Ev Sahibi Kiraya En Fazla Ne Kadar Zam Yapabilir

Geçimini kira geliriyle sağlayan ev sahibi tahliye davası açabilir. Beşinci yılını dolduran kiracılar için mal sahiplerinin kira tespit davası açarak kirayı artırma hakkı bulunuyor. Burada yüzde 25 limiti bulunmuyor. Ev sahibi kira tespit davası için ihtarname çektiyse ve kiracı 5. yılı doldurduysa dava açar, mahkemeye gider. Buradaki kriterler mahkemenin atadığı bilirkişi tarafından belirlenir. Hâkim hakkaniyet oranında indirim de uygulayarak kirayı yeniden belirler. Kiracı kira dönemi geldiğinde yüzde 25 artış yapar. Beşinci yılı doldurduysa ev sahibi bunun üzerinde artış talep edebilir.

İşyerleri için de kirada bir sınır söz konusu mu?

Kiraya zam yılda 1 kez sözleşme yenileme tarihinde ve TÜFE 12 ay ortalamasına göre yapılır. Mesela son açıklanan mayıs ayı TÜFE 12 ortalaması yüzde 39.33 oldu. Bu oran haziranda sözleşmesi yenilenecek konut ve işyeri sakinleri için üst sınır. 5 yılı geçen kiracı için ise kira tespit davası açılarak, kiranın yeniden belirlenmesi talep edilebilir

"Mayıs ayı kira artış oranı TÜİK verilerine göre yüzde 34,46’dır" diyen Prof. Dr. Gökyayla, "Rayiçler yükseldi diye kiracı tahliye edilemez" ifadelerini kullandı.

Tahancı Hukuk Bürosu tarafından sunulan bu makalemizde Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olan Kira Sözleşmeleri hakkında açıklamalara yer verilecek, hem ev sahibini hem de kiracıyı ilgilendiren bir konu olan kira artış oranları üzerinde durulacaktır.

Kira artışı, bir konutun veya bir işyerinin belli bir sözleşme gereği bir başkasına kiralandıktan sonra belirli aralıklarla kira bedelinde artış yapılmasıdır. Kira bedelinde artış yapılmasında belirlenen orana da kira artış oranı demektedir. Kiracının ödediği kira bedelinin enflasyon ve güncel ekonomik şartlar göz önüne alındığında artırılması gayet doğaldır. Ancak yapılacak olan kira artışının hakkaniyete uygun olması gerekmektedir. Zira kanunumuzda bu konuda sınırlamalar getirilmiştir.

Kira Artış Oranı Hesaplama aracımız ile 2023 yılı için TÜİK verileri ile kira artış hesaplaması yapabilirsiniz. Kira sözleşmesi eğer ki 11 Haziran 2023 ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenileniyorsa yapılacak olan artış mevcut kira bedelinin %25’ini geçemeyecektir. Örneğin 2000 TL kira ödeniyorsa % 25 artış yapıldığı takdirde mevcut kira bedeli 2500 TL olacaktır. Bu tarihten sonra yapılacak artış hesaplanırken dönemin TÜFE oranı dikkate alınacaktır. 

Kira Artış Oranı Nedir

​Kiraya verenin kiracının ödediği bedeli belirli aralıklarla artırmak istemesi normaldir. Zira mevcut ekonomik koşullar ve ülkemizin içinde bulunduğu enflasyon oranları göz önüne alındığında kira bedelinin artırılmadan sabit kalması beklenemeyecektir. Ancak ev sahibinin yapacağı kira artışına ilişkin kanunumuzda bazı sınırlamalar mevcuttur. Taraflar arasında bir anlaşma bulunması durumunda bu anlaşma geçerli olacaktır ancak anlaşma yoksa ve kiraya veren kiralananın bedelini ancak mevcut kira bedelinin %25’i oranında artırabilir. 

KİRA ARTIŞI NEDİR ?

​Kira artışı, bir konutun veya bir işyerinin belli bir sözleşme gereği bir başkasına kiralandıktan sonra belirli aralıklarla kira bedelinde artış yapılmasıdır. Kira bedelinde artış yapılmasında belirlenen orana da kira artış oranı demektedir. Kiracının ödediği kira bedelinin enflasyon ve güncel ekonomik şartlar göz önüne alındığında artırılması gayet doğaldır. Ancak yapılacak olan kira artışının hakkaniyete uygun olması gerekmekedir zira kanunumuzda bu konuda sınırlamalar getirilmiştir.

KİRA ARTIŞI İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEME NE ŞEKİLDEDİR ?

​Kiraya verenin kiracının ödediği bedeli belirli aralıklarla artırmak istemesi normaldir. Zira mevcut ekonomik koşullar ve ülkemizin içinde bulunduğu enflasyon oranları göz önüne alındığında kira bedelinin artırılmadan sabit kalması beklenemeyecektir. Ancak ev sahibinin yapacağı kira artışına ilişkin kanunumuzda bazı sınırlamalar mevcuttur. Taraflar arasında bir anlaşma bulunması durumunda bu anlaşma geçerli olacaktır ancak anlaşma yoksa ve kiraya veren kiralananın bedelini ancak mevcut kira bedelinin %25’i oranında artırabilir. 

2023 KİRA DÖNEMİ İÇİN TÜFE KİRA ARTIŞ ORANLARI NE KADARDIR ?

​11 Haziran 2023 tarihiyle 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen kira sözleşmelerinde kiraya verenin ancak %25 oranında artış yapabileceği kuralı geçerlidir. Buna göre yenilenen kira sözleşmelerinde uygulanan %25 sınırı 1 Temmuz 2023’e kadar uygulanmaya devam edecektir. Bu tarihten sonra artış oranları ise dönemin TÜFE oranına göre belirlenecektir. 

Kira Artış Oranı Neye Göre Belirlenir

11 Haziran 2023 tarihiyle 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen kira sözleşmelerinde kiraya verenin ancak %25 oranında artış yapabileceği kuralı geçerlidir. Buna göre yenilenen kira sözleşmelerinde uygulanan %25 sınırı 1 Temmuz 2023’e kadar uygulanmaya devam edecektir. Bu tarihten sonra artış oranları ise dönemin TÜFE oranına göre belirlenecektir. 

Kira Artış Oranı Hesaplama

Kira Artış Oranı Hesaplama aracımız ile 2023 yılı için TÜİK verileri ile kira artış hesaplaması yapabilirsiniz. Kira sözleşmesi eğer ki 11 Haziran 2023 ve 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenileniyorsa yapılacak olan artış mevcut kira bedelinin %25’ini geçemeyecektir. Örneğin 5000 TL kira ödeniyorsa % 25 artış yapıldığı takdirde mevcut kira bedeli 6250 TL olacaktır. 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kanunen konut kiralarında %25 üzerinde bir artış yapılamayacaktır. Fakat bu tarihin uzatılıp uzatılmayacağı bilinmemektedir. Fakat bilinenlere göre bu tarihten sonra yapılacak konut kira artış oranı hesaplanırken dönemin TÜFE oranı dikkate alınacaktır.

Ev Kira Artış Oranı Yüzde Kaç Olmalı

Konut kiraları bakımından 1/7/2023 (bu tarih dâhil) tarihine kadar, yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar, bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde değişim oranı geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir.

Bu bakımdan ev kira artış oranı Türk Borçlar Kanununda da belirtildiği üzere yüzde 25 olacaktır.

İşyeri Kira Artış Oranı

Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır. Ocak ayı iş yeri kira artış oranı, TÜİK tarafından belirlenen verilere göre TÜFE 72,31 olduğu için artış oranı da 72.31 olacaktır.

Yıllara Göre Kira Artış Oranı

İşyeri ve ticari alan kira artış oranları TÜİK’ten alınan verilere göre şöyledir:

• 2023 YILI OCAK AYI İŞ YERİ VE TİCARİ ALAN KİRA ARTIŞ ORANI: %72,45
• 2022 KASIM AYI KİRA ARTIŞ ORANI : %70,36
• 2022 HAZİRAN AYI KİRA ARTIŞ ORANI : %44,54
• 2022 MAYIS AYI KİRA ARTIŞ ORANI : %39,33
• 2022 NİSAN AYI KİRA ARTIŞ ORANI : %34,46
• 2022 MART AYI KİRA ARTIŞ ORANI : %29,88

SONUÇ

Sonuç olarak Türk Borçlar Kanunu’na eklenmiş olan Ek madde ile 1/7/2023 tarihine kadar yapılan konut kiralarına dair sözleşmelerde kira bedelinin artış oranı %25’i geçemeyecektir. Bu bahisle önceki dönemlerde 10.000 TL kira veren bir kiracı bu kanun maddesiyle en fazla 12.500 TL kira ödeyebilecektir. 12.500 TL’nin üzerinde bir fiyat ile yapılan kira sözleşmelerinde %25’lik oranın üzerindeki tutar geçersiz olacaktır.

Buna karşılık işyeri ve ticari alan kiralarında kanunen böyle bir düzenleme getirilmemekle birlikte bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerli olacaktır.