Gbt Örneği

ChatGPT; OpenAI tarafından geliştirilen, yapay zekâya dayalı bir sohbet robotu. Robot, kendisine sorduğunuz soruları karşınızda bir insan varmış gibi cevaplayabiliyor. Ayrıca, ChatGPT hangi dilde yazdığınızı anlayabiliyor, sizin için açıklayıcı yazılar oluşturabiliyor, farklı programlama dillerinde programlar yazabiliyor ve hataları dahi ayıklayabiliyor. Peki bunu nasıl başarıyor?

ChatGPT, internet üzerinden öğrendiği bilgileri derleyip tatmin edici cevaplar verebiliyor. Bunlar aslında Google arama motoru üzerinden de erişilebilen cevaplar. Aralarındaki fark ise Google aranan konu ile ilgili tüm seçenekleri yani birbirinden farklı kaynakları kullanıcıya sunarken, ChatGPT bir dizi tahminde bulunarak ulaştığı tek bir cevabı çok daha hızlı bir şekilde kullanıcıya sunuyor. Tabii ki soruları cevaplarken kaynak belirtmiyor. İnternetteki bilgilerle eğitilen ChatGPT, cümleleri kelime kelime oluşturuyor ve her bir kelimeden sonra gelmesi gereken en muhtemel ifadeyi seçerek ilerliyor.

ChatGPT zaman zaman yanlış bilgiler de verebiliyor. Bunun sebebi de sohbet robotunun bilgileri internet üzerinden derlemesi.

ChatGPT'den farklı amaçlarla yararlanabilirsiniz. ChatGPT'yi günlük hayatta nerelerde kullanabileceğinizi öğrenmek için "ChatGPT'yi Nasıl Kullanabilirsiniz? 6 Öneri!" videomuzu izleyebilirsiniz.

ChatGPT’nin bazı bilimsel sorulara nasıl cevaplar verdiğini aşağıda sizinle paylaştık. Siz de ChatGPT’yi kullanarak merak ettiğiniz sorulara cevaplar bulabilirsiniz!

Kara delikler nasıl oluşur?

Kaynaklar:

Her türlü alana kuruma, binaya, kuruluşlara bir sebep dolayısıyla müracaat ettiğinizde sizlerden istenen banko belge olarak GBT sabıka kaydı gösterilebilir. Çünkü bu belge bizlerin geçmiş yaşamlarında devlet karşısında her hangi bir ceza alıp almadığımızı gösterir. Bu belgeye de işverenler, ev verenler büyük önem gösterir. Çalışma hayatı için geçmişi temiz olan bir kişiyle çalışmak işveren kuruma bir güvence verir. Ya da bir evinizi kiralamak amacı ile bir öğrenciye, bir bireye vermek istediğinizde bu belgeyi onlardan isteyerek bir suç işleyip işlemediklerini kolayca öğrenebilirsiniz. Böylece karşılıklı olarak daha içiniz rahat eder karşınızdaki insana biraz daha güven duyabilirsiniz. Hayatımızın yaklaşık hemen hemen her evresinde bu belgeye ihtiyaç vardır. Yukarıda belirttiğimiz alanlar sadece birer basit örnektir. Hâlbuki daha bu kayda ihtiyaç duyulan pek çok yer vardır.

GBT kontrolünde hangi bilgiler çıkar?

GBT taraması sonucunda adli makamlarca hakkınızda verilmiş her karar görülmektedir. Bunlara askerlik ile ilgili işlenilen suçlarda dahildir. Örneğin yolda herhangi bir polis sizi durdurup GBT sorgulaması yaptığında bundan yıllar önce mahkemece verilmiş ve cezanızın onaylanmış olduğu bir karar bu sorgulama sonucunda görülmektedir.

Polisler neden GBT'ye bakar?

Zaman zaman asayiş uygulaması yapan polis ekipleri, şüphelendikleri kişilerin kimliklerini isteyerek GBT'sine bakar. Polis ekipleri, GBT taraması yaparak haklarında yakalama kararı olan kişileri kolaylıkla yakalar.

GBT sorgulama nasıl yapılır?

​GBT sorgulama işleminizi yapmak istiyorsanız ilk olarak E-Devlet resmi internet sayfasına giriş yapmanız gerekmektedir. Daha sonra sağ üst köşede bulunan arama motoruna "sabıka kaydı" yazıp ara seçeneğine tıklayınız. "Adli Sicil Kaydı Sorgulama" seçeneği olarak karşınıza çıkacaktır. İşlem ismine tıkladıktan sonra karşınıza çıkacak olan sayfada bulunan "Kimliğimi Şimdi Doğrula" seçeneğine tıklayarak kimlik doğrulama işlemi yapmanız gerekmektedir. Kimlik doğrulama işleminiz için T.C. kimlik numaranıza ve E-Devlet şifrenize ihtiyacınız vardır. İlgili alanlara T.C. kimlik numaranızı ve E-Devlet şifrenizi yazdıktan sonra; girdiğiniz bilgilerin doğruluğunu kontrol ediniz. Kontrolünüzü yaptıktan sonra "Sisteme Giriş Yap" seçeneğine tıklayınız. Açılan sayfada bilgilendirme formu bulunmaktadır. Formu okuyup, aşağıda bulunan "Yukarıdaki bilgilendirme yazısını okudum." Yazısının hemen solunda bulunan kutucuğa tıkladıktan sonra aşağıda bulunan "Devam Et" seçeneğine tıklayınız. Açılan sayfada sabıka kaydınızı görebilirsiniz. Daha sonra sabıka kaydınızı bilgisayarınızdan çıktı olarak alıp, ilgili yerlerde kullanmanız mümkündür.

GBT numara sorgulama uygulaması nedir?

GBT - Numara Sorgulama, tanımadığınız numaralardan gelen aramaların kime ait olduğunu hızlı, kolay şekilde öğrenebileceğiniz bir iOS uygulaması. iPhone ve iPad'nize ücretsiz indirip kullanabileceğiniz uygulamada hem gelen cevapsız çağrıları, mesaj atanları hem de rehberdeki numaraları sorgulama şansına sahipsiniz. Bilinmeyen numara sorgulama özellikle ülkemizde en çok ihtiyaç duyulan servisler arasında. Her gün onlarca numaradan arama alıyoruz, mesaj geliyor…

Tanımadığımız numaralardan gelen arama ve mesajların kime ait olduğunu zaman zaman merak edebiliyoruz. Bu noktada yardımcı olan mobil uygulamalardan birisi de GBT – Numara Sorgulama. GBT numara sorgulama ile istediğiniz numarayı sorgulatarak o numaranın kime ait olduğunu ve o kişi hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz. Diğer uygulamalardan daha farklı ve daha fazla bilgil vermektedir. Size tanımadığınız numaralardan mesaj atan yada arayan kişilerin kim olduğunu ücretsiz olarak öğrenebilir dilerseniz o kişi hakkında daha fazla bilgiyede ulaşabilirsiniz.

Sorgulattığınız numaranın insanlar tarafından nasıl kaydedildiği GBT – Numara Sorgulama için Türkiye'nin en büyük numara sorgulama servisi desek sanırız yanlış olmaz. İster rehberinizdeki isterseniz de sizi arayan bir numarayı sorgulatabiliyorsunuz. Arama kutusuna numarayı yazarak ('li numaralar dahi destekleniyor) saniyeler içerisinde numaranın sahibini, ilgili numarayı kaç kişinin rehberine kaydettiğini, spam olup olmadığını öğrenebiliyorsunuz. Uygulamanın veri tabanı oldukça geniş. Olabildiğince sade tasarlanmış arayüze sahip uygulamayla yaptığınız ilk 10 sorgulama ücretsiz ve bu kredinizin bittiğinde her gün 1 ücretsiz sorgulama hakkı veriliyor. Bu sayı oldukça yeterli ancak satun alım seçenekleriyle çok daha fazla sorgulama yapmanız da mümkün. Bu uygulamayı telefonunuza ya da iOS işletim sistemli cihazınıza indirmek için ise burayı tıklayabilirsiniz.

Yargıtay dosyası nerden sorgulanıyor?

Vatandaş artık internet üzerinden Yargıtay’da olan dosyanın güncel durumunu ve yapılan işlemlerini kolay bir şekilde görebiliyor ve düzenli olarak internetten takip edebiliyor. Yargıtay resmi web sayfasından Yargıtay dosya sorgulaması işlemleri üyeliksiz olarak sadece dosya bilgileri ile gerçekleştirilebiliyor.

E-Devlet sabıka kaydı sorgulama işlemlerini ‘E-Devlet şifresi ile giriş’, ‘mobil imza ile giriş’, ‘elektronik imza ile giriş’ ve ‘T.C. kimlik kartı ile giriş’ giriş yöntemlerinden birisini kullanarak, sisteme giriş yapabiliyor ve resmi geçerliliği olan sanal sabıka kaydı belgelerini internet kolaylığında alabiliyorsunuz.

E-Devlet sistemindeki e-hizmetler kategorisinden Adalet Bakanlığı’nın ‘Adli Sicil Kaydı Sorgulama ekranından sabıka kaydı sorgulanabiliyor. Vatandaş artık internet üzerinden Yargıtay’da olan dosyanın güncel durumunu ve yapılan işlemlerini kolay bir şekilde görebiliyor ve düzenli olarak internetten takip edebiliyor.

İstanbul Barosu Başkanı Av. Muammer Aydın, İstanbul Valiliği İl İnsan Hakları Kurulu’na yazdığı yazıda, kolluk tarafından yapılan GBT uygulamalarının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin funduszeue.infoine aykırı olduğunu, uygulamanın kişi özgürlüğü ve güvenliğini ihlal ettiğini bildirdi.

Yazıda, aynı mekânda GBT uygulamalarıyla birkaç kez karşı karşıya kalan vatandaşlarda, söz konusu uygulamanın onur kırıcı, aşağılayıcı ve kötü muamele etkisi bıraktığı, seyahat özgürlüğünü kısıtladığı ve insanlara maddi yük yüklediği anlatıldı.

İstanbul Barosu Başkanı Aydın’ın İstanbul Valiliği İl İnsan Hakları Kurulu’na yazdığı 23 Mart tarih ve sayılı yazı şöyle:

İSTANBUL VALİLİĞİ

İL İNSAN HAKLARI KURULU SAYIN BAŞKANLIĞINA

İLGİ: gün ve sayılı yazınız.

İlgi yazınız ile ………… "ın GBT aramaları ile ilgili Başkanlığınıza başvurusu hakkında Baromuzdan gerekli incelemenin yapılarak bilgi verilmesi istenilmiştir.

GBT uygulamaları temelde üç değişik şekilde ortaya çıkabilmektedir.

1.       Polisin devriye gezerken veya belirli durum veya tesadüfe bağlı olarak vatandaşa kimlik sorması ile başlayan uygulama.

2.       Polisin yaya trafiğinin akışkan olduğu belirli bir mekânda yolu kesip gelen geçen şahıslar içinden seçtiklerine kimlik sorması ve GBT sorgulaması esnasında tutması şeklinde yapılan uygulama,

3.       Polisin belirli bir istikamete giden toplu ulaşım aracını durdurması ve araçların içinde bulunan insanların GBT sorgusunun yapılması için aracı bütün olarak alıkoyması şeklinde yapılan uygulama.

Bunlardan birincisi, kişinin günlük yaşamda nadiren karşılaştığı durumlardan olmakla birlikte münferit olaylara bağlı olarak gelişebilmektedir. Vatandaş tarafından etkisi en az hissedilen uygulama şeklidir. Belirli bir adli olaya bağlı olarak veya olmayarak olay mahallinde veya devriye esnasında, havalimanı gibi özel mekânlara giriş çıkışta yapılan sorgulama şeklidir. Bu tür sorgulamaların şekil itibariyle tamamen tesadüf ve günlük yaşamın akışına bağlı olduğu düşünülür ve iç hukukta yapılmış yasal düzenlemelere bağlı kalınırsa tek başına bir ihlal oluşturması zor gözükmektedir.

İkinci durum ise yaya trafiğinin akışkan olduğu belirli mekânda polisin konuşlanması şeklinde gerçekleşmesi, büyük zorluklar çıkarabilmektedir. Özellikle bu mekânların yaya trafiği için zorunlu mekânlar olması ve belirli bir amaca yönelik olmayıp kalabalık içinden sadece tesadüfen seçilen kişilere yönelik yapılması son derece dikkat çekicidir. Rast gelinen durumlar içinde kadınlara değil sadece erkeklere sorulduğu, sadece belli bir yaş aralığında insanlara sorulduğu, belirli bir dış görünüm arz eden insanlara sorulduğu gibi ayrımcı yaklaşımların bulunduğu gözden kaçmamaktadır. Kadıköy rıhtım bölgesinde. Eminönü-Karaköy vapurlarına giden istikamette yapılan ve yaya trafiğini keser şekilde gerçekleşen böyle bir uygulama bunun en klasik örneklerinden birini oluşturmuştur. Aynı gün aynı saatte vapura binen kişiler orada sürekli tekrarlanan bir tutulma sürecine maruz kalabilmelerinden dolayı seyahat özgürlüğü ve kişi özgürlüğü açısından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin beşinci maddesinde güvence altına alınan kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlali olarak değerlendirilebilir.

İdare böyle bir durumda gerekli teknik düzenlemeyi yaparak aynı kişiye tekrarlanan sorgular yapılmasının önüne geçmelidir. Bu yine özellikle mobilize çalışan, gün içinde seyahat etmek zorunda kalan kişiler için aynı gün içinde birden fazla GBT taramasına maruz kalmak şeklinde dahi gerçekleşiyor ki bu sadece kişi güvenliği özgürlüğü değil, insan onurunun korunması açısından da sakıncalar yaratabilmekte ve kişide Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından tanımlandığı üzere "acizlik vekorku" duygusu yaratabilmektedir.

Üçüncü uygulama şekli ise seyir halinde bir toplu ulaşım aracını durdurma ve GBT taraması yapma şeklindedir. Bu durumda ulaşım aracı gidiş istikametinden alıkonulmakta ve içindeki şahıslardan kimlik istenip GBT taraması yapılabilmektedir. Bu uygulama şekli bazen yolun daraltılıp araçlar durdurulup veya yavaşlatıldıktan sonra içine bir göz atılması şeklinde orantılı bir biçimde gerçekleştirilebilirken bazen otobüsteki 50 yolcu sırayla GBT taramasına tabi tutulmakta ve kişi özgürlüğü hakkı açısından ciddi bir ihlal meydana gelebilmektedir. Zira bizzat yaşadığımız olayda dahi kişi çok uzun bir süre tüm otobüs yolcularının GBT taramasının tamamlanmasını beklemek zorunda kalabiliyor, işine geç kalabiliyor ve hatta toplu ulaşım kullanma hakkından mahrum kaldığı için gitmek istediği istikamete taksi ücreti ödeyerek gitmek zorunda kalabiliyor ki bu son durum ayrıca mülkiyet haklarına bile dokunmaktadır. Burada seyahat özgürlüğü ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin beşinci maddesinde güvence altına alınan kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkının ihlali söz konusudur.

………..'ın yapmış olduğu başvuru göz önüne alındığında, kasıt olmasa bile sırf idarenin hizmet kusuru ve gerekli teknik düzenlemeyi yapmaması sonucu oluşan ihlallerin kasıtlı olarak bir birey üzerinde gerçekleşmesi söz konusudur. Nitekim başvuru konusu olayda başvuranın kardeşi daha önce bir suçtan dolayı cezasını çekmiş ancak ondan sonra hiç bir kabahat dahi işlemeyerek infaz sürecini tamamlamıştır. Buna rağmen GBT taramasında eğer bu gözüküyor ve bu sonuca bağlı olarak da idareyi temsil eden kişilerce onur kırıcı-aşağılayıcı veya kötü muameleye, dilekçede belirtildiği gibi sataşmalara ve kaba davranışa maruz kalıyorsa burada zaten sadece sözleşmenin beşinci değil üçüncü madde çerçevesinde dahi bir ihlal oluşturmaktadır. Bunun günde en az iki defa yaşıyor olmanın getirişi ise yaşanılan ruhsal acı ve zarar açısından üçüncü maddede tanımlanan üç değişik ihlalin ikinci derecesi olan insanlık dışı muamelenin kapsamında dahi düşünülebilir.

Söz konusu ihlaller sadece ………….'ın kardeşi veya kendisi için değil, kentimizde yaşayan birçok kişi için de söz konusudur. Bu ihlaller, günlük uygulamalarda devletin sübjektif sorumluluğu içinde gerçekleşmektedir. İç hukukta ismi ne olursa olsun, bu denli yaygın bir uygulama, uluslararası insan hakları standartları çerçevesinde ihlal oluşturmaktadır. Kişinin ortalama olarak haftada 3 -4 kez GBT sorgulaması yapılan noktadan geçmek zorunda kalmasına neden olacak şekilde yaygınlaştırılmış bu uygulama, Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesinde belirtilen hakkın sınırlamasında "demokratik toplum” geleneklerine uygun olma şartının açık ihlali olarak değerlendirilebilir. Zira bugün demokratik toplum gelenekleri açısından uzun geçmişe sahip batı Avrupa ülkelerine bakıldığında, benzer bir uygulamanın örneği olmadığı görülmektedir.

Bilgilerinize rica ederim.

Saygılarımla.

Av. Muammer AYDIN

İstanbul Barosu Başkanı