Avokado Nasil Yazilir

kaynağı değiştir]

Avokado kültürlerinde pek çok meyvede bulunandan fazla lipit (yağ) bulunur ve genellikle bunlar tekli doymamış yağlardır. Diğer yağlı gıdaların (Yüksek yağlı et süt balık vb.) kullanımın sınırlı olduğu hallederde çeşitli diyetlerde önemli şekilde kullanıma hizmet etmektedir.

Olgun avokado elin avucuna alınarak hafifçe nazik basınçla sıkılır.^[36] Meyve eti dışarıda hızla kahverengi hal alır bu enzimatik siyahlaşmayı engellemek için soyulan avokadoların üzerine limon veya misket limonu suyu sıkılır.

Endonezya usulü çikolata şuruplu avokado milkshake

Meyveler tatlı değildir ancak yağlı ve belirgin ama ustaca tatlandırılmış pürüzsüz kremsi dokusu vardır. Pek çok ülkede bu ikisi için kullanılmasa da hem iştah açıcı, hem tatlı yemeklerde bu sayede kullanılabilir. Avokado vejetaryen mutfakta çok popülerdir, yüksek yağ içeriği nedeniyle sandviç ve salatalarda et yerine kullanılır.

"Hass" gibi bir kısım türler acımsı hale gelmeden az oranda ısıtılabilir durumda olmalarına karşın genelde bütün avokadolar ısıtılmadan çiğ olarak servis edilir. Zira, ısıtma denenmemiş kültürlerde çok dikkat gerektirir ve belli avokado türleri ısıtılması halinde yenilmez hale gelir. Yine uzun süreli bir ısıtma bütün kültür türlerinde kimyasal bir reaksiyona neden olur.^[37]

Meksika'da mısırlı tortillalara sürülerek tüketilen guakamolesosunun ana malzemesi avokadodur.

Filipinler, Brezilya, Endonezya, Vietnam, ve güney Hindistan (özellikle Kerala ve Karnataka bölgelerinin kıyı kesiminde), avokadolar milkshake ve nadiren de dondurmaya eklenerek veya diğer tatlılarda kullanılır. Brezilya, Vietnam, ve Filipinler^[28] ve Endonezya'da, şeker, süt veya su ile püre haline getirilen avokado karıştırılıp bir tatlı yapılır. Çikolata şurubu da bazen buna eklenir. Fas'ta soğutulmuş avokado ve tatlandırmak için pudra şekeri ve portakal aromalı su veya portakal suyu ile muamele edilmiş bir sütlü içecek karıştırılarak popüler bir içecek yapılır.

Etiyopya'da ise avokado su veya süt, şeker ile karıştırılıp Vimto adlı meyveli soda ve bir parça limonla servis edilir. Ayrıca avokado, mango, muz, papaya, guava ile karıştırılıp suyu çıkarılıp bir meyve suyu karışımı olarak bir bardakta servis edilir. Avokado ayrıca salatalarda kullanılır.

Brezilya gibi Portekizce konuşulan ülkelerde^{[kaynak belirtilmeli]} çoğunlukla Avokado iştah açıcı egzotik bir meyve gibi görülür, püre halinde lime ve şeker ile karıştırılıp tatlı veya aperitif olarak yenir.İspanyolca konuşulan Meksika ve Arjantin gibi ülkelerde ise bunun aksi şekilde hareket edilip tatlılı tarifler ve duyulmamıştır.

Avustralya ve Yeni Zelanda'da ise genelde sandviç, suşiler tostların üstünde ya da tavuk ile birlikte servis edilir. Gana'da dilimlenmiş ekmek üstünde tek başına sandviç gibi yenir. Sri Lanka'da şeker ve süt ya da "treacle" (kısmi ayçiçek nektarından yapılan bir tür şurup) ile püre haline getirilip karıştırılıp popüler bir tatlı olarak servis edilir. Haiti'de genellikle manyok ya da ekmek ile kahvaltıda tüketilir.

Meksika ve Orta Amerika'da beyaz pirinç ile karıştırılıp, çorbalarda, salatalarda tavuk ve etin yanında servis edilir. Peru'da "tequeños" adlı peynirli gözlemeye benzer bir böreğin üstünde mayonez gibi kullanılır, "pamillas" adı verilen mangalda, barbeküde kızartılmış etlerin yanında salata ve sandiviçlerde kullanılır ya da tuna balığı, kalamar, tavuk ile doldurulup bütün olarak tüketilir. Şili'de püre olarak hamburger, hotdoglarda veya dilimlenerek kereviz ve marul salatalarında kullanılır. Sezar salatasının şili versiyonu olgunlaşmış ve dilimlenmiş bütün avokadoyu içerir. Kenya'da avokado meyve olarak tek başına yenir veya meyve ya da sebze salatalarında karıştırılarak kullanılır. İran'da ise canlandırıcı yüz kremi olarak kullanılır.

Meyve püresi Surinam, Recife gibi eski Hollanda sömürgesi olan ülkelerde "Advocaat" adlı adı da kendinden gelen bir likörün orijinal tarifinde aroma verici, kıvam arttırıcı olarak kullanılır.

Avokado dilimleri hamburger, tortilla, hotdog ya da kızartılmış ete eklenip kullanılabilmektedir. Yumurta ile (yağda yumurta, tortillalar, omletler) birlikte kombine edilmektedir, suşi olarak "California Rolls" ya da makizushi (Avokado Maki)'de kilit malzemelerden biri olarak kullanılabilmektedir.^[38]

Güney Afrika'da Avokado ile yapılan "Avokado Ritz" bilinen bir yemektir.^[39]

1960'larda avokado Marks and Spencer ile İngiltere'ye geldiğinde bu firma bu meyveyi "avokado armudu" ("avocado pear") olarak adlandırmıştı ancak müşteriler bu meyveyi yanlış şekilde, armut gibi (krema ile) tatlılarda kullanıp, yenilmez bir meyve olduğu yönünde firmaya şikayetler yapmaya başladığında bu firma müşterilerin şikayetlerinden korunmak için armut kelimesini çıkarıp "avocado" olarak satıma devam etmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}.

Besin değeri[değiştir kaynağı değiştir]

32 yaşında USDA 8b'de bulunan avokado

USDA 8b bölgesinde avokado meyveleri

Yukarıda sayılan çeşitler tahdidi değildir. Ticari alanda yaygın olmasa da William A.Spinks tarafından bulunan Spinks avokadosu başta olmak üzere diğer avokado çeşitleri de bulunmaktadır. Kaliforniya dışında Florida'da yetişen kültürler büyük, yuvarlak, pürüzsüz yüzeyli orta yeşil derili ve az yağlı, liflidir. Nadiren de olsa düşük kalorili avokado olarak pazarlanır. Avokado üretim tarihinde kullanılan ancak ticari olarak kullanımı artık günümüzde bırakılan Challenge, Dickinson, Kist, Queen, Rey, Royal, Sharpless, ve Taft türleri sınırlı olsa da çiftçilerce dikilip kullanılabilmektedir.^[31] Bununla birlikte Soğuğa dayanıklılık haritasında USDA 8b dayanıklılığa sahip Meksika varyetesi avokado türleri olduğu da iddia edilmekle pek yaygın olmasa da bu türlerin ABD'nin Teksas eyaleti,Fransa'nın güneyinde Nîmes gibi yerlerde yetiştirilmesi yapılmaya çalışılmaktadır. -10 dereceye kadar dayandığı iddia olunan "Fantastic" varyetesi ^[17][32] buna örnektir. Bunun yanında 'Brazos Belle', 'Joey', 'Lila', 'Poncho', 'Clifton', 'Duke', 'Ganter', 'Gottfried', 'Ignacio', 'Mayo', 'Mexicola', 'Mexicola grande', 'Northrop', 'Puebla', 'Stewart', 'Teague', 'Topa Topa', 'Walter Hole' gibi varyetelerde bulunmaktadır.

Avokado ve ticari ilişkiler[değiştir kaynağı değiştir]

Choquette

Miami-Florida'da Remi Choquette adlı bir kimse tarafından bulunup yetiştirilen bir kültür türüdür. Güney Florida'da ticari bir tür olarak yetiştirilir.

Hass

Bugün Dünya'da yetişen en yaygın ve bilinen avokado türüdür. Yılda boyunca meyve verir ve dünyadaki ıslah edilmiş avokado türlerinin %80'nini oluşturur..^[7][28][29] Bütün Hass Avokado meyveleri bir posta kuryesi olan La Habra Heights, Kaliforniya'daki Rudolph Hass'ın ismini taşıyan ve onun tarafından yetiştirilen bir ağaçtan türemiştir.^[6][29] Hass 1935'te bu verimli ağacının patent hakkını almıştır. "Ana ağacın " türü belirsizdir, Eylül 2002'de kök çürüklüğü hastalığı nedeniyle ağacın ölmesi üzerine kesilmiştir.^[7][29] Hass ağaçları orta büyüklükte (150–250 g)lık, oval çakılımsı yüzeyli meyveler verir. Meyve eti ceviz gibi zengin aromalı ve %19 oranında yağ içerir.^[28] Bu kültür çeşidinin Guatemala A Hibrit türü −1 °C (30 °F)lık soğukluğa dayanıklıdır. Ancak Hass türleri dona karşı çok hassas olduğundan don olayları ağacın zarar görüp meyve veriminin düşmesine neden olur.

Gwen

Hass ve Thille türlerinin 1982'de çaprazlanması ile elde edilen bir türüdür. Hass türüne göre daha çok ürün verir ve daha bodurdur. Ancak cevizimsi zengin aromalı oval şekilli meyvesi Hass'tan daha küçük 100-200 gr ağırlığındadır. Hass'a göre daha çakılımsı yüzeyi vardır ve olgunlaştığında koyu yeşil bir hal alır. Hass gibi -1 dereceye (30 °F) dayanıklıdır.

Lula

Miami'ye dikilen 'Taft' avokadosu üzerinde yetişir ve Florida'da bu kültür türününün sahibi George Cellon'un karısı olan Lula'da ismini almıştır. Meksika ve Guatemala türlerinin muhtemelen çaprazlanması ile elde edilmiştir. Lula aroması yüksek yağ içeren yapısı ve Florida'da ticari satımı ile de bilinir. Bunun yanında anaç olarak kullanımıda yaygındır. −4 °C (25 °F)'a kadar dayanıklıdır.

Pinkerton

İlk kez Saticoy-Kalifornia Pinkerton çiftliğinde 1970'li yıllarda yetiştirildiği için bu adı almıştır. Hass Rincon fidesinden elde edilmiştir, büyük bir meyveye, küçük bir tohuma sahiptir, yeşil meyvesi olgunlaştıkça koyulaşır. Soluk yeşil, düz, kremli, yüksek oranda yağ içeren bir meyve etine sahiptir. Hibrit bir Guatemela türü olarak tahmin edilmekle −1 °C (30 °F)ye dayanabilmektedir, kabuğu meyve etinden kolayca ayrılıp soyulabilir.

Reed

1948'de James S. Reed tarafından Kaliforniya'da fide olarak tesadüfen geliştirilmiştir. Reed büyük, yeşil, düz yüzeyli bir meyve ile koyu kalın, parlak bir meyve yüzeyine sahiptir. Meyve derisi yeşildir Guatemela çeşidi olup −1 °C (30 °F)'a dayanabilir. Ağaçların boyu 4-5 metre arasında değişir.

B Tipi avokado kültür türleri[değiştir kaynağı değiştir]

20cmlik evde büyütülen Avokado bitkisinin yaprağı

Her ne kadar pek poüler olmasa da, avokado ağacı içeride dekoratif bir ev bitkisi olarak büyütülebilir. Normal toprakda ya da 4-6 hafta içinde su içinde köklendirilen çekirdek saksıda büyütülebilir ancak bitki verimli hale gelmesi için yeterli büyüklüğe erişmesi ve yeterli güneş ışığı alması gerekir. Bazı ev bahçeciliği ile uğraşan kişiler meyve vermesi 4 ile 6 yıl arası bir süre gerektiren avokadonun büyemesinin hızlanması için aşı yaparlar ancak avokadonun iyi meyve vermesi için ikinci bir farklı türde ağacın ve çapraz tozlaşmanın gerekliliği unutulmamalıdır.

Alerjiler[değiştir

nest...

165555 165556 165557 165558 165559