Daha Fazla Cevap Göster

Türkiye'de bilim iletişimini yılında da hep beraber güçlendirebiliriz!

Bu yıl sayfamızda gezdiniz.

Evrim Ağacı, Türkiye'nin en büyük, en çok ziyaret edilen, en güvenilir popüler bilim sitesi. Ancak bulunduğumuz noktaya oturduğumuz yerden gelmedik: yılından beri gece gündüz demeden çalışıyoruz. yılı sitemizi ve diğer tüm iletişim araçlarımızı baştan yarattığımız müthiş bir yıl olacak. Ancak bunu sürdürülebilir kılmamız için sizlerin desteğine ihtiyacımız var. Çünkü biz bu işi hobi olarak yapmıyoruz; Evrim Ağacı bizim yegane mesleğimiz, tek görevimiz. yılında da bunu yapmaya devam edebilmek için bize yardımcı olabilirsiniz. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz arasına şimdi katılın.

Kreosus (₺)YoutubePatreonDiğer Yöntemler

Evrim Ağacı

Türkiye'deki bilimseverlerin buluşma noktasına hoşgeldiniz!

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close

“ Vatansever sanat veya vatansever bilim diye bir şey yoktur.”
Johann Wolfgang von Goethe

Çocukların yaklaşık %'si OKB'den etkilenir.^[58] Obsesif-kompulsif bozukluk belirtileri, yaş arası çocuklarda daha sık gelişme eğilimindedir ve erkeklerin belirtileri kadınlara göre daha erken yaşta ve daha şiddetli düzeyde gösterir.^[59] Çocuklarda semptomlar, sporadik ve tikle ilişkili OKB dahil olmak üzere en az dört tipte gruplandırılabilir.^[21]

Kaynakça[değiştir kaynağı değiştir]

OKB'si olan bazı kişiler, açıklanamaz bir şekilde yapmaları gerektiğini hissettikleri için zorlayıcı ritüeller gerçekleştirirken, diğerleri obsesif düşüncelerden kaynaklanan kaygıyı azaltmak için zorlayıcı hareketler yapar. Etkilenen kişi, bu eylemlerin ya korkunç bir olayın gerçekleşmesini engelleyeceğini ya da olayı düşüncelerinden uzaklaştıracağını hissedebilir. Her durumda, akıl yürütmeleri o kadar kendine özgü ve çarpıktır ki, kişisel olarak veya etkilenen kişinin etrafındakiler için önemli bir sıkıntıya neden olur. Aşırı deri yolma, saç yolma, tırnak yeme ve diğer vücut odaklı tekrarlayan davranış bozukluklarının tümü obsesif-kompulsif spektrumdadır.^[3] OKB'si olan bazı kişiler davranışlarının rasyonel olmadığının farkındadırlar, ancak panik veya korku duygularını savuşturmak için onları takip etmeye mecbur hissederler.^[33] Ayrıca, kompulsiyonlar genellikle, kişinin algı, dikkat ve hafıza becerilerindeki güvensizlikle karakterize edilen bir OKB semptomu olan hafıza güvensizliğinden kaynaklanır, hatta bir eksiklik olduğuna dair net bir kanıt olmadığı durumlarda bile.^[34]

Sık görülen kompulsiyonlar arasında el yıkama, temizlik, eşyaları kontrol etme (kapıların kilitlenmesi gibi), eylemleri tekrarlama (anahtarları tekrar tekrar açma ve kapama gibi), belirli bir şekilde sipariş verme ve güvence talep etme sayılabilir.^[35]

Bazı insanlar eylemleri tekrar tekrar yapsalar da, bu eylemleri zorunlu olarak yapmazlar; örneğin, sabah veya gece rutinleri ve dini uygulamalar genellikle zorlama değildir. Davranışların zorlama mı yoksa sadece alışkanlık mı olarak nitelendirildiği, gerçekleştirildikleri bağlama bağlıdır. Örneğin, bir kütüphanede çalışan birinden günde sekiz saat kitap düzenlemesi beklenir, ancak bu rutin diğer durumlarda anormal görünebilir. Başka bir deyişle, alışkanlıklar kişinin hayatına verimlilik getirme eğilimindeyken, içsel zorlamalar onu bozma eğilimindedir.^[36] Dini rutini terkeden kişinin, endişe düzeyi ve kendisi hakkında geliştirdiği suçluluk ve günah duygusu, rutin ile OKB ayrımı arasında ayrımı belirler.

Ayrıca kompulsiyonlar, genellikle karmaşık olmayan ve obsesyonlarla tetiklenmeyen tiklerden (dokunma, vurma, ovma veya göz kırpma gibi) ve basmakalıp hareketlerden (kafa vurma, vücut sallama veya kendini ısırma gibi) farklıdır.^[37] Kompulsiyonlar ve karmaşık tikler arasındaki farkı söylemek bazen zor olabilir ve OKB'li kişilerin yaklaşık %'ında yaşam boyu tik bozukluğu vardır.^[3][38]

OKB'si olan kişiler, obsesif düşüncelerinden bir kaçış olarak kompulsiyonlara güvenirler; ancak rahatlamanın geçici olduğunun ve araya giren düşüncelerin geri döneceğinin farkındadırlar. Etkilenen bazı kişiler, obsesyonları tetikleyebilecek durumlardan kaçınmak için kompulsiyonlar kullanır. Kompulsiyonlar, kontaminasyon takıntısı olan birinin zorunlu olarak ellerini yıkaması gibi, doğrudan obsesyonla ilgili eylemler olabilir, ancak ilgisiz de olabilirler.^[5] OKB'ye tipik olarak eşlik eden endişe ve korkuyu deneyimlemenin yanı sıra, etkilenen bireyler her gün kompulsiyonları gerçekleştirmek için saatler harcayabilirler. Bu gibi durumlarda kişinin işini, ailevi veya sosyal rollerini yerine getirmesi zorlaşabilmektedir. Bu davranışlar olumsuz fiziksel belirtilere de neden olabilir; örneğin, saplantılı bir şekilde ellerini antibakteriyel sabun ve sıcak suyla yıkayan kişiler, derilerini dermatitle kırmızı ve ham hale getirebilirler.^[39]

OKB'si olan bireyler davranışlarını açıklamak için sıklıkla rasyonelleştirmeler kullanırlar; ancak, bu rasyonalizasyonlar davranış kalıbına değil, her bir bireysel olaya uygulanır. Örneğin, ön kapıyı zorunlu olarak kontrol eden biri, bir çekle ilişkili zaman ve stresin, soyulma ile ilişkili zamandan ve stresten daha az olduğunu ve sonuç olarak kontrol etmenin daha iyi bir seçenek olduğunu iddia edebilir. Bu akıl yürütme genellikle döngüsel bir şekilde gerçekleşir ve etkilenen kişinin kendini güvende hissetmesi için ihtiyaç duyduğu sürece devam edebilir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Bilişsel davranışçı terapide OKB hastalarından herhangi bir zorlamaya kapılmadan araya giren düşüncelerin üstesinden gelmeleri istenir. Ritüellerin OKB'yi güçlü tuttuğu, yapmamanın OKB'nin zayıflamasına neden olduğu öğretilir.^[40] Bu konum, bellek güvensizliği modeliyle desteklenir; kompulsiyonlar ne kadar sık tekrarlanırsa, hafıza güveni o kadar zayıflar ve hafıza güvensizliği kompulsiyon sıklığını arttırdıkça bu döngü devam eder.^[41]Trikotilomani (saç çekme), deri yolma ve onikofaji (tırnak yeme) gibi vücut odaklı tekrarlayan davranışlar (BFRB) için, kompulsif davranışların tedavisi için alışkanlığı tersine çevirme eğitimi ve ayrıştırma gibi davranışsal müdahaleler önerilir.^[42][43]

OKB bazen "öncelikle obsesif OKB" olarak adlandırılabilecek açık kompulsiyonlar olmaksızın kendini gösterir. Açık kompulsiyonlar olmaksızın OKB, bir tahmine göre, OKB vakalarının % kadarını karakterize edebilir.^[44]

İçgörü ve aşırı değerli fikir (Derecelendirme)[değiştir kaynağı değiştir]

OKB çok çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Belirli semptom grupları genellikle birlikte ortaya çıkar; bu gruplar bazen temel bir süreci yansıtabilen boyutlar veya kümeler olarak görülür. OKB için standart değerlendirme aracı olan Yale-Brown Obsesif Kompulsif Ölçeği (Y-BOCS), önceden tanımlanmış 13 semptom kategorisine sahiptir. Bu semptomlar üç ila beş gruba ayrılır.^[21] Belirti yapılarının meta-analitik bir incelemesi, dört faktörlü bir gruplandırma yapısının en güvenilir olduğunu buldu: bir simetri faktörü, bir yasak düşünce faktörü, bir temizleme faktörü ve bir istifleme faktörü. Simetri faktörü, sıralama, sayma ve simetri ile ilgili obsesyonların yanı sıra, tekrarlayan kompulsiyonlarla yüksek oranda ilişkilidir. Yasak düşünceler faktörü, şiddetli, dini veya cinsel nitelikteki müdahaleci ve rahatsız edici düşüncelerle yüksek oranda ilişkilidir. Temizleme faktörü, kirlilikle ilgili obsesyonlar ve temizlikle ilgili kompulsiyonlar ile yüksek oranda ilişkilidir. İstifleme faktörü, yalnızca istifleme ile ilgili obsesyonları ve kompulsiyonları içerir ve diğer semptom gruplarından farklı olarak tanımlanmıştır.^[22]

Bazı OKB alt tipleri, örüntü tanıma (yıkama alt tipi) ve uzamsal çalışma belleği (takıntılı düşünce alt tipi) gibi belirli görevlerde performans artışı ile ilişkilendirilmiştir. Alt gruplar ayrıca nörogörüntüleme bulguları ve tedavi yanıtı ile ayırt edilmiştir. Bununla ilgili beyin görüntüleme çalışmaları çok azdı ve incelenen alt tipler herhangi bir sonuç çıkarmak için çok farklıydı. Öte yandan, alt tipe bağlı tedavi yanıtı incelenmiştir ve istifleme alt tipi, tutarlı bir şekilde tedaviye en az yanıt vermiştir.^[23]

OKB, nöropsikolojik bir perspektiften homojen bir bozukluk olarak kabul edilirken, varsayılan nöropsikolojik eksikliklerin çoğu, komorbid bozuklukların sonucu olabilir.&#; Örneğin, OKB'si olan yetişkinler, OKB'si olmayan yetişkinlere göre daha fazla dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve otizm spektrum bozukluğu (ASD) belirtileri sergilemiştir.^[24]

Takıntılar[değiştir

nest...

210616 210617 210618 210619 210620

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir