2016 Kış Olimpiyatları Nerede

Uluslararası İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Beijing Kış Olimpiyatları öncesi Olimpiyat Oyunları’nın 13 sponsoruna gönderdiği mektupla, Çin’in insan hakları ihlallerine karşı herhangi bir girişimleri olup olmadığını sordu. Bu firmalardan Allianz hariç hiçbiri mektuba cevap verme ihtiyacı hissetmezken, Allianz da “Olimpik idealleri destekliyoruz” tarzı standart ve sorulan soruyla hiçbir ilgisi olmayan kısa bir cevap verdi.

Olimpiyat Oyunları’nın ana sponsorları, arasındaki olimpiyatlar için Uluslararası Olimpiyat Komitesi’ne (IOC) 1 milyar dolardan fazla ödeme yaptı. Bu sayının dönemi için yapılan ödemeler açıklandığında ikiye katlanması bekleniyor. HRW ayrıca yaptığı yayın hakları sözleşmesiyle tüm IOC gelirlerinin %40’ını karşılayan ABD’nin resmi olimpiyat yayıncısı NBC’ye de benzer bir soru sordu, ancak medya kuruluşundan da cevap alamadı. yılında yapılan anlaşma sonucu NBC, yılına kadar olimpiyat oyunlarının yayın hakları için IOC’ye milyar dolar ödemişti.

HRW’nun Çin direktörü Sophie Richardson: “Kış oyunlarına sadece üç ay kalmasına rağmen, sponsorlar Çin’in korkunç insan hakları ihlallerine karşı güçlerini nasıl kullanacaklarına dair sessizliklerini koruyor. İnsan haklarına olan bağlılıklarını göstermek yerine sansür ve baskıyla lekelenmiş bir olimpiyatla isimlerinin anılmasını tercih ediyor.” diyerek durumu özetledi.

Birleşmiş Milletler’in insan hakları uzmanları Çin’in yılından beri en az 1 milyon Müslüman Uygur kökenli yurttaşını Sincan Eyaleti’ndeki kamplarda alıkoyduğunu söylüyor. Çin Hükümeti’nin Hong Kong’da uyguladığı baskı politikası da bir diğer endişe verici gelişme. Çinli yetkililerse Sincan’daki kampların dini ekstremizmi önlemek amacıyla kurulmuş mesleki eğitim merkezleri olduğunu iddia ediyor.

HRW’nun raporu, sporun içinde bulunduğu en büyük sorunlardan birini tekrar gün yüzüne çıkardı. Raporda yer almayan IOC ise bu sorunun en büyük sorumlularından. Sadece IOC değil, büyük veya küçük bütün spor organizasyonları para işin içine girince insanlığın maruz bırakıldığı baskı ve kıyıma sessiz kalıyor. Para, her şeyi olduğu gibi sporu da yozlaştırıyor.

1. Olimpiyat ateşi neyi simgeliyor?

Olimpiyat Oyunları’nın ünlü meşalesi insanoğlunun ateşe atfettiği olumlu değerleri simgeler. Meşale aynı zamanda antik oyunlarla modern oyunlar arasındaki devamlılığı sağlayan bir köprü niteliğinde. Ateş ve oyunlarla ilgiliyse birçok efsane günümüze kadar ulaşmış durumda. Bunlardan bir tanesine göre Prometheus Zeus’tan ateş gücünü çalar. Ateş, hayatın, mantığın, özgürlüğün ve yaratıcılığın sembolüdür. İlahi dinlerde şeytana benzetilen Prometheus’un ateşi insanlara sunmak için eliyle taşıdığına inanılır. Sonsuza kadar yanacak bu ateş, bugünkü Yunanistan’ın Olimpia şehrinde bulunur. Günümüzde de Olimpiyat Oyunları’nın yapılacağı yere meşalenin yolculuğu da Olimpia’da yakılmasıyla başlar.

2. Günümüz Olimpiyat Oyunları’nda Olimpiyat ateşi hep kullanıldı mı?

Bu soruya yanıtımız kısaca ‘hayır’. Modern Olimpiyat Oyunları’nın başladığı yılında ev sahibi Atina’da bu meşale yakılmamıştı. Ateş, oyunların sembolü haline sadece ’den itibaren Amsterdam’da geldi. Ama bu tarihte de Olimpia’da meşalenin yakılması için yapılan seremoni gerçekleştirilmedi. Olimpiyat meşalesinin yakılması ve ardından da atletler tarafından tüm dünyayı dolaşarak oyunların oynanacağı yere getirilmesi geleneği ise ilk defa ’da Berlin’de görüldü. Birçok tarihçi Adolf Hitler Almanya’sının meşaleyi bir propaganda aracı olarak kullanmayı hedeflediği için bu seremoniyi tarihin tozlu raflarından çıkardığı düşüncesinde hem fikir. Öte yandan meşalenin elden ele dolaşması gibi bir uygulamaya antik Olimpiyat Oyunları’nda rastlamak mümkün değil. Bununla birlikte Antik Yunan’ın diğer şehirlerinde olduğu gibi Atina da meşale yarışlarına ev sahipliği etmişti. Halk böylece Prometheus’un da aralarında bulunduğu tanrıları gururlandırmayı hedefliyordu.

3. Olimpiyat ateşinin yakılması için nasıl bir tören düzenleniyor?

Olimpiyat Oyunları ateşinin yakılma töreni Olimpia arkeolojik bölgesindeki Hera sunağında gerçekleşir. Bu tören aslında dini bir ayindir.

Tören, antik çağdan kalma kıyafetli rahibelerden oluşan bir tören alayının sunağa yürüyüp etrafını sarmasıyla başlar.

Baş rahibe güneş tanrısı Apollon’a seslenir ve içbükey aynalar kullanarak güneş ışınlarının odaklanmasını sağlar. Seramik bir kapta ışınlar sayesinde tutuşan ateş Panathinaikos Stadyumu’na rahibe alayıyla birlikte taşınır. Yolları üzerinde bulunan yabani zeytin ağacında bir süreliğine durulur. Küçük bir çocuk ağaçtan bir dal keser. Bu dal barışın sembolü olacaktır ve yarışmalarda birinci gelenlere hediye edilir.

Heyet sonunda stadyuma vardığında rahibeleri atletler karşılar. Baş rahibenin koşucuların elindeki meşaleyi yakmasıyla ateşin dünya çapındaki yolculuğu da başlamış olur.

4. Ateşin yakılacağı gün hava kapalıysa ne yapılır?

Böyle bir sorunla karşılaşılmaması için resmi törenden birkaç gün önce güneşli bir günde aynı tören gerçekleştirilir. Yakılan ateş asıl tarihe kadar söndürülmeden saklanır. Havanın kapalı olması durumunda bu ateş kullanılır. Güneşli bir gün yaşanıyorsa tören kurallara göre düzenlenir. Bu ‘B Planı’nın uygulamaya sokulduğu son Olimpiyat Oyunları ’de Sydney’deydi. ’da Melbourne de Sydney ile aynı kaderi paylaşmıştı.

’deyse Olimpia’da tören haftasının fırtınalı geçeceğinin fark edilmesi ayin tarihinin değiştirilmesine neden oldu. Pekin’deyse ateşin yakılmasından sadece birkaç dakika sonra yağmur damlaları törene katılanları ıslatmaya başladı.

5. Baş rahibe kimdir ve nasıl tayin edilir?

Ayine katılacak rahibelerin ve baş rahibenin seçiminden Yunan Olimpiyat Komitesi sorumludur. Rahibelerin hepsi Yunan tiyatrolarından gelir. Seçilmelerinde sahne performansları ve zarafetleri göz önünde bulundurulur. ’da rahibelerin başına Koula Pratsika seçilmişti. Yunan dansçı döneminin en başarılı ismiydi. Yaz Olimpiyatları ve Kış Olimpiyatları’nda bu görev oyuncu Ino Menegaki’ye emanet edildi. Bu seneki baş rahibe ise Yunan sanatçı Katerina Lehou olacak.

6. Ateş sönerse ne olur?

Meşale yakıldığı andan itibaren Oyunlar’ın sonuna kadar yanar. Kapanış seremonisinde söndürüldüğünde o da Olimpiyat tarihinin bir parçası olmuştur. Fakat ateş kendiliğinden ya da kazara sönmemesi için atletlerin koşuları sırasında başka olimpiyat ateşleri de sporculara eşlik eder.

Meşalenin beklenmedik şekilde sönmesiyse ilginç olayların yaşanmasına neden olur. Örneğin Montreal’deki Olimpiyat Oyunları’nda yaşanan fırtınadan dolayı sönen ateşi bir yetkili çakmağıyla yakmaya çalışmıştır. Bunda başarılı olamayınca da rezervde saklanan meşale getirilmiş ve ateş yeniden canlanmıştır.

7. Olimpiyat ateşinin ziyaret ettiği en ilginç yerler

Olimpiyat ateşinin ulaştığı en yüksek yer Everest Dağı’nın zirvesiydi. Meşale ’deki Pekin Olimpiyatları öncesi dünyanın en yüksek dağına sporcular tarafından taşındı. Soçi Kış Olimpiyatları öncesindeyse Kuzey Kutbu’ndan geçti. Dünyanın en derin gölü Baykal da meşaleyi ağırlayan yerler arasındaydı. Fakat Baykal meşalenin su altında yol aldığı ilk göl değildi. ’deki Sydney Olimpiyatları öncesi dalgıçlar meşaleyi Büyük Bariyer Resifi’ne götürdü.

Torino’daki Kış Oyunları’nda meşale Venedik’e gondolla taşındı. ’deyse meşalenin taşınmasında develer önemli bir rol oynadı. Avustralya çöllerinden geçen ateşi develer taşıdı.

’daysa meşalenin taşıma araçları bir kano, Mississippi’de buharlı bir vapur ve kıtalar arası ilk trendeki Union Pacific vagonu oldu. ’daysa teknoloji devredeydi. Ateş Atina’dan Ottawa’ya uydular yoluyla iletildi. Ve son olarak meşale uzaya da gitti. , ve ’te astronotlar ateşsiz de olsa meşaleyi uzay istasyonuna götürdü.