Enver Paşa Nın Ölümü
kaynağı değiştir]
Ana madde: Bâb-ı Âli Baskını
Balkan Savaşı'na katılmak üzere diğer gönüllü subaylarla birlikte Bingazi'den ayrılan Yarbay Enver Bey, düşman kuvvetlerinin Çatalca'da durdurulmasında önemli rol oynadı.[23]I. Balkan Savaşı yenilgi ile sonuçlanmıştı. Kamil Paşa hükûmeti, kendilerine Londra Konferansı'nda önerilen Midye-Enez sınırını kabule yanaşıyordu. İttihatçıların kendi aralarında yaptığı ve Enver Bey'in de katıldığı toplantıdan zor kullanarak hükûmeti devirme kararı çıktı. 23 Ocak günü Enver Bey'in öncü rolü oynadığı Bâb-ı Âli Baskını gerçekleşti. Baskın sırasında Harbiye Nazırı Nâzım Paşa, Yakup Cemil tarafından öldürüldü; Enver Bey, Mehmet Kamil Paşa'ya istifasını imzalattı ve padişahı ziyaret ederek Mahmut Şevket Paşa'nın sadrazam olmasını sağladı. Böylece İttihat ve Terakki Cemiyeti askerî darbe ile iktidarı ele geçirmiş oldu.
Bâb-ı Âli Baskını'ndan sonra, Enver Bey, Bulgar ordusu başka cephelerde savaşmakta olduğundan, direnişle karşılaşmadan, 22 Temmuz 'te Edirne'ye girdi. Bu gelişme üzerine saygınlığı artan Enver Bey, “Edirne Fatihi” unvanını aldı.[23] Rütbesi albaylığa (18 Aralık ), kısa bir süre sonra da generalliğe (5 Ocak ) yükseltildi.[23] Hemen ardından istifa ettirilen Harbiye Nazırı Ahmet İzzet Paşa'nın yerine Harbiye Nazırı oldu. Bu arada, Sultan Mehmet Reşat'ın yeğeni Emine Naciye Sultan ile Baltalimanı'ndaki Damat Ferit Paşa Konağı'nda yapılan düğünle evlenerek “Damad-ı Şehriyari” oldu (5 Mart ).
Harbiye Nazırlığı[değiştir kaynağı değiştir]
Kendisi Farsça, Rusça, Almanca ve Fransızca olmak üzere 4 dil bilmekteydi.[6] Ayrıca kendisi portre resimle uğraşırdı.[37] Alman askerî çevrelerince kendisi şık, kibar ve iyi bir kurmay olarak tanınıyordu.[38]
Enver Paşa Türk izciliğine özellikle önem vermiş, baş izci seçilmiştir. Enver Paşa'nın da içinde bulunduğu İttihat ve Terakki hükûmeti döneminde Türk izciliğinde gelişmeler kaydedilmiştir.[39]
Enver Paşa, Meşrutiyet sonrası dönemde, kadınların Osmanlı'nın toplumsal ve ekonomik yaşantısına uyum sağlaması ve katılması amacıyla "Osmanlı Kadınları Çalıştırma Cemiyeti"ni kurmuştur. Bu cemiyet sayesinde kadınlar gönüllü olarak savaşa katılmaya başlamış, Türk Feminizmi gelişme kaydetmiş, kadın taburları kurulmuştur.[40]
Etkileri ve anısı[değiştir kaynağı değiştir]
Ailesi[değiştir kaynağı değiştir]
Enver Paşa, Türk halk yazınında kimileyin Ruslara karşı direnişiyle, kimileyin Sarıkamış Harekâtı'nda gerçekleşmiş başarısızlıklar ile anılagelmiştir.[41]
Suat Yalaz'ın "Enver Paşa Efsanesi" adlı romanında yaşamının bir kısmı anlatılmıştır.[42]
Enver Paşa'nın anılarını kendi ağzından anlattığı Enver Paşa'nın Anıları () adlı bir kitap bulunmaktadır.