Sabahattin Zaim Hukuk Hazırlık Var Mı

Eğitim Fakültesi

*İngilizce Öğretmenliği

*Okul Öncesi Öğretmenliği

*Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Türkçe)

*Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (%30 İngilizce)

*Türkçe Öğretmenliği

Hukuk Fakültesi

*Hukuk

İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi

*Psikoloji (Türkçe)

*Psikoloji (%30 İngilizce)

*Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler (İngilizce)

*İslami İlimler Fakültesi

*İslami İlimler (%30 Arapça)

İşletme ve Yönetim Bilimleri Fakültesi

*İşletme (İngilizce)

*İktisat (İngilizce)

Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi

*Bilgisayar Mühendisliği (Türkçe)

*Bilgisayar Mühendisliği (%30 İngilizce)

*Endüstri Mühendisliği (%30 İngilizce)

*Gıda Mühendisliği (Türkçe)

*Gıda Mühendisliği (%30 İngilizce)

*Mimarlık

Sağlık Bilimleri Fakültesi

*Hemşirelik

*Sosyal Hizmet (Türkçe)

*Sosyal Hizmet (%30 İngilizce)

*Tıp Fakültesi

*Tıp

Enstitüler

*Fen Bilimleri Enstitüsü

*Bilgisayar Bilimi ve Mühendisliği (İngilizce) (Tezli) (Yüksek Lisans)

*Gıda Mühendisliği (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

*Kent Çalışmaları ve Yönetimi (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

Sosyal Bilimler Enstitüsü

*Eğitim Yönetimi ve Denetimi (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

*Eğitim Yönetimi ve Denetimi (Doktora)

*İngiliz Dili Eğitimi (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

*İşletme Yönetimi (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

*Temel İslam Bilimleri (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

*Uluslararası Finans ve Katılım Bankacılığı (Tezli/Tezsiz) (Yüksek Lisans)

Yüksekokullar

*Yabancı Diller Yüksekokulu

*Mütercim-Tercümanlık (İngilizce) Bölümü

*Mütercim-Tercümanlık (Arapça) Bölümü

*Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

Yabancı Diller Koordinatörlüğü

*İngilizce Hazırlık Birimi

*Arapça Hazırlık Birimi

*Türkçe Hazırlık Birimi

*Osmanlıca Hazırlık Birimi

*UZEM (Zorunlu Ortak Dersler Birimi)

• kaydınızı ikinci sınıfa yapıyorlar.
• edebiyat, inkılap tarihi, bilgisayar, ingilizce ve seçmeli bir iki dersten daha muaf olma imkanınız var.
• üniversite senatosu her yıl ayrı ayrı aldığı kararla yaz okulu açarsa yaz okulundan ders alıp yıl içerisindeki ders yükünüzü hafifletebilirsiniz.
• derslere yüzde 80 devam etme şartı var. yılındaki yerleştirmeye baktığımızda kişilik kontenjanı olduğunu görüyoruz. yeni bir fakülte olması ve kontenjanının da normal bir hukuk fakültesi kontenjanına göre düşük olması nedeniyle resmi olarak devam şartı olup, fiili olarak buna uymayabileceğiniz bir fakülte gibi durmuyor. çünkü sayı az olunca imza kontrolü kolay oluyor. bu durumda okuldan imza atmasını isteyeceğiniz arkadaşınız çoğu derste size yardımcı olamayacaktır.
• isteğe bağlı ingilizce hazırlık sınıfına gidebilirsiniz.

adaletten hukuka geçiş kalktı mı

dgs 3. sınıftan başlatan üniversiteler (tam ve detaylı liste)

adaletten hukuka geçiş için tıklayın

adaletten hukuka geçiş

Bk. 3. Zorunlu hazırlık sınıfı dahil (İsteğe bağlı hazırlık sınıfları hariç) olmak üzere verilecek olan burslarda, Burslu: öğrenim ücretinin tamamını; %75 İndirimli: öğrenim ücretinin dörtte üçünü; %50 İndirimli: öğrenim ücretinin yarısını ve %25 İndirimli: öğrenim ücretinin dörtte birini kapsamakta olup, öğrenciler öğrenim ücretinin geri kalan kısmını ödeyeceklerdir. Burslu/İndirimli programlarda burslar/indirimler, hazırlık sınıfında bir yıl ve programın normal öğretim süresi kadar (öğrenimine ve derslere devam etmesi şartıyla) devam ederek bu sürenin sonuna kadar kesilmez. Burslu/İndirimli programlarda burslar/indirimler karşılıksız olup öğrencinin öğrenimine devam etmeyerek programdan ayrılması durumunda ayrılan öğrencilerden bursluluk/indirim oranına göre ayrıca öğrenim ücreti istenemez. İlgili yükseköğretim kurumu tarafından bu süreden daha fazla burslu/indirimli öğrenim görme imkanı verilebilir.

Bk.  Hukuk programlarına programın yerleştirme puan türünde başarı sırası bininci sırada olan adayın yerleştirme puanının altında yerleştirme puanına sahip adaylar yerleştirilmeyecektir. Bu şartı sağlamayan adaylar ilgili programı tercih edemeyeceklerdir. Bu şartı sağlayamayan adayların, tercih yapmış olsalar bile ilgili tercihleri yerleştirme işlemine alınmayacaktır. (Okul birincisi kontenjanları dâhil.).

Bk.  Yükseköğretim kurumu Mütevelli Heyeti tarafından verilen indirim ve imkanlar (öğrenim ücreti muafiyeti, burs, para, yurt, yemek vb.), öğretim ücretini ödeme koşulları, taksitli veya peşin ödeme imkanları, diğer ücretler, sonraki yıllarda ücretlerde yapılacak artışlar, burslu programlara ilişkin ayrıca verilecek burs süreleri ile eğitim öğretime ilişkin diğer hususlar, ilgili yükseköğretim kurumunun internet sayfasından öğrencilere duyurulacaktır. Ücretler, ödeme yöntemleri, öğrenim ücretindeki olası artışlar her yıl, kayıtlı öğrenciler için de TEFE-TÜFE oranları dikkate alınarak Mütevelli Heyetinin uygun göreceği oranda yeniden belirlenebilir. Üniversiteler, öğrencisi olan ayrılmış veya ilişiği kesilmiş olanları veya üniversite mezunu olanlar yeniden YKS sonuçlarına göre vakıf üniversitelerine yerleşmeleri halinde ücret/bursluluk/kayıt koşulları vb. durumlar konusunda ilgili üniversiteden mutlaka bilgi almaları gerekir sadece ücretli statüde kayıt yaptırabilirler. Adayların tercihlerini yapmadan önce üniversitelerin internet sayfasındaki bilgileri dikkatlice inceleyerek tercihlerini yapmaları gerekmektedir.

Bk.  Yükseköğretim kurumu Mütevelli Heyeti tarafından verilen indirim ve imkanlar (öğrenim ücreti muafiyeti, burs, para, yurt, yemek vb.), öğretim ücretini ödeme koşulları, taksitli veya peşin ödeme imkanları, diğer ücretler, sonraki yıllarda ücretlerde yapılacak artışlar, burslu programlara ilişkin ayrıca verilecek burs süreleri ile eğitim öğretime ilişkin diğer hususlar, ilgili yükseköğretim kurumunun internet sayfasından öğrencilere duyurulacaktır. Ücretler, ödeme yöntemleri, öğrenim ücretindeki olası artışlar her yıl, kayıtlı öğrenciler için de TEFE-TÜFE oranları dikkate alınarak Mütevelli Heyetinin uygun göreceği oranda yeniden belirlenebilir. Üniversiteler, öğrencisi olan ayrılmış veya ilişiği kesilmiş olanları veya üniversite mezunu olanlar yeniden YKS sonuçlarına göre vakıf üniversitelerine yerleşmeleri halinde ücret/bursluluk/kayıt koşulları vb. durumlar konusunda ilgili üniversiteden mutlaka bilgi almaları gerekir sadece ücretli statüde kayıt yaptırabilirler. Adayların tercihlerini yapmadan önce üniversitelerin internet sayfasındaki bilgileri dikkatlice inceleyerek tercihlerini yapmaları gerekmektedir.

dgs 3. sınıftan başlatan üniversiteler

dgs 3.sınıftan başlatan üniversiteler

yatay geçiş ders saydırma – ders muafiyeti

dikey geçiş ders saydırma

dgs okul öncesi öğretmenliği 3.sınıftan başlatan üniversiteler

dgs ile iç mimarlık geçiş yapılabilen bölümler

dgs ile diyetisyenliğe geçiş yapılabilen bölümler

DGS ile Bilgisayar mühendisliğine geçiş yapılabilen bölümler

dgs ile oyunculuk – tiyatro

Sosyal Hizmetler mezunu DGS ile hangi bölümlere geçebilir

Bilgisayar Programcılığı DGS geçiş bölümleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

(1) Bu Yönetmeliğin amacı; İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi lisans programları ile yabancı dil hazırlık programında yürütülen eğitim-öğretim, kayıt ve sınavlara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesinin lisans programlarına öğrenci kabulü, eğitim-öğretim, sınav, başarı değerlendirme, kayıt dondurma, diploma ve kayıt sildirme işlemleri ile yabancı dil hazırlık programına ilişkin hükümleri kapsar.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik; 4/11/ tarihli ve sayılı Yükseköğretim Kanununun 14 üncü maddesi ile 28/3/ tarihli ve sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanununun ek üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) AGNO: Ağırlıklı genel not ortalamasını,

b) AKTS (ECTS): Avrupa Kredi Transfer Sistemini,

c) ANO: Ağırlıklı not ortalamasını,

ç) Danışman: Öğrencilerin eğitim, öğretim ve diğer sorunlarıyla ilgilenmek üzere ilgili bölüm başkanı veya anabilim dalı başkanı tarafından görevlendirilen öğretim elemanını,

d) Dekan: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesinin ilgili fakülte dekanını,

e) İlgili yönetim kurulu: Fakültelerde fakülte yönetim kurulunu, yüksekokullarda yüksekokul yönetim kurulunu,

f) Lisans: Ortaöğretimden sonra, en az sekiz yarıyıllık veya dört yıllık bir programı kapsayan yükseköğretimi,

g) Müdür: Üniversitenin ilgili Yüksekokul Müdürünü,

ğ) Mütevelli Heyeti: Üniversitenin Mütevelli Heyetini,

h) Öğretim programı: Bölümlerin görüşleri alınmak sureti ile fakülte/yüksekokul kurulunca kararlaştırılan ve Senato tarafından kabul edilen öğretim programını,

ı) Rektör: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Rektörünü,

i) Senato: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Senatosunu,

j) Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesini,

k) Üniversite Yönetim Kurulu: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yönetim Kurulunu

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Öğrenci Kayıt ve Kabul İşlemleriyle İlgili Esaslar

Öğretim programları ve kontenjanlar

(1) Üniversiteye bağlı fakülteler ve yüksekokullarda açılacak programlar ve her yıl için alınacak öğrenci sayıları, ilgili birimlerin önerisi üzerine Senato tarafından belirlenir ve Mütevelli Heyetinin onayından sonra Yükseköğretim Kuruluna (YÖK) teklif edilir.

Öğrenci kabulü

(1) İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesine öğrenci kabulünde aşağıdaki şartlar aranır;

a) Açıköğretim fakültesi programları hariç, başka bir yükseköğretim programında kayıtlı olmamak,

b) Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM)’nce düzenlenen sınavda, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesine yerleştirilmiş olmak,

c) ÖSYM tarafından belirlenen özel yetenek sınavına girme şartına haiz olup, Üniversite tarafından yapılan özel yetenek sınavını kazanmış ve yerleştirilmiş olmak,

ç) Dikey geçiş sınavı (DGS) sonucu ÖSYM tarafından İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesine yerleştirilmiş olmak,

d) 24/4/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yandal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümleri ve Senato tarafından belirlenen esaslara göre kesin kayıt hakkı kazanmış olmak,

e) Üniversite tarafından yabancı uyruklu öğrenciler için yapılan sınavda başarılı olmak veya yurt dışından öğrenci kabulu için belirlenen kriterleri yerine getirmiş olmak.

Üniversiteye kayıt

(1) Üniversiteye yeni kayıtlar ilan edilen tarihler arasında, ilgili mevzuat hükümleri uyarınca, Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı tarafından yapılır.

(2) Kesin kayıt tarihleri, istenilen belgeler ve uyulacak esaslar, Üniversite Yönetim Kurulunca belirlenerek ilan edilir. Fakülteye/yüksekokula süresi içinde kesin kaydını yaptıran ve kayıt işlemleri tamamlanan aday öğrenci, Üniversitenin öğrencisi olur ve öğrencilik haklarından yararlanır.

(3) Kayıt için istenen belgelerin aslı veya Üniversite tarafından onaylı örneği kabul edilir. Askerlik durumu ve adli sicil kaydına ilişkin olarak ise adayın yazılı beyanına dayanılarak işlem yapılır. Ayrıca kayıt yaptıracak öğrencinin başka bir yükseköğretim kurumunda kayıtlı olmadığına dair yazılı beyanı alınır.

(4) Mazereti bulunan adaylar kesin kayıtlarını, yukarıdaki hükümlere uymak şartı ile bir yakını vasıtasıyla da yaptırabilirler. Sundukları belgelerin yanlış ve eksik olduğu anlaşılan öğrencilerin bulundukları yarıyıla bakılmadan, Üniversite ile ilişikleri kesilir.

(5) Yükseköğretim kurumlarından çıkarılma cezası almış olanlar ve belgelerinde tahrifat bulunanlar ile belgelerindeki eksikliği süresi içinde gideremeyenlerin kayıtları yapılmaz; yapılmış ise iptal edilir.

(6) Yükseköğretim Kurulu veya Üniversite tarafından ilan edilen kayıt süresi içinde, kaydını yaptırmayan öğrenciler, Üniversitenin öğrencisi olma hakkından vazgeçmiş sayılırlar ve herhangi bir hak iddia edemezler.

Öğretim ücreti

(1) Üniversitede eğitim-öğretim ücrete tabidir ve yıllık olarak tahakkuk ettirilir. Öğretim ücretleri ve kredi başına düşen öğretim ücreti miktarı Mütevelli Heyeti tarafından her yıl yeniden belirlenir ve ödeme şekliyle birlikte duyurulur.

(2) Akademik takvimde belirtilen süreler içerisinde kayıt yaptırmayan öğrenciler öğretim ücretini Üniversite Yönetim Kurulunca belirlenen süre içerisinde ve belirlenen gecikme faizi ile birlikte öderler.

(3) Normal öğrenim süresinde mezun olamayan öğrenciler, özel öğrenciler ile yaz okulunda ders alan öğrenciler kayıt oldukları her ders için kredi başına ücret öder.

(4) Çift anadal ve yandal programlarına kayıt yaptıran öğrencilerden ek ücret alınmaz. Ancak, bu öğrencilerden normal öğretim süresi içinde çift anadal ve yandal programını tamamlayamayanlar kayıt yaptırdıkları her ders için kredi başına ücret öder.

(5) Öğretim ücreti, yaz okulu ücretlerini kapsamaz.

(6) Üniversite tarafından sunulabilecek yurt, yemek, ulaşım ve benzeri ek hizmetlerin bedeli öğrenim ücretine dâhil değildir. Bu ücretler Mütevelli Heyeti tarafından ayrıca belirlenir.

Yatay geçiş yoluyla öğrenci kabulü

(1) Diğer yükseköğretim kurumlarından Üniversiteye yatay geçişler ve Üniversite içinde fakülte, yüksekokul ve bölümler arasındaki yatay geçişler, Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümleri ve Senato tarafından belirlenen esaslara göre yapılır.

(2) Üniversiteye yatay geçiş ile öğrenci kabulüne ilgili fakülte/yüksekokul yönetim kurulu tarafından karar verilir.

(3) Yatay geçiş ile eğitim dili Türkçe dışında olan bir programa kayıt yaptıran öğrencilere, bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesi hükümleri uygulanır.

Dikey geçiş yoluyla öğrenci kabulü

(1) Meslek yüksekokulu mezunlarının Üniversiteye bağlı lisans programlarına dikey geçişleri; 19/2/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Meslek Yüksekokulları ve Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelik hükümleri ve Senato tarafından belirlenen esaslara göre yapılır.

(2) Dikey geçiş yapan öğrencilere, ilgili bölümlerin düzenlediği ve ilgili fakülte/yüksekokul yönetim kurulu tarafından onaylanan intibak programları uygulanır.

(3) Dikey geçiş ile eğitim dili Türkçe dışında olan bir programa kayıt yaptıran öğrencilere, bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesi hükümleri uygulanır.

Öğrenci değişimi

(1) Yükseköğretim Kurulu tarafından denkliği kabul edilen yurt dışındaki ve yurt içindeki üniversiteler arasında yapılacak anlaşmalara göre, öğrenci değişimi çerçevesinde Üniversite tarafından bir veya iki yarıyıl süreyle yurt içindeki veya dışındaki üniversitelere öğrenci gönderilebilir ve bu üniversitelerden öğrenci kabul edilebilir.

(2) Bu süre içinde yurt içine veya yurt dışına giden öğrencinin Üniversitedeki kaydı devam eder ve bu süre eğitim süresinden sayılır.

(3) Yurt içindeki veya yurt dışındaki üniversitelerden öğrencinin aldığı dersler ve bu derslerin başarı notlarının yansıtılması için gerekli işlemler, ilgili fakülte veya yüksekokulun yönetim kurulu tarafından alınan intibak kararlarına göre Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı tarafından yapılır.

(4) Öğrenci değişimi programlarına ve üniversiteler arasındaki anlaşmalara göre Üniversiteye kayıt yaptıran öğrencilere; bu Yönetmelik hükümleri ile 18/2/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Arasında Öğrenci ve Öğretim Üyesi Değişim Programına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır.

Çift anadal ve yan dal eğitimi

(1) Üniversitede bir bölüme kayıtlı olan başarılı öğrenciler, Üniversitenin bir başka bölümünden ikinci bir anadal veya yandal eğitimi alabilir. Çift anadal ve yandal eğitimi;Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine ve Senato tarafından belirlenen esaslara göre yürütülür.

(2) İkinci anadalı başarı ile tamamlayan öğrencilere o dala ait lisans diploması ve yan dal eğitimini başarı ile tamamlayan öğrencilere o dal ile ilgili bir sertifika verilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim ve Öğretimle ile İlgili Esaslar

Öğretim dili

(1) Üniversitede öğretim dili, Türkçe öğretim yapılan bölümlerde Türkçe; yabancı dilde öğretim yapılan bölümlerde Arapça veya İngilizcedir.

(2) Senatonun kararı, Mütevelli Heyetin oluru ve Yükseköğretim Kurulunun izni ile bu diller dışında bir dil ile öğretim yapılan program da açılabilir.

Öğretim süresi

(1) Normal öğretim süresi; hazırlık sınıfı hariç, lisans eğitimi için dört yıldır (sekiz yarıyıl).

(2) Azami öğretim süreleri, dört yıllık lisans programları için yedi, beş yıllık programlar için sekiz ve altı yıllık programlar için dokuz yıldır.

(3) Azami öğretim süreleri sonunda mezun olamayanlar için; yabancı dil hazırlık sınıfı hariç, kayıt olduğu programa ilişkin derslerin verildiği dönemden başlamak üzere, her dönem için kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmadan lisans programlarını azami yedi yıl içinde başarı ile tamamlayarak mezun olamayanlar, ilgili döneme ait öğrenim ücretlerini veya yazıldığı derslere ait kredi ücretlerini ödemek koşulu ile öğrenimlerine devam etmek için kayıt yaptırabilir. Bu durumda, ders ve sınavlara katılma ile tez hazırlama hariç, öğrencilere tanınan diğer haklardan yararlandırılmadan öğrencilik statüleri devam eder.

Eğitim-öğretim yılı

(1) Eğitim-öğretim yılı, güz ve bahar yarıyıllarından ve yaz öğretiminden oluşur.

(2) Her yarıyıl en az ondört haftadan oluşur. Ara sınavlar, yarıyıl sonu sınavları ve mazeret sınavlarının günleri bu sürenin dışındadır.

(3) Üniversitede eğitim-öğretim, Senato tarafından belirlenen akademik takvime göre yapılır. Yaz öğretimi, ilgili mevzuat hükümlerine göre yürütülür.

(4) Resmi tatil günlerinde eğitim-öğretim ve sınav yapılmaz. Ancak, dersi veren birimlerce önerilen ve Yönetim Kurulunca uygun görülen ders ve sınavlar Cumartesi ve Pazar günleri yapılabilir.

Öğretim programları ve dersler

(1) Üniversitede okutulan Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Türk Dili ve yabancı dil zorunlu dersleri ile birlikte, ilgili program için tespit edilen asgari eğitim-öğretim çalışmalarını ihtiva eden ve tümüyle başarıldığında diploma almaya hak kazandıran eğitim-öğretim çalışmalarının bütünü eğitim-öğretim programlarında gösterilir. Üniversitede eğitim ve öğretim, her yarıyıldaki derslerin adlarının ve haftalık kredi saatlerinin gösterildiği bu öğretim programlarına göre yapılır.

(2) Bir bölümün eğitim-öğretim programı ve bu programlarda yapılacak değişiklikler bölüm kurullarında hazırlanır ve fakültelerde fakülte kurulunun teklifi, yüksekokullar da ise yüksekokul kurulunun teklifi ve Senatonun onayı ile yürürlüğe girer.

(3) Üniversitede eğitim-öğretim; teorik dersler, seminerler, uygulamalar, projeler, stüdyo, laboratuar ve atölye çalışmaları, pratik çalışmalar, stajlar, eskizler, arazi üzerinde uygulama, bitirme çalışması ve benzeri çalışmalardan oluşur.

(4) Dersler elli dakika olarak yapılır. Her dersin kredisi öğretim programında belirtilir.

(5) Bir dersin kredisi, o dersin haftalık teorik saati ile uygulama ve laboratuar saatlerinin yarısının toplamından oluşur. AKTS’ye göre bir derse ait kredi değeri ilgili bölümün/programın teklifi, fakülte/yüksekokul kurullarının kararı ile ayrıca belirlenir.

(6) Dersler yarıyıl sürelidir. Programların bir yarıyıldaki ders ve uygulamaları ilgili birimin teklifi, fakülte/yüksekokul kurulunun kararı ve Senatonun onayı ile uygulamaya konulur.

(7) Senato tarafından kabul edilmiş öğretim programına uygun ders programları, her eğitim öğretim yarıyılı başında öğrencilere duyurulur.

(8) Staj; eğitim-öğretim programının özelliklerine göre, yarıyıl aralarında yürütülen ve öğrencinin edindiği bilgileri uygulama alanına aktarma kabiliyetini geliştirmeyi amaçlayan, Üniversite dışı çalışmalardır. Staj uygulama esasları ilgili birimin teklifi üzerine Senato tarafından belirlenir.

(9) Bitirme tezi veya projesi; öğrencinin, istenen mesleki bilgi ve beceri düzeyine eriştiğini gösteren ve danışman öğretim üyeleri veya öğretim görevlileri nezaretinde yürütülen kişisel veya grup halinde yapılan çalışmalardır.

(10) Seminer; eğitim-öğretim programına ilişkin bir konu çerçevesinde, öğretim elemanları ve öğrenciler tarafından hazırlanıp sunulan ve tartışmalı olarak geliştirilen çalışmalardır.

(11) Eğitim-öğretim çalışmaları yükü; her yarıyıl eğitim-öğretim programında gösterilen o yarıyıla ait eğitim-öğretim çalışmalarıdır. Bir öğrencinin bir yarıyılda alacağı eğitim-öğretim çalışmaları yükü; öğrencinin isteği ve akademik danışmanının onayı ile tamamlanır.

Öğrenci danışmanı

(1) Her öğrenci için ilgili bölüm başkanlığı tarafından tam zamanlı bir öğretim üyesi veya öğretim görevlisi danışman olarak görevlendirilir. Danışman; öğrenciyi öğrenimi süresince izler, lisans öğretimi, ilgili mevzuat ve akademik performansı hakkında bilgilendirir ve yönlendirir.

(2) Öğrencinin derslere kaydolma, ders ekleme, bırakma ve dersten çekilme işlemleri danışman onayı ile yapılır.

(3) Danışmanın görevde bulunmadığı sürede yerine bakacak öğretim üyesi veya öğretim görevlisi bölüm başkanınca belirlenir.

(4) Öğrencinin ilgili bölüm başkanlığına yapacağı herhangi bir konuya ilişkin yazılı başvurusunda, danışmanın görüşü istenir. Fakülte/yüksekokul yetkili kurullarında görüşülmek üzere bölüm başkanlığı tarafından gönderilen öğrenci dilekçelerinde de danışman ve bölüm başkanlığı görüşleri aranır.

(5) Danışman; onay verdiği ders seçme, ders ekleme, ders bırakma gibi işlemlere ait öğrencinin de imzasını taşıyan belgelerin bir nüshasını Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına teslim eder.

Dersler

(1) Dersler zorunlu ve seçmeli derslerden oluşur. Zorunlu dersler, öğrencinin almak zorunda olduğu derslerdir. Seçmeli dersler, öğrencinin önerilenler içinden seçerek alabileceği derslerdir.

(2) Seçmeli dersler, fakülte/yüksekokul kurullarının belirlediği ilkelere göre her bölümün öğretim programı içerisinden tek tek veya belirlenmiş ders gruplarından seçilebilir.

(3) Bir dersin alınabilmesi için daha önce başarılmış olması gereken derslere ön şart dersleri denir. Herhangi bir dersin alınabilmesindeki ön şartlar ve diğer koşullar, ilgili bölümlerin kurullarınca tespit edilen, fakülte/yüksekokul kurulu tarafından kararlaştırılan ve Senato tarafından onaylanan öğretim programına göre uygulanır.

Ortak zorunlu dersler

(1) sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan ortak zorunlu derslerden, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi, Türk Dili ve Yabancı Dil dersleri; zorunlu ve kredili ders olarak, haftada ikişer ders saati olmak üzere, iki yarıyılda okutulur.

Derse devam zorunluluğu

(1) Üniversitede öğrencilerin tüm derslere, ders kapsamında olan projelere, atölyelere, laboratuar çalışmalarına, uygulamalara, seminerlere devamı zorunludur. Bir yarıyıl içinde, yabancı dil hazırlık sınıfı derslerine % 80, diğer programların tüm derslerine % 70 devam zorunluluğu vardır. Ders kapsamındaki projeler, atölye, laboratuar, uygulama, seminer ve benzeri çalışmalara devam zorunluluğu, fakülte veya yüksekokul kurulu kararları ile % 80’e kadar yükseltilebilir.

(2) Her öğretim elemanı, derslere devam mecburiyetini bu esaslara göre kontrol eder.

(3) Derslere devam mecburiyetini yerine getirmemiş öğrencilere ait her ders için bir liste, akademik takvimde belirtilen derslerin bittiği gün dekanlığa/müdürlüğe verilir ve sınavlardan önce ilan edilir. Bu öğrenciler, belirtilen dersten devamsız sayılır ve o dersin sınavına kabul edilmezler. Başarısız sayılan bu öğrencilere NA notu verilir.

(4) Milli takım ve üniversitelerarası spor karşılaşmalarında veya kültürel etkinliklerde Üniversite yönetimi tarafından görevlendirilen sporcu ve öğrencilerin, bu etkinliklere ve bunların hazırlık çalışmalarına katılmak zorunda olmaları nedeniyle öğrenime devam edemedikleri süreler, devam süresinin hesabında dikkate alınmaz; bu süreler içinde giremedikleri sınavlara, fakülte/yüksekokul yönetim kurullarınca belirlenecek tarihlerde girerler.

(5) Daha önce devam koşulu bir kere sağlanmış teorik derslerde devam koşulu aranmaz.

Kayıt yenileme ve ders kaydı

(1) Öğrencilerin, her yarıyıl başında, akademik takvimde belirtilen süreler içinde, öğretim ücretlerini ödemeleri, kayıtlarını yenilemeleri ve danışman desteği ile ders kayıt işlemlerini yapmaları gerekir. Öğrenci, ilgili yarıyıl için ders seçimini yaparak ve danışmanının onayını alarak kesin ders kaydını yaptırır.

(2) Öğrencinin devam edeceği yarıyıla ait öğretim programındaki kredili derslere normal ders yükü, kayıt olduğu kredili derslerin tümüne yarıyıl ders yükü denir. Yarıyıl ders yükü normal ders yükünün bir buçuk katını geçemez. Ders yükünün hesabında, derslerin kredi değeri esas alınır.

(3) Öğrenciler kayıtlı bulundukları programların ders programlarında belirlenen sıraya göre derslerine yazılmakla yükümlüdür. Öğrenciler, öncelikle alt yarıyıllardan başarısız oldukları ve daha önce almadıkları derslere kaydolmak zorundadır. Bu derslerin verilmesine alt yarıyıllardan başlanır, öğretim programından çıkartılan ve açılmayan derslerin yerine ise, belirlenen diğer dersler alınır.

(4) Yarıyıl ders kaydını yaptırmayan öğrenci, o yarıyıl derslere ve sınavlara girmez ve öğrencilik haklarından yararlanmaz. Bu süre öğrencinin öğretim süresinden sayılır.

(5) Mazeretleri ilgili yönetim kurulu tarafından kabul edilen öğrencilerin kayıtları en geç eğitim ve öğretimin başladığı tarihten itibaren ikinci hafta sonuna kadar yenilenebilir.

(6) Mezun olabilmek için tüm derslerini tamamlayan, ancak stajını tamamlayamamış öğrenciler, staj ücreti olarak her yarıyıl için üç kredi ücreti yatırarak kayıt yenilemek zorundadır.

(7) Üçüncü yarıyıl başından itibaren alt yarıyıllardaki bütün derslerini başaran ve AGNO’ları en az ve üzerinde olan öğrenciler danışmanın onayı ile bir üst yıla ait yarıyıldan bir, AGNO’ları ve üzeri olan öğrenciler ise iki ders alabilir.

(8) Kendi öğretim programındaki derslere kayıt kurallarını öncelikli olarak sağlamak koşuluyla AGNO’su ve üzerinde olan bir öğrenci, her yarıyıl öğretim programında bulunmayan en fazla bir derse kayıt yaptırabilir.

(9) Öğretim programındaki bazı derslerden muaf olmak, önşart derslerini başaramamış olmak, yarıyıl izni kullanmış olmak veya üniversitelerarası değişim programlarına katılacak olmak gibi nedenlerle normal ders yükünü tamamlayamayan öğrencilere danışmanın onayı ile bir üst yıla ait yarıyıldan ders verilebilir. Ancak bu öğrencilerin yarıyıl ders yükü bulunduğu yarıyıldaki normal ders yükünü geçemez.

(10) Öğrenci ders alırken haftalık ders programında kısmen de olsa çakışan derslere kayıt yaptırmaz. Çakışma durumunda öncelikle alınması gereken ders tekrar edilen derstir.

Ekleme, bırakma ve dersten çekilme

(1) Derslerin ekleme-bırakma işlemleri danışman onayıyla her yarıyılın başlangıcından itibaren iki hafta içerisinde yapılır. Öğrenciler bu süre içinde daha önce yazıldıkları derslerin bir kısmını bırakabilir veya yenilerini ekleyebilir. Ekleme işleminde haftalık ders programında çakışmayan derslerin seçilmesi gerekir.

(2) Öğrenciler yedinci hafta sonuna kadar kayıtlı oldukları bir veya daha fazla dersten danışmanlarının olumlu görüşü ve ilgili yönetim kurulunun onayı ile çekilebilir. Bu durumda yarıyıl öğretim ücretinden herhangi bir iade yapılmaz. Öğrenciler, lisans öğrenimleri süresince en fazla dört dersten çekilebilir.

(3) Öğrencilerin bırakamayacakları ve çekilemeyecekleri dersler şunlardır:

a) İlk iki yarıyıla ait dersler,

b) Öğrencinin yazılmış olduğu tek ders,

c) Daha önceki yarıyıllarda hiç alınmayan veya alınıp başarısız olunan dersler,

ç) AGNO’larını yükseltmek amacıyla alınan dersler.

Ders muafiyeti

(1) Yeni kayıt yaptıran öğrencilerden, daha önce Yükseköğretim Kurulu tarafından denkliği kabul edilen herhangi bir yükseköğretim kurumunda öğrenim görmüş olanlar, o yükseköğretim kurumunda alıp başarılı oldukları dersler için, ilgili fakülteye not belgesinin aslı ve ders içerikleriyle birlikte, ders alma ve bırakma süresi sonuna kadar bir dilekçe ile müracaat ederek muafiyet talep edebilir.

(2) Eşdeğer ve kredisi uygun görülen dersler için ilgili yönetim kurulları tarafından inceleme yapılarak muafiyet verilenler, muaf oldukları toplam kredi yükü kadar üst yarıyıllardan ders alma kurallarına uygun derslere yazılabilirler.

(3) Ders muafiyeti kabul edilen öğrencinin; hangi yarıyıldan başlayacağına ve azami öğretim süresinden kaç yarıyıl düşüleceğine, muaf tutulduğu dersler ile bunların kredi toplamı göz önüne alınarak ilgili yönetim kurulu karar verir.

Yabancı dil muafiyeti ve eğitimi

(1) Üniversitenin yabancı dilde eğitim yapan programlarına kayıt hakkını kazanmış öğrencilerle, bu programlara yatay veya dikey geçişle kabul edilen öğrenciler, Üniversite tarafından yapılan yabancı dil yeterlik sınavına tabi tutulur. Yabancı dil yeterlik sınavında başarılı olanlar veya uluslararası bir yabancı dil sınavında Üniversitenin yeterli gördüğü düzeyde puan alanlar ile daha önce bir yükseköğretim kurumunda yabancı dil hazırlık eğitimi alarak başarıyla tamamlayanlar ilgili fakülte/yüksekokul yönetim kurulu kararı ile doğrudan ilgili bölüme kayıt yaptırabilir.

(2) Yabancı dil seviyeleri yeterli bulunmayanlar ile Üniversite tarafından yapılan yabancı dil yeterlik sınavında başarısız olan öğrencilerin, yabancı dil bilgi düzeylerine göre Üniversitenin düzenlediği zorunlu bir veya iki yarıyıl süreli yabancı dil hazırlık programına katılmaları gerekir. Birinci yarıyıl sonunda yapılan yabancı dil yeterlik sınavında başarılı olan öğrenciler bahar yarıyılından başlamak üzere ilgili eğitim programına kayıt yaptırabilir. Yabancı dil hazırlık programı ilgili mevzuat hükümleri ile Senato tarafından belirlenen esaslara göre düzenlenir.

(3) Bir yılın sonunda başarısız olan öğrencilerin bir veya iki yarıyıl daha hazırlık programına devam etmeleri gerekir. Hazırlık eğitim süresi iki yılı aşamaz. Öğrencinin; yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmesine rağmen ikinci yarıyıl sonunda yapılan yabancı dil yeterlik sınavında başarılı olamaması halinde, talebi üzerine, ÖSYM tarafından, Üniversitede ya da başka bir üniversitede öğretim dili Türkçe olan eşdeğer bir programa, eşdeğer programın bulunmaması halinde yakın programlardan birine yerleştirilmesi yapılır. Ancak bunun için, kayıt yaptırdığı yıl itibarıyla, öğrencinin üniversiteye giriş puanının, yerleştirileceği programa kayıt yaptırmak için aranan taban puanından düşük olmaması gerekir.

(4) Türkçe programlara kaydolan öğrenciler için ayrıca yabancı dil muafiyet sınavı uygulanır. Başarısız olanlar ortak zorunlu yabancı dil dersinden sorumlu olurlar.

(5) Türkçe eğitim yapan programları kazanan lisans öğrencileri ile yatay veya dikey geçişle gelen öğrenciler istedikleri takdirde, bir yıl (iki yarıyıl) süreli yabancı dil hazırlık programına kayıt olabilirler. Bu öğrencilerden yabancı dil hazırlık öğretim ücreti alınır. Hazırlıkta geçen bir yıllık süre, eğitim süresinden sayılmaz. Söz konusu hazırlık eğitim öğretiminde başarılı olan öğrenciye yabancı dil başarı sertifikası verilir. Bir yılın sonunda öğrenciler doğrudan kendi programlarına devam ederler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Başarının Ölçülmesi ve Sınavlar, Diploma Verilmesi

Ders başarısı ve değerlendirme esasları

(1) Öğrencilerin almış olduğu derslerdeki başarısının ölçülmesinde; derse devam, dönem içi çalışmalar, ara sınav ve final sınavları değerlendirmeye katılır. Öğrencinin ders geçme ve ham başarı notuna bu faktörlerin hangi oranda etkili olacağı ve ölçme-değerlendirme yöntemi, dersle ilgili kaynaklar o dersin müfredatında belirtilir ve yarıyıl başlarında dersin sorumlusu olan öğretim elemanı tarafından öğrencilere duyurulur. Dersin ham başarı notunun hesaplanmasında dersin ölçme ve değerlendirme kriterleri; her ders için, bölümün teklifi, fakülte/yüksekokul kurulunun kararı ile her bölüm/program için ayrı ayrı belirlenir.

(2) Hazırlık programı dışındaki programların bir dersinden devam alan öğrencinin, aynı dersi tekrar alması durumunda o derse devam şartı aranmaz. Bir dersten NA alarak başarısız olan öğrencilerin derse devamları zorunludur. Ancak öğrencilerin her durumda, ders müfredatı kapsamındaki proje, atölye, laboratuar, uygulama, ödev ve benzeri çalışmalara, ara sınav ve final sınavlarına katılmaları gerekir.

(3) Normal öğrenim süresini tamamladığı halde ders tekrarı yapması gereken öğrenciler, derse devam etme koşuluna bağlı olmadan, belirlenen ücreti ödemek şartıyla akademik takvime uygun olarak ders kaydı yaptırmakla yükümlüdür.

Sınavlar

(1) Sınavlar; ara sınavlar, kısa sınavlar ve dönem içi çalışmalar, mazeret sınavları, tek ders sınavı ve final sınavından oluşur. Bunlardan;

a) Ara sınav; her eğitim-öğretim yarıyılında, her bir dersle ilgili olarak, akademik takvimde belirlenen süre içerisinde en az bir kez yapılır.

b) Kısa sınavlar ve dönem içi çalışmalar; ders müfredatı kapsamında öğretim üyesinin yarıyıl içinde, gerekli gördüğünde yaptığı kısa sınavlar ve dönem içi çalışmalardır.

c) Final sınavı; her yarıyıl sonunda, o yarıyılda açılan dersler için yapılan sınavdır.

ç) Mazeret sınavı; mazereti nedeniyle ara sınav ve yarıyıl sonu sınavına katılamayan öğrenciler için yapılan sınavdır. Sınavlara mazeretleri nedeni ile giremeyen öğrenciler mazeretlerini belirten belgeyi bir dilekçe ekinde sınav tarihinden itibaren en geç beş gün içinde ilgili dekanlığa/müdürlüğe teslim ederler. Mazeretleri ilgili yönetim kurulunca kabul edilen öğrencilere sınavların bitiminden itibaren onbeş gün içerisinde mazeret sınavı yapılır.

d) Tek ders sınavı; azami öğrenim sürelerini doldurmamış olup, mezuniyetleri için tek dersi kalan öğrenciler için uygulanır. Bu öğrenciler ilgili dekanlığa/müdürlüğe dilekçe ile müracaat etmek ve ilgili ders ücretini ödemek şartıyla ilgili yönetim kurulu kararı ile açılan tek ders sınavına girebilir. Öğrencilerin tek ders sınavından başarılı sayılmaları için en az CC notu almaları gerekir. Tek ders sınavında başarılı olamayan öğrencilerin, bu dersi ilgili yarıyılda yeniden almaları gerekir. Öğrenciler tek ders sınav hakkından bir defa yararlanabilir. Tek ders sınavı hakkını kazanmış olduğu dönemde kullanmayan öğrenciler bu haktan vazgeçmiş sayılır.

Sınav programları ve yeri

(1) Öğretim yılı başlamadan önce hazırlanan akademik takvimde tarihleri belirlenmiş olan sınavların gün ve saatleri, dekanlık/müdürlükler tarafından sınavlardan en az iki hafta önce öğrencilere duyurulur. Sınavlar, Senato tarafından belirlenen esaslara uygun olarak yapılır.

(2) Sınavlar, programda gösterilen gün, yer ve saatte Üniversite binalarında yapılır. Ancak arazi üzerinde yapılan ders ve uygulamaların sınavları, arazi üzerinde ve Üniversite binaları dışında da yapılabilir.

Sınav dönemi

(1) Her yarıyıl derslerinin bitiminde bir sınav dönemi vardır. Sınav dönemi içinde ilgili yönetim kurulunca kabul edilecek nedenlerle sınav yapılamayan günler kadar o dönemde süre uzatımı yapılır.

(2) Bitirme çalışması sınavı, sınav dönemlerini izleyen hafta içinde yapılır. Laboratuar, uygulama ve arazi üzerinde yapılması gereken derslerle, sınava girme hakkı bu çalışmaların sonucuna bağlı olan derslerin sınavları bu çalışmaların bitiminde yapılabilir.

Sınav şekli

(1) Sınavlar, yazılı olarak yapılır. Ancak, dersi veren öğretim elemanı, ders bilgi formunda belirtmek koşuluyla sınavın sözlü, proje veya ödev olarak yapılmasına da karar verebilir.

(2) Sınavları, o dersi vermekle görevli öğretim elemanları düzenler ve yürütür. Görevli öğretim elemanının sınav günü Üniversitede bulunamaması halinde, sınavı kimin yapacağına öğretim elemanının önerisi üzerine bölüm başkanlığınca karar verilir.

Sınav notlarına itiraz

(1) Sınav notlarına itiraz, öğrenci tarafından ara sınav ve final sınav notlarının ilanını takip eden beş gün içinde ilgili dekanlığa/müdürlüğe yapılır. İtiraz, maddi hata yönünden ilgili öğretim elemanı tarafından incelenir, herhangi bir maddi hatanın yapılmış olması halinde, düzeltme istemi, öğretim elemanının başvurusu üzerine ilgili yönetim kurulu tarafından sonuçlandırılarak Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına bildirilir.

Başarı notunun hesaplanması

(1) Öğrencilerin başarı notunun hesaplanmasında bağıl değerlendirme sistemi, bu Yönetmelik hükümlerine göre doğrudan not dönüşümü uygulanır veya öğretim elemanının takdirinde bu maddenin beşinci fıkrasında belirtilen harf notlarından biri verilir. Bağıl değerlendirmede, o dersi alan tüm öğrencilerin aldıkları ham başarı notlarının aritmetik ortalaması ve istatistiksel dağılımı dikkate alınır. Bağıl değerlendirmenin uygulaması ile ilgili ilkeler Senato tarafından belirlenir.

(2) Öğrencilere aldıkları her ders için, bu Yönetmelik hükümlerine göre, ilgili öğretim elemanları tarafından yarıyıl içi çalışmaları, ara sınav ve final sınavları için puan üzerinden not verilir ve öğrencilere ilan edilir.

(3) Öğrencilerin derse devam, dönem içi çalışmalar, ara sınav ve yarıyıl sonu (final) sınavları göz önüne alınarak fakülte/yüksekokul kurulları tarafından belirlenen ilkelere göre ham başarı notu hesaplanır.

(4) Ham başarı notu belirlenen ilkeler doğrultusunda harf (başarı) notuna dönüştürülür. Başarı notu, harf notu olarak tanımlanır.

(5) Harf notlarının puan üzerinden karşılıkları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

(6) Ortalamalara katılmayan notlar şunlardır:

a) (I) eksik notu, dönem içinde başarılı olduğu halde hastalık veya geçerli başka bir nedenle ders için gerekli koşulları tamamlayamayan öğrencilere öğretim elemanınca takdir olunur. Öğrenci, herhangi bir dersten (I) notu aldığı takdirde, notun ilan tarihinden itibaren onbeş gün içinde eksiklerini tamamlayarak bir not almak zorundadır. Aksi halde (I) notu kendiliğinden (FF) haline gelir. Ancak, uzayan bir hastalık ve benzeri hallerde, Bölüm Başkanlığının önerisi ve ilgili yönetim kurulunun onayıyla (I) notunun süresi bir sonraki kayıt döneminin başlangıcına kadar uzatılabilir.

b) (S) yeterli notu; öğretim programlarında bulunan kredisiz derslerden başarılı olan öğrencilere verilir.

c) (U) yetersiz notu; öğretim programlarında bulunan kredisiz derslerden, lisans programına hazırlık programında alınan derslerden veya öğrenci değişim programı çerçevesinde alınan derslerden başarısız olan öğrencilere verilir.

ç) (P) Gelişmekte olan notu; kredisiz dersleri bitirmemiş, ancak başarılı olarak sürdürmekte olan öğrencilere verilir.

d) (T) transfer notu; daha önce bir başka yükseköğretim kurumunda öğrenim gören öğrencilerin o yükseköğretim kurumunda aldıkları ve denkliği Üniversitenin ilgili fakülte/yüksekokul yönetim kurulu tarafından kabul edilen derslere verilir. Transfer notu ANO ve AGNO hesabına katılmaz.

e) (EX) muaf notu; Senatoca belirlenen derslerden ilgili bölümce uygulanan muafiyet sınavı sonucunda başarılı olan öğrencilere verilir. (EX) notu ortalamaya katılmaz.

f) (NA) devamsız notu; derse devam veya ders uygulamalarına ilişkin yükümlülüklerini yerine getiremediği için başarısız olan öğrencilere verilir. (NA) notu, not ortalaması hesabında (FF) notu işlemi görür.

g) (W) dersten çekilmiş notu; öğrencinin süresi içinde çekildiği derslere verilir.

Başarı durumu

(1) Bir dersten AA, BA, BB, CB, CC, S, EX notu alan öğrenciler, o dersten doğrudan başarılı sayılır. Herhangi bir dersten DD veya DC notu alan öğrencilerin o dersten başarılı sayılmaları için; takip eden yaz dönemi dahil yıl sonundaki AGNO’sunun üzerinden en az olması gerekir. Herhangi bir dersten FD, FF, U, NA notu alan öğrenci o dersten başarısız olur ve bu dersi tekrarlaması gerekir; ancak, FD notu alınan ders ile önşart yerine getirilmiş sayılır. Öğrenciye aldığı puana karşılık gelenden daha düşük harf notu verilmez.

(2) AGNO’su ’ın altında olan öğrenciler DD, DC notu aldıkları derslerden FF ve FD notu almış gibi başarısız sayılır ve bu dersleri tekrar almak zorundadır.

(3) AGNO’su () ve daha yukarı olan ve öğretim programı dâhilinde başarısız dersi bulunmayan öğrenci başarılı sayılır.

(4) AGNO’su ’ın altında kalan öğrenci sınamalı statüye geçirilir. Dördüncü yarıyıl sonunda sınamalı statüde olan bir öğrenci, sınamalı statüden çıkana kadar beşinci ve daha sonraki yarıyıllara ait dersleri alamaz. Öğrenci, sınamalı statüden çıkmak için öncelikle CC’nin altında not aldığı bazı dersleri tekrar eder. Sınamalı durumunda olan bir öğrencinin yarıyıl ders yükü normal ders yükünü geçemez.

(5) Program, fakülte veya yüksekokuldaki Üniversite birincilerinin belirlenmesinde; yatay veya dikey geçişle gelen öğrenciler dahil başarı ortalamasının eşit olması durumunda, tüm yarıyılları değerlendirmeye katılan öğrencilere öncelik verilir.

(6) EX notu hariç, bir dersin başarı notu; o derse ait yarıyıl içi sınavları, kısa sınavlar, arazi çalışması, uygulama, ödev, proje, atölye, seminer, devam, laboratuar, staj ve benzeri yarıyıl içi çalışmalarından ve yarıyıl sonu sınavından alınan notlar ile o dersin başarı değerlendirme sistemine göre belirlenir. Açılacak derslere ait başarı değerlendirme sistemi, her yarıyılın başlangıcından itibaren bir hafta içinde ilgili öğretim elemanı tarafından ders bilgi formu ile ilan edilir.

(7) Bir dersin başarı notu, her yarıyıl sonunda akademik takvimde gösterilen süre içerisinde ilgili idari birime teslim edilir ve sonuçlar Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı tarafından ilan edilir.

Ders tekrarı ile ilgili esaslar

(1) Bir dersten FF, FD, NA, W, I, U notları alan ve bu Yönetmeliğin 32 nci maddesine göre başarısız olarak değerlendirilen, DC ve DD notu alan öğrenciler; bu dersleri, verildiği ilk yarıyılda tekrar alırlar.

(2) Daha önce alınan bir seçmeli dersin tekrarında, aynı dersin alınması zorunlu değildir, bunun yerine bölüm veya program tarafından uygun görülen aynı seçmeli gruptan olmak üzere başka bir seçmeli ders alınabilir.

(3) Öğrenciler genel not ortalamalarını yükseltmek amacıyla DD ve DC notu aldıkları dersleri tekrar alabilir.

Ağırlıklı not ortalaması ve ağırlıklı genel not ortalaması

(1) Ağırlıklı not ortalaması (ANO) ve ağırlıklı genel not ortalamasının (AGNO) hesaplanması aşağıdaki şekildedir:

a) Ağırlıklı not ortalaması hesabında, öğrencinin her yarıyıl aldığı derslerin başarı notu ağırlık katsayıları ile bu derslere ait kredi saatleri çarpılarak elde edilen çarpımlar toplanır ve kredi saatlerinin toplamına bölünür.

b) Ağırlıklı genel not ortalaması hesabında, ilk yarıyıldan itibaren öğrencinin aldığı tüm derslerin başarı notu ağırlık katsayıları ile bu derslere ait kredi saatleri çarpılarak elde edilen çarpımlar toplanır ve bu toplam, kredi saatleri toplamına bölünür.

c) Bölme sonucu, virgülden sonra iki hane yürütülüp yuvarlatılarak verilir.

ç) Öğrenci öncelikle başarısız olduğu dersleri almakla yükümlüdür.

d) Öğrenciler daha önce almış oldukları derslere yazılarak not ortalamalarını yükseltmek amacıyla ders alabilir. Öğrencinin transkriptinde son almış olduğu not geçerli sayılır ve alındığı dönemin ANO ve AGNO notunu etkiler.

Önlisans diploması

(1) Kayıtlı olduğu öğretim programındaki ilk dört yarıyılın bütün dersleri ile Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen ortak zorunlu dersleri başarmış olup, AGNO’sunu en az ’ye çıkarmış olan bir öğrenciye müracaatı halinde, 18/3/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisans Öğrenimlerini Tamamlamayan veya Tamamlayamayanların Ön Lisans Diploması Almaları veya Meslek Yüksekokullarına İntibakları Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, ilgili yönetim kurulunun kararı ile önlisans diploması verilir.

Diploma verilme şartları, diplomalar, diploma eki

(1) Sekiz yarıyıllık bir programı, bu Yönetmelikte belirlenen sınav ve değerlendirme esasları çerçevesinde, başarı ile tamamlayan öğrencilere lisans diploması verilir.

(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre fakülte/yüksekokulları başarı ile tamamlayan ve ağırlıklı genel not ortalaması üzerinden en az olan öğrenciler diploma almaya hak kazanır.

(3) Mezuniyet tarihi, ilgili yönetim kurulunun mezuniyete karar verdiği tarihtir.

(4) Diploma tarihi; diploma ve eklerinin düzenlendiği tarihtir.

(5) Diplomalar ilgili dekan/müdür ile Rektör tarafından imzalanır.

(6) Diploma eki; diploma alan her öğrenciye, Yükseköğretim Kurulunca belirlenen esaslara göre düzenlenir ve verilir.

(7) Diploma hazırlanıncaya kadar öğrencinin isteği üzerine geçici mezuniyet belgesi verilir.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Kayıt Dondurma, Kayıt Sildirme ve İlişik Kesilmesi

Kayıt dondurma

(1) Öğrencilerin kaydı; öğretim ücretini ödemek koşuluyla, haklı ve geçerli sebeplerle, ilgili yönetim kurulu kararı ile lisans programlarında bir kerede iki yarıyılı geçmemek üzere en çok dört yarıyıl dondurulabilir. Kayıt dondurmaya ilişkin esaslar şunlardır:

a) Hastalık, tabii afetler, yurt dışında öğrenim, askerlik tecilinin kaldırılarak askere alınma durumu, gözaltına alınan ya da tutuklananlardan, gözaltı ve tutukluluk halinin takipsizlik ile sonuçlanması veya üzerine atılı suç nedeniyle beraat edilmesi ve benzeri haklı ve geçerli mazeretler nedeniyle öğrencinin veya belirlediği vekilinin başvurusu üzerine ilgili yönetim kurulunun kararı ile öğrenciye kayıt dondurma izni verilebilir. Kayıt donduran öğrencinin önceki yıllara ve kaydı dondurulan yıla ait öğrenim ücretini ödemiş olması gerekir. Ancak ekonomik nedenlerle kayıtlarını dondurmak isteyen öğrencilerin, bu durumlarını belgeleriyle kanıtlamaları halinde ilgili yönetim kurulu kararı ile en çok iki yarıyıl için kayıtları dondurulabilir.

b) Öğrenci kayıt dondurma isteğini yazılı olarak doğrudan ilgili dekanlık veya yüksekokul müdürlüğüne yapar.

c) Kayıt dondurma talebinde bulunan öğrenci dilekçesine kayıt dondurma nedenine göre; sağlık raporu, askerlik belgesi, mülki amirden alınacak afet belgesi, yurt dışında öğrenim göreceğine dair belgeleri ekler.

ç) Kayıt dondurma isteği kabul edilen öğrenciler bu süre içinde öğrenim faaliyetlerine katılamaz, ara sınav ve yarıyıl sonu sınavlarına giremez. Bu süre öğretim süresinden sayılmaz.

d) Kayıt dondurmayı gerekli kılan zorlayıcı bir sebebin yarıyıl ortasında meydana gelmesi halinde, öğrenci o yarıyılın başından itibaren kaydını dondurmuş sayılır.

e) İlgili yönetim kurulu kararında öğrencinin kesin kayıt dondurma süresi belirtilir.

(2) Öğrencinin, ilgili yönetim kurulunca kabul edilen bir nedenle izinli sayılması durumunda kaydı dondurulur.

Kayıt sildirme

(1) Üniversiteden kesin olarak ayrılmak isteyen öğrencilerin kayıtları silinir. Kayıt sildirmeye ilişkin esaslar şunlardır:

a) Kendi isteği ile kaydını sildirmek isteyen öğrenciler, el yazısı ile yazacakları ve öğrencinin danışmanı, bölüm/program başkanı ve dekanı/müdürü tarafından onaylanan bir dilekçe ile Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına başvururlar.

b) Ders yılı başında yeni kayıt yapan veya kayıt yenileyen öğrencilerden, bir süre sonra ayrılmak isteyenler; önceki yıllar dâhil, ayrılmak istedikleri tarihe kadar olan mali taahhütlerini yerine getirmek zorundadır.

c) Kayıt sildirme posta yoluyla yapılmaz. Öğrencinin bizzat yazılı müracaatı gerekir. Ancak, özel hallerde mali yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması koşuluyla öğrencinin belirleyeceği vekil aracılığıyla Üniversiteden kaydı sildirilebilir.

ç) Kayıt sildirme işlemlerine ilişkin diğer usul ve esaslar Üniversitenin yetkili organlarınca düzenlenir.

d) Kesin kaydını sildiren öğrencinin Üniversite ile ilişiği kesilir. Dosyasındaki diploma iade edilir.

e) Bu Yönetmelikte yer almayan diğer nedenlerle kaydı silinme durumuna gelmiş öğrencilere de yukarıdaki hükümler uygulanır.

İlişik kesilmesi

(1) Aşağıda durumu belirtilen öğrencilerin ilgili fakülte/yüksekokul yönetim kurulu tarafından Üniversite ile ilişiği kesilir:

a) 13/1/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliğine göre Üniversiteden çıkarılma cezası alan öğrenciler,

b) Sağlık raporu ile belgelenen ruhsal hastalıklar nedeniyle öğrenimine devam edemeyeceği anlaşılan öğrenciler,

c) Herhangi bir nedenle başka bir yükseköğretim kurumuna geçiş yapan öğrenciler.

ALTINCI BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Yüksek onur ve onur öğrencileri

(1) Öğrenimleri süresince disiplin cezası almayan ve öğrenimlerini AGNO’su en az ile tamamlayan öğrencilere yüksek onur belgesi, arasında tamamlayan öğrencilere ise onur belgesi verilir.

(2) Lisans eğitiminin sonunda AGNO’su ile onur veya yüksek onur belgesi alabilecek durumda olan öğrencilerin diploma ekine onur veya yüksek onur öğrencisi olduğu yazılır ve diplomasıyla beraber belgesi de verilir.

Disiplin

(1) Üniversitede öğrenim gören öğrencilerin disiplin iş ve işlemleri; Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür.

Burslar

(1) Üniversitenin burslu programlarına yerleştirilen öğrencilere sağlanan burs, sadece öğretim ücretini kapsar. Karşılıksız olarak verilen burs, normal eğitim-öğretim süresince devam eder ve zorunlu yabancı dil hazırlık programında geçirilecek süreyi de kapsar. Burslu öğrenciler bir başka bölüme, yatay geçiş koşullarını taşıdıkları takdirde burslu olarak geçebilir.

(2) Türkçe eğitim yapan programlara burslu olarak yerleştirilen öğrenciler, ücretini ödemek şartıyla hazırlık programına kayıt yaptırabilirler.

(3) Üniversitenin fakülte veya yüksekokullarında burslu olarak okuyan bir öğrencinin bursunun bir sonraki öğretim yılında devam etmesi için aşağıdaki şartları sağlayamayan öğrencinin eğitim gördüğü yıl sonu itibariyle bursu kesilir:

a) Herhangi bir disiplin cezası almamış olması,

b) Öğrenim süresinin, hazırlık okulu hariç dört yılı aşmamış olması,

c) Bu Yönetmeliğin 20 nci maddesindeki devam ile ilgili şartları yerine getirmesi.

(4) Öğrencilere tahsis edilecek burslar veya burslu öğrenciye ilişkin kararlar Mütevelli Heyeti tarafından verilir.

Tebligat ve adres bildirme

(1) Her türlü tebligat, öğrencinin Üniversiteye kayıt esnasında bildirdiği daimi adrese posta aracılığı ile iadeli taahhütlü olarak yapılmak suretiyle tamamlanmış sayılır.

(2) Tebligata elverişli bir elektronik adres vererek bu adrese tebligat yapılmasını isteyen kişiye, elektronik yolla tebligat yapılabilir.

(3) Üniversiteye kayıt olurken bildirdikleri adresi yanlış veya eksik olarak bildirmiş olan veya adresi değiştirdikleri halde bunu Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına dilekçe ile bildirmemiş bulunan öğrencilerin, bildirdikleri adrese yapılacak tebligatlar geçerlidir.

Kimlik kartı

(1) Kesin kayıt yaptıran öğrenciye, Üniversitenin öğrenci kimlik kartı verilir.

(2) Üniversiteden ayrılan, çıkarılan, kaydı silinen veya mezun olan öğrencilerden öğrenci kimlik kartları geri alınır. Geri alınan kimlik kartları öğrencilerin dosyalarında saklanır.

(3) Kimlik kartının kaybedilmesi halinde yenisinin verilebilmesi için, kaybın yerel bir gazetede ilan edilmesi ve bu ilanın Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına teslimi gerekir. Bedeli karşılığında öğrenciye yeni kimlik kartı verilir.

Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller

(1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde; ilgili diğer mevzuat hükümleri ile Yükseköğretim Kurulu, Senato ve ilgili birimlerin yetkili kurullarının kararları uygulanır.

Yürürlük

(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

(1) Bu Yönetmelik hükümlerini İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Rektörü yürütür.

Faizsiz Sistem ve Sabahattin Zaim

röportaj: OSMAN AKYÜZ (*)

Bereket Dergisi, say&#; 15, Yaz

funduszeue.info Sabahattin Zaim

y&#;l&#;nda Makedonya'da do&#;du. A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni 'de tamamlad&#;.

&#;stanbul &#;l Maiyet Memurlu&#;u görevi­nin arkas&#;ndan Kahta, Ayanc&#;k ve Abana kaymakaml&#;klar&#; yapt&#;. tarihinde &#;.Ü. &#;ktisat Fakültesi, Sosyal Siyaset Kür­süsü'nde asistan olarak göreve ba&#;lad&#;.

y&#;l&#;nda Amerika'ya giderek Cornell Üniversitesi'nde doçentlik çal&#;&#;­malar&#;n&#; sürdürdü. y&#;l&#;nda SosyalSiyaset Kürsüsü'nde doçent olarak ho­cal&#;&#;a ba&#;lad&#;. y&#;l&#;nda profesör ol­du. 'da Kürsü Ba&#;kanl&#;&#;&#;'na getiril­di. 'e kadar bölüm ba&#;kan&#; olarak görevini sürdürdü.

Suudi Arabistan'daki Melik Abdula-ziz Üniversitesi'nde misafir ö&#;retim üyesi olarak iki y&#;l hocal&#;k yapt&#;. Sakar­yaÜniversitesi &#;ktisadi ve &#;dari Bilimler Fakültesi'nin kurucu dekan&#; olarak gö­rev yapt&#;. 'de emekliye ayr&#;larak yar&#;m as&#;rl&#;k akademi hayat&#;n&#; tamam­layan Zaim, y&#;llar&#;nda YÖK üyeli&#;i görevinde de bulunmu&#;tur.

funduszeue.info Sabahattin Zaim'in en belirgin özelli&#;i "hocalar&#;n hocas&#;" olmas&#;d&#;r.Akademi ve fikir dünyas&#;ndaki ünü sadece Türkiye ile s&#;n&#;rl&#; kalmay&#;p tüm dünyaya yay&#;lm&#;&#; ender &#;ahsiyetlerden biridir. Yazd&#;&#;&#; kitaplar kendi alan&#;nda temel referans kayna&#;&#; olmu&#;, özellikle &#;slâm Ekonomisi'ne yapt&#;&#;&#; teorik katk&#;lar ve hizmetler nedeniyle

pek çok ödüle lây&#;k görülmü&#;tür.

Hocam &#;slâm ekonomisi­ne çok k&#;sa bir tarihî bir se­yahat yaparsak, faizsiz ban­kac&#;l&#;&#;&#; da, &#;slâm ekonomisi­nin mü&#;ahhasla&#;m&#;&#; bir un­suru, bir parças&#; olarak de­&#;erlendirebilir miyiz? Faiz­siz bankac&#;l&#;k meselesi, &#;s­lâm ekonomisi tart&#;&#;malar&#;­n&#;n neresine oturuyor?

&#;slâm iktisad&#; asr&#;n birin­ci yar&#;s&#;n&#;n sonuna do&#;ru Hint Yar&#;madas&#;'nda ortaya ç&#;kan bir mefhumdur. &#;slâm ekonomi­si &#;ngilizce bir tabir olarak litera­türe geçmi&#; ve Hint alimleriyle de geli&#;tirilmi&#;tir. Bilâhare Arapça literatüre, sonra da Türkçe'ye Hamidullah Hoca'n&#;n gayretleriyle girmi&#;tir. Hindis­tan'daki alimlerin özelli&#;i &#;u idi: Bunlar oralarda medreseler ka­panmad&#;&#;&#; için hem klasik f&#;khî bilgilere sahip bulunuyorlard&#;, hem de &#;ngiliz kültürüne vâk&#;ft&#;lar. &#;slâm dün­yas&#;nda asr&#;n ikinci yar&#;s&#;na do&#;­ru siyasî ve iktisadî geli&#;meler netice­sinde "&#;slâm &#;ktisad&#;" mefhumu ortaya at&#;ld&#;. Bilâhare y&#;ll&#;k bir haz&#;rl&#;k devresinden sonra, y&#;l&#;nda Mek­ke'de Inter Continental Oteli'nde tertip edilen I. Dünya &#;slâm &#;ktisad&#; Kongresi'yle bir dönüm noktas&#;na girildi. O ana kadar münferit, gayr&#; resmî olan hareketler 'da kurulan &#;slâm Konferans&#;'yla uluslararas&#; zemine kaym&#;&#;, akademik sahada da I. Dünya &#;slâm &#;ktisad&#; Konferans&#; ile resmi­yet kazanm&#;&#;t&#;r. Ayn&#; y&#;llarda da &#;slâm &#;ktisad&#; ile ilgili mü&#;ahhas bir ad&#;m olarak &#;slâm Konferans&#; çerçevesinde olmak üzere &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#; 'te kurulmu&#; ve 76'da faaliyete ba&#;lam&#;&#;t&#;r. Ve &#;u anda da hâlen &#;s­lâm Konferans&#;'na ba&#;l&#; bir yan kuru­lu&#;tur. &#;slâm Konferans&#;'na ba&#;l&#; a&#;a-&#;&#;-yukar&#; yan kurulu&#; var. Bun­lar&#;n içinde en güzel çal&#;&#;an ve en ak­tif müessese &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#;'d&#;r. &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#;'n&#;n mü&#;ahhas bir örnek olarak ortada bulunmas&#;, elinde kaynak olmas&#; ve bu paralarla &#;slâm Dünyas&#;­n&#;n sosyal ve iktisadî kalk&#;nma­s&#;nda görev alma fonksiyonu­nun da kendisine verilmesi ve bu görevin de &#;slâm Bankas&#; bünyesinde kurulan IRTI (&#;slamî Ara&#;t&#;rma ve E&#;itim Enstitü­sü) ile takviye edilmesi, bu ban­kan&#;n &#;slâm iktisad&#; sahas&#;nda­ki faaliyetlerinin ivme kazanma­s&#;na sebep oldu. &#;slâm Konfe­rans&#;'na üye olan devletlerin kat&#;lmalar&#;yla kurulan &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#;, faizsiz ola­rak çal&#;&#;mak üzere kurulunca, üye ülkelerde de ayn&#; model esas al&#;narak Özel Finans Ku­rumlar&#; kurulmaya ba&#;land&#;. Muhtelif &#;slâm ülkelerinde, münferit faizsiz sistemle çal&#;­&#;an bankalar kurulurken bu arada &#;ran ve Pakistan'da dev­let eliyle bütün bankalar&#;n ve bankac&#;­l&#;k fonksiyonlar&#;n&#;n faizsiz esasa dö­nü&#;türülmesi hareketi ba&#;lad&#;. Bu arada &#;slâm Bankalar&#; Birli&#;i kuruldu. Böylece faizsiz bankac&#;l&#;kta iki türlü hareket geli&#;ti: 1 .'si, Faizsiz esasa uy­gun ekonomik bir model içinde finans ve bankac&#;l&#;k sektörünün yeniden ya­p&#;lanmas&#;; &#;ran, Pakistan ve k&#;smen Sudan'da bu yolda bir uygulamaya geçildi. 2.'si, Dünyaya hâkim olan ser­best piyasa ekonomisi içinde faizsiz finans kurumlar&#;n&#;n kurulup rekabete aç&#;lmas&#;; birinci modelin uygulay&#;c&#;s&#; olarak belirtilen &#;ran, Pakistan, Sudan d&#;&#;&#;ndaki di&#;er üye ülkelerde bu mo­del uyguland&#;.

Hocam, bu tarihî çerçeve için­de, i&#;in Türkiye taraf&#;na gelirsek, Türkiye'de biraz geç ba&#;lad&#; buuygulamalar. Türkiye'de tart&#;&#;ma­lar da epey eskiydi ama, mü&#;ah­has ad&#;mlar 80'den sonra at&#;ld&#;. Türkiye'de ba&#;lang&#;çta dü&#;ünülen ve hukukî mevzuat itibariyle de&#;il de fikir ve nazariyede çizilen ile ortaya ç&#;kan hukukî çerçeve ve tatbikat&#; bir mukayese ederseniz neler söyleyebilirsiniz?

Faizsiz Finans Kurumlar&#;'n&#;n ku­rulmas&#; &#;slâm dünyas&#;nda tatbikatla ilgili oldu&#;u için bir siyasî iradeyi ge­rektiriyor. Zira faizsiz ("lâ riba") sis­tem bankac&#;l&#;kla kabil-i telif bir mef­hum de&#;ildir. Banka demek faizle çal&#;&#;an kurum demektir. Faizi kald&#;r­d&#;n&#;z m&#;, kapitalist sistem içindeki banka mefhumu mesnetsiz kal&#;r. &#;s­ter sosyalist, ister kapitalist sistem olsun, her ikisinde de "faiz de facto" ekonominin temelini te&#;kil eder. &#;s­lâm ülkelerinde uygulanan iktisadî modeller bütün dünyada ya kapita­list, ya da sosyalist veya ikisinin ter­kibi hâlinde bulundu&#;u için ba&#;ka bir düzen yoktu. Türkiye'de bu hava an­cak rahmetli Özal'&#;n zaman&#;nda yakalanabilmi&#;tir.

Faizsiz bankac&#;l&#;&#;&#;n ikinci modeli için bir örnek olarak Türkiye'yi ele al&#;rsak, bu modelde durumu &#;öyle aç&#;klayabiliriz: Türkiye'de Özel Fi­nans Kurumlar&#; ikinci modele göre geli&#;mektedir. 'te ç&#;kar&#;lan Ka­nun hükmünde kararname ile ( gün ve 83/ K.H.K.) "Özel Finans Kurumlan" kurulmas&#;­na imkân verilmi&#;tir. 'te yap&#;lan de&#;i&#;iklik ve 'te say&#;l&#; Resmî Gazete'de yay&#;nlanan tebli&#; ile hukukî çerçeve tamamlan­m&#;&#;t&#;r. Bu yeni kurumlar ise Özel Fi­nans Kurumu s&#;fat&#;yla halktan kâr ve zarara kat&#;lma yoluyla ve faizsiz ola­rak fon toplama yetkisine sahiptir.

Bugün Türkiye'deki Özel Finans Kurumlar&#; toplad&#;&#;&#; fonlar&#;n hemen hemen % 90'dan fazlas&#;n&#; murabaha, yani ticarette pe&#;in al&#;p vadeli sat&#;&#;ta de&#;erlendirmektedir. &#;kinci derecede leasing, yani finansal kiralama i&#;ine girme&#;e ba&#;lam&#;&#;lard&#;r. Bu itibarla, hem hacim, hem de muhteva itibariy­le iktisadî kalk&#;nmadaki rolleri aç&#;s&#;n­dan Türkiye'deki Özel Finans Kurum­lar&#;, ileriye do&#;ru ümit vaat etmekle beraber, henüz ba&#;lang&#;ç safhas&#;nda olan kurumlar olarak ifade edilebilir. Faizsiz bankac&#;l&#;&#;&#;n uyguland&#;&#;&#; di­&#;er ülkelerde de durum a&#;a&#;&#; yukar&#; benzer bir manzara arz etmektedir. Türkiye'deki Özel Finans Kurumlar&#; di&#;er ülkelerdeki emsalleri içinde ba­&#;ar&#;l&#; örnekler olarak gösterilebilir.

&#;imdi Bat&#; merkez bankalar&#; da kendi ülkelerinde faizsiz bankac&#;­l&#;&#;a izin verip vermemeyi tart&#;&#;&#;r­ken diyorlar ki: "Sizin kurallar&#;n&#;z henüz standart hâle gelmi&#;, her­kes taraf&#;ndan kabul görmü&#; bir safhaya gelmedi. Önce kendiniz &#;unlar&#; tam bir ç&#;kar&#;n ortaya. On­dan sonra biz de ona göre uygun mu de&#;il mi, izin verir miyiz ver­mez miyiz, bakar&#;z" diyorlar.

Hakl&#;d&#;rlar. Bu sahada i&#;te o za­mandan beri çal&#;&#;malar yap&#;l&#;yor. Akademik sahada büyük gayretler sarf ediliyor. Ama &#;unlar&#; arz ede­yim: &#;slâm iktisad&#; ve bankac&#;l&#;&#;&#; ile ilgili olarak, Kral Abdülaziz Üniversitesi'ndeki &#;slâm Ekonomisi Ara&#;t&#;r­ma Enstitüsü'nde çal&#;&#;malar yap&#;l&#;­yor. &#;kinci olarak, &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#;'na ba&#;l&#; bir birim bu sahada çal&#;&#;malar yap&#;yor. Üçüncüsü, yine Muhammed Faysal&#;n te&#;ebbüs, gayret ve finansman&#;yla Kuzey K&#;b­r&#;s Türk Cumhuriyeti'nde kurulmu&#; ve maalesef daha sonra kapat&#;lm&#;&#; olan Milletleraras&#; &#;slâm Bankac&#;l&#;&#;&#; ve &#;slâm &#;ktisad&#; Enstitüsü. Dördün­cüsü, rahmetli Ziya ül-Hakk'&#;n za­man&#;nda Pakistan &#;slamabat'ta ve &#;sviçre'de kurulan bir vakfa dayana­rak, ona ba&#;l&#; bir Milletleraras&#; &#;slâm Üniversitesi kuruldu. Bu üniversite­nin bünyesinde de Milletleraras&#; &#;s­lâm Bankac&#;l&#;&#;&#; Enstitüsü kuruldu. Ondan sonra Malezya'da bir Millet­leraras&#; &#;slâm Üniversitesi kuruldu. Yine &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#;'n&#;n fi­nansman&#;yla Nijer'de ve Gambi­ya'da iki tane &#;slâm Üniversitesi aç&#;l­d&#;. Bütün bunlarda &#;slâm iktisad&#; ko­nular&#; ele al&#;nm&#;&#;t&#;r.

Mesafe al&#;nd&#; m&#; peki hocam?

Bir hayli mesafe al&#;nm&#;&#;t&#;r. Bir hayli bibliyografya yay&#;nland&#;. &#;ngiliz­ce yay&#;nlar Necatullah S&#;dd&#;ki tara­f&#;ndan haz&#;rland&#;. Türkçe yay&#;nlar bendeniz taraf&#;ndan takdim edilmi&#;­tir. Ondan sonra Pakistan'da Ekrem Han taraf&#;ndan &#;ngilizce ve Urduca bir bibliyografi yay&#;nlanm&#;&#;t&#;r. Profe­sör Ninhouse Almanya'da, Bonn Üniversitesi'nden, &#;ngilizce ve Almanca bibliyografi yay&#;nlam&#;&#;t&#;r. Son olarak, &#;slâm Kalk&#;nma Bankas&#; &#;öyle üç parmak kal&#;nl&#;&#;&#;nda geni&#; bir bibli­yografya yay&#;nlam&#;&#;t&#;r. &#;talyanca'dan &#;spanyolca'ya kadar her dilde bu sa­ha ile ilgili yay&#;nlar yap&#;lm&#;&#;t&#;r.

&#;imdi bu husus, yani ortak ku­rallar&#;n tesis edilememesi, biraz da ekonomistler ile ya da finans uzmanlar&#;yla, &#;slâm hukukçular&#; aras&#;nda bir çeli&#;kiden veya bir mutabakat tesis edilememesin­den ileri geliyor olabilir mi?

Hâlâ &#;slâm dünyas&#;ndaki &#;slâm iktisad&#;yla ilgili geli&#;melerin önünde­ki darbo&#;azlardan biri bu sordu&#;u­nuz sualle ilgilidir. Çünkü engeller say&#;l&#;rken bir tanesi budur. &#;slâm dünyas&#;nda maalesef e&#;itim sistemi ile ilgili olarak f&#;k&#;hla iktisat aras&#;nda tam bir köprü kurulamam&#;&#;t&#;r. Dola­y&#;s&#;yla ikisini bir araya getirecek ya bir ekip çal&#;&#;mas&#;na, yahut da öyle bir e&#;itim mekanizmas&#;ndan yeti&#;­mi&#; münevverlere ihtiyaç vard&#;r. Her ikisi de kafi derecede gerçekle&#;tirile­medi&#;i için bu nokta geli&#;melerimiz­de bir engel te&#;kil etmektedir.

Hocam f&#;k&#;hç&#;lar&#;n iktisatç&#; ol­malar&#;, ya da iktisad&#; ö&#;renmeleriyle de bu mesele çözümlenebilir mi, yoksa f&#;kh&#;n kendisinde de bir tak&#;m engeller var m&#;? Çünkü f&#;k&#;h kendini yenilemek durumunda herhalde, yenilemek durumunda kalacak. E&#;er iktisatç&#; olursa f&#;k&#;hç&#;, buna &#;slâm hukuku içinde cevaz var m&#;?

&#;imdi umumiyetle f&#;khî konularda faizle ilgili me­seleler hep mikro bazda bir mesele olarak ele al&#;n­m&#;&#;t&#;r. Konu iki ki&#;i ara­s&#;nda borç al&#;p verme &#;eklinde incelenmi&#;tir (ferdî bazda). O yüzden de esas mesele olan fa­izin dünya ölçe&#;inde bir husus oldu&#;u gözden kaçmaktad&#;r. Halbuki faizin reddi sadece ferdî ihtilâflardan dolay&#; de&#;il­dir. Bugün faiz dünyan&#;n ana meselesidir. Bu kadar zenginlik içinde, her gün dünyada dört yüz - be&#; yüz bin insan açl&#;ktan ölü­yor. Neden? Kaynaklar m&#; eksik? Ha­y&#;r, kaynaklar var. Kaynaklar&#;n da&#;&#;l&#;­m&#; bozuk. Niçin bozuk? Faiz sistemi yüzünden gelir da&#;&#;l&#;m&#; bozuk oldu&#;u için bir yanda bankalarda para biriki­yor, kredi verilecek yer bulunam&#;yor. Öbür yanda da kredi alanlar borçtan kurtulam&#;yor. Hadisenin esas bu k&#;sm&#; makro k&#;sm&#;d&#;r. Bu husus ikili müna­sebetlerdeki alacak-borç meselesinin tahlili ile anla&#;&#;lmaz. Onun için mese­leye f&#;khî aç&#;dan bak&#;l&#;nca bu noktalar görülemiyor. Burada eksik olan bir zih­niyet yap&#;s&#; ve makro görü&#;tür.