanın da rehberi olur.) SОrkТsТ ЛolmТ Кn pada yoldin azar. (Tekesi olmayan çoban yoldan çıkar.) padiçi: įхoЛКn” (< pКНК+хТ FК.+U.) Padiçi вТtkОn mКlnТ tölТвОlmОs. (Çoban kaybettiği malı (hayvanın parasını) ödeyemez.) PКqlКn вцРОn tülke padiçi qolТНК ölОr. (Kuzu yiyen tilkinin ölümü çobanın elinden olur.) qoyçi: įkoвun хoЛКnı” (< qoв+хТ) Qoyçi mКl цmТНО, Кх köг РКl цmТНК. (Çoban mal derdinde, açgözlü gırtlak (boğaz) derdinde.) Qoyçi a хomКq kцrОk. (Çobana çomak gerek.) malçi: įСКвЯКnМı, СКвЯКn ЛОslОвТМТsТ, mКlМı, МКmЛКг” (< m l+хТ Ar.+U.) Yaylaqni mal tonuydu, malni malçi (tonuydu). (Yaylayı hayvan (mal), malı cambaz tanır.) A SAĞLIKLA İLGİLİ MESLEKLER emçi: įНoktor, tКЛТp” (< Оm+хТ) Köp К rТ Кn emçi Лolur, köp вürРОn вolхТ Лolur. (Çok hastalanan doktor, çok yürüyen yolcu olur.) tévip: įНoktor, tКЛТp” (< tКЛьЛ Ar.) A rТqnТю sКqКв usТ kОlsО, tévip öгТ kОlür. (Hastanın iyileşeceği varsa, doktor kendi gelir.) кКlК tévip КНОm öltürОr. (Yarım (kötü) doktor adam öldürür.) KünНО КlmК вцsОю, tévip хКmК вОвНu. (HОr Рün ОlmК вОsОn, Нoktor хКlı хırpı (ot хöp) вОr.) нlРОnНТn kцвТn tévip kцrОk ОmОs. (Öldükten sonra doktora gerek yok.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA A TİCARETLE İLGİLİ MESLEKLER baqqal: įЛКkkКl” (< ЛКḳḳ l Ar.) TКЯuгnТю бцmТ - baqqalniñ цmТ. (Karpuzun hamı, bakkalın gamıdır.) dellal: įtОllКl, sТmsКr” (< НОll l Ar.) Dellal a цвtmК sТrТюnТ, КlНКЯКlКr sТвТrТюnТ. (Simsara sırrını söyleme, aldatıp alır sığırını.) Dellalniñ НОsmКвТsТ вКl КnхТlТq. (Simsarın sermayesi yalancılık.) dukançi: įtОгРсСtКr, НükkКnМı” (< Нükсn+хı FК.+U.) Dukançi tКrКгТНТn o rТlКr, sцtТqхТ mОkkКrlТqtТn. (TОгРсСtКr tОrКгТНОn хКlКr, sКtıМı kurnКгlıktКn.) satquçi: įsКtıМı” (< sКt-qu+хТ) QОСОtхТlТk ЛolsК, satquçida ТnsКp ЛolmКs, ErгКnхТlТk ЛolsК, Кl uхТНК ТnsКp qКlmКs. (Yoksulluk (kuraklık) olmasa, satıcıda insaf olmaz, ucuzluk olmasa, alıcıda insaf kalmaz.) Satquçi mцlТnТ НКюlКr, Кl uхТ öгТnТ (НКюlКr). (Satıcı malını, alıcı kendini över.) sétiqçi: įsКtıМı, tОгРсСtКr” (< sцt-Тq+хТ) DukКnхТ tКrКгТНТn o rТlКr, sétiqçi mekkarliqtin. (Tezgâhtar teraziden çalar, satıcı kurnazlıktan.) sodiger: įtüММКr” (< sūН +РОr FК.) Bay bilen dost bolma, sodiger ЛТlОn şцrТk (ЛolmК). (Zengin ile dost, tüccar ile ortak olma.) Sodger bazardin qalmas. (Tüccar pazardan kalmaz.) Sodigerde вüг вoq, бцrТНКrНК köг (вoq). (Tüccarda yüz yok, müşteride göz yok.) Sodigerniñ imani - pul. (Tüccarın imanı para.) altunçi: įКltınМı, kuвumМu” (< Кltun+хТ) Altunçiniñ mТю ur ТnТ, tömürçiniñ ЛТr ur ТnТ. (SКrrКПın ЛТn Яuruşu, НОmТrМТnТn ЛТr Яuruşu.) zerger: įsКrrКП, kuвumМu” (< гОr+РОr FК.) Altun qedrini zerger biler. (Altın kıymetini sarraf bilir.) Er qedrini er biler, zer qedrini zerger (biler). (Yiğidin kıymetini yiğit, altının kıymetini sarraf bilir.) ВКбşТnТю qОНrТnТ вКбşТ ЛТlОr, КltunnТю qОНrТnТ-zerger. (İyinin kıymetini iyi bilir, altının kıymetini sarraf (bilir). ГОrnТю НostТ tolК, zergerniñ НüşmТnТ (tolК). (Altının dostu çok, sarrafın düşmanı (çok). zerdar: įsКrrКП, kuвumМu” (< гОr+Н r FК.) Zerdardin pul sorТmК, tul бotunНТn öв sorТmК. (Sarraftan para, duldan ev sorma.) A YÖNETİCİLİKLE İLGİLİ MESLEKLER ambal: к. įЛКşkКn, КmТr, ТНКrОМТ” 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA CКюРКlНК НКюРКl tolК, şОСОrНО ambal (tola). (OrmКnНК kОsОk, şОСТrНО ТНКrОМТ Нolu.) başçi: įlТНОr, вönОtТМТ” (< ЛКş+хТ) QТrТq КşхТНТn ЛТr başçi вКбşТ. (Kırk aşçıdan bir lider (yönetici) iyi.) başliq: įЛКşkКn, lТНОr, şОП” (< ЛКş+lТq) Cuga yaqisiz bolmas, el başliqsiz (bolmas). (Kürk yakasız, ülke lidersiz olmaz.) KКllТnТю sörТnТ put tКrtКr, başliqniñ sörТnТ вurt (tКrtКr). (Başın derdini ayaklar çeker, başkanın derdini yurt çeker.) ŞortКю вОrНОn КşlТq хТqmКs, pТtnО köp вОrНОn başliq (хТqmКs). (Tuzlu topraktan ekin çıkmaz, fitnesi çok olan yerden başkan (hükümdar) çıkmaz.) sultan: įsultКn, pКНТşКС” (< sulṭ n Ar.) ВКqТsТг хКpКn ЛolmКs, qКnunsТг sultan (bolmas). (Yakasız palto (çapan) olmaz, kanunsuz sultan (olmaz). Sultan künНüгnТ kцхО НцsО, КвnТ kün НцРülük. (Sultan gündüzü gece derse, aya güneş demeli.) dorġa: FК. įКmТr, pКtron” Dor a qКmхТsТНТn КвrТlsК, qolТ К tКş КlКr. (Amir (patron) kamçısından ayrılsa, eline taş alır.) emeldar: įmОmur, ЛürokrКt” (< ОmОl+Н r Ar.+FК.) Emeldarniñ вКбşТlТqТ вК , вКmКnlТqТ НК 4. (Bürokratın iyiliği yağ, kötülüğü dağ.) Emeldar ЛörО ЛolsК, puqrКlКr tülkО ЛolКr. (Bürokrat kurt olsa, tebealar tilki olur.) Emeldar qцвТq ЛolsК, ЛostКnlТqmu МКюРКl Лolur. (Bürokrat kayık olursa, bostan da çalılık olur.) ġoca: įОПОnНТ, pКtron” (< ḫˇ МО FК. ) ocamniñ qorsТqТ toq, qТl ТlТ ТşТ вoq. (Efendimin (patronumun) karnı tok, yapacağı işi yok.) ociniñ цtТ ulu , suprТsТ quruq. (Efendinin (patronun) adı ulu (büyük), sofrası kuru.) xoca: įsКСТp, pКtron” (< ḫˇ МО FК.) Xocamniñ qorsТqТ toq, qТl ТlТ ТşТ вoq. (Hocamın (patronumun) karnı tok, yapacağı işi yok.) Xocamniñ qorsiqi toq, qulidin xeviri yoq. (Hocamın (patronumun) karnı tok, kulundan haberi yok.) xocayin: įsКСТp, ТНКrОМТ” (< ḫˇ МО FК.) кoю вОrНО mКlКв Лol КnНТn kТхТk вОrНО xocayin bol. (Büyük yerde hizmetçi olacağına, küçük yerde sahip (idareci) ol.) hökümdar: įСükümНКr, КmТr, ЛuвuruМu” (< ḥükm+Н r Ar.+FК.) Hökümdar БuНК ОmОs, БuНКНТn МüНК ОmОs. (Hükümdar Allah değil, Allah’tan uzak değil.) 4 вКkmКk, kıгmКk, kıгНırmКk, НКğlКmКkś вКğı kıгНırmКk. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA maşayix: įşОвСlОr” (< mОş вТС Ar.) QцşТnНК kТm oltКrsК хТrКвlТ Тю şu, ЛцşТюnТ kТm sТlТsК maşayixin şu. (KКrşınНК kТm otursК Оn РüгОl КrkКНКşın (sОЯРТlТm) oНur, ЛКşını kТm okşКsК şОвСТn oНur.) mensepdar: mОnsОp+НКr įСükümНКr” (< mОnsОp+Н r Ar.+FК.) Mensepdarniñ КtК КnТsТ вoq. (HükümНКrın КnК ЛКЛКsı вoktur.) padişa/padişah: įpКНТşКС, СükümНКr” (< p Н+ş С Fa.) Padişah söгТНТn вКnmКs, quş tКptТn (вКnmКs). (Padişah sözünden dönmez, kuş izinden dönmez.) Padişah toq, pu rК toq. (Padişah tok, halkı tok.) Padişahniñ emri vacip. (Padişahın emri vacip(tir). Padişahsiz Оl вцtТm, ТРТsТ вoq вОr вцtТm. (Padişahsız millet yetim, sahibi olmayan yer yetim.) Tu вТqТlsК, padişah tОбttТn хüşОr. (Tuğ yıkılsa, padişah tahtan iner.) Tildin kelgen qoldin kelse, her kim padişa bolar. (Dilden gelen elden gelse, herkes padişah olur.) HОr kТm öг öвТНО padişa. (Herkes kendi evinde padişâh.) padişaliq/padişahliq: įpКНТşКСlık” (< p Н+ş С+lТq FК.+U.) TОnnТю sКqlТ Т - padişaliq. (Vücudun sağlığı, padişahlık(tır). Baliliq - padişaliq. (Çocukluk padişahlık.) Padişahliq Оl ЛТlОn, tömürхТlТk вОl ЛТlОn. (Padişahlık halk ile, demircilik yel ile.) xan: įСükümНКr, СКn, pКНТşКС” (< ḫсn FК.) Xansiz el - ТРТsТг öв. (Padişâhsız ülke (halk), sahipsiz ev.) Xanniñ qТгТ хömüх tutsК qolТ qКpТrКr. (Padişâhın kızı kepçe tutsa eli kabarır.) şah: įşКС, pКНТşКС” (< ş С FК.) Nadan şah ОqТllТq ЯОгТrnТю oвunхuqТ. (Cahil padişah, akıllı vezirin oyuncağı (olur). şahliq: įСükümНКrlık” (< ş С+lТq FК.+U.) Şahliqtin вТqТlsКю nКЯКв Лol. (Hükümdarlıktan ayrılırsan (devrilince) fırıncı ol.) şeyx: įşОвС” (< şОвḫ Ar.) Şeyximniñ qarni toq, muriti bТlОn ТşТ вoq. (Şeyhimin karnı tok, müridleri ile işi yok.) vezir: įЯОгТr” (< ЯОгār Ar.) ВКбşТ vezir - körünОr бТгТr. (İyi vezir, Hızır (gibi) görünür.) HОr pКНТşКСnТю öг veziri ЛКr, СОr НОrНnТю öг НОЯКsТ (ЛКr). (Her padişâhın kendi veziri var, her derdin kendi devası var.) PКНТşКС КlmК вОвmОn НцsО, vezirliri yiltizi bilen qomurup keptu. (Padişah elma yiyeceğim dese, vezirleri kökü ile koparıp gelmiş) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA A AVCILIKLA İLGİLİ MESLEKLER béliqçi: įЛКlıkхı” (< ЛцlТq+хТ < ЛКlık+хı) BцlТqnТю sТrТnТ béliqçidin sora. (Balığın sırrını balıkçıdan sor.) Béliqçiniñ künТ suНК. (BКlıkхının СОr Рünü suНК (РОхОr). ovçi: įКЯМı” (< oЯ+хТ < КЛ+хı, Ка+хı) İkkТ ovçi ЛКr вОrНО toşqКn qцхТptu. (İki avcı olan yerde tavşan kaçmış.) MТltТq kötürРОn ЛТlОn ovçi bolmas. (Tüfek kaldırmakla avcı olunmaz.) Ovçi qКnхО СТвlО ЛТlsО, цвТq şunхО вol ЛТlur. (Avcı ne kadar hile bilirse, ayı (da) o kadar yol bilir.) Ovçiniñ mТltТqТ ЛolsК, kцвТknТю БuНКsТ ЛКr. (Avcının tüfeği varsa, geyiğin Allah’ı var.) izçi: įТгМТ” (< Тг+хТ) Usta izçi (зoЯхТ) Тг tonКr, гцrОk вТРТt qТг (tonКr). (Usta izci(зКЯМı) iz tanır, akıllı (uyanık) yiğit kız tanır.) pavan: įКЯМı” (< p Я n5 Fa.) Dadam pavan, öгüm qКssКp. (Babam avcı, ben kasap.) mergen: įКtıМı, okхu, nТşКnМı” кцхОnnТю söгТ mОrРОn, хцЯОrnТю köгТ (mergen). (Hazırcevabın sözü, çevik olanın gözü nişancı.) A MADENCİLİKLE İLGİLİ MESLEKLER tömürçi: įНОmТrМТ” (< tömür+хТ < tОmür+хТ) Tömürçiniñ qolТНК tömür ТmКn К kцlОr. (Demircinin elinde demir imana gelir.) Tömürçiniñ qolТНК tömür ТmКn К kцlОr. (Demircinin elinde demir imana gelir.) tömürçilik: įНОmТrМТlТk” (< tömür+хТ+lТk < tОmür+хТ+lТk) TТrТkхТlТk Оl ЛТlОn, tömürçilik yel bilen. (Yaşamak halk ile, demircilik yel ile.) A ADALETLE İLGİLİ MESLEKLER hakim: įСКkТm” (< ḥ kТm Ar.) Hakim tüгük ЛolmТsК вurt ЛuгulКr. (Hakim dürüst olmazsa yurt bozar.) İt hakim ЛolsК, sönОk sцlТq sКlКr. (İt hâkim olsa, kemik vergi koyar.) callat: įМОllКt” (< МОll Н Ar.) Kala kesmey callat bolmas. (İnek kesmeden cellat olmaz.) qazi: įkКНı” (< ḳ ḍā Ar.) 5 FКrsхКНК Лu kОlТmО įЛОkхТ ЯО РöгОtОn” КnlКmınК РОlmОktОНТr. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA CКСКnnТю ТşТ бКrКplКşqКnНК, Тt quвruq вОptu, qazi kКlК КМКptu. (Cihanın işi (düzeni) bozulunca, it kuyruk yermiş, kadı kelle kemirirmiş.) Davager sus kelse, qazi müttОСОm ЛolТНu. (Davacı sussa, kadı alçaklaşır.) Eqilliq adem qaziniñ КlНТ К ЛКrmКs. (Akıllı insan kadının önüne varmaz.) Ketmen samandin qorquptu ( ~qorqar), qazi ( ~adem) yamandin. (Çapa samandan korkmuş, kadı (~insan) kötüden (korkmuş). qaziliq: įkКНılık” (< ḳ ḍā+lТq Ar.+U.) DostuюnТ sТnТmКqхТ ЛolsКю, qaziliqtin хüşkОnНО sТnК. (Dostunu sınayacak olsan, kadılıktan ayrıldıktan sonra sına.) A GÜVENLİKLE İLGİLİ MESLEKLER A İç Güvenlikle İlgili Meslekler césekçi: įmuСКПıг, ЛОkхТ” (< МцsОk+хТ) Césekçiniñ ölükТ sКqхТ Лolup tТrТlТptu. (Muhafızın ölüsü muhafız olup dirilmiş.) küzet: įmuСКПıгlık, ЛОkхТlТk” (küг+О-t < köг+О-t) DuНuq söгРО вКrТmКвНu, o rТ - küzetke. (KОkОmО konuşmКвК (soСЛОtО), Сırsıг muСКПıгlığК (ЛОkхТlТğО) yaramaz.) saqçi: įmuСКПıг, ЛОkхТ” (< sКq+хТ) BКş - xezine, til - Кхquхś köг - saqçi, qol - bayliq. (Baş hazine, dil anahtar, göz muhafız, el zenginlik.) qaravul: įnöЛОtхТ” Yamandin qaravul qoвsКю, НüşmОn вОttО Лolur. (Kötüden nöbetçi tutsan, düşman yedi olur.) A Askerlikle İlgili Meslekler leşker: įКskОr, sКЯКşхı” (< lОşkОr FК.) İntТгКmlТq leşker вцюТlmОs. (Düzenli asker yenilmez.) Parakende leşker kКr К kОlmОs. (Dikkatsiz (bozguna uğramış) asker faydalı olmaz.) esker: įКskОr, МОnkхТ” (< КskОr Ar.) Eskiri вoq qomКnНКn mО lup. (Askersiz komutan mağlup.) qomandan: įkomutКn, kumКnНКn” (< Fr. kumКnНКn) Eskiri yoq qomandan mО lup. (Askersiz komutan mağlup.) A İstihbaratla İlgili Meslekler paylaqçi: įТstТСЛКrКtхı, kОşТПхТ” (< pКвlКq+хТ) Paylaqçi bilen dost bolma, namerdke qerzdar (bolma). (İstihbaratçı ile dost olma, namerde borçlu olma.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA A EĞİTİM ÖĞRETİMLE İLGİLİ MESLEKLER alim: įсlТm, ЛТlРТn” (< сlТm Ar.) Alim гКlТmnТю qТlТхТnТ sunНurКlКвНu. (Âlim zalimin kılıcını kırar.) CКnlТq nКНКn ölük, МКnsТг, alim tirik. (Bilgisiz canlı ölü, ölü alim diridir.) dana: įКlТm, ЛТlРО” (< Н n FК.) Dana ЛТlОn Нost ЛolsКю, вoluю Рül Лolur, NКkОs ЛТlОn Нost ЛolsКю, künüю kül Лolur. (Âlim ile dost olsan yolun gül olur, namussuz ile dost olsan günün kül olur.) Dana qedrini exmeq bilmes, saqliq qedrini saq (bilmes). (Âlimin kıymetini ahmak bilmez, sağlığın kıymetini sağlıklı bilmez.) Dana a qol ЛОr, öгüюНТn хoю К вol (ЛОr). (Âlime el ver, kendinden büyüğe yol ver.) NКНКnnТю гТвКpТtТНТn dananinñ söСЛТtТ ОlК. (Cahilin ziyafetinden, âlimin sohbeti âlâ.) danaliq: įКlТmlТk” (< Н n +lТq FК.+U.) Danaliqqa tКp pursОt, КНКşqКn К вol körsОt. (Bilgili olma fırsatını ara, şaşırana (yanlış yapana) yol göster.) Ė ТrlТq - danaliq, вцnТklТk - nadanliq. (Ağırlık (ağır olmak) âlimlik, hafiflik (hafif olmak) cahillik.) ustaz: įöğrОtmОn, СoМК, ustК” (< ûstсг Ar.) Ustazsiz şКРТrt ЛolmКs. (Öğretmensiz öğrenci olmaz.) Ustaz гКlТm ЛolsК, şКРТrt КlТm Лolur. (Usta zalim olursa, öğrenci (çırak) âlim olur.) Qavul ustidin хцЯОr şКРТrt хТqКr. (Uslu (ağır) ustadan, çevik öğrenci çıkar. şagirt: įöğrОnМТ” (< şсРТrН FК.) Şagirtniñ СКlТ К ЛцqТp СünОr öРОt. (Öğrencinin durumuna bakarak hüner öğret.) Şagirtniñ СünТrТnТ pТrТНТn sorК. (Öğrencinin hünerini pirinden sor.) A MÜZİKLE İLGİLİ MESLEKLER dutarçi: įхКlРıМı, sКгМı, sКг sКnКtхısı” (< НutКr+хТ FК.+U.) Dutarçi dutarçini körsО qolТ tТtrОвНu. (Dutarcı dutarcıyı görse eli titrer.) ġezelxan: įРКгОlСКn, РКгОl okuвКn, РКгОl söвlОвОn kТmsО” (< РКгОl+Ссn Ar.+FК.) Toв tüРТРОnНТn kцвТn ezelxan köp. (Düğün bittikten sonra gazelhan çok.) A HABERLEŞME, İLETİŞİM, DİPLOMASİ, DANIŞMANLIK VE REHBERLİKLE İLGİLİ MESLEKLER elçi: įОlхТ” (< Оl+хТ) Boytaqni elçi qilmas. (Bekârı (kız istemeye) elçi yapmaz (göndermez). QТmКrЯКгnТю elçisi tola. (Kumarbazın elçisi çok.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Exmeq elçi ikki terepni buzar. (Ahmak elçi iki tarafı bozar.) Elçige ölüm вoq. (Elçiye ölüm yok.) БКnnТю elçisi Лol uхО, mОrНnТю qТlТхТ Лol. (Padişâhın elçisi oluncaya kadar, merdin kılıcı ol.) salaçi: įtОllКl, sТmsКr” (< sКlсС+хТ Ar.+U.) salaçi ЛolsКю, törРО öt. (Tellal olsan, baş köşeye geç.) tilmaç: įtОrМümКn” (< tТl+mКх) кКlК tilmaç КНОm öltürОr. (Yarım (kötü) tercüman adam öldürür.) tuñçi: к. įtОrМümКn” кКlК tuñçi КНОm öltürОr. (Yarım (kötü) tercüman adam öldürür.) başlamçi: įrОСЛОr” (< ЛКş+lК-m+хТ) PКНТnТюmu başlamçisi bolidu. (Çobanın da rehberi olur.) A DİLENCİLİKLE İLGİLİ MESLEKLER gaday: įНТlОnМТ” (< РОНс FК.) Gadayga ЛОrРТnТю бuНКРК ЛОrРТnТю. (Dilenciye verdiğin Tanrı’ya verdiğin.) İt gadaydin qorqidu, gaday ittin (qorqidu). (İt dilenciden, dilenci itten korkar.) KТşТ вurtТНК şКС Лol uхО, öг вurtuюНК gaday bol. (Başkasının yurdunda şâh oluncaya kadar, kendi yurdunda dilenci (fakir) ol.) qelender: įНТlОnМТ” (< kКlОnНОr FК.) Qelender Кş tКpsК, sКl ТlТ qКхК tКpКlmКptu. (Dilenci (yoksul) yemek bulsa, koyacak kap bulamaz.) Qelenderdin nКn tТlОptu, ölüktТn iman (tileptu). (Dilenciden (yoksuldan) ekmek istemiş, ölüden iman dilemiş.) Qelenderniñ oМТnТ (збКltТsТ) tolmКs. (Dilencinin (yoksulun) heybesi dolmaz.) tilemçi: įНТlОnМТ” (< tТl+О+m+хТ) Tilemçi bergenni alar. (Dilenci verileni alır.) Tilemçiniñ бКltТsТ tolsТmu, köгТ toвmКs. (Dilencinin torbası dolsa da gözü doymaz.) tilemçiliq: įНТlОnМТlТk” (< tТl+О+m+хТ+lТq) ВКгНК Сurunluq qТlsКю, qТştК tilemçiliq qilisen. (Yazın tembellik edersen, kışın dilencilik yaparsın.) ATAŞIMACILIK VE YARDIMCI HİZMETLERLE İLGİLİ MESLEKLER A Denizle İlgili Meslekler kémiçi: įРОmТМТ” (< kОmТ+хТзkТmТ+хТ < DLT. kТmТ) Kémiçiniñ ecili suda. (Gemicinin eceli suda.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA qolvaqçi: įkКвıkхı” (qol+ЯКq+хТ < qol+ЛК +хТ) KцmТхТ kОlsО, qolvaqçi qТr КqqК хТqКr. (Gemici gelince, kayıkçı kıyıya çıkar.) efser: įkКptКn” (< ОПsОr FК.) Bir kemige ikki efser emes. (Bir gemide iki kaptan olmaz.) A Karayla İlgili Meslekler harvikeş: Ar.+FК. įКrКЛКМı” (< КrКЛК+kОş U.+FК.) Harvikeşniñ МКЛНuqТ tüРТmОs, вКl КnхТnТю ОtТsТ. (Arabacının aleti tükenmez, yalancının yarını (tükenmez). hammal: įСКmКl, küПОМТ” (< ḥКmm l Ar.) Hammal вüknТю ц ТrlТqТnТ tКrКгТНТnmu ЛОkrОk ЛТlОr. (Hamal yükün ağırlığını teraziden de iyi bilir.) madiġaçi: įСКmКl, küПОМТ” Madi açi a вük цРТr ОmОs. (HКmmКlК вük Кğır РОlmОг.) işçi: įТşхТ” (< Тş+хТ) MТю işçi a ЛТr ЛКşхТ. (Bin işçiye bir yönetici.) qul: įkölО” oМКmnТю qorsТqТ toq, qulidin xeviri yoq. (Efendimin (patronumun) karnı tok, kölesinden haberi yok.) A FALCILIKLA İLGİLİ MESLEKLER remçi: įПКlМı” (< rОm+хТ Ar.+U.) Remçi rОm sКlКr, tТnх köюülРО Оm (sКlКr). (Falcı fal bakar, dertsiz gönüle gam salar.) Remçiniñ rцmТНТn öгОюnТю бТвКlТ Нürüs. (Falcının falından kendi hayalin doğru (dürüst). remmal: įЛüвüМü, üПürükхü” (< rОmmсl Ar.) Remmalniñ söгТРО ТşОnmО. (Büyücünün sözüne inanma.) AЯКlqТnТ o rТ КlНТ, qКl КnТnТ remmal. (нnМО Сırsıг КlНı, РОrТвО kКlКnını НК (Сırsıгı ЛulmКk ТхТn ПКlК ЛКktırınМК) ПКlМı КlНı. palçi: įПКlМı” (< Псl+хı Ar.+U.) Palçida НКюРКl tolК, şКТrНК бТвКl (tolК). (Falcıda kesek çok, şairde hayal çok. A EV HAYATIYLA İLGİLİ MESLEKLER ġalça: įuşКk” Emeldardin alça вКmКn, öРгТНТn ötkОn tКmхО (вКmКn). (BürokrКttКn uşКk kötü, хКtıНКn КkКn НКmlК kötü.) malay: įСТгmОtхТ, СТгmОtkКr” QolТ КstК СünОrЯОnНТn, putТ хКqqКn malay вКбşТ. (ElТ вКЯКş ustКНКn, КвКğı kırık СТгmОtkсr ТвТ.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA xizmetkar: įТşхТ, СТгmОtkсr” (< ḫТНmОt+k r Ar.+FК.) Бotun kТşТ öвНО СОm бКn, СОm xizmetkar. (Kadın evde hem han, hem hizmetkâr.) SüpürРО - öв xizmetkari. (Süpürge ev hizmetkârıdır. A SANATLA İLGİLİ MESLEKLER meddah: įmОННКС” (< mОНН ḥ Ar.) Meddahniñ pОtТsТ tüРТmОs, вКl КnхТnТю ОtТsТ tüРТmОs. (Meddahın Fatiha’sı tükenmez, yalancının yarını bitmez.) şair: įşКТr” (< ş Тr Ar.) Vicdanliq şair ЛolКr, ВürОklТk ЛКtur ЛolКr. (Vicdanlı şair olur, yürekli bahadır olur.) A GÜMRÜKLE İLGİLİ MESLEKLER bacġir: įРümrük mОmuru” (< ЛсМ+Рьr FК.) Bac ir a qКЯТ Кn Тt МОnnОtРО kТrОr. (Gümrük memuruna havlayan köpek cennete girer.) A SU İŞLERİYLE İLGİLİ MESLEKLER mirab: įЛТr şОСrТn su ТşlОrТnО ЛКkКn kТmsО” (< mьr-сЛ FК.) AtКю mirab Лol ТхО öвüю su ЛцşТНК Лolsun. (Baban mirab olacağına, evin su başında olsun.) A MEŞRU OLMAYAN MESLEKLER qaraqçi: įСКвНut, вol kОsОn, ОşkıвК” (< qКrК-q+хТ) кomКq ЛolsК qoluюНК, qaraqçi вoq вoluюНК. (Çomak olunca elinde, haydut yok yolunda.) Qaraqçi toptТn КвrТl КnnТ sКnМur. (Haydut (eşkıya) gruptan ayrılanı zipler (vurur). QКrКю u вolnТ qaraqçi biler. (Karanlık yolu haydut bilir.) oġri: įСırsıг” (< oР(u)r-ı) AsmКnНТkТ Кв К o riniñ КххТqТ ЛКr. (Gökteki aya hırsızın öfkesi var.) Bay - derya, o ri - qoşuq. (Zengin nehir (deniz), hırsız kaşık.) BörО вoq МКюРКl ЛolmКs, o risi yoq yurt (bolmas). (Kurdu olmayan orman olmaz, hırsızı olmayan yurt olmaz.) KosК qцrТmКs, o ri ЛцвТmКs. (Köse yaşlanmaz, hırsız zengin olmaz.) QцrТ К nКn pКвНК qТlmКs, o ri a ant (payda qilmas). (Yaşlıya ekmek fayda etmez, hırsıza yemin (fayda etmez). MцlТюnТ mОСkОm tut, qoşnКюnТ o ri tutma. (Malını sağlam tut (güzel koru), komşunu hırsız bilme.) oġriliq: įСırsıгlık” (< oР(u)r-i+liq) O riliq qТl Кn КНОm вОrРО qКrКвНu. (Hırsızlık yapan insan yere bakar.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA yançuqçi: įвКnkОsТМТ” (< вКnхuq+хТ) O rТnТю НostТ yançuqçi. (Hırsızın dostu yankesici.) A SPORLA İLGİLİ MESLEKLER palvan: įpОСlТЯКn” (< pОСlОЯсn FК.) Palvan derd yer, baliliri et yer. (Pehlivan dert yer, çocukları et yer.) A EĞLENCE HAYATIYLA İLGİLİ MESLEKLER calap: įПКСТşО” (< МОlОЛ FК.) Calapdin ЯКpК kОlmОs. (FКСТşОНОn ЯОПК РОlmОг.) B. BİR ATASÖZÜNDE İKİ MESLEĞİN GEÇTİĞİ ATASÖZLERİ Bu ЛölümНО ЛТr КtКsöгünНО ТkТ mОslОğТn вОr КlНığı örnОklОr ЯОrТlmТştТr. Aвnı КtКsöгünНО РОхОn ПКrklı mОslОk РruplКrı РОnОllТklО хОşТtlТ ТlРТlОrТ вönünНОn kКrşılКştırmК вКpılКrКk ЛТrtКkım вКrРılКr ЛТlНТrТlmТştТr. KКrşılКştırmКlКrın ЛТr kısmınНК КnlКtımК гОnРТnlТk kКtmКk ЯО onu pОkТştТrmОk КmКМıвlК гıt КnlКmlı kОlТmОlОrТn kullКnılНığı РörülmОktОНТr. Aşpez Кх qКlmКptu, seypuñ вКlТюКх. (Aşхı Кх kКlmКг, tОrгТ хıplКk (kКlmКг). Déhqan tergenni alar, tilemçi ЛОrРОnnТ (КlКr). (кТПtхТ ОktТğТnТ Кlır, НТlОnМТ ЯОrНТğТnТ Кlır.) Déhqandin xaman qalar, ovçidin КrmКn (qКlКr). (кТПtхТНОn СКrmКn, КЯМıНКn Кrгu (üгüntü) kКlır.) Qassap mКв хКвnКвНu, aşpez Рöş (хКвnКвНu). (KКsКp вКğ хТğnОr, Кşхı Оt хТğnОr.) Qassapqa pul Лцrip navay a qКrКptu. (KКsКЛК pКrК ЯОrТp ПırınМıвК ЛКkmış.) Baqqalniñ КlНТ вКбşТ, qassapniñ kОвnТ (вКбşТ). (BКkkКlın önü, kКsКЛın КrkКsı РüгОl.) Bapkar ТştКnsТг, ovçi хoruqsТг. (KumКşхı Тх Нonsuг, КЯМı хКrıksıг.) Dadam pavan, öгüm qassap. (BКЛКm КЯМı, ЛОn kasap.) Bapkar qцrТsК tТгНТn kцtОr, zerger qцrТsК köгНТn (kцtОr). (KumКşхı ТСtТвКrlКsК, НТгТnНОn, sКrrКП ТСtТвКrlКsК РöгünНОn (rКСКtsıгlКnır). Ya çi СТНsТг kТşТ, bözçi kцpОnsТг (kТşТ). (ВКğМı kokusuг kТşТ, kumКşхı kОПОnsТг kТşТ.) Cuvazçi bay bolur, tügmençi РКНКв (Лolur). (ВКğМı гОnРТn, НОğТrmОnМТ ПКkТr olur.) Cuvazçi вК qК toвmКs, Ovçi tК qК toвmКs. (ВКğМı вКğК НoвmКг, КЯМı НКğК НoвmКг.) Cuvazçi вК sТг kцtОr, xambap kТpОnsТг (kцtОr). (ВКğМı вКğsıг РТНОr, kumКşхı kОПОnsТг РТНОr.) Çarviçiliq köхО - köхО, НцбqКnхТlТq künНüг - kцхО. (HКвЯКnМılık РöхО РöхО, хТПtхТlТk РünНüг РОМО.) Çarviçiniñ mцlТ ЛКr, КmЛКlnТю РцlТ (ЛКr). (HКвЯКn вОtТştТrОnТn СКвЯКnı (mКlı) ЯКr, ТНКrОМТnТn ЛoğКгı (var). Dana ЛКr вОrНО tТlТюnТ tКrt, ustañ ЛКr вОrНО qoluюnТ (tКrt). (ÂlТm olan yerde dilini, ustan olan yerde elini хОk.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Emeldar pak bolsa, dor isi a nОp tОРmОs. (MОmur pКk olsК, КmТrТnО kКгКnх sКğlКmКг.) Padişah Нöt ЛolsК, orНК emeldari sКrКю Лolur. (PКНТşКС Нört olursК, ЛürokrКtı НОlТ olur.) EskТrТ вoq qomКnНКn mО lup. (AskОrsТг komutКn mКğlup.) Unçi hakçini körОlmОptu. (UnМu kТrОххТвТ хОkОmОг.) Qoli asta hünervendin, putТ хКqqКn malay вКбşТ. (ElТ вКЯКş ustКНКn, КвКğı kırık СТгmОtkсr ТвТ.) Бotun kТşТ öвНО СОm xan, hem xizmetkar. (KКНın ОЯНО СОm СКn, СОm СТгmОtkсr.) кoю вОrНО malay Лol КnНТn kТхТk вОrНО xocayin Лol. (Büвük вОrНО СТгmОtхТ olКМКğınК, küхük вОrНО sahip (idareci) ol.) İmamniñ ömrТnТ tТlО, mezinniñ ölümТnТ tТlО. (İmКmın ömrünü (вКşКmКsını), müОггТnТn ölümünü НТlО.) Kémiçi kцmТsТ ЛТlОn, ba ven mцЯТsТ ЛТlОn. (GОmТМТ РОmТsТвlО, ЛКСхıЯКn mОвЯОsТ ТlО.) DuНuq söгРО вКrТmКвНu, o ri - küzetke. (KОkОmО konuşmКвК (soСЛОtО), Сırsıг muСКПıгlığК (ЛОkхТlТğО) yaramaz.) Qassap tТ НТn КвrТlmКs, malçi tК НТn (КвrТlmКs). (KКsКp ЛıхКktКn, mКlМı НКğНКn КвrılmКг.) Qoyni qassap soysun, altunni zerger soqsun. (Koвunu kКsКp kОssТn, Кltını sКrrКП (tКЯınНК) НöЯsün.) Ya çi ЛТlОn qoşnК ЛolsКю, ЛКв ЛolТsОn, Qassap ЛТlОn qoşnК ЛolsКю qОrгНКr (ЛolТsОn). (ВКğМı ТlО komşu olsКn гОnРТn olursun, kКsКp ТlО komşu olsКn Лorхlu olursun.) Qazi bilen qalamsen, mupti ЛТlОn kцtОmsОn. (KКНı ТlО kКlır mısın, müПtü ТlО РТНОr mТsТn?) Qaziniñ qoli uzun, mezinniñ ЛoвnТ (uгun). (KКНının ОlТ, müОггТnТn Лoвnu uгun.) O ri gumanxor, qazi tОmОбor. (Hırsıг şüpСОМТ, kКНı tКmКСkсr.) Qelender ЛolsКюmu, o ri ЛolmК. (DТlОnМТ (вoksul) olsКn НК, Сırsıг olmК.) Qelender padişah ЛolsК, künНüгТ хТrК вКqКr. (DТlОnМТ (вoksul) pКНТşКС olsК, РünНüг ЯКktТ lКmЛК вКkКr.) Satiraş ЛКşqК qКrКвНu, mozdoz putqК (КвКqqК). (BОrЛОr ЛКşК ЛКkКr, КвКkkКЛıМı КвКğК (ЛКkКr). O ri o rТlТq qТlsК padişah sorКr, PКНТşКС o riliq qТlsК kТm sorКr. (Hırsıг Сırsıгlık вКpsК pКНТşКС СОsКp sorКr, pКНТşКС Сırsıгlık вКpsК kТm СОsКp sorКr.) O ri tün вцrТmТНК, qaraqçi küpkünНüгНО. (Hırsıг РОМО вКrısınНК, ОşkıвК РüpОРünНüгНО.) O rТ вolНК qoвКr, qКrКqхТ хölНО (qoвКr). (Hırsıг вolНК, ОşkıвК хölНО ЛırКkır.) O riniñ dosti yançuqçi. (Hırsıгın Нostu вКnkОsТМТ.) Padişahliq el bilen, tömürçilik вОl ЛТlОn. (PКНТşКСlık СКlk ТlО, НОmТrМТlТk вОl ТlО.) Palçida НКюРКl tolК, şairda бТвКl (tolК). (FКlМıНК kОsОk хok, şКТrНО СКвКl хok.) Molla ЛolsКю mКгКrНК Лol, sodiger ЛolsКю ЛКгКrНК (Лol). (MollК ТsОn mОгКrНК, tüММКr ТsОn pКгКrНК ol.) Şeyx mazardin qalmas, sodiger ЛКгКrНТn qКlmКs. (ŞОвС mОгКrНКn, tüММКr pКгКrНКn kКlmКг.) кКlК tévip МКn К бОtОr, хКlК mollidin ТşОnх kцtОr. (ВКrım (kötü) Нoktor МКnК tОСlТkО, вКrım (kötü) molladan iman gider.) 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Xanniñ бОгТnТsТНТn хТqmТ Кn tilemçiniñ бКltТsТНТn хТqКr. (PКНТşсСın СКгТnОsТnНОn хıkmКвКn, НТlОnМТnТn torЛКsınНКn хıkКr.) GТМТю ustidin ildam şagirt вКбşТ. (TОmЛОl ustКНКn хКЛuk (Сıгlı) öğrОnМТ ТвТ(НТr). Şagirt nan yeydu, ustam Оm (вОвНu). (нğrОnМТ (хırКk) ОkmОk вОr, ustКm РКm вОr (НОrt хОkОr). Usta КlНТНК qoluюnТ tКrt, molla КlНТНК tТlТюnТ (tКrt). (UstК önünНО ОlТnТ хОk, mollК önünНО НТlТnТ хОk.) Emeldardin alça вКmКn, öРгТНТn ötkОn tКmхО (вКmКn). (BürokrКttКn uşКk kötü, хКtıНКn КkКn НКmlК kötü.) O ri qцrТsК sopТ ЛolКr, calap qцrТsК ЛüЯТ (ЛolКr). (Hırsıг вКşlКnınМК suПТ olur, ПКСТşО вКşlКnınМК СКnım (nine) olur.) Molla kТşТ alim bolur, padişah zalim (bolur). (MollК КНКm сlТm olur, pКНТşКС гКlТm olur.) C. DEĞERLENDİRMELER UвРur КtКsöгlОrТnНО mОslОklОr хОşТtlТ вönlОrНОn НОğОrlОnНТrТlmТş ЯО РОrОk mОslОklОrlО ТlРТlТ РОrОksО mОslОklОr üгОrТnНОn ЛТrхok konu СКkkınНК РОхОrlТ СükümlОr ЯОrТlmТştТr. HОr mОslОğТn РörОЯlОrТ, kullКnılКn КlОt ЯО mКlгОmОlОrТ, РОrОklТlТklОrТ, mОslОk ОğТtТmТ ЯО хКlışmК ortКmıвlК koşullКrı ПКrklı olНuğunНКn ЛТrОвlОr ЛunlКrı НТkkКtО КlКrКk kОnНТlОrТnО uвРun olКn mОslОğО вönОlmОktОНТrlОr. нnМОlТklО ЛТrОвТn вönОlНТğТ mОslОğТ вКpКЛТlОМОk вОtОrlТlТğТ Оn önОmlТsТ o mОslОğТn kurКllКrınК uвРun НКЯrКnКЛТlОМОk ТrКНОвТ kОnНТnНО ЛulmКsı РОrОkmОktОНТr. Bu ЛКkımНКn ЛТrОвlОrТn ТМrК ОttТğТ mОslОklОr ЛТгО onlКrın nКsıl ЛТr kТşТlТğО sКСТp olНuğunu РöstОrmОktОНТr. UвРur КtКsöгlОrТnНО НО kТşТlТk-meslek ТlТşkТsТnО, ЛunlКrın nТtОlТklОrТnО ЯО mОslОk КСlКkınК ТlТşkТn вКpılКn ЯurРulКr НТkkКtТ хОkmОktОНТr. MОslОklОrО öгОl oluşturulКn kКnun ЯО kurКllКr mОslОk КСlКkı olКrКk КНlКnНırılır. įHakim tüzük bolmisa yurt buzular” КtКsöгünНО СсkТmlТğТ mОslОk ОНТnОn kТşТnТn Нürüst olmКsı РОrОktТğТ ЛОlТrtТlmТştТr. ВКnТ СсkТm olКn kТşТ, kКrКrlКr Кlıp ЯОrТrkОn įНürüstlük” ТlkОsТnО НТkkКt ОtmОk гorunНКНır. BöвlО olmКНığı tКkНТrНО СКksıгlığın ЯО КНКlОtsТгlТğТn olumsuг sonuхlКr НoğurКМКğınНКn ЛКСsОНТlmТştТr. Toplum ТхОrТsТnНО НО СОr гКmКn ЛТrОвlОrТn Нoğru, Нürüst olmКsı ЯО ОrНОmlТ НКЯrКnışlКr sОrРТlОmОsТ ЛОklОnТr. Bu НКЯrКnışlКrı РöstОrОn ЛТrОвlОr РüгОl КСlКklı, toplum tКrКПınНКn sОЯТlОn ЯО РüЯОnТlОn kТşТlОr olКrКk toplum ТхОrТsТnНО sКвРınlık kКгКnır. BТr ЛКşkК КtКsöгünНО ТsО Нürüstlüğün гıttı olКn СТlОkсrlıktКn ЛКСsОНТlmТştТr. įHiyliger qasipniñ tileydi ini kor xéridar” КtКsöгünНО ЛКгı sКtıМılКr, КlışЯОrТştОn КnlКmКНığını sОгНТğТ ТnsКnlКrı НКСК kolКв КlНКttığınНКn Лu tür müştОrТlОrТ tОrМТС ОtmОktОНТr. BunК ЛОnгОr НurumlКrın anlКtılНığı Dellal a éytma siriñni, aldavalar siyiriñni ; Dellalniñ desmayisi yal ançiliq ; Emeldar pak bolsa, dor isi a nep tegmes ; Dukançi tarazidin o rilar, sétiqçi mekkarliqtin ; O ri gumanxor, qazi temexor ЯЛ. КtКsöгünНО kТmТ mОslОk РruplКrının НolКвısıвlК ЛunlКrı kОnНТnО mОslОk olКrКk sОхОn kТşТlОrТn ТвТ olmКвКn, kötü ЯО olumsuг вönlОrТ ОlО Кlınmış, kurnКгlık, вКlКnМılık, КхРöгlülük ЯО вolsuгluk вКpКrКk kКгКnх sКğlКНıklКrı ТПКНО ОНТlmТştТr. AnМКk toplum tКrКПınНКn onКвlКnmКвКn, Сoş РörülmОвОn Лu НКЯrКnışlКrın tümü mОslОk КСlКkıвlК ЛКğНКşmКНığınНКn kТşТlОrО ЯО mОslОklОrО olКn sКвРınlığın КгКlmКsını НК ЛОrКЛОrТnНО РОtТrТr. įPadişah adil, xalqi qayil” КtКsöгünНО вönОtТМТlОrТn КНКlОtlТ olmКвК öгОn РöstОrmОsТ РОrОktТğТ vurgulanmКktК, Квrım вКpmКksıгın КНТl НКЯrКnНığınНК НК вönОttТklОrТnТn ЯОвК СКlkının onun ЛuвruklКrınК uвКМКğı ТПКНО ОНТlmОktОНТr. “Padişada edli bolmisa, yam ur yok, bulut a oxşaş ; Padişa a nime obdan, edli obdan.” örnОklОrТnНО НО КНКlОttОn вoksun olКn pКНТşКС вКğmursuг ЛulutК ЛОnгОtТlОrОk КНТl olmКвКn pКНТşКСın РörОЯТnТ tКm mКnКsıвlК вОrТnО РОtТrОmОвОМОğТ ЛОlТrtТlmОktОНТr. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA нğrОtТМТ ЯО вönОtТМТ konumunНК ЛulunКn СОr kТşТ (ustК, ЛКşkКn, pКtron, öğrОtmОn) хКlışКnlКr, СКlk ЯО öğrОnМТlОr ТхТn ЛТrОr rol moНОlНТr. Bu вüгНОn örnОk КlınКМКk nТtОlТklОrО ЯО НüгРün ЛТr kТşТlТğО sКСТp olmКlıНırlКr. įUsta qandaq bolsa şagirti şundaq bolur” КtКsöгünНО НО söвlОnНТğТ РТЛТ ТnsКnlКr örnОk КlНıklКrı kТşТlОrНОn nО Рörür ЯО nО öğrОnТrlОrsО onu uвРulКrlКr. “Qavul ustidin çéver şagirt çiqar.” örnОğТnНО вКЯКş (Кğır) ustКНКn Сıгlı вКnТ хКlışkКn öğrОnМТ хıkКМКğı ЛОlТrtТlОrОk ЛТr önМОkТ pКrКРrКПtК söвlОНТğТmТгТn tКm гıttı olКn ЛТr НurumНКn ЛКСsОНТlmТştТr. “ ocamniñ qorsiqi toq, qulidin xeviri yoq.” PКtron olКn kТşТlОrТn хКlışКnlКrının Нurumunu her zaman tКkТp ОtmОsТ РОrОkmОktОНТr. SКНОМО kОnНТnТ НüşünmОвТp onlКrın НurumunНКn СКЛОrНКr olmКlı, onlКrlК ТlРТlОnmОlТ ЯО sorunlКrını НТnlОmОlТНТr. įPerviş qilmi an tekte üzüm bolmaydu, Boşañ başliqniñ idariside tüzüm bolmaydu ; İntizamliq leşker yéñilmes ; Parakende leşker kar a kelmes ; Leqva xotun éridin yamanlaptu, Hurun déhqan yerdin (yamanlaptu).” КtКsöгlОrТnО ЛКktığımıгНК хОşТtlТ mОslОklОrНО хКlışКn kТşТlОrТn mОslОklОrТnТn sorumluluklКrınК РörО НКЯrКnmКНığınНК НoğКМКk sonuхlКr ЛОlТrtТlmТştТr. AtКsöгlОrТnНО ЛunlКrın olumsuг tКrКПlКrı söвlОnОrОk kТşТlОrНО olmКsı ЯОвК ЛulunmКsı РОrОkОn öгОllТklОr kКstОНТlmТştТr. BКşkКnlık, КskОrlТk, хТПtхТlТk РТЛТ mОslОklОrНО хКlışКn kТşТlОrТnś uвКnık, хКlışkКn, СКrОkОtlТ, НТkkКtlТ, НТsТplТnlТ, Сıгlı СКrОkОt ОtmОk РТЛТ kТşТsОl nТtОlТklОrО sКСТp olmКlКrı ЯurРulКnmıştır. BТr konu ЯОвК ТşlО ТlРТlТ ЛОllТ ЛТr ОğТtТmТn КlınmКsı önОmlТНТr. įÜç qoy soy an qassap boluptu” КtКsöгü НО Лu konuвu вКnsıtmКktКНır. KТşТlОrТn КlНıklКrı ОğТtТmО вönОlТk ЛОМОrТlОrТnТ РОlТştТrmОk ТхТn НüгОnlТ ЛТr şОkТlНО prКtТk вКptıklКrı гКmКn ТşlОrТnНО НКСК ТвТ ЯО вКrКrlı olКМКklКrı ЛОlТrtТlmТştТr. SКНОМО ЛТrkКх kОrО uвРulКmК вКpıp ЛırКkmКnın вОtОrlТ olmКвКМКğı ЯО ЛТr şОвО вКrКmКвКМКğı ТПКНО ОНТlmТştТr. Usta körmigen şagirtniñ hüniri kasat ; Usta körmigüçe usta bolmas ; Ustazsiz şagirt bolmas. örnОklОrТnНО НО önМО ТşТ ЛТlОn kТşТlОrНОn РОrОklТ ОğТtТmТn КlınmКsının önОmТ ЯО КlınКn ОğТtТm sКвОsТnНО ТşlОrТnНО НКСК ТвТ olup РОlТşОЛТlОМОklОrТ КnlКtılmıştır. BununlК ЛТrlТktО ЛТr ТşТn ОСlТ olmКk ЯО ТşТ ОСlТnО вКptırmКk НК UвРur КtКsöгlОrТnНО rКstlКНığımıг önОmlТ öгОllТklОrНОn ЛТrТНТr. įBa niñ hösni – ba vende ; Ba ven bilen ba yaxşi ; Çala tévip can a xeter, çala mollidin işenç kéter ; Madi açi a yük égir emes ; Palta bileşniñ otunçi a kaşilisi yoq” КtКsöгlОrТnО РörОś ЛТr Тş tОknТğТnТ ЛТlОn ЯО uгmКnı olКn kТşТlОrО вКptırılНığınНК ТstОnТlОn sonuхlКr Кlınır. FКkКt гКmКnlК kКгКnılКn tОМrüЛОНОn ЯО ulКşılКn proПОsвonОllТktОn вoksun kТşТlОrО вКptırılНığınНК ТsО ЛОklОnmОНТk, гКrКrlı ЯО ТstОnmОвОn sonuхlКr ortКвК хıkКЛТlТr. Aвnı гКmКnНК ЛТr şОвТn ОrЛКЛı olКn kТşТвО вКptığı ТşТn гor ЯО Кğır РОlmОвОМОğТnО НОğТnТlmТştТr. Qoyni qassap soysun, altunni zerger soqsun. BurКНК НК вТnО СОrkОsТn kОnНТ ТşТ nОвsО onu вКpmКsı ЯО ТşТn ОСlТnО ЛırКkılmКsı ТПКНО ОНТlmТştТr. “Altun qedrini zerger biler ; Er qedrini er biler, zer qedrini zerger (biler) ; Yaxşiniñ qedrini yaxşi biler, altunniñ qedrini-zerger.” HОr şОвТn КnМКk ЛТr ТşТ ЯОвК konuвu ТвТ ЛТlОn, КnlКвКn kТşТlОrТn ОllОrТnНО НОğОrlТ olНuğunНКn ЯО КnlКm kКгКnНığınНКn ЛКСsОНТlmТştТr. MОslОk РruplКrınНК вКpılКn ТşО РörО kullКnılКn КrКх РОrОхlОr ПКrklılık РöstОrmОktО ЯО СОr ЛТr mОslОktО хОşТt хОşТt КlОtlОr kullКnılmКktКНır. UвРur КtКsöгlОrТnНО НО ЛКгı mОslОk РruplКrı ТхТn önОmlТ olКn КrКх ЯО РОrОхlОrО вОr ЯОrТlmТştТr. įYa aççi a yélim kérek, insan a bilim ; Ya aççiniñ rendige haciti çüşer, Bendiniñ bendige haciti çüşer ; Déhqan ketminini satmas, aşpez kepkürini (satmas) ; Qassap tiġdin ayrilmas, malçi ta din (ayrilmas) ; Qoyçi a çomaq kérek.” Bu örnОklОrНО вОr ЯОrТlОn mОslОklОr ТхТn РОrОklТ olКn КrКх РОrОхlОr söвlОnmТş ЯО kТmsОnТn kОnНТsТnО РОlТr РОtТrОn ЯОвК НОğОrlТ olКn ЛТr şОвТ ЛırКkmКвКrКk koruвup kollКвКМКğı КnlКtılmКk ТstОnmТştТr. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA AtКsöгlОrТnНО ЛКгı mОslОklОrlО ТlРТlТ mОkсnlКrın ЛОlТrtТlНТğТnТ РörmОktОвТг. įBéliqçiniñ küni suda ; Qeyerde av (~béliq) bolsa, şu yerde ovçi (~béliqçi) bolidu ; Molla bolsañ mazarda bol, sodiger bolsañ bazarda (bol) ; Sodger bazardin qalmas ; Sodiger bazarġa amraq ; Sodiger bazarġa amraq, sopi mazarġa (amraq).” КtКsöгlОrТвlО kТşТnТn sКСТp olНuğu mОslОk nОвlО КlКkКlıвsК o Кn orКНК olКМКğı ТПКНО ОНТlmТştТr. UвРur КtКsöгlОrТnНО mОslОk СКstКlıklКrınК НОğТnТlmТş ЯО ЛunlКrlК ТlРТlТ ЛТrkКх КtКsöгü tОspТt ОНТlmТştТr. MОslОk СКstКlığıś uгun вıllКr ЛoвunМК ЛТr ТştО хКlışКn kТşТНО ТşТn вКpılmК şОklТnНОn ЯО ТşТn öгОllТğТnНОn kКвnКklı olКrКk РОхТМТ вК НК НОЯКmlı ЛТхТmНО ortКвК хıkКn psТkoloУТk ЯО ЛОНОnsОl rКСКtsıгlıklКr şОklТnНО tКnımlКnır (AkКrsu ЯН., Ś 7). AtКsöгlОrТnНО НО ЛКгı mОslОk РruplКrınК öгРü хКlışmК şОkТllОrТnНОn mОвНКnК РОlОn СКstКlıklКr ЛОlТrtТlmТştТr. įZerger közidin qérar ; Bapkar qérisa bözidin, zerger qérisa közidin ; Bapkar qérisa tizdin kéter, zerger qérisa közdin (kéter)” şОklТnНО rКstlКНığımıг КtКsöгlОrТnНО kumКşхılık ЯО sКrrКПlık mОslОğТnТn РОrОktТrНТğТ хКlışmК koşullКrının ЛТr гКmКn sonrК НТгНО ЯО РöгНО rКСКtsıгlığК nОНОn olКЛТlОМОğТ ЛОlТrtТlmТştТr. “Cuvazçi bay bolur, tügmençi gaday (bolur).” КtКsöгünНО mОslОklОrО РörО kКгКnхlКrın ПКrklılığı КnlКtılırkОn КslınНК kТşТlОrТn гОnРТn ЯО ПКkТr şОklТnНО nТtОlОnОrОk toplum ТхТnНО ЛТr Квrım вКpılНığı söг konusu ОНТlmТştТr. Başliqqa béşi bilen, puqra a puti bilen muamile qiptu.” КtКsöгünНО НО вukКrıНКkТ örnОklО ЛОnгОr ЛТr Нurum ЯКrНır. ToplumНК гОnРТn ЯОвК stКtü sКСТЛТ olКn kТşТlОrlО ЛunlКrК РörО alt tabaka olКrКk КНlКnНırılКn kТşТlОrО kКrşı НКЯrКnışlКrın НОğТşkОnlТğТ ЯО Квnı olmКНığı ЛОlТrtТlmТştТr. AвrıМК ТНКrОМТlТğТn ТtТЛКrlı ЛТr mОslОk olНuğu НК ЯurРulКnmıştır. įMozdoz yalan aya ; Bapkar iştansiz, ovçi çoruqsiz ; Cuvazçi ya siz kéter, xambap kipensiz (kéter) ; Dezi özinniñ tikişini tikmeydu.” КtКsöгlОrТnНО kТşТnТn mОslОğТ РОrОğТ ЛКşkКlКrınК вКptığı СТгmОtТ, kОnНТ ТşТ ЯОвК ТСtТвКМı olНuğunНК вКpКmКmКsı КnlКtılmıştır. KТşТlОr Лu öгОllТklОrТn ЯОвК nОsnОlОrТn kendilerinНО ЯКr olНuğunu ЛТlНТklОrТnНОn sürОklТ kОnНТlОrТnТ ОrtОlОвОrОk önМО ЛКşkКlКrınК вКrНımМı olmКвК хКlışırlКr. BКгОn НО Лunun tКm tОrsТ olКrКk mОslОk sКСТplОrТ mОslОklОrТnТn КЯКntКУlКrınНКn вКrКrlКnırlКr. Bir insan nОвlО mОşРulsО o konuНК kОnНТnО вКrКr sКğlar. “Aşpez aç qalmaptu, seypuñ yaliñaç.” КtКsöгünНО Кşхı olКn kТşТ mОslОğТnТn РОtТrТsТ olКrКk вОmОk вКpmКвı ТвТ ЛТlНТğТnНОn СТхЛТr вОrНО Кх kКlmКг. Aвnı şОkТlНО tОrгТnТn НО ТşТ ЛТхТp НТkmОk olНuğunНКn kıвКПОtsТг kКlmКг. Hırsıгlık toplum tКrКПınНКn kКЛul РörmОвОn, вОrТlОn kötü ЛТr НКЯrКnış ЛТхТmТНТr. Toplumun Сuгurunu ЯО НüгОnТnТ ЛoгКn ЛТr ОвlОmНТr. įQelender bolsañmu, o ri bolma.” UвРur КtКsöгünНО Сırsıгlığın nО olursК olsun гor НurumНК kКlınsК НКСТ вКpılmКmКsı РОrОktТğТnО НОğТnТlmТştТr. Bunu вКpКn kТşТlОr toplumНК Сoş РörülmОвОrОk, rОННОНТlmОktО ЯО НışlКnmКktКНırlКr. įDuduq sözge yarimaydu, o ri - küzetke.” SöгünНО Сırsıгlık вКpКn kТşТlОr РüЯОnТlТr olmКНığınНКn ЛТr ТşО вКrКmКгlКr. “Ölgendin kéyin tévip kérek emes ; Toy tügigendin kéyin ezelxan köp.” vb. КtКsöгlОrТnНО olНuğu РТЛТ Тş ТştОn РОхtТktОn sonrК ЛТr şОв вКpmКвК хКlışmКnın ЛТr КnlКmı вoktur. HОr şОвТn ЯКktТnНО вКpılmКsı gereklidir. Yine “Déhqan bolsañ vaqit - saitini bil, tériqçiliqni öz vaqtida qil.” КtКsöгlОrТnНО iyi ve ЯОrТmlТ ЛТr mКСsül КlınmКk ТstОnТвorsК, хТПtхТlТğТn sorumluluklКrınНКn ЛТrТ olКn ОkТm ЛТхТm гКmКnının РОхТrТlmОmОsТnО НТkkКt ОНТlmОlТНТr. Doğru ЯО uвРun гКmКn ЛТlТnmОlТНТr. “Déhqanniñ éşini yeptu, emini yémeptu.” кТПtхТlТğТn гКСmОtlТ ЯО uğrКşlı ЛТr Тş olНuğu Квrı ЛТr хКЛК gerektТrНТğТ söвlОnmТştТr. AlınКn ürünün nКsıl ОlНО ОНТlНТğТ Лunun КrkКsınНКkТ ОmОğТn ЯО ürОtТlТrkОn kКrşılКşılКn гorluklКrın kТşТlОr tКrКПınНКn НüşünülmОНТğТ КnlКtılmıştır. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA Déhqanniñ obdini yerni baqar, xotunniñ obdini erni (baqar). İвТ ЛТr хТПtхТ tКrlКsını СОr zaman itinayla ТşlОr. KТşТnТn ТвТ ЛТr хТПtхТ olup olmКНığı tКrlКsını ТşlОmОsТnНОn ЯО Лunu вКpКrkОn РöstОrНТğТ öгОnНОn belli olur. Déhqanniñ puli yerde, bayliqi péşanisidiki terde. кТПtхТ ТхТn вОrТn вКnТ toprКğın önОmТ Лüвüktür. GОхТmТnТ toprКğı ОkОrОk sКğlКr. VОrНТğТ ОmОk, Нöktüğü tОr kКНКr pКrК kКгКnır. “Déhqançiliq - çiliq - çiliq, bolmisa quruqçiliq ; Su - déhqanniñ qéni, yer - déhqanniñ céni ; Suniñ qedrini déhqan biler.” ох КtКsöгünО РörО su хТПtхТnТn olmКгsК olmКгıНır. EğОr tКrlК вОtОrТ kКНКr sulКnmКг ЯОвК вКğmur вКğmКгsК ТstОnТlОn ЯОrТm ОlНО ОНТlОmОг. AtКsöгlОrТnНО su kКn, вОr (toprКk) МКn şОklТnНО nТtОlОnОrОk ЛunlКrın хТПtхТ ТхТn nО kКНКr önОmlТ mКННОlОr olНuğu КnlКtılmКвК хКlışılmıştır. UвРur ülkОsТnТ гТвКrОtО РТНОn VКnР ВОn-tö КНınНК ЛТr кТn ОlхТsТnТn sОвКСКtnКmОsТnНО UвРurlКrın tКrlК ЯО ЛКСхОlОrТnТ sulКmК ТСtТвКхlКrını nКsıl kКrşılКНıklКrıвlК ТlРТlТ ЛТr ЛТlРТ вОr КlmКktКНır. SОвКСКtnКmОвО РörО UвРurlКr ЛulunНuklКrı вОrНОkТ nОСrТn Кkışını НОğТştТrОrОk КхtıklКrı kКnКllКrlК tКrlКlКrını sulКmКktК ЯО Лu sКвОНО НОğТrmОnlОrТ НсСТ ТşlОtОЛТlmОktОНТrlОr. кОşТtlТ kКвnКklКrНК НК UвРurlКrНК хok РОlТşmТş ЛТr tКrımın mОЯМuНТвОtТвlО ТlРТlТ ЛТlРТlОr ЛulunmКktКНır (нРОl, Ś ). “Çarviçiliq köçe - köçe, déxqançiliq kündüz - kéçe.” Bu КtКsöгünНО UвРurlКrın вКşКmК ЛТхТmТnО ЯurРu вКpılНığı НТkkКtТ хОkmОktОНТr. HКвЯКnМılık ЯО хТПtхТlТk mОslОklОrТnТn kКrşılКştırılКrКk ЯОrТlНТğТnТ РörmОktОвТг. BТlТnНТğТ РТЛТ Тlk гКmКnlКrНК ТnsКnlКr СКвЯКnlКrınК tКгО ot ЯО su ЛulmКk ТхТn РöхОЛО ЛТr СКвКt sürmОktОвНТlОr. FКkКt НКСК sonrК вОrlОşТk вКşКmК РОхТlmОsТвlО хТПtхТlТk вКpılmКвК ЛКşlКnНı. AtКsöгünün ТkТnМТ МümlОsТnНО НО хТПtхТlТğТn tОk ЛТr вОrНО kКlmКвı РОrОklТ kılКn, ЛКğlКвıМılığı olКn, Квnı вОrНО sürОklТlТk РöstОrОn ЛТr mОslОk olНuğu ЯО РОМО РünНüг вКpılmКsı РОrОktТğТnО НОğТnТlmТştТr. кТПtхТlТk üгОrТnО söвlОnОn КtКsöгlОrТnО ЛКktığımıгНК хТПtхТlТğТn UвРurlКrın ОkonomТk ЯО toplumsКl вКşКmınК вön ЯОrОn önОmlТ ЛТr mОslОk olНuğu РörülmОktОНТr. Buraya kadar sırКlКНığımıг öгОllТklОr НışınНК ЛКşkК konulКrlК ТlРТlТ ЯurРulКnmКk ТstОnОn НüşünМОlОr НТlО РОtТrТlТrkОn НО mОslОklОrНОn ПКвНКlКnılmıştır. нrnОğТnś Xotun kişi öyde hem xan, hem xizmetkar. КtКsöгünНО kКНının Рünlük СКвКttК ОЯ ТхТnНОkТ rolü ЯО РörОЯТ КnlКtılırkОn mОslОklОr kullКnılmıştır. KКНın ОЯНО вönОtТМТНТr. ВКpКМКğı ТşlОrО ЯО НТnlОnОМОğТ гКmКnК kОnНТ kКrКr ЯОrТr. MОslОklОrТn РОхtТğТ НТğОr örnОklОr НО şu şОkТlНОНТrŚ įTenniñ saqli i – padişaliq ; Bala – padişahtinmu qudretlik ; Muhebbetniñ ustazi bolmas ; Baliliq – padişaliq.” vb. “Baş - xezine, til - açquç; köz - saqçi, qol – bayliq.” örnОğТnНО ТsО ЛТr orРКn olКn РöгО muСКПıгlık mОslОğТnТn РörОЯТ вüklОnmТştТr. Sonuç UвРur TürkхОsТ КtКsöгlОrТnНО mОslОklОrТn вОr КlНığı КtКsöгü tОspТt ОНТlmТş ЯО Лu КtКsöгlОrТnНОn mОslОk КНınК ulКşılmıştır. AtКsöгlОrТnНО ПКrklı КlКnlКrК КТt mОslОklОrО Лu kКНКr хok вОr ЯОrТlmТş olmКsı mОslОklОrТn ТnsКn СКвКtınНКkТ önОmТnТ ortКвК koвmКktКНır. MОslОk КНlКrının Оn ПКгlК rКstlКnНığı РruplКr вönОtТМТlТk, tТМКrОt, НТn, РıНК ЯО ЛОslОnmО, tКşımКМılık ЯО вКrНımМılıklК ТlРТlТ olКnlКrНır. ВönОtТМТlТklО ТlРТlТ 17, tТМКrОtlО ТlРТlТ 9, НТn, РıНК ЯО ЛОslОnmО, tКşımКМılık ЯО вКrНımМılıklК ТlРТlТ 8 mОslОk КНınК rКstlКnmıştır. TОspТt ОНТlОn mОslОk КНlКrı UвРur TürklОrТnНО РОlТşmТş, mОНОnТ, СКrОkОtlТ, МКnlı, НТnКmТk ЛТr sosвКl ЯО ТktТsКНь СКвКtın ЛulunНuğunu РöstОrmОktОНТr. AtКsöгlОrТnНОn ОlНО ОНТlОn mОslОk КНlКrı kökОnlОrТ ЛКkımınНКn ТnМОlОnНТğТnНО TürkхО ЯО вКЛКnМı söгМük sКвısının ЛТrЛТrТnО вКkın olНuğu Рörülmüştür. TürkхО söгМüklОr НışınНК ArКpхК 21, FКrsхК 33 mОslОk КНı tОspТt ОНТlmТştТr. ArКpхК+TürkхО Оk вКpısınНК 8, FКrsхК+TürkхО Оk вКpısınНК 12, ArКpхК+FКrsхК Оk вКpısınНК 6, кТnМО 3, FrКnsıгМК 1 mОslОk КНı ЛОlТrlОnmТştТr. 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA MОslОk КНlКrı türОtТlТrkОn Оn хok +хТ ЯО +lТk, +lТq вКpım ОklОrТnТn kullКnılНığı Рörülmüştür. UвРur TürkхОsТnНО ТsТmНОn ТsТm вКpКn +хТ ОkТвlО türОtТlmТş 42 mОslОk КНınК rКstlКnırkОn Квnı РörОЯНОkТ +lТk, +lТq ОklОrТвlО türОtТlОn 8 mОslОk КНı sКptКnmıştır. Bu ТkТ вКpım ОkТnТn ЛТrlОşmОsТвlО (< +хТ+lТk) ortКвК хıkКn +хТlТk, +хТlТq şОklТnНОkТ ОklОrlО ТsО 5 mОslОk КНı kКrşımıгК хıkmıştır. MОslОk КНlКrının РОхtТğТ UвРur КtКsöгlОrТnНО Оn хok ЯurРulКnıp üstünНО НurulКn Сusus ТnsКnlКrın ЛТrЛТrlОrТвlО olКn ТlТşkТlОrТnНО ЯО хКlışmК СКвКtlКrınНК КНКlОtlТ, ТвТ Сuвlu, Нoğru ЯО Нürüst olmКlКrı РОrОktТğТНТr. Olumlu вК НК olumsuг НКЯrКnışlКr РöstОrОn kТşТlОr СКkkınНК toplum ЛТr НОğОr вКrРısınК ЯКrmКktКНır. AtКsöгlОrТnНО НО Лu вКrРılКr НТlО РОtТrТlОrОk вКpılmКsı ЯОвК вКpılmКmКsı РОrОkОnś uвРun olКn ЯОвК olmКвКn НКЯrКnışlКr ЛОlТrtТlmТştТr. UвРur КtКsöгlОrТnО РörО toplum tКrКПınНКn СОrkОsТn sКСТp olНuğu mОslОğТn sorumluluklКrınК ЯО ОtТk kurКllКrК uвmКsı ЛОklОnmОktОНТr. AtКsöгlОrТnНО öгОllТklО КНКlОtlТ olmКnın önОmТ, sОхТlОn mОslОk ЯОвК ТşlО ТlРТlТ ЛОllТ ЛТr ОğТtТmТn КlınmКsı, ЛТr ТşТn ОrЛКЛı olunmКsı РОrОktТğТ ЯurРulКnmКktКНır. AвrıМК UвРur КtКsöгlОrТnНО Лu konulКr НТlО РОtТrТlТrkОn КnlКtımı НКСК ОtkТlТ kılmКk ЯО КnlКtım РüМünü kuЯЯОtlОnНТrmОk КmКМıвlК гıt КnlКmlı kОlТmОlОrlО ТkТlОmОlОrО ЯО Квnı КtКsöгünНО ЛТrНОn ПКгlК mОslОk КНınК ЛКşЯurulНuğu Рörülmüştür. Kısaltmalar funduszeue.info Ç.кТnМО funduszeue.info funduszeue.infoıгМК funduszeue.infou Bilig DLT. DТЯКnü LûРКt-it-Türk U. ; funduszeue.info TürkхОsТ Kaynakça Akarsu, HКnНКn ЯН. (). MОslОk HКstКlıklКrı. AnkКrКŚ нгвurt MКtЛККМılık. AksКn, D. (). HОr ВönüвlО DТl AnК кТгРТlОrТвlО DТlЛТlТm. AnkКrКŚ Türk DТl Kurumu ВКвınlКrı. AtКlКв, B. (). DТЯКnü LûРКt-it-Türk DТгТnТ. AnkКrКŚ Türk DТl Kurumu ВКвınlКrı. DevellТoğlu, F. (). OsmКnlıМК-TürkхО AnsТklopОНТk LûРКt. AnkКrКŚ AвНın KТtКЛОЯТ. DoğКn, L. (). UвРur AtКsöгlОrТ-UвРur MКqКllТrТ. İstКnЛulŚ SОmЛol Grup BКskı ВКвın. GünОr, G. (). KıpхКk TürkхОsТnНОkТ MОslОk AНlКrı огОrТnО İхОrТk ЯО ВКpı BКkımınНКn BТr SınıПlКnНırmК DОnОmОsТ. TurkТsС StuНТОs C5 (3), GünОş, B. (). KutКНРu BТlТР’НОkТ MОslОk ЯО UnЯКn AНlКrının DОrlОmО Söгlüğü’nО ВКnsımКlКrı. UluslКrКrКsı TürkхО EНОЛТвКt Kültür EğТtТm DОrРТsТ, C5(4), HКtТЛoğlu, V. (). AtКsöгlОrТ ЯО DОвТmlОr. Türk НТlТ, CБIII(), KКrКmКn, A. (). UвРur AtКsöгlОrТnНО KКНın. Türk НünвКsı, (41), 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA KКşРКrlı, S. M. UвРur TürklОrТ ОНОЛТвКtıСttpsŚ//funduszeue.info?SвП=26&Sвг=&/UвРur- T%C3%BCrkleri-Edebiyat%C4%B1-/-Prof.-Dr.-S.-Mahmut-Ka%C5%9Fgarl%C4%B1- sitesinden ОrТşТlНТ. (ETŚ ) KomТsвon. (). Uв ur TТlТnТю İгКСlТq Lu ТtТ. ŞТnМКю БОlq NОşrТвКtТ. KurЛКn, İ. (). ВОnТ UвРur TürkхОsТ GrКmОrТ. Türk Kültürü ArКştırmКlКrı ББVI/2, нРОl, B. (). DünНОn BuРünО Türk Kültürünün GОlТşmО кКğlКrı. İstКnЛulŚ Türk DünвКsı ArКştırmКlКrı VКkПı ВКвınlКrı. нгtopхu, K. (). UвРur AtКsöгlОrТ ЯО DОвТmlОrТ. İstКnЛulŚ Doğu TürkТstКn VКkПı ВКвınlКrı. нгön, M. S. (). TürkхО ВКЛКnМı KОlТmОlОr Söгlüğü. İstКnЛulŚ İnkılсp KТtКЛОЯТ. ŞОn, S. (). OrСun, UвРur ЯО KКrКСКnlı MОtТnlОrТnНОkТ MОslОklОr BКğlКmınНК EskТ Türk Kültürü. ВКвınlКnmКmış НoktorК tОгТ, On Dokuг MКвıs оnТЯОrsТtОsТ, SКmsun. TürkхО Söгlük (). Türk DТl Kurumu ВКвınlКrı, AnkКrК. ВКmКn, E. (). TürkхОnТn GünМОl Söг VКrlığı. MТllь EğТtТm. (), 4. Uluslararası Filoloji Sempozyumu Mayıs ALANYA

Yönetmen: Hulki Saner
Senaryo Orhan Aksoy&#;*&#;
Foto Direktörü: Kosta S. Psaras
Yapım: Erman Film/Hürrem Erman - Saner Film/Hulki Saner Ortak yapımı

Reji Yardımcısı: Tarık Kakınç, Yılmaz Korkut, Set Amiri:Yılmaz Kanat, Prodüksiyon Amiri: Nevzat Altındal, Işıklar: Mehmet Çakar, Aydın Yurteri, Montaj-Senkron: Turgut İnangiray, Negatif Montaj: Sezai Elmaskaya, Kamera Yardımcıları: Nejat Erişir, Mahmut Babacan, Erdoğan Kızıldağ, Laboratuvar: Hayati Akbulut, Yılmaz Erman, Erdoğan Dolapçı, Laboratuvar Şefi: Hilmi Başcan, Seslendiren: Yorgo İliadis, (Erman Film Stüdyosunda Hazırlanmıştır).

Oyuncular: Ayhan Işık, Sadri Alışık, Semra Sar, Muzaffer Nebioğlu, Suphi Tekniker, Mümtaz Ener, Osman Alyanak, Sohban Koloğlu, Hakkı Haktan, Hakkı Kıvanç, Diler Saraç, Yaşar Şener, Nezihe Güler, Sevil Candan, Muzaffer Yenen, Hüseyin Güler, Sebahattin Atalay,

Konu: Erol hapisten 4 yıl önce şartlı tahliye olmuştur 1 yıl daha suç işlemez ise cezası bitecektir. Bir araba alır gündüzleri taksicilik yapar, geceleri, arkadaşları ile kumarhanesi vardır, kaçakçılık yapar haraç toplar. Erol işlerine mani olan Salih""in ofisini basıp onu tehdit eder. Erol"un arkadaşı İsmet sürekli içki ve sigara içmektedir. Savcının kızı Nevin ve arkadaşına okuldan bir araştırma konusu vermişlerdir eski mahkumların eski ve yeni hayatları arasındaki yaşamlarını öğreneceklerdir. Savcı, Emniyet Müdürü arkadaşından kızı için yardım ister. Erol karakola imza için gittiğinde Nevin ve arkadaşı da ordadır. Müdür Erol ile bu araştırmayı yapmaları için onlara yardımcı olur. Nevin Kenan ile nişanlıdır. Eğlenmeye bir bara giderler. Erol haraç almak için oraya geldiğinde, Erol"un gazino sahibinden haraç istemesine şahit olur. Konuşurlar, Kenan yanında değildir beraber çıkar gezerler. Akşam evine götürdüğünde Savcı ile Erol birbirlerini tanırlar. Erol doğruları söylemek üzere Nevin""in evine gider, Savcı konuşmasının bir anlamı olmadığını söyler ama Erol Nevin ile konuşur, adamın ölmediğini kendisinin bir oyun oynadığını anlatır ama Nevin inanmaz. Erol, Nuri"yi alıp Nevin"e götürmek için Salih"in evine gelir, Salih müsaade etmez. Onu kovarlar, Erol arabasına gider silahını alır, İsmet"e Polisi aramasını ve 12 de gelmelerini ister, kendisi de Kenan"ı arayarak saat 12 de Nevin"i getirmesini ister. Nevin ile Kenan gelir, öldürdüğü zannettiği adamı canlı olarak gösterir. Ama Nevin Erol"u yine de bırakmaz istemez. Erol Nevin"e bir tokatatarak onu bayıltıp arabaya bindirir, Kenan onu alır götürür. Salih ve adamları gelir, Erol ile çatışırlar, Erol hepsini öldürür kendisi de yaralıdır Polis gelir durmasını söyler, durmayınca ateş eder. İsmet gelir Ona sarılır. Erol ölür."
_________________________________________

&#;*&#; Amerikalı yazar James Edward Grant&#;ın hikayesinden John Lee Mahin&#;in senaryolaştırdığı ve Yönetmen Mervyn Le Roy&#;un yılında filme çektiği &#;Johnny Eager&#; isimli filmden uyarlama. Bu filmde başlıca rolleri; Robert Taylor, Lana Tuerner, Van Heflin gibi Amerikan ve dünya sinemasının dev isimleri paylaşmışlar.