Adli Bilimler Nedir?
Adli Bilimler, adli ve idari soruşturmalar sırasında elde edilen maddi delillerin incelenmesi ve değerlendirilmesi suretiyle, suç ve suçlunun saptanması ve kanıtlanmasında yürütülen teknik hizmetlere verilen bir addır1 ve adaletin tecellisi amacıyla yararlanılan tüm bilim dallarını2 kapsar.
Başta terör, insan kaçakçılığı, çocuk istismarı, siber suçlar, yasa dışı uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, rüşvet ve sahtecilik gelmek üzere her türlü suçun önlenmesi ve aydınlatılmasının başarısı, adli bilimler alanında çalışan nitelikli insan gücünün varlığına, uluslararası standart ve kalitede olay yeri incelemesine, ayrıca olay yerinden, mağdur, şüpheli ve tanık üzerinden toplanan delillerin çağdaş bilgi ve teknolojilerle analizine doğrudan bağlıdır. Öte yandan sınırların kaldırıldığı, suçlu ve suçun sınır tanımadığı günümüzde, teknolojik gelişmeler yasa dışı güçler tarafından da yakından izlendiğinden adli bilimler alanında çalışacak profesyonellerin, gelişmiş ülkelerden sadece bilgi ve teknoloji transferi ile yetinmeyip, ülkemizi dışa bağımlılıktan kurtaracak, patent almaya yönelik yeni araç-gereç, yöntem ve teknolojiler geliştirecek şekilde eğitilmeleri gerekir.
Adalet hizmetlerinde kalitenin yükseltilmesi amacıyla yürütülen delil toplama faaliyetleri ve delil incelemesi sadece teknik bir konu olmayıp, elde edilen sonuçların doğru şekilde değerlendirilmesi ve yorumunu da gerektirir. Ayrıca, bilirkişi raporlarında hata oranlarının da belirtilmesi, masum kişilerin hüküm giymemesi açısından da büyük önem taşır. Suç soruşturmalarında, elde edilen delillerin değerlendirilmesi suretiyle suçun kanıtlanması, gerçek suçluya ulaşılması ve bu işlerin zamanında yapılması, mağdur ve yakınları için olduğu kadar, suçlu açısından da bir insan hakkıdır.
Söz konusu deliller sadece kan, idrar, sperm, kemik gibi biyolojik kaynaklı olmayıp; yazılı ve basılı belgeler, mühür ve imzalar, uyuşturucu madde ve öncülleri, patlayıcı madde ve artıkları, parmak izi, avuç izi, ayak ve ayakkabı izi, ateşli silahlar ve atış artıkları, yangın ve patlama sonucu oluşan kalıntılar, kesici-delici-batıcı alet izleri, cam ve boya, bitki, toprak, lif, saç ve hayvansal kalıntılar, ses, konuşma ve görüntü kayıtları gibi büyük bir çeşitlilik arz eder. Bu nedenle sağlık, fen ve sosyal bilimlerin hemen tüm alanlarından yararlanılır.
Adli Bilimler Program İçeriği
Türkiye’de de bütün gelişmiş ülkelerde olduğu gibi özel ya da resmi kriminal laboratuvarlarda görev yapacak, bilimsel araştırmalar yürütecek, yeni yöntem ve gereçler geliştirecek, bunları uygulamaya geçirecek gençlerimizin, içeriği bu bilim alanına yönelik biçimde şekillendirilmiş lisans eğitimi hedeflemekteyiz. Özel ve resmi bilirkişilik kurumlarımız ve kriminal laboratuvarlarımızın Avrupa ve dünyada tanınan, güvenilen, diğer ülkelere bu alanda teknoloji ihraç eden, öncülük yapan organizasyonlara dönüşmesi buna bağlıdır.
Ülkemizin her köşesinde olay yeri incelemesinin aynı kalitede yapılamadığı, ayrıca kriminal laboratuvar bulunmayışı nedeniyle delillerin posta ya da kurye ile gönderilmek zorunda olduğu bilinen bir gerçektir.
Delillerin bir yerden diğerine transferi analizlerin sağlıklı sonuç vermeyişinin, laboratuvarlar arasındaki farklılıkların bir diğer nedenidir. Başta biyolojik deliller gelmek üzere, tüm delillerin toplandığı yerde ya da çok yakınında analizlenmesi gerekir. O kadar ki, gelişmiş ülkeler, delillerin laboratuvara götürülmediği, daha olay yerinde incelenebileceği araç ve gereçlerden yararlanmaya çalışmaktadır.
Adli Bilimler alanında lisans eğitimi, disiplinler arası düşünmesini bilen, güçlü ve güvenilir bilimsel temele sahip, sağlam bir laboratuvar deneyimi bulunan kişiler yetiştirerek, bilirkişiliği çağın ilerisine taşıyacak, bu alanda yeni ürün ve teknolojiler geliştirecek mezunlar verecektir.
Problem çözme ve analitik düşünme becerilerini geliştiren, eğitim müfredatı ağırlıklı olarak doğa bilimlerinden oluşan, bilgisayar yazılımlarını uygulama ve geliştirme becerisi bulunan, bilimsel yazı yazma, topluluk önünde konuşma, laboratuvar uygulamalarında etik ve kalite güvencesi konularında eğitilmiş mezunlar sayesinde uyuşturucu analizinden, saç, lif, boya, cam, patlayıcı ve yangın artıkları ve DNA analizlerine, ateşli silahlar, parmak izleri, ayakkabı ve lastik izlerinin incelenmesinden, belge inceleme ve olay yeri incelemeye kadar geniş bir yelpazede, adaletin tecellisinde vaz geçilmez olan alanlardaki kalite güvencemiz artacak, toplumun adalete inancı yükselecektir.
Adli Bilimler bölümü Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan sınavdan elde edilen puan ile tercih edilir. Eğitim süresi 8 yarıyıl, öğrenim dili Türkçe’dir. Programı bitirenlere "Bachelor of Science in Forensic Science (B.S.F.S. )","Adli Bilimci" ünvanı verilir. Program tamamlandıktan sonra lisansüstü eğitime devam edilebilir.
Üniversite bünyesinde çeşitli burs imkanları bulunmaktadır. funduszeue.info
Adli Bilim Mezunları İş Olanakları
Adli Bilimler Lisans Programı mezunları;
İçişleri Bakanlığında,
Emniyet Genel Müdürlüğü'ne ve/veya merkeze bağlı kriminal polis laboratuvarı müdürlüklerinde,
Kriminal Araştırma ve Teknik İncelemeler Eğitim Şube Müdürlüğü'nde
Araştırma Geliştirme Şube Müdürlüğü'nde,
Güven Timleri Şube Müdürlüğü Madde Kullanımı ile Mücadele Büro Amirliğinde,
Olay Yeri İnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü'nde,
Narkotik Şube Müdürlüğü'nde,
İnterpol Şube Müdürlüğü’nde,
Jandarma Genel Komutanlığı’nın Kriminal Daire Başkanlığı ve Bölge Kriminal Laboratuvar Amirliklerinde,
Adalet Bakanlığında,
Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Merkez Teşkilatı Fizik, Biyoloji, Kimya, Morg, Trafik İhtisas Dairelerinde, Taşra Teşkilatı Adli Tıp Grup Başkanlıkları ve şube müdürlüklerinde kurulu Biyoloji ve Kimya Dairelerinde,
Savcılık ve mahkemelerce olay yeri inceleme, balistik, toksikoloji, belge ve el yazılarının incelenmesi, DNA analizleri, nesep tayini, yanıcı-parlayıcı- patlayıcı madde ve atıkları, ateşli silah ve atıkları, adli entomoloji, adli botanik, adli biyolog, kan lekesi pattern (örüntü) analisti, adli fizik, adli kimya bilirkişisi olarak
Sağlık Bakanlığına bağlı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Tüketici Güvenliği ve Halk Sağlığı laboratuvarlarında,
Gümrük ve Ticaret Bakanlığında,
Kriminal laboratuvarlarda kullanılan araç – gereç – kit imal/ithal eden resmi ve özel kuruluşlarda
Tarım ve Orman Bakanlığında,
Üniversitelerimiz tıp fakülteleri adli tıp anabilim dalları ile adli bilimler konusunda bilirkişilik görevi üstlenen fakültelerin adli bilimlerle ilgili araştırma ve uygulama laboratuvarı, merkez ve ilgili anabilim dallarında,
TÜBİTAK, TÜBİTAK-BİLGEM (İleri Genom ve Biyoenformatik Araştırmaları Laboratuvarı) ceza ve hukuk davalarında toplanan delilleri inceleyen özel bilirkişilik laboratuvarlarında kriminalistik uzmanı olarak,
Yerel yönetimlerde,
Sivil Toplum Kuruluşlarında,
Noterliklerde,
Kalite Kontrol Laboratuvarlarında,
Danışmanlık şirketlerinde,
Sigorta şirketlerinde adli bilimlerle ilgili eksper olarak,
Banka genel müdürlükleri siber suçlar,
Bilişim teknolojileri alanında,
Baroya bağlı serbest çalışan avukatların yanında,
uzman olarak, "Adli Bilimci" unvanı ile çalışabilecektir.
Adli Bilimler bölüm mezunlarının yüne Üsküdar Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsünün Adli bilimler, Ceza Adaleti ve Biyogüvenlik Anabilim dallarından birinde lisanüstü eğitim ile kariyerlerine devam etme olanağı bulunmaktadır.
1Adli Bilimler – forensic sciences – forensische Wissenschaften – sciences forensique – criminalistique
2Kimya, Fizik, Biyoloji, Matematik, İstatistik, Mühendislik ile Sağlık temel alanına giren tüm bilim dalları, Coğrafya, Dilbilim, Psikoloji v.b.