Lidya (Grekçe:&#;Λυδία), Anadolu'da Tunç Çağı'nın sonlarından başlayarak MÖ 6. yüzyıla kadar hüküm süren Lidya medeniyetinin merkezini oluşturan tarihî bölge. Esas olarak Gediz Nehri ve Küçük Menderes vadilerini kapsayan, günümüzde yaklaşık olarak Manisa ve Uşak illerine denk gelen bölgedir. Lidya medeniyetinin tarih sahnesinden çekilmesinden sonra da Roma İmparatorluğu dönemine kadar bu isimle anılmıştır. Kuzeyinde Misya, güneyinde Karya, doğusunda Frigya, batısında ise İyonya bölgeleri bulunmaktadır.
Tarihçe[değiştir
Lidya İsminin Anlamı Nedir? Lidya İsmi Kur'an'da Ge&#;er Mi, TDK S&#;zl&#;k Anlamı Ne Demek?
Lidya İsminin Anlamı Nedir?
Günümüz isimleri arasında modern bir yere sahip olan Lidya ismi kız çocuklarına verilmektedir. Hem okunuş hem de anlamı bakımından kibar ve manalı olduğu için ebeveynler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Cennet bahçesi anlamı taşıyan Lidya, aynı zamanda bir şeyin ötesinde olan anlamına da gelmektedir.
Lidya ismi daha çok yumuşak huylu, alımlı ve güzel kişiler için tercih edilir. Aynı zamanda Lidya, yönetici sınıfında yer alan soylu anlamı da taşımaktadır. Güzel manaları olmasından dolayı Lidya ismi günümüz kız çocuklarına konulabilecek güzel bir isimdir.
Tüm bunların yanı sıra eski dönemlerde Anadolu bölgesinde yer alan Menderes ve Gediz Irmakları arasındaki yere Lidya ismi verildi. Cennet bahçesi anlamını taşıyan bu isim, ırmakların arasındaki bölgenin cennet bahçesine benzetilmesinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle çocuklara Lidya ismi onun gibi güzel olduğunu ve sevildiğini göstermek için kullanılabilir. Yunan kökenli olmasına rağmen Türkiye'de de çok beğenilerek kullanılır. Türkiye'de bu isme sahip den fazla kişi bulunmaktadır. Bu nedenle çocukları için diğer isimlerden farklı ve nadir bulunan bir isim seçmek isteyen ebeveynler için Lidya ismi oldukça idealdir.
Lidya İsmi Kur'an'da Geçer mi?
Kız çocuklarına isim arayan anne babalar, bir yandan da koyacakları ismin İslam'a uygun olmasına dikkat etmektedir. Bu nedenle ebeveynler seçilen ismin Kur'an'da geçip geçmediğini araştırmaktadır. Bu konu anne baba adayları için önem arz etmektedir. İslam'a uygun isim koymak yani ismin Kur'an'da geçmesi veya dini mana taşıması birçok ebeveynin dikkat ettiği bir konudur.
Lidya isminin Kur'an'da geçmediği bilinmemektedir. Ancak buna rağmen dini açıdan kötü bir manaya karşılık gelmemektedir. Aksine çok güzel anlamlara sahip bir isim olduğu görülmektedir. Bu nedenle Lidya ismini kız çocuklarına koymanın İslam ve dinî açıdan bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bununla birlikte İslami açıdan anne babaların çocuklarına vermemesi gereken isimler listesine bakıldığında Lidya ismi yer almamaktadır. Cennet bahçesi gibi güzel bir anlamı bulunmaktadır. Anlamının güzelliği nedeniyle kız çocuklarına Lidya ismi verilebilir.
Lidya TDK Sözlük Anlamı Nedir?
Lidya kelimesi Yunanca kökenli bir sözcük olmaktadır. Anlamı bakımından günümüzde sık tercih edilmektedir. Ancak yabancı kökenli bir kelime olması nedeniyle Türk Dil Kurumunda Lidya kelimesinin bir karşılığı bulunmamaktadır.
kaynağı değiştir]
Herodot MÖ 7. yüzyıl öncesinde Lidya Krallığı'nın iki ayrı hanedanlık tarafından yönetildiğini bildirir. Bu hanedanlıklardan ilki olan Heraklesoğulları, Herakles tarafından kurulmuştur. Yine Herodot, MÖ 'ten 'e kadar 22 nesil, yani yıl boyunca hüküm süren Heraklesoğullarından bahseder. MÖ yüzyılın başlarında başa geçen bu hanedanın gerçekten tam Hitit ve Miken krallıklarının yıkıldığı politik olarak istikrarsız bir döneme rastladığı görülür. Heraklesoğulları krallarından birkaçının adı bilinse de bunlarla ilgili hikâyeler oldukça gerçek dışıdır ve soyağaçları ya da kronolojileri oluşturulamamaktadır.
Bir sonraki yönetim değişikliği de Yunan mitolojisinde yer alır. Heraklesoğullarına mensup son kralın adı kaynaklarda Kandaulis, Mirsilos ya da daha az olarak Sadyattis olarak geçer. Herodot'a göre Kandaulis karısını o kadar çok sevmektedir ki koruması Gigis'ten onun güzelliğini takdir etmesi için karısını çıplakken izlemesini ister. Gigis ilk başta bu öneriye karşı çıkmasına rağmen ısrarlarına dayanamaz ve kralın yatak odasına saklanır. Gigis'in odasındaki varlığını fark eden kralın karısı ona bir kesin uyarı vererek ya kendisinin öleceğini ya da kocasını öldürüp onun yerine tahta geçip bu durumdan kurtulabileceğini söyler. Gigis, Kral Kandaulis'i öldürmeyi tercih edip tahta geçer ve böylelikle yaklaşık beş kuşak sonra hanedanlığın bu yüzden cezalandırılacağı bir suç işlenmiş olur.
Mermnadlar idaresi[değiştir kaynağı değiştir]
Toprağın pişirilmesi yoluyla imal edilen bir Lidya seramiği örneği.
MÖ 7. ve 6. yüzyıllardaki Lidya kültürünün köklü bir şekilde Yunan etkisinde, özellikle de Ege kıyısında yaşayan Doğu Yunanlarının etkisi altında kaldığı anlaşılmaktadır. Yunan etkileri temel olarak seramikte, mimaride (taş işçiliği ve pişmiş toprak süslemelerinde), yazı sisteminde ve heykel sanatında belirgindir. Anadolu etkileri olarak yığma toprakla örtülü tümülüs tipi mezarlar, kaya mezarlar ve bazı seramik tiplerini örnek gösterilebilir.
Gigis zamanından itibaren izlenen ticaretin ve refah düzeyinin artışı hem Lidya, hem de İyonya'yı yoğun bir ticaret ağı içerisine yerleştirmiştir. Yunanlar iç bölgedeki ürünleri alıp kendi endüstrilerinin ihtiyacı olan ticaret ürünlerini getirmekteydiler. Yunan yazılı kaynaklarında belirtilen önemli Lidya ürünleri arasında tekstil (kilim, altın iplikle dokunmuş kumaş ve sandikis olarak adlandırılan ince ve şeffaf dokulu elbise), kırmızı boya ve kozmetik maddeler (bakkaris ve brenthiori) yer almaktadır. Kozmetik maddelerin konduğu kap bugün lidion olarak adlandırılmaktadır. Pişmiş topraktan yapılan şişkin gövdeli bu kap Lidyalı seramik ustalarının icat ettiği en ünlü Lidya kap formu olarak bilinmekte ve Anadolu dışına (Yunanistan ve adalar, İtalya, İspanya ve Fransa) ihraç edilen ve yerel olarak üretilen tek Lidya seramik türü olarak dikkati çekmektedir. Lidya seramiğinin genel özelliklerine bakıldığında kap formları olarak daha çok Yunan seramiklerinden ve az olsa da komşu Frig seramiklerinden etkilenildiği görülmektedir. Lidya seramiğine has diğer bir öge de "mermer taklidi bezeme" olarak adlandırılan boyama tekniğidir. Bezemelerde kullanılan temel renkler beyaz, kırmızı-turuncu ve kahverengi-siyah tonlarından oluşmaktadır.
Lidya'nın en ünlü zenginlik kaynağı değerli metaldir. Lidya Krallığı, Sardis yakınlarında kolaylıkla elde edilebilen elektron alaşımının kaynağına sahip bulunmaktaydı. Hayatta olduğu dönem boyunca zenginliği ile ön plana çıkan Gigis'ten sonraki nesillerde elektron para basımı icat edilmiş ve para Lidya ile İyonya arasındaki ticaretin ihtiyaçlarına hizmet etmiştir.
Herodot Lidyalıların ilk parayı basan ve daha sonra da hem altın, hem gümüş para basan halk ve ilk "perakende tüccarlar" olduğundan bahsetmektedir. Sardis kentinde Sart Çayı'nın kuzeyinde 'lı yıllarda yapılan kazılar altının arıtıldığı işliğin varlığına işaret etmektedir. MÖ 6. yüzyılda kullanılmış olan bu işlik belki de dünyada bilinen en erken altın arıtma merkezidir.
Lidya Krallığı zamanında yaşayan ve güçlü sur duvarlarıyla korunan insanlar, öldükten sonra sosyal sınıfına göre farklı yerlerde gömülmekteydi. Temel gömü geleneği inhumasyon, diğer bir deyişle ölünün yakılmadan direkt gömülmesidir. Basit taş lahit mezarlardan kaliteli taş işçiliğine sahip oda mezarları ve görkemli tümülüs tipi mezarlara kadar çeşitlilik göstermektedir. Lidya kralları ve kraliyet ailesi mensupları anıtsal, görkemli ve üzeri yığma tepeyle örtülü mezarlar yaptırma ayrıcalığına sahiptiler. Lidya tümülüsleri Frig tümülüslerinden farklılık göstermektedirler. Frig tümülüslerinde mezar odaları ahşaptan yapılırken Lidya'da taştan yapılmaktadır, Lidya'da mezar odaları bir ya da iki odalı ve dromoslu (giriş koridoru) tavansız olabilmektedir. Tümülüslerin tepesinde genellikle fallos şeklinde bir taş işaret bulunmaktadır. Bu tip mezarlar Sardis kentinde, Marmara yakınlarındaki Bintepeler mezarlık alanında ve Uşak sınırındaki Güre'de yer almaktadır. Bintepeler'deki tümülüslerin en büyüğü Herodot tarafından da anlatılmış olan, Kroisos'un babası Alyattis'e ait tümülüstür. Taban çapı , yüksekliği ise 60 metre olan mezara Roma döneminde mezar soyguncuları tarafından tüneller açılmıştır.