Bebeklerde Kabızlığa Ne Iyi Gelir

Kabızlık Nedir?

Kabızlık, genel olarak haftada 3 kereden az dışkılama yapılması şeklinde tanımlanır. Ancak bu tanım kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Özellikle sadece anne sütü ve mama ile beslenen bebeklerde bağırsak hareketlerinin yavaşlaması kabul edilebilir bir durumdur. Normalde dışkı, bağırsaklardan rahat geçmesi için yumuşak bir kıvama sahiptir. Sindirim ve emilim, büyük çoğunlukla ince bağırsakta gerçekleşir. Dolayısıyla mideden buraya gelen içerik, besin artıkları değil sindirime girmesi gereken besinlerdir. İnce bağırsakta da su emilimi vardır ama asıl su emilimi kalın bağırsaklarda olur. Dışkı, kalın bağırsaklarda bekledikçe su emilimi artar. Bağırsak hareketleri yavaşlarsa dışkı, ince bağırsakta daha fazla zaman geçirir ve normalden fazla su emilimi gerçekleşir. Kabızlık halinde dışkı sertleşir, bağırsaklardan geçişi ve boşaltımı zorlaşır.⁽²⁾

Bebeklerde Kabızlık Neden Olur?

Anne sütü ile beslenen yenidoğan bebekler, ek besinlere geçiş yaptıkları ilk altı aylık dönem boyunca genellikle kabızlık problemi yaşamazlar. Anne sütü oldukça besleyicidir ve bazen bebek vücudu, anne sütünün neredeyse tamamını emip sindirim sisteminden atmak için çok az besin artığı bırakır. Bu durum anne sütü ile beslenen çocukların haftada bir kaka yapmasını normal hale getirir. Ancak bebeğiniz kaka yaparken acı çeker gibi görünüyorsa ve kabız olduğuna dair endişeleriniz varsa mutlaka bir doktora danışmanız gerekir. Bağırsak kaslarının çalışmasını engelleyen hastalıklar ya da sindirim sistemi tıkanıklıkları yenidoğanda kabızlığa neden olabilir ve tedavi edilmesi önemlidir. Ek besin almaya başlayan bebeklerde kabızlık nedenleri şunlar olabilir:

• Bebeğin beslenme programına bağlayıcılığı yüksek, yani bağırsaktaki suyu emerek dışkının geçişini zorlaştıran besinleri yüksek miktarda eklemek (Pirinç, muz, patates, makarna, beyaz ekmek gibi besinler)
• İnek sütü (İnek sütündeki proteinler bebeklerde alerji yaratabilir ve kabızlığa neden olabilir)
• Sıvı özellikle su tüketiminde eksiklik,
• Stres ( seyahat, taşınma, ev içi kavga, yeni bir ortam, bakıcı değişikliği vb. )
• Enfeksiyonlar
• Sindirim sistemi hastalıkları
• Yanlış tuvalet eğitimi (Tuvalette uzun süre beklemek, kakayı tutmak vb.) .(1)(3)

Bebeklerde Kabızlık Belirtisi Nedir?

Yenidoğan bebeklerde bağırsak hareketleri oldukça yavaştır ve kaka sıklıkları haftada bire kadar uzayabilir. Peki, bebeğin kabız olduğu nasıl anlaşılır? Bebeğinizi kaka yaparken izleyebilir ve aşağıda bulunan yenidoğan bebeklerde kabızlık belirtileri olup olmadığını kontrol edebilirsiniz:

• Kaka yaparken aşırı zorlanması, rahatsız hissetmesi ve ağlaması,
• Dışkının sert olması,
• Kanlı ya da siyah dışkı
• İştahsızlık
• Karında şişlik

Bebeklerde kabızlık belirtileri yetişkin belirtilerinden çok da farklı değildir. Ancak bebekler kendilerini ifade edemedikleri için bağırsak hareketlerini kontrol etmeniz kabızlığın tespitinde oldukça önemlidir. Mama ve anne sütüyle beslenen bebekler ek gıdaya geçiş yaptıklarda yaygın olarak kabızlık problemi ile karşılaşır. Bebeklerde kabızlık belirtileri şunlardır:

• Yuvarlak koyun dışkısına benzer dışkı,
• Kaka yapmada zorlanma,
• Kaka yaparken ağlama,
• Sert ve kuru yapıya sahip dışkı,
• Karın bölgesinde şişlik,
• Bezini değiştirme ya da tuvalete çıkma sayısında azalma.

Dışkı sıklığı bebekten bebeğe değişebilir, bu nedenle bebeğinizin normal dışkılama aktivitesini göz önünde bulundurmalısınız. Bebeğiniz, rutin yaşamında günde bir kez kaka yapıyorsa ve son kaka yapmasının üzerinden birkaç gün geçmişse, bu kabızlık belirtisi olabilir.

Yeni yürümeye başlayan çocuklarda kabızlık en sık görülen sindirim sistemi problemlerinden biridir. Yukarıdaki kabızlık belirtilerine ek olarak yeni yürüyen çocukların anüs çevresinde ıkınmaya bağlı olarak yırtılmalar yaşanabilir ve bu yırtılmalar anüs çevresinde kanamaya neden olabilir. Bebeğinizi tuvalet sonrası temizlediğinizde tuvalet kağıdında kana rastlayabilirsiniz. Arıca bebeğiniz kaka sırasında acı hissettiği için tuvalete gitmek istemeyebilir.(4)(5)

Bebeklerde kabızlık belirtilerinin yanı sıra çocuklarda kabızlık belirtileri hakkında da detaylı bilgi için tıklayın.

Bebeklerde Kabızlık Kaç Gün Sürer?

Bebeklerin her biri eşsiz özelliklere sahiptir ve bağırsak hareketleri de kendine özgüdür. Bu bağlamda kaka yapmanın normalliği geniş bir yelpazeye sahiptir. bebeklerin bir kısmı her beslenme sonrası kakalarını yapar bir kısmı ise birkaç günde kaka yapabilir. Bebeğiniz günde 7 kez de, 7 günde bir kez de kaka yapabilir. Yenidoğan bebeklerde kabızlık sorunu yaşanıp yaşanmadığını anlamak için onu izlemeniz oldukça önemlidir. Kaka yaparken ağrı, acı hissetmesi kabızlık yaşandığının en önemli belirtisidir. Bebeklerde kabızlık genellikle kendiliğinden birkaç gün içinde geçer. Eğer kabızlığı normal rutinine göre uzadıysa en kısa sürede doktora danışmanız gerekir. Genellikle 7 ile 10 günün üzerinde kaka yapamama söz konusu ise kabızlıktan söz edilir.(5)(6)

Yenidoğan Bebeklerde Kabızlık Nasıl Geçer?

Yenidoğan bebeklerde kabızlık nadir görülen bir durum olduğu için altta yatan sebep iyi araştırılmalıdır. 6 aylıktan küçük bebeklerde kabızlık görülmesi halinde mutlaka doktora gidilmesi gerekir. Bebeklerin ek besine başladıkları dönemde kabızlık oranında artış gözlenebilir. 6 aylık bebeklerde kabızlık için aşağıdaki ipuçlarından faydalanabilirsiniz:

• Bebeğinizi anne sütü ile besliyorsanız anne sütü vermeye devam edebilirsiniz. Ek olarak mama kullanıyorsa mama ve su içeriğini doğru ölçtüğünüzden emin olun.
• Bağırsak hareketlerini artırmak için bebeğinizin karnına hafif masajlar yapabilir, ayaklarını ileri geri doğru nazikçe hareket ettirebilirsiniz.

8 aylık bebeklerde kabızlık için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

• Bebeğinizin günlük beslenme programına su ekleyin. Ancak suyu önceden kaynatıp ılık bir şekilde vermeyi unutmayın.
• Bebeğinize ılık su banyoları hazırlayın ve bağırsak hareketlerini artırmak için karnına masaj yapın ve ayaklarını yumuşak bir şekilde ileri geri hareket ettirin.
• Ara öğünlere posalı meyve püreleri ekleyebilirsiniz. Örneğin haşlanmış kuru kayısı ya da kuru erik gibi meyvelerin suyu bağırsakları hareketlendirebilir.

Aylık Bebeklerde Kabızlık Nasıl Giderilir?

aylık bebeklerde kabızlık tedavisi için mutlaka doktora gidilmesi gerekir. Aşağıdaki uygulamalar ile bebeğinizin rahatlamasını sağlayabilirsiniz:

• Bağırsak hareketlerini hızlandırmak ve bebeğinizi sakinleştirmek için ılık banyo hazırlayın.
• Bebeğinizin karnına saat yönünde dairesel hareketlere hafif masajlar yapın. Göbek deliğinden dışa doğru hafifçe bastırarak daireler çizin.
• Bebeğinizi yatağına sırt üstü yatırın ve bacaklarını bisiklet hareketi yapacak şekilde nazikçe ileri-geri hareket ettirin.
• Doktor tavsiyesi olmadan dışkı yumuşatıcı herhangi bir ilaç vermekten kaçının.
• Bebeği emzirmeye devam edin. aylık bebeğin sıvı ihtiyacı yalnızca anne sütü ya da mamadan karşılanabilir. Günde en az ml anne sütü veya mama aldığından emin olun.

1 Yaş Bebeklerde Kabızlık Nasıl Giderilir?

1 yaş bebeklerde kabızlığın tedavisi için normal beslenme programına ek olarak su ve elma, kuru erik veya armut suyu verebilirsiniz. Bu meyveler doğal müshil görevi üstlenen sorbitol içerir ve bağırsak hareketlerinin hızlanmasına yardımcı olur. Ancak düşük miktarlarda meyve suyu ve su vermeye başlamalısınız. Önce ml gibi miktarlarda azar azar bebeğe vermelisiniz. Ardından kakanın durumuna göre miktarı artırıp azaltmaya karar verebilirsiniz.

2 Yaş Bebeklerde Kabızlık Nasıl Giderilir?

2 yaş, bebeklerde kabızlığın en sık görüldüğü dönemdir. Yürümeye başladıkları bu dönemde dışkı geçişini kolaylaştırmak için dışkının yumuşamasını sağlayan yüksek lifli besinler ve sıvı tüketimini artırabilirsiniz. Kuru erik, armut gibi doğal sorbitol içeren meyveler ve brokoli, bezelye gibi yüksek lifli sebzeleri diyetine ekleyebilirsiniz. Ayrıca kuru fasulye, nohut gibi kuru baklagiller ve tam tahıllı ekmekleri tüketmesini sağlayabilirsiniz. Günlük fiziksel aktivitesini artırmak için yürüyüşe çıkarabilir; ip atlama, top oynama gibi aktivitelerini destekleyebilirsiniz. Tuvalet alışkanlığı kazanması için gün içinde düzenli olarak özellikle yemek sonrası tuvaleti kullanmaya teşvik edebilirsiniz. Kabızlığın geçmediği durumlarda doktor önerisiyle dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanabilirsiniz.(1)(7)(8) 

Bebeklerde Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Bebeklerde kabızlığın önlenmesinde en önemli faktör diyetidir. Diyetinden aşağıdaki bebeklerde kabızlık yapan yiyecekler çıkarılmalıdır:

• Muz, patates
• Süt ve peynir, yoğurt gibi süt ürünleri
• Pirinç, beyaz ekmek, makarna gibi düşük posalı besinler(9)

Bebeğiniz kabız olduğunda rahatlamasını sağlayacak aşağıdaki küçük ipuçlarından yardım alabilirsiniz:

• Fiziksel aktivitesini artırın; bebeğiniz yürümeye başladıysa gün içinde ufak yürüyüşlere çıkabilir ev içinde ise onunla top oynayabilir, hareket etmesini sağlayabilirsiniz. Bebeğiniz henüz yürümeye başlamadıysa karnına hafif masajlar yapabilir ve ayaklarını ileri geri hareket ettirebilirsiniz.
• Bol sıvı tüketmesini sağlayın; günlük sıvı miktarını artırmak için elma, armut ya da mango suyu hazırlayabilirsiniz. Pirinç çorbası, mercimek çorbası gibi taneli çorbalar hazırlayabilirsiniz.
• Bebeğin karın kaslarının gevşemesi ve ıkınma işlevini daha rahat yapabilmesi için ılık banyo yaptırabilirsiniz.
• Bebeğinizin beslenme programına yüksek lif içeriğine sahip sebze ve meyveler ekleyebilirsiniz. Elma, armut, kayısı, şeftali, erik, brokoli, ıspanak ile tam tahıllı ekmek ya da kepekli tahıllar tüketmesine yardımcı olabilirsiniz. (10)

Bebeklerde Kabızlığın Geçmemesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?

Bebeklerde kabızlığın geçmemesi durumunda doktor tarafından kapsamlı bir muayene ve bazı testler yapılabilir. Bu testler şunlardır:

• Karın ultrasonu: Bağırsaklarda herhangi bir tıkanıklık olup olmadığı tespit edilir.
• Anorektal manometri veya motilite testi: Bebeğin dışkı çıkarmak için kullandığı kasların koordinasyonunu ölçmek için yapılır.
• Rektal biyopsi: Sinir hücrelerinin normal çalışıp çalışmadığının anlaşılması rektumun astarından küçük bir doku örneği alınır.

Yapılan testler sonucunda doktorunuz bebeğinizin tedavisini planlar. Eğer kabızlığa neden olan bir hastalık söz konusu ise öncelikle hastalığın tedavisi sağlanır. (11) Ayrıca kabızlığın tam tersi olan ishal neden olur diye merak ediyorsanız içeriğimizi okuyabilir, bilgi edinebilirsiniz. 

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.

Kaynakça: 

1. funduszeue.info
2. funduszeue.info
3. funduszeue.info
4. funduszeue.info
5. funduszeue.info
6. funduszeue.info
7. funduszeue.info
8. funduszeue.info
9. funduszeue.info
 funduszeue.info
 funduszeue.info

Bebeklerde kabızlık problemi özellikle ek gıdaya geçiş döneminde sıklıkla yaşanan bir sağlık sorunudur. Bunun nedeni ise bebeğin vücudunun katı gıdalarla yeni temas kurmasıdır. Ancak bilinçli tercihlerle doğru gıdalar seçilerek bu dönem rahatlıkla atlatılabilmektedir.

Bebeklerde Kabızlık Nedir?

Kabızlık problemi, bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına bağlı olarak ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Genellikle haftada bir veya iki kere dışkılamada yaşanan seyreklikle karakterizedir. Bununla birlikte kabızlık, yetişkinlerde kolay bir şekilde fark edilerek tedavisi yapılabilen bir durumdur. Ancak yenidoğan kabızlık problemlerinde bu sorun o kadar kolay anlaşılmamaktadır.

Bebekler, yetişkin bireyler gibi kendi sağlık problemlerini fark edip ifade edemediğinden, bu tür sorunlar onların günlük aktiviteleri gözlemlenerek anlaşılabilmektedir. Bununla birlikte kabızlığı fark etmek özellikle anne sütü ile beslenen bebeklerde çok daha zor olmaktadır. Bu nedenle genel olarak bebeğin fiziksel ve ruhsal durumunun gün içinde iyi gözlemlenmesi gerekmektedir.

Bebeklerde Kabızlık Belirtileri

Yukarda da bahsettiğimiz üzere yenidoğan kabızlık problemini (aynı zamanda anne sütü alan bebeklerde) fark edebilmek güç olmaktadır. Bu nedenle bebeğin fiziksel ve psikolojik tepkilerine bakılarak bir varsayım da bulunmak mümkündür. Kabızlık olması halinde bebeklerde sıklıkla görülen belirtiler şu şekildedir:

• Huzursuzluk,
• Sürekli ağlama,
• Karında sertlik ve şişlik,
• Bebekte iştahsızlık,
• Karın bölgesinde kasılma,
• Dışkının çok sert kıvamda olması,
• Dışkılama esnasında zorlanma,
• Bir hafta gibi bir süre ile dışkılamanın olmaması.

Bu belirtilerin bir veya bir kaçının gözlemlenmesi halinde kabızlıktan şüphelenilebilir. Bununla birlikte her bebeğin dışkılama sıklığı birbirinden farklılık göstermektedir. Bu nedenle belli bir sıklık ifade edilememektir. Ancak iki veya üç günü geçen dışkılama problemleri, sindirim sisteminde bir sorun olduğuna işaret eder. Bu nedenle bebeğin dikkatli bir şekilde gözlenerek, belirtilerin izlenmesi halinde bir doktora başvurmanız gerekir.

Bebeklerde Kabızlık Neden Olur?

Genellikle yenidoğan kabızlık problemleri çok sık görülmemektedir. Bunun en temel sebebi, gıda olarak bir tek anne sütünün alınıyor olmasıdır. Anne sütü laksatif ve sindirimi kolaylaştırıcı bir yapıda olduğu için bu tür sindirim sorunları ek gıda almayan bebeklerde çok fazla görülmemektedir. Ancak altıncı ayda ek gıdalara başlandığı için, bebeklerde bu gıdalara bir uyum süreci olmaktadır. Bu nedenle ek gıdaya geçişte kabızlık sorunu sıklıkla yaşanmaktadır. Aynı zamanda çocuklarda kabızlık sorunu da beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak en sık karşılaşılan bir durumdur.

Bebekler gelişim evrelerinde birkaç gün dışkılama yapmayabilirler. Bu süreç için doğal işleyen bir döngüdür. Ancak birkaç günden çok daha fazla süren ve bebekte bunun yanında diğer belirtilerin de görülmesi gibi bir durumda mutlaka doktora başvurmanız gerekmektedir.

Bebeklerde Kabızlık Nasıl Geçer?

Altta yatan herhangi bir hastalığa bağlı olmadan gelişen kabızlıkların ev imkanlarında giderilmesi mümkündür. Bunlar genel olarak bazı egzersizler ve beslenme alışkanlıklarında yapılacak değişiklikleri kapsar. Bebeklerde görülen kabızlık probleminin giderilmesi için şu uygulamaları yapmanız faydalı olacaktır:

• Egzersiz: Hareket etmek, sindirim siteminin daha hızlı çalışmasında büyük ölçüde etkilidir. Özellikle emeklemeye başlamayan bebeklerde hareketin kesinlikle sağlanması gerekmektedir. Yenidoğan kabızlık probleminde yapılabilecek egzersiz uygulaması için önce bebek rahat edebileceği bir şekilde sırt üstü yatırılır. Ardından tekrarlayan yavaş hareketlere bacaklar karna doğru hafifçe itilip geri çekilir. Bunun yanında bacaklar, pedal çeviriyormuş gibi dairesel bir şekilde hareket ettirilerek sindirim sisteminin hızlanması sağlanır.
• Ilık Banyo: Ilık su karın kaslarının gevşemesinde oldukça etkilidir. Bu nedenle kabızlık problemi yaşadığını fark ettiğiniz bebeğinize ılık bir duş aldırmanız rahatlatıcı olacaktır. Ilık banyo aynı zamanda karın ağrısını da gidermektedir.
• Bol Sıvı Alımı: Sıvı alımı anne sütü ile beslenen bebeklerde gerekli değildir. Ancak altıncı aydan sonra görülen kabızlık problemlerinde bol su içilmesi dışkı kıvamını yumuşatmaktadır. Bu sayede dışkılama daha rahat gerçekleşebilmektedir.
• Masaj: Bebeğin karın bölgesine hafif hareketlerle masaj yapılması, kabızlık sorununun giderilmesine etki eder. Bu masaj, kabız olan bebekte mide kısmından dairesel hareketlerle başlayarak tüm karna yapılır. Bunu daha sonra bacakların karna doğru itilip geri çekilmesi takip eder. Bu şekilde yapılan masajın sonunda bebeğin dışkılaması sağlanabilmektedir. Özellikle 2 aylık bebeklerde kabızlık probleminde bu yöntem çok işe yaramaktadır.
• Beslenme Düzeni: Anne sütü alan bebeklerde inek sütü vb. gibi ürünlerin beslenme planından çıkarılması gerekmektedir. Bununla birlikte ek gıdaya geçiş döneminde katı gıdalar yerine bol sıvı, sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme planı oluşturulması önem taşımaktadır. Aksi halde bebeklerde bağırsak tembelliği gelişebilir.

Bu uygulamaların yapılması halinde hala geçmeyen kabızlık problemi için mutlaka uzman bir hekimden yardım almanız gerekmektedir. Böyle bir durumda vakit kaybetmeden en yakın sağlık merkezine gitmeniz tavsiye edilmektedir.

Bebeklerde Kabız Yapabilen Yiyecekler

Genellikle anne sütü alan bebeklerde kabızlık problemi çok sık yaşanmamaktadır. Bu problem sıklıkla altıncı aydan itibaren ek gıdalara geçişte görülmektedir. Bununla birlikte vücuda alınan her besinin sağladığı bir fayda bulunmaktadır. Ancak bu besinlerin sindirilme kolaylığı, işlenme şekli farklı sorunlar yaratarak hayatı olumsuz etkileyebilmektedir. Genel olarak şu besinler kabızlık problemini tetikleyen gıdalar arasında yer almaktadır:

• Süt ve süt ürünleri,
• Lif yönünden zayıf olan gıdalar,
• Aşırı çikolata tüketimi,
• Yağlı yiyeceklerin tüketimi,
• Pirinç ve makarna gibi nişasta ve karbonhidrat yönünden zengin gıdalar sık olarak tüketilmesi halinde kabızlık problemine neden olmaktadır.

Bebeklerde Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Yenidoğan kabızlık problemlerinde tedavi genellikle altta yatan nedene bağlı olarak yapılmaktadır. Bununla birlikte hastanın bol sıvı alması sağlanarak, hafif laksatif etkili ilaçlar hekim tarafından yazılmaktadır. Ancak laksatif ilaçlar tek seferliğine rahatlamak için bir kez uygulanır. Bunun dışında hastanın lifli gıdalar alması, bol su tüketmesi ve düzenli egzersiz yapılması sağlanmaktadır. Beslenme planında süt ve süt ürünleri, lif yönünden zengin olmayan gıdalar ve nişasta, karbonhidrattan zengin gıdaların kısıtlanması gerekmektedir. Bunların yanında bebeklerde kabızlık çözümü olarak fitil uygulamaları tercih edilmektedir. Anal bölgeden uygulanan fitil tedavisi ile bebeğin dışkılaması sağlanır. Bundan sonraki süreçte yukarda da bahsedildiği üzere belirli pratiklerin uygulanması ile bu durum atlatılmaktadır.

Bebeklerde Kabızlığa İyi Gelen Yiyecekler

Altıncı ayı geçiren bebeklerde yaşanan kabızlık problemine iyi gelen gıdalar şunlardır:

• Kuru meyveler: Özellikle sabah kahvaltıdan önce yenilen kuru kayısı veya incir gibi kur meyveler bağırsak hareketlerinin hızlanmasında oldukça etkilidir. Bunun yerine kuru meyveler komposto olarak da tüketilebilir.
• Su: Altıncı aydan sonra görülen kabızlık problemlerinde bol su içilmesi dışkı kıvamını yumuşatmaktadır. Bu sayede dışkılama daha rahat gerçekleşebilmektedir.
• Lifli gıdalar: Ispanak, lahana, pancar gibi lif yönünden zengin gıdaların tüketilmesi bağırsak hareketlerini hızlandırdığı gibi düzenli bir şekilde çalışmasını da sağlamaktadır.
• Zeytinyağı: Aç karna bir tatlı kaşığı zeytinyağı tüketmek kabızlık sorununun giderilmesi için oldukça etkili bir yöntemdir.

Sıkça Sorulan Sorular

Avicenna Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Doktorları

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları bölümü doktor listesi aşağıda yer almaktadır: