Siyah Sümük

Halk arasında sümük diye tabir edilen, burundaki mukus tabakasının birçok işlevi bulunuyor. Uzmanlara göre normalin dışında bir renk tonu, özellikle de uzun süreli olduğunda çeşitli hastalıkların habercisi olabiliyor. Medipol Çamlıca Üniversite Hastanesi / Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Doç. Dr. Muhammet Fatih Topuz mukus renklerine dair merak edilenleri anlattı.

Açık renkli mukus neden olur, bu ne anlama gelir?

Berrak olduğunda hafif açık renkli mukus normaldir. Su, tuz, antikorlar ve diğer bağışıklık sistemi hücrelerini içerir. Mukus solunum yollarında üretilir ve çoğu boğazın arkasından yutulur.

Beyaz mukus neden olur, bu ne anlama gelir?

Burun tıkanıklığını gösteren beyaz mukus, burun kanallarındaki dokuların şişerek, iltihaplanmaya neden olur. Oluşan tıkanıklık ve mukus hava yollarından akışını yavaşlatır. Bu durum söz konusu olduğunda, mukus daha kalın ve bulutlu veya beyaz olur.

Sarı mukus neden olur, ne demektir?

Sarı mukus, solunum yollarında bulunan bakterilere karşı bağışıklık hücrelerinin verdiği cevaba bağlı oluşmaktadır. Enfeksiyonun erken dönemlerinde görülmektedir. Yine solunum yolu ile alınan zararlı gazlara bağlı oluşan tahrişlerde de oluşmaktadır.

Yeşil mukus neden olur, bu ne anlama gelir?

Yeşil mukus solunum yollarında oluşan iltihaplanma sonucu görülmektedir. Bağışıklık sistemi birleşenlerinden beyaz kan hücreleri ve proteinler ile birlikte diğer hücreler ve bakterilere bağlı mukus yeşil renge dönmektedir. Özellikle akciğer absesi, zatürre, akut/kronik bronşit gibi akciğer hastalıklarında oluşmaktadır.

Pembe veya Kırmızı mukusun nedeni, ne anlama geliyor?

Kırmızı mukus, solunum yollarında oluşan bir kanamaya bağlı oluşmaktadır. Bunun başta solunum yolu enfeksiyonu ve akciğer kanseri olmak üzere birçok nedeni olabilir. Bu nedenle mukusta kan bulunması ciddi bir tıbbı sorunun ön habercisi olabilir.

Kahverengi mukus neden olur, ne anlama gelir?

Kahverengi mukus kırmızı mukusun aksine daha önceden olmuş bir kanamanın sonradan ortaya çıkmasına bağlı oluşur

Siyah mukus neden olur, ne anlama gelir?

Siyah mukus hava yollarında görülen mantar enfeksiyonların ön habercisi olabilir. Özellikle bağışıklık sistemi zayıflamış kemoterapi tedavisi alan, kontrolsüz diyabeti bulunan veya tedavi almayan kanser hastalarında görülür. Yüzde ağrı, ateş, titreme ve öksürük şikayetlerinin de eşlik edebildiği durumlarda mutlaka sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.

Halk arasında "sümük" diye tabir edilen, burundaki mukus tabakasının birçok işlevi var. Örneğin bu tabakanın rengi, bireylerin vücudunda neler olup bittiğine dair çok önemli bilgiler veriyor.

Uzmanlara göre normalin dışında bir renk tonu, özellikle de uzun süreli olduğunda çeşitli hastalıkların habercisi olabilir.

Sümük rengi, herhangi bir hastalığın teşhisi için tek başına yeterli değil. Ancak bireylerin derhal bir doktora başvurması gerektiğini gösterebileceği için dikkate değer bir konu.

Science Alert'ün aktardığına göre, normal olan berrak mukus tabakası, koruyucu proteinler ve suyla karışık tuzları içeriyor.

Bu tabaka, susuz kalmaya ve bakterilerle virüsler gibi yabancı cisimlerin vücuda girişine karşı nemlendirici bir bariyer görevi görerek solunum yollarını nemli ve temiz tutuyor.

Solunan her şey bu mukusa yapışabiliyor. Burundaki küçük kıllar, mukusu boğazdan mideye doğru itiyor ve burada tüm kötü mikroplar mide asidi tarafından eritiliyor.

Ancak mukus sadece burunda yer almıyor. Bu jel, vücudun nemli olması gereken her yüzeyini, aynı zamanda akciğerleri, sinüsleri, ağzı, mideyi, bağırsakları ve hatta gözleri kaplıyor.

Mukusun şeffaf olması endişelenecek bir şey olmadığı anlamına geliyor. Ancak miktarı çok artarsa alerji, soğuk algınlığı veya grip başlangıcı olduğuna işaret edebilir.

Mukusun diğer renkleri ve anlamları ise şu şekilde:

Beyaz mukus: Birçok farklı anlamı olabilir. Ancak çoğu zaman, solunum yollarının tahriş olduğu, şiştiği, mukus akışını kısıtladığı ve kurumasına neden olduğu anlamına geliyor.

Aynı zamanda burun enfeksiyonu, alerji veya susuz kalmaktan da kaynaklanabilir.

Zira bağışıklık hücreleri burnu tahriş eden faktörle mücadele ederken, mukusa bulanık bu dokuyu veren molekülleri serbest bırakıyor.

Yaygın bir mit olmasına rağmen, araştırmalar süt tüketiminin mukusu daha bulanık hale getirmediğini gösteriyor.

Sarı mukus: Muhtemelen vücudun bir enfeksiyonla mücadele ettiği anlamına geliyor.

Bir enfeksiyon durumunda bağışıklık sisteminin beyaz kan hücreleri, ister bakteri ister virüs olsun, mikrobiyal istilacıyı onu yok etmek için bölgeye hücum ediyor. İşlerini tamamlayıp ölen beyaz hücreler mukusla birlikte vücuttan atılıyor ve bu süreçte onu sarıya boyayabiliyor.

Öte yandan, sarı mukus, antibiyotiğe ihtiyaç olduğu anlamına gelmez. Çünkü vücut her zaman enfeksiyonlarla karşı karşıya kalır ve onlarla mücadelede çok iyidir.

Yeşil mukus: Aslında bu da bir enfeksiyonun habercisi. Zira mukus ayrıca büyük miktarda ölü beyaz kan hücresi birikmesinden dolayı yeşile dönüyor.

Bu renk birkaç hafta veya daha uzun süre devam ediyorsa, özellikle ateş veya mide bulantısı varsa doktora başvurulmalı.

Pembe veya kırmızı mukus: Burunda kan olduğu anlamına geliyor.

Bu durum, alerji, enfeksiyon ve hünkürme veya sürtünmegibi birçok faktörden kaynalanabilir. Yüzüstü düşmek gibi fiziksel travmalar da sümüğü kırmızıya çevirebilir.

Aynı zamanda havanın çok kuru olduğuna da işaret edebilir.

Kahverengi mukus: Bu da kanın kuruduğu veya bireylerin kirli ortamlarda vakit geçirdiği anlamına geliyor.

Nazal astardaki kan kuruduğunda mukusa karışıp onu kahverengiye çevirebiliyor.

Ancak kahverengi mukus her zaman kandan kaynaklanmayabilir. Kir, toz, sigara dumanı, enfiye veya baharatlar da bu renk değişikliğinin nedenlerinden.

Öte yandan öksürürken kahverengi balgam geliyorsa, bir doktora görünmek gerek. Çünkü bu, bronşit belirtisi olabilir.

Siyah mukus: Genellikle sigara içenlerde görülüyor.

Özellikle akciğer hastalığı olanlarda ve çok sigara içenlerde gözlemlenebiliyor.

Sigara veya esrar kullanımından sonra ortaya çıkabildiği gibi kir ve tozun solunmasından da kaynaklanabilir.

Bağışıklık sistemi zayıflamışsa, ciddi bir mantar enfeksiyonuna da işaret edebilir.

Buna eşlik eden başka belirtiler varsa doktora görünmek önemli.

Independent Türkçe, Science Alert, Business Insider

Derleyen: Çağla Üren