Nüfusta Yaş Nasıl Büyütülür

Yaş düzeltme davası, nüfusta görünen yaşı, mahkeme kanalıyla küçültmek ya da büyütmek için açılan bir davadır. Yaş düzeltme davasına toplum içinde yaş küçültme davası, yaş büyütme davası, yaş değiştirme davası denilmektedir. Emeklilik, askerlik, eğitim hayatı için oldukça önemli olan yaş düzeltme davası her zaman açılabilir. Yaş düzeltme davasında zamanaşımı yoktur. Yaş, mahkeme kararı ile düzeltilebilir. İdari bir işlemle nüfus kaydının düzeltilmesi mümkün değildir.

Yaş küçültme veya büyütme sonucunu doğuran kayıt düzeltme davasında, isim değişikliği davası gibi sübjektif bir esas söz konusu değildir. Yani kişi sadece içinde bulunduğu yaştan duyduğu duygusal rahatsızlık nedeni ile yaşının kayıtlarda değiştirilmesini isteyemez. Yaş düzeltme davası, herhangi bir nedenle nüfus kayıtlarına yanlış işlenmiş olan yaşın düzeltilmesini yani objektif gerçeğin tesisini sağlayan bir dava türüdür.

Yaş düzeltme davasında aranan birtakım şartlar vardır. Bu şartların varlığı halinde mahkeme yaş düzeltilmesine karar verebilmektedir. Yaş düzeltme davasının kabul edilebilmesi için;

• Doğumun hastane veya doğum evinde gerçekleşmemiş olması,
• Görünüş itibari ile beyan edilen yaşa uygun olunması,
• Kaydedilmesi istenen aynı yaşta bir kardeşin bulunmaması gerekmektedir.

Yaş düzletme davasında, öncelikle yukarıda belirttiğimiz şartların araştırılması yapılmaktadır. Bazı durumlarda mahkemece Adli Tıp Kurumu’ndan kemik yaşı tespiti istenebilmektedir. Ancak kemik gelişimi en fazla 25 yaşa kadar devam ettiğinden, bu yaştan sonra kemik yaşı tespiti mümkün değildir. Bu nedenle bu yaşın üzerindeki kayıt düzeltme davalarında kemik yaşı tespiti yoluna gidilemeyecektir. Bu durumda, dava, tanık beyanları başta olmak üzere, fotoğraf, yazı, okula başlama-bitirme tarihleri ve diğer her türlü kanıtla ispatlanabilecektir.

Nüfus Hizmetleri Kanunu düzenlemesi uyarınca, isim değişikliği davasında olduğu gibi, yaş düzeltme davasında da görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Yetkili mahkeme ise, talepte bulunan kişinin ikamet yeri mahkemeleridir.

Ceza yargılamasında, “maddi gerçeğe ulaşma amacı” ve suçun sonuçlarının mağdurun veya sanığın yaşına göre değişmesi nedeni ile yargılama sırasında hakim kararı ile yaş tespiti istenebilir. Bu durumda tüm resmi belge ve bilimsel araştırma yolu ile ulaşılacak gerçek yaşın tespiti, nüfus kayıtlarına işlenmeyecek, sadece o yargılama ile sınırlı olarak hükme etki edecektir.

Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 36/1-b  uyarınca; “Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir” şeklinde iken, Yargıtay kararlarında da yaş düzeltme davalarının ancak bir defa açılabileceği belirtilmiştir. Ancak Anayasa Mahkemesi’ nin tarihli /34 E, /48 K sayılı kararı ile kanunun söz konusu madde bendi iptal edilmiştir. Anayasa mahkemesi kararı yarınca yaş düzeltme davası birden çok defa açılabilmektedir.

Delil Hukuk Bürosu

Makale İçeriği:

1. Yaş Düzeltme Davası Nedir?

2. Kimlik Yaşı Nedir?

3. Kemik Yaşı Nedir?

4. Yaş Düzeltme Davasının Şartları Nelerdir?

5. Yaş Düzeltme Davasının Hukuki Dayanağı

6. Yaş Düzeltme Davasını Kimler Açabilir?

7. Yaş Düzeltme Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

8. Yaş Düzeltme Davası Birden Fazla Kez Açılabilir Mi?

9. Yaş Büyütme veya Yaş Küçültme Nasıl Gerçekleştirilir?

10. Yaş Düzeltme Davasında Deliller

11. Yaş Düzeltme Davasında Tanık Beyanının Önemi

12. Yaş Düzeltme Davasının Askerlik ve Bedelli Askerlik Açısından Etkisi

13. Ceza Yargılamasında Yaş Tashihi Talebi

14. Yaş Düzeltme Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Yaş Düzeltme Davası Nedir?

Yaş düzeltme davası, kişinin kimlik yaşının gerçek yaşından farklı olduğu durumlarda söz konusu olmaktadır ve esasen niteliği itibariyle bir çeşit nüfus kaydının düzeltilmesi davasıdır diyebiliriz.

Yaş düzeltme davası ile çeşitli tıbbi, biyolojik ve fizyolojik veriler uzmanlar tarafından incelenir ve raporlanır, tanık beyanı gibi deliller ile ortaya konulan somut olgular hakim tarafından değerlendirilir ve mahkemece kimlik yaşının hatalı olduğuna ve gerçek yaşı yansıtmadığına kanaat getirilmesi halinde nüfus kayıtlarındaki doğum tarihi kaydının ve dolayısıyla da yaşın değiştirilmesine karar verilir.

Kimlik Yaşı Nedir?

Kimlik yaşı, kişinin yaşının nüfus kayıtlarında "doğum tarihi" hanesinde yazılı olan kayıt tarihi üzerinden hesaplanması sonucu ortaya çıkan sonuçtur. Örnek verecek olursak: yılında doğmuş olan bir kişi, yılında yaşını doldurmuş olacaktır. Kimlik yaşı, kişinin ceza hukuku, özel hukuk ve idare hukuku alanlarında çeşitli haklar ve sorumluluklarla karşılaşması noktasında belirleyici olmaktadır. Literatürde ve halk arasında "kayıt yaşı" şeklinde de kullanıldığı görülebilmektedir.

Kemik Yaşı Nedir?

Bilimsel olarak "homo sapiens" şeklinde isimlendirilen insan canlısı, ergenliğin sonlarına kadar biyolojik ve fiziksel gelişimini sürdürmektedir. Ancak ergenliğin sona ermesi ile birlikte büyümeyi sağlayan hormonal sistemde meydana gelen gelişmeler nedeniyle, vücuttaki bu büyüme ve gelişme faaliyeti sona erer. Kemik yaşı, kişinin yaşının biyolojik imkanlar dahilinde incelenmesi ve hesaplanmaya konu edilmesi sonucu ortaya konulan yaşıdır.

Kemik yaşı alınacak olan kişinin el ve el bileği röntgen filmi alınır ve iskelet olgunlaşma incelemesi yapılır. Tabii ki yaş büyütme davası veya yaş küçültme davası olarak da bilinen yaş tashihi davası ya da halk arasında daha yaygın olarak bilinen adıyla yaş düzeltme davasında kemik yaşının hesaplanması, avukat veya hakimler tarafından değil, bu alanda uzman kişilerce gerçekleştirilmektedir.

Ancak kemiklerde şekil bozukluğu mevcutsa, kemik yaşı hesaplanılacak olan kişinin iskelet yapısını bozan çeşitli hastalıklar mevcutsa ya da kemik yaşının hesaplanmasını engelleyen başkaca faktörler söz konusu ise kemik yaşı hesaplanması mümkün değildir.

Kemik yaşının inceleme konusu edilmesi, kişinin nüfusa geç kayıt edilmesi gibi çeşitli nedenlerle kimlik yaşının gerçek yaşından farklı olduğu hallerde söz konusu olmaktadır. Yaş düzeltme davası, yaş ve öncesi yaşlardaki çocuklar ve ergenler açısından dikkate alınabilir. Çünkü kemik yaşı, kişinin belirli bir olgunluğa erişmesinden sonra gelişimini tamamlamakta ve bu durum da kemik yaşının doğru hesaplanmasını güçleştirmektedir.

Yaş Düzeltme Davasının Şartları Nelerdir?

Yaş düzeltme davası, etkilerinin çok daha ağır sonuçlara sebebiyet vermesi ve birçok farklı hususu ilgilendiren bir konu olmasından dolayı isim değiştirme davası ve soyisim değiştirme davasından ayrı olarak yalnızca kişinin kendi iradesine bağlı değildir. Yaş düzeltme davası açacak olan kişinin, yaşından memnun olmaması sebebiyle yaş değişikliğine karar verilmesi mümkün olamamaktadır.

Esasında yaş düzeltme davalarının açılabilmesi için bazı şartlar söz konusu olmaktadır. Bu şartlar:

• Kişinin özel veya resmi hastane, doğumhane veya sağlık ocağı gibi sağlık merkezlerinde doğmamış olması, doğum anına ilişkin olarak başkaca kayıt tutulmamış olması(Örneğin doğum yapan anne adayını hastaneye yetiştirmeye çalışan jandarma personelinin olaya ilişkin olarak tutanak tutmamış olması gibi)

• Yaş düzeltme davası ile yaşının değiştirilmesi istenilen kişinin, dış görünüş itibariyle kayıt yaşına uygun görünmemesi,

• Yaş değiştirme talep eden kişinin, düzeltme istenilen yaşta ikiz olmayan bir kardeşinin bulunmaması, bu hususa ilişkin olarak iki ayrı doğuma istinaden tıbbi imkansızlıkların bulunmaması,

• Yaş düzeltmeye ilişkin olarak objektif nitelikte haklı bir sebebin bulunması(Örneğin ceza yargılamasında kişinin yaşının belirlenmesinin, muhakeme açısından önem arz etmesi veya doğum sonrasında çocuğun nüfus kaydının ailesi tarafından gecikmiş olarak gerçekleştirilmesi gibi)

Yaş Düzeltme Davasının Hukuki Dayanağı

Yaş düzeltme davası veya yaş değişikliği davasının(yaş büyütme davası ya da yaş küçültme davası olarak da bilinir) hukuki dayanağı şu şekilde sayılabilir: Türkiye Cumhuriyeti Anayasamız, Türk Medeni Kanunumuz ve Nüfus Hizmetleri Kanunumuz

Ancak bu dava, ağırlıklı olarak Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun konu alanına girmektedir ve dolayısıyla Nüfus Hizmetleri Uygulama Yönetmeliği de dikkate alınmalıdır.

Yaş Düzeltme Davasını Kimler Açabilir?

Yaş büyütme veya yaş küçültme talepli olarak açılmakta olan yaş tashihi davası, kişiye sıkı sıkıya bağlı olan bir hakka ilişkin olarak açıkmaktadır. Bu nedenle bu davanın herkes tarafından açılması mümkün değildir.

Yaş düzeltme davası, yaşını küçültmek veya büyütmek yani yaşını değiştirmek isteyen kişi tarafından bizzat açılabilir. Ancak bu kişi henüz ergin değilse bu davayı velisi(anne veya baba) ya da vesayet altında ise vasisi açabilir.

Bu dava bir avukat aracılığıyla açılacak ve yürütülecekse, avukata verilecek olan vekaletnamede mutlaka yaş düzeltme davalarına ilişkin olarak özel yetki bulunması gerekmektedir.

Konunun kamu düzenini ilgilendiriyor olmasından mütevellit, cumhuriyet savcısının da yaş düzeltme davası açma yetkisi mevcuttur. Bu durum, özellikle konusu ve sonuçları kişinin yaşına bağlı olan ceza davalarında söz konusu olabilmektedir.

Yaş Düzeltme Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Yaş düzeltme davası, niteliği itibariyle uzun süren bir dava tipi değildir. Bu dava da, iddet müddetinin kaldırılması davası ve isim değişikliği davasında olduğu gibi oldukça kısa süren bir yargılama sürecine tabii olmaktadır ve mahkemelerin iş yüküne göre ay arasında sonuçlanabilmektedir. Ancak bununla birlikte kemik yaşına ilişkin tespitlerin gerçekleştirilmesi, ilgili yerlere müzekkere yazılması ve evrakların tevdi edilmesi gibi usuli işlemler nedeniyle yıl sürebilmesi de mümkün olabilmektedir.

Sürecin en verimli şekilde yürütülebilmesi, olası istenmeyen sonuçların meydana gelmesinin önlenmesi ve zaman kaybı yaşanmaması adına mutlaka uzman bir avukatın profesyonel hukuki temsil ve danışma hizmetlerinden faydalanılmasını tavsiye etmekteyiz.

Yaş Düzeltme Davası Birden Fazla Kez Açılabilir Mi?

Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun maddesinde yer alan eski hükme göre yaş düzeltme davası yalnızca 1(bir) kere açılabilmekteydi. Ancak Anayasa Mahkemesinin tarihli ve /34 E., /48 K. sayılı isim değişikliğine ilişkin kararı ile yine Anayasa Mahkemesinin tarihli ve / başvuru numarası sayılı yaş değişikliğine ilişkin kararları sonrasında bu durum değişiklik göstermiş ve artık haklı sebeplerin varlığı halinde yaş düzeltme davalarının birden çok defa açılabilmesi mümkün hale gelmiştir.

Dolayısıyla, güncel uygulamada yaş düzeltme davalarının birden çok kez açılması mümkündür. Zaten Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun maddesinin 1. fıkrasının b. bendine getirilmiş olan düzenleme ile de bu durum açıklığa kavuşmuştur.

Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun 36/1-b. Bendine Göre:"Haklı sebeplerin bulunması hâlinde aynı konuya ilişkin düzeltme yapılması hâkimden istenebilir. Ad değişikliği hâlinde, nüfus müdürlüğü bu kişinin çocuklarının baba veya ana adına ilişkin kaydı, soyadı değişikliğinde ise eşin ve ergin olmayan çocukların soyadını da düzeltir."

Yaş Büyütme veya Yaş Küçültme Nasıl Gerçekleştirilir?

Yukarıda kısaca ifade etmiş olduğumuz üzere kimlik yaşının artırılması veya azaltılması şeklinde sonuç doğuracak olan yaş düzeltme işlemi, bu hususa ilişkin olarak bir dava açılmasını gerektirir.

Yukarıda saymış olduğumuz yaş düzeltme davası şartlarının mevcudiyeti halinde

Kimlik yaşı, kişini nüfus kayıtlarında yer alan doğum tarihine göre hesaplanan yaşıdır. Kimlik yaşının büyültülmesi haklı nedenlerin varlığı halinde ancak mahkeme kararıyla olabilmektedir. Kişi, kimlikte yer alan yaşından daha büyük ise yaşının büyültülmesini mahkemeden talep edebilir. Mahkeme bunun için kişinin doğduğu yerin resmi bir kurum olup olmadığı, kardeşi var ise yaşlarının çakışıp çakışmadığı gibi nedenleri araştırır. Mahkeme gerekli araştırma ve incelemeyi yapar ve koşulların bulunması halinde kişinin yaşının büyültülmesine karar verir.

Yaş Düzeltme Davasında Deliller

Yaş düzeltme davalarında kimlik yaşının gerçek yaştan farklı olduğu beyan edilmektedir ve bu hususun ispat edilebilmesi adına tanık beyanı, kemik yaşı hesaplaması, bilirkişi raporu, uzman görüşü, hastane kayıtları, nüfus kayıtları, ilgili kolluk tutanakları başta olmak üzere her türlü hukuki delil ileri sürülebilmektedir.

Yaş Düzeltme Davasında Tanık Beyanının Önemi

Toplumdaki yaygın kanının aksine yaş düzeltme davalarında tanık beyanına da dayanılabilmektedir. Bu davada yalnızca kemik yaşı incelemesi gibi biyolojik ve fizyolojik unsurlarla değerlendirme yapılması gerektiği gibi bir yanlış algı söz konusu olabilmektedir. Ancak kimi hallerde kemik yaşı incelemesi yapılması dahi mümkün olamayabilmektedir.

Bu nedenle yaş düzeltme davalarında tanık beyanları son derece önemlidir. Örneğin özellikle sağlık imkanlarının çok yaygın olmadığı yakın geçmişte birçok doğum hastane, doğumhane veya sağlık ocağı gibi bir kurumdan ziyade köylerde ebelikle uğraşan kişilerin evlerinde veya doğum yapacak olan ailenin kendi evinde gerçekleşebilmekteydi. Bu gibi hallerde ulaşım zorlukları, eğitim düzeyindeki yetersizlik gibi bir çok sebeple çocuğun nüfusa kaydı da geciktirilebilmekteydi. Bu tip durumlardan muzdarip olan vatandaşların yaş düzeltme davası açması halinde kemik yaşı tespiti de mümkün olamamaktaysa en kuvvetli delil tanık beyanı olarak ortaya çıkmaktadır.

Hatta kemik yaşı incelemesi yapılabilen hallerde dahi tanık beyanı, kemik yaşı incelemesinin kendi tabiiyetinden kaynaklı olan belirsizlikleri ortadan kaldırmak ve hakimin somut olayı daha net bir şekilde anlamasını sağlamak noktasında büyük öneme sahip olmaktadır.

Yaş Düzeltme Davasının Askerlik ve Bedelli Askerlik Açısından Etkisi

Yaş düzeltme davalarının askerlik uygulamaları açısından değerlendirilmesi noktasında Askerlik Kanunumuz ve diğer ilgili mevzuat hükümleri belirleyici rol oynamaktadır. Askerlik Kanunumuzun "Yaşlarını Değiştirenler" başlıklı maddesine göre:

• Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri askerlik işlemlerinde dikkate alınmamaktadır. Ancak mahkemece resmi hastane doğum kayıtları esas alınmak suretiyle gerçekleştirilmiş olan değişiklikler bu durumdan hariç tutulmaktadır.

• Kişinin, yoklama sırasında aile kütüğünde yazılı yaşı ile fiziki görünümü uyumlu değilse, askerlik şubesi başkanı tarafından yaş düzeltimine istinaden Cumhuriyet savcısına müracaat edilir ve yargılama sonucuna göre askerlik işlemleri söz konusu olur.

• Yaş düzeltme davasının sonucuna göre düzeltilen yaşı itibariyle askerlik çağına girmemiş olan kişilerin yoklamaları emsalleri ile birlikte yapılır ve bu kişiler böylece silah altına alınır,

• Detaylı bilgi için Askerlik Kanunumuz ve ilgili mevzuatın yaş düzeltmeye dair hükümleri mutlaka okunup incelenmelidir.

Ceza Yargılamasında Yaş Tashihi Talebi

Ceza yargılamasında sanığın veya mağdurun yaşı suçun tipikliğinin saptanması hususuna ilişkin olarak önem arz ediyor olabilir. Bu halde söz konusu ceza yargılamasını incelemekle yetkili ve görevli ceza mahkemesi tarafından, yaş tashihine ilişkin özel hukuk hükümlerinde yer alan usule göre inceleme yapılıp karar verilebilir ve hatta böyle bir iddianın varlığı halinde böyle yapılması gerekmektedir, aksi durum istinaf ve temyiz mercileri olan Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay nezdinde bozma nedeni yapılabilmektedir.

sayılı Ceza Muhakemesi Kanunumuzun "Ceza Mahkemelerinin Ek Yetkisi" Başlıklı Maddesine Göre:"(1) Yüklenen suçun ispatı, ceza mahkemelerinden başka bir mahkemenin görev alanına giren bir sorunun çözümüne bağlı ise; ceza mahkemesi bu sorunla ilgili olarak da bu Kanun hükümlerine göre karar verebilir. Ancak, bu sorunla ilgili olarak görevli mahkemede dava açılması veya açılmış davanın sonuçlanması ile ilgili olarak bekletici sorun kararı verebilir. (2) Kovuşturma evresinde mağdur veya sanığın yaşının ceza hükümleri bakımından tespitiyle ilgili bir sorunla karşılaşılması halinde; mahkeme, ilgili kanunda belirlenen usule göre bu sorunu çözerek hükmünü verir."

Yaş Düzeltme Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Yaş düzeltme davalarında görevli ve yetkili mahkemenin belirlenmesi hususuna ilişkin olarak da Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun ilgili hükümleri esas alınır. Buna göre:

• Yaş düzeltme davalarında görevli mahkeme: Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

• Yaş düzeltme davalarında yetkili mahkeme ise: yaşının büyütülmesi veya küçültülmesi istenen kişinin yerleşim yeri mahkemesidir.

Nüfus Hizmetleri Kanunumuzun "Nüfus Davaları" Başlıklı 36/1-a. Bendine Göre:"(1) Mahkeme kararı ile yapılan kayıt düzeltmelerinde aşağıdaki usûllere uyulur: a) Nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır."

Yaş düzeltme davası uygulamada genellikle evlilik, emeklilik ve askerlik gibi nedenlerden ötürü başvurulan bir dava çeşididir. Yaş düzeltme davası yaş küçültme talebiyle ya da yaş büyültme talebiyle açılabilir. Uygulamada sıklıkla görülmekte ve bazı bölgelerde kişilerin doğumundan birkaç yıl sonra nüfusa kaydedildiği görülmektedir. Yaş düzeltme davası, özellikle doğum tarihinin nüfus kütüğüne yazılması hususunda maddi hata yapılması durumunda gündeme gelen bir davadır. Bu maddi hatanın düzeltilmesi için mahkeme kararına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu hatanın düzeltilmesi için kesinleşmiş mahkeme kararı kanunen zorunludur. Söz konusu dava açılmaksızın hiç kimsenin yaşı düzeltilemez. Ancak aile kütüklerine yaşın tescil edilmesi esnasında nüfus müdürlüklerinin yaptığı maddi hatalar dava açılmaksızın da düzeltilebilir. Bu dava çekişmesiz bir yargı işi olup ilgililer kimlikte görünen yaşlarının büyütülmesi ya da küçültülmesi isteminde bulunurlar.

Yaş düzeltme davası açma hakkı kişiye sıkı suretle bağlı haklardan olup bu dava bizzat yaşının büyütülmesini ya da küçültülmesini talep eden kişi tarafından açılmalıdır. Ancak bu kişi kısıtlı veya küçükse, kişinin kanuni temsilcisi de söz konusu davayı açabilme ehliyetine haizdir. Kimi durumlarda ise Cumhuriyet Savcısı da re’sen yani kendiliğinden bu davayı açabilmektedir. Ayırt etme gücüne sahip olmayan kimseler ise bu davayı açamazlar. Dava ilgili kişinin yaşadığı yer nüfus müdürlüğüne karşı açılmaktadır.

Yaş düzeltme davasıyla ilgili bilinmesi gereken en önemli hususlardan biri iptal edilen hükme göre bu davanın ilgili kişi tarafından sadece 1 kere açılabilmekte idi. Dolayısıyla davanızın kabul edilmemesi üzerine tekrar aynı davayı ikinci kere açma hakkınız yoktu. Şu an ise bu hükmün iptal edilmesiyle bu davanın ikinci kere açılması mümkün hale gelmiştir. Her ne kadar avukat tutma zorunluluğunuz olmasa da bu davayı hak kaybına uğramamak için avukatınız ile birlikte açmanızı önermekteyiz.

YAŞ DÜZELTME DAVA ŞARTLARI

1. İlgili kişinin yaş düzeltme davasını açmakta hukuki yararı bulunmalıdır.

Hukuki yararın mevcudiyeti her davada aranan dava şartlarından biridir. Söz konusu davada hukuki yarar bulunmadan yaşın düzletilmesi istenemez. Somut olayın özelliklerine göre nüfus kaydındaki maddi hatanın ilgili kişinin hayatını güçleştirmesi veya ona sorunlar yaratmasının belirtilmesi ve bu hususların dava dilekçesinde yer alması gerekmektedir.

2. İlgili kişinin yaş düzeltme davasını açmakta haklı nedeni olmalıdır.

İlgili kişinin mevcut yaşından daha genç hissetmesi bu davayı açma hususunda haklı sebep teşkil etmez. Örneğin emeklilik için yaş sınırına takılma durumunda gerçek yaşın tespit edilmesi halinde yaşlılık aylığı elde edecek olmak haklı bir nedendir.

3. İlgili kişi resmi bir kurumda doğmuş olmamalıdır.

Bu bağlamda hastanede veya doğum evi dışı bir yerde dünyaya gelmiş olmalıdır. Çünkü oradaki kayıtlar resmi veriler uyarınca kesindir.

4. İlgilinin dış görünüşü ilgilinin talep ettiği yaşa uygun olmalı.

Örneğin, yaşlı bir bireyin aslında 30 yaşında olduğunu iddia etmesi halinde bu dava şartı sağlanmaz ve talebi reddedilir.

5. İlgili kişinin talep ettiği yaşta kendisiyle aynı anneden bir kardeşinin bulunmaması

İkiz gebelik hali dışında bir kadının aynı anda iki farklı hamilelik yaşaması tıbben mümkün değildir. 2 kardeş arasında en az günlük bir süre farkının bulunması aranmaktadır. İlgilinin kendisiyle aynı yaşta ikiz kardeşi dışında herhangi bir kardeşi varsa açtığı dava reddedilir.

6. İlgili kişinin annesiyle arasındaki yaş farkının makul olması

Annesinin resmi kayıtlara göre 50 yaşında olan kimsenin kendi yaşının 45 olduğunu iddia ettiği dava olumlu şekilde sonuçlanmayacaktır.

YAŞ DÜZELTME DAVASI SÜRECİ

Bu dava haklı bir talebinizin olması halinde her zaman açılabilir ve herhangi bir zamanaşımı süresine sahip değildir. Yaş düzeltme davaları genellikle 2 ile 4 ay sürmekte ve bu süreler mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişiklik arz etmektedir. Ancak kimi durumlarda mahkeme karar vermek için ilgili kişinin kemik yaşının tespitini istemesi üzerine dava süreci uzayabilmektedir.

YAŞ DÜZELTME DAVASI DELİLLERİ

1. YAŞ DÜZELTME DAVASINDA KEMİK YAŞI TESPİTİ

Kimlikteki yaşın gerçeği yansıtmaması halinde kişinin gerçek yaşını bulmak için kemik yaşı tespiti yönteminden sıklıkla yararlanılmaktadır. Kemik yaşı aslen kişinin iskeletinin olgunlaşma derecesini ifade etmektedir. Tespit edilen kemik yaşında da yıl kadar farklılık gösterme ihtimali vardır. Ancak kemik yaşının tespiti en fazla 25 yaşına kadar yapılabilmektedir çünkü fiziksel gelişim bu yaştan sonra durağanlaşır. Bu tespit kural olarak adli tıp kurumları aracılığıyla veya sağlık kurumlarınca yapılır ve tespit eidlen husus mahkemece göz önünde tutulur.

2. YAŞ DÜZELTME DAVASINDA TANIK DİNLENMESİ

Özellikle kemik yaşının tespit edilemediği durumlarda tanık beyanları önem arz etmektedir. İlgilinin çocukluk arkadaşları, doğumuna şahitlik eden kimselerin beyanları hakim tarafından dinlenebilecektir. Tanık sayısı hususunda herhangi bir sınırlama olmamakla birlikte 2 kişiden az olmamasında hukuki fayda bulunmaktadır.

YAŞ DÜZELTMENİN ASKERLİĞE ETKİSİ NEDİR ?

Kişinin yaşının özellikle bedelli askerliğe önemli bir etkisi bulunmaktadır. askerlik çağı 20 – 40 yaşları arasındaki dönemi kapsamakta olup ilgili kişinin bu yaş aralığında olması halinde askerliği etkilenmeyecektir. Askerlik çağına giren kişinin yaşında herhangi bir değişiklik yapılması kural olarak dikkate alınmayacaktır. Söz konusu değişikliğin askerliğe etkisi için askerlik çağından önce yapılması gerekmektedir. Yani askerlik çağına girmeden önce yaşlarını büyütmüş olanların yoklamaları değişen yaşlarına göre yapılacaktır.

YAŞ DÜZELTMENİN EMEKLİLİĞE ETKİSİ

Yaş düzeltmenin kural olarak emeklilik süresine herhangi bir etkisi yoktur. Yaşınızı düzeltmeniz halinde bu husus emekliliğinize etki etmeyecektir. Nüfus kayıtlarına göre kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarih emeklilik açısından dikkate alınacaktır. Ancak henüz sigortalı değilse ve yaş değişikliği sigortalı olma tarihinden önce yapılmışsa bu halde düzeltilen yaş emeklilik süresi bakımından dikkate alınacaktır.

YAŞ DÜZELTME DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yaş düzeltme davası açmak isteyen kişi yerleşim yerinin Asliye Hukuk Mahkemesi’ne dava dilekçesiyle başvurması gerekmektedir.

YAŞ DÜZELTME DAVASI YARGITAY KARARLARINDAN ÖRNEK ALINTILAR

…mağdurun gerçek yaşı ile nüfusa kayıtlı olduğu yaş arasında oransızlık bulunduğu gerekçesiyle gerçek yaşının tespiti ve düzeltilmesi istenilmiştir. Doğum tarihinin düzeltilmesine karar verilen &#; ile aynı anneden doğduğu anlaşılan kardeşi doğumlu&#; arasında düzeltilen doğum tarihine göre 2 ay 27 günlük bir zaman farkı bulunmaktadır. Bir kadının bu süre içerisinde iki kez doğum yapmasının tıbben mümkün olmadığı açık olup, hakim, nüfus kayıtlarında düzeltme yaparken bu kayıtların diğerleri ile çelişki yaratmamasına özen göstermeli, böyle bir sonucu doğuracak kararlar vermemelidir. Mahkemece, kayden engel bulunduğu dikkate alınmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.”

( Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.)

“…davacının olan doğum tarihinin mahkeme kararı ile olarak düzeltildiği, mahkemece davacının, nüfus kaydının düzeltilmesi istemi aynı konuda ikinci kez dava açamayacağı gerekçesi ile reddedilmiş ise de, temyiz incelemesi aşamasından önce, bu hususu düzenleyen günlü sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinin &#;Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir&#; biçimindeki birinci cümlesinin Anayasaya aykırılığı nedeni ile Anayasa Mahkemesinin gün //48 sayılı kararı ile iptal edilip kararın 6 Ekim tarihinde Resmi Gazete&#;de yayımlandığı anlaşıldığından, buna dayanan gerekçe doğru değil ise de, 25 yaşından sonra tıbben yaş tespitinin mümkün olmadığı gibi kayden 25 yaşın üzerinde olan davacının bu yaşının düzeltilmesi için mevcut bilgi ve belgelerin yeterli sayılamayacağı…”

(8. Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.)

“Davanın yasal dayanağını oluşturan sayılı Yasanın /2 maddesinde “yaşlılık, ölüm ve maluliyet sigortalarına ilişkin yaş ile ilgili hükümlerin uygulanmasında; sigortalının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihinin esas alınacağı” hükme bağlanmıştır. Hiçbir yoruma yer vermeyecek şekilde yapılan bu düzenleme karşısında sigortaya ilk tescil tarihinden sonra yapılan yaş düzeltilmesinin yaşlılık aylığı bağlanmasında nazara alınamayacağı açıktır. sayılı Yasanın uygulanması açısından “yaş koşulunun” gerçekleşmesi, belli süre prim ödenmesi yaşlılık sigortasının uygulanması açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle Yasanın maddesi sonradan yapılacak yaş düzeltmelerinde kimi kötü uygulamaları önlemek amacıyla özel bir düzenleme getirmiş belli sigorta kollarında hangi doğum tarihinin esas alınacağını açıkça belirlemiştir. Buna göre yaşlılık ölüm ve maluliyet sigortalarının uygulanmasında sigortalının ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğüne kayıtlı bulunan doğum tarihinin esas alınacağını…”

1. Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.

“…alınan sağlık kurulu raporlarında; 22 yaştan sonra spesifik olarak kemik yaşı tayini yapılamadığı, bu yüzden kemik yaşlarının 22 yaşından büyük olarak değerlendirildiği bildirilmiş, mahkemece davacıların yaş düzeltim davası, davacılar dünyaya geldikten çok sonra tarihinde nüfusa kaydedildikleri, gözlem ve tanık beyanı dikkate alınarak doğum tarihinin düzeltilmesine karar verilmiş ise de; alınan rapor davacıların düzeltilmek istenen doğum tarihini kesin olarak doğrulamadığı, ayrıca davacıların dava tarihinde kayden 25 yaşın üzerinde olduğu ve 25 yaşından sonra tıbben yaş tespiti mümkün olmadığı gibi kayden 25 yaşın üzerinde olan davacıların bu yaşlarının düzeltilmesi için mevcut bilgi ve belgelerin yeterli sayılamayacağı, ilgililerin doğum tarihi ile tanıkların dinlendiği tarih arasında uzunca bir zaman geçtiğinden beyanlarında yanılgı ihtimali bulunduğu, Nüfus Hizmetleri Kanununa göre açılan kayıt düzeltme davaları kamu düzeni ile yakından ilgili bulunduğundan, mahkemelerin tarafların veya tanıkların beyanları ile bağlı kalmaksızın gerçeği araştırıp doğru sicil oluşturmak mecburiyetinde olduğu dikkate alınarak davanın reddine karar verilmesi gerekirken..”

(8. Hukuk Dairesi         / E.  ,  / K.)

Yaş düzeltme davası, yaş büyütme ve yaş küçültme konusunda daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Ülkemizde uzun yıllardan beri kişilerin nüfusa geç kaydedilmesi şeklindeki durumlarla karşılaşılmakta olup, bu durum kişilerin gerçek yaşlarının nüfusta farklı şekilde görülmesi ve bunun sonucunda da hayatlarının ileriki dönemlerinde çeşitli sorunlarla karşılaşma riskini beraberinde getirmektedir. Kişilerin yapmış oldukları hukuki işlemlerin akıbeti bu sorunların başında gelmektedir. Yaş düzeltme davası bir çok davayı etkileyen bir dava türüdür. Zira bir çok işlemde yaş şartı vardır.

Yaş düzeltme davaları uygulamada büyük önem taşımaktadır. Özellikle askerliğe giriş, emeklilik, evlilik, eğitim, sınav, daha az ceza almak ve memuriyete girme gibi durumlarda kişilerin nüfus kayıtlarındaki yaşlarının doğruluğu büyük öneme sahiptir.

sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’ nun m. /2 hükmünde bulunan, “Kovuşturma evresinde mağdur veya sanığın yaşının ceza hükümleri bakımından tespitiyle ilgili bir sorunla karşılaşılması halinde; mahkeme, ilgili kanunda belirlenen usule göre bu sorunu çözerek hükmünü verir.” şeklindeki düzenleme uyarınca kanun koyucu, ceza mahkemelerine kovuşturma aşamasında yaş düzeltilmesi konusunda özel bir yetki vermiştir.

Yaş Düzeltme Davası Şartları

İsim değişikliğine ilişkin davalarda kural olarak davacının haklı bir neden ileri sürmesi gerekmekle beraber kanun koyucu yaş düzeltme davalarında davanın açılabilmesi bakımından herhangi bir neden aramamaktadır. Mahkemece yaş değişikliğine karar verilebilmesi için yine de sıkı şartlar öngörülmüş bulunmaktadır. Bu şartlar;

• Kişi hastanede veya doğum evinde doğmuş olmamalıdır. (İlgili kurum kayıtları kesindir.)
• Kişinin dış görünüşü nüfusta kayıtlı yaşa uygun olmamalıdır.
• Kişinin dış görünüşü, beyan ettiği yaşa uygun olmalıdır.
• Kişi yaşını büyütmek istiyorsa, beyan edilen yaşta bir kardeş mevcut bulunmamalıdır.
• Yaşını küçültmek için, nüfusa yazımdan önceki tarihte doğduğunu iddia etmemelidir.
• Kişi daha önce yaş düzeltme yapmış olmamalıdır.

Şeklindedir. Bu şartlar varsa dava açılması gerekir.

• Hastane – Doğumevinde Doğmuş Olmama Şartı

Yaş değiştirmek isteyen kişi herhangi bir hastane veya doğumevinde doğmuş olmamalıdır. Kişinin doğumuna ilişkin resmi bir evrak veya buna ilişkin bir kayıt mevcutsa ise mahkeme elindeki verilere bağlı kalarak davanın reddine karar verecektir.  Doğuma ilişkin kayıtlar hastane arşivlerinden veya nüfus müdürlüklerine yapılacak başvuru üzerine kontrol edilebilmektedir.

• Dış Görünüş Şartı (Fiziksel Şart)

Yaş değiştirmek isteyen kişi, beyan ettiği yaşa uygun bir fiziksel görüntüye sahip olmalıdır. Bahsedilen yaşa ait fiziksel görüntünün mevcut olmadığının mahkemece değerlendirilmesi ve tespiti neticesinde beyan dikkate alınmayıp dava reddedilecektir. Bununla birlikte yargı uygulamasında beyan edilen yaşın yaş farklı olması bu şartın gerçekleşmesi bakımından yeterli kabul edilebilmektedir.

Kişinin beyan ettiği yaşta bir başka kardeşinin mevcut olması davanın reddedilmesini gerektiren hallerden bir tanesidir. Zira yargılamada annenin hamilelik süresi dikkate alındığında aynı dönemde iki kişinin doğumunun gerçekleşmesi mantık kurallarıyla ve hayatın olağan akışına uygun bulunmadığından davanın reddine karar verilecektir. Uygulamada davacının kardeşi varsa davacı ile kardeşinin doğum tarihi arasında en az günlük süreye uygun olmayan düzeltme talepleri mahkeme tarafından reddedilebilmektedir. İkiz kardeşlerin dava açmaları halinde bu davaların birleştirilmesi söz konusu olacaktır.

Bahsedilen bu şartlar dışında uygulamada davacıya ait resmi kurumlarda bulunan kayıtlar, (Okula başlama kayıtları, askerlik hizmetine dair kayıtlar yargılamanın sonuçlanmasında önemli fonksiyonlara sahiptir.) Ayrıca, davacı resmi hastane doğum kayıtlarının esas alınması suretiyle yaşındaki yanlışlığın giderilmesini her zaman talep edebilme hakkına sahip durumdadır.

• Yaş Düzeltme Davalarında Kemik Radyolojisi Teknolojisi

Yaş düzeltme-değiştirme davaları sırasında ilgili mahkeme, davacının kemik yaşının tespitini isteyebilir. Adli Tıp Kurumu aracılığıyla kişinin kemik yaşının tespiti gerçekleştirilir ve kemik yaşına göre mahkeme talebe ilişkin bir karar verebilir. Ancak kemik yaşına dair tespit, en geç kişinin 25 yaşına ulaşmasına kadar gerçekleştirilebilmektedir. Zira bu yaştan sonra kemiklerin gelişim göstermemesi nedeniyle yaş tespiti imkanı oldukça azalmaktadır.

Yaş Düzeltme Davası Kim Karşı Açılır?

Nüfus kayıtları niteliği gereği kamu düzeninden olduğundan bu anlamda Savcılık makamlarının bu kayıtlara ilişkin araştırma ve gerektiğinde dava açma yetkisi dahi bulunmaktadır. Yaş düzeltme davalarında temel mevzuat sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’dur. Nüfus Hizmetleri Kanunu’ nun m. 35/1 hükmüne göre:

İlgili hüküm uyarınca özellikle maddi hatadan dolayı yanlış gözüken kayıtların dava açmadan nüfus müdürlüklerine yapılacak başvuru sonucu düzeltilebilmesi mümkündür.

Yaş Düzeltme Davalarında Yargılama Süreci

Yaş düzeltme davalarında yargılama süreci aşağıdaki sırayla ilerlemektedir:

• Davanın açılması
• Kişinin nüfus kayıtları getirtilmesi, kardeş ve anne-babaya ilişkin bilgilerin araştırılması süreci
• Davacının duruşmada hazır bulundurulması ve dış görünüşün incelenmesi
• Mahkemece görülecek lüzum üzerine “kemik radyografisi” raporu istenmesi.
• Tanıkların beyanı ve dosyadaki mevcut delillerle birlikte yaş değişikliğine ilişkin kararın verilmesi.
• Gerekçeli kararın yazılması
• Mahkeme kararının kesinleşmesi

Davacının nüfus kaydında sadece doğum yılı yazılmış ise ay olarak Temmuz ayının birinci günü; sadece gün yazılmamış ise o ayın ilk günü esas alınarak karar verilecektir.

Yaş düzeltme davalarında tanık beyanları, doğum tarihinin kanıtlanmasında büyük önem taşımaktadır. Duruşma sırasında dinlenilecek olan tanıkların net ve duraksamaya yer vermeyecek bir biçimde tanıklık etmeleri önemlidir. Yargılama sürecinde davacı ile annesi arasındaki yaş farkı da mahkemece dikkate alınmaktadır.

Yaş Düzeltme Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Yaş düzeltme davalarında, davanın yetkili ve görevli mahkemede açılmasına dikkat edilmelidir. Yaş düzeltme davaları bakımından görevli ve yetkili mahkemenin tespiti meselesi Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun m. 36’da düzenlenmiş bulunmaktadır:

Hükümde görüldüğü üzere ilgili dava, kişinin yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacaktır. Bu davada davalı olarak, davacının yerleşim yerinde bulunan nüfus müdürlüğü gösterilmelidir.

Davacı hakkında mevcut bir cezai kovuşturma varken yaş düzeltme davası açılması halinde bu dava görevsizlik yönünden reddedilecektir. Zira sanık veya mağdur olan kişinin gerçek yaşlarının tespit edilmesi ceza yargılaması bakımından özel bir öneme sahip olduğundan tespite ilişkin kararı, kovuşturmayı yürüten ceza mahkemesi verecektir.

Yaş Düzeltme Davasında Zamanaşımı

Yaş Düzeltme Davası bakımından bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır; dava her zaman açılabilir. Bununla birlikte bu davaların yalnızca bir defa açılabileceği öngörülmüştür. Zira açılan dava sonucunda kişinin gerçek yaşı zaten tespit edilmiş olacaktır.

Yaş Düzeltme Davalarında Yargılama Süresi

Yaş düzeltme davalarında yargılama süresi mahkemelerin yoğunluğuna göre ay arasında değişebilmektedir. Mahkemece, kemik yaşının tespitine ilişkin bir talep söz konusu olması halinde dosyanın Adli Tıp Kurumuna gitmesi, kurumca incelenmesi ve geri dönmesi süreçleriyle birlikte bahsedilen yargılama süresi bir müddet daha uzayabilmektedir.

Yaş Düzeltme Davalarının Askerliğe- Bedelli Askerliğe Etkisi

Bilindiği üzere bedelli askerlik uygulamasında yaş bakımından belirli bir taban belirlenmekte ve o yaşı tamamlamış olma şartı aranmaktadır. Ancak mevzuat düzenlemesi askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değiştirmenin kural olarak askerlik işlemlerinde dikkate alınmadığını ortaya koymaktadır. Askerlik Kanunu’nun m. 81 düzenlemesi şu şekildedir:

Askerlik çağına girdikten sonra yapılan yaş değişiklikleri (mahkemece resmi hastane doğum kayıtları esas alınarak yapılanlar hariç) askerlik işlemlerinde dikkate alınmaz. Ancak; yoklamaları sırasında aile kütüğünde yazılı yaşları ile görünümleri uyumlu olmayanlardan kayden yaş düzeltmelerine engel bulunmayanların yaşlarının düzeltilmesi için askerlik şubesi başkanı tarafından Cumhuriyet savcısına müracaat olunur ve yargılama sonucuna göre askerlikleri yaptırılır.

Birinci fıkra uyarınca yaşları düzeltilenlerden düzeltilen yaşlarına göre henüz askerlik çağına girmemiş olanların yoklamaları emsalleri ile birlikte yapılarak silah altına alınırlar. Birinci fıkra uyarınca yaşları düzeltilenlerden düzeltilen yaşlarına göre askerlik çağına girmiş ancak 23 yaşını bitirmemiş olanlar yoklamalarını müteakip emsalleri ile birlikte silah altına alınırlar. Düzeltilen yaşlarına göre 23 yaşını bitirmiş olanlar ise yoklamalarını müteakip Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek sınıf ve tertibat yerlerine derhal sevk edilirler.

Yaş Düzeltme Davalarının Sigortalılık ve Emekliliğe Etkisi

Yaş düzeltilmesine ilişkin mahkeme kararları kararın kesinleşmesinden itibaren hüküm ve sonuçlarını doğuracaktır. Bu yüzden sigortalılık konusunda kişinin Sosyal Güvenlik Kurumuna ilk giriş tarihinden sonra yapılan yaş düzeltme işlemleri kural olarak sigorta işlemlerinde dikkate alınmayacaktır. sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun mevcut bu düzenlemeleri Sosyal Güvenlik Kurumu’nca çıkartılan “ sayılı Kanuna Göre 4/1-(a) ve 4/1-(b) Kapsamındaki Sigortalıların Tahsis İşlemleri” konulu /58 sayılı Genelgede de aynen korunmuştur. Ancak bu genelgede önemli bir farklılık olarak yaş düzeltmelerinin sigortalığa etkisinin birkaç istisna ile kabul edildiği görülmektedir.

Genelgeye göre, “Sigortalıların, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının tespit edildiği veya ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına tabi olduğu tarihten sonraki yaş düzeltmeleri dikkate alınmayacaktır. Diğer taraftan, nüfus kütüğünde ilk defa kayıtlı olan doğum tarihinin; Nüfus kütüğünün yenilenmesi sırasında, yeni kütük kayıtlarına, Nüfus kütüklerinin naklinde, yeni nüfus idaresi kayıtlarına, Türk vatandaşlığına geçenlerin Türkiye’deki nüfus idaresi kayıtlarına, hatalı işlenmiş olması nedeniyle yapılan düzeltmelerin, sigortalıların iradesi dışında nüfus idaresince yapılan maddi hataların giderilmesi amacını taşıması nedeniyle düzeltilmesi halinde, bu hususların belgelenmesi veya mahkeme kararında belirtilmiş olması halinde söz konusu kayıt düzeltmelerinde, düzeltilen yeni kayıt esas alınacaktır.”

Emeklilik yaşının da yaş düzeltme davası açmak suretiyle değişmesine hukuken imkan bulunmamaktadır. Yaş değişikliği gerçekleştirilse dahi bu değişikliğin emeklilik için beklenmesi gereken süreye bir etkisi olmayacaktır. Anayasa Mahkemesi’nin tarihli, /64 Esas ve / Kararı  da ‘ilk defa sigortalı olunduktan sonra yapılmış yaş düzeltmelerinin emeklilik hesaplarında geçerli sayılmamasının Anayasaya aykırı olmadığı”  şeklindedir.

Yaş Düzeltme Davası Yargıtay Kararları

Yaş Küçültme 

(Yargıtay Hukuk Dairesi / Esas, / Karar)

Cumhuriyet Başsavcılığının iddianamesiyle şüpheli hakkında çocuğun cinsel istismarı ve cinsel amaçlı kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçundan hazırlık soruşturması başlatılmıştır. Mağdurun yaşı, fiziki hali ve görüntüsü nedeniyle yaşıtlarından büyük göründüğü tespit edilmiştir. İlgili devlet hastanesine sevk edilmesiyle mağdurun kemik yaşının yaş aralığı ile uyumlu olduğu, nüfus kayıtlarının ise gerçeği yansıtmadığı saptanmıştır. Davacılar tarafından Asliye Hukuk Mahkemesinde davalının nüfus kaydının gerçeği yansıtmadığı, doğum tarihinin gün ve ay baki kalarak yaş düzeltme talebiyle dava açılmıştır. Mahkeme, davalının yerleşim yerinin başka bir ilde olması nedeniyle yetkisizlik kararı vermiştir. Ancak diğer mahkeme de yapmış olduğu araştırmada yaşadığı ilin ilk açılan mahkemede olduğunu belirterek karşı yetkisizlik kararı vermiş olduğundan yetki ve görevsizlik uyuşmazlığını incelemeye almıştır.

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun m. 36/1- (a) bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltmeyi isteyen Cumhuriyet savcılarının yerleşim yerindeki görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılabileceği hüküm altına alınmıştır. Türk Medeni Kanunu’nun m. 19/1 hükmüne göre ise yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. Yargıtay, netice itibariyle kesin yetki bulunmadığından ilgili Asliye Hukuk Mahkemesinde davanın görülerek sonuçlanması gerektiğini belirterek oy birliği ile karar vermiştir.

Yaş Büyütme

(Yargıtay 8. Hukuk Dairesi / Esas, / Karar)

Davacı, doğumlu olup olarak düzeltilme talepli yaş düzeltme davası açmış, mahkeme tarafından davanın reddine karar verilmiştir. Karara karşılık davacı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur. Yargıtay, dosya incelemesinde … Milli Eğitim Müdürlüğünün cevabında davacının tarihinde ilkokula kaydolduğunu ve mezuniyetinin ise yılında olduğunu belirttiğini saptamıştır. Cevabın ekinde ise ilgiliye ait olan öğrenci kütük defter fotokopisi ile diploma defteri fotokopisi gönderildiği tespit edilmiştir. Yaş tashihine ilişkin davalar kamu düzeninden olup hakim taleple bağlı kalmayarak kendiliğinden de araştırma yapabilir, elde edeceği bulgulara göre çelişki meydana getirmeyecek şekilde hüküm kurması gerektiği belirtilmiştir. Yargıtay uygulamalarında 25 yaş sonrasında yaş tespiti yapılamayacağına dair ne kadar karar verilmiş olursa olsun dosyadaki belgelere göre, resmiyette 3 yaşında ilkokul kaydı yapıldığı ve 9 yaşında ilkokul diploması kazanmaya hak kazandığı görülmektedir. Söz konusu kayıtlar, hayatın olağan akışına aykırı olduğundan mahkemenin ret kararı vermesi hukuka aykırı bulunarak bozma kararı verilmiştir.

Yaş Düzeltme Davası Dilekçe Örnekleri

ÖRNEK 1

ANKARA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI :

ADRES   :

VEKİLİ  :Avukat Umur Yıldırım

DAVALI  :… İl Nüfus Müdürlüğü

ADRES  :

KONU   :Yaş Düzeltme (Yaş Küçültme) İsteminden İbarettir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Müvekkil …… tarihinde doğmuştur. Ancak nüfus cüzdanında, nüfus memurlarının hatasına binaen  doğum tarihi ……..  olarak yazılmıştır.

2-) Müvekkilim evde doğmuş olup bahsi geçen tarihten yaklaşık 10 gün sonra müvekkilimin dayısının oğlu olan ………… dünyaya gelmiştir. Söz konusu duruma…………… babası  ………… ve annesi ………….. Sayın Mahkemeniz huzurunda  tanıklık edecektir. Müvekkilimizin görünümü ve kemik yapısı da iddiamızı açıkça doğrulayacaktır.

3-) Bilindiği üzere yaşını küçültmek isteyen kişinin istediği yaşta kardeşi olmamalıdır. Müvekkilin kendisinden küçük kardeşi …….. doğumlu olup müvekkil ile arasındaki yaş farkı ilgili yasa da belirtilen sürenin üzerindedir.

4-) Müvekkil nüfus memurlarının hatası sonucu nüfus kayıtlarına yanlış işlenmiş olup bu sebeple hukuki muamelelerde sorunlar yaşamaktadır. İleride de telafisi mümkün olmayan zararların doğması ihtimali olasıdır. Ayrıca her Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı gibi gerçek doğum tarihinin nüfus cüzdanına işlenmesini isteme hakkı vardır.

5-) İşbu sayılan nedenlerden ötürü müvekkilimin mevcut doğum tarihinin, gerçek olan ………. olarak nüfus kayıtlarında düzeltilmesini isteme zorunluluğumuz hasıl olmuştur.

HUKUKİ SEBEPLER: TMK, Nüfus Hizmetleri Kanunu ve ilgili Mevzuat.

HUKUKİ DELİLLER  : Nüfus Kaydı, Tanık Beyanları ve sair her türlü kanuni delil.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü, müvekkilimin doğum tarihinin ……. olarak düzeltilmesine karar verilmesini, yargılama masrafları ve avukatlık ücretinin de davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla, vekaleten arz ve talep ederiz…/…/…

                                                  Davacı Vekili

                                             Av. Umur YILDIRIM

                                                      İmza

EK: Vekaletname Sureti

ÖRNEK 2

ANKARA NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI : Ad Soyad (TC Kimlik No: …) Adres

VEKİLİ  : Av. Ad Soyad Adres

DAVALI : … Nüfus Müdürlüğü

KONU   : Yaş düzeltme talepli dava dilekçesidir.

AÇIKLAMALAR:

1-) Müvekkil, … Nüfusuna bağlı … İl, … ilçe, … cilt, … hane ve … sıra numarasına kayıtlıdır. Müvekkilin nüfus kayıtlarında …. yılı yerine …. yazmaktadır.

2-) Müvekkilin doğum yılı ……’tir, ancak iş başvurularında ve sosyal ortamlarda nüfusta yanlış yazılan doğum tarihi nedeniyle müvekkil, hukuki problemlerle karşılaşmaktadır.

3-) Müvekkil …….. tarihinde … Hastanesi’nde doğmuş olup doğum kaydının ilgili hastaneden celbi adına müzekkere yazılmasını talep etmekteyiz. Müvekkilin ileride daha fazla problem yaşamaması adına doğum tarihinin doğum raporları doğrultusunda düzeltilmesi talebiyle ilgili dava açma zarureti hasıl olmuştur.

HUKUKİ DELİLLER: TMK, Nüfus Hizemtleri Kanunu ve ilgili her türlü mevzuat.

HUKUKİ SEBEPLER: X Devlet Hastanesi doğum raporu, nüfus kaydı, tanık beyanı ve her türlü yasal delil.

SONUÇ ve İSTEM: Yukarıda açıklanan ve gerekçelendirilen nedenlerle; müvekkilin nüfusta belirtilen doğum kaydının doğum raporuna göre düzeltilmesi istemli davanın kabulü yönünde karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.

                                                                   Davacı Vekili

                                                                 Av. Umur YILDIRIM

                                                                         İmza