Sağ Kulağım Tıkalı

Bu soru, kulağı bir şekilde tıkanan hastaların, internet ve sosyal medyada birbirlerine veya buldukları hekimlere sıkça sordukları bir sorudur. Ve peşinden “şu damlayı damlatmak iyi midir?”, “bu ilacı kullanayım mı?” gibileri de gelir. Kulak tıkanıklığının sebebi olarak, çoğu insanın aklına ilk başta kulak kiri geldiği için, hemen basit çözümler aranır. Kulak kiri (serümen, tıkaç, buşon) sıkça görülmesine karşın, kulakta tıkanıklık belirtisi veren başka önemli kulak hastalıkları da vardır.

Kulak tıkanıklığını bir çeşit duyma azlığı olarak ifade edebiliriz. Bu belirtiye uğultu, hışırtı veya çınlama gibi sesler eşlik edebilir. Tıkanıklığın sebeplerini anlayabilmek için işitmenin nasıl gerçekleştiği üzerinde hafifçe durmak gerekir. Çevredeki sesler sağlıklı insanlarda, dışarıdan fiziksel olarak görülebilen kulak tarafından toplanır; kulak kanalı (dış kulak yolu) vasıtasıyla kulak zarına iletilir. Ses dalgaları kulak zarını titreştirir; bunun ardında yani orta kulakta bulunan çekiç, örs ve üzengi adını verdiğimiz kulak kemikçikleri titreşimin iç kulağa iletilmesini sağlarlar. İç kulak salyangozu (kohlea) aldığı mekanik iletiyi sinirsel uyarılara dönüştürür; frekanslarına uygun bölgelerinden kaynaklanan sinir lifleri biraraya gelerek işitme sinirini oluşturur ve sinyaller, beyin sapı üzerinden ilgili beyin bölgesine (temporal loba) ulaştırılır. Duyma sürecinin iç kulak salyangozuna kadar olan bölümüne “iletim tipi”, bundan sonrasına ise “sinirsel tip” (sensörinöral) işitme denir. Kulak tıkanıklığı olarak hissedilen, iletim tipi veya iç kulak tipi bir duyma kaybı olabilir.

Buna göre “kulağım tıkandı” diye başvuran bir kişide, kulak kanalını tıkayan kir, birikinti, enfeksiyon veya bir yabancı cisim vs. olabilir. Kulak zarında kanama, delinme, yırtılma, enfeksiyon, kulak zarı ardında basınç bozukluğu (östaki sorunu), sıvı veya iltihap toplaması, kemikçiklerde kireçlenme, kopma, erime vs. olabilir. Ya da kulak salyangozunun hastalıkları (viral, bakteriyel, akustik travma, ilaç yan etkisi, sistemik hastalıkların etkileri, iç kulak sıvısı artışı veya kaçağı ile ilgili durumlar, yaşlanma vs.) olabilir. Ayrıca işitme siniri, beyin sapı ve beyin bölgesi ile ilgili damarsal bozukluklar, felçler veya tümörler vs. bile olabilir. Bunlardan başka olasılıklar da vardır. İltihaplı durumlar genellikle ağrılı olsa da diğer çoğu hastalık ağrısızdır ve ilk belirti kulak tıkanıklığıdır. Herkesin ilk aklına gelen “kulak kiri tıkamıştır” olsa da biz doktorlar için esas sorunun mutlaka açığa kavuşturulması gereklidir.

Kulaktan dolma önerilerle, örneğin kulak zarı hasarlı bir hastaya gliserinli damla verilmesi halinde, bu sıvı kirle karışarak, delik olan bölgeden orta kulağa ve kemikçiklere yayılabilir; tıkanıklığın artmasına hatta iltihaplanmaya yol açabilir. Bir başka örnek olarak, “ani işitme kaybı” denilen acil olduğunu kabul ettiğimiz bir hastalıkta, teşhisin hemen belirlenmesi ve tedavinin üç gün içinde başlanması istenir. Tıkanıklığının kire bağlı olduğu sanılarak geçiştirilmesi veya faydasız damlalarla zaman kaybedilmesi, duyma kaybının kalıcı olmasına yol açabilir. Burun tıkanıklığı olanlarda ya da nezle-grip sırasında orta kulakla ilgili sorunlar yaşanabilir; orta kulak basıncı bozulabilir veya kulak zarının ardında sıvı toplanması (efüzyonlu otit) meydana gelebilir. Bunlarda kulak kanalına yapılan uygulamalar anlamsızdır. Bu şekilde sayısız örnek verilebilir.

Yaz aylarında deniz ve havuzlara girilmesiyle birlikte kulak kiri ıslanıp şişebilir veya kulak kanalı enfeksiyonları (yüzücü kulağı) olabilir. Yukarıdaki olasılıkların da bunlarla beraber veya tek başlarına bulunabileceği akılda tutulmalıdır. Kulağı tıkanan bir kişinin mutlaka bir doktora, mümkünse KBB Uzmanına başvurması gerekir. Tahmin yürütmek yerine, kulak kanalı muayene edilerek görülmelidir. Kulak kiri veya iltihaplanma varsa bunlar mikroskop altında aspiratörle (vakumla) temizlenebilir ve ardındaki kulak zarı gözlenebilir. Bu şekilde kulak zarı ve ardı değerlendirilebilir; orta kulak basıncı ve işitme ile ilgili testler yapılabilir. Böylelikle kulak tıkanıklığının sebebi bulununcaya kadar araştırmalar ilerletilebilir ve zamanında, doğru tedavi planlanabilir.

Op. Dr. Atilla Şeng&#;r

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Güzin Akkuzu, kulak tıkanıklığının genellikle geçici bir durum olduğunu ve kendiliğinden geçtiğini, ancak bazen önemli bir hastalığın da habercisi olabileceğini belirterek, 'Eğer şikayet günden fazla sürmüşse ve tıkanıklığa; kulak ağrısı, kulak akıntısı, baş dönmesi ve burun kanaması gibi eşlik eden bir belirti varsa, altta yatan neden tümör, enfeksiyon ve kulak zarında yırtılma gibi ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Bu nedenle hastanın zaman kaybetmeden doktora başvurması gerekiyor.' uyarısında bulunuyor.

KULAK TIKANMASINA YOL AÇAN 8 NEDEN

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Güzin Akkuzu, kulak tıkanmasına neden olan 8 faktörü sıraladı:

1. Buşon: Kulak tıkanıklığının en sık sebeplerinden biridir. Dış kulak yolu girişindeki salgı bazen fazla salgılanma ya da dış kulak yolunun yeterince geniş olmaması nedeniyle birikim yapabiliyor. Salgı birikimi dış kulak yolunu tamamen doldurmadan genellikle rahatsızlık vermiyor, ancak tam kapattığında ani bir tıkanıklık hissi oluşturuyor.

2. Dış kulak yoluna giren yabancı cisim: Dış kulak yolunu tamamen doldurursa tıkanıklığı neden olabiliyor.

3. Dış Kulak yolu enfeksiyonu: Dış kulak yolu enfeksiyonları genellikle dış kulak yolunun havuz, deniz veya duşta su kaçmasına bağlı uzun süre nemli kalması sonucu oluşuyor. Dış kulak yolunda meydana gelen ödem nedeniyle hasta ağrının yanı sıra kulak tıkanıklığı da hissediyor.

4. Orta Kulak Enfeksiyonu: Orta kulak, içeresinde üç kemikçiğin ses iletimini sağladığı hava dolu bir boşluktur. Orta kulak enfeksiyonu sırasında bu boşluk iltihaplı sıvıyla doluyor ve ses iletimini bozuyor. Hasta kulak ağrısının yanı sıra kulak tıkanıklığından da yakınıyor.

5. Östaki tüpü fonksiyon bozukluğu: Östaki orta kulak ve geniz arasında (yumuşak damağın üst kısmı ve burnun gerisi ) orta kulak basıncını dış ortam basıncıyla eşitlemeyi sağlayan ve burun gerisindeki salgıların orta kulağa kaçışını engelleyen dar bir kanal. Sürekli açık olmuyor. Yutkunmakla veya esnemekle açılıyor ve dış ortamla orta kulak basıncını eşitliyor. Sinüzit ile saman nezlesi gibi alerjik reaksiyonlar, uçak yolculuğu gibi ani basınç değişiklikleri östakinin tıkanmasına neden oluyor ve orta kulak basınçları eşitlenemiyor. Orta kulakta oluşan negatif basınç kulak zarına vakum etkisi yaratıyor ve kulak tıkanıyor. Tıkanıklık şiddetliyse hasta beraberinde ağrı da hissedebiliyor. Bu fonksiyon bozukluğu uzun sürerse orta kulaktaki vakum etkisi nedeniyle çevre dokulardan orta kulağa sıvı çekiliyor ve halk arasında kulak nezlesi diye bilinen seröz otit denilen probleme neden oluyor. Uzun süreli kulak tıkanıklığının nedenlerinden birini de seröz otit oluşturuyor.

6. Ani işitme kaybı: Birdenbire ya da birkaç günlük süreçte ilerleyerek devam edebilen işitme kaybına ani işitme kaybı deniyor. Hasta bazen işitme kaybını ani başlayan tıkanıklık, dolgunluk gibi algılayabiliyor. Genellikle nedeni belli olmuyor. Çoğunlukla tek taraflı gelişiyor. Tedaviye erken başlanması başarı şansını artırdığı için kulak tıkanıklığı hissedildiğinde, özellikle de telefonla görüşürken bir işitme asimetrisi varsa doktora zaman kaybetmeden başvurması öneriliyor.

7. Nazofarinkste kitle: Uzun süren ve kulak tıkanıklığına neden olan östaki fonksiyon bozukluklarında da kulak tıkanabiliyor. Bu nedenle endoskop yardımıyla geniz eti ya da tümör var mı araştırılması gerekiyor.

KULAK TIKANIKLIĞINI GEÇİRMEK İÇİN BUNLARI YAPIN

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Güzin Akkuzu, kulak tıkanıklığını gidermenin yollarını şöyle anlattı:

-Esnemek, yutkunmak: Östaki tüpü tıkanıklığı kulak tıkanıklığının en sık sebeplerinden biri. Esnemek, sakız çiğnemek ve yutkunmak gibi hareketler östakinin açılıp kapanmasını sağlayarak kulak tıkanıklığını düzeltebiliyor.

-Sıcak duş ve buhar solumak: Sıcak duş ve buhar solumak, burun ile genizdeki mukusu incelterek akışkanlığını artırıyor ve geniz ile burnun açılmasını sağlıyor. Östaki tıkanıklığını da gidereceği için kulak tıkanıklığının ortadan kalkmasına yardımcı oluyor.

- Kulak kepçesini hareket ettirmek: Dış kulak yoluna su kaçmasına bağlı bir tıkanıklık varsa, başı yana doğru eğerek kulak kepçesini hareket ettirmek ve ısıtıcı yastık koymak kulak tıkanıklığının düzelmesini sağlayabiliyor.

TEDAVİSİ NEDENE GÖRE YAPILIYOR

Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Güzin Akkuzu, kulak tıkanıklığı tedavisinin altta yatan nedene bağlı olarak uygulandığını belirterek şu bilgileri veriyor: 'Örneğin, buşon ve dış kulaktaki yabancı cisim gibi nedenlerden meydana gelmişse, doktor tarafından bu oluşumun dışarı alınması yeterli tedaviyi sağlıyor. Dış veya orta kulak enfeksiyonunda ilaç tedavisine başvuruluyor. Üst solunum yolları enfeksiyonu ile sinüzit gibi enfeksiyonlara bağlı tıkanıklıkta yakınmaları gideren ve özellikle burnu açmaya yönelik ilaç tedavileri, gerekliyse antibiyotik tedavisi veriliyor. Seröz otit sorunu burun açıcı spreyler veya ilaçlara rağmen düzelmezse kulak zarı çizilerek sıvı boşaltılıyor. Bazı kronik durumlarda uzun süreli çözüm için kulak zarına tüp takılabiliyor. Kulak tıkanıklığının nedeni, ani işitme kaybı ise antiviral ilaçlar ve kortizon tedavisine başvuruluyor. Kitle ya da geniz eti nedeniyle gelişen kulak tıkanıklıklarında cerrahi tedavi gerekebiliyor.

Tıkanıklığa eşlik edebilen şikâyetler neler?

-İşitmede azalma

-Çınlama, uğultu,

-Kulakta dolgunluk hissi

- Baş dönmesi

-Kulak ağrısı

-Burun tıkanıklığı

-Burun kanaması.