Çocuklarda Göz Kararması

Beyindeki dokuların anormal şekilde büyümesinden kaynaklanan beyin tümörleri, çocuklarda baş ağrısı, sabah kusmaları ve görme bozuklukları ile kendini gösterebiliyor. Çocukluk çağı kanserleri arasında ikinci sırada yer alan bu tümörler tedavi edilmediği takdirde çocuklarda kalıcı hasarlara ve hayati tehlikeye neden olabiliyor. Memorial Hizmet Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü Uzmanları, çocuklarda beyin tümörlerinin tedavisi hakkında bilgi verdi.

Erken teşhis çok önemli

Beyin tümörleri nadir gibi gözükse de, çocukluk çağının lösemiden sonra en sık görülen tümörleridir. Neden oluştuğu tam olarak bilinmeyen beyin tümörlerinin; çevre kirliliği, genetik faktörler, dengesiz beslenme gibi sebeplerle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Çocuklarda görülen beyin tümörlerinin belirtileri erişkinlerden farklılık göstermektedir. Erişkinlerde daha çok şiddetli baş ağrısı şeklinde belirti veren beyin tümörleri çocuklarda ise daha çok görme ve gelişme bozukluğu ile ortaya çıkmaktadır.

Geçici görme kaybı, baş ağrısı ve işitme kaybına dikkat!

Beynin % `i görme yolları ve görme ile ilgili yüksek merkezlere ayrılmıştır. Bir cismin görülebilmesi, görüntünün önce gözde daha sonra beynin arka kısımlarındaki görme merkezinde algılanması ile mümkündür. Bu görme yollarında bir sorun olduğu zaman belirtiler ani veya ilerleyen görme kaybı şeklinde ortaya çıkabilmektedir.Göz hareketlerini ilgilendiren hastalıklarda ise başlıca belirti çift görmedir ve sorun göz kaslarını, sinirlerini veya beyindeki kontrol merkezlerini ilgilendirebilmektedir. Geçici görme kaybı veya çift görme, hayal görme, göz kapağında düşüklük, göz bebeklerinin büyüklüklerinde farklılık gibi şikayetler beyin tümörü habercisi olabilmektedir.

İki göz arasındaki büyüklük farkı beyin tümörünün en önemli belirtisi

Her şeyi iki tane görmek, gözlerin düzgün pozisyonda olmadığını ifade etmektedir. Genellikle beyin tarafından gözlerin kontrol edilmesinde bir probleme bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Çocuklarda sonradan bir gözün içine veya dışına dönmesi beyinde gözlerin kontrolünün kaybolduğunu göstermektedir. Bu durum göz görmediği için ve beyne hangi doğrultuya baktığını anlatamadığı için gelişebilir veya beyin kontrol sistemlerinin kendisi tümör nedeniyle bozulmuş olabilmektedir.  "Pupilla" adı verilen göz bebekleri yuvarlak veya iki gözde eşit büyüklüktedir. Pupilla büyüklüğü göz içine giren ışık miktarını ayarlar ve beyin tarafından kontrol edilir. Çünkü bu beyinle normal veya bozuk sinir bağlantılarının sonucunu gözlemenin en kolay şeklidir. O nedenle düzensiz bir pupilla veya iki göz arasında büyüklük farkı olduğunda mutlaka doktora başvurulması gerekmektedir.

Tedavi şekli hastanın yaşına göre değişiklik göstermektedir

Cerrahi yolla çıkarılarak iyileştirilebilen tümörler olduğu gibi, bazen kemoterapi veya radyoterapi kombinasyonları da gerekebilmektedir. Çeşitli tedavi seçenekleri tümörün doğasının yanında çoklukla çocuğun yaşı ve işlevsel durumu göz önüne alınarak belirlenmektedir. Genel bir kural olarak radyoterapi erişkin beyin tümörü tedavisinde çok önemlidir. Bununla birlikte radyasyon tedavilerinin gelişmekte olan beyin üzerine kötü etkileri olabilmektedir. Bu nedenle küçük çocuklarda sıklıkla ilk seçenek olarak kemoterapiye başvurulmaktadır.

Doğumsal-Pediatrik Kardiyoloji Uzmanı Prof Dr Alpay Çeliker, bebeklerde ve çocuklarda bayılmanın nedenlerine değindi ve riskli durumlara dikkat çekti.

Bayılma, bilinç ve kas gücünde ortaya çıkan ani değişikliklerle ortaya çıkan geçici bir şuur kaybıdır. Oldukça dramatik bir şikayet olan bayılma, kız çocuklarda daha sık görülür ve en yüksek görülme yaş oranı yaşları arasıdır. Bayılmanın ana nedenlerinin kalp hastalıkları veya dolaşımla ilgili sorunlar, nörolojik rahatsızlıklar ve hipoglisemi olduğunu söyleyen Doğumsal-Pediatrik Kardiyoloji Uzmanı Prof Dr Alpay Çeliker, kalp hastalığına bağlı nedenlerle bayılma oranının %10 olduğunun altını çizdi.

KALP VE DOLAŞIM SİSTEMİNE AİT BAYILMA NEDENLERİ NELER?

Vazovagal bayılma: Çocukluktan erişkin hayata geçildiği dönemde ve kız çocuklarında sık görülür. Bayılma öncesi hastada bulantı, soluklaşma, terleme gibi belirtiler olur. Zamanında farkedilirse hastanın yere yatırılması ve ayaklarının yükseğe kaldırılmasıyla önlenebilir. Açlık, yorgunluk, uzun süre ayakta hareketsiz kalma (törenler gibi), kalabalıkta kalma bu tür bayılmalar neden olur. Yaz mevsiminde daha sık görülür. Hastaların birçoğunda ani ayağa kalkma sırasında baş dönmesi ve göz kararması belirtileri sıklıkla vardır. Sık görülen bu bayılma tipi zamanla azalma eğilimi gösterir.
Refleks bayılma; Ağrı, kan görme, idrar yapma gibi olaylar sırasında olur.  Öksürük, gastrointestinal problemler (karın ağrısı), egzersiz sonrası, yemek sonrası olabilir.

Kalp kapak hastalıklarına bağlı bayılma:  Sol karıncık çıkış yolunda daralmaya neden olan aort kapak hastalıkları veya bazı kardiyomiyopatilerde olabilir.
Birincil akciğer hipertansiyonu ; Bayılmaya neden olabilir, nadir görülen bir hastalıktır.
Koroner arterlerde doğuştan veya sonradan olan sorunlar ; Çocukluk çağında oldukça nadirdir.
Aritmik Nedenler: Kalp hızının çok yavaş veya çok hızlı olması bayılmaya neden olabilir. Özellikle tehlikeli bayılma tiplerini bu gruptaki hastalıklar oluşturur.

NEFES TUTMA 6 AYLIKKEN BAŞLIYOR

Breath Holding (nefes tutma) nöbetleri küçük çocuklarda ve ağlama sonrasında görülür. Altı ay en sık başlangıç dönemidir, 2 yıl kadar devam eder. 5 yaşından önce genelde sona erer. Önce yüksek sesle ağlama olur ve ağlamanın sonunda çocuk morarır. Bundan sonra nefes alamaz ve yaklaşık 1 dakika içinde kendine gelir.

REFLEKS BAYILMA NE ZAMAN GÖRÜLÜYOR?

ay arasında refleks bayılma görülebilir. Yaralanma, ağrı, korku gibi bir olay sonrasında aniden solunum durur ve ağlama olmaksızın çocuk bilincini kaybeder. Rengi soluklaşır ve kasların tonusu kaybolur. Bazen kaslarda kasılmalarda seafoodplus.info çocukların ailelerinde benzer bir olay geçmişi vardır. Belirli bir tedavisi olmayan bu iki durum zaman içinde kendiliğinden kaybolur.

ALINABİLECEK ÖNLEMLER NELER?

Eğitim ve güvence: Ortaya çıkaran nedenler, tuz ve sıvı alımı, kullanılan ilaçlar ve bayılmanın sıklığı ve şiddeti açısından her hastaya farklı yaklaşımda bulunulmalıdır. Ortaya çıkaran durumlardan uzak kalınması önerilir.
Fiziksel manevralar: Erken belirtiler sırasında hastaya sırtüstü yatması ve bu sırada bacaklarını yüksek bir yere koyması önerilmelidir. Oturma ve çömelmede aynı şekilde etki ederek bayılmayı engelleyebilir.
Varis çorapları özellikle ayağa kalkınca başı çok dönen ve bayılan hastalarda önerilebilir. Özellikle gündüz giyilip, akşam saatlerinde  çıkarılmalıdır.
Sıvı tedavisi: Ağızdan sıvı ve tuz alımı artırılması bayılmayı önlemek için etkili bir önlemdir. Hastalara yaklaşık günde 2 litre sıvı alması ve gram tuz alması önerilir.
İlaç tedavisi: B -blokerler, fludrokortizon, serotonin geri alım inhibitörleri ve midodrine  adlı ilaçlar kullanılabilir. Ciddi ve sık bayılmaları olan hastalarda kullanılabilirler.
Kalp pili tedavisi: Bazı hastalarda kalıcı kalp pili tedavisi gerekli olabilir. Özellikle uzun süreli kalp durmasına bağlı bayılması olan hastalarda kullanılabilir. Nadiren gerekli olur.

RİSKLİ GÖRÜLEN BAYILMA TÜRLERİ NELER?

Bazı bayılmaların yüksek risk taşıdığı düşünülmeli ve detaylı olarak kardiyak inceleme yapılması gereklidir. Bu durumlar:

Egzersiz sonrası gelişen bayılma
Bayılma sırasında travma olması
Ailede erken ani ölüm öyküsü
Bayılma sırasında idrar ve kaka kaçırma
Bayılma sonrasında uzun süreli bilinç kaybı
Altta yatan doğumsal veya kazanılmış kalp hastalığı
Genetik geçişli ritm hastalıklarında bayılma, düşme
Bayılma öncesi göğüs ağrısı

AğrıÇocukEgzersizgenetikÖlümvaris

Çocuklarda Bayılma (Senkop) Nedir?

Ergenlerde ve Çocuklarda Bayılma, beyin kanlanmasındaki geçici ve yaygın azalmaya bağlı gelişen ani bilinç ve kas gücü kaybı olarak tanımlanmaktadır. Çocukluklarda Bayılma vakları acil servise başvuruların %1’ini oluşturmaktadır. En sık yaş grubunda olmak üzere çocuklarda % oranında görülmektedir.

Yirmi yaşın altındaki erkeklerin %20’sinin, kızların da yarısının en az bir kez bayılma atağı geçirdiği bildirilmiştir. Bu atakların beş yıl içinde tekrarlama riski de %33 ile %51 arasındadır. Bu sıklık ve tekrarlamalar ile yaşanabilecek kafa travmaları ve hayatı tehdit eden kalp kaynaklı altta yatan hastalıklar bayılmanın önemini artırmaktadır.

Çocuklarda Bayılma Nedenleri

Çocuklarda kalp hastalıkları ile ilişkili bayılma yetişkinlerden daha az sıklıkta görülmektedir. Özellikle ani pozisyon değişikliği, uzun süre ayakta durma, kızgınlık, ağrı, korku gibi tetikleyici bir durum sonrası vücuttaki kanın uygunsuz şekilde bacaklarda göllenmesine bağlı kan basıncı düşüklüğü ve bununla ilişkili beyin kanlanmasındaki azalma sonrası gelişen bayılma (vazovagal senkop) çocuklarda daha sıktır. Bunun dışında kalp ritim bozuklukları, doğuştan veya sonradan gelişen yapısal kalp hastalıkları, migren, epilepsi, beyin damar hastalıkları ya da tümörleri, kan şekeri ve elektrolit bozuklukları ya da psikiyatrik rahatsızlıklar da Çocuklarda Bayılma ‘ya neden olabilir.

Çocuklarda Bayılma ile dikkat çeken kalp ritim bozuklukları; kalp hızının çok yavaşladığı bradikardi, kalbin duraklaması veya tam kalp bloğu gibi bozukluklar ve kalp hızının çok arttığı Wolf Parkinson White sendromu (WPWS), supraventriküler taşikardiler (SVT), uzun QT sendromu, Brugada sendromu ya da ventriküler taşikardiler (VT) olarak sayılabilir.

Aort darlığı (AS), akciğer atardamarının darlıkları (PS), mitral darlık (MS) ve koroner arter bozuklukları çocuk hastada bayılmaya neden olabilen doğuştan kalp hastalıklarındandır.

Çocuklarda bayılmaya yol açabilen sonradan gelişen kalp hastalıkları arasında; kalp kasında aşırı kalınlaşmalar (hipertrofik kardiyomiyopatiler), akciğer atardamarında basınç artışı (pulmoner hipertansiyon), romatizmal mitral darlık, kalp zarının iltihaplanması (perikardit), kalp tümörleri (atrial miksoma) ve kalp kasında aşırı zayıflamalar (dilate kardiyomiyopatiler) sayılabilir.

Çocuklarda Bayılma Tanısı

Çoğunlukla iyi bir klinik öykü ile Çocuklarda Bayılma Tanısı konulabilmektedir. Ancak, tanı koydurucu objektif bulgu olmaması yaklaşım, tedavi ve izlemde sorunlara neden olmaktadır. Buna ek olarak ailelerde çocuklarında ciddi bir sinir sistemi ya da kalple ilişkili hastalık olabileceği korkusu ve bu hastaları karşılayan hekimlerin altta yatan ciddi bir hastalığa tanı koyamama endişesi nedeniyle, ayrıntılı incelemelerin yapılması gerekmektedir.

Epilepsi nedeniyle olan bayılmalardan önce baş dönmesi, göz kararması, çarpıntı, solukluk veya terleme gibi belirtiler olmaz, bayılma aniden olur. Bu hastalarda, bir dakikadan uzun süren bilinç kaybı, bayılma esnasında idrar ve/veya gaita kaçırma, vücutta gevşeklikten ziyade katılık hali, yaralanmalar, bayılma sonrasında devam eden bilinç bulanıklığı dikkat çekicidir.

Psikolojik sebeplere bağlı bayılmalar, sadece izleyicilerin olduğu ortamlarda ve sıklıkla duygusal yüklenme zamanlarında gelişir. Bu hastaların atakları sırasında herhangi bir yaralanma olmaz ve bu durum bir saate kadar uzayabilir.

Bayılma nedeniyle getirilen çocuklarda sık kullanılan kan testleri, akciğer röntgeni, elektroensefalografi (EEG) ve beyin tomografisi gibi tetkiklerin tanısal değerinin oldukça sınırlı olduğu bildirilmiştir.

Bayılması olan çocukların değerlendirilmesindeki amaç altta yatan çocuk kalp hastalığı olan yüksek risk grubundaki hastaların belirlenmesidir. Bayılmanın, bir dakikadan uzun sürmesi, yatar pozisyonda olması, egzersizle ortaya çıkması, beraberinde göğüs ağrısının olması, daha önceden kalp hastalığı olduğu bilinen çocuklarda ortaya çıkması veya ailesinde ani ölüm olan hastalarda görülmesi gibi çocuk kalp hastalığı belirtileri kalp kaynaklı bayılma olabileceğini düşündürecektir.

Çocuk Kardiyoloji Uzmanı tarafından alınacak ayrıntılı öykü, yapılacak muayene, elektrokardiyografi (EKG) (Resim 1) ve ekokardiyografi (EKO) (Resim 2) ile çocuklukların çoğunda bayılma nedeni belirlenebilir ve özellikle ani ölüm riski taşıyan kalp hastalıklarının olmadığı gösterilir. Böylece ailelerin endişeleri de ortadan kaldırılabilir. Nadiren bayılmanın tanısı için eforlu EKG (stres testi), uzun süreli EKG kaydı veya eğik masa (tilt table) testi (Resim 3) gibi ileri tetkikler gerekebilir.

Çocuklarda Bayılma Tedavisi

Hayatı tehdit eden hastalıkların olmadığı gösterildikten sonra hastanın bayılma tipine bağlı olarak diyet (özellikle su içilmesi ve tuz alımının kısmen arttırılması), yüksek belli elastik destek çoraplarının kullanılması, egzersiz (Resim 4) ve/veya ilaç tedavisi önerilebilir.

Kalp hastalığına bağlı hastaların tedavisinde bazı ilaçların kullanılmasının yanında, elektrofizyolojik çalışma (EPS) ile ablasyon yapılması, kalıcı kalp pili takılması veya defibrilatörlü kalp pili (ICD) yerleştirilmesi de gerekebilir.

Not: Bu makale hazırlanırken Doç Dr Osman Özdemirin Doktor Sitesi&#;ndeki

&#; seafoodplus.info&#; yazısından faydalanılmıştır.

İletişim Bilgileri:

Çocuk Bayılma ve Diğer Tüm Kalp Rahatsızlığı belirtileri İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın:

seafoodplus.info

Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı

Tel: +90 () 89 98

Adres: Kızılırmak Mahallesi Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (seafoodplus.info) Çukurambar / ANKARA, Çankaya/Ankara

İlgili Linkler:

Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Daha Geniş Bilgi İçin:

seafoodplus.info