Kuruntulu Olmak Ne Demek

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU (KURUNTU HASTALIĞI)

Süregen ve dirençli kaygı, yaygın anksiyete bozukluğunun en temel özelliğidir.

Yaygın anksiyete bozukluğu, kişinin nedeni belirsiz bir endişe içinde olması ve olumsuz olayların gerçekleşeceği ile ilgili beklentisinin süreklilik göstermesidir. Yaygın anksiyete bozukluğunda kaygının belli bir nedeni yoktur ve kişi abartılı bir endişe hali içindedir. Yaygın anksiyete bozukluğuna sahip kişilerin gün boyunca süren ve denetlenemez endişeleri, genellikle sağlık, aile, para ile ilgilidir.

Ekonomik durum, muhtemel iş yükümlülükleri, sağlık sorunları, çocukların yaşayabileceği olaylar, ev işleri, onarımlar, randevulara yetişememe gibi günlük konularla ilgili olarak aşırı ölçüsüz bir endişe görülmektedir. Bu kişiler çoğu zaman yaşadıkları gerginlik ve endişenin abartılı olduğunun farkındadırlar. Fakat kendilerini sakinleştirip kontrol altına almak konusunda başarılı olamazlar. Bazen de mevcut kaygının aşırı ve yersiz olduğunu kabul etmezler. Genellikle yaygın anksiyete bozukluğuna sahip bireyler, çevreleri tarafından “aşırı evhamlı” olarak tanımlanırlar. Çoğu zaman da aşırı evhamlı olma hali bir karakter özelliği şeklinde görülüp bu durumun aslında ruhsal bir bozukluk; yaygın kaygı bozukluğu olabileceği gözden kaçırılmaktadır. Bu durumda kişi ve yakınları bir yardım almak yerine bu durumu normalize ederler bu da yaşam kalitelerinin düşmesine neden olur.

Kişide bu anksiyete bozukluğunun söz konusu olmasının sadece kişinin kendisi için değil, eşi ve aile fertleri için de çok olumsuz etkileri vardır. Bu rahatsızlığı olan kişilerin korku şikayetlerinden dolayı evde ve işteki işlevleri sağlıklı kişilerinkinden daha kötüdür. Bu hastalık yüzünden ilişkiler içinde gerginlikler yaşandığı sıkça görülmektedir.

Kaygı Nedir?

 Kötü bir şey olacakmış hissinin yaşandığı, gerginlik duygusudur.

Kaygının Patolojik Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Korku, kaygı, stres ve gerginlik herkesin yaşadığı duygulardır. Korkmak tehlike tehdidine karşı normal bir tepkidir. Gerçek olabilecek tehlikede korkunun bizi uyarma ve koruma işlevi vardır. Kaygının denetlenemez olması ve işlevselliği bozması olağan kaygı ve patolojik kaygı ayırımı için önemlidir.

Patolojik kaygı denetlenebilir değildir ve günlük işlevselliği bozacak, günlük rutini etkileyecek düzeylerdedir.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Nedir?

Yaygın anksiyete bozukluğu olan insanlar kendilerini provoke edebilecek çok az şey varken, hatta hiçbir şey yokken bile  yüksek kaygı ve gerilim içerisinde geçirirler. Felaket beklentileri vardır. Sağlık, para, ailevi problemler ve işlerindeki zorluklarla  ilgili kaygıları beklenenden daha yüksek, olması gerekenden  daha uzun süren ve işlevselliği etkileyecek düzeydedir.

Yaygın anksiyete bozukluğu tanısı, en az 6 aydır, günlük endişelerin sürekli mevcut olması ve bunların hayatı engelleyecek düzeye gelmesiyle konulur. Yaygın anksiyete bozukluğu olan insanlar çoğunlukla endişelerinin durumla uygunsuz, duruma göre  çok daha abartılı olduğunun farkında olsalar da bu farkındalık kaygılarını kontrol etmelerini sağlamaz.

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Sıklığı Nedir?

Yaygın anksiyete bozukluğunun sıklığı yaklaşık %'dır. Yaşlılıkla beraber görülme sıklığı artar. Kadınlarda erkelere oranla 2 kat daha sık görülmektedir.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu Diğer Hangi Psikiyatrik Rahatsızlıklarla Beraber Görülür?

Depresyon, sosyal fobi, özgül föbiler yaygın anksiyete bozukluğu yaygın anksiyete bozukluğuyla en sık beraber görülen rahatsızlıklardır.

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?

• Belirgin bir nedeni olmayan korku ve endişe,
• Endişeyi çoğaltabilecek durumlardan kaçınmak, endişe yaratacak durumları ertelemek,
• Sorun çözmede ve konsantrasyonda güçlük,
• Bedensel bir hastalık varmışçasına kendisini göstereren aşırı uyarılma belirtileri, örneğin: yorgunluk, halsizlik, baş ağrıları

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?

Yaygın anksiyete bozukluğunun kesin sebebi anlaşılamamış olmakla birlikte çeşitli görüşler vardır.

• Genetik: yapılan aile ve ikiz çalışmaları yaygın anksiyete bozukluğunun ailevi geçişi olabileceğini göstermektedir.
• Çevresel Etmenler: travma ve sevilen birinin kaybı, boşanma, iş,okul değiştirmek gibi stresli yaşam olaylarının yaygın anksiyete bozukluğunun sebepleri arasında olabileceği düşünülmektedir.
• Psikanalitik görüş: Diğer anksiyete bozukluklarında olduğu gibi yaygın anksiyete bozukluğunda da anksiyete id, ego, süperego kaynaklı bir iç çatışmanın ürünüdür.
• Bilişsel görüş: Bu görüşe göre yaygın anksiyete bozukluğuna sahip kişilerde belirsizliğe dayanamama mevcuttur. Ayrıca mevcut anksiyeteyi kişinin "başa çıkma yöntemi" olarak kullandığı da düşünülmektedir.
• Nörotansmitterler: Beyinde özellikle serotonin ve serotonin taşıyıcılarında sorun olabileceği üzerinde durulmaktadır.

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Güncel Tanı Kriterleri Nelerdir?

DSM-5’e göre yaygın anksiyete bozukluğu tanı kriterleri şunlardır;

• En az altı aylık bir sürenin çoğu gününde bir takım olaylar ya da etkinliklerle (işte ya da okulda başarı gösterebilme gibi) ilgili olarak, aşırı bir kaygı ve kuruntu (kaygılı beklenti) vardır.
• Kişi, kuruntularını denetim altına almakta güçlük çeker.
• Bu kaygı ve kuruntuya aşağıdaki altı belirtiden üçü (ya da daha çoğu) eşlik eder. (en azından kimi belirtiler son altı ayın çoğu gününde bulunmuştur) : 

                1. Dinginleşememe (huzursuzluk) ya da gergin ya da sürekli diken üzerinde olma. 
                2. Kolay yorulma. 
                3. Odaklanmada güçlük çekme ya da zihin boşalması. 
                4. Kolay kızma. 
                5. Kas gerginliği. 
                6. Uyku bozukluğu (uykuya dalmakta ya da uykuyu sürdürmekte güçlük çekme ya da dinlendirmeyen,                       doyurucu olmayan bir uyku uyuma).

• Kaygı, kuruntu ya da bedensel belirtiler, klinik açıdan belirgin bir sıkıntıya ya da toplumsal, işle ilgili alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında işlevsellikte düşmeye neden olur.
• Bu bozukluk, bir maddenin (örn. kötüye kullanılabilen bir madde bir ilaç) ya da başka bir sağlık durumunun (örn. hipertiroidi) fizyoloji ile ilgili etkilerine bağlanamaz.
• Bu bozukluk başka bir ruhsal bozuklukla daha iyi açıklanamaz.

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Tedavisi Nedir?

YAB'nun tedavisinde ilaç tedavisi, davranışçı ve bilişsel psikoterapiler, gevşeme eğitimi gibi tedavi yöntemlerinin yararlı olduğu kabul edilmektedir. Psikoterapiyle endişeyle başa çıkma becerileri kazandırmak ve olumsuz düşünceleri değiştirmek hedeflenirken, medikal tedaviyle de kaygı düzeyinin azaltılması hedeflenmektedir.

YAB tedavisinde antidepresan ve anksiyolitik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar depresyonun ve başka anksiyete bozukluklarının tedavisinde de kullanılır. YAB’da etkin oldukları iyi bilinmektedir. Tedavinin amacı kaygı ve gerginliğin hızla tedavi edilmesidir. Tedavide kullanılan ilaçların ciddi yan etkileri ve bağımlılık riskleri yoktur. Tedavi gören YAB’lı hastaların çoğunluğu tedaviden yarar görür.

Hangi tür tedavinin size uygun olabileceğine doktorunuzla birlikte karar vermek yerinde olacaktır. Bir kişi için uygun olan bir tedavi, diğeri için uygun olmayabilir.

Sinemada Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Kaynaklar

1. Kaplan & Sadock’s comprehensive textbook of psychiatry
2. 1. Öztürk MO: () Ruh sağlığı ve Bozuklukları. 7ci basım Hek. funduszeue.info Ankara 
3. funduszeue.info?menu=18
4. DSM V

Yaygın Kaygı Bozukluğu Yaygın kaygı bozukluğu psikiyatride yaygın anksiyete bozukluğu olarak da bilinir. Klinik tabloya kaygı ve kuruntu hakimdir.

En az 6 ay süreyle, her gün, bir çok olay için aşırı endişeli beklentiler duyuyor, denetlemekte zorlanıyorsanız kuruntu hastalığı yaşıyorsunuz. Sürekli endişe sonucu kolay yorulma, düşüncelerini toparlayamama, kas gerginliği, huzursuzluk ve uykusuzluk yaşıyor olabilirsiniz. Bu rahatsızlığı yaşayan kişiler çoğu kişi için sıradan olan yaşam olayları hakkında üzüntülü ve endişeli olmaktan kendilerini alamazlar. Ağız kuruluğu, yutma güçlüğü, boğazda bir yumru hissi, terleme, bulantı, ishal, sık idrara gitme ve depresyon belirtileri sık görülür.

Korktuğumuzda kaygı duyar veya tasalanırız. Gelecekte ortaya çıkabilecek sorunlar için kaygı duyar ve tasalanırız. Korku, kaygı ve tasalanma, olağan yaşantılar olarak iyi ya da kötü olarak tanımlanamazlar. Ancak korktuğumuz olaylar her zaman gerçekçi olmayabilir. Hatalı anlamlandırma ile kaygı duyulabilir. Birden, beklenmedik bir biçimde arkanızdan gelen birinden aşırı ürktüğünüz ve çığlık attığınız olmuştur. Kaygı duyma ve tasalanma da benzer bir biçimde ortaya çıkabilir. Yararlı olmayan, işlevsel olmayan tasalanma sürekli bir sorun olmaya başlarsa kişinin "yaygın kaygı bozukluğu" olduğundan söz edilebilir. Kişi çok sık kaygı duyar ve olur olmadık şeyler için tasalanır. Amaç, duyulan kaygı ve tasalanmayı tümüyle ortadan kaldırmak değil, yararlı olmayan, kişinin yaşamını zorlaştıran tasalanmayı azaltmaktır.

Tasalanma sürecini başlatan ya da tetikleyen her şey olabilir. Saate bakarsınız, birden işe yetişemeyeceğiniz ya da bir işinizi yetiştiremeyeceğiniz korkusuna kapılabilirsiniz. Ani yüksek bir ses kafanızda, bir insana çarpıldığı ve çarpanın kaçtığı imgesini hayal ettirebilir. Tetiklenme olunca , zihin, göreceğiniz zararla ilgili düşünceler üretir. Bu durumda odaklanmakta, düşünmekte güçlük çekebilirsiniz. Kaslar gerginleşebilir, huzursuzluk, çarpıntı, titremeler, seğirmeler, sarsıntılar, ağız kuruması, ellerde ve vücutta terleme olabilir. Vücut savaşma, kaçma ya da donakalma reaksiyonu gösterebilir.

Yaygın Kaygı Bozukluğu Tedavisi:

Zihinde oluşan düşüncelerin yarar mı, zarar mı verdiği açığa çıkarılır. Korkulan durumların ortaya çıkma olasılığını araştırılarak, başa çıkma becerileri geliştirmesine yönelik çalışılır. Uzun süreli bir rahatlama için, bu sıkıntıya katlanabileceğini öğrenmek ve sıkıntının kendi başına azalıp gittiğini görüp öğrenmek gerekir. Bu yönteme "tasalanmayla karşı karşıya gelme" yöntemi adı verilir. Bu yöntem, tetikleyen düşünceler ve imgelerle sürecin geri kalanı arasındaki ilişkiyi keser.

Tasalanma sürecinde vücudunuzdaki duyumlarla başa çıkabilmek için gevşeme alıştırmalarının yapılması gerekir.

Yaşayarak karşı karşıya gelme, kaçınma davranışlarını durdurmaya yardımcı olacaktır.

Tasarlanmış tasalanma zamanı ile, nerede ve ne zaman tasalanacağınıza ilişkin kendinize izin vererek, tasalanılmayan zamanlar artırılır. Ne gördüğünüz, kokular aldığınız, duyduğunuz, neye dokunduğunuz, neyi tattığınıza dikka ederek zihninize, orada ve o anda olana odaklanmayı öğretebilirsiniz. Böyle bir odaklanma, tasalanmaktan kurtulma becerilerinizi artırarak ve hoş olmayan bedensel duyumlar kendiliğinden ortadan kalkana kadar onlarla yaşamayı öğrenmenizi sağlar. Tasalanma sürecinesebep olan imge, düşünceler ve inanç düzeyinde olabilen yerleşik düşüncelerin ayrımına varmak gerekir. Tasalanma çizelgesiyle tasalanma döneminin günü ve zamanı belirtilir. Duyulan kaygının en yüksek derecesi "hafif, orta derecede, ağır ve aşırı derecede" olarak belirtilir. Tasalanmayı neyin başlattığı yazılır. Tasalanma tetikleyicilerinin içsel mi, dış etkilerden mi kaynaklandığı belirtilir.

İnsanlar, genellikle bir olay hakkındaki algılarını, olayın gerçekliği gibi yaşarlar. Gerçeklerle, bunların yorumlarını yan yana koyma yöntemi, kişinin, somut gerçeklerle, yerleşik düşünceler arasındaki ayrımı ayırt edebilme becerisini artırmayı amaçlar. Tehlikenin abartılması ve güvenlikte olma derecesinin küçümsenmesi, bilişsel çarpıtmalarla kendini gösterebilir. Tasalanmanın derin anlamlarına ulaşabilmek için, önce duyulan tasaların bir dökümünün yapılması gerekir. Her bir konu için gerçekleşecek olsa ne olur? Bu ne anlama gelir? sorularına bakılır. Olabileceğin en kötüsü dile getirilince bilişsel çarpıtmalar ortaya konur. Bu durumlarla baş etmek için bir takım beceriler gerekiyorsa bu becerileri kazanmak için çalışılır. Bilişsel çarpıtmaları tanıyabildikten ve bu çarpıtmaların üzerine gidebiliyor olduktan sonraki adım ;yeni bakış açıları getirmektir. Kimi zaman da yeni bir bakış açısı getirmek kolay olmayabilir.

Tasayla karşı karşıya gelme, belirli birtakım imgelere eşlik eden duygusal sıkıntıdan kaçmak, buna karşı direnmek ya da bununla savaşmak yerine bunu kabul etmeyi öğrenmeyi içerir. Tasayla karşı karşıya gelmenin en son amacı, imgeleri yalnızca imgeler olarak görmek ve iyilik durumumuz için gerçekte korkutan durumlar olmadığını algılamaktır.

Yaygın kaygı bozukluğu olan birçok kişi tasalanmanın gerekli olduğunu düşünür. Dolayısıyla onlar için yalnızca tasalanmayı bırakmak neredeyse olanaksızdır. Tasarlanmış tasalanma zamanı yönteminde amaç tasalanmayı bırakmak değil, bunu daha sonraki bir zamana ertelemektir. Sonuç olarak kişi için bunu yapmak, doğrudan tasalanmayı bırakmaktan ya da bunun üzerine gitmekten daha kolay olur.

Yaygın kaygı bozukluğunun davranışsal tedavisinde iki amaç vardır. Birincisi, hoşa gidecek etkinliklere daha çok katılmayı sağlamak, ikincisi, aşırı ya da gereksiz baş etme davranışlarını azaltmaktır. Davranışsal yanıtı önleme ve yaşayarak karşı karşıya gelme yöntemleri, davranışsal baş etme yanıtlarıyla, kaygının fizyolojik yanıtlar çıkarması arasındaki ilişkiyi zayıflatır. Kişinin duyduğu korku karşısında eylemsizliğinden ya da aşırı tepki göstermesinden kaynaklanan kaygısına dayanmasını kapsar . Yaygın kaygı bozukluğuna eşlik eden bedensel uyarılmada artış bir çok fizyolojik sistemi etkiler. Bunlar arasında sinir sistemi, kalp-damar sistemi, solunum sistemi ve mide-bağırsak sistemi vardır. Bu yüksek uyarılmışlık durumuna her an tetikte olma durumu eşlik eder.

Yaygın kaygı bozukluğu tedavisinde uyguladığımız ardışık kas gevşetmesi 15 değişik kasın gevşetildiği bir alıştırmadır. Bu alıştırmalarla, kas gerginliğinin yanı sıra kalp ve solunum hızları da düşürülebilir. Bu alıştırmanın yapılabileceği en iyi ortam, sessiz, az aydınlatılmış bir ortamdır. Başlangıçta, yarı yatar bir durumda, gözler kapalı olarak ve gevşendiğinde bütün vücudun destekleneceği bir koltukta uygulanmalıdır. Ardışık kas gevşetmesi becerisi kazanabilmek için en iyisi günde iki kez uygulama yapmaktır.

Anksiyete :

Sürekli gerginim, gevşeyemiyorum. Sanki her an bir şey olacak, sevdiklerimin başına bir şey gelecek gibi. Hep endişeliyim. Ailem, arkadaşlarım yapma, bak tasalanacak bir şey yok diyor ama içime söz geçiremiyorum. Sanki her an bir şeyler oluverecek gibi. Telefon çalsa, kapı çalsa irkiliyorum. Sık sık tüylerim diken diken oluyor. Sürekli bir huzursuzluk var içimde, nedenini anlamıyorum. Vücudumu boyuna kasıyorum, dişlerimi sıkıyorum farkında olmadan. Sonra bir bakıyorum, sanki kilolarca yük taşımış gibi ağrımış vücudum. Yaptığım işe dikkatimi veremiyorum, sık sık hata yapmaya başladım. Uykuya bir türlü dalamıyorum' diyorsanız kuruntu hastalığı, anksiyete bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz. Anksiyete bozuklukları birtakım bilinç dışı çatışmaların sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Ayrıca bünyeniz bu rahatsızlığa yatkın olabilir. Anksiyeteye sebep olabilecek çay, kahve,kola, alkol alımı ya da bazı ilaçların kullanımı bu durumu tetiklemiş olabilir. Hormonal bir değişiklik, tiroid bezlerinin çalışmasındaki bozulma ya da anemi gibi bazı organik sorunlar yaşıyor olabilirsiniz. Bastırdığınız bazı sorunlar farkına varmadığınız halde iç dünyanızda şiddetli çatışmalara yol açıyor olabilir. Öncelikle davranışsal gevşeme çalışmaları ve nefes egzersizleri, sonra altta yatan sebebe odaklanarak uygun psikoterapi desteği vermek gerekir. Yine şiddetli sıkıntıların olduğu dönemde ilaç tedavisi eklenmesi gerekebilir. İlaç tedavileri tek başına deil, psikoterapi desteğiyle birlikte yapılmalıdır. Psikoterapiyle alt yapıdaki sorunlar ortadan kaldırılmaya başlanınca ilaç tedavisi kesilir. Aksi durumlarda uzun ilaç tedavisi ihtiyacı ilacın bağımlılık yapması değil, ihtiyaç halinin devam etmesinden kaynaklanıfunduszeue.infoılan ilaçlardan bağımlılık yan etkisi riski olanlar zaten bağımlılık yapmayacak şekilde ve dozda verilir. Antidepresan ilaçları ise kesinlikle bağımlılık yan etkisi yoktur.

Antalya Psikiyatri Merkezi, Psikoterapi ve Psikiyatri Antalya.

Psikiyatri Uzmanı Emine Filiz Uluhan.

Kuruntulu kelimesi ne anlama geliyor? Türk Dili, tarih boyunca ilişki kurduğu medeniyetlerin (ülkelerin) dillerinden kelimeleri kendi bünyesine katmış ve bu sayede çok zengin bir dil oluşturmuştur. Hal böyle olunca, Türkçe ’de gündelik hayatta karşımıza çıkan bazı sözcüklerin anlamına bilemeyebiliyor, ilginç bulabiliyoruz. Son zamanlarda anlamı merak edilen kelimelerden olan kuruntulu ne demek? TDK’ye göre kuruntulu sözcüğü ne anlama geliyor? Kuruntulu kelimesinin kökeni ne kuruntulu kelimesinin kaç anlamı var, TDK'ye göre anlamı nedir?

KURUNTULU KELİMESİ NE DEMEK? KURUNTULU KELİMESİ TDK ANLAMI

Kuruntulu kelimesi dilimizde sıklıkla karşımıza çıkan sözcükler arasındadır. TDK’ye göre kuruntulu kelimesi ise şu anlama gelmektedir:

- Kuruntusu olan (kimse), evhamlı, vesveseli, mütevehhim

KURUNTULU KELİMESİ CÜMLE İÇERİSİNDE KULLANIMI

- Karısı, Tevfik'ten daha kuruntulu, hırçınlıktan kurumuş bir kadın.