Muhabbet Kuşlarının Dili

• Her iki ayağı da yukarıda iken gagası ile asılarak aşağı sallanmak: Aşağı inmek istiyor.
• Baş indirilmiş, kanatlar yarım kaldırılmış, tüyler kabartılmış, ileriye veya yukarıya uzatılmış: Ele alınmak istiyor.
• Kafesin tavanına bir veya iki ayakla ya da gaga ile asılmak olan: Oynuyor.
• Uçma tahtasında,tünekte iki adım geri çekilmek, hafifçe popoyu eğmek: Dışkılama hazırlığı! (Her durumda hatta uçarken de dışkılayabilirler)
• Tüneğe sıkıca tutunarak geriye kaykılma: Korkuyor, tedirgin.

• Gözlerin sabirlenmesi şu anlamları taşıyabilir:

1. Heyecanlanma,bir obje ile çok ilgilendiğinde.
2. Öfke, korku veya yaklaşan saldırı

• Göz bebeklerinin küçülmesi, iris halkalarının belirginleşmesi :

1. Mutluluktan aşırı heyecanlanma. (Kimi fotoğraf çekimlerde karşılaşılan görüntü ile karıştırılmamalıdır)
2. Aynı beden dili, ek göstergelerle birlikte kur yapma, çiftleşmede de görülmektedir.

• Şarkı söyleme, konuşma ve ıslık çalma: Mutlu, sağlıklı, memnun kuş.
• Gevezelik, cırıldama:

1. Yumuşak tondaki cıvıldamalar, memnuniyetin bir işareti veya konuşmayı öğrenme çalışmaları olabilir.
2. Yüksek sesli bağırtılar tehlike savmak için olabilir.

• Dil tıkırtısı: Kendini eğlendiriyor olabilir veya okşanmak, ele alınmak anlamı taşıyabilir.
• Hırlama, homurdanma: Hırlama, saldırgan bir sestir. Bir şey kuşu tehdit ediyor veya sıkıntı veriyordur. Kuşu rahatsız eden bu obje ya da varlık uzaklaştırılmalıdır. Homurdanan kuşlar tutulmamalıdır, ısırmaları mümkündür.

• Gagayı gıcırdatmak: Genellikle memnuniyet işaretidir. Yem yediği sanılabilir.
• Kafasını ileri uzatarak, ağzını kusacakmış gibi açıp kapamak, : Kısa süreli olarak, tüy bakımının hemen sonrasında ağza yapışan kepek vs. nedeniyledir, normaldir. Ancak çok iyi gözlemlenerek, hastalık , kusma belirtisinden ayrılmalıdır.
• Tıkırdama: Gaga tıkırdaması genellikle cockatieller ve Avustralya papağanlarında görülür. Eğer papağan, bir defa tıklarsa ve gözleri sabitlenirse, aksi halde tehdit edici davranış değildir, kuş, sahibini karşılamakta veya bir şeyi onaylamaktadır. Eğer, diğer taraftan, kuş, birkaç kez seri halde tıkırdarsa, kuşun ele alınmak istemediği anlamında uyarı olduğu düşünmelidi.
• Gaga yerde , boyun tüyleri kabartılmış: Kaşınmak istemektedir.
• Isırma: Başka bir başlık altında incelenecektir. Kısaca değinelim:

1. Tam ısırılmadan gagalanmak :Size doğru uzanarak ısıracakmış gibi yapmak ve imkan bulursa tekrarlamak şeklinde fiziksel bir temas olacak ancak acı vermeyecektir. Sonraki adım ise acı veren bir ısırık olacaktır. Kuş, sinirlenmiştir. “Ben, onu istemiyorum”.
2. Hafif, hafif, hafif, hızlı ısırıklar: Kuş “Şimdi beni rahatsız etme” demektedir. Bu hareket, sahibi için tehlike işareti olmamalıdır. Kuş, sizin 30 saniye sonra ne yapmanızı istediğini belli eder.

• Kusma: Eşe yakınlık işaretidir. Eşe sevgi ve şefkat sunulması, karşı cinsin etkilenmesi için yapılmaktadır. Ancak diğer kusma nedenlerinin de bilinmesi için site kütüphanemizdeki “kusma” başlığının da mutlaka incelenmesi funduszeue.infoğangiller eşleşerek yaşarlar ve eşlerini önemserler.
• Gaga dokundurmak, gagalamak: Araştırmak.
• Tüneğe ileri geri gaga sürmek: Yüzünü temizlemek.
• Oyuncaklarına hızlı vurmak: “Ben çok mutluyum. Ben, yeniden yapacağım.” Enerjiyle dolu ve çok iyi hissetmek.

• Düzgün durarak, sahibine hareketsiz şekilde bakması: Ele alınmak için hazırdır. Şu anlamdadır “Bakman için seni bekliyorum, yoksa sana kızabilirim”.
• Tünekte ileri geri yürümek: Sabırsızlıkla dışarı çıkarılmayı, ele alınmayı beklemek.
• Her iki ayakla parmağa sıkıca tutunmak: Sana tam güvenmiyorum ya da beni götüreceğin yer hakkında bilgim yok.
• Bir ayak üzerinde durmak: Rahat.
• Bir ayak üzerinde durma ve tüylerin kabartılması: Rahat, mutlu, memnun.
• Başını alta sokarak bir ayak üzerinde durmak: Tüylerini temizliyor
• Bir ayakta dururken gagasını bileme: Yorulmuştur.
• Bir ayak üzerinde dururken, hafif kabarmış, gözler cam gibi: Kısmen uykudadır.
• Kafes altını kazımak: Afrika gri papağanları için tipiktir. Genelde kafesten dışarı çıkmak için izin verilmesi isteğfunduszeue.info davranışını alışkanlık haline getirmemesi için yerine getirmek istemeyebilirsiniz.
• Ayak vurma, tıklatma: Tehdit edildiğini hisseden bazı papağanlar, bölgesinin üzerindeki egemenliğinin işareti olarak onların ayaklarını yere vururlar.

1. Tüylerini düzeltirken;
2. Üşüdüklerinde;
3. Gerginliklerini hafifletmek istediklerinde;
4. Hasta olduklarında karışır, kabarırlar. Özellikle, tüyler, kabarık kalırsa veteriner hekimce görülmelidir.

• İlgi gördüğünde tüylerini düzeltmesi:Sizinle birlikte olduklarında ya da enselerini okşadığınızda tüylerini düzeltmeleri “Sana teşekkür ederim. Senin için ben de daha bakımlı olacağım” anlamı taşır.
• Parmakta iken sıkıca tutunması ve tüylerini sıklaştırması: Korkuyor veya tereddüt ediyor.
• Silkelenmek: Tehdit karşısında fiziksel gerginliğini azaltarak hazır duruma geçmek, psikolojik rahatlık sağlamak, tüy bakımı sonrasında tüylerini doğal konumuna döndürmek.

• Sorguç kaldırıldığında: Heyecanlanmıştır.
• Aşırı kabardığında: Korku veya aşırı heyacan. Bir uyarı düşünülmelidir.
• Sünme ve tıslama ile birlikte düz sorguç: Saldırgandır veya bir şey tarafından ürkütülmüş, korkutulmuştur.
• Yüz ve boyun tüylerini kabartmak: Başı büyük görünür, huzurlu memnuniyeti gösterir. Mutludur.

• Kuş, korkmuş ya da aşırı heyecanlıdır. Diğer hastalık belirtileri ile birlikte görülme durumu farklıdır.
• Eşleşme/çiftleşme belirtisidir.

• Kuyruk sallama: Eğlence için hazırım!
• Kuyruk sallanması (aşağı yukarı): Genellikle yorucu faaliyetten sonradır. Nefesini düzenlemesine yarar. Gene de, kuşun kuyruğu, faaliyet olmadan aşağı yukarı sallanıyorsa, solunum sıkıntısı/hastalığının işareti olabilir.
• Kuyruk yellemesi: Kuyruk tüylerini yellemek, yelpaze şeklinde açmak, çoğunlukla saldırganlık ve öfke göstergesi olarak diğer davranışlara eşlik eder. Kuyruk tüylerini yaymak, kuşun kuvvet ve canlılığını da gösterir.

• Kanat çırpmak: Çırpma, kanat alıştırması olarak kullanıldığı gibi sizin dikkatinizi çekmek için de yapılmaktadır. Herhangi bir olumlu etkiye (bakıcısının el hareketleri, çan gibi ilgi odağı olan bir nesnenin hızlıca hareket ettirilmesi vb.) karşı aşırı heyecandan da durdukları yerde, bazen titreme eşliğinde kanat çırpabilirler.

1. Öfke veya acıyı gösterebilir.
2. Tüylerini düzeltmesi, ayarlamasının bir yoludur.
3. Omuzlarını kaldırarak ve baş sallanması ile eşlik edilirse, ısrarla dikkat çekmeye çalıştığını veya anne mamasına muhtaç yavru kuşlarda olduğu gibi beslenme isteğini ifade edebilir.

• Kanat düşmesi, sarkması: (Yavrular) genç kuşlarda normal ama daha yaşlı kuşlarda sarkma hastalığın bir işareti olabilir.
• Kanat seğirmesi: Gerçek, açık bir gösterge değildir, çoğu kez kuş ele alındığında hissedilir. Kanat ve vücut arasında hava dolaşımı sağlamak için, kanatlar, vücuttan uzaklaştırılır. Kanatlar kaldırılır ve ani hareketle eski normal konumuna getirilir. Kuşlar, aşırı derecede mutlu olduğu zaman da yaparlar.
• Hem kanatların açılması hem titreme: Bu göstergenin nedeni bakıcı tarafından belirlenmelidir. Aşırı aktivite sonrası serinleme gereksinimi, aşırı korku ve stres, aşırı heyecan, ateşli hastalık… olabilir. Birbirinden ayrılabilmesi için son anlardaki tüm davranışları ve tüm dış etkenler düşünülmelidir.
• Kanatlar vücuttan uzaklaştırılmış: Aşırı aktivite ve aşırı sıcaklık nedeniyle serinleme ihtiyacı. Ancak bu durum yumurtlama önce ve sonrasında ya da böbrek rahatsızlıklarında görülen kanat açmalardan ayrılmak zorundadır ki önlem alınabilsin.
• Olduğu yerde kanat çırpma: Uçmaya, kaçmaya kalkışmada kararsızlık, hiperaktiflik, tehdit etme, sıcakta serinleme, yavrularda kanat egzersizi.
• Kanatları kesiştirmek: Kur yapma göstergelerindendir.

• Arkaya döndürüp kanadının altında soktu: Uyuyor.
• Aşağıya eğdi ve 90 derece döndürdü: İstediği bir şeye bakıyor.
• Aşağı düşürdü, bir veya iki kanadı tümüyle açık, ağzı açık, baş gidebileceği yöne doğru uzatılmış: Büyük gerinme ve esneme
• pozisyonu.
• Başını aşağı yukarı sallıyor ve kusuyor: Size, eşine ya da odaklandığı bir nesneye “Seviyorum” demesinin yolu! Göz bebekleri küçülür, baş, sırt tüyleri kabarabilir.
• Aşağı yukarı kafa sallama: Dikkat çekme hareketidir. Genellikle kafes dışına çıkmak istediklerini belli eder.
• Başı alçaltmak, eğilmek: Selamlama veya onaylamadır (Oynamak isteği ya da ensesinin kaşınması için).

Kuşlar, hissettiklerinin bir göstergesi olarak bazı davranışlarda bulunurlar. Yalnızca birkaç dakika önce sevgi dolu ve neşeliyken hemen sonra soğuk davranabilirler. Kuşların beden dili bizlere belirgin bir şekilde ne hissettiklerine dair bilgi verebilir. Beden dillerini ve farklı ötüş tarzlarını kullanarak kızgın, hasta ya da mutlu olup olmadıklarını anlatabilirler. Örneğin; mutlu bir kuş, tüneğinde tüylerini kabartarak oturur, rahat görünür ve ahenkli sesler çıkarır. Ancak aynı şeyi mutsuz bir kuş için söyleyemeyiz. Özellikle papağan türleri oldukça duygusal canlılardır. Çok kolay mutlu olabilir ve üzülebilirler. Dişileri daha duygusal olan bu kuşlar, mutsuz olduklarında genellikle hareketsiz olurlar. Tüneklerinin bir köşesinde durur ve tüylerini kabartırlar. Kuşların ne hissettiklerini anlamak için gözlerine, ötüş tarzlarına, kuyruklarına ve gagalarına dikkat etmekte fayda vardır. Buralardaki ayrıntılar, ne anlatmak istediklerine dair önemli bilgiler verir.

Kuşların Beden Dili Ne Anlatır?

İyi bir kuş bakıcısı olmak için kuşların vücut dili ile ilgili bilgi sahibi olmak gerekir. Çünkü vücutlarında meydana gelen değişikliklerin anlamı bilinmezse, tam olarak neye ihtiyaçları olduğunu ya da nasıl hissettiklerini bilmek de zor olacaktır. Her ne kadar kuş türleri arasında beden dili bakımından bazı farklılıklar görülse de, kuşların beden dili genel olarak aşağıdaki gibidir.

Gözler

Kuşlar, insanlardan farklı olarak irislerini kontrol edebilir, göz bebeklerini küçültüp büyütebilirler. Göz bebeklerinin büyüyüp küçülmesinin altında birçok neden yatıyor olabilir. Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:

• Korku
• Kur yapma
• Kızışma döneminde olmaları
• Mutluluktan aşırı heyecanlanma
• Yeni uyanmış olmaları (özellikle gece odanın ışığını açarak kuşun gözlerine bakıldığında göz bebeklerindeki değişim fark edilebilir)
• Saldırganlık, ürkme

Bunların yanı sıra kuşların gözlerinin küçüldüğü ve bakışlarının sabitlendiği fark edilebilir. Böyle bir durumda kuşun bedeninin pozisyonu ile bulunduğu ortamın koşulları iyi değerlendirilmelidir. Sabit bakışlar kuşun heyecanlandığı, korktuğu ya da saldırmaya hazırlandığı anlamına gelebilir.

İlginizi çekebilir: Kanarya Kafesleri

Tüylerin Aldığı Pozisyon

Kuşların beden dili ile ilgili bilinmesi gerekenlerden birisi de tüylerinin aldığı pozisyondur. Çünkü tüylerin pozisyonu, içinde bulundukları durum hakkında pek çok bilgi verebilir.

• Tüylerin Kabarması: Kuşlar, gagaları ile tüylerini düzeltir ve temizlerler. Bunu yaparken aynı zamanda tüylerini kabarttıkları görülür. Kir ve tozları temizledikten sonra tüylerin pozisyonu eski halini alır. Bazen sadece rahatlamak için de tüylerini kabartabilirler. Özellikle soğuk bir ortamda yaşayan kuşların üşüdükleri için tüylerini daha sık kabarttıkları görülebilir. Ancak kuşların tüylerinin kabarması bazen bir hastalık belirtisi de olabilir. Eğer tüyler bir süre sonra eski halini almıyorsa bu durum ciddiye alınmalı ve kuş bir an önce veteriner hekime götürülmelidir.
• Parmaktayken Tüylerini Sıklaştırması: Kuşlar, parmaktayken sıkıca tutunarak tüylerini sıklaştırabilirler. Bunun nedeni ise genellikle korkmaları ve tedirgin olmalarıdır.
• Silkelenmek: Herhangi bir tehdit algıladıklarında fiziksel gerginliği azaltmak için silkelenirler. Yine tüy bakımlarının ardından tüylerini doğal haline döndürmek için de bu davranışı sergileyebilirler.
• Tepe Tüylerini Kaldırarak Yelpaze gibi Açmak: Sultan papağanı ve kakadu gibi papağan türlerinin tepelerinde belirgin tüyleri bulunur. Huzurlu ve rahat olduklarında bu tüylerin pozisyonu arkaya doğru yatık durumdadır. Ancak uç kısımları hafif yukarıya doğru kıvrıktır. Heyecanlanmaları durumunda ise bu tepe tüylerini adeta bir yelpaze gibi açarlar. Eğer tüyler yukarıya doğru çok fazla kalkık durumdaysa kuş korkmuş olabilir ve bu uyarı dikkate alınmalıdır.
• İlgi Gördüğünde Tüylerin Düzelmesi: Kuşlar ilgi gördüklerinde ya da enseleri okşandığında tüylerini düzeltirler. Bu, bir nevi kuşun teşekkür etme şeklidir.

Ötüşler ve Çıkardıkları Farklı Sesler

Kuşlar, doğal yaşamlarında diğerlerini yaklaşan herhangi bir tehdide karşı uyarmak, eşlerine kur yapmak ya da yaşadıkları yeri korumak için farklı sesler çıkarırlar. Evcil kuşlar da benzer şekilde çıkardıkları sesler ile bizlerle iletişim kurmaya çalışırlar.

• Islık Ötüşü: Kuşlar, kendilerini güvende hissettiklerinde ve mutlu olduklarında konuşur ve çevredekilere ıslık ötüşü ile seslenirler. Özellikle güneşin doğmasının ardından erken saatlerde ve güneş batarken coşkuyla öterler.
• Konuşma Benzeri Ötüş: Kuşlar, konuşma pratiği yaparken konuşma benzeri sesler çıkarabilirler. Yine bunu yaparken düşük tonda öterler. Ancak çevredekilere kendilerini hatırlatmak ve dikkat çekmek için yüksek tonda da ötebilirler. Özellikle yaban hayatındaki kuşların akşam uyumadan önce diğer kuşlar ile iletişim kurmak için bu şekilde öttükleri bilinmektedir.
• Hırlama/Homurdanma: Kuşlar, bir obje ya da varlığı tehdit olarak algıladıklarında hırlama benzeri sesler çıkarabilirler. Böyle bir durumda kuşu rahatsız eden her neyse bulunduğu ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca hırlayan kuşlar ele alınmamalıdır. Aksi halde yaşadıkları stres nedeniyle ısırabilirler.
• Dil Şaklatma: Muhabbet kuşları bazen dillerini gagalarına vurarak hızlı hızlı şaklatırlar. Bunu çevrelerine rahatsızlık vermek için değil, eğlenmek ya da ilgi görmek için yaparlar. Yine bu davranış tepeli papağanlarda sıklıkla görülür.

Kuşlar da tıpkı bizler gibi burunlarına toz kaçması ya da solunum yolu irritasyonu gibi sebeplerle aksırıp tıksırırlar. Bazen aksırma/tıksırma ile yabancı cismi dışarı atabilirler. Fakat başarılı olamamaları durumunda mutlaka bir veteriner hekime başvurmak gerekir.

Kanatların Durumu

Kuşların beden dili ile ilgili önemli detaylardan birisi de kanatların durumudur. Çünkü kanatlar sadece uçmaya yaramaz. Bazen iletişim kurmak için de kullanılabilirler. Kuşlar genellikle mutlu olduklarında, gerinmek ya da serinlemek istediklerinde kanatlarını çırparlar. Yine genç kuşlar kanatlarını açıp kapatmayı öğrendikleri süreçte kanatlarını düşürebilirler. Fakat böyle bir durum yaşlı bir kuşta görülüyorsa mutlaka dikkate alınmalıdır. Çünkü kanat düşmesi bir hastalık belirtisi olabilir.

Aşırı aktivite sonrası kanatlarını vücutlarından uzaklaştırmaya çalışabilirler. Kanat açma serinlemelerine yardımcı olur. Fakat bu, böbrek hastalıklarından kaynaklanan kanat açmadan ayrılmalıdır.

Ayak ve Bacaklar

İki ayak üzerinde durarak sahibine hareketsiz bir şekilde bakan bir kuş ele alınmak ve ilgi görmek için hazırdır. Tüneği üzerinde ileriye geriye giden bir kuş da aynı şekilde ele alınmayı bekliyordur. Ancak her iki ayağıyla sahibinin parmağına sıkı bir şekilde tutunuyorsa bu, kuşun güvende hissetmediği anlamına gelir. Tek ayağı üzerinde dururken hafif kabarmış ise kısmen uykudadır. Yine kuşun ayak vurduğu gözlemleniyorsa tedirgin olabilir. Özellikle bazı papağan türleri, bölgelerindeki egemenliklerini ayaklarını yere vurarak gösterirler.

İlginizi çekebilir: Papağan Tüneği

Kuyruk Tüyleri

Kuşlar, memnuniyetlerini belirtmek için tıpkı köpekler gibi kuyruklarını sallarlar. Ancak kuşların kuyruk sallaması aynı zamanda dışkılamanın da habercisi olabilir. Aşağı-yukarı sallanan kuyruk ve buna eşlik eden hızlı soluma ise yorucu bir egzersizin ardından dinlendiklerini gösterir. Fakat ciddi bir aktivite olmadığı halde kuşun böyle bir davranış sergilediği görülecek olursa solunum sıkıntısı yaşıyor olabilir. Böyle bir durumda mutlaka veteriner hekime götürmek gerekir.  Kuyruk tüylerinin yelpaze gibi açılması ise kuşun saldırıya geçeceğinin habercisidir.

Baş ve Gaga

Gagalarının yem toplama, tüyleri temizleme ve tohumları kırma gibi pek çok işlevi vardır. Fakat kuşlar gagalarını sahipleri ile iletişim için de kullanabilirler. Bir kuşun üst gagasını alt gagasının üzerinde öne ve arkaya kaydırdığı görülüyorsa bunun birçok anlamı olabilir. Eğer bunu birkaç kez yapıyorsa uyarıyor olabilir. Böyle bir durumda kuşu ele almamak gerekir. Yine kuşlar birbirlerinin gagasını yakalayarak oynayabilirler.

Bunların yanı sıra kuşlar, başlarını aşağı ve yukarı sallayarak eşlerine ya da sevdikleri bir nesneye karşı olan sevgilerini gösterirler. Buna kusma, göz bebeklerinin küçülmesi ve sırt tüylerinin kabarması da eşlik edebilir. Yine selamlamak için başlarını alçaltarak eğilirler. Bu davranışı oynamak istediklerinde ya da enselerinin kaşınması için de sergileyebilirler.

Sonuç olarak kuşların beden dili hakkında bilgi sahibi olmak, bedenleri ile verdikleri mesajları anlayabilmek bakımından önemlidir. Böylece onlarla daha iyi bir bağ kurulabilir ve eğitmede başarı elde edilebilir.

Kanarya Kafesinde Neler Olmalı? konulu yazımızı da okumak ister misiniz?