Oruç Birey Ve Topluma Neler Kazandırır

İnsanlığa gönderilen son ve kemale ermiş bir hayat nizamı olarak İslam, insani kaideleri yüksek titizlikle içerisinde barındıran bir dindir. “Din, güzel ahlaktır.” “Müslüman bir kimsenin sahip olduğu en faziletli haslet, güzel ahlaktır.” “Kişi güzel ahlakıyla oruç tutan ve namaz kılan kimselerin derecesine kavuşur.” “Sizin en hayırlılarınız, ahlakça en güzel olanınızdır." Hadislerinde de işaret edildiği üzere yüksek ahlaki değerlere sahip olmak, Müslümanlara ana hedef gösterilmiştir.

Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (sav), hem sözleri hem de yaşamı le İslam’ın ideallerinin yegâne modelidir. Öyle ki Hz. Ayşe’ye Peygamberimizin ahlakı sorulduğunda “Onun ahlakı Kuran’dı” demek suretiyle İslam’ın ahlak düsturları ile Peygamberimizin kişiliğinin müşahhas hale geldiğini belirtmiştir.

HEDEF: GÜZEL AHLAK

Hal böyle olunca bir Müslümana düşen görev; Kur’an’ın genel ilkeleri çerçevesinde Hz. Peygamberimizin (sav)’in ahlakını örnek almak ve bunu hayatına titizlikle uygulamaktır.

İslam dini yüksek ahlaki idealleri ve vasıfları olan bir Müslüman toplum inşa etmeyi hedeflemektedir. İbadetimiz ve inancımız bizi “ahlaki hasletleri sağlam ve düzgün bir insan ”haline getirmelidir. Bu hedef, dinin asıl amacını ifade etmesi açısından da önemlidir.

Ahlak, bireysel alanda olduğu kadar toplumsal alanda da karşılığını bulmalıdır. İman edip salih amel işleyen kulların müjdelendiği birçok ayette bu hususa dikkat çekilmektedir.

Zira iman; Allah’a ve peygamberleri aracılığıyla getirilen “ilkelere” gönül rızasıyla teslim olmaktır.

İbadet ise bu ilkeler içerisinde yapılması gereken bedeni ve mali davranışları içerir. Kul bu davranışları hayatının vazgeçilmezi haline getirip uygulamalıdır. Burada üzerinde durulması gereken asıl önemli konu ise salih ameldir. Peki salih amel nedir?

İslam dininde ameller; hasen/güzel ve salih amel olarak tasnif edilmiştir. Hasen statüsündekiler genel itibariyle namaz, oruç gibi bireysel ibadetleri kapsar. Salih amel ise başkasına yapılan iyilikleri ifade etmektedir.

Sosyal bir faaliyet olan salih amel; iman eden, ahirete inanan ve salih amel işleyen kulların müjdelendiği bir sıra içerisinde Kur’an’da anlatılmıştır.

ORUÇ VE HASEN/SALİH AMEL

Ramazan ayı olması dolayısıyla orucun hasen bir fiil olduğunu ancak içerisinde de salih amellerin yer aldığı bir ibadet olduğunu söyleyebiliriz.

Çünkü bireyler, bir taraftan açlık ve susuzluk gibi bedeni arzularına karşı gelirken diğer taraftan zekât ve sadaka gibi toplumsal yönü ağır basan ibadetleri yapma imkânı bulmaktadır. Bu imkân yalnızca nafile veya ruhsat değil, bir emirdir.

Oruç ile birey; bedenin arzularını frenleyerek ve kalbi tahakkümüne alma çabasını önlemek ve bu yönde mücadele etmek suretiyle ruhsal ve zihinsel arınma ile ulvi makamlara yükselebilir.

Burada inanan kişiden istenen dünyadan elini eteğini çekerek bir züht hayatı yaşamasından ziyade ahlaki olgunluğun olmazsa olmazı durumundaki davranışlarda bulunmasıdır.

Ruh temizlendikçe “ahlaki hasletler” güzelleşmelidir. Beşer, oruç ibadeti ile yüksek ahlak ve takvaya ulaşarak; basit gibi görünen yeme, içme veya bedeni arzulardan uzak durma eyleminin kendisini “insan-ı kâmil” noktasına ulaştırması gerektiğinin farkında olmalıdır.

ORUCUN DAVRANIŞLARA YANSIMASI

Ramazan ayında adet edindiği günah ve hatalardan uzak olma halinin, ramazan ayı bitince de devam etmesini sağlayacak olan da bu yüksek ahlaki farklılık ve tutumdur. İbadetlerin hayatımıza yansımasıdır.

Peygamberimizin sünneti (davranış ve ahlakı) çerçevesinde “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” düsturu ışığında oruç ayının hayata yansıması olmayan ibadetlerle geçirilmesi yeterli değildir.

Ramazan ayında yapılan tüm ibadetlerin insan davranışları üzerinde etkisini gösteren bir sonucu yani ahlakına yansıması olmalıdır.

“Nice oruç tutanlar var ki, aç kalmaktan başka bir kazançları yoktur. Ve yine nice namaz kılanlar var ki, yorgunluktan başka namazından elde ettiği bir şey yoktur.” (İbn Mace, Sıyam,21)

Güzel ahlakı hedef gösteren yüce dinimizin emirleri doğrultusunda bu mübarek zaman dilimlerini fırsat bilip, güzel ahlakın zirvesini yakalamaya çalışmalıyız.   Dilimizi gıybetten, kalbimizi hasetten, midemizi haramdan, ibadetlerimizi riyadan uzak tutmalıyız.

Trafikte saygıyı ve hoşgörüyü elden bırakmayan, aile bireylerine karşı nazik davranabilen, komşusuna güler yüzlü olan, doğaya ve çevreye saygı gösterebilen, bütün canlılara karşı merhametle muamele eden, yalan ve dedikodudan uzak durup hile ve bozgunculuk gibi şeytani eylemleri hayatından silebilen, hakkı hak bilip haktan ayrılmayan, batılı batıl bilip ondan uzak duran bir insan, ancak tam anlamıyla ramazanın bereketine kavuşmuş ve peygamberimizin sünnetini de hayatına uygulamış olur.

İşte bu ay yüksek ahlaki ideal ve hasletlerle bezenmiş bir Müslümanın inşa edildiği ay olmalıdır. Ancak ramazan boyunca bunlara dikkat edip, Şevval’de Kur’an’ın deyimiyle “gerisin geri” eski alışkanlıklara döneceksek bu Allah’ımıza karşı işlediğimiz bir suç ve kendimize de büyük bir zulüm olur. Evet bilelim ki “Allah’ın kimsenin aç ve susuz kalmasına” ihtiyacı yoktur.

Ramazan ayında yapılan etkinlikleri ve oruç ibadetinin insan üzerindeki olumlu etkilerini dikkate alarak ramazan ile orucun bireysel ve toplumsal yararlarını konuşup değerlendiriniz. Orucun diğer ibadetlerde olduğu gibi birey ve topluma kazandırdığı pek çok fayda  vardır.

Ramazan ayının bireye ve topluma yararları

Oruç, dinimizin temel kaynağı olan Kur’an’la olan yakınlığımızı artırır. Çünkü Kur’an’ın  indirildiği ramazan ayında yapılacak en önemli ibadetlerden biri Kur’an’ı çokça okumak ve anlamaya çalışmaktır.

Oruç ibadeti, her şeyden önce insana sabretmeyi ve zorluklarla mücadeleyi öğretir. Hayatta acı ile tatlı, zorlukla kolaylık bir arada bulunur. Çoğu kez iyilik ve güzelliğe ulaşmanın yolu, zorluklarla mücadele etmekten geçer. Bu yönüyle sabır, başarıya ulaşmanın en önemli şartlarından biridir. Peygamberimiz de orucu, sabrın yarısı olarak tanımlamıştır.

Oruç, bir irade eğitimidir. İradesi zayıf insanların, olumsuz davranışlara meyletmesi daha kolaydır. Oruç, insanı kötü alışkanlık ve çirkin davranışlardan uzaklaştıran ve insanın iyi huylar kazanmasına yardımcı olan bir ibadettir. Peygamberimiz, “Kim kötü söz ve davranışları bırakmazsa onun yeme-içmesini terk etmesine Allah’ın ihtiyacı yoktur.” buyurarak oruç tuttuğu halde kötü huyları terk etmeyenlerin oruçlarına Allah’ın değer vermeyeceğini bildirilmiştir.

Oruç, insana daima Allah’ı hatırlatır, sorumluluk duygusunu geliştirir. Bir ay boyunca devam eden bu manevi eğitim sonucu Allah sevgisi kalplere iyice yerleşir, irade güçlenir. Bunun olumlu etkisi ile de insan, davranışlarını kontrol altına alarak her türlü kötülükten uzaklaşmış olur.

Oruç, nimetlerin değerini öğretir. Nimetlerden bir süre uzak kalmak; insana, onları daha iyi korumasını, israf etmemesini ve kendisine veren Allah’a daha çok şükretmesini öğretir.

Orucun bireysel olduğu gibi toplumsal yararları da vardır. Oruç, insanın şefkat ve merhamet duygularını geliştirerek bunun topluma sevgi ve yardımlaşma şeklinde yansımasını sağlar. Oruç tutan kimse, açlığın ne demek olduğunu bizzat tatmış olduğundan yokluk içinde kıvranan fakirlerin, kimsesizlerin çektikleri sıkıntıları hisseder. Bunun sonucu olarak da fakirlere yardım elini uzatarak onların sıkıntılarını giderir.

Toplumun huzur ve mutluluğuna katkıda bulunur. Ramazan ayının en önemli özelliklerinden biri de dinimizin emrettiği mali ibadetlerden biri olan fitrenin bu ayda verilmesidir. Zenginler de zekâtlarını ramazan ayında vermeye özen gösterirler. Tüm bunlar, insanlar arasındaki yardımlaşma ve dayanışma duygusunu güçlendirmektedir.

Bütün Müslümanların bir ay boyunca oruç tutması, birlikte hareket etme anlayışını güçlendirir. Oruç nedeniyle benzer duyguları yaşayan insanlar arasında, düşünce ve davranış birlikteliği gelişir. Gönül dünyamız zenginleşir ve toplumsal bütünlüğümüz pekişir.

İslam, barış ve huzur dinidir. İnsanlara emrettiği şeyler sosyal adaleti ve düzeni sağlamak için çıkar yollardır. Muamelat denilen amellerle ilgili bölümde kişisel amellerin dışında toplumsal olarak yapılması gereken ameller de vardır.

İslam’ın beş şartından biri zekat vermektir. Zekat farzdır. Bir ibadet şeklidir. Mal ile yapılan ibadetler kapsamındadır. Allah’a kul olmanın bir gereği olarak zekat vermek, ibadetlerin toplumsal olarak faydasını gözler önüne sermektedir.

İbadetler, namaz, oruç, zekat, hac, zikir, tasadduk ve Allah’ın rızası için yapılan her şeydir. Allah’ın rızasını kazanmak için yapılan her şey ibadet kapsamındadır. Çünkü dünyada en büyük gaye Allah’ın rızasını kazanarak cennete gitmektir.

İbadetlerin bireysel faydaları şu şekildedir:

• Kilo kontrolünü sağlar.
• Kalp, damar ve sindirim sisteminin düzene girmesini sağlar.
• Oruç tutuğumuzda psikolojik olarak güçlü ve kudretli bir tanrının koruması altına girdiğine inanma duygusu, kişiye rahatlık ve mutluluk verir.
• Oruç kişiye irade ve dayanma gücü verir.
• Oruç tutan kişiye sabretme duygusu verir.
• İbadetlerine daha çok dikkat eder.
• Dine daha çok yaklaşır ve kötü söz söylememeye çalışır.
• Normal zamanlarda hatırlamadığı Allah'a şükretme duygusunu. Oruç tuttuğu zaman hatırlar. Ve şükretme duygusu kazandırır.
• İnsana paylaşmayı öğretir.
• Allah'ın lütuf ettiği nimetlerin değerini anlamamızı sağlar
• Kendimize güven duygusunu geliştirir.

İbadetlerin toplumsal faydaları şu şekildedir:

• Milli birlik ve beraberlik duygu ve düşüncelerini pekiştirir.
• Toplumsal kaynaşma ve dayanışmayı arttırır.
• Toplumsal yardımlaşma ve paylaşmayı arttırır.
• Toplumda hoşgörü, merhamet ve vicdan kavramlarını yayar.
• Toplumda adalet, özgürlük, eşitlik gibi kavramların yerleşik hale gelmesini sağlar.
• Toplumu birbirine yakınlaştırır, kardeşlik duygularını arttırır.
• Sosyal ekonomik düzeni sağlar.
• Çıkarcılık, yalancılık, dolandırıcılık, sahtecilik ve birçok ifsat suçlarının bitmesine neden olur.
• Geçmişin şuurunu, geleceğin endişesini taşımaya neden olur.

İbadetler Allah’a kul olma vazifesi olarak sevap kazandırırken, millet olma duygu ve düşüncelerini de pekiştirir. İnsanları birbirine kenetler. Ayrılmaz bir bütün olarak ümmet kılar.

Orucun birey ve toplum açısından ne gibi faydaları vardır, örnekler veriniz bu konuda sizlere kısa bilgiler vereceğiz.



Oruç bir ibadettir. Bu ibadetin birçok hikmeti bulunmaktadır. Bu hikmetler sosyal açıdan, sağlık açısından önemli değerler taşımaktadır. Toplum üzerindeki faydaları bireysel olarak gerçekleşen bir ibadetin topluma yansıması şeklindedir. Oruç ibadeti, bireysel olarak yaşanan ama toplumsal olarak karşılık bulan bir ibadettir.

Orucun birey ve toplum üzerindeki faydaları konusunda gözlemlerim şu şekildedir:

• Oruç toplumda suç oranının azalmasını sağlar.
• Oruç toplumda barış ve huzuru sağlar.
• Oruç toplumda birlik ve beraberliği sağlar.
• Oruç milli ve manevi değerlerin yaşanmasını sağlar.
• Oruç kalpleri birbirine yaklaştırır.
• Oruç samimiyeti ve dürüstlüğü arttırır.

Orucun birey açısından faydaları şu şekildedir;

• İnsanın ahlakını güzelleştirir, çünkü insana sürekli olarak Allah'ı hatırlatır.
• Oruç sorumluluk duygusunu geliştirir.
• Aç olan veya ihtiyacı olan kişilerin durumlarını anlayabilmemizi sağlar.
• Yalan konuşmaktan korur.
• Haram bir mal yemekten korur.
• İnsanın merhamet ve yardım duygularını geliştirir.
• Bizlere nimetlerin değerini öğretir.
• Allah'a şükür edilmesini öğretir.
• İnsan sağlığına birçok yarar sağlar.
• İnsana sabırlı olmayı öğretir.

Orucun toplumsal açıdan faydaları ise şu şekildedir;

• Toplum içerisinde sevgi ve saygı ortamını artırır.
• Toplum içerisinde birlik, beraberlik ve dayanışma ortamını geliştirir.
• Toplum içerisinde huzur ortamının oluşmasını sağlar.
• Toplumun bir araya gelmesini sağlar.
• Toplum içerisinde yoksul kişilerin durumu anlaşılır. Buna göre toplumda duyarlılık artar.
• Toplumun verdiği değerlere daha da sahip çıkmasını sağlar.
• Oruç toplum içerisinde duyarlılığı artıran bir ibadettir.

▼ SIRADAKİ HABER ▼