Ritalin Nasıl Bulurum

Dikkat Eksikliği ilacı Ritalin nedir?

Ritalin ilacı nedir? Dikkat eksikliği ilacı ritalin nasıl etki eder? Ritalin ilacı yan etkisi var mı? Metilfenidat beyinde nasıl etki eder? Ritalin yan etkileri olur mu? Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ilacı ritalin ne işe yarar? Çocuğuma ritalin reçete edildi, kullanmalı mıyım? Tüm bu soruların cevaplarını tek tek inceleyeceğiz.

Ritalin isimli ilacın etken maddesi olan metilfenidat, yılında, dikkati odaklayan bir ilaç olarak geliştirildi.

Metilfenidat, amfetaminlerden kimyasal olarak farklı olmasına rağmen, farmakolojik özellikleri benzerdir. &#;lerin sonlarında, kronik yorgunluk, depresyon, narkolepsi tedavisi ve ayrıca diğer ilaçların neden olduğu sedasyon için reçete onayları almıştır. Daha sonra hiperaktif ve dürtüsel olan çocuklarda davranışı iyileştirdiği bulundu . &#;larda, dikkat ilaçları üzerine yapılan araştırmalar, sonunda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olarak adlandırılacak olan &#;hiperkinetik sendrom&#; tedavisine odaklandı.

Metilfenidat etken madde Ritalin ilacı ne için kullanılır?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan kişilerin yürütücü işlevlerinde eksiklikler vardır. Bu duruma bağlı olarak, düşünce süreçlerinin bozukluğu olmayanlara göre daha az verimli olduğu anlamına gelir. DEHB, beynin belirli bölgelerindeki belirli bir nörotransmitter veya bir grup nörotransmitter eksikliğinden kaynaklanan nörolojik temelli bir nörogelişimsel bozukluktur. Dikkat eksikliği tedavisi için kullanılan birincil ilaçların amacı, eksik nörotransmiterin daha fazlasını üretmek için beyindeki belirli hücreleri uyarmaktır. Bu rol nedeniyle, bu ilaçlara “uyarıcı” denir.

DEHB&#;li bir kişi bir görevi tamamlayacaksa, görev ya kolay, kısa ya da yeterince ilginç ya da dikkatlerini tam olarak çekecek kadar ödüllendirici olmalıdır.

Bu uyarıcılar beyindeki dopamin ve noradrenalin nörotransmiterlerinin konsantrasyonlarını arttırır ve bu da beyin hücreleri arasındaki iletişimi güçlendirir . Etkili bir şekilde, bu, zihnin daha verimli çalışmasını sağlar ve bir görevi tamamlamak için daha az çaba gerektirir. DEHB en sık ilkokulda teşhis edilir ve çocuk genellikle bu zamanda tedaviye başlar.

Hem metilfenidat hem de deksamfetamin, yaklaşık üç ila altı saat süren hemen salınan tabletler halinde gelir; deksamfetamin, metilfenidattan biraz daha uzun sürer. Bir doz aldıktan sonra, ilaç konsantrasyonu maksimuma yükselir ve sonra düşer. Herkesin, ilacın etkili olabilmesi için olması gereken konsantrasyon olan kendi terapötik aralığı vardır.

DEHB tedavisi ilacı Ritalin İlacı Nasıl Etki Eder?

Metilfenidat etken maddesi, en çok ticari adı Ritalin olarak bilinir. Ritalin, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu DEHB tedavisi için kullanılan merkezi sinir sistemi uyarıcı ilaçtır. Bununla birlikte, son yıllarda DEHB yanlış ya da yetersiz teşhisi nedeniyle ritalin kullanımında artış görülmektedir.

Ritalin, metilfenidat etken maddesi, beyinde prefrontal korteks bölgesini etkiler.

DEHB, yani dikkat eksikliği ve hiperaktivite tedavisine yönelik ilaçları anlamak için iki nörokimyasalı aklınızda tutmanız gerekir: dopamin ve norepinefrin. Her ikisi de dikkat ve odaklanma için, beynin prefrontal korteks bölgesinin işleyişi için önemlidir. Bunu beynin kumanda merkezi olarak düşünebiliriz. Yürütücü işlev olarak adlandırılan şeyler burada planlanır. Hangi görevi, nasıl planladığınız, nasıl organize ettiğiniz, nasıl yürüttüğünüz burada belirlenir.

Dopamin ve Norepinefrin: beyindeki odaklanma sorunu ve dikkat eksikliği

Bu iki kimyasal, bu işlevler için kritik öneme sahiptir. Dopamin, dikkatinizi dağıtabilecek dış uyaranlardan gelen sinyalleri azaltmayı sağlar. Norepinefrin ise, odaklanmaya, dikkat etmeye çalıştığınız sinyali iyileştirir. Ritalin ilacı, beyindeki dopamin ve norepinefrin düzeylerini yükseltmeye yardımcı olur. Eğer beyninizdeki dopamin ve norepinefrin dengesi sağlanırsa, odaklanma becerisinde artış gözlenir.

Metilfenidat etken maddesi beyinde odaklanmayı şu şekilde gerçekleştirir: Beyindeki odaklanmayı yöneten dikkatin seçicilik yeteneğini minimuma indirir.

Tüm veriler, seçilmeden beyne işlenmesi için iletilir. Aynı anda bir çok veri ile karşılaşan pre-frontal korteks, dikkatin seçicilik yeteneğini düzenler ve sadece hangi görevle ilgileniyorsak, ona odaklanmayı başlatır. Böylece, dikkat eksikliği bozukluğu olan öğrenci kendi canının çektiği farklı farklı bir çok gereksiz iş yerine, yapması ve tamamlaması gereken göreve odaklanmayı başarır.

Metilfenidat etken maddesi Ritalin ilacı etkileri nedir?

Eğer, aynı gün içinde gereğinden fazla dozda metilfenidat etken maddesi alırsanız, beyni strese sokarsınız. Ritalin ilacı, dikkat eksikliği bozukluğu tedavisi ilacı olarak uygun ve gerekli olan dozda kullanılmalıdır. Doz fazla gelirse, kişi kendisini daha kötü hissedebilir ve yan etkiler gözlenir. Bu nedenle her çocuk için doğru doz dengesi mutlaka sağlanmalıdır. Çocuğun ihtiyaç duyduğu ritalin dozu nasıl belirlenir?

📲 Dikkat Eksikliği Tedavisi 🥇

Dikkat eksikliği tedavisi ilacı olan Ritalin gerçekten etkili midir?

Bu soruların cevapları bilgisayarlı dikkat testi ile saptanır. Kliniğimizde dikkat eksikliği tanısı konulan öğrencinin yaşıtlarına göre dikkat düzeyini matematiksel olarak ölçen test uyguluyoruz. Bu test sonucuna göre öğrencinin dikkat hata puanı ve yaşadığı sıkıntının şiddeti belirleniyor. Ardından dikkat eksikliği tedavisi için eğer ritalin ilacı seçilirse, aynı test ilaçlı olarak tekrarlanır. Hangi düzeyde dikkat gelişimi sağlandığı objektif ve bilgisayarlı olarak ölçülür.

Dikkat testi ile ilaçsız ve ritalinli olarak test yapılır. Hangi düzeyde dikkati artırdığı objektif olarak ölçülür.

DEHB için dikkat artırıcı ilaçlar söz konusu olduğunda , aralarından seçim yapılacak birçok alternatif vardır. Bu nedenle, bir ilacın hangi düzeyde fayda sağladığının doğru ve objektif ölçümü çok değerlidir. Metilfenidat , uyarıcılar olarak bilinen bir ilaç sınıfına aittir. Dikkat etme, bir aktiviteye odaklanma ve davranış problemlerini kontrol etme yeteneğinizi artırmanıza yardımcı olabilir. Ayrıca görevlerinizi düzenlemenize ve dinleme becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olabilir. Bu ilaç aynı zamanda belirli bir uyku bozukluğunu ( narkolepsi ) tedavi etmek için de kullanılır.

Dikkat ilacı kimlere verilir? Ritalin ilacı dopamini nasıl etkiler?

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), çocuklukta başlayan bir durumdur. Semptomlar, evde ve okulda meydana gelen, işlevsellik veya gelişime müdahale eden dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüselliği içerir. Dünya çapındaki çocukların yaklaşık %5&#;ini etkilediği ve erkek çocuklarda kızlardan daha yaygın olduğu düşünülmektedir.

Dopamin etken maddesi, büyük ölçüde ödül odaklı davranıştan sorumludur.

DEHB genellikle düşük dopamin aktivitesi ile ilişkilidir. Beyninizde sinapslar, dopamin gibi nörotransmitterlerin eylemi uyardığı yerlerdir. Dopamin taşıyıcıları, dopamin sinyalini &#;ateşlediğinde&#; dopamini sinapstan çevreleyen hücrelere temizlemekten sorumludur. Dopamin sinapstan ne kadar çabuk temizlenirse, işini yapmak için o kadar az dopamin bulunur. Metilfenidat, dopamin taşıyıcılarını bloke ederek sonuç alır ve beyninize dopaminden faydalanması için daha fazla fırsat verir.

📲 DEHB Tedavisi İpuçları 🥇

Dikkat eksikliği ilacı beyinde nasıl çalışır?

Ritalin, beynin motivasyon, eylem ve bilişte rol oynayan önemli bir alanı olan striatuma daha fazla dopamin salınmasına neden olur. Dopamin, sinyallerin sinir hücreleri arasında iletilmesini sağlayan bir moleküldür. Önceki çalışmalar, daha yüksek dopamin seviyelerinin insanları ve kemirgenleri fiziksel olarak zorlu görevleri yerine getirmek için daha motive ettiğini bulmuştur. Bu, bilişsel görevlerde de durumun böyle olup olmadığı sorusunu gündeme getirmiştir. Acaba ritalin görevlerimizi yerine getirmede bizi daha mı iyi yapıyor yoksa onları yapmak için daha motive mi ediyor?

Ritalin, beyninizdeki hem dopamin hem de norepinefrin aktivitesini etkiler.

Dopamin reseptörlerini uyaran ilaçlar, herkeste büyük farklılıklar gösterir. Bu etki, dopaminin bireysel bazal düzeyine göre oluşur. Ritalin gibi dikkat artırıcı uyarıcılar , beyinde motivasyon, eylem ve biliş ile ilgili kilit bir bölge olan striatumda salınan dopamin miktarını artırmaktadır. Önceki araştırmalar, nöronlar arasında bilgi taşıyan bir “kimyasal haberci” olan dopaminin bilişsel ve fiziksel davranışı büyük ölçüde etkileyebileceğini göstermiştir. Örneğin, geçmişte yapılan çalışmalarda, daha yüksek dopamin ile fiziksel olarak zorlu görevleri yerine getirmek için daha fazla motive oldukları tespit edilmiştir.

Dikkat ilaçları nasıl etki eder: ritalin nedir?

Dopamin, zevki, hareketi ve dikkat süresini etkileyen bir nörotransmiterdir. Norepinefrin bir uyarıcıdır. Ritalin, bu nörotransmitterlerin beyninizin nöronlarına yeniden emilimini bloke ederek etkisini artırır. Bu kimyasalların seviyeleri yavaşça artar, bu nedenle doktorunuz size mümkün olan en düşük dozla başlayacak ve gerekirse küçük artışlarla artıracaktır. Ritalin, konsantre olmanızı, daha az huzursuz olmanızı ve hareketlerinizi kontrol etmenizi kolaylaştırabilir. Ayrıca işinizde veya okulda dinlemeyi ve odaklanmayı daha kolay bulabilirsiniz.

Endişe veya ajitasyona yatkınlık veya mevcut bir psikotik bozukluk varsa, Ritalin bu semptomları kötüleştirebilir.

DEHB ilaçlarının küçük çocukların beyinlerinin gelişimi üzerinde uzun vadeli hiçbir zararlı etkisi tespit edilmemiştir. Ayrıca DEHB için ilaç alan çocukların davranışları, ilaç kullanmayan DEHB&#;li çocuklarla aynı şekilde gelişir. Dikkat eksikliği genellikle çocukluk döneminde teşhis edilir ve sorunlar ergenlik ve yetişkinlik döneminde devam eder. Dikkat dağınıklığına neden olan sorun kesin olarak henüz keşfedilmemiştir. Muhtemelen, her biri bozukluğun gelişimini ve ilerlemesini etkileyen genetik ve çevresel faktörler de dahil olmak üzere birkaç farklı faktörün sonucudur. Dikkat eksikliği ve odaklanma sorunu genellikle dopamin sistemindeki değişikliklerle bağlantılıdır.

📲 DEHB Belirtileri Nelerdir? 🥇

DEHB ilaç tedavisi uzun vadeli etkileri nelerdir?

Pek çok ebeveyn, beynin gelişimi üzerindeki uzun vadeli etkisini bilmeden, çocukları ilaca maruz bırakmaktan endişe duyuyor. Bu çok doğal ve anlaşılabilir bir durumdur. Çocuğun odaklanmasını artırıp, dikkat eksikliğini tedavi etmek isterken, beyinde bir sıkıntılı bir durum olup olmadığından aileler emin olmak istiyorlar. DEHBilaçlarının çocukların gelişmekte olan beyin üzerindeki uzun vadeli etkilerine ilişkin araştırmaların bulgularını incelenmiştir. Son 40 yıldan beri reçete edilen metilfenidat etken maddesi, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı onaylı bir ilaçtır.

Ritalin, çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı tıp doktoru tarafından reçete edilmektedir.

Dikkat eksikliğiolan yaklaşık çocuk, ergen ve genç yetişkinin beyin yapısını ve işlevini incelenmiştir. Araştırmalardaki çocukların çoğu hayatlarının bir döneminde DEHB için ilaç kullanmıştı. Çocukların ritalin kullanım düzeyleri birbirinden çok farklıydı. Bazıları sadece bir veya iki kez kullanmış, bazıları ise uzun yıllardır günlük ritalin kullanmaktaydı.

Ritalin etken maddesi olan metilfenidat, çocuğun beynin gelişimi üzerindeki uzun vadeli bir yan etkisi yoktur.

İlaç kullanımı, çocuk ve ergenlerin beyin serebral korteksin kalınlığını değiştirmez. Aynı araştırmada, DEHB&#;li çocuklarda genellikle daha küçük olan frontal korteks hacmiyle hiçbir bağlantı tespit edilmemiştir.

Günlük ritalin kullanımı nasıl olmalıdır? Ritalin yan etkileri neler olabilir?

Metilfenidat, hemen salimli bir tablet ve uzun etkili  bir tablet olarak reçete edilir. Ritalin, kısa etkili metilfenidat etken maddesi içerir. Normal tabletler, çiğnenebilir tabletler genellikle yetişkinler tarafından günde iki ila üç kez ve çocuklar tarafından günde iki kez alınır. Tercihen yemeklerden 35 ila 40 dakika önce alınır. Günde üç doz Ritalin alan yetişkinler, ilacın uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte zorlanmaması için son dozu akşam &#;den önce almalıdır. Uzun etkili metilfenidat, genellikle günde bir kez kahvaltıdan önce alınır.

Ritalin kullanımı ile gözlenebilen yan etkiler olabilir. Aşağıda belirtilen yan etkilerden herhangi biri şiddetliyse veya geçmiyorsa doktorunuzu bilgilendirmeniz önerilir:

• sinirlilik hali
• uykuya dalma veya uykuda kalma zorluğu
• baş dönmesi
• mide bulantısı
• kusma
• iştah kaybı
• kilo kaybı
• karın ağrısı
• ishal
• göğüste ağrılı yanma hissi
• kuru ağız
• baş ağrısı
• kas gerginliği
• uyuşukluk
• vücudun bir bölümünün kontrol edilemeyen hareketi
• huzursuzluk
• ağır terleme
• sırt ağrısı

Görülebilecek ciddi yan etkiler: dikkat ilacı metilfenidat etkileri nedir?

Görülebilecek bazı yan etkiler ciddi boyutta olabilir. Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, hemen doktorunuzla iletişime geçmenizi öneririz:

• hızlı, kalp çarpması veya düzensiz kalp atışı
• göğüs ağrısı
• nefes darlığı
• aşırı yorgunluk
• yavaş veya zor konuşma
• bayılma
• bir kol veya bacağın zayıflığı veya uyuşması
• nöbetler
• görüşte değişiklikler veya bulanık görme
• diğerlerinden alışılmadık derecede şüpheli hissetmek

• halüsinasyon (var olmayan şeyleri görmek veya sesleri duymak)
• motor tikler veya sözel tikler
• depresyon
• anormal derecede heyecanlı ruh hali
• ruh hali değişiklikleri
• parmaklarda veya ayak parmaklarında uyuşma, ağrı veya sıcaklığa duyarlılık
• ateş
• döküntü
• kabaran veya soyulan cilt
• kaşıntı
• gözlerin, yüzün, dudakların, ağzın, dilin veya boğazın şişmesi
• ses kısıklığı
• nefes alma veya yutma zorluğu

Metilfenidat, çocukların büyümesini veya kilo alımını yavaşlatabilir. Uyarıcı ilaçlar olarak metilfenidat ve metilfenidat bazlı ilaçlar çocuğu çok uyanık, heyecanlı, uyanık ve enerjik hissettirebilir. Ancak aynı zamanda ajite ve agresif hissettirebilir. Ayrıca aç hissetmenizi de engelleyebilirler. Dikkat eksikliği ilaçları ayrıca ajite, paniğe kapılmanıza ve psikotik bir epizoda neden olabilir. Bu durum, orada olmayan şeyleri görüp duyabildiğiniz ve sanrılar yaşanabileceği bir zihinsel durumdur. Çocuğunuzun doktoru büyümesini dikkatle izleyecektir.

Çocuğunuzun bu ilacı alırken büyümesi veya kilo almasıyla ilgili endişeleriniz varsa, çocuğunuzun doktoruyla konuşun. Bu nedenlerle dikkat eksikliği ilaç tedavisini düzenleyen çocuk ve ergen psikiyatrisi doktorunuzla yakın iletişimde olmanız çok değerlidir. Olası ilaç yan etkilerinin yakından kontrolü ve gerekli miligram düzeyinde ilaç dozlarının kontrolü uzmanlık ve deneyim gerektirmektedir.

📲 İstanbul Çocuk Psikiyatrist Randevusu 🥇

dikkat eksikliği ilaçları kullanım dozu: ritalin nedir? 

6 Yaş ve üzeri çocuklarda ritalin kullanımı: Günde iki kez ağızdan 5 mg ile başlanır.  (kahvaltı ve öğle yemeğinden önce). Dozu, haftada 5 ila 10 mg&#;lık artışlarla kademeli olarak artırılır. Çocuklarda metilfenidat etken maddesi 60 mg&#;ın üzerindeki günlük doz tavsiye edilmez.

Yetişkinlerde ritalin günlük kullanım dozları: Ortalama dozaj günde 20 ila 30 mg&#;dır. Günde 2 veya 3 kez, tercihen yemeklerden 30 ila 45 dakika önce bölünmüş dozlarda oral olarak uygulayın. Maksimum toplam günlük doz 60 mg&#;dır. İlaçları günün geç saatlerinde aldığı takdirde uyuyamayan hastalar son dozu akşam &#;den önce almalıdır.

Metilfenidat bazlı ilaçların bağımlılık yaptığına dair onaylanmış yayınlanmış araştırma kanıtı bulunmamaktadır!

Metilfenidat etken madde içeren Ritalin, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu semptomlarını iyileştirebilir, lakin bazı yan etkilere de neden olabilir. Ritalin kötüye kullanılabilir ve bu, vücutta daha ciddi yan etki riski ile birlikte gelir. Sadece tıbbi gözetim altında, uzman çocuk psikiyatrisi tıp doktoru gözetiminde kullanılmalıdır.

DEHB Tedavisi ilacı Ritalin yan etkileri nedir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ve dürtüselllik tedavisi için Ritalin&#;i ilk kullanmaya başladığınızda, yan etkiler genellikle geçicidir. Herhangi bir semptom kötüleşirse veya birkaç günden uzun sürerse doktorunuzu bilgilendirmeniz uygundur.

İlaç yan etkileri nedeniyle tedavi yarıda kesilmez. Doz düzenlemesi veya başka etken maddeler tedaviye planlanır. Bu nedenle, DEHB tedavisi düzenleyen çocuk ve ergen psikiyatrisi doktoru ile iletişimde olunması faydalıdır.

sık sorulan sorular ve cevaplar: metilfenidat tedavisi

Soru: Uzun süredir çok sayıda çocuğa küçük davranış sorunları için hızlı bir çözüm olarak Ritalin ilacı veriliyor. Şimdi oğluma dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu teşhisi konuldu. Çocuğuma dikkat ilacı ritalin tedavisi verme konusunda çok çelişkiliyim. Çocuğum için en iyisini nasıl yapabilirim?

Cevap: Endişenizi anlıyorum. DEHB olarak bilinen dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğuna yönelik tedavi ilaçları kırmızı reçete ile yazılmaktadır. Türkiye&#;de sadece çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanı tıp doktoru tarafından reçete edilmesi izni bulunmaktadır. Metilfenidat etken maddesi yaklaşık 40 yıldan beri tüm dünyada kullanılmaktadır. Hangi çocuk için, hangi miligram dozunda uygulanacağı çocuk psikiyatrisi doktorunun uzmanlık alanıdır. DEHB&#;si olan çocuklar için yapılan araştırmalara göre Ritalin ilacı, en etkili ve ilk tedavilerden birisidir. Uygun doz ve kullanım şeklinde reçete edildiğinde, bir çocuğun hayatında çok olumlu bir fark yaratabilirler.

📲 Dikkat Eksikliği Testi Nedir? 🥇

Dikkati artıran tedavide Ritalin ilacı seçilirken izlenecek adımlar nedir?

Kapsamlı bir değerlendirme, çocuğunuzun gereksiz yere ilaç kullanmasını önleyecek olan ilk adımdır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı için sadece 10 dakikalık muayene yeterli değildir. Kapsamlı bir değerlendirme şunları içermektedir:

• Çocuğunuzun davranışları hakkında aileden alınan bilgiler
• Conner Aile formu değerlendirmesi
• DSM V DEHB uluslararası ölçek analizi
• Öğrencinin detaylı dikkat, bellek, dürtüsellik muayenesi
• Öğretmenden alınan bilgiler &#; Conner&#;s formu
• Dikkat eksikliği bilgisayarlı CPT testi
• Beyin dalga analizi ile teta/beta beyin dalgaları oranı ölçümü

Dikkat eksikliği tedavisinde kullanılan metilfenidat etken maddeli ritalin ilacı reçete edilecek olan çocuklarda, mutlaka kardiyolojik uygunluk için EKG çekimi ve raporu gözlenmelidir.

Değerlendirme ayrıca eksiksiz bir fiziksel, sağlık öyküsü, aile öyküsü ve çocuğunuzla yapılan klinik görüşmeyi içermelidir.

Çocuğunuzun DEHB tanısı kapsamlı bir değerlendirme ile doğrulandıysa, ilaç tedavisi çok uygun bir seçenektir. Bu bilgiler sizin ve çocuğunuz için fayda sağlamasını dileriz.

Dikkat eksikliği ilaç tedavisi hakkında çelişkili duygularınızı çözerek, çocuğunuz için doğru hissettirecek bir karara varmanıza yardımcı olmasını umarız. Dikkat eksikliği testleri ve beyin dalga analizi hakkında detaylı size yardımcı olmak için buradayız. Bizimle hemen iletişime geçerek, stres faktörlerini nasıl ortadan kaldıracağınız veya hayatı nasıl kolaylaştıracağınızı planlamaya başlayın.

👨‍⚕️ Uzm. Dr. Gökçe Küçükyazıcı
Çocuk ve Ergen Psikiyatristi

🏠 Çocuk ve Genç Kliniği
Ritim İstanbul AVM, Maltepe &#; İstanbul 🌍

Dikkat Eksikliği Tedavisi Randevusu 📲 77 78 

E.Ş. İstanbul Arel Üniversitesi fizyoterapi ve rehabilitasyon bölümünden geçen yıl mezun oldu. "Öğrenciliğim sırasında ders çalışırken odaklanamıyordum" diyen E.Ş, iş yerindeki bir arkadaşından aldığı Ritalin isimli ilacı herhangi bir hekim kontrolünden geçmeden kullanmaya başladığını anlatıyor. İlacın etkisiyle sabah saatlerinden gece yarısına kadar ders çalıştığını söyleyen E.Ş, "Sınav dönemlerimde birer hafta süreyle 2 kez Ritalin isimli ilacı kullandım. İlacı bıraktığımda birkaç gün ilacın yokluğunu hissettim ancak sosyal hayatım kötü etkilenmedi" diyor. E.Ş, ilacı uzun süreli kullanmadığı için fizyolojik ve psikolojik olarak olumsuz etkilenmediğini anlatıyor. 

Türkiye'de ders yükü fazla olan öğrenciler, daha verimli ders çalışmak ve kısa sürede sonuç almak için doping etkisi yaratan ilaçlara yöneliyor. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinde kullanılan ilaçların ham maddesi Metilfenidat, aynı zamanda kokainin de ham maddesi olarak biliniyor. Beyinde doping etkisi yaratan bu ilaçlara, psikiyatri uzmanları tarafından kan testi, kalp ritmini ölçen EKG testi ve psikolog görüşmeleri sonrası gerekli görüldüğü takdirde düzenlenen kırmızı reçeteyle ulaşılabiliyor.

Uyuşturucu ve merkezi sinir sisteminde etkisini gösteren, beynin işlevlerini değiştirerek algı, ruh hali, davranış ve bilinçte değişikliğe neden olan psikotrop madde tedavisine ihtiyaç duyan hastaya, hekim tarafından kontrollü kullanımını sağlamak amacıyla yazılan matbu kırmızı reçete uygulamasına başvuruluyor. Söz konusu ilaçları kullanmak için kırmızı reçete gerekli olsa da öğrenciler kendi aralarında ilaç alışverişi yaptığı için Türk Tabipleri Birliği ve Türk Eczacılar Birliği’nde ilacın kullanımına dair herhangi bir veri bulunmuyor.

"Ağlama krizleri geçiriyordum”

Ancak öğrencilerin anlatımları, doping alan öğrencilerin sayısının hiç de az olmadığını gösteriyor. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden bu yıl mezun olan T.T. de bir dizi test sonrası dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısıyla psikiyatri hekimin düzenlediği kırmızı reçeteyle Concerta isimli ilacı kullanmaya başladığını anlatıyor. T.T "Tanı üzerine ilaç kullansam da ilaca bağımlı olmamak için doktorun kullanım talimatına uymadım, 2 yıl boyunca sadece sınav dönemlerinde kullandım. İlacı kullanırken hayat doluyum ancak bıraktığım büyük bir düşüş yaşıyorum. İlacın etkisiyle başarılı olduğum için kendimi yetersiz hissetmeye başladım. Sık sık ağlama krizleri geçiriyordum" diye konuşuyor. 

Hukuk fakültesi ders yükünün ağır olduğunu bu sebeple hukuk fakültesinde okuyan arkadaşlarına vermek için hekimine reçete düzenlettiğini söyleyen T.T. "Doktorların ilaç yazmadığı arkadaşlarıma ben ilaç verdim. Yaptığım doğru değil biliyorum ama okulu bitirmek bizim için çok önemli. Okul bitsin de nasıl bittiği önemli değil" diye anlatıyor.

Bu ilaçların odaklanma ve uzun süre ders çalışma amacının dışında kullanımının yaygınlaştığını ifade eden T.T, "Kokaine parası yetmeyenler bu ilaçlardan kullanıyor. Uyuşturucu satan kişilerde artık bu tür ilaçları bulmak mümkün" diye konuşuyor.

Sağlık Bakanlığı: Bu ilaçlar sıkı denetim altında

DW Türkçe’ye konuşan Sağlık Bakanlığı yetkilisi ise uyuşturucu maddelerin düzenlendiği reçetelerin sıkı denetim altında olduğunu belirtiyor. Bakanlığın düzenlemesine göre, Uyuşturucu Maddelere Mahsus Reçete Defteri’nin kullanılması, söz konusu defterlerin tabip odasından temin edilmesi, defterin dip koçanının hekim tarafından; reçete kağıtlarının ise eczane tarafından beş sene müddetle muhafaza edilmesi gerekiyor.

“Anne ve babalar ilaçların yanlış kullanımı destekliyor”

Çocuk, Ergen ve Erişkin Psikiyatristi Prof. Dr. Yankı Yazgan başarıya değil de kazanmaya önem verildiği için bu tarz yanlış uygulamaların sürpriz olmadığını ifade ederek, anne ve babaların ilaçların yanlış kullanımını teşvik ettiğini ya da kolaylaştırdığını söylüyor.

Akademik yükün ağırlığı, zayıf çalışma alışkanlığı ya da bilişsel hazır oluş düzeyinin üzerinde öğrenim gören öğrencilerin söz konusu ilaçlara başvurduğunu belirten Yazgan, “Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisi için kullanılan uyarıcı ilaçlar bir sihir olarak görülüyor. Uyarıcıların bu biçimdeki kullanımı dopingden beklenen etkiyi pek göstermediği gibi tehlikeli olabilecek kullanım tarzlarıyla sağlığı tehdit ediyor” diyor.

Yazgan, başlangıçta ilaçların faydası gördüğünü belirtenlerin önemli bir bölümünün fayda devam etmediğinde tehlikeli denemelere geçtiğini belirterek, “Gençler, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almış olsa bile ilaç tedavisini, çalışma ve sınav performansı amaçlı görmeleri sahici çalışma alışkanlıklarının kazanımını, gerçekten öğrenebilmeyi ve gelişmeyi engelleyecektir” diyor.  

Seda Karatabanoğlu / İstanbul

© Deutsche Welle Türkçe

Bize yazın