1999 Öncesi Emeklilik Şartları Nasıldı

Emeklilikte Ya&#;a Tak&#;lanlar (EYT) yasas&#;n&#;n yürürlü&#;e girmesi ile 3 Mart’ta ba&#;layan emeklilik ba&#;vurusu süreci devam ediyor. 8 Eylül tarihinden önce ba&#;lam&#;&#; olan EYT’lilerden, çal&#;&#;ma statüsüne göre ya&#; d&#;&#;&#;ndaki ko&#;ullar&#; yerine getirenler emeklilik ba&#;vurusu yap&#;yorlar. Prim günü ko&#;ulu Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) için gün olarak aç&#;klansa da vatanda&#;lar “EYT ile günden emekli olunur mu?, “&#;artlar neler?” sorusuna hala yan&#;t ar&#;yor. Bu kapsamda bir grup sigortal&#; ise prim gününü tamamlam&#;&#;lar ise EYT’den yararlanarak emekli olacak. &#;&#;te detaylar…

EYT’DE PR&#;M GÜNÜ &#;ARTI

Habertürk’ten Ahmet K&#;vanç’&#;n haberine göre SGK, EYT kanunu ile ilgili genelge yay&#;mlayarak kanunun uygulanmas&#;na aç&#;kl&#;k getirdi. Buna göre, 4A (SGK) statüsündeki EYT’liler, kad&#;n ise 20, erkek ise 25 y&#;l sigortal&#;l&#;k süresinin yan&#; s&#;ra sigortal&#; çal&#;&#;maya ba&#;lad&#;&#;&#; tarihe göre ile gün aras&#;nda de&#;i&#;en prim gün say&#;s&#;n&#; yerine getirerek emekli olabilecekler. 4B (Ba&#;-Kur) statüsündeki EYT’lilerden kad&#;nlar , erkekler günü tamamlayarak emeklili&#;e hak kazanacaklar.
8 Eylül tarihinden önce sigortal&#; olan ve 1 Haziran tarihi itibar&#;yla 3 y&#;ldan az hizmeti bulunan Emekli Sand&#;&#;&#; ve Ba&#;-Kur’lu kad&#;nlar 20 tam y&#;l, erkekler ise 25 tam y&#;l ko&#;ulunu sa&#;lamalar&#; halinde emekli ayl&#;&#;&#; ba&#;latabilecekler.

Örne&#;in, 8 Haziran tarihinde SSK’l&#; olarak i&#;e giren ve 47 gün çal&#;&#;an do&#;umlu bir kad&#;n, 1 Temmuz tarihinden itibaren de Ba&#;-Kur kapsam&#;nda gün çal&#;&#;m&#;&#; olsun. Bu kad&#;n, son yedi y&#;l en çok Ba&#;-Kur kapsam&#;nda çal&#;&#;t&#;&#;&#;ndan ve bu statüde emeklilik için gereken prim gün ko&#;ulunu yerine getirdi&#;inden 4B’li olarak emekli edilecek.

TARIM &#;&#;Ç&#;LER&#; GÜN &#;LE EMEKL&#; OLACAK

ve y&#;l&#;nda ç&#;kart&#;lan kanunlarla kademeli emeklilik ya&#;&#; getirilirken Say&#;l&#; Tar&#;m &#;&#;çileri Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi olanlar da kademeli emeklilik ya&#;&#;na tabi tutulmu&#;tu. Emeklilik ya&#;&#; kad&#;nlarda 40 ile 54, erkeklerde ise 44 ile 58 aras&#;nda kademelendirilmi&#;ti. Ancak, SGK’l&#;lar&#;n aksine tar&#;m i&#;çilerinde 15 y&#;l sigortal&#;l&#;k süresi ve prim günü ko&#;ulu de&#;i&#;tirilmemi&#;ti.

EYT kanunu ile kademeli ya&#; ko&#;ulu tümüyle kald&#;r&#;ld&#;&#;&#;ndan, 8 Eylül tarihinden önce çal&#;&#;maya ba&#;layan Say&#;l&#; Kanun’a tabi tar&#;m i&#;çilerinden gün primi bulunanlar hemen emeklilik ba&#;vurusunda bulunabilecekler. Henüz günü tamamlamam&#;&#; olanlar da tamamlad&#;klar&#; tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verebilecekler.

HANG&#; MEMURLAR BORÇLANMA &#;LE EYT’L&#; OLAB&#;LECEK?

EYT kanununa göre, 9 Eylül tarihinden sonra sigortal&#; çal&#;&#;maya ba&#;layanlardan, sigortal&#;l&#;k ba&#;lang&#;ç tarihini geriye götürmeye imkân tan&#;yan ilgili mevzuat hükümlerine göre borçlanma yapanlar sonradan EYT kapsam&#;na girerek emekli olabilecek.

Örne&#;in, sigortal&#; çal&#;&#;maya ba&#;lamadan önce askerlik yapm&#;&#; olanlar, askerlik süresini borçlanarak sigorta ba&#;lang&#;ç tarihini 8 Eylül öncesine çektiklerinde EYT kapsam&#;nda emeklilik hakk&#;ndan yararlanabilecek.

Genelgede, 4C (Emekli Sand&#;&#;&#;) statüsünde çal&#;&#;an kamu görevlilerinin borçlanma ile EYT’den yararlanmas&#; konusuna da aç&#;kl&#;k getirildi. Buna göre, 8 Eylül tarihinden sonra sigortal&#;l&#;&#;&#; ba&#;layan kamu görevlilerinden askerler fakülte ve yüksekokullarda kendi hesab&#;na okuduklar&#; dönemi, say&#;l&#; Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakk&#;nda Kanuna göre yurt d&#;&#;&#;nda geçen ö&#;renim sürelerini ve Say&#;l&#; Kanun uyar&#;nca yurt d&#;&#;&#; süreleri için borçlanma yapt&#;klar&#;nda sigorta ba&#;lang&#;ç tarihini öne çekebilecekler. Bunlar&#;n d&#;&#;&#;ndaki hizmet borçlanmalar&#; hizmet sürelerine say&#;lacak ancak sigorta ba&#;lang&#;çlar&#;n&#; öne çekmeyecek.

Örne&#;in, 22 Ocak tarihinde Say&#;l&#; Emekli Sand&#;&#;&#; Kanunu’na tabi olarak çal&#;&#;maya ba&#;layan bir memur – y&#;llar&#;ndaki 18 ay askerlik süresini borçland&#;&#;&#; takdirde, borçlan&#;lan bu süre toplam hizmet süresine eklenecek ancak sigortal&#;l&#;k ba&#;lang&#;ç tarihini de&#;i&#;tirmeyecek.

Buna kar&#;&#;l&#;k, askerlerin fakülte ve yüksekokullarda kendi hesab&#;na okuduklar&#; dönem ile ve say&#;l&#; kanunlar kapsam&#;ndaki süreler için borçlanma yapm&#;&#; olanlar, 8 Eylül tarihinden sonra kamuda çal&#;&#;maya ba&#;lam&#;&#; olsalar bile, borçland&#;klar&#; süreler sigorta ba&#;lang&#;c&#;n&#; 8 Eylül tarihinden önceye çekmeye yeterli ise EYT’den yararlanabilecekler.

8 Eylül tarihinden sonra ilk defa 4A’l&#; (SGK) olarak çal&#;&#;maya ba&#;layan ve sonradan memurlu&#;a ba&#;layanlar, sigortal&#; çal&#;&#;maya ba&#;lamadan önceki askerlik borçlanmas&#; ile EYT’li olamayacaklar. Örne&#;in, 25 Aral&#;k tarihinde SGK’l&#; çal&#;&#;maya ba&#;layan ve sigortal&#; çal&#;&#;maya ba&#;lamadan önceki 18 ayl&#;k askerlik süresini SGK kapsam&#;nda borçlanan bir ki&#;i, 22 Haziran tarihinde memurlu&#;a ba&#;lam&#;&#; olsun. Emekli Sand&#;&#;&#; Kanunu’na göre askerlik borçlanmas&#; sigorta ba&#;lang&#;ç tarihini öne çekmedi&#;inden, bu ki&#;i Emekli Sand&#;&#;&#; Kanunu kapsam&#;nda EYT’den yararlanamayacak.

MEMURLU&#;A ’DEN SONRA BA&#;LAYANLAR DA EYT’DEN YARARLANAB&#;LECEK

SGK veya Ba&#;-Kur’lu olarak 8 Eylül tarihinden önce sigortal&#; çal&#;&#;maya ba&#;lad&#;ktan sonra ilk defa y&#;l&#; Ekim ay&#;ndan sonra 4C (Emekli Sand&#;&#;&#;) kapsam&#;nda çal&#;&#;maya ba&#;layanlardan kad&#;nlar , erkekler günü tamamlayarak EYT kapsam&#;nda emekli olabilecekler.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

EYT kısmi emeklilik şartları gelen yoğun talebin ardından yeniden gündemde! İlk EYT maaşlarının ödenmeye başlamasıyla tekrardan EYT kısmi emeklilik şartları tartışması da alevlendi. Yasadan primi tam doluramadığı için faydalanamayanlar adına farklı opisyonlar yer alıyor. İlerleyen günlerde emeklilik yaşının bilhassa kadınlarda çocuk sayısına göre yumuşatılması, esnafın emekliliği için önemli prim gün sayısının indirilmesi gibi yeni adımlar devreye girmiş olacak. İş Kanunu ve Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre EYT kapsamında olup da primi yetmeyenler kısmi emeklilik hakkından yararlanabilir. Kısmi emeklilikte 15 yıl ve günü dolduranlar daha fazla çalışmadan emekli olabilecek. Peki öncesi kısmi emeklilik şartları nelerdir, sonra günden emeklilik nasıl oluyor? İşte kısmi emeklilik hesaplama tablosu!

EYT KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI

Bunun için yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını buluyor. Aylık tutarı sigorta başlangıcının 'den önce ve sonra olmasına göre değişiyor. Kısmi emeklilik hakkı kazananlar için de kök aylıkları ne olursa olsun alacakları aylık lira olacak. Temmuz ayında yeni zamla birlikte kök maaşlar da artacak.

ÖNCESİ KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI 

Kısmi emeklilik, belli bir yaşa geldiği halde primini tamamlayamayan sigortalılara yaştan emeklilik hakkı tanınıyor. Yaş haddi işe başlama tarihi, çalışılan statüye göre değişiyor. Buna göre, 8 Eylül 'dan önce sigortalı olanlar 15 yıl, günü dolduğunda arası değişen yaşı doldurduğunda emekli olabilir. Bu tarihten sonra çalışmaya başlayanların günü tamamlaması gerekiyor

İlk defa çalışmaya Eylül Nisan arasında başlayan SSK'lılar 25 yıl sigortalılık prim günü doldurduğunda kadın 58 erkek de 60 yaşında emekli aylığı alabilir. Mayıs 'den sonra sigortalı olanların primini 1 Ocak 'ya kadar güne tamamlaması koşuluyla 63 yaşında emekli aylığına hak kazanabiliyor.

GÜNDEN KISMİ EMEKLİLİK ŞARTLARI

9 Eylül tarihinden önce işe başlangıç sigortası olan kadınlar; 15 yıl, prim günü ve 50 yaşını tamamlamak suretiyle emekli olabilir. gün prim ödeme sayısını 24 Mayıs Mayıs tarihleri arasında doldurduğu için 15 yıllık sigorta süresi ve yaş şartını 25 Mayıs tarihinden sonra yerine getireceği için kısmi olarak 58 yaşında emekliliğe hak kazanır.

Sigortalıların kısmi yaşlılık aylağına hak kazanacağı kademeli yaş haddi,( kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş, 15 yıl çalışma süresi prim gün sayısı) hangisi en son sağlandıysa bunun sağlandığı tarihe göre emeklilik hesabı yapılıyor.

İşsizlik Sigortası Kanunu'na göre 8 Eylül 'den önce işe başlayan kadınlarla 8 Eylül 'dan önce işe başlayan erkekler 15 yıl sigorta süresi, günü tamamlayarak emekli olabilir. Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre 23 Mayıs 'de 15 yılkı sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir.

Normal şartlarda emekli olup elde edilecek aylıktan yüzde daha düşük oluyor. En düşük emekli aylıkları lira yükseldiği için bağlanan aylık düşük de olsa bu tutarda bir gelir söz konusu olacak.

KISMİ EMEKLİLİK HESAPLAMA TABLOSU

Çalışmaya başladığı tarihten önce malul olanlar, engelliliği nedeniyle vergi indiriminden yararlananlar, çalışma gücü kaybı olanlar, maden işyerlerinin yer altı işlerinde çalışanlar, erken yaşlandığı tespit edilenler, özel olarak korunmakta ve bu sigortalıların daha kolay şartlarda emekli olabilmelerine imkân tanınıyor.

• Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak yeni aylık başlangıç tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşur.
• Sosyal güvenlik sistemine ödenen primler emekli olmaya, aylık bağlanmasına yeterli değilse yaşlılık toptan ödemesi ile primler iade alınabiliyor.
• Bu ödemeden yararlanabilmek için kadınların 58, erkeklerin de 60 yaşını doldurması gerekiyor.
• Örneğin 7 bin prim günüyle 60 yaşında emekli olacak bir erkek çalışanın sadece 2 bin prim günü varsa bunu geri alabilir.