Diş Iltihabı Yüz Felci Yaparmı

Beyin felcinin en s&#;k görülen iki sebebi: Beyni besleyen damarlar&#;n t&#;kanmas&#; ve damarlar&#;n tansiyon yüksekli&#;ine ba&#;l&#; y&#;rt&#;l&#;p beyin içine kanamas&#;d&#;r. Beyinde olu&#;an hasar felcin &#;iddetini belirler.

Felcin sebebi yukar&#;da da söyledi&#;im gibi damarlarda olu&#;an hasarlard&#;r. Damarda hasar olu&#;turan bir çok etken vard&#;r. Bunlar; yüksek kolesterol, hipertansiyon, &#;eker hastal&#;&#;&#;, sigara s&#;ralanabilir. Son y&#;llarda dünyada yap&#;lan ara&#;t&#;rmalar, damara hasar veren, doktor ve hastalarca önemsenmeyen bir etkeni daha meydana ç&#;karm&#;&#;lard&#;r ki, bu da D&#;&#; ET&#; HASTALIKLARIDIR.

Di&#; ve di&#; etlerini besleyen damarlar ve sinirler çok yo&#;undur ve beyin ve damar sistemi ile ba&#;lant&#;l&#;d&#;r. Di&#; sa&#;l&#;&#;&#; denince insanlar&#;n akl&#;na sadece güzel ve beyaz di&#;ler gelmektedir. Halbuki di&#; eti hastal&#;klar&#;na ba&#;l&#; olu&#;an metabolitler ve iltihap etkenleri damarlar&#;n iç cidar&#;nda hasar meydana getirir, damar yap&#;s&#;n&#; bozar. Buda felç olma riskini artt&#;r&#;r bazen de yaln&#;z ba&#;&#;na felç sebebi olabilir. &#;ki sene önce tüm tedavimize ra&#;men üç defa felci tekrar eden hastada yo&#;un di&#; eti iltihab&#; saptad&#;k ve tedaviden sonra hasta sa&#;l&#;&#;&#;na kavu&#;tu.

Ülkemizde en s&#;k di&#; eti hastal&#;&#;&#; sebebi sigarad&#;r. Bir çok hastal&#;&#;a sebep olan sigara içimi di&#; etlerini de tahrip etmektedir. Bu yüzden sigara içinler ve di&#;lerinde çürü&#;ü olanlar, di&#; bak&#;m&#;na yeteri özeni göstermeyenler ailelerinde felç hastas&#; da varsa mutlaka di&#; eti hastal&#;klar&#; uzman&#;na rutin kontrol olmal&#;d&#;r

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

Yüz Felci Nedir Neden Olur?

Yüz felci; genellikle ani, bazen de birkaç güne yayılan yüzün bir tarafındaki mimik kaslarını kontrol eden sinirin hasarı (şişmesi ve iltihaplanması) sonucunda güçsüzlük gelişmesidir. Çoğu durumda, zayıflık geçicidir ve haftalar içinde önemli ölçüde iyileşir. Zayıflık, etkilenen yüz yarısının sarkık görünmesine neden olur. Gülündüğünde ağız sağlam tarafa kayar ve o taraftaki göz kapatılmakta güçlük çekilir.

Yüz Felci Belirtileri

Bell paralizisi belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Etkilenen tarafta yani tek taraflı yüzün mimik kaslarında güç kaybı (Göz kapatamama, kaş kaldıramama-çatamama, burnunu kırıştıramama, ağızda kayma) buna bağlı yeme-içme güçlüğü, salya akmasını kontrol edememe, konuşma güçlüğü)
• Etkilenen taraftaki yüz kaslarında seyirme
• Gözyaşı ve tükürük salgısında azalma, buna bağlı olarak göz ve ağız kuruluğu
• Tat duyusunda değişiklik
• Kulak içinde ya da arkasında ağrı
• Çene eklemi çevresinde ağrı
• Etkilenen taraftaki kulakta seslere aşırı duyarlılık
• Baş ağrısı

Diğer yüz felçlerinde bell paralizisinde görülen aynı belirtiler gösterirler. Ancak ek olarak farklı nörolojik bulgular eşlik edebilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Şuur bozukluğu
• Aynı taraf kol ve bacakta güç kaybı
• Kollarda ve bacaklarda uyuşma
• Baş dönmesi
• Denge bozukluğu
• Görme sorunları
• Epileptik nöbetler

Yüz Felci Neden Olur?

Yüz felci denilirken anlaşılan bell paralizisidir. Bell paralizisinin kesin nedeni net olmasa da, genellikle viral bir enfeksiyonların etkili olduğu düşünülür. Bell paralizissi ile bağlantılı virüsler, herpes simplex, herpes zoster, Epstein-Barr, cytomegalovirus infections, adenovirus, kızamık, kabakulak, influenza B ve coxsackivirustur. Bell paralizinde, yüzün mimik kaslarını uyaran sinir, kulak civarından yüzün mimik kaslarına ulaşmadan önce geçtiği dar kanalda sıkışıp iltihaplanır ve şişer. Bunun sonucunda aynı taraf yüzün mimik kaslarında felç gelişir. Diğer yüz felci nedenleri; kafa travması, beyin damar hastalıkları, baş-boyun tümörleri, ani gelişen inflamatuar polinöropatiler, yüz sinirinde travmaya bağlı zedelenme gibi farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.

Yüz Felci Tedavisi

Tedavi olsun veya olmasın çoğu kişide bell paralizisi tamamen iyileşir. Bell paralizisini tedavi etmek için yaygın olarak kullanılan ilaçlar şunlardır:

• Metil prednizon etken maddeli kortikosteroidler: Güçlü antiinflamatuvar (ödem giderici) ajanlardır. Yüz sinirinin şişerek sıkıştığı kemik kanalda ödemi gidererek rahatlamasını sağlar. Kortikosteroidler, semptomların başlamasından sonraki birkaç gün içinde başlanırsa en iyi sonucu verebilir.
• Antiviral ilaçlar: Antivirallerin rolü kanıtlanmış değildir. Tek başına antiviral ajanların, plaseboya üstünlüğü yoktur. Kortikosteroidlere eklenen antiviral ajanlar, muhtemelen faydalıdır, ancak bu hala kanıtlanmamıştır. Bununla birlikte, buna rağmen, ciddi yüz felci olan kişilerde bazen valasiklovir veya asiklovir, prednizon ile kombinasyon halinde verilir.
• Felçli kaslar kısalabilir ve kalıcı kontraktürlere (kasın aşırı kısalmasıyla eklemin anormal bir şekle bürünmesi) neden olabilir. Fizik tedavi bu durumlarda sinir iyileşmesinde yardımcı olur.
• Nadiren kalıcı sinir hasarını düzeltmek için cerrahi gerekebilir.
• Akupunktur, biofeedback gibi alternatif tedavi yöntemleri de uygulanabilir.

Diğer nedenlere bağlı yüz felci tedavisinde nedene yönelik tedavi yapılır. Damar tıkanıklığı için kan sulandırıcılar, sinir travmatik hasarı için cerrahi, beyin tümörü varsa tümör ameliyatla çıkarılır.

Yüz Felci Nasıl Olur?

Kişi, yüz kaslarında güçsüzlük, asimetri, tat duyusunda ve işitmede değişiklik, etkilenen tarafta kulak ve yüz ağrısı hissederse, yüz felcinin ayırıcı tanısı açısından öncelikle nöroloji doktoruna başvurmalıdır. Doktor tarafından yapılan muayene tanı koymada ne önemli bölümü oluşturur. MR, BT gibi görüntüleme tetkikleri, iyileşme süreci uzayan hastada sinir hasarının boyutunu değerlendirmek amaçlı EMG testi tanıda yardımcı olur.

Yüz Felci Egzersizleri

• Yüz felci geliştiğinde erken dönemden itibaren başlanabilecek ilk fizik tedavi yöntemi masajdır. Parmaklarınız ile cildinizi ağız köşesinden yukarıya, kulağınıza doğru ve sonrasında çene kemiği boyunca aşağıya daire çizerek gerin. Aynı dairesel germe hareketini, çene ve alın için de uygulayın. Yumuşak diş fırçası masaj için kullanılabilir.
• Mimik kaslarını çalıştırma egzersizleri, bell paralizisinin 2’nci haftasında başlanabilir. Kısa süreli, günde 10 defaya kadar ayna karşısında; kaş kaldırma, kaş çatma, burun kırıştırma, burun deliklerini genişletme, dudakları büzme, ağzın bir köşesini yukarı çekme gibi egzersizler yapılabilir.
• Sinir iyileşmesi geciktiğinde, fizik tedavi doktoru tavsiyesi ile fizyoterapi uygulanabilir.

Yüz Felci Genellikle Tamamen İyileşir

Çoğu insan için bell paralizisi geçicidir. Semptomlar genellikle birkaç hafta içinde düzelmeye başlar ve yaklaşık 6 ay içinde tamamen iyileşir. Az sayıda insanda ömür boyu bell paralizisi kalıcı olabilir ve tekrarı oldukça nadirdir.

Yüz Felci Kimlerde Daha Çok Görülür?

Bell paralizisi her yaşta görülebilir. Hamilelerde, özellikle gebeliğin son 3 ayında olanlar ve lohusalık döneminde, grip veya soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonu olanlarda, diyabet hastalarında daha sık görülür. Tekrarlayan bell paralizisi atakları olan nadir vakalar bilinir. Bu vakalarda yapılan çalışmalarda bell paralizisine genetik yatkınlıkları saptanmıştır.

Yüz felci, kısaca yüz sinirinin çalışmaması olarak tanımlanabilir. Aniden ortaya çıkması genellikle paniğe neden olur… Yüz felci olan kişi yüzünün felçli tarafında dudaklarını oynatamaz, tükürüğünü yutamadığı için salyası akar, gözünü kapatamaz.

Peki, ne olur da yüz siniri birden çalışmaz olur?

Yüz siniri düzgün çalıştığında vücudumuzdaki diğer tüm sinirler gibi, uzandığı yerdeki kaslara emir taşır: Gözünü kapat, ıslık çal, tükürüğünü yut… Ama yüz sinirinde bir hasar olursa, ki hasarın nedenleri ve çeşitlerini aşağıda açıklamaya çalışacağız, o zaman emir ve mesajları taşıyamaz ve yüzün o taraf kasları işlev kaybına uğrar. Geçici veya kalıcı olabilir.

Bell paralizisi, yüzyılda yaşamış olan İskoçyalı tıp adamı Sir Charles Bell tarafından ilk kez tanımlanmıştır.

Yüz sinirinde hasara neden olan nedir?

Genellikle yüz felci öncesinde yüzde uçuk, Enfeksiyoz Mononükleozis etkeni, hatta ağır bir gribal enfeksiyon geçirilmiştir. (Dikkat ederseniz hepsi viral enfeksiyonlardır). Ayrıca orta kulak iltihabı, yüze veya kafaya travma da yüz felci için hazırlayıcı olabilir.

Nedeni ne olursa olsun, yüz sinirinde şişme nedeniyle yüz sinirinde işlev kaybı olur.

Çocuklarda Yüz Felci Belirtileri nelerdir?

Çoğu kez yüz felcine neden olan öncül virüs enfeksiyonu çok hafif geçer. Ama enfeksiyon ardından gelen yüz felci çok sıkıcı belirtilere neden olur:

Genellikle ani başlangıçlıdır. Hemen her zaman yüzün tek tarafını etkiler. Sinir felcinden önce yüzde kulak ön tarafında hafif müphem bir ağrı olabilir. (Çoğu kez olmaz)

Ardından gelen yüz felcinde de felcin ağırlığına göre klinik bulgular da değişir: Yüz sinirinde hafif tutulum olduğunda çocukta yüz kaslarında hafif güçsüzlük olurken şiddetli tutulumda o taraf yüz tamamen felç olabilmektedir.

• Etkilenen tarafta uyuşma hissi, konuşurken gülerken veya ıslık çalarken yüz kaslarının sağlam taraftan çekilme nedeniyle burulma hissi
• Dilin ucu ile tat alamama
• Baş ağrısı ve gözde seğirme
• Gözü tam olarak kapatamama ve bundan dolayı gözde kuruma, batma
• Salya artışı ve salyayı yutamama
• Seslerin bir kulağa diğerinden daha fazla geliyor olma hissi

Çocuklarda Yüz Felci Teşhis ve Tedavisi

Bir doktorun yüz felci tanısını koyması kısa bir muayene ile çok kolaydır. Ama nedenin saptanması için (mesela acaba virüs enfeksiyonu dışında bir neden olabilir mi diye) MR veya bilgisayarlı tomografi çekilmesi gerekebilir. Bu tür görüntüleme yöntemleri daha çok, uzun süre düzelmeyen felçlerde yapılır. Nörolojik muayenede yüz siniri dışında başka nörolojik sorunlar saptanırsa daha ayrıntılı testlere girmek gerekecektir. Ayrıca EMG denen bir testle yüz sinirlerinin ne kadar etkilendiğini izlemek gerekebilir.

Virüs enfeksiyonuna tepki olarak yüz sinirinde şişmeden kaynaklanan yüz felcinde genelde tedavi yoktur. Bazen şişin inmesini hızlandıracak ödem çözücü bazı ilaçlar kullanılabilir.

Gözde kurumayı engellemek bu süreçte çok önemlidir. Bir başka husus da çok iyi beslenme ve iyi dinlenmedir. Ancak eğer çocuğun gözünü ilaç ve petlerle kapatarak korumak mümkün oluyorsa koşturup oynaması sakıncalı değildir.

Kar kış derken havaların bir anda soğuması vücudunuzu da olumsuz yönde etkilemiş olabilir. Özellikle sabahları rüzgarın da etkili olduğu saatlerde yüzünüzü korumadan dışarı çıkarsanız yüz felci geçirme ihtimaliniz olabilir.

Kış aylarında soğuk nedeniyle daha fazla görülen yüz felcinin nedenlerini ve tedavi yöntemlerini Hisar Intercontinental Hospital Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanları ile konuştuk.

Yüz felci nedir?

Yüzümüzün her iki yarısında bulunan kasların hareket etmesini sağlayan iki tane sinir vardır. Bu sinirler beyin sapından çıktıktan sonra kulak kemiği içinde devam eder ve kulaktan çıktıktan sonra yüzümüzde alın, göz kapağı, kaş, burun kenarı, dudak kenarı ve boyun kaslarını hareket ettirmeye sağlayan sinirler olarak beş parçaya ayrılır. Bu sinirin hasar görmesi durumunda buradaki kasların yönetilmesi azalır. Buna bağlı olarak da kaslarda hareketsizlik oluşmaya başlar. Kaslardaki hareketsizlik hafif derecede olabileceği gibi tamamen de hareketsizlik görülebilir. Bu duruma yüz felci denir. Yüz felcini santral dediğimiz merkezi yüz felci ve çevresel dediğimiz periferik yüz felci olarak ikiye ayırırız. Santral yüz felci beyindeki bir hasardan dolayı meydana gelen yüz felcidir ve beraberinde vücudun başka yerinde de tutmama, beyin hasarı, inme gibi başka bulgular da olur. İkincisi ise sinirin beyin sapından çıktıktan sonra başına bir olay gelmesi dolayısıyla oluşan ve sadece yüzün o tarafını etkileyen vücudun başka bir yerinde herhangi bir bulgu yaratmayan çevresel dediğimiz periferik yüz felcidir. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları santral yüz felcine göre daha sık görülen periferik yüz felci ile ilgilenir.

Yüz felcinin belirtileri nelerdir?

• Genelde hasta uyandığı zaman yüzünün bir tarafında farklılık;
• Aynaya baktığı zaman hareketlenmesinde azalma
• Ağzının bir tarafa çekmesi, tükürük salgısına hakim olamama
• Gözünün aşırı yaşarması veya gözde kuruma
• Ağızda tat değişikliğiyle karşılaşır.

Bu belirtiler dışında viral enfeksiyonların neden olduğu kulak ağrısı ile yüzde hareketsizlik ve beraberinde yüz felci birlikte görülebilir. Yüz felcinin etki alanı sinirdeki zararın miktarıyla doğru orantılıdır. Hafif bir kapanma kusurundan; tamamen gözü kapatamamaya, ağzın kenarını hareket ettirememeye ve alın çizgilerinde silinmeye kadar gidebilir. Bu tam felç durumudur.

Çevresel yüz felcinin nedenleri nelerdir?

Birdenbire ortaya çıkan, her yaş grubunda görülebilen ve cinsiyette eşit dağılım gösteren, %90’ının üzerinde kendiliğinden iyileşen sebebi bilinmeyen yüz felci, en sık görülen yüz felci türüdür. Diğer sebepler kafa travması gibi problemler sonrası hastada o bölgeden geçen sinir hattı boyunca bir kırık yaşanması, kafa tabanı boyunca bu sinirde zarar görmeye sebep olabilir. Sinir, kafa içinden devam ederken kulak kemiğinin içine çok ince bir kanaldan geçer. Bu kanalda sinirin şişerek beslenme bozukluğu yaşaması, hasar görmesine neden olur ve yüz felci oluşabilir. Çocuklarda daha az görülen yüz felci; genç erişkinlerde ve hamileliğinin son üç ayındaki kadınlarda daha sık görülür. Ayrıca şeker hastalığı gibi metabolik hastalıklarda 4 kat daha fazla yüz felci riski vardır. Lipid yağ hastalıkları, tiroid hormon bozukluklarında görülme riski biraz daha artar. Özellikle hipotiroidi vücuttaki ödemi artırdığı için yüz felci görülme riskini artırır. Yüz felcine neden olan önemli faktörlerden biri de yüzün ciddi rüzgar ya da soğuğa maruz kalmasıdır. Soğuğa maruz kalma sinirin o kemik kanal içerisinde ödemlenmesine neden olabilir. Soğuk dışında metabolik hastalıklar, travmatik nedenler, özellikle uçuk gibi viral enfeksiyonlar, orta kulak iltihabı, tükürük bezi tümörleri, nezle, grip gibi bazı üst solunum yolu enfeksiyonları sonrası sinirde oluşan ödem de yüz felcine neden olabilir.

Nasıl tanı konulur?

Yüz felciyle gelen hastanın tanısı için en değerli bulgu muayenedir. Hastanın yüzüne bakarak; gözlerini kapama, alnını-kaşlarını kaldırma, burnunu çekme, ağızda ıslık öttürme, boynunu germe hareketi gibi belli mimik hareketlerini yapmasını isteriz. Bu mimik hareketleriyle hastanın etkilenen taraftaki hasarının derecesini belirleriz. Sonrasında da yaşı, kullandığı ilaçlar gibi genel durumunu sorgularız.

Yüz felcinin tedavisi nasıl yapılır?

Hasta yüz felcini geçirdiği zaman  yüzünde bir hissizlik, kayma,tükürüğünü ağız içinde tutamama gözünde yaşarma veya kuruluk hisseder ve bu durum gün içinde daha da kötüleşebilir. İyileşme süreci sinir hasarının oranına göre değişir. Sinir hasarı ne kadar fazlaysa araz kalma ihtimali ve iyileşme süreci de o kadar uzundur. Bu durumda saat içerisinde tedaviye başlamakta fayda vardır. Öncelikle kortizon tedavisi uygulanır. Bu vakaların genelde %80’i gün içerisinde; %10’u hafta içerisinde iyileşir. Diğer %10’luk bölüm ise 3 hafta geçtiği halde hareket kısıtlılığı problemi yaşamaya devam edebilir.

Eğer yüz sinirinde tam bir hareket kısıtlılığı var ve hiçbir düzelme yoksa bazı nörofizyolojik testlerden yararlanırız. Bunların başında EMG dediğimiz elektromiyografi testi gelir. Teste göre dejenerasyon seviyesi %95’in üzerindeyse o zaman siniri cerrahi olarak rahatlatma yoluna gidebiliriz. Onun haricinde soğuğa bağlı ya da viral enfeksiyonlardan kaynaklanan yüz felçleri %’i kendiliğinden iyileşiyor. Ortalama iyileşme süreci 3 hafta ile 1 yıl arasında sürebiliyor. Sinir hücreleri günde en fazla mm iyileşir. Genelde sinir hasarı uçtan başlar ve merkeze doğru ilerler. İyileşme ise merkezden başlar ve sinir ucuna doğru ilerler.