Ağızdan Kan Gelmesi Abdesti Bozar Mı

Fıkıh kitaplarında diyor ki: “Ağızdan çıkan necs şeyler, ezcümle kay ve katı kan, kan, safra, mi’deden gelen yemek, su, ağız dolusu olunca, abdesti bozarlar. Hepsi kaba necsdirler”. Kay nedir? Bunların abdesti bozması için tükürmek gerekir mi? Ağızdan çıkmadan bunları geri yutmak haram mıdır? Yine fıkıh kitaplarında “Ağzın içi, abdestin bozulmasında, iç organ sayılır. Orucun bozulmasında, bedenin dışı sayılır. Bunun için, dişden ve ağızdaki yaradan çıkıp ağızdan dışarı çıkmıyan kan abdesti bozmaz. Ağızdan dışarı çıkınca, tükrükden çoksa bozar” diyor. Birşeyi ısırınca, o şey üzerinde kan görürse, bozulmaz. Misvâk, kürdan üzerinde kan görünce, ağzına bulaşmadı ise, bozulmaz. Ya’nî oraya parmağını koyunca, parmağında kan görürse bozulur. Bunlardan anladığım: Ağızdaki yaradan gelen kan ağız dolu ise abdest bozulur. Ağız dolusu değil ise bozulmaz. Ancak dışarı çıkarsa bozulur. Bir şey ısırınca oradaki yahud misvaktaki kanın ağza da bulaştığı, aynaya bakınca görülmekle yahut ağızdaki kan tadından da anlaşılır mı? Mâlikî mezhebinde de ağza bulaştığının görülmesi gerekir mi?

Kay, kusmuk demektir. Ağız dolusu kusmak abdesti bozar. Ağız dolusu kusmak ağız külfetsiz yumulamaz hâle gelmektir. İster kasden, ister kendiliğinden olsun değişmez. Bir mecliste kusmak birkaç defa vuku bulsa, toplamına bakılır. Ağız dolusu olmayan kusmak abdesti bozmaz. İster kasden, ister kendiliğinden olsun değişmez. Yediği bir şeye bulaşması, yayılması demek değildir. Kanayan yere parmağını koyup da eline kan bulaşırsa, kan yayılmış demektir. Aynaya baktığında kanın yaranın üzerinde kalmayıp etrafa yayıldığını görmesi de abdesti bozar. Kanın tadını hissetmek yanıltıcı olabilir. Mâlikî mezhebinde kanamak abdesti zaten bozmaz.
21 Haziran 2010 Pazartesi

Değerli kardeşimiz,

Hanefîlere göre, bedendeki bir yaradan çıkıp yaranın dışına akan kan abdesti bozar. Diş etinden çıkan kan ise karıştığı tükürüğün yarısı veya daha fazlası kadar olduğunda abdesti bozar. (Mevsılî, el-İhtiyâr, 1/52)

Bulunduğu yerin dışına taşmayan ve akmayan bir kan da abdesti bozmaz. (V. Zuhayli, el-Fıkhu’l-İslami, 1/438)

Şafiîlere göre ise abdest, sadece ön ve arkadan çıkan şeylerle bozulur. Bunların dışındaki yerlerden gelen sıvılar abdesti bozmaz. Dolayısıyla diş eti kanamasıyla abdest bozulmaz.(Maverdi, el-Havi, 1/199-200)

Muasır fıkıh ansiklopedisinde verilen bilgiye göre, ön ve arka yolların dışında, yaralardan veya dişten çıkan kan ister az ister çok olsun abdesti bozmaz. (Mevsuatu’l-Fıkhi’l-İslami, 2/347)

Özetle, mümkün oldukça, kanın akmadığı zaman diliminde namaz kılmak uygun olur. Eğer tükürük kadar veya daha az ise Hanefilere ve Hanbelilere göre de abdest ve namaz bozulmaz. Şayet daha çok ise bozulur.

Malikî ve Şafiilere göre ise ister az ister çok olsun, -idrar ve dışkı yerlerinden başka yerlerden- gelen bir kan, abdest ve namazı bozmaz.

Hanefi olanlar,bu gibi durumlarda Şafi mezhebini taklit ederek namazlarını kılabilir.

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet

Sual: Diş kanasa, ama kan ağızdan dışarı çıkmasa abdest bozulur mu? 

CEVAP: Bozulmaz. Ağzın içi, abdestin bozulmasında, iç organ sayılır. Orucun bozulmasında, bedenin dışı sayılır. Bunun için, diş etindeki veya ağızdaki kan, dışarı çıkmadıkça abdesti bozmaz. Ağızdan dışarı çıkınca, tükürükten çoksa bozar. Baştan gelen katı kan, çok olsa da bozmaz. Mideden, ciğerden gelen kan sıvı ise, az olsa da, abdesti bozar.

Bir şeyi ısırınca, o şey üzerinde kan görürse, bozulmaz. Misvak, kürdan üzerinde kan görünce, ağzına bulaşmadıysa, bozulmaz. Fakat oraya parmağını koyunca, parmağında kan görürse bozulur. Ağızda hâsıl olan kan, ağız dolusu değilse, bunun hâsıl olması ve bunu yutmak, abdesti de, namazı da bozmaz. Ağız bazen bedenin içi sayılır. Bunun için, oruçlu kimse, tükürüğünü yutarsa, orucu bozulmaz. İnsanın içindeki necasetin mideden bağırsağa geçmesi gibi olur. Ağızdaki yaradan veya diş çektirmeden, iğne yapılan yerden yahut mideden ağza kan çıkması, abdesti ve orucu bozmaz. Bu kanı tükürünce veya yutunca, tükürük kandan çoksa, yani sarı ise, yine bozulmazlar. Mideden gelen başka şeyler ağza geldiği zaman da böyle olup, abdest ve oruç bozulmaz. Ağız dolusu olup, ağızdan dışarı çıkarsa, ikisi de bozulur. Ağzın içi, bazen de, bedenin dışı gibi olur. Ağzına su alınca oruç bozulmaz. (S. Ebediyye)

Kan ve irin tükürükten fazla olursa veya tükürüğe eşit olursa abdesti bozar. Eğer tükürük fazla olursa abdesti bozmaz. (Dürer ve Gurer)

Ağızdaki kanı yutmak abdesti bozmadığı gibi namazı da bozmaz. Namaz kılan, dişlerinin arasındaki kanı yutsa, bu kan tükürüğünden çok olsa da, namazı bozulmaz. Namaz kılan biri, ister kasten olsun, ister unutarak olsun, bir şey yiyip içerse namazı bozulur. Ama namaz kılan, dişlerinin arasından çıkan kanı yutsa, bu kan, ağız dolusu değilse, namazı bozulmaz. (Hindiyye)

Ağızdan tükürüğe eşit veya fazla miktarda kan çıkarsa abdest bozulur. (Nimet-i İslam) 

Kan, baştan kulağa veya burna aksa, eğer o kan gusülde yıkanması gereken burun deliklerinin ve kulağın deliğine aksa, ama dışarı çıkmasa abdesti bozmaz. (Halebî)