Over Malign Neoplazmı Nedir

Yumurtalık kanseriniz vardır.

Vücuttaki dokular hücrelerden oluşur. Kanser hastalığında hücreler kontrolsüzce çoğalır. Bu durum kötü huylu yeni dokuların oluşmasına neden olur. Kanser hücreleri, sağlıklı dokuyu yok ederek tüm vücuda yayılabilir.

Yumurtalıklar kadın üreme organlarının bir parçasıdır. Her iki tarafta birer adet olmak üzere iki yumurtalık vardır. Yumurtalıklar karnın alt kısmındadır. Yumurta hücreleri yumurtalıklarda olgunlaşır. Daha sonra yumurta hücrelerinden çocuk oluşabilir. Yumurtalıklar ayrıca çeşitli haberci maddeler üretir.

Her kanser hastalığı aynı değildir. Hızlı ilerleyen kanser hastalıkları vardır. Bu durumda kendinizi hızla çok hasta hissedebilirsiniz. Ancak daha yavaş seyreden kanser hastalıkları da vardır. Bu durumda kendinizi genel olarak keyifsiz ve güçsüz hissedebilirsiniz. Başlangıçta hiçbir şikayet olmayabilir. Yumurtalık kanseri sıklıkla başlarda şikayetlere neden olmaz. Ancak kanser iyice büyüdüğünde şikayetler ortaya çıkabilir. Bu durumda karın şişer. Vajinadan normal adet kanaması dışında da kanama olabilir.

Lütfen göz önünde bulundurun: Bu ICD kodu, ICD-O sistemine ait olabilir. Bu durumda genellikle kodun yanı sıra başka harf ve rakamlar da bulunur. Başlangıçta bir M harfi vardır, bunu 4 rakam ve sonrasında bir eğik çizgi takip eder. Eğik çizginin ardından bir rakam daha gelir.

Bir ICD-O kodu söz konusuysa, bu durumda her zaman kötü huylu bir kanser hastalığı tanımlanmaz. Bununla ilgili daha kesin bilgiyi eğik çizginin arkasından gelen son rakam verir:

• /0 - İyi huylu bir tümör söz konusudur. Bu durumda bir dokudaki hücreler kontrolsüz bir şekilde çoğalır. Ancak bunlar çevrelerine zarar vermez ve vücuda yayılmaz.
• /1 - Tümörün iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu tam olarak söylemek mümkün değildir.
• /2 - Erken evre kanser, yani kanser öncesi aşama söz konusudur. Bu durumda hücreler değişikliğe uğramıştır ve kontrolsüz şekilde çoğalmaktadır. Ancak bunlar dokuda belirli bir sınırı aşmamaktadır ve henüz diğer organlara yayılamamaktadır.
• /3 - Kötü huylu bir kanser hastalığı söz konusudur. Etkilenen dokudaki hücreler değişikliğe uğramıştır ve kontrolsüz şekilde çoğalmaktadır. Bunlar çevrelerine zarar verebilir ve vücuda yayılabilir.
• /6 - Bir metastaz söz konusudur. Bu durumda kanser hücreleri başlangıçta etkilenen bölgeden, vücudun başka bir bölgesine ulaşmış ve burada çoğalmaya devam etmiştir.
• /9 - Kötü huylu bir kanser hastalığı veya bir metastaz söz konusudur. Etkilenen dokudaki hücreler değişikliğe uğramıştır ve kontrolsüz şekilde çoğalmaktadır. Ancak bu hücrelerin başlangıç noktasından gelip gelmediğini veya vücudun başka bir bölgesinden ilgili noktaya yayılıp yayılmadığını söylemek mümkün değildir.

Ek kodlar

Tıbbi belgelerde, ICD koduna genellikle teşhisin güvenilirliği veya vücudun etkilenen tarafını tanımlayan harfler eklenir.

• G: Güvenilir teşhis
• V: Şüphe
• Z: Durum kriteri
• A: Hariç tutma
• L: Sol
• R: Sağ
• B: İki taraflı

Not

Bu bilgiler kendi kendine teşhis için sağlanmamıştır ve hiçbir şekilde bir doktor tavsiyesinin yerini tutmaz. Kişisel bir tıbbi belgede ilgili bir ICD kodu bulursanız, teşhisin güvenilirliği için ek kodlara da dikkat edin.
Doktorunuz sizinle doğrudan görüşerek sağlıkla ilgili konularda daha ayrıntılı bilgi verebilir ve gerekirse ICD teşhis kodunu açıklayabilir.

 Hasarlı ve yaşlı hücreler ömrünü tamamladıktan sonra yerine yeni hücreler geçer. Hücreler sağlıklı bir şekilde büyüyüp bölünemezse o zaman vücutta tümör oluşumları meydana gelebilmektedir. Tümörler farklı bölgelerde ve farklı boyutlarda olabilir.

Malign Neoplazmi Nedir?

 Tümörler iyi huylu ve kötü huylu olmak üzere iki çeşittir. İyi huylu olanlar benign, kötü huylu olanlar ise malign olarak adlandırılmaktadır. Tümörler oluştukları organa göre farklı belirtiler gösterebilmektedir. Akciğerde meydana gelen bir tümör kişilerin nefes almakta güçlük çekmesine ve şiddetli öksürüğe sebep olmaktadır.

 Malign yani kötü huylu olan tümörler geliştrikleri organa göre farklı kanser çeşitlerini oluşturmaktadır. Bu tümörler tedavi edilmezse insanların ölümüne sebebiyet verebilir. Bu nedenle çeşitli tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekmektedir.

 Tümörlerin yerlerinin doğru bir şekilde tespit edilmesi için röntgen çekilmesi gerekmektedir. Bunun için ise BT ya da MR gibi yöntemler kullanılmaktadır. Tümörün yerinin belirlenmesinin ardından iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunun anlaşılması için biyopsi yapılması gerekmektedir. Biyopsi ile tümörlü bölgeden hücre örneği alınır ve patoloji uzmanları tarafından bu hücrenin incelemesi yapılır.

Malign Neoplazmi Nerelerde Görülür, Nasıl Geçer?

 Kötü huylu yani malign tümörler kanser hücresi anlamına gelir. Bu tümörler komşu hücrelere sıçrayarak yayılım gösterebilmektedir. Kanser hücreleri bazen farklı dokularda da yayılım gösterebilmektedir. Bunun yanında lenfler ya da kan dolaşımı gibi farklı alanlara sıçradığı durumlar da sıklıkla görülmektedir.

 Kötü huylu tümörlerin bulunduğu organdan başka bir organa yayılmasına metastaz adı verilmektedir. Meme kanseri memede meydana gelen bir kanser türüdür. Ancak erken evrede anlaşılmaz ise yakındaki lenf düğümlerine sıçrayarak burada da ilerleme gösterebilmektedir.

 Eğer meme kanseri lenflere atarsa o zaman buradan karaciğer ve kemik gibi farklı organlara da yayılım gösterebilmektedir. Kanserden ölümlerin en büyük sebebi vücutta yayılımların meydana gelmesidir.

Yumurtalık kanseri tüm jinekolojik kanserler içerisinde ölüm oranı en yüksek olanıdır. Tüm evreler bir arada değerlendirildiğinde ortalama yaşam %35 civarındadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde kadınlarda en sık görülen kanserler arasında beşinci sırada yer alıyor. Kadınlarda görülen kansere bağlı ölümlerde de dördüncü sıraya yükseliyor. Bir kadının hayatı boyunca yumurtalık kanserine yakalanma riski 58'de bir oranında seyrediyor. Yumurtalık kanserinden ölüm riski ise 98'de bir oranında görülüyor.

Mikroskop altında kanser hücreleri incelenerek bunların normal hücreye ne kadar benzediğine göre derecelendirme (grading) yapılıyor. Grad 1 kanser hücrelerinin normal hücrelere benzediği, grad 3 kanser hücrelerinin normal hücrelere göreceli olarak benzemediği anlamına geliyor. Bu ikisinin arasına da grad 2 adı veriliyor. Yumurtalık kanserinin oluşum nedeni ise henüz bilinmiyor. Ancak bu tip kansere yakalanma riskini arttıran bazı risk faktörleri saptanmış.

Yumurtalık kanserlerinin yaklaşık dörtte biri erken evrede saptanıyor. Kanseri erken saptamak tedavinin başarısı şansını artırıyor. Erken evre yumurtalık kanseri için tedavi edilen 10 kadından 9'u kanser tanısından sonra en az beş yıl yaşıyor.

Normal bir kadının hayatı boyunca yumurtalık kanserine yakalanma riski %1,,8'dir. Yumurtalık kanserlerinin yaklaşık %70'ine evre III'de tanı konmaktadır. Bu kadar yüksek oranda ileri evrede yumurtalık kanserlerine tanı konmasının en önemli nedeni, bu kanserin daha çok doğrudan yayılım denilen yolla, implantasyon şeklinde karın içi organlara yayılım yapmasıdır. Kısa sürede karın içi organlara doğrudan yayılım söz konusu olduğundan dolayı hastalara ileri evrede tanı konmaktadır.

Epitelyal yumurtalık (over) kanserlerinin risk faktörleri nelerdir?

İlerleyen yaş, yumurtalık kanserinde risk faktörlerinden birini oluşturuyor. Çoğu kez menopozdan sonra ortaya çıkıyor. Yumurtalık kanserlerinin yarısından fazlası 65 yaşın üzerinde görülüyor.

Obezite de önemli risk faktörlerinden. Yapılan araştırmalarda kilosu fazla olan kadınlarda yumurtalık kanserinden ölüme daha sık rastlandığı gösterilmiş. Aşırı obez kadınlarda bu risk yüzde 50 oranında artıyor.

Ailesel kalıtım da önemli bir faktör. BRCA1 ve BRCA2gen mutasyonu taşıyıcılarında ailesel yumurtalık kanseri sıklığı artmakta. Herediter non-polipöz kolorektal kanser ailesine ait olan kişilerde de yumurtalık kanseri sık görülmektedir. Ailede yumurtalık kanserine yakalanan kişi sayısı arttıkça, kişinin kendisinin riski de katlanarak artmaktadır. Ancak ailesel yumurtalık kanserleri, tüm yumurtalık kanserlerinin %'ununu oluşturmaktadır. Diğer bir deyişle hastaların büyük bir çoğunluğu ailenin ilk vakası olarak karşımıza gelmektedir.

Erken yaşta ilk adeti görme (erken menarj) ve geç menopoz riski artırmaktadır. Her yumurtlama ile yumurtalık dış yüzünde bir hasar oluşur ve bu alan iyileşme süreci ile normale döner. Dokunun hasar görüp, iyileşme süreci uzadığında, kanserojen maddelerin iyileşme sürecinde bölünmekte olan bu dokuyu bozması kansere gidişte rol oynadığı düşünülmektedir.

Talk pudrası genital bölge temizliğinde kullanımı yumurtalık kanseri riskini artırır. Polikistik over sendromlu hastalarda riskte artış mevcut.

Yumurtalık iltihabı sık geçirmiş olan kişilerde de risk artmakta.

Menopoz döneminde hormon replasman tedavisi uzun dönem alan kişilerde risk artmakta.

Çocuk doğurmamış olmak ve süt vermemiş olmak da, riski artırmakta çünkü doğum sonrasında ve süt verme dönemlerinde yumurtlama fonksiyonu durmaktadır. Bu dönem yaşanmadığı zaman riskte artış söz konusudur.

Yumurtalık kanseri riskini azaltan faktörler nelerdir?

Yumurtalık Kanserinin Belirtileri nelerdir?

Yumurtalık kanseri tüm jinekolojik kanserler içerisinde en sinsi olarak gelişen ve yayılanıdır. Bu nedenle genellikle erken dönemde belirti vermemektedir. Erken dönemde yakalanan olguların büyük bir kısmı jinekolojik rutin muayene esnasında rastlantısal olarak tanı konmaktadır. Bazen sağ veya sol alt karın ağrısı ile gelen hastalarda saptanan bir kistin ameliyatı sonrasında rastlantısal tanı konmaktadır. Genelde yumurtalık kanseri karın için yayıldıktan sonra, karın içini kaplayan periton denen tabakanın tutulumu ile karın içerisinde asit denilen sıvı birikir ve hastayı genelde asit sıvısının yapmış olduğu rahatsızlığa bağlı şikayetler hekime getirir. Bu şikayetler genelde karın çevresinde kalınlaşmaya bağlı, eski etek ve pantolonların kısa süre içerisinde kapanmayacak şekilde küçük kalması, yemeklerden sonra karında aşırı dolgunluk ve gaz şikayeti şeklindedir. Aslında bu şikayetler birçok durumda olabilecek genel şikayetlerdir. Yani belirli bir belirti yoktur. Bazen hastalar adet düzensizliği, alt karında ağrı, aşağıya doğru bası hissi nedeniyle de gelebilmektedirler.

Yumurtalık kanserinde erken tanı mümkün müdür?

Yumurtalık kanserlerinin yaklaşık %70'i evre III'de tanı konmaktadır. Bu kadar yüksek oranda ileri evrede yumurtalık kanserlerinin tanı konmasının en önemli nedeni, bu kanserin daha çok doğrudan yayılım ile implantasyon şeklinde karın içine yayılım yapmasıdır. Bu nedenle kısa sürede karın içi organlara direkt yayılım söz konusu olduğu için hastalara ileri evrede tanı konmaktadır.

Henüz yumurtalık kanserinin öncü lezyonlarını saptayan bir tarama testi mevcut değildir. Bu amaç ile birçok farklı kanser belirteci bilimsel araştırmalarda kullanılmıştır; ancak evre I dediğimiz erken evrede hastaların %30'unda bu belirteçler yüksek bulunmuştur. Birden fazla tümör belirtecinin bir arada kullanımı ile yapılan taramalarda elde edilen sonuçlar daha başarılı olmakla beraber, getirdikleri yüksek maliyetlerden dolayı rutin kullanıma girmiş değildir.

Erken tanı için en önemli husus, halen düzenli olarak yapılan jinekolojik muayene ve menopoz sonrası ultrasonografide saptanan ve üç santimin üzerinde olan her kistik oluşum kuşkulu olarak kabul edilmelidir. Diğer taraftan, menopoz öncesi dönemde yapılan ultrasonografide de kistik oluşum görüldüğünde, özellikle bu kist adet sonrası dönemde de halen mevcutsa ve bir takım ilave ultrasonografik özellikler taşımakta ise, jinekolojik kanser tanısında deneyimli bir hekim tarafından da gözden geçirilmelidir.

Yumurtalık kanserinde tanı nasıl konur?

Yumurtalık kanserinin tanısı ancak histopatolojik inceleme dediğimiz doku tanısı alınarak konmaktadır. Bu tanı için cerrahi girişim gereklidir. Burada yapılacak olan cerrahi girişim hem tanı hem de tedavi amaçlıdır. Ameliyat esnasında kuşkulu olan yumurtalık ve varsa buna ait olan yayıldığı dokulardan örnek alınıp ameliyat esnasında frozen inceleme dediğimiz histopatolojik muayeneye yollanır. Ameliyat devam ederken tümörün yumurtalık kaynaklı olup olmadığı, tümörün hücre tipi, tümörün normal dokuya benzerlik derecesi (diferansiasyonu) belirlenir ve burada elde edilen sonuçlara göre cerrahi tedavi şekillendirilir.

Ameliyat öncesi yapılacak olan görüntüleme yöntemleri (bilgisayarlı tomografi, pozitron emisyon tomografi, ultrasonografi gibi) veya tümör göstergesi düzeylerinin belirlenmesi, hastalığın yaygınlığı hakkında bilgi verebilirler ancak kesin tanı koydurucu yöntemler değillerdir. Ayrıca hiçbir zaman doku tanısının yerine geçemezler.

Yumurtalık kanserinin evreleri nelerdir?

Evre Ia: tümör tek yumurtalığa sınırlı, yumurtalık dış yüzünde tümör yok, karın içinde yayılım yok, tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil (dış yüzey devamlılığı bozulmamış). Karın içi sıvısında tümör yok.

Evre Ib: tümör her iki yumurtalığa sınırlı, yumurtalıkların dış yüzünde tümör yok, karın içinde yayılım yok, tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil. Karın içi sıvısında tümör yok.

Evre Ic: tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, yumurtalıkların dış yüzünde tümör var veya tümörün olduğu yumurtalık rüptüre (dış yüzey devamlılığı kesintiye uğramış) veya karın içi sıvısında tümör hücreleri var.

Evre IIa: tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, ancak tümör uterusa (rahime) veya tüplere yayılmış. Tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil, yumurtalıkların dış yüzünde tümör yok. Karın içi sıvısında tümör yok.

Evre IIb: tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, ancak tümör pelvis içerisinde uterus (rahim) veya tüpler dışında olan diğer organlara yayılmış. Tümörün olduğu yumurtalık rüptüre değil, yumurtalıkların dış yüzünde tümör yok. Karın içi sıvısında tümör yok.

Evre IIc: tümör bir veya her iki yumurtalığa sınırlı, ancak tümör uterusa (rahime) veya tüplere veya diğer pelvis içi oluşumlara yayılmış. Bununla birlikte tümörün olduğu yumurtalık rüptüre veya yumurtalıkların dış yüzünde tümör veya karın içi sıvısında tümör hücreleri var.

Evre IIIa: tümör bir veya her iki yumurtalıkta olmakla beraber pelvis dışına mikroskobik düzeyde yayılım yapmış. Abdominal (karın içi) organlarda (barsak, omentum gibi) mikroskobik düzeyde yayılım var.

Evre IIIb: tümör bir veya her iki yumurtalıkta olmakla beraber pelvis dışına yayılım yapmış. Ancak yayılımda en büyük tümör çapı iki santimin altında. Abdominal (karın içi) organlarda (barsak, omentum gibi) olan yayılımda metastazların çapı iki santimden küçük. Lenf düğümleri negatif.

Evre IIIc: tümör bir veya her iki yumurtalıkta olmakla beraber pelvis dışına yayılım yapmış. Ancak yayılımda en büyük tümör çapı iki santimin üstünde. Abdominal (karın içi) organlarda (barsak, omentum gibi) olan yayılımda metastazların çapı iki santimden büyük veya lenf düğümleri pozitif.

Evre IV: Karın dışına tümör yayılımı mevcut. Akciğer zarları arasına veya beyine veya karaciğere veya diğer karın dışı organ ve oluşumlara yayılım.

Yumurtalık kanseri nasıl tedavi edilir?

Yumurtalık kanserinin tedavisinde en önemli nokta cerrahi tedavidir. Cerrahi, hastalarda hem tanı hem de tedavi amaçlı uygulanmaktadır.

Cerrahi tedavinin amaçları: 

1) Tümörün gerçekten yumurtalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını saptamak,

2) Tümörün karın içinde yaygınlığını saptamak,

3) Tümörün yumurtalık kanserleri içerisinde hangi tipten olduğunu belirlemek,

4) Hiç geride tümör kalmayacak şekilde cerrahinin uygulanmasıdır.

Yumurtalık kanserinin tedavisi için yapılan cerrahi girişimde, dünya standartlarında belirlenmiş olan ve tüm hastalara uygulanması gereken cerrahi tedavi:

Karnın tam ortasından alt ve üst batını kapsayacak şekilde yapılan orta hat kesisi ile cerrahiye başlanır.

İlk olarak karın içinde birikmiş olan sıvıdan patolojik inceleme için örnek alınır. Bu sıvı yok ise, karın içi yıkanarak sıvı elde edilir.

Karın içinde hem alt karında tümörün yaygınlığı belirlenir.

Rahim ve her iki yumurtalık alınır.

Karın içini örten omentum denilen zar alınır.

Periton denilen karın içini kapsayan zarın üzerinde tümör yayılımı aranır ve yayılım olan alanlar çıkarılır.
 

Periton altında kalan ve büyük damarların etrafında bulunan lenf düğümlerinin tamamı karnın en alt noktasından, bacağa giden damarların başlangıcından itibaren alınır. Bu işleme karnın alt bölgesi için pelvik lenf adenektomi denir. Aort ve vena cava inferior denilen ana damarların etrafında olan lenf düğümleri de tamamen çıkarılır ve bu işleme de paraaortik lenf adenektomi denir. Paraaortik lenf adenektominin üst sınırı böbrek damarlarının başlangıç noktasıdır. Bahsi geçen bölgelerdeki tüm lenf düğümleri alınmalıdır çünkü yumurtalık kanseri bu oluşumlara küçük yayılım yapabilirler. İdeal yapılmış pelvik lenf adenektomide en az 25 ve gene ideal yapılmış paraaortik lenf adenektomide en az 10 lenf düğümü çıkarılmalıdır.
 

Apendiks kontrol edilir ve bazı tümör tiplerinde yayılım olmasa bile apendiks alınır.

Barsak üzerin yayılımlar aranır ve olan tüm yayılımlar çıkarılır. Gerekli olduğu takdirde kalın veya ince barsağında tümör ile tutulmuş olan kısmı alınır.

Karaciğer ve dalak bölgesi kontrol edilmelidir. Özellikle karaciğer üstünde bulunan ve diyafram denilen karın boşluğu ile göğüs boşluğunu ayıran oluşumun yüzeyi de kontrol edilir ve varsa buradaki tümörlerde alınır.

 

Cerrahi tedavinin amacı, karın içerisinde geride hiç tümör kalmayacak şekilde cerrahinin tamamlanması ve yukarıda belirtmiş olduğumuz basamakların tamamlanmasıdır. Cerrahi tedaviden sonra erken evre (evre Ia grad 1 ve 2) hastalığı olan hastalar dışında tüm hastalara kemoterapi uygulanır. Kemoterapide toplam altı siklüs olmak üzere şu anda en sık paklitaksel ve platin içerikli kemoterapi yapılır.

Cerrahi tedavi öncesinde tümörün yaygınlığını azaltmak için hasta ameliyat edilmeden kemoterapi uygulaması yapılması son yıllarda gündeme gelmiştir. Neo-adjuvan kemoterapi olarak bilinen bu tedavi yaklaşımında amaç, yaygın olan tümör yükünü azaltmak ve yapılacak olan barsak çıkarılması işleminin derecesini azaltmaktır. Aslında bu tedavi yaklaşımı ancak ve ancak ilk etapta cerrahi tedavi uygulanamayacak kadar tümörü yaygın olan hastalara yapılmalıdır.

Birçok çalışma en ideal tedavinin hastaya ilk etapta tam cerrahi evreleme uygulanması olduğunu göstermiştir. Ameliyat öncesi uygulanan kemoterapi ve bunu izleyen cerrahinin başarısı hiçbir zaman cerrahi ve bunu izleyen kemoterapi uygulaması kadar iyi değildir. Ama diğer taraftan hastanın tümörünün yaygınlığı çok ileri ise ve cerrahi tedavi uygulanamayacak ise, o zaman neo-adjuvan kemoterapi yaklaşımı yarar sağlayabilir. Ameliyat öncesi kemoterapi uygulanmasına karar verilmiş ise, bu kemoterapi üç siklüsü geçmemelidir. Daha fazla kemoterapi uygulamanın hastaların sonuçlarına olumlu katkı sağlamadığı bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Yumurtalık kanserini kimler tedavi etmeli?

Yumurtalık kanserinin tedavisi bilgi ve deneyim birikimi gerektiren ve birden fazla bölümü de ilgilendirebilen bir süreçtir. Hastaların ameliyat olacakları hastanelerin teknolojik alt yapısının ve uzmanlıklar arasında uyum içinde çalışma prensiplerinin oturmuş olması gereklidir. Bazı vakalarda kadın doğum dışında, genel cerrahi, üroloji, göğüs cerrahisi uzman hekimlerin de ameliyata dahil olmaları gerekmektedir. Ayrıca hastaları ameliyat esnasında uzun süre uyutacak olan anestezi ekibini ve hastanın tümörü hakkında bilgi verecek olan patoloji bölümlerinin de buradaki rolleri göz ardı edilmemelidir.

Yumurtalık kanserli hastaların cerrahi tedavisi jinekolojik onkologlar tarafından yapılmalıdır. Kadın Hastalıkları ve Doğum eğitiminin üzerine bazı ülkelerde iki yıl bazı ülkelerde ise üç yıl süren eğitimden sonra kadın hastalıkları ve doğum uzmanları, jinekolojik onkoloji üst ihtisas diploması almaktadırlar. Çünkü jinekolojik kanser cerrahisi için gerekli olan eğitimin normal ihtisas eğitimi esnasında verilmesi mümkün değildir. Ülkemizde jinekolojik onkoloji üst ihtisası henüz verilmemektedir. Ancak Sağlık Bakanlığının bu konuda yürüttüğü çalışmalar vardır.

Diğer taraftan ülkemizde birçok üniversitede jinekolojik onkoloji bilim dalı kurulmuş olup; uzun yıllardır, bir anlamda gönüllülük ve isteklilik ile jinekolojik kanserlerin cerrahi tedavisi yapılmaktadır. Ayrıca bazı meslektaşlarımız, yurt dışında bu konuda çalışarak bilgi ve deneyimlerini artırmak için çalışmaktadır. Aşağıda ayrıntıları anlatılan ameliyat tekniklerinin uygulanması için gerekli olan bilgi ve deneyim birikimini almış olan, jinekolojik onkoloji ile uğraşan hekimler tarafından bu tip hastalar tedavi edilmelidirler. Bu eğitim alınmadan yapılacak olan cerrahi girişimler kötü sonuçların doğmasına ve hastaların hayatta kalım süresinde veya tümör tekrarlama sıklığında olumsuz sonuçlara neden olabilir.

Fertiliteyi (doğurganlığı) korumak mümkün mü?

Yumurtalık kanseri genelde menopoz sonrasında görülen bir hastalık olsa da bazen doğurganlık döneminde olan ve hiç çocuk doğurmamış olan hastalarda da görülebilir. Hastanın yaşı ne olursa olsun; tüm epitelyal yumurtalık kanserlerinde hastalığın yaygınlığı tam olarak belirlenmelidir.

Fertilite ve doğurganlığın korunmasını isteyen hastalarda, eğer karın için yayılım yok ise, karşı taraf yumurtalık tümör tarafından tutulmamış ise, tümörün histolojik tipi (ameliyat sırasında alınan doku parçasından saptanan tümör tipi) fertiliteyi korumaya uygun ise fertiliteyi koruyucu tedavi uygulanabilir. Bu tip bir cerrahi için hastanın tümör tutulumu olan yumurtalık alınırken; karşı tarafta sağlam olan yumurtalık ve rahim alınmadan omentum denilen zar, retroperitoneal lenf düğümleri alınır. Ayrıca periton zarı üzerinde tümörün yayılım odakları olmasa bile, farklı bölgelerden en az 10 tane olmak üzere rastgele biyopsiler patolojik inceleme için alınır. Ancak böylece tümörün gerçek yaygınlığı ve hastalığın derecesi belirlenebilir. Cerrahi tam yapılmadığı takdirde hastanın gerçek tümör yaygınlık derecesi bilinmeyecektir ve eksik bilgi ile yola çıkmanın sonucu bir felaket olabilir. Erken evre hastalar içerisinde evre Ia grade 1, 2 evre Ib grade 1 vakalarda fertilite korunmuş olur. Daha ileri evrelerde doğurganlığı koruyucu tedavi çok riskli olduğundan, uygulanması standart bir yaklaşım değildir.

Unutulmaması gereken en önemli nokta şudur: fertiliteyi koruyucu cerrahi sadece doğurganlığını kesinlikle korumak isteyen ve bu tip bir tedavinin getirmiş olduğu geride kalan yumurtalık veya karın içi organlarda tümör tekrarlama riskini kabul eden hastalarda, ayrıntılı bir bilgilendirmeden sonra uygulanmalıdır. Bu yaklaşım standart bir tedavi değildir.

Yumurtalık kanserinden nasıl korunabilirim?

Kadın doğum uzmanına gidilerek düzenli sağlık kontrolleri yaptırılmalıdır. Özellikle ailenizde yumurtalık kanseri hikayesi varsa bu bilgileri hekiminizle tartışınız.

Doğum kontrol hapı kullanın. Çünkü bu ilaçları yıllarca kullanmış kişilerde risk azalıyor.

Tüplerin bağlanması veya histerektomi için hekiminizle görüşün. Çocuk isteği tamamlandıktan sonra tüplerin bağlanması yumurtalık kanseri riskini azaltabiliyor. Rahmin alınması (histerektomi) de aynı şekilde riski azaltabiliyor. Ancak bu cerrahi işlemler sadece yumurtalık kanseri riski açısından uygulanmayıp geçerli bir tıbbi neden için yapılmalı.

Bebeğinizi emzirin. Bir veya daha fazla çocuk sahibi olmak ve bir veya daha fazla yıl emzirmiş olmak riski azaltabiliyor. Bu yöntemler az oranda riski azaltmalarına rağmen tam bir korunma sağlamıyor. Sadece yumurtalık kanseri riskini azaltmak için çocuk sahibi olmak önerilmiyor. Unutmayın ki doğum kontrol haplarının risk azaltıcı etkisi çok daha fazladır.

Sağlıklı beslenin. Birçok çalışma sebzeden zengin diyetle beslenen kadınlarda bu kanserin daha nadir görüldüğünü göstermiştir. Amerikan Kanser Birliği özellikle bitki kaynaklı ve çeşitten zengin bir beslenme öneriyor. Günde en az beş porsiyon sebze ve meyve tüketmeye özen gösterin. Kırmızı eti, özellikle yağdan zengin ise, sınırlı miktarlarda yiyin.