Gebelikte Yolk Kesesi Nedir

Boş gebelik veya su gebeliği diye bilinen bu hastalık tıp dilinde anembriyonik ya da blighted ovum olarak adlandırılmaktadır. Döllenmiş yumurtanın uterus yani rahime yerleşmesi gerçekleşip kesenin içinde embriyonun oluşmaması sonucu ortaya çıkar.

Gebelik kesesi 20 mm’nin üzerinde olup içinde yolk kesesi (bebeği besleyen damarsal halka) veya embriyo yoksa anembriyonik gebelikten söz edilir. Normal seyrinde bir gebeliğin erken dönemlerinde gestasyonel kese yaklaşık 8 mm iken yolk kesesi izlenir,  16 mm iken fetal kalp atımı izlenir.  Kese 20 mm’yi geçmesine rağmen embriyoya ait yapı ya da yolk kesesi gözlenmezse boş gebelik tanısı konulur. Bu tanıyı koyarken hastanın son adet tarihini ve mevcut B-HCG düzeylerini de değerlendirmeye almak gerekmektedir.

Boş gebelik nedenleri nelerdir?

Net olarak sebep bilinmese de boş gebeliğe şu durumların yol açtığı belirtilmektedir;

1-      En sık neden kromozamal anomalilerdir

2-      Kalitesiz spermin kalitesiz yumurtayı döllemesi

3-      Hücre bölünmesi sırasındaki anormallikler

Boş gebeliğin belirtileri nelerdir?

Adet gecikmesi sonrası gebelik tanısı konulan bir kadında kanama olması, karında kramp tarzı ağrılar olması gibi belirtiler boş gebeliğe bağlı olabilir. Boş gebelik bazen de hiç belirti vermeyebilir.

Boş gebeliğin tanısı

Boş gebelik olan hastalarda tanı için B-HCG değerlerinin yükselişi ve ultrason değerlendirmesi çok önemlidir. Bazen kanda B-HCG yükselişi normal seyrindede olabilmektedir. Bu durumda tanıyı koymada ultrason çok önemlidir. Ultrasonda B-HCG düzeylerine uygun kese gelişiminin olmaması tanı açısından önemlidir. Ultrasonda görülen gebelik kesesinin 20 mm’yi geçmesine rağmen hala kese içinde embriyo ve yolk kesesinin görülmeyişi takiplerde anembriyonik gebeliğin tanısını koydurur. Bazen kese çapının 20 mm olması beklenmeden de tanı konulabilir. Bu durumda ultrasondaki kese boyutu ile son adet tarihine göre hastanın gebelik haftası ve B-HCG düzeyleri uyumsuzluk gösterir. Ultrason takiplerinde kese boyutunda artış ve içinde embriyo ve embriyoya ait yapılar da izlenmez. Örneğin B-HCG düzeyi 20000’in üstünde, son adet tarihine göre gebelik haftası 10 hafta olan ve ultrasonda kese boyutu 12 mm olup içinde herhangi bir embriyo yapısı izlenmeyen gebelikte, ultrason takiplerinde kese boyutunda büyüme de izlenmiyorsa tanı daha önceden konulabilir.

Boş gebelik tanısı konulan bir hastanın tedavisi bu gebeliği sonlandırmaktır. Uygun tekniklerle ve hijyenik ortamlarda dilatasyon küretaj işlemi yapılmalıdır.

Boş gebelik kadınlarda bir kere görüldükten sonra çoğunlukla tekrarlamaz

Boş gebeliği anlatmadan önce normal bir gebeliğin erken evrelerinin nasıl geliştiğinden biraz bahsetmek gerekir. Normal ve sağlıklı bir döllenme sonucunda oluşan yumurta hemen bölünmeye başlar ve belirli bir süre sonrasında rahim duvarına yerleşir. Döllenmenin oluşmasıyla birlikte hamilelik hormonları da salgılanmaya başlar ve gebelik hormonu kanda pozitif olarak saptanır. Çok erken dönemlerde kanda gebelik testi pozitif olarak saptanmasına rağmen, ultrasonda gebelik kesesi görülmeyebilir. Kanda gebelik hormonu (Beta-hCG) belirli bir seviyenin üzerine çıktıktan sonra ultrasonda gebelik kesesi görünür hale gelir. Bu aşamadan sonra takiplerde ultrasonografi ile gebelik kesesi ve embriyonun gelişimi takip edilir. Erken dönemde ultrasonografide sadece gebelik kesesi görülür, ilerleyen zamanlarda bu kese içinde yolk kesesi adını verdiğimiz küçük  kese görünür ve daha sonra bu yolk kesesinin kenarında embriyo ve kalp atışları görünür hale gelir.

Normal olmayan bazı durumlarda embriyo gelişimi durur ve ultrasonografide gebelik kesesi görülse bile içerisinde embriyo oluşumu gözlenemez. Boş gebelik veya anembriyonik gebelik olarak adlandırılan bu durumda uzmanlarca, gebeliğin anormal bir yapıda olduğuna, kese büyüklüğü ve içerisindeki yapılar değerlendirilerek karar verilir.

Boş Gebelik Nedir?

Anembriyonik gebelik olarak da adlandırılan boş gebelik, döllenmiş yumurtanın uterusa yerleşmesine rağmen kese içinde embriyo oluşmaması durumudur. Embriyo olmasa da gebelik hormonu yani insan koryonik gonadotropini (B-hCG) üretmeye devam eder. Beta hCG, hamileliği destekleyen ve hamilelik testlerinde kan ve idrarda aranan hormondur. Bu nedenle gebelik kesesi içinde embriyo olmasa bile hamilelik testleri pozitif sonuçlanır. Kadınlarda ayrıca gebelikle ilişkili şikâyetler olan mide bulantısı, göğüslerde gerginlik ve baş dönmesi görülebilir.

Embriyonun normalde içinde geliştiği gebelik kesesi, anembriyonik gebeliklerde embriyo olmasa da büyümeye devam eder. Genellikle hamileliğin erken dönemlerinde tanısı konulur. Birinci trimester yani hamileliğin ilk 3 ayında tanısı konulan boş gebelik ilk trimester düşüklerinin yaygın nedenlerinden biridir.

Boş Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Düşüklerin başlıca nedenleri arasında bulunan boş gebelik, hamilelikte görülen benzer semptomlar ile karakterizedir ancak bazen hiçbir belirtiye neden olmaz. Boş gebelik semptomları aşağıda listelemiştir:

• Göğüs ağrısı ve hassasiyeti
• Mide bulantısı ve kusma
• Kasık ağrısı
• Vücudun çeşitli bölgelerinde oluşan şişlikler ve ödem
• Pozitif gebelik testi
• Yorgunluk ve halsizlik
• Düzensiz regl periyotları

Gebeliğin sona ermesi ile şu belirtiler görülebilir:

• Vajinal lekelenme ve kanama
• Karın ağrısı
• Göğüs hassasiyetinin kaybolması

Bu belirtilerin dışında B-hCG hormonu normal seyrine dönene kadar gebelik testleri pozitif çıkmaya devam edebilir.

Boş Gebelik Neden Olur?

Boş gebeliğin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Yumurta döllendiği zaman gebelik kesesini ve plasentayı oluşturan hücreler çoğalmaya başlar. Ancak bazen embriyoya dönüşmesi gereken hücreler çoğalamaz. Bu da boş gebeliğe neden olur. Bu duruma kadınların gebelik öncesinde yaptıkları ya da yapmadıkları herhangi bir eylem neden olmaz.

Boş gebelik, genetik faktörler ya da düşük kalitede sperm ve yumurta nedeniyle olabilir. Özellikle tekrarlayan boş gebelikleri ve düşükleri olan kadınların eşleri ile birlikte genetik danışmanlık almaları gerekebilir.

Boş gebelik geçmişi olan kadınların çoğu daha sonra sağlıklı bir gebelik süreci geçirir. Çoğu kadın tek bir düşükten sonra sağlıklı bir bebek sahibi olabilir. Tekrarlayan düşük oranı yaklaşık %1’dir. Anembriyonik gebeliğin tedavisi yani gebeliğin sonlandırılması amacıyla kullanılan ilaçlar ya da küretaj gibi cerrahi müdahalelerin daha sonra hamile kalma olasılığını etkilemesi beklenmez.

Boş gebeliğin tipik olarak ilk ya da sonraki gebeliklerde meydana geldiği ile ilgili kanıtlanmış bir veri yoktur.

Boş Gebelik Kimlerde Görülür?

Boş gebeliğin tüm kadınlarda görülme ihtimali bulunur. Ancak ileri yaşta kadınlarda, genç yaştakilere oranla görülme ihtimali daha fazladır. Anne ya da babasında genetik sorunlar olan veya anomalili çocuk doğurma öyküsü bulunan kadınlarda da boş gebelik daha yaygın şekilde görülür.

Boş Gebelik Tanısı Nasıl Konur?

Anembriyonik gebelik sırasında bazı kadınlar hamileliğe benzer semptomlar gösterse de kesin tanı ultrasonografide gebelik kesesinin takibi ve özelliklerinin incelenmesi ile konulur. Teşhis, ilk üç aylık dönemde konur. Bunun nedeni, bu zaman dilimi içinde embriyonun görünmesi gerektiğidir. Anembriyonik gebelikte ultrasonla bakıldığında kese büyüyüp gelişmesine rağmen içinde embriyo görünmez, yalnızca boş bir kese görülür.

Hamilelik döneminde üretilen B-hCG hormonunun düzeyini kontrol etmek sadece hastanın gebe olduğunu gösterir. Boş gebelik tanısı için aralıklı ultrasonografi ile gebelik kesesi boyutları ve özellikleri takip edilmelidir.

Boş Gebelik Tedavisi Nasıl Yapılır?

Boş gebelik tedavisinde tedavi normal olmayan bu gebeliğin sonlandırılmasıdır. Gebeliğin sonlandırılmasında medikal yöntemler ya da cerrahi işlemler tercih edilebilir. Doktorlar, anembriyonik gebelikten şüphelendiğinde ultrasonografi takibi için birkaç hafta bekleyebilir. Bu bekleme süresinde gebelik kesesi ve gebelik ürünleri kendiliğinden rahim dışına atılarak düşükle sonuçlanabilir. Bu sırada karın bölgesinde kramp ve ağrı, kanama oluşabilir. Ancak düşüğün başlaması için bazı durumlarda günler ya da haftalar geçmesi gerekebilir.

Düşüğün doğal bir şekilde başlamaması durumunda rahmin temizlenmesi amacıyla ilaçla düşük yaptırmak veya cerrahi müdahale yani küretaj işlemi uygulanabilir.

Rahmin boşaltılması için tercih edilen yöntemlerden biri de cerrahidir. Dilatasyon ve kürtaj (D&C) adı verilen bir cerrahi prosedür ile serviks yani rahim ağzı genişletilerek ve açılarak rahim içindeki gebelik ürünleri çıkarılabilir. Bu işlem sedasyon ve genel anestezi altında yapılır. Operasyon sırasında nadiren komplikasyon görülür. Olası komplikasyonlar arasında fazla kanama ve rahimde yırtılma oluşması bulunur.

Takip randevusu, genellikle düşüğün ardından 4-6 hafta sonrası için planlanır. Muayene sırasında rahmin boş olduğunun kesinleşmesi için tekrar ultrason kullanılabilir. Ayrıca herhangi bir komplikasyon gelişip gelişmediği de kontrol edilir.

Düşük ya da D&C sonrası iyileşme süresi 1-2 haftadan bir aya kadar çıkabilir. Kramplar, genellikle bir hafta kadar sürerken kanama birkaç hafta boyunca görülebilir. Ancak kanama tamamen durmadan önce zaman içinde hafifler. Çoğu kadın, boş gebeliğin ardından 4-6 hafta içinde adet görür.

Anne olmak isteyen tüm kadınların gerek hamilelik öncesi dönemde gerekse hamilelikten sonra merak ettiği birçok konu vardır. Her ne kadar hamilelik konusunda genel bir bilgi sahibi olunsa da herkesin yaşadığı süreç birbirinden farklıdır.

Kimi hamilelikler çok sağlıklı bir şekilde başlayıp devam ederken, kimi hamileliklerde bazı sıkıntılar yaşanabilir. Kadın doğum doktorları kontrolleri gerçekleştirirken gebelik haftasını dikkate alır ve bu haftaya göre bebeğin gelişimini yorumlar, yolk kesesi de bu kontrollerde doktorların dikkat ettiği ve incelediği yapılardan biridir.

Gebeliğin Oluşum Süreci

Gebelik tarihi hesaplanırken son regl tarihinin ilk gününden yola çıkılır ve hamilelikteki haftalık süresi bu tarihe göre belirlenir. Bebeğin doğumu ise bu günden itibaren yaklaşık 40 hafta sonraya tekabül eder. Gebeliğin oluşmaya başladığı ve yumurta ile spermin buluşması sonucu döllenmenin gerçekleştiği ilk aşamada gerek anne rahmi gerekse tüm vücut kendini bebek için hazırlamaya başlar.

Döllenmenin ardından ilk önce zigot ismini alan hücre oluşur. Bu hücre yaklaşık 3-4 gün içerisinde bölünerek rahmin iç kısmına doğru ilerler ve rahmin iç duvarına tutunur. Büyüdükçe bir bebeğe evrilecek olan bu hücre, hamileliğin 4. haftasına yaklaşıldığında embriyo ismini alır ve bebeğin ilk formunu oluşturmaya başlar.

Regl döneminde gecikme yaşayan anne adayları ilk olarak kandaki Beta hCG değerini ölçen bir test ile gebeliklerini öğrenseler de 4. haftada henüz ultrasonda bu embriyo görülmeyebilir. Oldukça küçük olan bu yapının boyutları ise sadece 2 – 3 mm arasındadır ve adeta küçücük bir nokta gibidir.

Bu haftalarda yapılacak olan bir doktor kontrolü, dış gebeliğin oluşup oluşmadığını anlamak adına önemlidir. Ancak ultrasonda kesenin görülmesi ve bebeğin kalp atışlarının duyulması yaklaşık 6. haftalarda gerçekleşecektir.

Yolk Kesesinin Oluşumu

Başlı başına bir mucize olan gebelik baştan sona kontrol altında olması gereken bir süreçtir. Bebeğin sağlığını kontrol etmeye günümüzde çok erken dönemlerde başlayabiliyoruz. Gebelikte yolk kesesi oluşumu da bebek hakkında erken dönemde bilgi veren yapılardan biridir.

Gebeliğin 7. haftasında embriyonun amniyon kesesinin içine iyice yerleştiği görülebilir ve bebek artık bundan sonraki süreçte bu sıvı içerisinde büyümeye devam edecektir. Dış etkenlere karşı amniyon sıvısı ile korunan bebek, 7. haftada anne karnında c şeklinde görülür.

Yolk kesesinin oluşumu da yine bu haftaya denk gelir ve net şekilde görülebilir. Embriyonun hemen yanında bir çember şeklinde bulunan kesesinin içi siyah görünümlüdür ve doktor bu yapıyı ayırt edebilir.  Ancak henüz anne adayının muayene esnasında monitörden fark edebileceği kadar belirgin değildir.

Yolk Kesesinin Görevi Nedir?

Yolk kesesi nedir ve ne işe yarar sorusu annelerin en çok merak ettiği sorulardan biridir. Yolk kesesinin görevi tam olarak bilinmemekle birlikte, bebeğin kan hücrelerinin yapımında görevi olduğu düşünülmektedir. Aslında karaciğer görevi gördüğünü söyleyebileceğimiz yapı, gebelik kesesine çok yakın hatta yapışık gibidir.

7. haftada ortaya çıkan ve görünür hale gelen yapı 12. haftaya gelindiğinde ise yavaş yavaş yok olmaya başlar. Bu konudaki bir diğer açıklama ise kesenin zamanla ilkel sindirim sistemine dahil olduğu şeklindedir. 4-5 haftalık bir ömrü olan ve sonra gittikçe gözden kaybolan yapının bebeğin sağlığı hakkında bilgi verdiği düşünülür.

Yaklaşık 2.5 – 5.5 mm boyutlarında olması gerekirken bu değerlerin altında ya da üstünde olması, duvarının ince olması, normalde siyah olan iç kısmının farklı renkte olması ve düzensiz bir görünüme sahip olması bebeğin sağlıksız olabileceğine dair bir işarettir.

Vajinal ultrasonda gebelik takibi abdominal ultrasona göre 1 hafta daha erken sonuçlar verebilmektedir. Yolk kesesinin boyutu vajinal ultrasonda yaklaşık 10 mm boyuta geldiğinde görülebilirken, karından yapılan ultrasonda ancak 20 mm boyuta geldiğinde görülebilmektedir.

Gebelik kesesi ile birlikte büyüyen ve sırt sırta olan yapının, gebelik kesesi 13 mm boyutuna geldiği takdirde görüntülenmemesi sağlıksız bir gebeliğe işaret eder. Erken gebelik kaybı olası sorunların başında gelir.

Sadece gerçek gebelikte ortaya çıkan yolk kesesi, boş gebeliğin tespit edilmesinde de oldukça önemlidir. Boş gebelikte ilk dönemde mutlaka bir embriyo vardır, ancak sonra bir şekilde kaybolur ve 7 haftalara doğru yaklaşıldığında komşu kesenin oluşmadığı görüntülenir. Yolk kesesi görüntülenmediği takdirde boş gebelik tanısı kesin olarak konur.

Yolk Kesesi Oluşumundan Sonra Süreç Nasıl İlerler?

Doktorunuz gerekli tüm kontrolleri yaptığında boş gebelik olmadığını kanıtlayan yolk kesesini de gördükten sonra artık gebeliğiniz daha risksiz bir döneme girecektir. Bundan sonra anne ve baba adaylarını kalp atışlarının duyulması, organların oluşması gibi diğer heyecanlı olaylara tanık olmayı bekler.

Yolk kesesinin görülmesinden kısa bir süre sonra, yine bu kesenin alt kısmında embriyo görünmeye başlar. Bu oluşuma fetal kutup denir. Yaklaşık 3 mm boyutlarındadır. Gebelik kesesinin boyutu ise 18 mm’ye yaklaşmaktadır, eğer gebelik kesesi 20 mm’ye ulaşmasına rağmen embriyo görünmüyorsa bu olumsuz bir hamilelik sürecine işaret edebilir.

Önemli Bilgiler

Anne adayları gebelik testi sonucu ile ya da kan sayımı ile hamileliğin gerçekleşip gerçekleşmediğini öğrenebilirler. Test sonuçları pozitif çıktığında anne adaylarının ilk yapması gereken şeylerden biri de yukarıda saydığımız genel kontrollerin yapılması için kadın doğum doktorundan randevu almak olmalıdır.

Çünkü gebelik testi pozitif çıksa bile, anne adayını dış gebelik, boş gebelik ya da yolk kesesi düzensizliği gibi olumsuz durumlar karşılayabilir. Bu nedenle bu güzel haberi kutlayabilmek için öncelikle doktor tarafından ilk kontrollerin yapılması uygun olacaktır.

Her gebelik birbirinden farklı sonuçlar doğurabilir, bu nedenle anne adayının her koşula hazırlıklı olması önemlidir. Muayeneden negatif bir bilgiyle çıkılmış olsa bile bu anne adayını üzen bir durum olmamalı, tekrar hamile kalmak için yeteri kadar bekledikten sonra çalışmalara başlanmalıdır.

“Boş Kese Gebelik Nedir? Nedenleri Nelerdir?” Konulu yazımızı okumak için aşağıdaki bağlantıya tıklayın.

“Boş Kese Gebelik Nedir? Nedenleri Nelerdir : https://www.bebek.com/bos-kese-gebelik-nedir-nedenleri-nelerdir/