Okul Öncesi Animasyon

Yazar: Cemile Kaplan

Grafik Tasarımı Sanat Dalı Yüksek Lisans Tezi

Danışman: Doç. Banu Bulduk Türkmen

Tez Özeti: Okul öncesi eğitimi çocuğun, bilişsel, fiziksel, toplumsal ve duygusal gelişimine katkı sağlamayı, kişilik gelişimini ve gelecek yaşamını olumlu etkilemeyi hedeflemektedir. Çocuklar bilime karşı merak ve ilgili bir tutum sergilerler. Bilimsel konuları ve kav-ramları anlatmak için ise animasyon tekniğinden yararlanılmaktadır. Animasyon tarihi ilk insanların mağara duvarlarına çizdikleri hareket halindeki hayvanların resimleri ile başladığı düşünülmektedir. Daha sonrasında ise, teknolojinin ve yeni malzemelerin bulunmasıyla animasyon günümüzdeki şeklini almıştır. Tezin birinci bölümünde; okul öncesi çocuk eğitiminin özellikle yaş grubu çocukları için önemli olduğundan, okul öncesi eğitimin tarihsel gelişiminden, eğitim programlarından, eğitim etkinliklerinden ve okul öncesi eğitimde teknolojinin öneminden bahsedilmektedir. İkinci bölümde, animasyonun tarihi, animasyonun temel ilkeleri, animasyonun bileşenleri, animasyon teknikleri ve okul öncesi dönemde animasyon kullanımının faydaları incelenmiştir. Üçüncü bölümde, Türkiye'de ve Dünya'da yapılan eğitsel animasyon filmlerinin örnekleri irdelenmiştir. Eğitsel animasyon filmlerinin incelenmesi, filmin hangi yaş çocuk için uygun olduğu, şiddet içerip içermediği, bilimsel konulardan bahsedilmesi, çocuğa yardımlaşmanın, ailenin, çevre sorunlarına karşı duyarlı olmanın, barış kavramının, umudun hep var olduğunun ve yardımlaşmanın önemi gibi çeşitli olumlu kazanımlar sağlanması üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde, çocuk, bilim ve Güneş Sistemi'nden, çocuklara bilim öğreti-minin ve çevre eğitiminin öneminden bahsedilmektedir. Bu tez çalışması ile çocukların Güneş Sistemi'ne ve bilime olan ilginin artırılması hedeflenmiştir. Beşinci bölümde, "Güneş Sistemi'ni Öğreniyoruz" isimli iki boyutlu animasyon uygulaması anlatılmıştır. (+) yaş aralığındaki çocuklar uygulamanın hedef kitlesi olarak belirlenmiştir. Bu uygulama ile çocukların eğlenerek öğrendiği, eğitim hayatında olumlu kazanımlar elde ettiği, sorgulayarak bilim yapmanın kendilerinde güven duygularını geliştirdiği ve Güneş Sistemi'ni keşfederek başka bilimsel konularla ilgili araştırma yapmaya teşvik ettiği sonucuna ulaşılmaktadır.

Bu çalışma okul öncesi dönem çocukları için hazırlanmış üç boyutlu animasyon filmleri ve etkileşimli uygulamalar serisinin aylık çocukların görsel algı gelişimine etkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ön test-son test-kalıcılık testi kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmada Deney 1 grubunda 12 (7 kız, 5 erkek) Deney 2 grubunda 12 (7 kız, 5 erkek) ve Kontrol Grubunda 14 (8 kız, 6 erkek) olmak üzere toplam 38 çocuk yer almıştır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla, araştırmacı tarafından oluşturulan Kişisel Bilgi Formu ve görsel algı gelişim düzeyini belirlemek için Martin () tarafından geliştirilen, Türkçeye uyarlanarak geçerlik-güvenirlik çalışması yapılan Görsel Algı Becerileri Testi-3 kullanılmıştır. Araştırmada Deney 1 ve Deney 2 grupları sekiz adet üç boyutlu animasyon film izlemişlerdir. Bu süreçte etkileşimli uygulamalar serisindeki çalışmalar Deney 1 grubunda dokunmatik ekranlı bir bilgisayar ile, Deney 2 grubunda ise çalışma sayfalarıyla gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubu ile herhangi bir çalışma yapılmamış, bu grup öğretmenlerinin hazırladığı program doğrultusunda eğitimlerine devam etmiştir. Araştırma verileri normal dağılım göstermediği için parametrik olmayan istatistiklerden yararlanılmış ve Kruskal-Wallis, Friedman, Mann Whitney-U, Wilcoxon işaretli sıralar testi ile parametrik olmayan çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Görsel Algı Becerileri Testi-3 ile Sıralı Hafıza ve Görsel Tamamlama alt boyutlarının deney ve kontrol grupları arasındaki son test puan farkları deney grupları lehine anlamlı bulunmuştur. Bununla birlikte Görsel Algı Becerileri Testi-3 ile Uzamsal ilişkiler, Şekil Sabitliği ve Görsel Şekil-Zemin alt testleri deney grubu puanları ile kontrol grubu puanları arasında anlamlı fark gözlenmiştir.

1- Evcil Hayvanların Gizli Yaşamı ()

Hayvanlar ve eğlencenin içiçe olduğu harika bir animasyon filmi ile karşındayız. Evcil hayvanların her gün biz işe veya okula gittiğimizde evde neler yaptıklarını merak ediyor musun? Bu çizgi sinema, kafandaki tüm soru işaretlerini giderecek!

2- Puloi: Asla Yalnız Uçmayacaksın ()

Sevilen çocuk animasyon çizgi filmleri arasında olan Puloi; henüz uçmayı öğrenememiş, küçük bir kuştur. Ailesi güneye göç edince Puloi yalnız kalır ama burada yeni arkadaşlar edinir. Bu arkadaşları sayesinde hem uçmayı öğrenir hem de kötü karga Gölge'ye karşı sevdiklerini korur.

3- Beyaz Diş/Chroc Blanc ()

Jack London'un en sevilen kitaplarından olan Beyaz Diş'in bu animasyon uygulamasına bayılacaksın!

Filmde vahşi bir kurt olan Beyaz Diş'in gözünden hem doğal hayatı hem de insan hayatının acımasızlığı işleniyor. Eğitici animasyon filmleri arasında değerlendirebileceğimiz bu filme mutlaka bakmalısın.

4- Yakışıklı Prens/Chaming ()

Animasyon çocuk filmleri yılı için dolu dolu! Bu film de yakışıklı prens Philippe'e bir büyü yapılır ve bu yüzden yakından tanıdığımız karakterlerden Uyuyan Güzel, Külkedisi ve Pamuk Prenses ona aşık olur. Philippe büyüyü bozmaya çalışır ama babası ona bir ultimatom vermiştir; Philippe, ya 21 yaşına gelmeden gerçek aşkı bulacak ya da tahttaki haklarını yitirecektir. Yakışıklı prens hem büyüyü bozmak hem de aşkı bulmak için tehlikeli bir maceraya atılır.

5- Tüylü Kaçak ()

Çocuklar için animasyon film önerilerinde sırada Tüylü Kaçak var. Konusu ise şöyle; Sevimli köpek Ozzy'nin ailesi bir tatile çıkmaya karar verir ve Ozzy'i çok lüks bir hayvan oteline bırakırlar. Ama bu otel aslında hayvanları acımasızca satan bir çeteye aittir. Ozzy'nin bu otelde başına hiç beklemediği olaylar gelir.

6- Moana ()

Moana, son yılların en sevilen animasyon çizgi filmleri arasında. Bu çocuk filmi, aynı adını taşıyan prenses Moana'nın hikayesini işliyor. Bir kabile reisinin kızı olan cesur Moana, yaşadığı adaya gelen laneti kabullenmez ve lanetin kalkması için elinden geleni yapar. Bu amaç yüzünden heyecanlı ve eğlenceli bir macera başlar.  animasyon filmlerinin en iyilerinden olan Moana'yı çocuğun çok sevecek!

7- Minyonlar/The Minions ()

En iyi animasyon filmleri arasında değerlendirilen Minyonlar, küçük-büyük herkesi kendine hayran bırakmıştı. Filmin konusu şöyle:

Eski zamanlardan beri, kendilerine hizmet edebilecekleri, kötü bir efendi arayışında olan Minyonlar tam umudu kesmişken, yılında kaderleri değişir. 3 çılgın Minyon bir araya gelerek Amerika'ya doğru yola çıkarlar ve büyük bir maceraya atılırlar.

8- Ayı Paddington ()

Genç ayı Paddington'u teyzesi büyütmüştür ama teyzesi emekliye ayrılıp yaşlılar evine gitmeye karar verince, Paddington kendine yeni bir ev bulmak için Londra'ya gider ama tren istasyonunda kaybolur. O an dışarıdaki hayatın ne kadar zor olduğunu anlar ama tanıştığı sevimli aile onu evine kabul eder. Bu film özellikle yaş animasyon filmleri arayan ebeveynlere ilaç olacak!

9- Despero ()

Despereaux, küçücük bedenine rağmen hiçbir tehlikeden, özellikle de kedilerden korkmayan bir faredir. Despereaux'un en büyük zevklerinden biri de macera hikayeleri okumaktır. Despereaux, kendi dünyasını keşfetmek isterken Prenses Pea ile tanışır ama bu durum birlikte yaşadığı insanlar tarafından kabul edilmez ve sürülür.

Köfte Yağmuru/Cloudy With A Chance Of Meatballs ()

Sevilen çocuk animasyonlarından çılgın bir mucit olan Flint, suyu yiyeceğe dönüştürecek bir makine tasarlamaya çalışır. Çabaları başarısız olunca yaptığı makineyi gökyüzüne fırlatan Flint'in tüm umutları tükenmiştir. Ama hiç beklemediği anda birden gökyüzünden yemekler yağmaya başlar. Flint aslında başarılı olmuştur ama makinesi yanında değilken neler olacağını tahmin edemez.

Ratatouille ()

Rataouille, animasyon çocuk filmleri arasında önemli bir yer taşıyor. Çünkü bu film gösterime girdiği yıl Oscar ödülüne layık görüldü. Gel bakalım bu filmde neler oluyormuş?

Şişman fare Remy'nin hayatta tek bir dileği vardır, o da aşçı olmak! Remy bu hayalini gerçekleştirmek için Paris'e gider ve şehrin en iyi restoranının kanalizasyonunda yer bulur. Remy burada restoranın çöpçüsü ile anlaşır ve yeteneklerini sergilemenin bir yolunu bulur. Ama insanların pek çoğu farelerden tiksindiği için işi pek kolay olmayacaktır.

Sevimli Dinazor ()

Sınır tanımaz bir bilim adamı Habakuk Tibatong, aykırı biri olduğu için Kral Pumponell tarafından Titiwoo adasına sürülmüştür. Tibatong burada çeşitli problemleri olan hayvanlara danışmanlık yapar. Ama kötü kral bu sevimli ortama daha fazla dayanamaz, Tibatong'la uğraşmak için planlar yapar.

Arabalar/Cars ()

Piston Kupası için azılı rakipleri ile yarışmaya California'ya giden araba Şimşek McQueen, kazayla küçük bir kasabanın yollarına zarar verir. Kendisi de kazadan zarar gördüğü için McQueen'in uzun bir süre bu şehirde kalması gerekir. Ama bu kaza onun hayatını olumlu yönde değiştirecek pek çok olaya sebep olur.

Madagaskar ()

Aslan Alex, zürafa Melman, su aygırı Gloria ve zebra Marty, şehir içinde bir hayvanat bahçesinde yaşayan ama mutlu olan hayvanlardır. Bir gün Marty, merakına yenilir ve hayvanat bahçesinden kaçar. Onu bulmak isteyen arkadaşları da kaçınca, kendilerini bir maceranın içinde ve sonucunda da Madagaskar'da bulurlar.

Buz Devri/Ice Age ()

Buz Devri filmini sevmeyen var mı? Buzul Çağı'nın başlamasıyla göç etmeye karar veren hayvanlardan Manfred, Sid ve Diego'nun yolu, kayıp bir insan bebeği bulmalarıyla kesişir ve uzun yolculukları başlar. Acaba bu hayvanlar bebeği ailesine ulaştırabilecek mi?

Bu arada serinin 4 filmi daha var.

Aslan Kral/The Lion King ()

Küçük aslan Sinba dünyaya geldiğinde, doğanın hakimi olan babası krallıktan vazgeçerek tüm egemenleri ona vereceğini ilan etmek üzeredir. Sinba ormanda yavaş yavaş büyürken, kötülüklerle dolu ormanı keşfedecek ve sorumluluk duygusunu günden güne arttıracaktır. Sinba'nın öğrendiği her yeni şey, ormandaki düzeni değiştirecektir. Aslan Kral, en sevilen Disney filmlerinden biri. 

*Yazar: Gözde ÖKTEM