Simit Ishal Yapar Mı

Yaz ishallerinde sıklıkla karşılaşılan durum hava sıcaklığı yüzünden bakterilerin hızla çoğalarak su veya besini kirletmesidir. Genelde kirlenmiş suların içilmesi veya bu sularla yıkanmış meyve ve sebzelerin yenilmesi yaz ishallerinin başlangıcını oluşturur. Özellikle durgun sularda, kanalizasyonun karıştığı sularda, iyi ilaçlanmamış içme ve kullanma sularında mikroplar uzun süre yaşayarak, çoğalır. Bu suların içilmesi veya böyle sularla bulaşıkların yıkanması risklidir. Diğer taraftan pişirildikten sonra buzdolabına konmayı unutulmuş yemekler, çiğ sebzelerle hazırlanmış iyi yıkanmamış salatalar ve meyvelerin tüketilmesi sonucu da ishal yapan mikroplar, ağız yoluyla alınarak insanların bağırsaklarına ulaşır.
İshal, dışkının sıklığında, miktarında ve hacminde artma olarak tanımlanabilir. Günde üç veya daha fazla sulu dışkılama ishal kabul edilir. İshal durumunda bağırsak hareketleri artar, normal süreden daha kısa aralıklarla dışkılama meydana gelir, dışkı şekilsiz, yumuşak ve sulu bir görünümde olur. 

Su kaybının sonuçları
İshal döneminde vücuttan aşırı su ve elektrolit kaybı olacağı için kişide dehidratasyon (vücudun susuz kalması), deri tonusunda azalma, ani kilo kaybı, halsizlik, kansızlık, kalp ritm bozuklukları, böbrek yetmezliği, şuur bozuklukları, karın ağrısı, karında burkulma, iştahsızlık, iltihabi durumlarda bu bulgulara ek olarak ateş ortaya çıkar. Ayrıca cildin soluk bir renk alması ve kuruması, göz çukurlarının belirginleşmesi su kaybının sonuçları arasındadır.
Genel olarak mikrobik kaynaklı ishaller için ilaç tedavisi gerekmektedir. 24 saatten fazla süren ishallerde en yakın sağlık merkezine başvurulması gerekmektedir. Sıvı ve elektrolit kaybının az olduğu durumlarda, hastaya ishal için uygun bir diyet verilerek tedavisi yapılır.  Ancak aşırı su ve elektrolit kaybı varsa ya da ağır dizanteri halleri, kolera şüphesi olanlar varsa mutlaka hastaneye yatırılmalı ve kaybedilen su ve elektrolitlerin yerine konması amacıyla serum verilmelidir, daha sonra ishale neden olan ilaçlar saptanıp uygun ilaç ve diyet tedavisi yapılır.

İshal diyetinin temel amaçları
* Bireyin kaybettiği su ve elektrolitin yerine konması
* Bireyin enerji ve besin öğeleri gereksinimlerinin karşılanması
* Bağırsakların çalışma hızını artıran posalı besinlerin azaltılması 
* İshali olan kişilerin posasız ve yağsız besinleri tüketmesi gerekmektedir. Posa içeriği yüksek çiğ sebze ve meyveler, kuru baklagiller, tam tahıl ürünlerinden bu dönemde uzak durulmalıdır. Ayrıca kuruyemişler, şeker ve şekerli yiyecekler, çikolata, yağlı yiyeceklerden (kızartmalar, mayonez, tereyağ, kaymak vb) kaçınılmalıdır. Bu dönemde kızartma yerine haşlama ve fırında pişirme yöntemleri uygulanmalıdır. Acılı ve fazla baharatlı besin tüketilmemelidir. Sucuk, salam, pastırma gibi şarküteri ürünlerinden kaçınılmalıdır. 
* Yağsız makarna ve pirinç pilavı, pirinç lapası, yayla çorba, yağsız beyaz peynir, yoğurt, kabuksuz elma, muz, şeftali, havuç, haşlanmış patates-patates püresi, haşlanmış yağsız et ve tavuk, yağsız ızgara köfte tüketilebilir. Ayrıca tuzlu ayran, taze sıkılmış meyve suları (elma, şeftali, kızılcık v.b.), açık çay ve bol bol temiz- güvenilir su içilebilir.
* Hastalık boyunca evde istirahat edilmelidir.

İSHAL DURUMUNDA UYGULANABİLECEK ÖRNEK LİSTE
Gün boyunca bol su içilmesi önemlidir
KAHVALTI:
Şekersiz çay (şeker bakteri üremesini artırır)
1 -2 dilim az yağlı beyaz peynir (yağ bulantıya sebep olabilir ve dışkılamayı artırabilir)
dilim beyaz ekmek

KUŞLUK:
bardak tuzlu ayran
1 porsiyon meyve (elma, muz veya şeftali-kabuksuz olmalıdır) 

ÖĞLEN:
Haşlanmış veya fırınlanmış et (yaklaşık 3 -4 köfte kadarg)
1 tabak pirinç pilavı veya makarna (az yağlı)
1 kase yoğurt (g-az yağlı)
1- 2 dilim ekmek

İKİNDİ :
bardak tuzlu ayran
1 adet galeta ve   yağsız peynir

AKŞAM :
1 kase yoğurtlu   pirinç çorbası
1 tabak yağsız patates püre
1 kase yoğurt
1 -2 dilim ekmek

GECE :
porsiyon meyve

İshallerin önüne geçilebilmesi için;
1- Kişisel temizliğe dikkat edilmeli, Eller daima temiz tutulmalıdır. Dizanteri mikrobunun el üstünde 5 dk tırnak içinde 45 dk yaşadığını unutmamak gerekir.
2- Güvenilir olduğu şüpheli sular tüketilmemelidir. Ya da sular kaynatılarak içilmelidir.
3- Kullanılan ve içilen suların klorlama işlemi düzenli olarak yapılmalıdır.
4- Sebze ve meyveler tüketilmeden önce mutlaka iyice bol su ile yıkanmalıdır.
5- Süt, yoğurt ve peynir alırken ambalajlı olanlar tercih edilmelidir. Açık süt, yoğurt ve peynir satın alınmamalıdır.
6- Alınan besinlerin üretim ve son kullanma tarihleri mutlaka kontrol edilmelidir.
7- Besinlerin üreticiden tüketiciye kadar ulaşmasında geçen her safha denetlenmelidir çünkü soğuk zinciri kırılırsa mikroplar hızla üremeye başlar.
8- Süt, yoğurt, yumurta, kıymalı yiyecekler, et, yağ vb. buzdolabında saklanmalıdır.
9- Sütlaç, kazandibi, muhallebi, dondurma gibi sütlü tatlılar da hazırlandıktan sonra soğutucuda bekletilmelidir aksi takdirde tehlikeli olabilecek besinler arasındadırlar.
Çiğ veya az pişmiş etler tüketilmemelidir. Çünkü iç sıcaklıkları zararlı mikropların ölmesini sağlayacak kadar yükselmeyen köfteler ile havasız ortamda mikropların üreme riskinin artması nedeniyle bütün olarak kızartılan tavuklar risk oluşturmaktadır.
Güvenilir bulunmayan ve mutfağı bilinmeyen yerlerden yemek yenilmemelidir.
Özellikle yaz aylarında çok yağlı yiyecekler yerine taze meyve, sebze, yoğurt, beyaz et vb. beslenmeye özen gösterilmelidir.
Sineklerin yaz aylarında ortaya çıkması ve çöplerden yiyeceklere mikrop taşıması nedeniyle ilaçlama yapılmalıdır.
Tüm bunların yanında ishalin alerjik etkenlere, hava ve iklim değişikliklerine, aşırı yorgunluk ve gerginliğe bağlı olarak da gelişebildiği unutulmamalıdır.

Basit bir bağırsak hareketi problemi olarak görünse de gerek sık sık tuvalete çıkma ihtiyacı hissettirmesi gerekse şiddetli karın ağrılarını ve yüksek ateşi beraberinde getirmesiyle ishal, günlük yaşamı ciddi oranda etkileyen rahatsızlıkların başında geliyor. Her yaştan insanın başına gelebilen ishalin tedavisinde yeme içme değişikliğinin ne kadar önemli olduğu biliniyor. İshalken yenmesi gereken şeyler kadar ishalken yenmemesi gereken şeyleri bilmek de oldukça önemli. Peki, İshali ne durdurur? İshalken ne yemeli ve ne yememeli?

Gün içerisinde sık sık tuvalete gitme ihtiyacı hissetme ve dışkının sıvı hatta sulu olması durumuna ishal denir. Sindirim sisteminin son halkası olan kalın bağırsaklardaki sıvı emiliminin yeterli oranda yapılamaması dışkının sulu kalmasına, dolayısıyla ishale neden olur. Vücudun çok fazla su kaybetmesine neden olması ishalin tedavisinin merak edilmesine neden oluyor. İshal tedavisinin en önemli noktalarını sizler için derledik.

TEHLİKELİ İSHAL BELİRTİLERİ NELER?

İshal çok sık görülen ve genelde zararsız olarak tanımlanabilecek bir rahatsızlıktır. Öyle ki çoğu zaman doktora gitmeye bile gerek duyulmadan evde beslenme düzeninizde yapacağınız değişikliklerle atlatılabilir. Bunun yanında ishali tehlikeli olarak değerlendireceğimiz bazı belirtiler de vardır. Öncelikle ishalin süresi çok önemlidir.

İki haftayı bulan hatta iki haftayı geçen ishallere dikkat edilmesi gerekir. Aynı zamanda yükselen ateşin düşmemesi, karın bölgesinde şişliğin inmemesi ve gaz sancısı yaşanması, karın ağrılarının ve kusmaların artması, dışkıda kan görülmesi durumları tehlikeli ishalin belirtileri arasında kabul edilir ve kesinlikle hastaneye gidilmesi gerekir.

İSHALİ NE DURDURUR?

İshal tedavisinde ilk ve en etkili adım şüphesiz bol bol sıvı tüketmek olacaktır. İshal, vücudun çok fazla su kaybetmesine neden olduğu için ishal durumunda sıvı beslenmeli vücudun kaybettiği sıvıyı geri kazanmaya çalışmalıyız.

İSHALE NE İYİ GELİR? İŞTE İSHALİ BIÇAK GİBİ KESEN YÖNTEMLER

İshalken en çok merak edilen şeylerin başında "İshalken ne yenmeli ishalken ne yenmemeli?" sorusunun cevabı geliyor. İshalin çoğu zaman kendiliğinden geçtiğinden bahsetmiştik. Uzun süren ishallerde elbette doktor gözetiminde antibiyotik kullanılması gerekir ancak özellikle basit ishali evde yeme içmenize dikkat ederek de atlatabilirsiniz. Bu yüzden ishal durumunda tüketilmesi gereken besinlerle tüketilmemesi gereken besinleri iyi bilmek gerekir.

İSHALKEN NE YEMELİ?

İshalken sıvı beslenmeye dikkat edilmeli, vücudun kaybettiği sıvıyı telafi etmeye çalışılmalıdır. Potasyum ve sodyum kaybını telafi etmek için meyve sularına ve çorbalara öncelik verilmeli. Ancak sıvı beslenmenin yanında bazı yiyeceklerin ishal üzerinde olumlu etki bıraktığı da görülmektedir. İşte ishalken yenmesi faydalı olacak düşük lifli besinler:

• Haşlanmış patates
• Beyaz pirinç (lapa halinde ya da yağsız pilav olarak yenebilir)
• Muz (potasyum açısından zengindir)
• Elma sirkesi (Bağırsaklardaki zararlı bakterilerin temizlenmesi için faydalıdır)
• Probiyotik açısından zengin besinler (Bağırsaklardaki faydalı bakterileri arttırması açısından tavsiye edilir. Yoğurt, kefir, lahana turşusu, pancar turşusu, salatalık turşusu, tarhana çorbası gibi besinler probiyotik açısından zengindir.)
• Kızarmış ekmek
• Elma püresi
• Yulaf lapası
• Yağsız tavuk (haşlama yapılabilir)
• Kraker
• Yumurta
• Leblebi

İSHALKEN NE YEMEMELİ?

İshalken yenmesi iyi olan şeyler gibi ishalken uzak durulması gerekn besinler de vardır. İşte ishal durumunda tüketilmemesi gereken basinler:

• Kafeinli besinler (Alkol, kahve, çikolata gibi)
• Yağlı yiyecekler
• Baharatlı yiyecekler
• Kuruyemiş
• Şekerli ürünler
• Süt
• Yüksek lifli gıdalar
• Gazlı yiyecekler (Fasulye, nohut, gibi kuru baklagil çeşitleri ve bezelye brokoli, karnabahar gibi)

LİMON İSHALE İYİ GELİR Mİ?

İshalken kahveyi sıvı olarak tüketmek pek tavsiye edilmese de kuru kahveyi limonla karıştırıp tüketmenin ishale iyi geldiği söylenir. Bir tatlı kaşığı kuru kahveye biraz limon sıkarak tüketirseniz ishalin iyileşmesine faydası olur.